Translate

четверг, 4 апреля 2024 г.

ჰაიტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   ჰაიტი
დროშა

ჰაიტის რესპუბლიკა (კრეოლ. Repiblik d Ayiti) — კუნძულ ჰაიტის (ასევე ისპანიოლა) დასავლეთ მესამედზე მდებარე ქვეყანაა, რომელსაც ასევე რამდენიმე მცირე კუნძული აქვს — ლა გონავილა ტორტიულე კაიემიტი და ილ-ა-ვაში კარიბის ზღვაშიკუბის აღმოსავლეთით; კუნძულს ჰაიტი დომინიკელთა რესპუბლიკასთან იყოფს. ქვეყნის საერთო ფართობია 27 750 კვ. კმ. დედაქალაქი პორტ-ო-პრენსი მდებარეობს მთავარ კუნძულზე გონავის ყურის სამხრეთ აღმოსავლეთით.

ყოფილი საფრანგეთის კოლონია, ჰაიტი პირველი შავკანიანთა რესპუბლიკა იყო და ერთადერთი ერი, რომელიც მონათა წარმატებული ამბოხის შედეგად ჩამოყალიბდა. 1804 წლის 1 იანვარს დამოუკიდებლობის გამოცხადებით ჰაიტი მეორე არამშობლიური ქვეყანა გახდა ამერიკის კონტინენტებზეაშშ-ის შემდეგ. ამჟამად, მიუხედავად არსებობის ხანგრძლივობისა, ის დასავლეთ ნახევასფეროში უღარიბესი ქვეყანაა.

ქვეყანამ ბოლო დროს მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა 2004 წლის 29 თებერვალს ამბოხის შემდეგ, რომლის დროსაც გადააყენეს პრეზიდენტი ჟან-ბერტრან არისტიდი. არისტიდი 2000 წელს ხელმეორედ აირჩიეს პრეზიდენტად, თუმცა მრავალმა ოპოზიციურმა პარტიამ მას ბოიკოტი გამოუცხადა საპარლამენტო არჩევნებში ხმების დათვლის პროცედურული დარღვევების გამო. 2006 წლის 7 თებერვლის საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა რენე პრევალმა.

იხ.ვიდეო - Haiti paralyzed by violence



ისტორია

ესპანეთის მმართველობის ქვეშ

კუნძული, რომლის დასავლეთ მესამედი ამჟამად ჰაიტის უჭირავს თავდაპირველად დასახლებული იყოს ტაინოსა და არავაკის ტომის ინდიელებით1492 წლის 5 დეკემბერს ხომალდი "სანტა მარია", რომელსაც ქრისტეფორე კოლუმბი მართავდა, მიადგა ამჟამინდელ მოლ სენ-ნიკოლას (ჰაიტი) და კუნძული ესპანეთის საკუთრებად გამოაცხადა.

მონობამ და მძიმე მოპყრობამ ადგილობრივი მოსახლეობის მვკეთრი შემცირება გამოიწვია მომდევნო მეოთხედ საუკუნეში. მათ მაგივრად ესპანელებმა აფრიკელი ტყვეების იმპორტირება დაწყეს კუნძულზე ოქროს საძიებლად. 1520-იანი წლებიდან ესპანელებს ამ კუნძულზე გული აუცრუვდათ, ვინაიდან მექსიკაში და სამხრეთი ამერიკაში გაცილებით დიდი ოქროსა და ვერცხლის მარაგი აღმოაჩინეს.

მეკობრეების თავდასმების გამო ესპანეთის მეფემ 1606 წელს ყველა კოლონისტს ჰაიტიზე დედაქალაქ სანტო-დომინგოში გადასვლა უბრძანა. თუმცა ამას შედეგად ბრიტანელი, ჰოლანდიელი და ფრანგი მეკობრეების ბაზების შექმნა მოყჰვა კუნძულის მიტოვებულ ჩრდილო და დასავლეთ სანაპიროებზე. კუნძულზე პირველი ფრანგული დასახლება 1625 წელს გაჩნდა და 1664 წელს ფრანგებმა ფორმალურად კუნძულის დასავლეთ ნაწილზე კონტროლი განაცხადეს. 1697 წლის რისუიკის შეთანხმებით ესპანეთმა ჰაიტის დასავლეთ მესამედი საფრანგეთს დაუთმო. ფრანგებმა ახალ კოლონიას სენ-დომინგი დაარქვეს.

ამ პერიოდიდან კუნძულის ესპანური მხარე დაკნინებას იწყებს, მაშინ როდესაც ფრანგული ნაწილი აყვავდა და დასავლეთ ნახევარსფეროში უმდიდრესი კოლონია გახდა დიდი რაოდენობით შაქრისა და ყავის რეწვის შედეგად. ფრანგული კოლონიური საზოგადოება შედგებოდა მოსახლეობის სამი ჯგუფისგან: ევროპელები (დაას. 32 000 1790 წელს), რომელთაც პოლიტიკური და ეკონომიკური კონტროლი ეჭირათ; ე. წ. ჟან-დე-კულერ — 28 000-მდე თავისუფალი ფერადკანიანი (ნახევრად მულატი), რომელთაც მეორე კლასის სტატუსი ეჭირათ; და მონები, დაახ. 500.000. (ფრანგული საზოგადოების გარეთ ცხოვრობდნენ მარუნები, გაქცეული ყოფილი მონები, რომელთაც საკუთარი დასახლებები ჰქონდათ შექმნილი მაღალმთიან რაიონებში). მონათა უმრავლესობა აფრიკაში დაბადებული იყო, ვინაიდან მკაცრი მოქცევა მათ ბუნებრივად გამრავლებას დაბრკოლებას უქმნიდა. ამრიგად აფრიკულ კულტურას ძლიერი გავლენა ჰქონდა მონებს შორის საფრანგეთის მმართველობის დასრულებამდე.

იხ. ვიდეო - Haitian-American congresswoman reacts to Kenyan-led forces being sent to Haiti - The U.N. Security Council voted to send a multinational armed force led by Kenya to Haiti to combat violent gangs. Violence and civil unrest in Haiti worsened after Haitian President Jovenel Moïse was assassinated in 2021. Rep. Sheila Cherfilus-McCormick (D-FL) comments on the U.N.'s move and the plight of the Haitian people. "We're hoping to see the Haitian people get some kind of relief from the terrorism they've been facing, but we're also looking into safeguards. How do we ensure that there are no human rights violations, that the Haitian people feel comfortable with the multinational security force?"




1804: დამოუკიდებლობა

ტუსან ლ'უვერტიური ჰაიტის ერის მამად ითვლება.

საფრანგეთის რევოლუციით წაქეზებულმა ფერადკანიანებმა კოლონიური მთავრობისგან გაფართოებული უფლებების მოთხოვნით 1790 წლის ოქტომბერში შედარებით მცირერიცხოვანი ჯგუფით ამბოხი მოაწყვეს. 1791 წლის 15 მაისს საფრანგეთის ეროვნულმა ასამბლეამ ყველა შავკანიანსა და მულატს რომელიც თავისუფალი დაიბადა პოლიტიკური უფლებები მიანიჭა, თუმცა სტატუს ქვო მონობის შესახებ არ შეუცვლია. 1791 წელის 22 აგვისტოს მონები კუნძულის ჩრდილოეთ ნაწილში (ამჟამინდელი კაპ-ჰაისიენი) საკუთარ მეპატრონეებს აუჯანყდნენ. რევოლუციას თითქმის მყისიერად იტაცებს კოლონიის დანარჩენი ნაწილიც. აჯანყებულებს სათავეში უდგება ტუსან ლ’უვერტიური, რომელიც ალიანსს ქმნის ფერადკანიანებთან და მარუნებთან. მისმა შეიარაღებულმა ჯგუფებმა საფრანგეთის კოლონიური არმია დაამარცხა. თუმცა ეს უკანასკნელი 1794 წელს საფრანგეთის რევოლუციური მთავრობის მიერ მონობის გაუქმების შემდეგ მათ მხარეზე გადავიდა. გაერთიანებული ძალებით ტუსანის მეთაურობით სენ-დომინგეს არმიამ შემოჭრილი ესპანეთისა და ბრიტანეთის ჯარები დაამარცხა. ეს კოოპერაცია 1802 წელს დაიშალა, თუმცა დროებით, ვინაიდან ნაპოლეონის მიერ კოლონიის დასაშოშმინებლად გამოგზავნილი ახალი ძალები კუნძულის მოსახლეობის მიერ ხელახალი მონობის დამყარების მცდელობად მოიაზრებოდა, რამაც მათი ხელახალი გაერთიანება გამოიწვია. ნაპოლეონის ძალები თავდაპირველად წარმატებული აღმოჩნდა და ტუსანი იძულებული გახდა დაზავებაზე დათანხმებოდა. ფრანგებმა პირობა დაარღვიეს და ტუსანი შეიპყრეს, რომელიც მოგვიანებით საფრანგეთში ციხეში გარდაიცვალა. პირობის დარღვევამ ჟან-ჟაკ დესალინისა და ანრი კრისტოფის მეთაურობით ცალკეული ჯგუფების გაერთიანება და აჟანყების განახლება გამოიწვია. ნაპოლეონის ძალებს ამავე დროს ყვითელი ცხელების ეპიდემიაც მოედო, რომელიც იმ პერიოდში კუნძულზე მძვინვარებდა.

დესალინის არმიამ საფრანგეთის ძალები საბოლოოდ ვერტიერის ბრძოლაში დაამარცხა 1803 წლის 18 ნოემბერს. 1804 წლის 1 იანვარს ერმა დამოუკიდებლობა გამოაცხადა, რითაც თავი დაიმკვიდრა, როგორც მეორე დამოუკიდებელმა ქვეყანამ ახალ მსოფლიოში, რომლის პირველი მეთაური დესალინი გახდა. სახელი ჰაიტი შეირჩა კუნძულის ძველი არავაკული სახელის — აიტი — ნიშნად.

ახალი რესპუბლიკა მაქსიმალურად მხარს უჭერდა აბოლიციონიზმს. ჰაიტიმ თავშესაფარი მისცა სიმონ ბოლივარს და ხელს უწყობდა მის რევოლუციურ მოქმედებას, ლათინური ამერიკის მონათა განთავისუფლების პირობით. მეზობელ ქვეყნებში ჰაიტის რევოლუცია კარიბებსა და აშშ-ში მონათა აჯანყებების სულისჩამდგმელად ითვლებოდა. შედეგად მონათმპყრობელმა ქვეყნებმა ახალ ერს ე. წ. cordon sanitaire (ფრანგ. სრული ბლოკადა) მოუწყვეს. ბლოკადა ფაქტობრივად ტოტალური აღმოჩნდა. ვატიკანმაც კი საკუთარი მღვდლები ქვეყნიდან გაიძახა და ისინი 1860 წლამდე არ დაუბრუნებია. საფრანგეთმა ქვეყნის დამოუკიდებლობა არ ცნო, სანამ ჰაიტის მთავრობა მას 150 მილიონ ფრანკ გადაუხდიდა ფრანგი პლანტატორებისთვის 1833 წელს რევოლუციის პერიოდში დანაკარგების საზღაურად. შედეგად ქვეყანა ღრმა ეკონომიკურმა კრიზისმა მოიცვა.

1806 წელს დესალინი პოლიტიკურ ოპონენტთა შორის უთანხმოების მსხვერპლი გახდა. ქვეყანა ორად გაიყო, სამხრეთის რესუბლიკას მართავდა შავკანიანი ალექსანდრე პეტიონი, ჩრდილოეთში კი სამეფო ჩამოყალიბდა ანრი კრისტოფის მეთაურობით. კრისტოფმა თავისთვის რვა სასახლე აიგო, მათ შორის "სან-სუსი" დედაქალქში და მასიური ციტადელი "ლაფერიე" — უდიდესი ციხესიმაგრე დასავლეთ ნახევარსფეროში.

1820 წლის აგვისტოს კრისტოფი გულის შეტევით პარალიზებული გახდა. მისი დაუძლურების შეტყობით წაქეზებულმა სამხრეთელებმა შეთქმულებისთვის მზადება დაიწყეს. 1820 წლის 2 ოქტომბერს სენ-მარკის სამხედრო გარნიზონში წამოწყებული უთანხმოება აჯანყებაში გადაიზარდა. აჯანყებას თან დაერთო კრისტოფის საკუთარ გენერალთა შორის მოწყობილი კონსპირაციაც. შეთქმულება კრისტოფის თვითმკვლელობით დასრულდა.

კრისტოფის გარდაცვალების შემდეგ ქვეყანა ჰაიტის რესპუბლიკად გაერთიანდა ჟან-პიერ ბოიეს, პეტიონის მემკვიდრის, მეთაურობით. ბოიე ესპანურ კოლონია სანტო-დომინგოში შეიჭრა და კუნძული ისპანიოლა ჰაიტის მმართველობის ქვეშ გააერთიანა. გაერთიანება 1844 წელს დომინიკელთა მიერ დამოუკიდებლობის გამოცხადებით დასრულდა.

1915-1934: აშშ-ის ოკუპაციის ქვეშ

1915 წლის 28 ივლისიდან 1934 წლის შუა აგვისტომდე ჰაიტი აშშ-ის საზღვაო ძალების ოკუპაციის ქვეშ იმყოფებოდა, რის შედეგადაც ის აშშ-ის დე-ფაქტო კოლონია გახდა. აშშ-ის სამხედრო მმართველობის მიერ ინფრასტრუქტურისა და განათლების სისტემის განვითარების მცდელობამ ეფექტური შედეგი ვერ გამოიღო, ვინაიდან გათვალისწინებული არ იქნა ადგილობრივი სპეციფიკა, კულტურა და ტრადიციები და ადგილობრივი ხალხი ოკუპანტების ამგვარ მცდელობას დიდი წინააღმდეგობებით ხვდებოდა.

დიუვალიეს აღმასვლა

ექიმი ფრანსუა დიუვალიე, აგრეთვე ცნობილი როგორც პაპა დოკი, ჰაიტის დიქტატორი იყო 1964-1971 წლებში.

განათლებით ექიმს და შავკანიან ფრანსუა დიუვალიეს მრავალი მცდელობის მიუხედავად საშუალება არ მიეცა საკუთარი სამედიცინო პრაქტიკა ეწარმოებინა ჰაიტის რასისტულ გარემოში. ქვეყანაში მწვავე სიღარიბის გამო სწრაფად გავრცელებად ტუბერკულოზთან საბრძოლველად ჩამოყალიბებულ ამერიკულ სამედიცინო პროექტში სამსახურის დაწყების შემდეგ, დიუვალიეს საშუალება მიეცა ქვეყნის პერიფერიებში ემოგზაურა, სადაც ის უკიდურესი სიღარიბისა და მწვავე სამედიცინო პრობლემების მოწმე ხდება. ქვეყნის სავალალო მდგომარეობა მასში პოლიტიკისადმი ინტერესს აღვივებს და მიუხედავად იმისა, რომ ჰაიტის მთავრობა ძირითადად მულატების ხელში იყო, დიუვალიე ახერხებს მოსახლეობის ნდობის მოპოვებას. პროფკავშირების გავლენიან ლიდერ დანიელ ფინიოლთან გაერთიანებული ძალებით ისინი პოპულარულ მუშათა და გლეხთა მოძრაობის პარტიას (Mouvement Ouvriers Paysans) ქმნიან. პარტიამ დროთა განმავლობაში მოსახლეობის დიდი მხარდაჭერა მოიპოვა, თუმცა მოგვიანებით პარტია ორად გაიყო, ვინაიდან ორივე ლიდერს სურდა საკუთარი კანდიდატურის პრეზიდენტის პოსტზე წამოყენება. 1957 წელს ფინიოლი ჰაიტის პრეზიდენტი ხდება. თუმცა ამ პოსტზე ის მხოლოდ 18 დღეს სძლებს, ვინაიდან დიუვალიე ახერხებს მხარდამჭერთა მეშვეობით მის გადაგდებას, აძლევს რა დასაბამს მმართველობის 29-წლიან დინასტიას.

1957-1986: დიუვალიეთა კლანი

ფრანსუა დიუვალიე, ცნობილი აგრეთვე როგორც “პაპა დოკი” 1957 წელს პრეზიდენტი, ხოლო 1964 წელს კი დიქტატორი ხდება. მისი მმართველობის საყოველთაოდ ცნობილი ატრიბუტი შავსათვალიან მოხალისეთა არმია, ტონტონ მაკუტი, იყო. ამ პერიოდის ყველაზე ფართომასშტაბიანი წამოწყება თავისუფალი პორტის მშენებლობა გახდა. 1967 წელს ტეხასელი მაგნატის დონ პიერსონის მიერ ჩამოყალიბებული კონსორციუმი ჰაიტის მთავრობას სთავაზობს თავისუფალი პორტის მშენებლობა ტორტუგას კუნძულზე. 1971 წელს ფრანსუა დიუვალიე ჰაიტის მთავრობის სახელით ხელს აწერს 99-წლიან კონტრაქტს და ინფრასტრუქტურისა და ახალი საერთაშორისო აეროპორტის მშენებლობაც დაიწყო, თუმცა ორი მნიშვნელოვანი მოვლენის გამო ეს პროექტი მთლიანად ჩაშლილ იქნა.

1971 წელს ფრანსუა დიუვალიე უეცრად გარდაიცვალა და მისი ადგილი მისმა ვაჟმა, ჟან-კლოდ დიუვალიემ (“ბეიბი დოკი”) დაიკავა 19 წლის ასაკში. ბეიბი დოკის მრჩევლებმა ჩათვალეს, რომ ქვეყანას სჭირდებოდა ახალი იმიჯი ეკონომიკური მხარდაჭერის, ტურიზმისა და ინვესტიციების მოსაზიდად. 1974 წელს გახმაურდა ცნობა თავისუფალი პორტის პროექტის მშენებლობის განსაახლებლად მრავალმილიონიანი კონტრაქტის გაფორმების შესახებ მექსიკის ყურის ნავთობის კომპანიასთან, რომელსაც კუნძულზე ინფრასტრუქტურის განვითარებაშიც უნდა დაებანდებინა ფული. ამ ამბავმა ბეიბი დოკს უბიძგა პოტენციურად მომგებიანი წამოწყების საკუთარ ხელში ჩაგდებისკენ. მიიჩნევენ, რომ ეს ჩანაფიქრი უფრო მისი მრჩეველების — დედის, სიმონ ოვიდ დიუვალიეს, თავდაცვის მინისტრის კლოდ რეიმონის, და მისი ძმის, საგარეოს საქმეთა მინისტრის ადრიან რეიმონის — იდეა იყო. მათ მცდელობას შედეგად პროექტის სრული ჩავარდმა მოჰყვა.

ბეიბი დოკის მმართველობის პერიოდში პრესის ცენზურა ოდნავ შერბილდა და ზოგიერთი პოლიტ-პატიმარი განთავისუფლდა, რასაც საზოგადოებრივ ინსტიტუტთა ოდნავ შესამჩნევი დემოკრატიზაცია მოჰყვა, თუმცა, ფაქტობრივად, პაპა დოკის დროინდელ პოლიტიკასთან შედარებით მკვეთრი ცვლილებები არ განხორციელებულა. პოლიტიკური ოპოზიცია კვლავ მკაცრად იკრძალებოდა და ყველა მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურა და მოსამართლე პრეზიდენტის მიერ ინიშნებოდა. ქვეყანა განაგრძობდა ნახევრად იზოლირებულ პოლიტიკას საგარეო ურთიერთობებში, თუმცა აქტიურად იღებდა საერთაშორისო ფინანსურ დახმარებებს. 1980 წელს დიუვალიე ცოლად ირთავს ადრე ნაქორწინებ მიშელ ბენეტს, რომელმაც მოგვიანებით მტკიცე ხასიათის დედამისი შეცვალა ჰაიტის პოლიტიკაში. მზარდი სოციალური უკმაყოფილებისა და არეულობების გამო 1986 წელს დიუვალიეს მეუღლესთან ერთად ქვეყნიდან გაქცევა მოუხდა, დატოვა რა ის უკიდურეს გაჭირვებასა და საერთაშორისო ეკონომიკურ იზოლაციაში. სამხრეთ საფრანგეთში გაქცევის შემდეგ დიუვალიე ექვს-წევრიანმა საბჭომ შეცვალა. თავად დიუვალიე რამდენიმე წელი კანში ფუფუნებით ცხოვრობდა, სანამ ცოლმა არ მიატოვა, შვილებითა და მთელ მის ფულად სახსრებთან ერთად. ამჟამად ის შედარებით ხელმოკლედ პარიზში ცხოვრობს.

1986: დიუვალიეს რეჟიმის შემდეგ

დიუვალიეს გაქცევის შემდეგ აშშ კუნძულზე სამხედრო რეჟიმს ამყარებს “მთავრობის ნაციონალური საბჭოს” სახით, გენერალი ჰენრი ნამფის მეთაურობით. საბჭოს დანიშნულება ორ წელიწადში ახალი კონსტიტუციის პროექტის შემუშავება და დემოკრატიული არჩევების მომზადება იყო, თუმცა რეჟიმი ფუნქიონირებას 1990 წლამდე განაგრძობს, არჩევნებში პრეზიდენტად ჟან-ბერტრან არისტიდის გამარჯვებამდე. ამ უკანასკნელის მოსტზე მოსვლის შემდეგ მალევე ძალაუფლება სამხედრო ხუნტამ დაიჭირა, თუმცა აშშ-ის ჩარებით ის ახერხებს ოფისში დაბრუნებას 1994 წელს გაეროს მანდატის ქვეშ. ის ქვეყანას ხუთი წლის განმავლობაში მართავდა, რის შემდეგ უზრუნველჰყო მისი პრემიერ-მინისტრის, რენე პრევალის არჩევა.

ჟან-ბერტრან არისტიდი, ყოვილი კათოლიკე მღვდელი, 1991 წელს ჰაიტის პირველი პრეზიდენტი გახდა. ის სამი ვადის განმავლობაში მმართველობდა, სანამ 2004 წელს ხუნტა გადააყენებდა.

1970-იანი წლების ბოლოს, ჟან-კლოდ დიუვალიეს წინააღმდეგ მზარდი უკმაყოფილების პერიოდში, არისტიდი ხშირად გამოდიოდა პოლიტიკური ცვლილებების მომხრედ, თუმცა დიდ წინააღმდეგობას აწყდებოდა კათოლიკური ეკლესიის მამამთავართა მხრიდან. 1986 წელს, როდესაც დიუვალიეს ძალაუფლება წაერთვა, არისტიდზე მკვლელობის (პირველი მრავალთაგან) მცდელობა განხორციელდა, თუმცა უშედეგოდ. 1990 წელს, როდესაც სკანდალურად ცნობილმა დიუვალიერისტმა კანდიდატმა თავი პრეზიდენტობის კანდიდატად წარადგინა, პროგრესულ-ცენტრისტულმა ძალებმა წააქეზეს არისტიდი თავადაც წამოეყენებინა თავი. 67 % ამომრჩეველთა ხმებით 1990 წლის 16 დეკემბერს ის გახდა ჰაიტის პირველი თავისუფლად არჩეული პრეზიდენტი. არისტიდის კამპანიის დევიზი “ლავალას” (კრეოლურად — წყალდიდობა) გახდა იმ პარტიათა კოალიციის სახელწოდება, რომლებიც ჰაიტის ღატაკი მოსახლეობისთვის იმედის სიმბოლოს წარმოადგენდა. მისი პრეზიდენტობის პირველი შვიდი თვის განმავლობაში 1991 წელს არისტიდი გამოდის მინიმალური ხელფასის გაზრდის პროგრამით, მან აგრეთვე წამოიწყო წერა-კითხვის გავრცელების კამპანია, გააუქმა სასოფლო უბნების უფროსთა რეპრესიული სისტემა, რის შედეგადაც მკვეთრად გაუმჯობესდა ადამიანთა უფლებების მდგომარეობა.

1991 წლის 30 სექტემბერს ჰაიტის ელიტის დაფინანსებით განხორციელებული სამხედრო გადატრიალების შედეგად, რეფორმები გაუქმდა. გადატრიალების ლიდერები — გენერალი რაულ სედრასი, პოლკოვნიკი მიშელ ფრანსუა და გენერალი ფილიპ ბიამბი — აშშ-ის არმიის ფორტ-ბენინგის, ჯორჯია, ამერიკის სკოლის კურსდამთავრებულები იყვნენ. სამი წლის იძულებითი ემიგრაციის შემდეგ, აშშ-ის სამხედრო შეჭრამ ჰაიტიზე საშუალება მისცა არისტიდს პრეზიდენტის პოსტი დაებრუნებინა 1994 წლის 15 ოქტომბერს. მემკვიდრეობად მას ხვდება განადგურებული ეკონომიკა და თითქმის არარსებული ინფრასტრუქტურა. კონსტიტუციურად ხელმეორედ არჩევნებში მონაწილეობის უფლების არქონის გამო 1996 წელს ის პრეზიდენტის პოსტს ტოვებს. ძველი ლავალასის კოალიცია ამ დროისთვის უკვე დაშლილი იყო და მან 1996 წლის ნოემბერში ახალი პოლიტიკური პარტია "ფანმი ლავალას" (ლავალასის ოჯახი) დააარსა.

რენე პრევალი

არისტიდი პრეზიდენტის პოსტზე 2001 წელს ბრუნდება არჩევნების შემდეგ, რომელსაც მრავალმა მისმა ოპონენტმა ბოიკოტი გამოუცხადა. ბოიკოტის მიზეზი მისი მოწინააღმდეგეების მტკიცებით ფანმი ლავალასის მიერ ხმათა არასწორი დათვლა იყო წინამორბედ სენატორულ არჩევნებში. არისტიდი ამ ბრალდებებს უარყობდა და მოწინაარმდეგეებს აშშ-ის დახმარებით მისი მთავრობის გადაყენების მცდელობაში ადანაშაულებდა. მიუხედავად ამისა, მისი მოწინააღმდეგეები აქტიურად მოითხოვდნენ არისტიდის ვადამდელ გადადგომას.

2004 წლის თებერვალში არისტიდის მთავრობა შეიარაღებულმა აჯანყებულებმა გადააყენეს. არისტიდსა და მის მთავრობას ქვეყნიდან გაქცევა მოუწია. ქვეყანაში მზარდი არეულობის ჩასახშობად აშშ-ს მთავრობამ პორტ-ო-პრინსში საზღვაო ძალები გააგზავნა. არისტიდის გაქცევის შემდეგ მთავრობას დროებით უზენაესი სასამართლოს მთავარი პროკურორი ბონიფაცი ალექსანდრე უძღვება უხუცესთა საბჭოს არჩევით, რომელსაც ზურგს აშშ-ს, კანადისა და საფრანგეთის მთავრობები უმაგრებდნენ.

2006 წლის თებერვალში ჩატარებულ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა რენე პრევალმა.

ჰაიტის ფულის ერთეულია გურდე.

პოლიტიკა

პოლიტიკურად ჰაიტი საპრეზიდენტო რესპუბლიკაა მრავალპარტიული სისტემით; პრეზიდენტი ქვეყნის მეთაურია, პრემიერ-მინისტრი კი მთავრობის მეთაური. აღმასრულებელ უფლებამოსილებას მთავრობა ატარებს. საკანონმდებლო უფლებამოსილება ენიჭება მთავრობასა და ჰაიტის ეროვნული ასამბლეის ორ პალატას.

ადმინისტრაციული დაყოფა

ადმინისტრაციულად ჰაიტი 10 დეპარტამენტად იყოფა: არტიბონიტი, ცენტრი, გრანდ'ანსი, ნიპსი, ნორდი, ნორდ-ესტი, ნორდ-უესტი, უესტი, სუდი, სუდ-ესტი.

გეოგრაფია

ჰაიტის რუკა

ჰაიტის გეოგრაფია ძირითადად მთაგორიანია, ვიწრო სანაპირო დაბლობებითა და მდინარეების ხეობებით. აღმოსავლეთი და ცენტრალური ნაწილები ვრცელ ამაღლებულ პლატოზეა. ქვეყნის უმაღლესი წერტილია შენ-დე-ლა-სელი (2680 მ). 360 კმ საზღვარი ჰყოფს დომინიკელთა რესპუბიკისგან.

1925 წლისთვის ჰაიტი მწვანეში ჩაფლული ტროპიკული სამოთხე იყო, რომლის ზედაპირის 60 % ბუნებრივი ტყის მასივით იყო დაფარული. მას შემდეგ მოსახლეობამ ტყის მხოლოდ 2 % დატოვა გაუჩეხავი, რამაც თავის მხრივ ნაყოფიერი მიწების გამოფიტვა და გაუდაბნოება გამოიწვია. მთიან რაიონებში მიწის ეროზია მკვეთრად თვალშისამჩნევია. კოსმოსიდან გადაღებულ ფოტოსურათებზე ნათლად ჩანს ჰაიტისა და მის მეზობელ დომინიკის რესპუბლიკის ტერიტორიებზე ტყის საფარის მკვეთრი განსხვავება. პრობლემას ამწვავებს ის ფაქტიც, რომ ქვეყნის ძირითადი ენერგომატარებელი ხის ნახშირია. ტყის ხელახალი განაშენიანების მცდელობები დღემდე უშედეგოდ სრულდება.

ტყის საფარის განადგურებამ მიწის ეროზიის გარდა პერიოდული წყალდიდობების მოვარდნაც გამოიწვია. 2004 წლის 17 სექტემბერს მოვარდნილ ტროპიკულ შტორმ ჟანს ჰაიტის მთელი ჩრდილოეთ სანაპიროს დატბორვა და მასიური დამეწყვრა მოჰყვა, განსაკუთრებით ქალაქ გონაივში. შედეგად 3000-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა.

ეკონომიკა

პორტ-ო-პრენსის ერთ-ერთი ღარიბი უბანი

ჰაიტი ამჟამად ყველაზე ნაკლებად განვითარებული ქვეყანაა დასავლეთ ნახევარსფეროში და ერთ-ერთი უღარიბესი მსოფლიოში. ამ სტატუსს ის 1980-იანი წლებიდან იმსახურებს. გაეროს ჰუმანური განვითარების ინდექსით იგი 153-ეა 177 ქვეყანაში. მოსახლეობის 80 % უკიდურესად გაჭირვებულია, რითაც რანგით მსოფლიოში მეორეა. ჰაიტიელების 70 % სოფლის მეურნეობაზეა დამოკიდებული, რაც ძირითადად მცირე მასშტაბის საოჯახო მეწარმეობით შემოიფარგლება. გასული ათწლეული განმავლობაში ქვეყანაში დასაქმების დონე თითქმის არ შეცვლილა, თუმცა პარალელურად არაფორმალური ეკონომიკა იზრდებოდა.

არისტიდის მეორე ადმინისტრაციის პერიოდში საერთაშორისო სპონსორებთან შეთანხმების მიუღწევლობის გამო ქვეყნის ბიუჯეტი თითქმის არარსებულზე დავიდა და განვითარების დახმარების პროგრამებიც არ განხორციელებულა. ამ გეოპოლიტიკურ წინააღმდეგობებთან ერთად ბოლო 20 წლის განმავლობაში ქვეყნის განვითარებას ასევე ხელს უშლიდა მასიური ძალადობის ეპიზოდები, რომლებიც პერიოდულად მთელ ქვეყანას ედება.

შედეგად, ქვეყანას ქრონიკული სავაჭრო დეფიციტი და პერიოდული მაღალი ინფლაცია მოსდევს ბოლო 20 წლის განმავლობაში. საერთაშორისოს ორგანიზაციათა ანგარიშით ჰაიტის საგარეო რეზერვების შემოსავლების უდიდესი ნაწილი ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში უცხოეთში მცხოვრები ჰაიტიელების სათვისტომოდან გადმორიცხვებსა და შემოსულ სატელეფონო ზარებზე საშემოსავლო გადასახადზე მოდის.

დემოგრაფია

მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყნის საშუალო სიმჭიდროვე 293 ადამიანია კმ²-ზე, მისი მოსახლეობა ძირითადად კონცენტრირებულია ქალაქურ დასახლებებში, ზღვისპირა დაბლობებსა და ხეობებში. ჰაიტიელების დაახ. 90 % აფრიკული წარმოშობისაა. დანარჩენი მოსახლეობა ძირითადად მულატები, მესტისები ან შერეული თეთრკანიან-აფრიკული და ამერინდიელ-აფრიკული ჩამომავლობისაა. მცირე რაოდენობით ცხოვრობენ ასევე ევროპელები და ტაინოს ჩამომავლობის ინდიელები. ზოგიერთი ჰაიტიელი დომინიკური წარმოშობისაა. ჰაიტის ოფიციალური ენებია ფრანგული და ჰაიტიური კრეოლი, თუმცა საზღვართან მოსახლეობა ესპანურადაც საუბრობს დომინიკელთა რესპუბლიკასთან სიახლოვის გამო, რაც საკმაოდ სწრაფად ვრცელდება დასავლეთშიც კუბასთან სავაჭრო ურთიერთობის ზრდასთან ერთად.

კულტურა

ჰაიტის ტიპური ვიქტორიანული სტილის ქალაქური საცხოვრებელი სახლები. პეტიონვილი, 2006

ჰაიტიელთა უმრავლესობა კრეოლ აისიენზე (ჰაიტიური კრეოლი) საუბრობს, რაც ქვეყნის ოფიციალური ენაა ფრანგულთან ერთად. ჰაიტიური კრეოლი წარმოადგენს ფრანგულის, ესპანურის და ასევე ზოგიერთი აფრიკული და ტაინოს დიალექტების ნაზავს. მოსახლეობის დიდი ნაწილი ინგლისურად და ესპანურადაც საუბრობს.

რელიგია

რომაული კათოლიციზმი სახელმწიფო რელიგიაა, რომელსაც მოსახლეობის უმრავლესობა მისდევს. ჰაიტიელების დაახ. 20 % პროტესტანტია. წამყვანი ეკლესიებია Assemblées de Dieu, Convention Baptiste d'Haïti, Seventh-day Adventists, Church of God, Church of the Nazarene, Église Episcopale d'Haïti და Mission Evangelique Baptiste du Sud-Haïti.

ჰაიტიელების უმრავლესობა კათოლიციზმთან ერთად ასევე მისდევს ვუდუს. მიუხედავად იმისა, რომ ვუდუ (ვუდონი) აფრიკული წარმოშობისაა, მრავალი ჰაიტიური ტრადიცია და არტისტული სტილი კათოლიციზმისა და ვუდონის უნიკალური კომბინაციაა.

მუსიკა

ჯგუფი "რამ" 2006 წელს.

ჰაიტის მუსიკა ადვილად გამორჩევადია სხვა სტილებისგან. ის შეიცავს კომპასა და კადანსს. ჰაიტიელებმა ასევე შემოიტანეს ზუკი მცირე ანტილებიდან და მერენგე დომინიკელთა რესპუბლიკიდან. ზოგიერთი პოპულარული ჰაიტიელი მუსიკოსი, როგორიცააა ტ-ვაისი და კარიმი ხშირად გამოდიან კონცერტებით აშშ-სა და კვებეკში. სუიტ მიკი (ტკბილი მიკი) კომპას მუსიკის უდიდეს ლეგენდად ითვლება. ჩვენი დროის ყველაზე წარმატებული და კარგად ცნობილი ჰაიტიელი მუსიკოსია ვაიკლეფ ჟანი — პირველი ჰაიტიელი რომელმაც საერთაშორისო კომერციულ წარმატებას მიაღწია.

მუსიკალური მიმდინარეობა მიზიკ-რასინი (კრეოლ. Mizik rasin — ფესვების მუსიკა) ჩაისახა ჰაიტიზე 1987 წელს, როდესაც ადგილობრივმა მუსიკოსებმა ტრადიციული ვუდუს ცერემონიებისა და ფოლკლორული მუსიკის ელემენტების შერწყმა დაიწყეს როკ-ენდ-როლთან. ამ თანამედროვე მუსიკის ფესვები ღრმად არის გამჯდარი ვუდუს ტრადიციებში და მას ადგილობრივად ხშირად უბრალოდ რასინს (ფესვები) უწოდებენ.

კულინარია

ვუდუს დრაპო ანუ დროშა შესრულებული ჟორჟ ვალრის მიერ.

ჰაიტის სამზარეულო ძირითადად ფრანგულ კულინარიას ეფუძნება ადგილობრივი გავლენით. ამასთან ჰაიტის სამზარეულო, თუმცა საკმაოდ უნიკალურია, მრავალმხრივ ემსგავსება დანარჩენ ლათინურ ამერიკისას.









იხ. ვიდეო - ჰაიტი - ეპიდემია, სიღარიბე და ბუნებრივი კატასტროფები | ფერადი ქვეყნის რეალური ცხოვრება

ეროვნული დღესასწაულები და დღესასწაულები
დამატებითი ინფორმაცია: სახალხო არდადეგები ჰაიტიში
ჰაიტის კარნავალი იყო კარიბის ზღვის აუზის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული კარნავალი. 2010 წელს მთავრობამ გადაწყვიტა ყოველწლიურად მოეწყო ღონისძიება პორტ-ო-პრენსის გარეთ სხვადასხვა ქალაქში. ეროვნული კარნავალი მოჰყვება პოპულარულ ჟაკმელის კარნავალს, რომელიც ტარდება ერთი კვირით ადრე თებერვალში ან მარტში.

რარა არის დღესასწაული, რომელიც აღინიშნება აღდგომის წინ. ფესტივალმა შექმნა კარნავალის მუსიკის სტილი

среда, 3 апреля 2024 г.

ციმბელინი (ფილმი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                      ციმბელინი (ფილმი)
                                                   Theatrical release poster - თეატრალური გამოშვების პლაკატი

ციმბელინი (ასევე ცნობილი როგორც ანარქია) არის 2014 წლის ამერიკული კრიმინალური თრილერი, სცენარისტი, პროდიუსერი და რეჟისორი მაიკლ ალმერიდა, უილიამ შექსპირის ამავე სახელწოდების პიესის მიხედვით. ფილმში მონაწილეობენ ეთან ჰოუკი, ედ ჰარისი, მილა იოვოვიჩი, ჯონ ლეგუიზამო და დაკოტა ჯონსონი. იხ. ბმულზე ფილმი რუსულენაზე

სინოფსისი
უილიამ შექსპირის პიესის ციმბელინის მიხედვით, სიუჟეტი ვითარდება ომის გარშემო ბინძურ პოლიციელებსა და ბაიკერთა ბანდას შორის. ბაიკერების მეფემ დაკარგა ვაჟები და მისი ქალიშვილი უნდა დაქორწინდეს ჰონორარზე, რათა შეინარჩუნოს სისხლის ხაზი. ახალ დედოფალს სურს მოკლას მეფე და მისი დედინაცვალი, რათა ბანდის ახალ ლიდერად საკუთარი შვილი დააყენოს. დედინაცვალი ცოლად გაჰყვა უსახსრო ბანდის წევრს, რომელიც მეფემ განდევნა ბანდის ტერიტორიიდან. გაძევებულ სიძეს ძილის დროს გადაღებული ფოტოს მეშვეობით ატყუებენ, რომ მისი ცოლი ღალატობს. ეს მრავალი გადახლართული მოთამაშე გაემგზავრება სასოწარკვეთილ სრუტეებში, სანამ ყველაფერი მოგვარდება.

როლებში
ეთან ჰოუკი იაჩიმოს როლში, რომელიც ფსონს დებს, რომ შეუძლია პოსტჰუმუსის უმწიკვლო იმოგენის აცდუნება
ედ ჰარისი, როგორც ციმბელინი, ბრიტანული მოტოციკლების კლუბის მეფე
მილა იოვოვიჩი, როგორც დედოფალი, მეფის მეორე ცოლი, რომელსაც სურს თავისი ძალაუფლების განმტკიცება კლოტენის იმოგენზე დაქორწინებით
ჯონ ლეგუიზამო პისანიოს როლში, ციმბელინის მარჯვენა ხელი, დედოფალმა მოატყუა, რათა იმოგენს (წარმოსახვითი) შხამი მიეტანა
პენი ბედგლი პოსტჰუმუსის როლში, იმოგენის უსახსრო მოყვარე, მაშინ საიდუმლო ქმარი. გეგმავს მის მოკვლას მას შემდეგ, რაც ის იაჩიმომ მოატყუა.
დაკოტა ჯონსონი იმოგენის როლში, ციმბელინის ქალიშვილი, საკუთარ თავს ფიდელს უწოდებს, ხოლო მოგვიანებით ბიჭის სახით გადაცმული მოგზაურობდა, როდესაც ეძებდა თავის განდევნილ სიყვარულს.
ანტონ ელჩინი, როგორც კლოტენი, დედოფლის შვილი
პიტერ გერეტი დოქტორ კორნელიუსის როლში, რომელიც ძირს უთხრის დედოფლის გეგმებს ციმბელინისა და იმოგენის მოკვლის შესახებ, შხამის ნაცვლად საძილე აბების მიცემით.
კევინ კორიგანი, როგორც ჰენგმენი
ვონდი კერტის-ჰოლი, როგორც კაიუს ლუციუსი, რომის პოლიციის დეპარტამენტის უფროსი
ჯეიმს რანსონე ფილარიოს როლში, რომელიც მეგობრობს განდევნილ პოსტჰუმუსთან
ბილ პულმანი, როგორც სიცილიუს ლეონატუსი, პოსტჰუმუსის მამა
დელროი ლინდო ბელარიუსის როლში, რომელმაც მოიტაცა და სიყვარულით აღზარდა ციმბელინის ორი ვაჟი, გიდერიუსი და არვირარგუსი, როგორც საკუთარი.
სპენსერი ეპყრობა კლარკს, როგორც გიდერიუსს, (უცნობ) პრინცს
წარმოება
2013 წლის 31 ივლისს გამოცხადდა, რომ ეთან ჰოუკი ხელახლა აერთიანებდა რეჟისორ მაიკლ ალმერიდას ციმბელინის ადაპტაციაში მონაწილეობის მისაღებად. ის ითამაშებდა იაჩიმოს და წარმოება დაიწყებოდა 19 აგვისტოს ნიუ-იორკში. ფილმის პროდიუსერები იქნებოდნენ ენტონი კატაგასი და მაიკლ ბენაროია. 5 აგვისტოს გამოცხადდა, რომ ედ ჰარისმა ხელი მოაწერა კონტრაქტის როლს ჰოუკის წინააღმდეგ. ის შეასრულებდა მეფე ციმბელინის როლს. Penn Badgley შეუერთდა მსახიობებს ციმბელინის ადაპტაციაში, რათა შეასრულოს ობოლი პოსტჰუმუსის როლი, რომელიც ფარულად დაქორწინდება მეფე ციმბელინის ქალიშვილზე და განდევნილი იყო მონარქის მიერ, რომელმაც პოსტჰუმუსი ვაჟად აღზარდა.

2013 წლის 8 აგვისტოს მილა იოვოვიჩი ასევე შეუერთდა მსახიობებს, როგორც მთავარი ქალი;  ის შეასრულებდა დედოფლის როლს, რომელიც გეგმავს საკუთარი შვილის გადაყვანას წინა ქორწინებიდან ტახტზე ობოლი პოსტჰუმუსის და ობოლის ხარჯზე. მეფის ასული. 12 აგვისტოს დამატებული მსახიობის დამატებითი წევრები შედიოდნენ ანტონ იელჩინი და დაკოტა ჯონსონი,  ელჩინი ითამაშებს კლოტენს, დედოფლის შვილს ყოფილი ქმრისგან, ხოლო ჯონსონი ითამაშებს იმოგენის, წინა ქორწინებიდან მეფე ციმბელინის ქალიშვილის როლს. .

გათავისუფლება
ფილმის მსოფლიო პრემიერამდე გამოცხადდა, რომ Lionsgate-მა შეიძინა ფილმის დისტრიბუციის ყველა უფლება. ფილმის მსოფლიო პრემიერა შედგა ვენეციის 71-ე საერთაშორისო კინოფესტივალზე 2014 წლის 3 სექტემბერს. შემდეგ ფილმი გამოვიდა ბუსანის საერთაშორისო კინოფესტივალზე სამხრეთ კორეაში 2014 წლის 3 ოქტომბერს. მცირე ხნით ფილმის აშშ-ს სახელწოდება იყო Anarchy  , მაგრამ ის კვლავ შეიცვალა ციმბელინით, თუმცა ზოგიერთ ბაზარზე იგი ცნობილია როგორც Anarchy: Ride or Die, რათა თავიდან აიცილოს დაბნეულობა Anarchy-ის შვილებთან.ფილმი გამოვიდა შერჩეულ კინოთეატრებში და ვიდეო მოთხოვნით 2015 წლის 13 მარტს.

მიღება
მიმოხილვის შემაჯამებელ ვებსაიტზე Rotten Tomatoes, ფილმს აქვს 31% ქულა, 29 მიმოხილვის საფუძველზე, საშუალო რეიტინგი 4.6/10. Metacritic-ზე, რომელიც იყენებს შეწონილ ქულას, ფილმს აქვს რეიტინგი 54 100-დან 15 მიმოხილვის საფუძველზე, რაც მიუთითებს "შერეულ ან საშუალო შეფასებაზე".
იხ. ვიდეო - Cymbeline Official Teaser Trailer #1 (2015) - Ethan Hawke, Dakota Johnson Movie HD


ციმბელინი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                            ციმბელინი
           
Imogen in her bedchamber in Act II, scene ii, when Iachimo witnesses the mole under her breast. Painting by Wilhelm Ferdinand Souchon, 1872 - იმოგენი თავის საწოლ ოთახში II მოქმედებაში, სცენა II

ციმბელინი, ასევე ცნობილი როგორც ციმბელინის ტრაგედია ან ციმბელინი, ბრიტანეთის მეფე, არის უილიამ შექსპირის პიესა, რომელიც ვითარდება ძველ ბრიტანეთში (დაახლოებით 14 წ.), ის დაფუძნებულია ლეგენდებზე, რომლებიც შეადგენდნენ იმდროინდელ ბრიტანეთში და ადრეული კელტური ბრიტანეთის მეფე კუნობელინუსი. მიუხედავად იმისა, რომ პირველი ფოლიო სპექტაკლს ტრაგედიად აფასებს, თანამედროვე კრიტიკოსები ხშირად ციმბელინს რომანტიკულ დრამას ან თუნდაც კომედიას ანიჭებენ. ოტელოსა და ზამთრის ზღაპრის მსგავსად, ის ეხება უდანაშაულობისა და ეჭვიანობის თემებს. მიუხედავად იმისა, რომ კომპოზიციის ზუსტი თარიღი უცნობია, პიესა უდავოდ შესრულდა ჯერ კიდევ 1611 წელს.

იგი პირველად გამოქვეყნდა 1623 წლის მშობიარობის შემდგომ ფურცელში. ციმბელინის კომპოზიციის დრო შეიძლება დადგინდეს დაახლოებით 1609 და 1610 წლებში. სპექტაკლი დაიდგა 1611 წელს. ჟანრი არის დაახლოებით იგივე "ტრაგიკომედია", როგორც ორი სხვა გვიანდელი პიესა - "ზამთრის ზღაპარი" და "ქარიშხალი". დრამატული და თითქმის ტრაგიკული შეჯახებები ბედნიერი დასასრულით მთავრდება
პერსონაჟები
Ბრიტანეთში
ციმბელინი არის ბრიტანეთის ისტორიული მეფის კუნობელინის, იმოგენის მამის პროტოტიპი.
დედოფალი ციმბელინის მეორე ცოლი და კლოტენის დედაა.
იმოგენი / Innogene  - ციმბელინის ქალიშვილი ყოფილი დედოფლისგან, მოგვიანებით გადაცმული ფიდელეს გვერდზე.
პოსტუმუს ლეონატუსი არის იმოგენის ქმარი, ობოლი ნაშვილები და ციმბელინების ოჯახში გაზრდილი.
კლოტენი არის დედოფლის შვილი ყოფილი მეუღლისა და იმოგენის ნახევარძმისგან.
ბელარუსი არის გადასახლებული უფალი, რომელიც იმალება მორგანას სახელით, რომელმაც გაიტაცა მეფე ციმბელინის ახალგაზრდა ვაჟები მისი გადასახლებისთვის შურისძიების მიზნით.
გიდერიუსი არის ციმბელინის ვაჟი, რომელიც ბავშვობაში გაიტაცა ბელარიუსმა და გაიზარდა როგორც პოლიდორუსის ვაჟი.
არვირაგუსი არის ციმბელინის ვაჟი, რომელიც ბავშვობაში ბელარიუსმა მოიტაცა და კადვალის შვილად გაზარდა.
პისანიო პოსტჰუმუსის მსახურია, როგორც პოსტჰუმუსის, ისე იმოგენის ერთგული.
კორნელიუსი - სასამართლოს ექიმი.
ელენა ქალბატონია, იმოგენის მსახური.
ორი უფალი სტუმრად კლოტენში.
ორი ბატონი.
ორი კაპიტანი.
ორი ციხის მცველი.
რომში
ფილარიო რომში პოსტჰუმუსის მეგობარია.
იაჩიმო რომაელი მბრძანებელი და ფილარიოს მეგობარია.
ფრანგი ჯენტლმენი.
ჰოლანდიელი ჯენტლმენი.
ესპანელი ჯენტლმენი.
კაიუს ლუციუსი - რომის ელჩი და მოგვიანებით გენერალი.
ორი რომაელი სენატორი.
რომაული ტრიბუნები.
რომის კაპიტანი.
ფილარმონია არის მელოდი.
ხილვები
იუპიტერი რომაულ მითოლოგიაში ღმერთების მეფეა.
სიცილიუს ლეონატუსი არის პოსტუმუსის მამა.
პოსტჰუმუსის დედა.
პოსტუმუსის ორი ძმა.
ნაკვეთი
ციმბელინი არის ბრიტანეთის მეფე, მართავს ბედნიერ, მდიდარ ქვეყანას. მის ქალიშვილს, იმოგენს, შეყვარებულია ლეონატ პოსტუმუსი, "ღარიბი, მაგრამ ღირსეული ჯენტლმენი" და შეყვარებულები გადაწყვეტენ ფარულად დაქორწინდნენ და ამ ფაქტს მამას დაუმალონ. სპექტაკლში ჩნდება ანტაგონისტი - იმოგენის დედინაცვალი, რომელიც აპირებს თავისი დედინაცვალი შვილ კლოტენზე დართოს, რომელსაც ცუდი ხასიათი აქვს, კეთილშობილური მანერები არ აქვს და რბილად რომ ვთქვათ, შორს ესმით ეტიკეტისა და ზრდილობის ნორმებს. ის გაიგებს საიდუმლო საქორწილო ცერემონიის შესახებ და ამის შესახებ ქმარს ეუბნება. ციმბელინე, რომელმაც მიიღო ეს ინფორმაცია, სამეფოდან აძევებს ახლადშექმნილ არასასურველ სიძეს ლეონატ პოსტუმუსს. მოგზაურობებმა ახალგაზრდა პოსტჰუმუსს რომში მიჰყავს, სადაც ის ამაყობს თავისი საყვარელი მეგობრის იაჩიმოს ერთგულებით და თავისი სიმართლის განსამტკიცებლად ის ფსონსაც კი დებს, რომლის პირობებითაც იაჩიმო უნდა წავიდეს ბრიტანეთში და შეეცადოს იმოგენის აცდუნებას - ამ შემთხვევაში. , ფსონს მოგებულად ჩათვლის იაჩიმო და პრიზად მიიღებს მეგობრისგან ბეჭედს ბრილიანტებით, რომელსაც პატარძალი აჩუქებს პოსტჰუმუსს.
პოსტჰუმუსი და იმოგენი, ჯონ ფეიდი.

უკვე ბრიტანეთში, იმოგენი მტკიცედ უარყოფს იაჩიმოს ყველა პრეტენზიას, მაგრამ საქმროს მზაკვრულ მეგობარს საშუალება ეძლევა დაიმალოს იმოგენის პალატაში, ხოლო სამალავიდან იგი იკვლევს ინტერიერის ყველა დეტალს და, ბუნებრივია, იმოგენის შიშველ სხეულს. ამგვარად, რომში ჩასვლისთანავე, იაჩიმო დევნილ პოსტუმუსს უზიარებს დამადანაშაულებელ დეტალებს და განაწყენებული საქმრო იძულებულია ბეჭედი დაშორდეს. პოსტუმუსი იმდენად დაჭრილია, რომ ყველაზე უარესის გაკეთებას გადაწყვეტს: წერილს უგზავნის თავის ერთგულ მსახურს, პისანიოს, სადაც მითითებებს აძლევს იმოგენის მოკვლას, მაგრამ ის, როცა გრძნობს დაჭერას, არ ასრულებს ბატონის ბრძანებას და არწმუნებს იმოგენს. გაიქცეს მამის სასახლიდან, ხოლო მამაკაცის სამოსით უზრუნველყოს. პოსტუმუსი, როგორც ბრძანების წარმოსახვითი აღსრულების დასტური, იღებს სისხლიან სამოსს პისანიოსგან. შემდეგ იმოგენი იღებს ახალ - მამაკაცურ - სახელს ფიდელს ("ერთგული") და თავს აფარებს გამოქვაბულს, ხდება ბელარუსის გვერდი. მას ეცნობა, როგორც ამბობენ, ბელარუსის ორი ვაჟია. მას ეჭვი არ ეპარება, რომ ესენი არიან მისი ძმები, ციმბელინის ვაჟები - გიდერიუსი და არვირაგუსი: ორივე დაკარგულად ითვლება მრავალი წლის წინ, მაგრამ სინამდვილეში ბიჭები გაიზარდა აქ, უელსის გამოქვაბულში. ფიდელი საშინლად ავად ხდება და ძმებმა, როდესაც გადაწყვიტეს, რომ ის გარდაიცვალა, ასრულებენ მასზე დაკრძალვის სიმღერას: "მზის სიცხეს აღარ ეშინია შენი". ავადმყოფობის კრიტიკული პერიოდის გავლის შემდეგ, ფიდელ-იმოგენი იღვიძებს და მის გვერდით პოულობს ქმრის კლოტენის უთავო სხეულს. ფიდელი მას თავის ნამდვილ ქმრად, დევნილ პოსტუმუსად აქცევს, რადგან გვამზე მის ტანსაცმელს ხედავს.
ჯაკომო იპარავს იმოგენის სამაჯურს, მოქმედება II სცენა 2. ილუსტრაცია ლუი რედის მიერ, შექმნილი Lamb's Tales-ის გამოსაცემად.
გარდა ამისა, სიუჟეტი ვითარდება შემდეგნაირად: რომაული არმია შემოიჭრება ბრიტანეთში, უნუგეშო იმოგენი ხდება რომაელი მეთაურის ლუციუსის გვერდი. საბედისწერო ბრძოლის დროს ბრიტანული არმია რომაულ ჯარს გამანადგურებელ მარცხს აყენებს ბელარუსის, იმოგენის დაკარგული ძმების ნამდვილი ვაჟკაცობის წყალობით და ასევე შენიღბული პოსტჰუმუსის გმირობის დახმარებით, რომელიც ასევე შემოიჭრება ბრიტანეთში, როგორც ნაწილი. რომაული არმია. თუმცა, მიუხედავად ყველა სიფრთხილისა, პოსტუმუსი შეიპყრეს ბრიტანელებმა და ციხეში მას ხედავს მისი ოჯახი და ღმერთი იუპიტერი, რომელიც წარმოთქვამს წინასწარმეტყველურ სიტყვებს ტყვე პოსტუმუსის წინაშე.

ამის პარალელურად ვითარდება ციმბელინთან დაკავშირებული მოქმედება: რომის არმიის დატყვევებული სარდალი ლუციუსი ევედრება ბრიტანეთის მეფეს, რომ სიცოცხლე შეუწყოს გვერდი ფიდელეს. გვერდის ნაცნობი მახასიათებლებით შეხებული, ციმბელინი ეთანხმება. ცოცხალი დარჩენილი ფიდელ-იმოგენი ცნობს იაჩიმოს პატიმრებს შორის და ციმბელინის დაპირებით ისარგებლებს, რომ გვერდს ნებისმიერი პატიმრის სიცოცხლე აჩუქებს, აიძულებს იაჩიმოს ყველას უთხრას, თუ როგორ მოხდა სინამდვილეში ყველაფერი. პოსტჰუმუსი იაჩიმოს აღიარებიდან გაიგებს, რომ მისი ცოლი უდანაშაულოა ღალატში და რომ ბეჭედი იაჩიმოს მოტყუებით მოვიდა. თუმცა, მისი მწუხარება უფრო ძლიერია - რადგან დარწმუნებულია, რომ მისი ცოლი ცოცხალი აღარ არის. თუმცა იმოგენი ციმბელინის მამისა და პოსტუმუსის ქმრის დიდ სიხარულს ავლენს, ბელარუსი კი მამას აჩუქებს თავის ნაპოვნ ვაჟებს. სპექტაკლი მთავრდება „ჰეფი ენდით“ (რაც ანეიტრალებს მის მიკუთვნებას ტრაგიკული ჟანრის კანონისადმი), საერთო ოჯახური შერიგების სცენით. პოსტჰუმუსი იმოგენს მიმართავს სიტყვებით: "სანამ ცოცხალი ვარ, ისე მომიჭირე, როგორც ხეზე ნაყოფი!" (ჩამოკიდე იქ, როგორც ხილი, ჩემო სულო, სანამ ხე არ მოკვდება). ალფრედ ტენისონმა მთელი ცხოვრება თვლიდა ამ სტრიქონებს შექსპირის ყველა ნაწარმოებში ყველაზე შემაშფოთებელ და სულიერად.

პიესის ლიტერატურული ევოლუცია
არსებობს რამდენიმე სავარაუდო პროტოტიპური წყარო, რომელიც ემსახურებოდა ციმბელინის დაწერის ლიტერატურულ საფუძველს. სიუჟეტის ზოგიერთი კომპონენტი (პოსტუმუსის ხაზი და იაჩიმოს სიუჟეტი) შეიძლება იყოს შთაგონებული ბოკაჩოს დეკამერონით (II.9), მაგრამ ნაწარმოების მოტივების მთავარი წყაროა კრებული "სუვერენთა სარკე" (ორიგინალური A სარკეში). მაგისტრატებისთვის), რომელიც შეადგინა ჯორჯ ფერერმა, სამეფო კარის გართობების ორგანიზატორმა ჰენრი VIII-ის დროს. პროტოტიპის კრებულის შედგენაში აქტიური მონაწილეობა მიიღო აგრეთვე ბიბლიოფილმა და ოქსფორდის უნივერსიტეტის თანამშრომელმა უილიამ ბოლდუინმა. ამ წიგნის იდეაა შეაგროვოს ისტორიები ინგლისის ისტორიის (სხვადასხვა სქესის) პერსონაჟების ცხოვრებიდან, რომლებიც დაკავშირებულია მათ მადლიდან დაცემასთან. ამავდროულად, ამ მომხიბლავი ცხოვრებისეული ისტორიების სპეციფიკურ დეტალებს ფართო საზოგადოების ყურადღების ცენტრში თავად გმირები წარადგენენ. შედგენისას, ავტორებმა დაიცვეს ცნობილი წიგნის "მთავრების დაცემის" გაგრძელების კონცეფცია, რომელიც დაწერილი იყო მონასტრის მიერ (მან ცხოვრების უმეტესი ნაწილი გაატარა სოფელ ბურიში მონასტერში) ჯონ ლიდგეიტის მიერ. თავის მხრივ, პოეტური ჟანრის ერთ-ერთი ყველაზე პროდუქტიული ინგლისელი ოსტატი, ლიდგეიტი ეყრდნობოდა ბოკაჩოს ნაშრომს De casibus. Mirror პირველად გამოიცა "მეკობრულად" 1555 წელს მას შემდეგ, რაც ინგლისის ხელისუფლების წარმომადგენლებმა დააწესეს კატეგორიული აკრძალვა პროვოკაციული კრებულის ოფიციალურ გამოცემაზე. თუმცა, უკვე 1559 წელს მოხდა "სარკის" ოფიციალური გამოშვება, რომელშიც შედიოდა სხვადასხვა ავტორის 20 ტრაგედია, რომლებიც ჯდება "ბუნდოვანი ხანის" კულტურულ კონცეფციაში. ჩახლართული ხასიათის ეს ნაშრომი მრავალი ცნობილი ინგლისელი ავტორის შეთქმულების წყაროდ იქცა. ავტორებს შორის, რომლებიც ხშირად მიმართავდნენ ამ მდიდარ ლიტერატურულ წყაროს, არიან სპენსერი, შექსპირი, მწერლის მაიკლ დრეიტონის არაერთი მწვავე სოციალური სატირისა და ისტორიული რომანის ავტორი და გრაფის ოჯახების წარმომადგენელთა მენტორი, მრავალი სონეტისა და სენეკანის ავტორი. ტრაგედიები, სამუელ დანიელი.

მსგავსი სიუჟეტური პროექციის მიხედვით შექსპირის პიესის თითქმის პარალელურად დაწერილი კიდევ ერთი, ასევე ძალიან მნიშვნელოვანი ნაწარმოები არის რომანტიკული ტრაგიკომედია „ფილასტერი“ (eng. Philaster, or Love lies a bleeding). 1620 წელს გამოცემული ფილასტრას ავტორობა ეკუთვნის ფლეტჩერის პოეტური ოჯახის წარმომადგენლის ჯონ ფლეტჩერისა და მე-17 საუკუნის პირველი მეოთხედის ლიტერატურული პერიოდის ღირშესანიშნაობას ფრენსის ბომონტის ტანდემს.
პოსტჰუმუსი და იმოგენი ჰენრი ჯასტის ფორდის მიერ.
გაცნობა და ტექსტი
ციმბელინის პირველი ჩაწერილი შესრულება, როგორც საიმონ ფორმანმა აღნიშნა, შედგა 1611 წლის აპრილში. შეუძლებელია იმის დადგენა, თუ როდის დაიწერა რეალურად ციმბელინი. სპექტაკლი შეტანილი იყო პროგრამის პირველ შექსპირის ფოლიოში, რომელშიც შექსპირის მრავალი ყველაზე ცნობილი ტრაგედია შედიოდა. მიუხედავად ამისა, არაერთი თანამედროვე შექსპირის მეცნიერი მიდრეკილია ციმბელინის ჟანრის სასიყვარულო ისტორიად განსაზღვროს. მკითხველის ცნობიერებაში პიესის ნამდვილი აღორძინება და ჩამოყალიბება XIX საუკუნის პირველ მეოთხედში მოხდა. ცნობილია, რომ პოეტი ალფრედ ტენისონი გარდაიცვალა ციმბელინის ასლით საბანზე. სპექტაკლისადმი ინტერესი არ განელებულა ახალი ლიტერატურული ეპოქის დადგომასთან ერთად. ჯორჯ ბერნარდ შოუმ 1938 წელს გამოაქვეყნა ციმბელინის გაფართოებული მეხუთე მოქმედების ახალი, გარკვეულწილად შემოკლებული ვერსია, რომელმაც მიიღო ავტორის სათაური "Cymbeline Refinished".
ციმბელინის პირველი გვერდი შექსპირის პიესების პირველი ფოლიოდან, გამოქვეყნებული 1623 წ.

იელის გამოცემა იღებს თანაავტორს, და ზოგიერთი სცენა (როგორიცაა აქტი III, სცენა 7 და მოქმედება V, სცენა 2) შეიძლება მკითხველს სხვებთან შედარებით განსაკუთრებით არაშექსპირული აღმოჩნდეს. პიესას აქვს გამოხატული მსგავსება ენაში, სიტუაციებში და შეთქმულებაში ბომონტისა და ფლეტჩერის ტრაგიკომედიასთან „ფილასტერი“, ანუ „სიყვარული სისხლში დევს“ (დაახლოებით 1609–1010). ორივე სპექტაკლი არის პრინცესაზე, რომელიც მამის დაუმორჩილებლობის შემდეგ, მოკრძალებულ საყვარელზე დაქორწინების მოსურნე, ტყუილად ადანაშაულებენ ღალატში და ამიტომ უბრძანებენ მოკვლას, მაგრამ ის გარბის და თავის ერთგულებას ამტკიცებს. გარდა ამისა, ორივე პიესა დაიწერა ერთიდაიგივე თეატრისა და მაყურებლისთვის. ზოგიერთი მკვლევარი თვლის, რომ ეს ადასტურებს 1609 წლის თარიღს, თუმცა გაურკვეველია, რომელი პიესა უძღოდა მას წინ.

ოქსფორდისა და ნორტონ შექსპირის რედაქტორები თვლიან, რომ სახელი იმოგენი არის სახელის ინოგენის არასწორი მართლწერა - ისინი ატარებენ უამრავ შედარებას ციმბელინსა და Much Ado About Nothing-ს შორის, რომელთა ადრეულ გამოცემებში მოჩვენებითი პერსონაჟი, სახელად ინოგენი, ცოლი უნდა გამხდარიყო. ლეონატოს (პოსტუმუსი, ასევე ცნობილი როგორც "ლეონატუსი", სხვა პიესის იტალიური სახელის ლათინური ფორმა). სტენლი უელსი და მაიკლ დობსონი აღნიშნავენ, რომ გალინშედის ქრონიკაში, რომელსაც შექსპირი იყენებდა, როგორც წყარო, ნახსენებია "ინოგენი" და რომ 1611 წლის აპრილში ფორემანის თვითმხილველის სპექტაკლის ცნობა მუდმივად ეხება "ინოგენს". მიუხედავად ამ არგუმენტებისა, პიესის უმეტესი გამოცემები აგრძელებენ იმოგენის სახელს.

ადრეულ წლებში მილფორდ ჰევენი არ ფუნქციონირებდა. I საუკუნე ძვ. რობერტ ნაიმ აღნიშნა, რომ ეს იყო შექსპირის მშობლიურ ქალაქ სტრატფორდ-ონ-ეივონთან უახლოესი საზღვაო პორტი: „თუმცა, თუ სტრატფორდიდან დასავლეთისკენ მიდიხართ, არც მარცხნივ და არც მარჯვნივ გაიხედავთ, ახალგაზრდობაში ზღვაში გაქცევის ფიქრით. თავი, მაშინ მილფორდ ჰევენი იქნება პორტი, რომელსაც მიაღწევთ“, მოგზაურობა დაახლოებით 165 მილის (266 კმ), დაახლოებით 6 დღის მოგზაურობის, რომლის გაკეთებაც ახალგაზრდა შექსპირს შეეძლო გაეკეთებინა, ან თუნდაც ის, რის გაკეთებაზეც ოცნებობდა. Marisa R. Cull აღნიშნავს მილფორდ ჰევენის, როგორც ჰენრი VII-ის სადესანტო ადგილის შესაძლო სიმბოლიკას, როდესაც ის ინგლისში შეიჭრა მილფორდის გავლით 1485 წლის 7 აგვისტოს, ცდილობდა დაემხობა რიჩარდ III და დაეარსებინა ტიუდორების დინასტია. შესაძლოა ის ასევე ასახავდეს ინგლისურ შეშფოთებას უელსის ლოიალობისა და მილფორდში მომავალი შემოსევების შესაძლებლობის შესახებ.

კრიტიკა და ინტერპრეტაციები
ციმბელინი არის შექსპირის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული პიესა მე-18 საუკუნეში, თუმცა კრიტიკოსებს, მათ შორის სამუელ ჯონსონს, ჰქონდათ პრობლემები მის რთულ სიუჟეტთან დაკავშირებით:

ამ სპექტაკლში არის ბევრი სამართლიანი განცდა, რაღაც ბუნებრივი დიალოგი და არაერთი სასიამოვნო სცენა, მაგრამ ისინი ბევრი შეუსაბამობის ხარჯზე მოდის. მხატვრული ლიტერატურის სისულელეზე, ქცევის აბსურდულობაზე, სხვადასხვა დროის სახელებისა და წეს-ჩვეულებების აღრევაზე და ცხოვრების ნებისმიერ სისტემაში მოვლენების შეუძლებლობაზე შენიშვნა ნიშნავს კრიტიკის ფუჭად გაფლანგვას შეუპოვარ სისულელეზე, ზედმეტად აშკარა დეფექტებზე. და ზედმეტად უხეში გასამწვავებლად.

თუმცა, უილიამ ჰეზლიტმა და ჯონ კიტსმა ის თავიანთ საყვარელ პიესებს შორის დაასახელეს.

მე-20 საუკუნის დასაწყისისთვის. პიესამ დაკარგა პოპულარობა. ლიტონ სტრაჩის გაუჭირდა დასკვნის გაკეთება, რომ თავად [შექსპირი] მოწყენილი ხდებოდა.  ხალხი მოწყენილია, რეალური ცხოვრება მოსაწყენია, დრამა მოსაწყენია, სინამდვილეში ყველაფერი მოსაწყენია, გარდა პოეზიისა და პოეტური ოცნებებისა“. ჰარლი გრანვილ-ბარკერი მსგავს შეხედულებებს ფლობდა და ამბობდა, რომ პიესა გვიჩვენებს, როგორ გახდა შექსპირი "დაღლილი მხატვარი".

ზოგიერთი ამტკიცებს, რომ პიესა პაროდია საკუთარ შინაარსს. ჰაროლდ ბლუმი ამბობს: „ციმბელინი, ჩემი აზრით, ნაწილობრივ შექსპირის თვითპაროდიაა; დასცინის მის ბევრ წინა პიესას და პერსონაჟს.“.

ბრიტანული იდენტობა
ციმბელინსა და რომის იმპერატორ ავგუსტუსის შესახებ ისტორიულ ტრადიციებს შორის მსგავსებამ აიძულა კრიტიკოსები პიესის ინტერპრეტაციას წარმოადგენდნენ, როგორც შექსპირის მხარდაჭერის გამოხატულებას ჯეიმს I-ის პოლიტიკური მოძრაობებისთვის, რომელიც თავს "ბრიტანელ ავგუსტუსად" თვლიდა. მისი პოლიტიკური მანევრები შოტლანდიის ინგლისთან და უელსთან იმპერიად გაერთიანების მიზნით ასახავს Augustan Pax Romana-ს იდეას. სპექტაკლი აძლიერებს იაკობიან იდეას, რომ ბრიტანეთი არის ძველი რომის ცივილიზებული სათნოების მემკვიდრე, კლოტენისა და დედოფლის ვიწრო აზროვნებასა და იზოლაციონიზმს ასახავს, ​​როგორც ბოროტმოქმედებს. სხვა კრიტიკოსები ეწინააღმდეგებიან იმ აზრს, რომ ციმბელინი მხარს უჭერს ჯეიმს I-ის იდეებს ეროვნული იდენტობის შესახებ, მიუთითებს რიგი პერსონაჟების წინააღმდეგობრივ სიტყვებზე მათი გეოგრაფიული იდენტობის შესახებ. მაგალითად, მიუხედავად იმისა, რომ გიდერიუსი და არვირაგუსი არიან ციმბელინის ვაჟები, ბრიტანეთის მეფის, რომელიც გაიზარდა რომში, ისინი მაინც იზრდებოდნენ უელსის გამოქვაბულში. ძმები ჩივიან, რომ იზოლირებულები არიან საზოგადოებისგან, თავიანთ თავს ბარბაროსობასთან ასოცირდება, მაგრამ ბელარუსი, მათი მშვილებელი მამა, უპასუხებს, რომ ამან გაათავისუფლა ისინი ვითომ ცივილიზებული ბრიტანული სასამართლოს კორუმპირებული გავლენისგან.

იაჩიმოს შეჭრა იმოგენის საძინებელში ასახავს შეშფოთებას იმის შესახებ, თუ როგორ ამცირებდა იტალიურმა გავლენამ ბრიტანეთი.როგორც პიტერ ა. პაროლინი აღნიშნავს, ციმბელინის სცენები, თითქოსდა ძველ რომში ვითარდება, ფაქტობრივად მე-16 საუკუნის იტალიის ანაქრონისტული გამოსახულებაა, რომელსაც თანამედროვე ბრიტანელი ავტორები მიიჩნევენ, როგორც ადგილად, სადაც მანკიერება, გარყვნილება და ღალატი შეცვალა ძველი რომაული სათნოება. მიუხედავად იმისა, რომ ციმბელინი ხელს უწყობს მშვიდობას ბრიტანეთსა და რომს შორის, იაჩიმოს მიერ პოსტჰუმუსის დაცინვა და იმოგენის მეტაფორული გაუპატიურება ცხადყოფს შიშს, რომ ბრიტანეთის პოლიტიკურმა კავშირმა სხვა კულტურებთან შეიძლება ბრიტანელები გამოამჟღავნოს მავნე უცხოური გავლენის ქვეშ.
იხ.ვიდეო - "Кто боится Уильяма Шекспира?" | Сезон 2. Лекция 12: "Цимбелин"


სქესი
მეცნიერებმა ხაზგასმით აღნიშნეს სპექტაკლში იმოგენის ქალიშვილობისა და სიწმინდის პოლიტიკური მნიშვნელობა. არსებობს კამათი იმის შესახებ, კანონიერია თუ არა იმოგენისა და პოსტჰუმუსის ქორწინება.იმოგენი ისტორიულად იყო გამოსახული და აღქმული, როგორც იდეალური სარწმუნო ქალი, რომელიც ინარჩუნებდა პატრიარქალურ სტრუქტურაში მისასალმებელ თვისებებს; თუმცა, კრიტიკოსები ამტკიცებენ, რომ იმოგენის ქმედებები ეწინააღმდეგება ამ სოციალურ განმარტებებს მისი მამისადმი დაუმორჩილებლობისა და ჯვარედინი ჩაცმის გამო. თუმცა, კრიტიკოსები, მათ შორის. და ტრეისი მილერ-ტომლინსონმა, ხაზგასმით აღნიშნა, თუ როგორ უჭერს მხარს პიესა პატრიარქალურ იდეოლოგიას, მ.შ. ფინალურ სცენაში მისი მრავალი მამრობითი გამარჯვებული. თუ იმოგენისა და პოსტჰუმუსის ქორწინება თავდაპირველად იცავს ჰეტეროსექსუალურ ნორმებს, მათი განცალკევება და საბოლოო გაერთიანება ღიად ტოვებს საპირისპირო შესაძლებლობებს, რაც წინასწარმეტყველებს იმოგენის ჯვარედინი ჩაცმა ფიდელში. მილერ-ტომლინსონი მიუთითებს მათი სოციალური მნიშვნელობის სიყალბეზე, როგორც საზოგადოებრივი „ჰეტეროსექსუალური ქორწინების სრულყოფილ მაგალითზე“, იმის გათვალისწინებით, რომ მათი პირადი ურთიერთობები აღმოჩნდება „ჰომოსოციალური, ჰომოეროტიკული და ანდროგენული“.

ქვიარ თეორიამ მოიპოვა მრავალი მომხრე ციმბელინის კვლევებში, ევა კოსოფსკი სეჯვიკისა და ჯუდიტ ბატლერის ნაწერებზე დაყრდნობით . ამ თემაზე ჩატარებულმა კვლევამ ხაზი გაუსვა პიესის მინიშნებებს ოვიდიზე და ტრანსგრესიული სქესის/სექსუალობის გამოკვლევის გზით ტრადიციული საზოგადოებისგან განცალკევების გზით და იმას, რასაც ვალერი ტრაუბი უწოდებს "მწვანე სამყაროებს". პიესის ამ არანორმატიული ასპექტის ყველაზე თვალსაჩინო და ხშირად ციტირებულ მაგალითებს შორის არის ჰომოეროტიზმის გამორჩეული პოზიცია, როგორც ჩანს გიდერიუსის და არვირაგუსის ნახევრად სექსუალური გატაცება შენიღბული იმოგენი/ფიდელით. გარდა ჰომოეროტიკული და ჰომოსოციალური ელემენტებისა, ანდროგინიისა და მამობის/მშობიარობის თემები ასევე გამორჩეულია ციმბელინის ქვიარ ინტერპრეტაციებში . ჯანეტ ადელმანმა დაუდო ტონი მამობისა და ანდროგინის კვეთას და ამტკიცებდა ციმბელინის სიტყვებს: „ასე რომ, მე ვარ დედას გავს / რომელმაც სამი გააჩინა. მაგრამ არასოდეს / არ გაუხარებია დედას უფრო მეტად შვილებით!“, ეს არის „პართენოგენეზის ფანტაზიის“ წარმოდგენა. ადელმანისა და ტრეისი მილერ-ტომლინსონის აზრით, მხოლოდ საკუთარ თავს ბავშვების შექმნის დამსახურების მინიჭებით, ციმბელინი მოქმედებს როგორც ჰერმაფროდიტი, გარდაქმნის დედათა ფუნქციას პატრიარქალურ სტრატეგიად, აღადგენს კონტროლს საკუთარ მამრობითი სქესის მემკვიდრეებზე და ქალიშვილზე იმოგენზე. იმოგენის საკუთარი გამოცდილება გენდერულ სითხესთან და ჯვარედინი ჩაცმასთან დაკავშირებით დიდწილად ინტერპრეტირებულია პატრიარქატიის ლინზიდან . სცენაზე გენდერული სითხის სხვა შექსპირის წარმომადგენლებისგან განსხვავებით - პორტია, როზალინდი, ვიოლა და ჯულია ვერონას ორი ჯენტლმენისგან - იმოგენი არ იძენს ძალაუფლებას ფიდელად გარდაქმნის შემდეგ. სამაგიეროდ, იმოგენის ძალა მემკვიდრეობით მიიღო მამისგან და ეფუძნება გამრავლების პერსპექტივას.
იხ. ვიდეო - Synopsis | Cymbeline | Royal Shakespeare Company


ონკოლოგია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                  ონკოლოგია კორონარული კომპიუტერული ტომოგრაფია, რომელიც ...