ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   

                          პიერ კორნელი

 (ფრანგ. Pierre Corneille; დ. 6 ივნისი, 1606, რუანი ― გ. 1 ოქტომბერი, 1684, პარიზი) — XVII საუკუნის ფრანგი დრამატურგი, საფრანგეთის აკადემიის წევრი 1647 წლიდან.

პიერ კორნელი დაიბადა რუანში, წვრილი ბურჟუას ოჯახში. იგი იღებს იეზუიტურ განათლებას, სწავლობს იურისპრუდენციას და 1628 წლიდან იწყებს ადვოკატის კარიერას. 1629 წელს პარიზში დიდი წარმატებით იდგმება მისი პირველი კომედია, მელიტა ანუ ყალბი წერილი. მას მოსდევს მთელი რიგი კომედიები, რომელთაგან ყველაზე მნიშვნელოვანია: სასახლის გალერეა, 1632, სამეფო მოედანი, 1634, და კომიკური ილუზია, 1636. 1636 წელს კორნელი წერს ტრაგი-კომედიას სიდი, რომელიც დიდ პოლემიკას იწვევს. ეს მოვლენა ლიტერატურის ისტორიაში დარჩება "სიდის კამათის" სახელწოდებით. კარდინალი რიშელიე და აკადემია ავტორს საყვედურობენ ტრაგედიის წესებისა და კლასიციზმის 3 ერთიანობის კანონის უარყოფას. სამაგიეროდ ხალხი აღფრთოვანებულია. მომდევნო 3 წლის მანძილზე კორნელი მუშაობს უდიდეს ტრაგედიებზე: ჰორაციუსი , სინა (1640) და პოლიევქტე (1642). 1651 წელს კიდევ ერთ დიდი წარმატებას აღწევს მისი ტრაგედია ნიკომედე, სამაგიეროდ, მომდევნო წელს დადგმული პერთარიტი სრულ კრახს განიცდის და ავტორი 7 წლით თავს ანებებს თეატრს. 1658 წელს კორნელის შეუყვარდება მოლიერის დასის ერთ-ერთი მსახიობი, რაც მისი დრამატურგიული შემოქმედების განახლების მიზეზი გახდება. 1658-1674 წლებში იგი წერს 11 პიესას, რომელთაგან ვერც ერთი ვერ შეედრება წინა წლების შედევრებს. კარიერის ბოლო წლებში კორნელის სასგრძნობლად დაჩრდილავს ახალგაზრდა მეტოქე, ჟან რასინი. 1674 წელს სურენას არც თუ ისე წარმატებული დადგმის შემდეგ კორნელი საბოლოოდ ჩამოშორდება თეატრალურ მოღვაწეობას და დარჩენილ წლებს რელიგიური ნაწარმოებების თარგმნას უძღვნის.

                                    შემოქმედება

კორნელის ნაწარმოებების პერსონაჟები ძირითდად მითოლოგიურ ან ისტორიულ გმირებს წარმოადგენენ, რომლებიც ყოველთვის საქვეყნო საქმეებთან არიან დაკავშირებულნი. ისინი გამოირჩევიან როგორც სოციალური მდგომარეობით, ასევე მორალური ღირსებებით: ნებისყოფით, ძლიერებით, გონიერებით და შთაგონებულნი არიან სტოიცისტური იდეალით. ისინი ერთადერთ პრინციპს ემორჩილებიან: სურთ დაამტკიცონ საკუთარი სიდიადე, რაც ხშირად საკუთარი გრძნობების მსხვერპლად გაღებას მოითხოვს. მაგრამ მიზანს კორნელის გმირები თითქმის არ უხვევენ. საბოლოოდ ბედი მათ ვერასოდეს ამარცხებთ, ამიტომ ზოგიერთი ლაპარაკობს კიდეც კორნელის ნაწარმოებებზე როგორც ტრაგედიებზე ტრაგიკულის გარეშე. კორნელის თეატრის ძირითადი პრინციპია დამაჯერებლობა და ისტორიული ჭეშმარიტება. იგი თვლის, რომ გამოგონილი ამბები ტრაგედიას არ შეეფერება. მეორე ძირითადი პრინციპია გონების ტრიუმფი. მისი გმირები არასოდეს არ მოქმედებენ გაუცნობიერებლად, უპასუხისმგებლოდ, არასოდეს არ ემორჩილებიან გრძნობებსა და სურვილებს.

                                                                            

"სიდის" პირველი გამოცემის ყდა 

                                      "სიდის კამათი"

სიდის დადგმის შემდეგ გამართული პოლემიკა მნიშვნელოვან მოვლენად იქცა თეატრისა და ლიტერატურის ისტორიაში. პიესის ნახვით რიშელიე და აკადემია აღშფოთდა. გამოიყო კომისია, რომელიც 3 წლის მანძილზე სწავლობდა მასში მომხდარ დარღვევებს. აიკრძალა პიესის დადგმა. სიდში დარღვეული იყო დროისა და ადგილის ერთიანობის პრინციპი: 24 საათის მაგივრად მოქმედება 36 საათის მანძილზე მიმდინარეობს, მართალია ქალაქის ერთ უბანში, მაგრამ ოთხ სხვადასხვა ადგილას. უარყოფილი იყო ინტრიგის ერთიანობაც: მთავარი პერსონაჟი, სიდი ორ ქალს უყვარს, რაც მეორე ინტრიგას წარმოშობს.

იხ. ვიდეო - Pierre Corneille - Grand Ecrivain (1606-1684) - Corneille est considéré comme un véritable précurseur dans l'art classique théâtral. En complément d'une oeuvre vaste de vingt-trois pièces et huit comédies, il rédigea des discours sur l'art dramatique, des poésies inspirées. Conscient de son génie et fier de ses succès à la cour de France, ce provincial normand demeura néanmoins toute sa vie un homme laconique. A travers son oeuvre théâtrale, il attendrira les puissants de ce monde et enflammera les spectateurs provoquant exaltations et émois.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               დრამა

ნიღბების დრამის სიმბოლოა

 ეპოსსა და ლირიკასთან ერთად ლიტერატურის სამ მთავარ ჟანრთაგან ერთ-ერთი, გარდა ამისა, ცალკეულ პიესასაც შეიძლება დრამა ვუწოდოთ. თეატრში მთავარი არის დრამა, ანუ ტექსტი. მაშასადამე დრამა ლიტერატურული ფორმაა, რომელიც მოიცავს მსახიობთათვის დაწერილი სცენარის შესრულებას, როლის განსახიერებას.

ტერმინი ბერძნულიდან (δράμα [dráma]) ქართულად „ქმედებას“, „მოქმედებას“ აღნიშნავს.

დრამა შეიძლება განხორციელდეს რამდენიმე ფორმით: ცოცხალი შესრულებით თეატრში, ფილმში, ტელევიზიით.

იხ. ვიდეო - Драма (род литературы) - Дра́ма — один из трёх родов литературы, наряду с эпосом и лирикой, принадлежит одновременно двум видам искусства: литературе и театру.Предназначенная для игры на сцене, драма от эпоса и лирики формально отличается тем, что текст в ней представлен в виде реплик персонажей и авторских ремарок и, как правило, разбит на действия и явления.К драме так или иначе относится любое литературное произведение, построенное в диалогической форме, в том числе комедия, трагедия, драма , фарс, водевиль и т.д.

დრამა ლიტერატურის სამი სახეობიდან ერთ-ერთია, ეპიკასა და ლირიკასთან ერთად, ერთდროულად განეკუთვნება ხელოვნების ორ სახეობას: ლიტერატურას და თეატრს. სცენაზე სათამაშოდ განკუთვნილი დრამა ფორმალურად განსხვავდება ეპოსის და ლირიკისგან იმით, რომ მასში წარმოდგენილია ტექსტი. პერსონაჟების რეპლიკებისა და ავტორის რეპლიკების სახით და, როგორც წესი, იყოფა მოქმედებებად და ფენომენებად.ასე თუ ისე დიალოგური ფორმით აგებული ნებისმიერი ლიტერატურული ნაწარმოები კომედია, ტრაგედია, დრამა, ფარსი, ვოდევილი და ა.შ. , ეხება დრამას. 

არისტოტელეს თანახმად დრამის მთავარი ნიშანი არის მოქმედების წარმოდგენა დიალოგების მეშვეობით. სწორედ ამ ნიშნით ის განსხვავდება ანტიკური ხანის თხრობითი ეპოსისაგან, ხოლო ახალ დროში კი რომანისგან.

თანამედროვე გაგებით დრამა იმისთვის იწერება, რომ მსახიობმა ითამაშოს თეატრში. ამ მიზეზის გამო ხშირად დრამატული ნაწარმოების ტექსტური ვერსია შეიცავს მითითებებს მსახიობთათვის, ხოლო XX საუკუნიდან რეჟისორთათვისაც.

წიგნის, ანუ ე.წ. წასაკითხი დრამა არის საგანგებო ფორმა, რომელიც უპირველეს ყოვლისა მკითხველზე და მკითხველისთვისაა გათვლილ-განკუთვნილი და არა სასცენოდ.

დრამა ხშირად დაყოფილია აქტებად, ხოლო აქტები კი სცენებად და სურათებად.

კლასიკური ფრანგული დრამა (რასინი, კორნელი) იყოფა 5 აქტად, იტალიური დრამა, რომელიც საოპერო ტრადიციებთანაა (მეტასტაზიო) დაკავშირებული 3 აქტს ანიჭებს უპირატესობას.

ისტორიიდან

ევროპული დრამა წარმოიშვა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე V საუკუნის ათენში. ესქილე, სოფოკლე, ევრიპიდე იყვნენ ტრაგედიის ყველაზე გამორჩეული ავტორები. არისტოტელემ მოგვიანებით თავის პოეტიკაში ტრაგედია გამოჰყო კომედიისაგან. მოგვიანებით ანტიკური დრამა რენესანსის ეპოქაში განვითარდა.

ძველად დრამებს ლექსებად წერდნენ, მაგრამ ახალ დროში დიალოგური ფორმით გამართულ პიესებში მძლავრობს თავისუფალი პროზა.

თავისთავად ცხადი არც ისაა, რომ დრამებში საუბრობენ: 1600 წლიდან ოპერა მოიაზრება კლასიკური ბერძნული დრამის ერთგვარი აღორძინება. (იხ. ფლორენციული კამერატა)

XVIII საუკუნიდან მოყოლებული მიმდინარეობს ცნებების (დრამა, ტრაგედია, კომედია, ბიურგერული დრამა, სახასიათო პიესა) მნიშვნელობათა ერთმანეთში აღრევა. XIX საუკუნიდან კი ტერმინ მელოდრამას, რომელსაც განსაკუთრებით გრძნობამომრევი, სენტიმენტალური და ინტრიგებით აღსავსე მოქმედებები ახასიათებს, ბევრი დრამის სინონიმადაც იყენებს.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                ჩანაკია

(სანს. चाणक्य Cāṇakya; დაახლოებით ძვ. წ. 370-283 წწ.) — ძველი ინდოეთის ფილოსოფოსი, სახელმწიფო მოღვაწე და მოაზროვნე. მისი ცხოვრების შესახებ მრავალი ლეგენდა არსებობს. გამოირჩეოდა მოხერხებულობითა და დახვეწილი პოლიტიკური ხედვით. ჩანდრაგუპტა მაურიას მრჩეველი. ითვლება პოლიტიკური ტრაქტატის — „არტჰაშასტრას“ ავტორად, სადაც მოცემულია სახელმწიფო მართვის საკითხებში არსებული რჩევა-დარიგებები. დაიბადა ბრაჰმანის ოჯახში. განათლება მიიღო ქალაქ ტაქსილაში (ამჟამინდელი პაკისტანი). ცოდნა ჰქონდა მიღებული აგრეთვე მედიცინასა და ასტროლოგიაში. ზოგს მიაჩნია, რომ იგი იყო ზოროასტრიზმის მიმდევარი (ყოველშემთხვევაში იმყოფებოდა ამ რელიგიის ძლიერი გავლენის ქვეშ). ჩანაკიას წიგნი ჩანდრაგუპტა მაურიასთვის იყო მეგზური. ჩანაკია მიჩნეულია პოლიტიკური მეცნიერებისა და ეკონომიკის პიონერად. ინდოელი ისტორიკოსები ჩანაკიას ადარებენ ნიკოლო მაკიაველის.

რსებობს ცნობილი პრობლემა ცხოვრებისეული მოვლენების დადგენისა და ცნობილი ინდოელი ბრაჰმინის ნამდვილი იმიჯის აღდგენის შესახებ, და ეს იმისდა მიუხედავად, რომ ის ნამდვილად ცნობილია. მაგალითად, სანამ მისი ბატონი, მაურიის მეფე ჩანდრაგუპტა მაურია, მოხსენიებულია მრავალი უძველესი ავტორის მიერ, დაწყებული მეგასთენესით (ნამუშევარი "ინდიკა [la]"), მათ შორის იუსტინე და პომპეი ტროგუსი, ძველ ლიტერატურაში არ არის სიტყვა ჩანაკიას შესახებ. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ ჩანდრაგუპტას მეფობის პირდაპირი ინდური წარმოშობის წყაროები ჯერ არ არის ნაპოვნი. ამასთან დაკავშირებით, გარკვეული ეჭვების დაქვემდებარების უფლება აქვს ისეთი ადამიანის არსებობის ისტორიულ რეალობას, როგორიც არის ყველაზე ბრძენი ბრაჰმინი, რომელმაც ჩაატარა თავისი დროის უდიდესი პოლიტიკური თამაშები. თუმცა ეს ეჭვები ძირითადად მაინც დაკავშირებულია არა თავად ჩანაკიას არსებობის ფაქტთან, არამედ მასთან დაკავშირებულ დეტალებთან. ასე, მაგალითად, ვარაუდობენ, რომ სინამდვილეში ჩანაკია და კაუტილია სხვადასხვა ხალხია , ან ვარაუდობენ, რომ ჩანაკია არ იყო ჩანდრაგუპტას თანამედროვე და დაუკავშირდა მას მხოლოდ შემდგომი ლეგენდებით, რომლის მიზანიც იყო. იყო დიდი მეფის ისტორიების გაფერადება. ჭანაკიას არსებობის ნდობას ადასტურებს წყაროების ძალიან ფართო სპექტრი, სადაც ის იმყოფება როგორც პოპულარული ლეგენდარული პერსონაჟი მეფესთან ერთად. ამ ლეგენდების დათარიღება აჩვენებს მათ წარმოშობას ბევრად უფრო გვიან, ვიდრე ჩანდრაგუპტას მეფობა, მაგრამ ისინი არსებობენ ინდურ ტრადიციაში, რომლებიც დაკავშირებულია როგორც ჯაინიზმთან, ასევე ინდუიზმთან და ბუდიზმთან და გავრცელდა არა მხოლოდ ინდოეთში, არამედ მის საზღვრებს გარეთაც. შემორჩენილი წყაროები, რომლებიც მოიცავს მეფისა და მისი ცხოვრების აღწერას, მოიცავს ვისახადატას დრამას "მუდრარაქშასა" და ცეილონის მატიანეებს და პურანის კრებულებს და აჩარია ჰემაჩანდრას (ინგლ. Acharya Hemachandra) ნაწარმოებებს. მკვლევარებმა აღნიშნეს  მიმოწერა ჩანდრაგუპტას შესახებ ინდურ ლეგენდებსა და ძველი ისტორიკოსების მიერ მოსმენილ ინფორმაციას შორის. ისტორიის ერთი და იგივე ეპიზოდების ხსენება აქ და იქ შეიძლება მიუთითებდეს მათ სიმართლეზე, ბუდისტურ და ჯაინურ ლეგენდებს შორის ჩანაკიას შესახებ მსგავს მსგავსებასთან ერთად, რაც ერთად შეიძლება მიუთითებდეს ამბის გარკვეული საერთო, ორიგინალური ვერსიის არსებობაზე წარსულში. მოვლენები, რომელთა გმირები იყვნენ ჩანდრაგუპტა და მისი ბრძენი ქვეშევრდომი

იხ. ვიდეო - Чанакья / Лучшие цитаты и афоризмы. 1 часть. Мудрые мысли. Философия, психология.

О Чанакье Пандите (350–275 гг. до н. э.) говорят как о великом мудреце, брахмане и даже святом. Историки знают Чанакью под именами Каутилья, Вишнугупта и Ватсьяяна. Кроме афоризмов, этот великий мудрец написал известную работу Артха-шастру (Трактат о политической экономии). Чанакья Пандит играл главную роль в возведении Чандрагупты на престол царства Магадха (321 до н. э.) и в уничтожении прежней династии — Нанда (317 до н. э.). Он выдавался своей хитростью и тонким политическим умом, и сравнивается историками Индии с Макиавелли, труды которого увидят свет лишь 1800 лет спустя. Его перу приписывают трактат о политике и нравственности, известный под заглавием Чанакья-сутра, а также трактат Чанакья-раджанитишастра. (Википедия)

იხ. ვიდეო Чанакья / Лучшие цитаты и афоризмы. 2 часть. Мудрые мысли. Философия, психология.

О Чанакье Пандите (350–275 гг. до н. э.) говорят как о великом мудреце, брахмане и даже святом. Историки знают Чанакью под именами Каутилья, Вишнугупта и Ватсьяяна. Кроме афоризмов, этот великий мудрец написал известную работу Артха-шастру (Трактат о политической экономии). Чанакья Пандит играл главную роль в возведении Чандрагупты на престол царства Магадха (321 до н. э.) и в уничтожении прежней династии — Нанда (317 до н. э.). Он выдавался своей хитростью и тонким политическим умом, и сравнивается историками Индии с Макиавелли, труды которого увидят свет лишь 1800 лет спустя. Его перу приписывают трактат о политике и нравственности, известный под заглавием Чанакья-сутра, а также трактат Чанакья-раджанитишастра. (Википедия)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        ბინარული ნაერთი

                                       

            ნატრიუმის ქლორიდი ცნობილი ორობითი ფაზაა. მას აქვს ორი ელემენტი: Na და Cl. 

ნაერთი, რომელიც შეიცავს ორ სხვადასხვა ქიმიურ ელემენტს. არაორგანული ბინარული ნაერთები არის ოქსიდები, მაგალითად, აზოტის ოქსიდები. ბინარული ნაერთები გავრცელებულია ორგანული ქიმიაშიც. ასეთ ფუნქციონალურ ჯგუფებს წარმოადგენენ ალკანები, ალკენები, ალკინები, არენები, ციკლოალკანები და ალკადიენები.

ორობით ნაერთებად განიხილება მრავალელემენტიანი ნივთიერებები, რომელთა ფორმულის ერთეულშიც ერთ-ერთი შემადგენელი შეიცავს რამდენიმე ელემენტის შეუთავსებელ ატომებს, აგრეთვე ატომების ერთელემენტიან ან მრავალელემენტიან ჯგუფებს (გარდა ჰიდროქსიდებისა და მარილებისა).

ორობითი ნაერთები, მიუხედავად მათი ქიმიური შემადგენლობის აშკარა სიმარტივისა, წარმოადგენს მატერიის ბუნების შესწავლის შემდეგ ფუნდამენტურად მნიშვნელოვან ობიექტს მარტივი ნივთიერებების შემდეგ. ქიმიური თვალსაზრისით, ამ კლასს ნივთიერებათა ასევე აქვს თვისობრივად განსხვავებული მახასიათებლები, რომლებიც არ გვხვდება მარტივი ნივთიერებების შესწავლისას. პირველ რიგში, გარე ფაქტორების გარდა, რომლებიც გავლენას ახდენენ ნივთიერების მდგომარეობასა და თვისებებზე (ტემპერატურა და წნევა), აქ ჩნდება შიდა ფაქტორი - შემადგენლობა და შემადგენლობის მუდმივობისა და ცვალებადობის პრობლემა, რომელსაც ფუნდამენტური მნიშვნელობა აქვს ქიმიაში. მეორეც, ბინარული ნაერთების აღწერისას პირველად ყალიბდება ისეთი ძირითადი ცნებები, როგორიცაა ვალენტობა, ჟანგვის მდგომარეობა და ქიმიური ბმის პოლარიზაცია. აქ, მარტივი ნივთიერებებისგან განსხვავებით, ჩნდება ქიმიური ბმის ჰეტეროპოლარული კომპონენტი და კომპონენტების ელექტრონეგატიურობის განსხვავებასთან დაკავშირებული ყველა ეფექტი.

ორობითი ნაერთები განსაკუთრებულად მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ კლასიფიკაციის თვალსაზრისით. ბევრი მათგანი ასევე ეხება ეგრეთ წოდებულ დამახასიათებელ ნაერთებს, რომლებიც ასახავს ტიპიური ჟანგვის მდგომარეობებს და მათ შედარებით სტაბილურობას. ეს ნაერთები ძირითადად მოიცავს ოქსიდებს, აქროლად წყალბადის ნაერთებს და ასევე ჰალოიდებს.

იხ. ვიდეო - Бинарные соединения

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                ბირთვული სარაკეტო ძრავა 

მყარი ბირთვის დაშლის ბირთვული თერმული რაკეტის ესკიზი ჩამოსასხმელი ტურბოტუმბით 

რაკეტის ძრავის ტიპი, რომელიც იყენებს ბირთვული დაშლის ან შერწყმის ენერგიას რეაქტიული ბიძგის შესაქმნელად.

ბ.ს.ძ. ნერვა ტრადიციული ატომური ძრავას წარმოადგენს თავისთავად

ბ.ს.ძ. ნერვა

გათბობის კამერის მშენებლობა ბირთვული რეაქტორით, როგორც სითბოს წყარო, სამუშაო სითხის მიწოდების სისტემა და საქშენი. სამუშაო სითხე (ჩვეულებრივ წყალბადი) მიეწოდება ავზიდან რეაქტორის ბირთვს, სადაც ბირთვული დაშლის რეაქციით გაცხელებული არხების გავლით, იგი თბება მაღალ ტემპერატურამდე და შემდეგ გამოიდევნება საქშენიდან, რაც ქმნის რეაქტიული ბიძგს. არსებობს სხვადასხვა NRE დიზაინი: მყარი ფაზა, თხევადი ფაზა და გაზის ფაზა - შეესაბამება რეაქტორის ბირთვში ბირთვული საწვავის აგრეგაციის მდგომარეობას - მყარი, დნობის ან მაღალი ტემპერატურის გაზი (ან თუნდაც პლაზმა). 

იხ. ვიდეო - ЯДЕРНЫЕ ракетные двигатели - реальность? Насколько они безопасны? - ბირთვული სარაკეტო ძრავები - რეალობა? რამდენად უსაფრთხოა ისინი? 

 ანალატიკა - მე გამაჩნია ამ საკითხზე ჩემი განსაკუთრებული დამოკიდებულება ზოგადად ატომური ენერგეტიკის (ვგულისხმობ ტრადიციული ბირთვული გახლეჩის) გამოყენების წინაამღდეგი ვარ და ამ სალითხზე არ გავჩერდებეი თუმცა იყენებენ სხვადასხვა მიმართულებით როგოც ენერგეტიკაში ატომური სადგურების სახით ასევე ძრავები (როგორც წყალქვეშა თუ სხვადასხვა გემებზე) კოსმოსური სფეროშიც როგორც ზემოთ არის მოყვანილი ინფორმაცია შესაძლებელია გამოყენება უახლოს   კოსმოსურ ხოამლდზე რათა კოსმოსური სიღრმეეებში შედარებით სწრაფად გადაადგილდეს. ზოგადად მიმაჩნია რომ თერმობირთვული ენერგია უნდა გამოვიყენოთ და ასევე ძრავები როც სხვა პრინციპს ემყარება ანუ პლაზმური ენრგიას ასეთი პრინციპი  არის ვარკლავებში. ამ ეტაბზე ამაზეც მიდის მუშაობა მომავალში იქნება ამის საშუალებაც.

1960-იან წლებში აშშ მიდიოდა მთვარეზე. ნაკლებად ცნობილია ის ფაქტი, რომ 25-ე ზონაში (ცნობილ ზონაში 51) ნევადის საცდელ ადგილზე მეცნიერები მუშაობდნენ ერთ ამბიციურ პროექტზე - მარსზე ატომური ენერგიით ფრენა. პროექტს ეწოდა NERVA. სრული სიმძლავრით მუშაობისას, ბირთვული ძრავა უნდა გაცხელებულიყო 2000 ° C ტემპერატურამდე. 1965 წლის იანვარში გამოსცადეს ბირთვული სარაკეტო ძრავა კოდური სახელწოდებით "KIWI" (KIWI).

1967 წლის 1 დეკემბერი: პირველი სახმელეთო ექსპერიმენტული ბირთვული რაკეტის ძრავა (XE) ნაჩვენებია აქ „ცივი ნაკადის“ კონფიგურაციით, რადგან ის გვიან საღამოს მიდის ძრავის სატესტო სტენდზე No1 ჯეკას ფლატსში, ნევადა. ძრავა მარცხენა ფონზეა, ფარის სტრუქტურა შუა/წინა პლანზე. 

2017 წლის ნოემბერში ჩინეთის საჰაერო კოსმოსური მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების კორპორაციამ (CASC) გამოაქვეყნა ჩინეთის კოსმოსური პროგრამის განვითარების საგზაო რუკა 2017-2045 წლებში. იგი ითვალისწინებს, კერძოდ, მრავალჯერადი გამოყენების კოსმოსური ხომალდის შექმნას, რომელიც იკვებება ბირთვული სარაკეტო ძრავით.

2018 წლის თებერვალში გავრცელდა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ NASA განაახლებს კვლევით და განვითარების სამუშაოებს ბირთვული რაკეტის ძრავაზე. 

იხ. ვიდეო - Pentagon announces to launch New Nuclear Thermal Rocket! -The Pentagon Wants to Launch a Nuclear Thermal Rocket in 4 Years

As humanity closes in on the inevitability of leaving footprints on Mars, questions remain about the best way to get there — and how to travel further into the unknown.

In the 1965 edition of the World Book Encyclopedia, it was promised that the United States would land astronauts on Mars by 1986 using thermo-nuclear rockets. Sadly, we’re not quite there yet.

Yet, nuclear power for space-bound rockets wasn’t science fiction even in the ‘60s. 60 years later, multiple programs are rediscovering this promising technology. In fact, the Pentagon’s Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) had just announced that they want to build the Demonstration Rocket for Agile Cislunar Operations (DRACO): the world’s first NTP system for spacecraft.

But how exactly would they bring this project to fruition?

Let’s find out in today’s episode:

Welcome back to SpaceX Fans, don't forget to hit subscribe and turn on the notification feature to make sure that you won’t miss any interesting information about Elon Musk, SpaceX, or anything related to Space. Now let’s get back to today’s content.

The Pentagon wants to extend the reach of its satellites tens of thousands miles toward the moon. And it’s working on a high-tech, atomic-powered “nuclear thermal propulsion” engine to make it possible, with an on-orbit demonstration coming in 2025.

The military’s goal is to deploy maneuverable satellites into the vast space between the Earth and the moon, also known as “cislunar” space—before China gets there with its own spacecraft. Cislunar, covers a much more expansive area than the simple Earth orbits followed by satellites. Most man-made satellites orbit no more than a few thousand miles from Earth’s surface. The United States and China are both in a scramble to fill that gap. A cislunar spacecraft would need powerful and efficient engines that maximize the ship’s fuel-carrying capacity. 

Enter NTP, which works by pushing a liquid propellant like hydrogen through a working nuclear reactor core. As the reactor splits the atoms of the uranium fuel, it generates heat. The heat then transforms the hydrogen into a gas that squirts out of the rocket exhaust nozzle at high pressure, creating thrust, pushing the satellite in the opposite direction.

Nuclear-thermal engines aren’t for launching from Earth’s surface.  Atomic rockets could support America’s new moon push. 

Actually, this idea was proposed for NASA by Elon Musk in 2019. Nuclear thermal rockets would be “a great area of research" Elon Musk declared 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო

 (ლათ. Leptinotarsa decemlineata) — მწერი ფოთლიჭამიების ოჯახისა. საშიში საკარანტინო მავნებელია. აზიანებს ძაღლყურძენასებრთა ოჯახის მცენარეებს (კარტოფილი, წიწაკა, პომიდორი, ბადრიჯანი). წელიწადში 1-2 თაობას იძლევა. მოზრდილი ხოჭო ნიადაგში ზამთრობს. ხოჭო და მატლი ფოთლებით იკვებება. კარტოფილის ფოთლის ქვედა მხარეზე 3000-მდე კვერცხს დებს.

ბრძოლის ღონისძიებანი: კარანტინი, მცენარის დამუშავება ინსექტიციდებით ან მათი ნარევით მიკრობიოლოგიურ პრეპარატებთან

ხოჭომ თავისი პოპულარული სახელი მიიღო 1859 წელს მას შემდეგ, რაც გაანადგურა კარტოფილის მინდვრები აშშ-ს კოლორადოს შტატში, მაგრამ მისი ნამდვილი სამშობლო არის სონორას ზოოგეოგრაფიული ქვერეგიონი ჩრდილო-აღმოსავლეთ მექსიკაში. კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს გარდა, იქ ცხოვრობენ ლეპტინოტარსას გვარის სხვა სახეობები, რომლებიც იკვებებიან ველური ღამისთევით და თამბაქოთ - კარტოფილისა და პომიდვრის კულტივირებული სახეობების ნათესავები.

სონორანის პროვინციიდან კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო გავრცელდა ჩრდილოეთით და მიაღწია კლდოვანი მთების აღმოსავლეთ ფერდობებს, სადაც უკვე მე-19 საუკუნეში იგი ადაპტირდა დასახლებულების მიერ გამოყვანილი კარტოფილის საჭმელად. .

კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს მიერ კარტოფილის პირველი სერიოზული დაზიანება აღინიშნა 1855 წელს ნებრასკაში, მაგრამ მან მიიღო სახელი მას შემდეგ, რაც იგი გამოჩნდა კოლორადოს კარტოფილის მინდვრებში 1859 წელს. ყოველგვარი სიფრთხილის მიუხედავად, ახალი მავნებელი სწრაფად გავრცელდა ჩრდილოეთ ამერიკაში და 1876-1877 წლებში ორთქლზე ტვირთით გადალახა ატლანტის ოკეანე და პირველად გამოჩნდა ევროპაში ლაიფციგის მიდამოებში.

ამის შემდეგ კოლორადოს კარტოფილის ხოჭო კიდევ რამდენჯერმე შემოიტანეს ევროპაში, მაგრამ მისი კერები წარმატებით განადგურდა, სანამ 1918 წელს, პირველი მსოფლიო ომის დროს, მან მოახერხა ბორდოს (საფრანგეთი) რეგიონში "შესწორება". აქედან ხოჭომ დაიწყო თავისი გამარჯვებული ლაშქრობა ევროპის ქვეყნებში, მხოლოდ დიდ ბრიტანეთში, სადაც ის ჯერ კიდევ იშვიათად ჩნდება.

ზაფხულის თვეებში გაბატონებული ქარების გასწვრივ აღმოსავლეთით მოძრაობით, 1940-იანი წლების ბოლოს, ხოჭო მიაღწია სსრკ-ს საზღვრებს. მისი პირველი აფეთქებები სსრკ-ს ტერიტორიაზე აღმოაჩინეს ლვოვის რეგიონში 1949 წელს. შემდეგ 1953 წელს იგი ერთდროულად გამოჩნდა კალინინგრადის, ვოლინის, ბრესტისა და გროდნოს რეგიონებში. საბოლოოდ, 1958 წლის მაისის ცხელ ქარიან დღეებში, კოლორადოს ხოჭოს მასიური გაფრენა მოხდა ტრანსკარპატების რეგიონში უნგრეთიდან და ჩეხოსლოვაკიიდან; ამავდროულად, ბალტიის ზღვის ლიტვისა და კალინინგრადის სანაპიროებზე პოლონეთიდან ხოჭოების მრავალმილიონიანი „დასხმა“ ტალღებად იქნა გადმოყრილი. ამ დროიდან დაიწყო კოლორადოს კარტოფილის ხოჭოს მასობრივი განსახლება სსრკ-ში. 1975 წლის მშრალ წელს, ჩალით დატვირთულ ვაგონებთან ერთად, უკრაინის სსრ რეგიონებიდან სამხრეთ ურალის რეგიონებში ჩავიდნენ. 2000 წლიდან ის ნაპოვნია პრიმორსკის მხარეში 

იხ. ვიდეო - კოლორადოს ხოჭო და მის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონისძიებები - 

კოლორადოს ხოჭოს წინააღმდეგ ბრძოლის ეს ტექნოლოგია შედგენილია საქართველოს ნიადაგობრივი, კლიმატური პირობებისა  და ევროპული ტექნოლოგიების გამოცდა შეჯერების საფუძველზე და წარმატებით გამოიენება საქართველოსი 1997 წლიდან

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                   ზღარბაბუზისებრნი

(Tachinidae) (ბერძნ. tachivos, იგივეა, რაც tachus — სწრაფი) — მწერების ოჯახი ორფრთიანების რიგისა. აერთიანებს 5 ათასამდე სახეობას, რომლებიც ფართოდ არიან გავრცელებული, განსაკუთრებით ტროპიკებში. ზღარბაბუზისებრთა სხეულის სიგრძე 2-იდან 20 მმ-მდეა. მათი მატლები პარაზიტობენ მწერებსა და სხვა უხერხემლოებზე. ზოგი სახეობა კვერცხმდებია, ზოგი — ცოცხლადმშობი. დედალი ზღარბაბუზისებრნი კვერცხებს დებს „პატრონის“, უმთავრესად მწერების მატლების სხეულზე, იშვიათად — მცენარეებზე. ზღარბაბუზისებრნით დიდი მნიშვნელობა აქვთ მავნე მწერებთან ბრძოლაში. მათი ბევრი სახეობა საგანგებოდ არის გადაყვანილი მრავალ ქვეყანაში ტყისა და სოფლის მეურნეობის მავნებლებთან (კოლორადოს ან იაპონური ხოჭო, არაფარდი აბრეშუმხვევია და სხვა) საბრძოლველად.

 ზღარბაბუზისებრრნი მრავალი მწერის ბუნებრივი მტერია, არეგულირებს ამ უკანასკნელთა რაოდენობას, რაც დიდ სარგებელს მოაქვს. ზოგიერთი სახეობა წარმატებით იქნა აკლიმატიზირებული სხვადასხვა ქვეყანაში კოლორადოსა და იაპონური ხოჭოების, ბოშათა და სხვა მავნებლების გასაკონტროლებლად. 

იხ. ვიდეო - ИНСЕКТАРИЙ: 70. Тахина Большая (Tachina grossa) - раткое описание. Муха крупных размеров (14-21 мм), с большой ярко-желтой головой и черным блестящим телом. Усики с красновато-желтыми 1-м и 2-м члениками, их 3-й членик черный, короче 2-го членика. Ноги черные. Крыло сероватое, с желтым основанием и полосой вдоль переднего края, закрыловые чешуйки темно-бурые. Брюшко широкое, выпуклое. Личинка, вылупившаяся из яйца, покрытая защитным темным панцирем из микроскопических пластинок и чешуек, подстерегает гусеницу хозяина на его кормовом растении и активно проникает в нее. После линьки в теле гусеницы панцирь сбрасывается, тело личинки становится желтовато-белым и несет лишь поперечные ряды микроскопических шипиков.

Экология. Мухи держатся на лесных полянах плугах, на цветках зонтичных, некоторых сложноцветных и др. с конца нюня до начала сентября. Личинки паразитируют в гусеницах малинного коконопряда Macrothylacia rubi L., дубового коконопряда Lasiocampa (jnercus L.. клеверного коконопряда L. trifolii Esp. (Lusiocampidae), соснового шелкопряда Dendrolimus pini I... сибирского шелкопряда D. sibiricus Tschetw., непарного шелкопряда Lymuntria dispar L., монашенки L. monacha 1... (Lymantriidae), соснового бражника Hyioicus pinastri L. (Sphingidae) и др. Пупарий в куколке хозяина. Развивается одно поколение в год.