ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            ნაწიკალიკი

ნაწილაკების (მარცხნივ) და ანტინაწილაკების (მარჯვნივ) ელექტრული მუხტის ილუსტრაცია. ზემოდან ქვემოდან; ელექტრონი/პოზიტრონი, პროტონი/ანტიპროტონი, ნეიტრონი/ანტინეიტრონი.

 შესაბამისი ელექტრონული ნაწილაკის, ე. წ. „ორეულის“, იდენტური მასისა და სხვა ფიზიკური სიდიდის მქონე, მაგრამ ურთიერთქმედების ზოგიერთი მახასიათებლის (მაგ. ელექტრული მუხტი, მაგნიტური მომენტი) ნიშნით განსხვავებული ელემენტარული ნაწილაკი, რომლის მიმართ ეს „ორეული“ თავის მხრით „ანტინაწილაკს“ წარმოადგენენ. ყველა ცნობილ ელემენტარულ ნაწილაკს, გარდა ფოტონისა და ნეიტრალური პი (${\displaystyle {�}^0}$) და ეტა (${\displaystyle {�}^0}$) მეზონებისა აქვს შესაბამისი ანტინაწილაკი.

ნაწილაკისა და ანტინაწილაკის მაგალითებია:

• ელექტრონი (${\displaystyle {�}^{-}}$) — პოზიტრონი (${\displaystyle {�}^{+}}$);
• პროტონი (${\displaystyle �}$) — ანტიპროტონი (${\displaystyle \overline{�}}$);
• ნეიტრონი (${\displaystyle �}$) — ანტინეიტრონი (${\displaystyle \overline{�}}$);
• ნეიტრინო (${\displaystyle �}$) — ანტინეიტრინო (${\displaystyle \overline{�}}$);
• ლამბდანულ-ჰიპერონი (${\displaystyle {\mathrm{\Lambda }}^0}$) — ანტილამბდანულ-ჰიპერონი (${\displaystyle {\overline{\mathrm{\Lambda }}}^0}$).

ნაწილაკ-ანტინაწილაკთა წყვილისათვის დამახასიათებელია ანიჰილაცია.

თვით ნაწილაკისა და ანტინაწილაკის ცნება პირობითია. შეიძლება პოზიტრონს და ანტიპროტონს ეწოდოს ნაწილაკები, ხოლო ელექტრონს და პროტონს — ანტინაწილაკები. მაგრამ ვინაიდან სამყაროს ჩვენ მიერ დამზერილ ნაწილში ნივთიერების ატომები შეიცავს სწორედ პროტონებსა და ელექტრონებს, ამიტომ ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკური ჩასახვისას XX საუკუნის 20-იან წლებიდან „ნაწილაკები“ ეწოდა ელექტრონსა და პროტონს.

იხ. ვიდეო - Античастицы

ანტინაწილაკების არსებობა

ანტინაწილაკების არსებობა იწინასწარმეტყველა P.A.M. Dirac-მა. მის მიერ 1928 წელს მიღებული ელექტრონების მოძრაობის კვანტური რელატივისტური განტოლება (დირაკის განტოლება) აუცილებლად შეიცავდა ხსნარებს უარყოფითი ენერგიებით. მოგვიანებით აჩვენეს, რომ უარყოფითი ენერგიის მქონე ელექტრონის გაქრობა უნდა იქნას განმარტებული, როგორც ნაწილაკის (იგივე მასის) გამოჩენა დადებითი ენერგიით და დადებითი ელექტრული მუხტით, ანუ ანტინაწილაკი ელექტრონის მიმართ. ეს ნაწილაკი, პოზიტრონი, აღმოაჩინეს 1932 წელს.

შემდგომ ექსპერიმენტებში აღმოჩნდა, რომ არა მხოლოდ ელექტრონს, არამედ ყველა სხვა ნაწილაკს აქვს თავისი ანტინაწილაკები . 1936 წელს კოსმოსურ სხივებში აღმოაჩინეს მიონი (μ−) და μ+, მისი ანტინაწილაკი, ხოლო 1947 წელს, π− და π+, მეზონები, რომლებიც ქმნიან ნაწილაკ-ანტინაწილაკის წყვილს; 1955 წელს ამაჩქარებლის ექსპერიმენტებში გამოვლინდა ანტიპროტონი, 1956 წელს ანტინეიტრონი, 1966 წელს ანტიდეიტერიუმი, 1970 წელს ანტიჰელიუმი, 1998 წელს ანტიწყალბადი, 2011 წელს ანტიჰელიუმ-4 და ა.შ. თითქმის ყველა ცნობილი ნაწილაკისგან და ეჭვგარეშეა, რომ ყველა ნაწილაკს აქვს ანტინაწილაკი.

იხ. ვიდეო - Particles and Antiparticles

ჭეშმარიტი ნეიტრალური ნაწილაკები

მთავარი სტატია: ჭეშმარიტი ნეიტრალური ნაწილაკები

ზოგიერთი ნეიტრალური ნაწილაკისთვის ანტინაწილაკი ნაწილაკს იდენტურად ემთხვევა. ესენია, კერძოდ, ფოტონი, ნეიტრალური პი-მეზონი, ეტა-მეზონი და სხვა კვარკონიები, ჰიგსის ბოზონი, Z-ბოზონი და გრავიტონი. ასეთ ნაწილაკებს ჭეშმარიტად ნეიტრალურს უწოდებენ. ჩვენ ხაზს ვუსვამთ, რომ ელექტრული ნეიტრალური ნაწილაკები შეიძლება არ ემთხვეოდეს მათ ანტინაწილაკებს. ეს, კერძოდ, ეხება ნეიტრონს, ნეიტრინოს, ნეიტრალურ კაონს და ა.შ.

ყველა ცნობილი ჭეშმარიტად ნეიტრალური ნაწილაკი ბოზონებია, მაგრამ პრინციპში შეიძლება არსებობდეს ჭეშმარიტად ნეიტრალური ფერმიონებიც (ე.წ. მაიორანას ნაწილაკები).

დაბადება და განადგურება

ანტინაწილაკების დაბადება ხდება მატერიის ნაწილაკების შეჯახებისას, რომლებიც აჩქარებულია ენერგიებამდე, რომელიც აღემატება ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილის დაბადების ზღვარს (იხ. წყვილის შექმნა). ლაბორატორიულ პირობებში ანტინაწილაკები წარმოიქმნება ამაჩქარებლებთან ნაწილაკების ურთიერთქმედებისას; მიღებული ანტინაწილაკების შენახვა ხორციელდება შესანახ რგოლებში მაღალი ვაკუუმის პირობებში. ბუნებრივ პირობებში ანტინაწილაკები იბადებიან პირველადი კოსმოსური სხივების მატერიასთან ურთიერთქმედების დროს, მაგალითად, დედამიწის ატმოსფეროში და ასევე უნდა დაიბადონ პულსარებისა და აქტიური გალაქტიკური ბირთვების სიახლოვეს. თეორიული ასტროფიზიკა განიხილავს ანტინაწილაკების წარმოქმნას (პოზიტრონები, ანტინუკლეონები) მატერიის აკრეციის დროს შავ ხვრელებზე. თანამედროვე კოსმოლოგიის ფარგლებში განიხილება ანტინაწილაკების შექმნა დაბალი მასის პირველყოფილი შავი ხვრელების აორთქლებისას. ტემპერატურაზე, რომელიც აღემატება მოცემული ტიპის ნაწილაკების დანარჩენ ენერგიას (ერთეულების ენერგეტიკულ სისტემაში), ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილი წონასწორობაში იმყოფება მატერიასთან და ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებასთან. ასეთი პირობები შეიძლება განხორციელდეს ელექტრონ-პოზიტრონის წყვილებისთვის მასიური ვარსკვლავების ცხელ ბირთვებში. ცხელი სამყაროს თეორიის თანახმად, სამყაროს გაფართოების ძალიან ადრეულ ეტაპებზე, ყველა სახის ნაწილაკ-ანტინაწილაკების წყვილი წონასწორობაში იყო მატერიასთან და გამოსხივებასთან. გრანდიოზული გაერთიანების მოდელების მიხედვით, C- და CP-ინვარიანტობის დარღვევის ეფექტებმა არაწონასწორობის პროცესებში ბარიონის რიცხვის შეუნარჩუნებლობით შეიძლება გამოიწვიოს ძალიან ადრეულ სამყაროში სამყაროს ბარიონის ასიმეტრიამდე, თუნდაც მკაცრი საწყისი პირობებში. ნაწილაკებისა და ანტინაწილაკების რაოდენობის თანასწორობა. ეს იძლევა ფიზიკურ დასაბუთებას სამყაროში ანტინაწილაკების ობიექტების არსებობის შესახებ დაკვირვების მონაცემების ნაკლებობას.

როდესაც ნაწილაკი თავის ანტინაწილაკს ეჯახება, მათ შეუძლიათ განადგურება.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ზეემანის ეფექტი

ვერცხლისწყლის ორთქლის ნათურის სპექტრული ხაზები ტალღის სიგრძეზე 546,1 ნმ, რომელიც აჩვენებს ანომალიურ ზეემანის ეფექტს. (ა) მაგნიტური ველის გარეშე. (B) მაგნიტური ველით, სპექტრული ხაზები იყოფა განივი ზეემანის ეფექტით. (C) მაგნიტური ველით, გაყოფილი როგორც გრძივი ზეემანის ეფექტი. სპექტრული ხაზები მიღებული იქნა Fabry-Pérot ინტერფერომეტრის გამოყენებით.

ზეემანის ეფექტი (/ˈzeɪmən/; ჰოლანდიური გამოთქმა: [ˈzeːmɑn]) არის სპექტრული ხაზის რამდენიმე კომპონენტად დაყოფის ეფექტი სტატიკური მაგნიტური ველის თანდასწრებით. მას ეწოდა ჰოლანდიელი ფიზიკოსის პიტერ ზემანის სახელი, რომელმაც აღმოაჩინა იგი 1896 წელს და მიიღო ნობელის პრემია ამ აღმოჩენისთვის. ეს არის სტარკის ეფექტის ანალოგი, სპექტრული ხაზის დაყოფა რამდენიმე კომპონენტად ელექტრული ველის თანდასწრებით. ასევე სტარკის ეფექტის მსგავსად, სხვადასხვა კომპონენტებს შორის გადასვლებს აქვთ, ზოგადად, განსხვავებული ინტენსივობა, ზოგიერთი კი სრულიად აკრძალულია (დიპოლური მიახლოებით), რაც რეგულირდება შერჩევის წესებით.

ვინაიდან ზეემანის ქვედონეებს შორის მანძილი არის მაგნიტური ველის სიძლიერის ფუნქცია, ეს ეფექტი შეიძლება გამოყენებულ იქნას მაგნიტური ველის სიძლიერის გასაზომად, მაგ. მზისა და სხვა ვარსკვლავების ან ლაბორატორიულ პლაზმაში. ზეემანის ეფექტი ძალზე მნიშვნელოვანია ისეთ პროგრამებში, როგორიცაა ბირთვული მაგნიტურ-რეზონანსული სპექტროსკოპია, ელექტრონის სპინის რეზონანსული სპექტროსკოპია, მაგნიტურ-რეზონანსული გამოსახულება (MRI) და მოსბაუერის სპექტროსკოპია. ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ატომური შთანთქმის სპექტროსკოპიის სიზუსტის გასაუმჯობესებლად. ფრინველების მაგნიტური გრძნობის შესახებ თეორია ვარაუდობს, რომ ბადურის ცილა იცვლება ზეემანის ეფექტის გამო.

იხ. ვიდეო - Zeeman Effect | Normal, Anomalous & Paschen–Back Effect

როდესაც სპექტრული ხაზები შთანთქმის ხაზებია, ეფექტს ეწოდება ინვერსიული ზეემანის ეფექტი.

ნომენკლატურა

ისტორიულად განასხვავებენ ნორმალურ და ანომალიურ ზეემანის ეფექტს (აღმოაჩინა თომას პრესტონმა დუბლინში, ირლანდია). ანომალიური ეფექტი ჩნდება გადასვლებზე, სადაც ელექტრონების წმინდა სპინი არ არის ნულოვანი. მას "ანომალიური" უწოდეს, რადგან ელექტრონის სპინი ჯერ კიდევ არ იყო აღმოჩენილი და ამიტომ არ არსებობდა ამის კარგი ახსნა იმ დროს, როდესაც ზემანმა დააკვირდა ეფექტს. ვოლფგანგ პაული იხსენებს, რომ როდესაც კოლეგას ჰკითხეს, რატომ გამოიყურება უბედური, მან უპასუხა: „როგორ შეიძლება ადამიანი გამოიყურებოდეს ბედნიერი, როცა ფიქრობს ზეემანის ანომალიურ ეფექტზე?“

მაგნიტური ველის უფრო მაღალი სიძლიერის დროს ეფექტი წყვეტს წრფივი. ველის კიდევ უფრო მაღალი სიძლიერის დროს, რომელიც შედარებულია ატომის შიდა ველის სიძლიერესთან, ელექტრონების შეერთება დარღვეულია და სპექტრული ხაზები გადანაწილდება. ამას ეწოდება Paschen-Back ეფექტი.

თანამედროვე სამეცნიერო ლიტერატურაში ეს ტერმინები იშვიათად გამოიყენება მხოლოდ "ზეემანის ეფექტის" გამოყენების ტენდენციით.

იხ. ვიდეო - Нормальный эффект Зеемана – наблюдение поперек поля

ისტორია - ვარაუდი, რომ სპექტრული ხაზები შეიძლება გაიყოს მაგნიტურ ველში, პირველად წამოაყენა მაიკლ ფარადეიმ, რომელიც, თუმცა, ვერ აკვირდებოდა ეფექტს საკმარისად ძლიერი ველის წყაროს არარსებობის გამო. ეფექტი პირველად აღმოაჩინა პიტერ ზემანმა 1896 წელს კადმიუმის ვიწრო ლურჯი-მწვანე ხაზისთვის. თავის ექსპერიმენტში ზემანმა გამოიყენა მაგნიტური ველები 1–1,5 ტ სიძლიერით და დააკვირდა ხაზის გაყოფას სამეულად. ზეემანმა მოიხსენია ფარადეი იდეის ავტორად. 1897 წლის 31 ოქტომბერს ამ ექსპერიმენტების შესახებ შეიტყო ჰენდრიკ ლორენცმა, რომელიც მეორე დღესვე შეხვდა ზეემანს და მის მიერ შემუშავებული კლასიკური ელექტრონული თეორიის საფუძველზე ახსნა-განმარტება მისცა. თუმცა მალევე გაირკვა, რომ სხვა ნივთიერებების უმეტესობის სპექტრული ხაზები მაგნიტურ ველში უფრო რთული გზით იყოფა. ამ ეფექტის ახსნა მხოლოდ კვანტური ფიზიკის ფარგლებში იყო შესაძლებელი სპინის შესახებ იდეების განვითარებით. ეფექტის აღმოჩენისა და ახსნისთვის ზემანს და ლორენცს 1902 წელს მიენიჭათ ნობელის პრემია ფიზიკაში.

ანტინეიტრინო და ანტინეტრონი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

      ანტინეიტრინო და ანტინეიტრონი

IceCube დეტექტორების მიერ ჩაწერილი გლაშოუს რეზონანსის ვიზუალიზაცია. თითოეული ფერადი წრე წარმოადგენს ღონისძიებით გამოწვეულ სენსორს.
 ფიზიკოსებმა განაცხადეს, რომ IceCube ნეიტრინო ობსერვატორიის დეტექტორებმა პირველად დააფიქსირეს W-ბოზონის წარმოება, როდესაც მაღალი ენერგიის ანტინეიტრინოები ურთიერთქმედებენ ელექტრონებთან. ეს ფენომენი, რომელიც ცნობილია როგორც გლაშოუს რეზონანსი, თეორიულად იწინასწარმეტყველეს 60 წლის წინ. კვლევის შედეგები გამოქვეყნებულია ჟურნალ Nature-ში.

პირველი მაღალი ენერგიის ასტროფიზიკური ნეიტრინოები მეცნიერებმა აღმოაჩინეს IceCube ყინულის ქვეშ ნეიტრინო ობსერვატორიაში, რომელიც მდებარეობს სამხრეთ პოლუსთან ახლოს 2013 წელს.

2016 წელს IceCube-ის დეტექტორებმა აღმოაჩინეს მაღალი ენერგიის ნაწილაკი, სახელწოდებით ელექტრონული ანტინეიტრინო, რომელიც დედამიწაზე მოვიდა კოსმოსიდან სინათლის სიჩქარით ახლოს, ენერგიით 6,3 პეტა-ელექტრონვოლტი (PeV). ანტარქტიდის ყინულის ფურცლის სიღრმეში ის ელექტრონს შეეჯახა და ამ შეჯახებამ წარმოქმნა მეორადი ნაწილაკების ნაკადი - W-ბოზონები, რომელთა დაფიქსირება ყინულში ჩაძირულმა IceCube დეტექტორის ძაფებმა მოახერხეს.

ნეიტრინოს ანტინაწილაკი, არ გააჩნია უძრაობის მასა, აქვსელექტრინული მუხტი 1/2სპინი და უარყოფითი მაგნიტ. მომენტი -ბორი მაგნიტური ა არ მონაწილებს ძლიერ და ელექტრომქგნიტურ ურთიერთქედებაში მხოლოდ სუსტ უურთირტქედებაში მონაწილეობს. გარდა გრავიტაციულისა. ა. ექსპერიმენტულად ბირთვულ რეაქტორებში აღჩინეს ურთიერთქედების შედეგად რექტორებზე დაკვირვებისას.

იხ. ვიდეო - Antineutron

მაღალი ენერგიის ანტინეიტრინოების ელექტრონებთან ასეთი ურთიერთქმედების შესაძლებლობა თეორიულად იწინასწარმეტყველა 1960 წელს ამერიკელმა ფიზიკოსმა, ნობელის პრემიის ლაურეატმა შელდონ გლაშოუმ. ნაწილაკი, რომელიც უნდა წარმოიქმნას ამ ურთიერთქმედებაში, W-ბოზონი, აღმოაჩინეს CERN-ის ფიზიკოსებმა 1983 წელს, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ის გაცილებით მძიმეა, ვიდრე გლაშოუ იწინასწარმეტყველა და ანტინეიტრინოებისგან მისი წარმოქმნის ენერგია მინიმუმ 6,3 PeV არის. საჭიროა - ეს თითქმის 1000-ჯერ მეტია, ვიდრე CERN-ის დიდი ადრონული კოლაიდერის გამომუშავება შეუძლია. სინამდვილეში, დედამიწაზე არც ერთი ხელოვნური ნაწილაკების ამაჩქარებელი, მიმდინარე თუ დაგეგმილი, არ შეუძლია შექმნას ნეიტრინოები ასეთი მაღალი ენერგიით.

იხ. ვიდეო - Знай наших №22: о нейтрино и антинейтрино

                                                 ანტინეიტრონი 

ნეიტრონის ანტინაწილაკი, ნეიტრონის მსგავსადრ-საცაქვს ნულოვანი მუხტი მისი მასა (939,5მეგ) და სპინი (1/2) ნეიტრონი მასა და სპინი ტოლია, მაგნ., მომენტი, ბარიონული მუხტი და იზოტიპური სპინის მესამედი მდგენელი ნეიტრონის შესაბამისი სიდიდეების ტოლია, მაგრამ საწინააღმდეგო ნიშნისაა. ა. აღმოაჩინეს ანტიპროტონების გადამუხტის რეაქციის დროს, ბ. კოკმა გ. ლამბერტსონმა, ო. პოჩინიმ და ვ. ვენცელმა (1956წ) ნივთიერებასთან ა-ის ურთიერთქედებისას ხდება ნეიტრონებთან ან პროტონებთან ანიჰიზაცია პ-მეზონებთან კ- მეზონებთან გამოსხივებით.

იხ. ვიდეო - Neutrino and Antineutrino

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                              OneWeb

                                                                       

(გამოითქმის [wanʹ web]; ადრე ცნობილი როგორც WorldVu[1][2][3]) არის OneWeb Corporation-ის ურთიერთდაკავშირებული სატელიტური სისტემა, რომელიც შექმნილია ფართოზოლოვანი ინტერნეტის უზრუნველსაყოფად მობილური სატელიტური ტექნოლოგიის გამოყენებით. OneWeb პროექტის ინვესტორები არიან ისეთი ცნობილი კომპანიები, როგორიცაა Airbus Group, Bharti Enterprises, Hughes Network Systems - EchoStar Corporation[en] შვილობილი კომპანია, Intelsat, Qualcomm Inc., The Coca-Cola Company, Totalplay, Grupo Salinas Company, Virgin Group, და ა.შ.

იხ. ვიდეო - Пуск ракеты Falcon 9 с 40 спутниками Oneweb!

სისტემის იდეა ეკუთვნის WorldVu Satellites Ltd. (ახლა OneWeb LLC), რომელიც იყენებს მეტსახელს "L5" სხვადასხვა მარეგულირებელ დოკუმენტებში.

ექსპლუატაციაში გაშვების პირველი ეტაპი გულისხმობს საწყისი AIS სისტემის ფორმირებას და მომხმარებლის ტერმინალების პირველი დემო ვერსიების გააქტიურებას 2020 წლის ბოლომდე, ხოლო კომერციული ოპერირების დაწყება საზღვაო, საავიაციო, სამთავრობო და ბიზნეს სფეროებში 2021 წელს იგეგმება. დაგეგმილია, რომ სისტემის პირველი ეტაპი შედგება თანამგზავრებისგან, რომლებიც განლაგებულია 18 ორბიტალურ სიბრტყეში, თითოეულში 36 მანქანა. ამავდროულად, 1200 კმ სიმაღლიდან 588 მოწყობილობა უზრუნველყოფს გლობალურ საკომუნიკაციო სერვისებს, ხოლო 60 თანამგზავრი ორბიტაზე იქნება სარეზერვო სახით. დაგეგმილია თანამგზავრების გაშვება ბაიკონურის, ვოსტოჩნის კოსმოდრომებიდან და გვიანას კოსმოსური ცენტრიდან.

GPS სისტემა მცირე თანამგზავრებისთვის. ნაჩვენებია ზედაპირის მოცემული წერტილიდან ხილული თანამგზავრები, რაც დამოკიდებულია დედამიწის ბრუნვაზე

ამ იდეის განსახორციელებლად იგეგმება 3 მილიარდ დოლარამდე კერძო კაპიტალის მოზიდვა სისტემის ამოქმედებაში 2019-2020 წლებში. OneWeb-ის ბიზნეს გეგმა არის მცდელობა უზრუნველყოს ფართოზოლოვანი წვდომა ასობით მილიონი პოტენციური მომხმარებლისთვის, რომლებიც ცხოვრობენ ისეთ ადგილებში, სადაც ასეთი კავშირი არ არის. მას შემდეგ, რაც მთელი ქსელი ამუშავდება, სისტემას შეეძლება 10 ტერაბიტი წამში მონაცემთა სიჩქარის მიწოდება სოფლად მთელს მსოფლიოში, Wi-Fi, LTE (4G), 3G და 2G ტექნოლოგიების გამოყენებით მობილური ტელეფონების დასაკავშირებლად. ტაბლეტები და ლეპტოპები OneWeb-ის სატელიტური ქსელის კოსმოსური ხომალდების მცირე დაბალფასიანი სააბონენტო ტერმინალებით

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     გაციება და გრიპი

                       

ცემინება, ხველა, მომატებული ტემპერატურა ცივი სეზონის უხშირესი და ამასთან საკმაოდ შემაწუხებელი სიმპტომებია, მაგრამ როგორ გავიგოთ ეს გაციებაა თუ გრიპი? ამ ორი მდგომარეობის ერთმანეთისაგან განსხვავება მნიშვნელოვანია. ვინაიდან გაციება ნაკლებად სერიოზული პრობლემაა. გრიპი კი მნიშვნელოვან დისკომფორტთან და ზოგჯერ სერიოზულ გართულებებთანაც არის დაკავშირებული.

გაციება რამოდენიმე ასეული სახეობის ვირუსით შეიძლება იყოს გამოწვეული. ის როგორც წესი, 1 კვირაზე დიდხანს არ გრძელდება. ყელის ტკივილით იწყება და ცხვირით სუნთქვის გაძნელება, ცხვირიდან გამონადენი და ხველა ახასიათებს. ცხელება იშვიათია და ძირითადად ბავშვთა ასაკში ვლინდება. მოზრდილებში კი სხეულის ტემპერატურა მხოლოდ მცირედ შეიძლება იყოს მომატებული. გაციება იშვიათად შეიძლება გართულდეს შუა ყურის ინფექციით.

გრიპი გრიპის ვირუსით გამოწვეული მდგომარეობაა, რომელიც გაციების მსგავსად,  ყელის ტკივილით, ცხვირიდან გამონადენითა და ხველით ხასიათდება. თუმცა სიმპტომები უფრო მძიმეა. ამასთან უფრო ხშირია საერთო სისუსტე,  ცხელება, თავისა და კუნთების ტკივილი. გრიპმა ღებინება და ფაღარათიც შეიძლება გამოიწვიოს. სიმპტომები რამდენიმე დღიდან რამდენიმე კვირამდეც შეიძლება გაგრძელდეს. გრიპის უხშირესი გართულებები ცხვირის დანამატი ღრუების (სინუსიტი), ბრონქების ან ფილტვის ანთებაა. ეს უკანასკნელი ძირითადად მცირეწლოვან ბავშვებსა და ხანდაზმულ პირებში ვითარდება.

როგორ განვასხვავოთ გრიპისა და გაციების სიმპტომები
სიმპტომები	გაციება	გრიპი
ცხელება	იშვიათად, ჩვეულებრივ მხუბუქი	ჩვეულებრივ ახასიათებს >38-39◦C , გრძელდება 3-4 დღე
თავის ტკივილი	იშვიათი	ხშირი
კუნთების ტკივილი	მსუბუქი	ჩვეულია, ხშირად ძლიერ გამოხატული
დაღლილობა, სისუსტე	ხანდახან	ჩვეულია, გრძელდება 2-3 კვირა
ძლიერი გამოფიტვა	არ ახასიათებს	ჩვეულია, განსაკუთრებით დასაწყისში
ცხვირით სუნთქვის გაძნელება	ხშირი	ხანდახან
ცემინება	ჩვეულია	ხანდახან
ყელის ტკივილი	ხშირი	ხანდახან
დისკომფორტი გულმკერდის არეში, ხველა	მსუბუქი-საშუალო	ხშირია, შეიძლება დამძიმდეს

 

გრიპისა და გაციების მკურნალობა სიმპტომების შემცირებას გულისხმობს, რისთვისაც ტკივილგამაყუჩებელი და სიცხის დამწევი საშუალებები გამოიყენება.  გამონადენის შესამცირებლად და ცხვირით სუნთქვის გასაუმჯობესებლად ცხვირის წვეთებია ეფექტური. მნიშვნელოვანია, რომ ზემოთ აღნიშნული პრეპარატები ექიმის მიერ იყოს დანიშნული. ეს განსაკუთრებით ბავშვებს ეხება. ზოგიერთ შემთხვევაში ექიმმა შეიძლება ვირუსის საწინააღმდეგო პრეპარატიც დანიშნოს. ვინაიდან დაავადებული პირი პირველი 3 დღის განმავლობაში გადამდებია, უმჯობესია ამ პერიოდის განმავლობაში შინ დარჩეს და შეზღუდოს კონტაქტი სხვა პირებთან.

ექიმთან მიმართვა აუცილებლად უნდა მოხდეს თუკი:

• ცხელება გრძელდება 3 დღეზე მეტხანს
• ყლაპვა გაძნელებული და მტკივნეულია
• ხველა გრძელდება 2-3 კვირაზე მეტხანს
• ცხვირით გაძნელებული სუნთქვა და თავის ტკივილი გახანგრძლივდა.

 

სამედიცინო დახმარების დაუყოვნებლივ მოხმობა შემდეგ შემთხვევებშია საჭირო:

• მწვავე ტკივილი მკერდის არეში
• თავის ძლიერი ტკივილი
• სუნთქვის გაძნელება
• თავბრუსხვევა
• დაბინდული აზროვნება
• შეუპოვარი ღებინება.

 

ბავშვებში ზემოთ აღნიშნულს ემატება:

• სუნთქვის გაძნელება ან სწრაფი სუნთქვა
• კანის მოლურჯო ელფერი
• სითხეების მიღებაზე უარის თქმა
• ძილიანობა და კონტაქტში შენელებული შემოსვლა
• გაღიზიანებადობა ან პირიქით დათრგუნვა
• სიმპტომების გაუმჯობესება და შემდეგ უეცარი გაუარესება
• ცხელება თანმხლები გამონაყრით.

 

გრიპისა და  გაციების გამომწვევი ვირუსები ორგანიზმში  ცხვირის, თვალის და პირის ღრუს ლორწოვანი გარსებიდან შედის. აღნიშნულ ზედაპირებზე კი დაავადებულ პირთან კონტაქტით ან საკუთარი ხელის შეხებით ხვდება. ამიტომაც დაავადების თავიდან ასაცილებლად მნიშვნელოვანია:

• დაავადებულ პირთან კონტაქტის შეზღუდვა
• ხელის ხშირი დაბანა საპნიანი წყლით მინიმუმ 20 წამის განმავლობაში, რაც კანს მიკროორგანიზმებისაგან ათავისუფლებს
• გრიპის საწინააღმდეგო აცრის ჩატარება. აცრა გაკეთებიდან უკვე 2 კვირაში იწყებს ორგანიზმის დაცვას.
• დაავადებულ პირთან კონტაქტის შემდეგ ვისუსსაწინააღმდეგო საშუალებების გამოყენება (სურვილის შემთხვევაში). იხ. წყარო ბმულზე

იხ. ვიდეო - როგორ განვასხვავოთ ერთმანეთისგან გრიპი და გაციება

არაექიმი გვურჩევს - 1.1 კალედნულას ყვავილი დაასხით 1 ჩ. კ. მდუღარე წყალი აადუღეთ წყალი, გააჩერეთ 1 საათი გადაწურეთ და მიიღეთ 1-2 ს. კ ნაყენი დღეში3-ჯერ ჭამამდე

ერთი საათის გამნავლობაში ღეჭეთ ლიმონის ნაჭერი რათქმა უნდა თუ კუჭისა და ნაღველის პრობლემებიარ გაქვსთ. ეს მეთოდი ეფექტურია გრიპის დასაწყისში.

ყელზე შემოიხვიეთ კომბოსტოს ახალი ნაჭერი და შეიხვიეთ შალით. 2 საათში ერთხელ ანთებით პ[როცესების ჩაქრობამდე.

იხ. ვიდეო - როგორ გავარჩიოთ გაციების და გრიპის სიმპტომები ერთმანეთისგან

ცხვირზე გაღიზიანებულ კანს მოგიშუშებთ - ქრონიკული სურდო, გარდა იმისა, რომ აღღვევს სუნთქვის პროცესს, ვნებს ცხვირის კანსაც, აქერცლილი გაწითლებული, შუშეპებული ცხვირით ადვილად ამოიცნობთ ქრონიკული სურდოს დატანჯულ ადამიანს. 

 თუ სიცივეში ცხვირი გიწითლდებათ, დილა-სარამოს (ოღნდარა ნიშინად გასვლის წინ) გაიწმინდეთ ცაცხვის ყვავილის ტკბილი ნახარშით.

 კვირაში 2-3-ჯერ მონაცვლეობით დაიდეთ გვირილს ჯერ თბილი და მერე ცივი ნახარში ამოვლებული საფენები. ნახარში ასე მზადება 1-2 სადილის კოვზ გვირილის მშრალ ყვავილს უნდა დავასხათ 1 ჩაის ჭიქა წყალი და 10 წთ ადუღოთ გააციოთ და გადაწუროთ.

 აირეტ ალოეს ახალგამოწურული წვენი, დაუმატეთ ორჯერ ნაკლები მოცულობის წყალი, დოლბანდი რამდენიმე ფენად გაკეცეთ, ამ სითხეში ამოავლეთ. 

მკურნალობის კურსი 20-25 პროცედურა (დღეგამოშვებით).

სასარგებლოა კომბოსტოს ცოცხალი წვენიც, მასში უნდა ამოვავლოთ ბამბის ფთიალა ან დოლბანდის ტამპონი და დაიდოთ სახეზე 15-20წთ.

პროცედურა უნდა გაიმეოროთ დღეგამოშვებით.

 მკურნალობის კურსი 20-25 პროცედრუას მოიცავს. შეგიძლიათ სცადოთ პწიფე  პომიდვრის  ნიღაბიც, უნდა გახხეოთ და ყოვლდღე 15 წთ დაიდოთ სახეზე.

მკურნალობის კურსი 20 პროცედურა.

გრიპის ერთ დაავადებულს შეუძლია დაავადოს 5 ადამიანი, ამიტომ გვირჩევენ მოვერიდოთ თავშეყრილ ადგილებს და იმ ადამიანებს, რ-საც ახველებენ, აცემინებენ. არსებობს გრიპის ვირუსიგან დარწევის სხვა საშულებები

აიცერით აცრილი ადამიანი 3-4-ჯერ ნაკლები დაავადების რისკის ქვეშ არის ვიდრე აუცრელი. ორგანიზმის სრულფასოვანი იმუნიტეტის გამომუშავებას სჭირდება 1 თვე, ამიტომ სასურველია, აიცრათ ნოემბრის ბოლმდე სანამ გრიპი და სხვ ვირუსული დაავადებები გაჩნდება

გაიკეთეთ ნიღაბი საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში ჩვეულებრივი ნიღაბი მხოლოდ 2სთ უნდა გეკეთოთ, თუმცა ზოგიერთი ნიღაბი 4-6სთ-ი ძლებს.

ხშირად დაიბანეთ საპნიტ ხელები და თბილი წყლით. საშიში ბაქტერიებისა და ვირუსების 80%  გადადება ჭუჭყიანი ხელებით ხდება. თუ ხელთ არ გაქვთ ეს საშუალებები გამოიყენეთ სპირტიანი მადეზინფეცერებული საშულებანი სპრეი ან ხელსახოცი.

ხშირად მიიღეთ ცხელი აბაზანა - გრიპის ან სხვა ინფქციური ეპიდემიის დროს აბაზანის მოყვარულები ნაკლებად ივადყოფებენ.ცხელი ოპთქლი და კონტრაქტული პროცედურა 10-19% ზრდის სისხლში ლეიკოიტების რაოდენობას რ-იც სპობს  მიკრობებსა და გამოიმუშავებს ბაქტერიოციდულ ნივთიერებას - ლეიკინს.

ხშრად გაანაივეთ ოთახი და ნივთები გაწმინდეთ სველ მჩვრით. თუ ოჯახის რომელიმე წევრი გრიპით დაავადა, ოთახში ვირუსები სეიძლება ცოცხლდობდნენ 2-დან 9სთ-მდე, ქაღალდზე მუყაზე ან ქსოვლზე 12სთ, ხოლო მინაზე 10დღ.

სვით მეტი სითხე ებრძვის გრიპსა და გაცივებას, გამოდევნის ორგანიზმიდან ვირუსებსა და ბაქტერიებს.

რაციონში ჩასვით C ვიტამინი მდიდარი ციტრუსები აძლიერებს ორგანიზმს, უმკკლავდება ავადყოფობის გამომვწვევ მიკროორგანიზმებს

ვირუსების საწიანაამრდეგო  საშუელება არის ნიორი.

გაციება და ყელის ტკივილის - პრობლემა თითქმის ყველას ენიშნება ანტიბიოტიკები, მე კი არ მიყვარს წამლები, ამიტომ ანგინას ვირისტერფფათი ვკურნალობ. ვირისტერფას ნედლი ფოთლები კარგად გარეცხეთ, დავუმატოთიმავე დოენობის ხახვის წვენი და წითელი ღვინო ეს ნაერთი შევდგათ მაცივარში  გავატაროთ ხოცსაკეპ მანქანაში. გამყენების წინ კარგად შევანღრიოთ 1 ჩ/კ ნარევი მღების წინ გაზავეთ 3ს/კ წყალი. მიიღეთ დღეში 2-3-ჯერ

 წამლის ასეთი სახით მომზადების მხოლოდ ზაფხულის პერიოდში შეძლებთ. ზამტარში კი გამხცმარი ფოთლების ნაყენი მოაზადეთ.

5გ (1 ს/კ) ვირისტერფას ფოთლები ცადევით მომწრინებული ჭურჭელში დააასხით 200მლ  მდუღარე წყალი და თავდახურულ წყლის აბაზანში გააჩერეთ 15წთ განმავლობაში ხშირხშირად ურიეთ  შემდეგ გადმოდგით და 45 წთ განმავლობაშო ოთახის ტემ-ზე გაციეტ გაადწურეთ მდუღარე წყლიტ 200მლგრ შეავსეთ შეინახეთ ნაყენი რილ ადგილას არა უმეტეს 2 დღ-რ უნდა სვათ თბილთბილი 1/3-1/2 წიქა დრეში 3-ჯერ ჭამამდე 1 სათ ადრე.

ეს ნაყენი გარდა ყელის ტკივილისა შეგიძლიათ ბრონქიტის, ხველის დროსაც გამოიყენოთ

ექიმის კომენტარი - ხალხურ მედიცინაში ვირისტერფა იყენებენამოსახველებელ საშულებად ფოთლების ნაყენს ხნარობენ ბრინხიტულ ასთმის მწვავე და ქრონუიკული ბრონქიტის დროს, გაჭიანურებულ ხველისას ფილტვების ანთებისას, კუჭნალავის ტრაქტატის პრობლემებისას, თირკლმის პრობლის, შარდის ბუშტის ანტებისას, გაცივებისას. ვირისტეფას როგორც ნახარშისა და ნაყენის სახით ცალკე, ასევე სხვადაასხვა სამკურნალოდ მცენარებთან ერთად ქერტლისა და თმის ცვენას უხდება. ვირისტერფსა და ჭინჭრის ნახარშის წვენი ნედლი მცენარის ჭრილობების მისაშუშებლად ჯერ კიდევ ჰიპოკრატე იყენებდა მას ცხელი საფენების სახით ცირქოვან წრილობაზე და წყლულებზე დაასფენად. ვირისტეფრას ნახარში ხელს უწყობს ნახველის ამოღებას სასუნთქი გზებიდან გაციების დროს, ამშვიდებს ხველას, განსაკუთრებით  ღამით. ამ მცენარეს ქართლში ჯორისქუსლას ეძახიან ხევსურეთში ცხენისტერფას, თუშეთში - დათვისბურას, ხოლო აჭარაში - გულბამბას.

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

         დიელექტრიკული შეღწევადობა

დიელექტრიკული საშუალო, რომელიც გვიჩვენებს დატვირთული ნაწილაკების ორიენტაციას, რომლებიც ქმნიან პოლარიზაციის ეფექტებს. ასეთ საშუალებებს შეიძლება ჰქონდეს ელექტროენერგიის უფრო დაბალი თანაფარდობა დატენვისთვის (უფრო მეტი დაშვების) ვიდრე ცარიელი ადგილი

 (${\displaystyle {�}_{�}}$ и ${\displaystyle {�}_{�}}$) — კოეფიციენტი, რომელიც შედის კულონის კანონის მათემატიკურ ჩანაწერში ${\displaystyle {�}_1}$ და ${\displaystyle {�}_2}$, მდებარეობს ერთგვაროვანი საიზოლაციო (დიელექტრიკული) გარემოში მანძილზე ${\displaystyle {�}_{12}}$ Ერთმანეთისგან:

${\displaystyle �=\frac{1}{4�{�}_{�}}\cdot \frac{|{�}_1{�}_2|}{{�}_{12}^2},}$

აგრეთვე ელექტრული ინდუქციის ვექტორის კავშირის განტოლებისას ელექტრული ველის დაძაბულობასთან:

განსახილველად.

აბსოლუტურად დაინერგა() და  ფართობიდობა (r, от лат. relativus [-a, -um] — ფარდობითი) შეღწევადობა:

${\displaystyle {�}_{�}={�}_0{�}_{�},}$

სადაც  —ელექტრო მუდმივობა.

სემ ტერმინი "დიელექტრიკული გამტარიანობა" ასევე გამოიყენება, და  ამისთვის ; .

სიდიდე  უზომოდ, а ${\displaystyle {�}_{�}}$სიდიდით  ემთხვევა с ${\displaystyle {�}_0}$ (в საერთაშორისო ერთეული (СИ): фарад на метр, Ф/м).

იხ.ვიდეო - Electric Permittivity

შეღწევადობა ${\displaystyle {�}_{�}}$ აჩვენებს, რამდნად  ძალა ურთიერთქმედებს ორ ელექტრონულ მუხტთან კონკრეტულ გარემოში ნაკლებია, ვიდრე ვაკუუმში ${\displaystyle {�}_{�}=1}$.

განსხვავება გამტარიანობასა და განყოფილებას შორის განპირობებულია დიელექტრიკის პოლარიზაციის ეფექტის შედეგად, გარე ელექტრული ველის გავლენის ქვეშ, რის შედეგადაც იქმნება შიდა საპირისპირო ველი. დაბალი სიხშირეების არეალში \ ომეგა, რეალური მედიის გამტარიანობა, ჩვეულებრივ, ის დევს დიაპაზონში1—100,მაგრამ Segnetoelectrics არის ათობით და ასობით ათასი. როგორც ელექტრული ველის მნიშვნელობის სიხშირის ფუნქცია ${\displaystyle {�}_{�}(�)}$იგი ოდნავ იზრდება ზოლების გარეთ მდებარე ზოლების გარეთ ან ელექტრომაგნიტური გამოსხივების შთანთქმის ხაზებით, თუმცა, ხაზების ან ხაზების მახლობლად, ის მკვეთრად იშლება, რის გამოც მაღალი სიხშირის დიელექტრიკული გამტარიანობა სტატიკურია. არსებობს კავშირი ნივთიერების რეფრაქციულობის გამტარიანობასა და ინდექსს შორის: არა -მაგნიტური არა ექსპოზიციის გარემოსთვის ${\displaystyle {�}^2(�)={�}_{�}(�).}$

ნათესავი დიელექტრიკის გამტარი ${\displaystyle {�}_{�}}$ეს არის გარემოს ერთ - ერთი „ელექტრომაგნიტური პარამეტრი“, რომელიც გავლენას ახდენს სივრცეში ელექტრომაგნიტური ველის ინტენსივობის ვექტორის კომპონენტების განაწილებაზე და ელექტროდინამიკის მატერიალურ განტოლებებში გარემოს აღწერა (Maxwell განტოლებები).

იხ. ვიდეო - 10 Диэлектрическая проницаемость

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             დიელექტრიკი

პოლარიზებული დიელექტრიკული მასალა

(იზოლატორი) — მასალა, რომელიც ცუდად ატარებს ან საერთოდ არ ატარებს ელექტრო დენს. ელექტრული მუხტის თავისუფალი მატარებლების კონცენტრაცია დიელექტრიკებში არ აღემატება 108 სმ−3. დიელექტრიკის ძირითადი თვისება მდგომარეობს იმაში რომ მას შეუძლია პოლარიზება გარე ელექტრულ ველში. მყარი სხეულის ზონური თეორიის მიხედვით დიელექტრიკი — არის ნივთიერება 3 ელექტრონ-ვოლტზე მეტი აკრძალული ზონით სიფართით.

იხ. ვიდეო - ელექტრული ველი დიელექტრიკებში, ორგვარი დიელექტრიკი-ინგა შამუგია

იზიკური თვისებები

პირობითად გამტარებს მიაკუთვნებენ მასალებს კუთრი ელექტრული წინაღობით ρ < 10⁻⁵ ომი·მ, ხოლო დიელექტრიკებს — მასალებს, რომლებსაც ρ > 10⁸ ომი·მ. ამასთან აღსანიშნავია, რომ კუთრი ელექტრული წინაღობა კარგი გამტარებისათვის შეიძლება შეადგენდეს მხოლოდ 10⁻⁸ ომი·მ, ხოლო კარგი დიელექტრიკებისათვის აღემატება 10¹⁶ ომს·მ. ნახევარგამტარების კუთრი წინაღობა მასალების აღნაგობისა და შემადგენლობის მიხედვით, ასევე მათი ექსპლუატაციის პირობების მიხედვით შეიძლება იცვლებოდეს 10⁻⁵—10⁸ ომი·მ. საზღვრებში. ელექტრული დენის კარგი გამტარები არიან ლითონები. 105 ქიმიური ელემენტიდან მხოლოდ ოცდახუთი არის არალითონი, ამასთან ოცი მათგანი ავლენს ნახევარგამტარის თვისებებს. მაგრამ ელემენტარული ნივთიერებების გარდა არსებობენ ათასობით ქიმიური ნაერთები, შენადნობები ან კომპოზიციები გამტარების, ნახევარგამტარების და დიელექტრიკების თვისებებით. სხვადასხვა კლასის მასალებისათვის კუთრი წინაღობის ზუსტი საზღვარის გავლება ძალიან ძნელია. მაგალითად, ბევრი ნახევარგამტარი დაბალი ტემპერატურისას იქცევიან როგორც დიელექტრიკები. ამასთან დიელექტრიკებმა გაცხელებისას შეიძლება ნახევარგამტარების თვისებები გამოავლინონ. ხარისხობრივი განსხვავება მდგომარეობს იმაში, რომ ლითონებისათვის გამტარობის მდგომარეობა არის ძირითადი, ხოლო ნახევარგამტარებისთვის და დიელექტრიკებისთვის აღზნებულ მდგომარეობა.

რადიოტექნიკის განვითარებამ მოითხოვა ისეთი მასალების შექმნა, რომლებშიც სპეციფიკური მაღალსიხშირული თვისებები შეეხამება საჭირო ფიზიკო-მექანიკურ პარამეტრებს. ასეთ მასალებს უწოდებენ მაღალსიხშირიანს. მასალის ელექტრული, მგნიტური და მექანიკური თვისებების გასაგებად, ასევე დაბერების მიზეზებისა საჭიროა

 მათი ქიმიური და ფაზური შემადგენლობისა, ატომური სტრუქტურისა და სტრუქტურული დეფექტების ცოდნა.

დეიონიზირებული წყლის კუთრი წინაღობა (იხ. ასევე ბიდისტილატი) — 10-20 მომი·სმ.

პარამეტრები

ფიზიკურ პარამეტრად, რომელიც ახასიათებს დიელექტრიკს, წარმოადგენს დიელექტრიკული შეღწევადობა. დიელექტრიკული შეღწევადობას შეიძლება ჰქონდეს დისპერსია.

მაგალითები

დიელექტრიკებს მიეკუთვნება ჰაერი და სხვა აირები, მინა, სხვადასხვა ფისები, პლასტმასები, რეზინის ბევრი სახეობა.

მთელი რიგი დიელექტრიკებისა ავლენენ საინტრესო ფიზიკურ თვისებებს. მათ მიეკუთვნებიან ელექტრეტები, პიეზოელექტრიკები, პიროელექტრიკები, სეგნეტოელასტიკები, სეგნეტოელექტრიკები, სეგნეტოელექტრული რელაქსორები და სეგნეტომაგნეტიკები.

გამოყენება

დიელექტრიკების გამოყენებისას — ელექტროტექნიკური მასალების ერთ-ერთ ფართო კლასისა - საკმაოდ მკვეთრად განისაზღვრა ამ მასალების როგორც პასიური ისე აქტიური თვისებების გამოყენების საჭიროება.

დიელექტრიკები გამოიყენებენ არა მარტო იზოლაციური მასალები.

დიელექტრიკების პასიური თვისებები

დიელექტრიკული მასალების პასიური თვისებები გამოიყენება,როდესაც მათ გამოიყენებენ როგორც ელექტროიზოლაციურ მასალებს და ჩვეულებრივი ტიპის კონდენსატორების დიელექტრიკებად. ელექტროიზოლაციურ მასალებს უწოდებენ დიელექტრიკებს, რომლებიც არ უშვებენ ელექტრული მუხტების გაჟონვა გატარებას, ანუ მათი საშუალებით ანცალკევებენ ერთმანეთისგან ელექტრულ წრედებს ან დანადგარის, აპარატის ან ხელსაწყოს დენის გამტარ ნაწილებს, იმ ნაწილებისაგან სადაც დენი არ გადის მაგრამ დენს ატარებს (მაგალითად: კორპუსი, მიწა და ა.შ.). ამ შემთხვევაში მასალის დიელეტრიკული შეღწევადობა არ თამაშობს განსაკუთრებულ როლს ან ის უნდა იყოს რაც შეიძლება ნაკლები, რათა სქემებში არ შეიტანის პარაზიტული მოცულობები. თუ მასალა გამოიყენება როგორც გარკვეული მოცულობის კონდენსატორის დიელექტრიკი და უმცირესი ზომების, მაშინ სხვა ერთნაირ პირობებში სასურველია, რომ ეს მასალა ფლობდეს დიდ დიელექტრიკულ შეღწევადობას.

დიელექტრიკების აქტიური თვისებები

აქტიურ (მართვად) დიელექტრიკებს წარმოადგენენ სეგნეტოელექტრიკები, პიეზოელექტრიკები, პიროელექტრიკები, ელექტროლუმინოფორები, ლაზერულ ტექნიკაში გამომსხივებლების და ჩამკეტების მასალები, ელექტრეტები და ა.შ.

იხ. ვიდეო - What is a Dielectric? (Physics, Electricity)