დრო როცა კაცობრიობა ახლოს იყო მესამე მსოფლიო ომთან
(ასევე კუბის კრიზისი, კუბის ქობინთა კრიზისი) 1962 წლის ოქტომბერში იყო აშშ-სა და სსრკ-ს კონფრონტაციის (ცივი ომი) პიკი და ამავე დროს, გარდატეხის წერტილი. ეს იყო მსოფლიო ისტორიული მომენტი, როდესაც ორი ზესახელმწიფო - აშშ და სსრკ - ატომური ესკალაციის ზღვარზე იყო მისული. მსოფლიო ისტორიაში ატომური ომი აქამდე უფრო სავარუდო არასდროს ყოფილა.
რუკაზე, რომელსაც საიდუმლო გრიფი ბოლოდ დროს მოეხსნა, ნაჩვენებია აშშ-სა და სსრკ-ის ხომალდების განლაგება კუბის კრიზისის პერიოდში.
1961წ-ს აშშ-სა და თურქთს შორის რაკეტები საშუალო რადიუსის ,,იუპიტერი'' რ-იც წუნაამრდეგობის გარეშე შეეძლო მიღწევა დასავლეთის ქალქებში საბჭოთაკავშირის, მოსკოვის ჩათვლით და მთავარი სარეწველო ცენტრების საბჭეთის რაც ართმევდა საბჭოეთს თანაბარი საპასუხო დარტყმას. საპასუხოდ ზომებისა საბჭოთა კავშირმა გადაწყვიტა განელაგებინა საკადრო ნაწილები და დანაყოფები, რ-ბსაც გარდა ჩვეულებრივი შეირაღებისა ექნებოდათ ატომური იარაღი, ბალისტიკური და ტაქტიკური რაკეტების ჩათვლით კუბაზე ახლოს აშშ-ს-თან. ნ.ს. ხუშოვი და ჯონ კენედი
ცივი ომის განმავლობაში დაპირისპირებისას საბჭოთა კავშირსა და აშშ გამოიხატებოდა არა მარტო პირდაპირი მუქარა სამხედრო მიმართულებით და გამალებული შეიარაღებით, მისწრაფება გაფართოების ზონების გავლენის სფეროსი.საბჭოთა კავშირი ისწრაფვოდა ორგანიზება და მხაერი დაეჭირა სოციალისტურ რევულუციებს, პრისაბჭოთა ქვეყნებს უწევდა სხვადასხვა დახმარებას, ხშირად სახედრო შეიარარების, ინსტრუქტორების და ორგანიზებული სამხედრო კონტიგენტის. წარატებული რევულუციის მწყობის შემდეგ ქვეყანა ხდებოდა სოცილისტური ბანაკის წევრი.კუბის რევულუციის შემდეგ 1959წ-ს მისი ლიდერი ფიდელ კასტროს არ ჰქონდა მჭიდრო ურთიერთობა საბჭოეთან.მისი ბრძოლის დროს ფულხენსიო ბატისტასთან 1950 იან წწ კასტრო რამდერჯერმე მიმართა მოკოსვს სამხედრო დახმარებისთვის, მაგრამ უარი მიიღო.მოსკოვი სკეპტიკურად უყურებდა რევულუციას კუბაზე. მიიჩნევდა, რომ იქ ძალინ ძლიერია გავლენა აშშ-ს. ფუდელას მოსლვლის შემდეგ მისი საგარეო სტუმრობა შედგა აშშ-ში.
1960წ-ს აშშ საგრძნობლად ჰქონდა უპირატესობა საბჭოთა კავშირთან სტრატეგიული ატომური ძალებში
საერთო რაოდენობა ატომური ბირთვული მუხტების სსრკ სა და აშშ-ს
შედარებისთვის ამერიკას ჰქონდა 6000 ბირთვული მუხტი, ხოლო სსრკ-ს კი 300.
გაგზავნილი კონტიგენტის შემადგენლობა სულკუნძულზე აპირებდნენ განლაგებას 50 874 სამხედრო მოსამსახურეს. განსაზუღვრული იყო განლაგებულიყო ხუთი დანაყოფის ატომური რაკეტების (სამი პ-12 და ორი პ-14) რაკეტებითან შედიოდა 1 ვერტმფრენთა პოლკი მი-4, მოტომსროლელთა პოლკი, ორი სატანკო ბატალიონი, ესკადრილია მიგ 21,42 მსუბუქი ბომბდამშენი ილ-28, 2 სარაკეტო დანაყოფი ბფრთოსანი რაკეტები ბირთვული მუხტებით, 12 კტ რადიუსი მოქმედების 160კმ, რამდენიმე ბარეა საზენიტო იარაღის,ასევე 12 ც-75 (144 რაკეტა) ყოველი მოტომსროლელთა პოლკში 2500 ადამიანი.სატანკო ბატალიონი ტ-55.
აშშ-ს პასუხი როცა კენედიმ მიიღო უ-2 მონაცემები თეთრ სახლში ,, არმასრულებელი კომიტეტი (EXCOMM) რამდენიმე ვრიანტის განხილვის შემდეგ საბოლოოდ საზღვაო- ბლოკადა გადაწყდა. რათქმა უნდა რაკეტების განლაგება არ იყო უკანანო ისინი რათქმა უნდა წარმოადგენდა საფრთხეს აშშ-ს მაგრამ ევროპაში განლაგებული იყო ანალოგიური რაკეტები დამოზნებული საბჭოთა კავშირზე.60 რაკეტა ,,ტორ'' 4 ესკადრონი ჰოტიგემში დიდ ბრიტანეტში,30 რაკეტა ,,იუპიტერი'' საშუალო რადიუდსის ორი ესკადრონი იტალიაში15 რაკეტა თურქეთში იზმირთან.
ანუ რელურად ორი მხარე დადგა ომის წინაშე გამზადებული შეიარაღებით.
ხრუშოვმა ორი წერილი გაუგზავნა კენედის. ასევე საიდუმლო მოლაპარაკებებიც. იხ ვიდეო რუსების აზრით
კუბის ირგვლივ მობილიზირებული იქნა უს-ნეივი-ს 200-მდე საბრძოლო გემი.
პრეზიდენტმა კენედიმ ტელევიზიის საშუალებით გაავრცელა ინფორმაცია 24 ოქტომბრისთვის ბლოკადის დაწყებასთან დაკავშირებით. ამასთანავე მან მოუწოდა ხრუშჩოვს გაეტანა კუბადან ატომური რაკეტები და თავდასხმის შემთხვევაში სსრ კავშირს საპასუხო ატომური დარტყმებით დაემუქრა.
კრემლი შიშობდა კრიზისის ყველაზე საშინელ ფინალს – აშშ-ის ინტერვენციას კუბაზე საბოლოოდ კუბის ბლოკადით დასრულდა თუმცა ყველა მიხვდა რომ ბირთვული იარაღის გამოყენება უაზრობააა.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - ციკლიდან - აშშ-ს პრეზიდენტები
ჯონ ფიცჯერალდ კენედი
(ინგლ.John Fitzgerald „Jack“ Kennedy, შემოკლ. JFK, დ. 29 მაისი, 1917 — გ. 22 ნოემბერი, 1963) — აშშ-ის 35-ეპრეზიდენტი1961 წლიდან 1963 წელს მკვლელობამდე. პოლიტიკაში ღვაწლმოსილი ირლანდიურ-ამერიკული კენედების ოჯახის წევრი საყოველთაოდ ამერიკული ლიბერალიზმის ხატად არის შერაცხილი
კენედის საგარეო პოლიტიკა - კენედი გამოდიოდა სსრკს-თან ურთიერთობის გამოუჯობესების იდეით, თუმცა მისი მართველობის დროს იყობევრი დაძაბულობა წარუმატებელი გადასხმა ღორების ყურის ოპერაცია (კუბაზე), ბერლინის კრიზისი, კარიბის კრიზისი, 1961წ-ის 4 ივნისს ვენაში შენბრუნის სასახლეში შეხვედრა კენედისა და საბჭოთა ლიდერ ნიკიტა ხრუშოვის.
კენედი პრეზიდენტის ლიმუზინში, რამდენიმე წუთით ადრე მკვლელობამდე
კენედი 1963 წლის 22 ნოემბერს ტეხასის შტატის ქალაქ დალასში მოკლეს. მკვლელობაში ეჭვმიტანილი ლი ჰარვი ოსვალდი მანამ, სანამ სასამართლოს წინაშე წარდგებოდა მოკლულ იქნა დალასის მაცხოვრებლის ჯეკ რუბის მიერ. FBI-ის, უორენის კომისიის და წარმომადგენელთა პალატის კომიტეტის დასკვნებით პრეზიდენტის მკვლელი ოსვალდი იყო. ამასთან ერთად წარმომადგენელთა პალატის კომიტეტმა სადავო აკუსტიკურ სამხილებზე დაყრდნობით შეთქმულების ალბათობა არ გამორიცხა. ჯონ კენედი დღემდე ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარულია აშშ-ის ყოფილ პრეზიდენტებს შორის.
ბერლინის კედელი ბრანდენბურგის კარიბჭის ფონზე, საგუშაგო C ბერლინში, ჯარები ჩეხოსლოვაკიაში, ამერიკული თვითმფრინავი საბჭოთა გემზე კუბის კრიზისის დროს, დემონსტრაცია ბერლინის კედელთან, მიხაილ გორბაჩოვის მიერ ქიმიური განიარაღების შესახებ შეთანხმების ხელმოწერა. და ჯორჯ ბუში.
პოლიტიკური ტერმინი, რ-იც გამოიყენებოდა გლობალური გეოპოლიტიკური, სახედრო ეკონომიკური იდეოლოგიური დაპირისპირებისას 1946-1991წწ საბჭოთა კავშირსა და მისი მოკავშირეების ერთ მხარეს და მეორე მხარეს აშშ და მის მოკავშრებს. ეს ომი არ გადარზდილა გლობალურ ცხელ ომში და ძირითადად წარმოადგენდა იდეოლოგიური ბრძოლას კაპიტალისტებისა და სოციალისტური მოდელების სახელმწიფო წყობის.
შემდეგში კი შეიქმნა ორი სამხედრო პოლიტიკური ბლოკი ნატო (ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია) და ვარშვავის პაქტი (ოფიციალური სახელი მეგობრობის, თანამშრომლობის და ურთიერთდახმარების ხელშეკრულება).
პირველი ჩინეთი და რადენიმე სახელმწიფომ უსიტყვო მხარდაჭერაზე სსრკ- და კონფროტაციას აშშ-თან განზე გადგნენ.
იხ. ვიდეო
ცივო ომს ახასიათებდა გამალებული შეიარაღება და ატომური აღჭურვა რ-თაც გამოყენება იქნებოდა მესამე მსოფლიო ომში. პიკი დაპირისპირებისა იყო 1962წ-ს კარიბის კრიზისი.ბოლო საბღოთა კავშირის ლიდერი იყო მიხეილ გორბაჩოვი. საბოლოოდ შედეგი ასეთი იყო საბჭოთა კავშირის დაიშალა და ვარშავის სამხედრო ბლოკის გაუქმდა ასევე ევროპის განთავისუფლებით,გერმანიის გაერთიანება და სამხედრო შენაერთებისაგან ყველა ყოფილი სოც. ქვეყანა ერთეული გამანაკლისის გარდა შემდეგში შევიდა ნატო-ში ბალტიისპირეთის ქვეყნების ჩათვლით. ცივი ომის ნიშნები დღესაც არსებობს და შედეგებიც.
შეფასება ჩემი აზრით საბჭოთა კავშირის დაშლა გამოიწვია მისი როგორც ქვეყნის იმპერიის ანუ ძალადობრივად ჩართული შემადგენლობით მცირე ერების. ბუნებრივია იმის შეფასება ტოტლიტარული რეჟიმს და სტალინის დაქტატურით ,,სისხლის წვიმებით" იყო გამაგრებული ხოლო სტალინის გარდავალები შემდეგ შეინიშნებოდა როგორც ეკონომიკური კრიზისი ასევე ეროვნული შედეგში ბრეჯნევის პერიოდში უძრაობის ხანაში კორუფცია არნახულ მაშტაბებს მიაღწია გარდა ამისა გამალებული შეიარაღება ავაღანეთის ომი და განსაკუტრებით ნავთობის ფასი ერთი ბარელი 20$დოლარზე დაბლა იყო ჩამოსული გარბაჩოვის მოსვილს დროს მას სულაც არ ჰქონდა განსაზღვრული საბჭოთა კავშირის დაშლა არამედ მისი მიდერნიზაცია ჩაიფიკრა რასაც დაუყოვნებლივ მოჰყვა რეპრესიები თბილის 9 აპრილი ბალტიისპირთში და აზერბაიჯანში საბოლოოდ კი არსებობა შეწყვიტა.
იხ. ვიდეო - На заре холодной войны (на русском) - Узнайте, как союзники, будучи братьями по оружию во время Второй мировой войны, вскоре оказались разделенными в мире. Как послевоенная конференция в Крыму привела к холодной войне?
Это история противостояния, в котором на протяжении восьми лет сталкивались два самых влиятельных человека на планете: Сталин, лидер Советского Союза, и Трумэн, президент Соединенных Штатов. Это противостояние держало мир в напряжении и привело к холодной войне. Когда Трумэн пришел к власти весной 1945 года, когда Вторая мировая война еще не закончилась, Соединенные Штаты и Советский Союз были союзниками и вместе воевали против нацистской Германии. Но как только Гитлер потерпел поражение, антагонизмы и амбиции, подавленные во время конфликта, вновь всплыли на поверхность. Через несколько месяцев позиции застыли, и два блока противостояли друг другу непримиримо... Это было начало холодной войны. Этот фильм рассказывает об этом поворотном периоде нашей истории. Период высокой напряженности, когда США и СССР обзавелись атомным оружием. Кеннан «Длинная телеграмма», блокада Берлина, Корейская война… Вплоть до смерти Сталина в 1953 году кризисы следовали один за другим. Благодаря рассекреченным архивам, исключительным показаниям бывших шпионов и внука президента Трумэна мы переживаем историю изнутри и понимаем, как закручивалась ужасная спираль Холодной войны.
ტერმინის ისტორია
გამოთქმა „ცივი ომი“ პირველად გამოიყენა მწერალმა ჯორჯ ორუელმა 1945 წლის 19 ოქტომბერს, ბრიტანულ ყოველკვირეულ ტრიბუნის სტატიაში „შენ და ატომური ბომბი“. ატომური ბომბის გამოჩენამ სხვა სახელმწიფოების ხელში, გარდა შეერთებული შტატებისა, ორუელის აზრით, შეიძლება გამოიწვიოს 2-3 „ამაზრზენი ზესახელმწიფოს“ წარმოქმნა, რომელიც, იარაღის ფლობის წყალობით, რომელსაც შეუძლია გაანადგუროს მილიონობით ადამიანი რამდენიმე წამი დაყოფდა სამყაროს ერთმანეთში. ეს ზესახელმწიფოები, ორუელის აზრით, დიდი ალბათობით დადებდნენ დაუწერელ შეთანხმებას, რომ არასოდეს გამოეყენებინათ ატომური იარაღი ერთმანეთის წინააღმდეგ; დარჩნენ დაუმარცხებლები, ისინი იქნებოდნენ „მუდმივი „ცივი ომის“ მდგომარეობაში მეზობლებთან“. სიტუაციის ასეთი განვითარება, მისი აზრით, დაასრულებდა „მსხვილმასშტაბიან ომებს „მშვიდობა, რომელიც არ არის მშვიდობა“ უსასრულოდ გახანგრძლივების ფასად“.
Observer-ში თავის სტატიაში, რომელიც 1946 წლის 10 მარტს თარიღდება, ორუელი წერს, რომ 1945 წლის დეკემბერში მოსკოვის კონფერენციის შემდეგ, „რუსეთმა დაიწყო ცივი ომი ბრიტანეთისა და ბრიტანეთის იმპერიის წინააღმდეგ“.
ოფიციალურ გარემოში, გამოთქმა პირველად გამოიყენა 1947 წლის 16 აპრილს ბერნარ ბარუხმა, აშშ-ს პრეზიდენტის ჰარი ტრუმენის მრჩეველმა, სამხრეთ კაროლინას წარმომადგენელთა პალატის წინაშე გამოსვლისას.
ცივი ომის დასაწყისი
მეორე მსოფლიო ომის ბოლოს აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებზე საბჭოთა კონტროლის დამყარებამ, კერძოდ, ლონდონში პოლონეთის ემიგრანტული მთავრობისგან განსხვავებით, პოლონეთში პრო-საბჭოთა მთავრობის შექმნამ განაპირობა ის, რომ მმართველი წრეები დიდმა ბრიტანეთმა და შეერთებულმა შტატებმა დაიწყეს სსრკ-ს საფრთხედ აღქმა.
საბჭოთა ავტორები ამტკიცებდნენ, რომ „ამერიკული იმპერიალიზმის საგარეო პოლიტიკა, რომელიც მიზნად ისახავდა დაპირისპირების გაღვივებას, დაკავშირებული იყო აშშ-ს მონოპოლიური წრეების ინტერესებთან და მიზნად ისახავდა კაპიტალისტური სისტემის შენარჩუნებასა და განმტკიცებას“.
რიგი ავტორები თავდაჯერებულად მიაწერენ ცივი ომის წინაპირობებს 1945 წლის თებერვალს, როდესაც ყირიმის (იალტის) კონფერენციის შედეგად, პოლიტიკურად შესაძლებელი გახდა მსოფლიოს გავლენის სფეროებად დაყოფა.
1945 წლის აპრილში, ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრმა უინსტონ ჩერჩილმა ბრძანა, მოემზადებინათ გეგმის მომზადება ნაცისტური ტყვეების საკუთარი დატყვევებული იარაღით სსრკ-ს წინააღმდეგ ომისთვის. დავალებას წინ უძღოდა დასკვნები, რომლებიც ჩერჩილმა წარმოადგინა თავის მემუარებში.
1945 წლის 22 ივლისს სსრკ-მ წარუდგინა ტერიტორიული პრეტენზია თურქეთს და მოითხოვა შავი ზღვის სრუტეების სტატუსის შეცვლა, მათ შორის სსრკ-ს უფლების აღიარება დარდანელებში საზღვაო ბაზის შექმნის შესახებ.
1945 წლის 24 ივლისს, პოტსდამის კონფერენციაზე, ტრუმენმა შეატყობინა სტალინს, რომ შეერთებულმა შტატებმა შექმნა ატომური ბომბი, პირდაპირ ამის გარეშე. თავის პოტსდამის დღიურში ტრუმენი წერდა: „ჩვენ შევიმუშავეთ ყველაზე საშინელი იარაღი კაცობრიობის ისტორიაში... ეს იარაღი გამოყენებული იქნება იაპონიის წინააღმდეგ... ასე რომ სამხედრო ობიექტები, ჯარისკაცები და მეზღვაურები იქნებიან სამიზნეები და არა ქალები. და ბავშვები. მაშინაც კი, თუ იაპონელები ველურები არიან - დაუნდობლები, სასტიკები და ფანატიკოსები, მაშინ ჩვენ, როგორც მსოფლიოს ლიდერები, საერთო კეთილდღეობისთვის არ შეგვიძლია ამ საშინელი ბომბის ჩამოგდება არც ძველ და არც ახალ დედაქალაქზე“.
1945 წლის აგვისტოს დასაწყისში ტრუმენმა წამოიწყო ქალაქების ჰიროშიმასა და ნაგასაკის ატომური დაბომბვა, რომელთა სამხედრო მნიშვნელობა კვლავ სადავოა.
1945 წლის 6 და 9 აგვისტოს აშშ-ს საჰაერო ძალების შორ მანძილზე ბომბდამშენებმა B-29 განახორციელეს თავისუფალი ვარდნის საჰაერო ბომბების საბრძოლო წვეთები ბირთვული მუხტით, შესაბამისად, იაპონიის ქალაქებზე ჰიროშიმასა და ნაგასაკიზე ... - ამრიგად. ტრუმენმა ყოფილ მოკავშირეებს, მათ შორის სსრკ-ს, აჩვენა შეერთებული შტატების აბსოლუტური სტრატეგიული უპირატესობა შეტევითი იარაღის საავიაციო კომპონენტში.
1945 წლის ოქტომბერში გენერალ დუაიტ ეიზენჰაუერის შტაბმა, პრეზიდენტ ჰარი ტრუმენის ბრძანებით, დაიწყო ტოტალიტის გეგმის შემუშავება, რომელიც მოიცავდა 20-30 ბირთვული ბომბის ჩამოგდებას საბჭოთა 20 ქალაქში.
1946 წლის მარტისთვის მოკავშირეებს შორის დაძაბულობა გამძაფრდა სსრკ-ს მიერ ირანიდან საოკუპაციო ჯარების გაყვანაზე უარის გამო (ჯარები გაიყვანეს მხოლოდ 1946 წლის მაისში, საბჭოთა-ირანის მოლაპარაკებების დასრულების შემდეგ).
1946 წლის 5 მარტს ჩერჩილმა, როდესაც კერძო პირი იყო (იმ დროს აღარ იყო დიდი ბრიტანეთის პრემიერ მინისტრის პოსტი), სიტყვით გამოვიდა ფულტონში (აშშ, მისური), სადაც განაცხადა, რომ სსრკ-ს ურთიერთობები ერთი მხრივ, აშშ და დიდი ბრიტანეთი მეორე მხრივ, უნდა აშენდეს ინგლისურენოვანი ქვეყნების სამხედრო უპირატესობაზე და წამოაყენონ იდეა ანგლო-საქსონური ქვეყნების სამხედრო ალიანსის შექმნის შესახებ მსოფლიო კომუნიზმთან საბრძოლველად. ჩერჩილმა უპირველეს ყოვლისა გადაწყვიტა გააძლიეროს ურთიერთობები შეერთებულ შტატებთან, რადგან მათ ჰქონდათ მონოპოლია ბირთვულ იარაღზე. ამ განცხადებამ გააძლიერა დაპირისპირება სსრკ-სა და დასავლეთს შორის და ითვლება ცივი ომის ოფიციალურ დასაწყისად. ჩერჩილის გამოსვლამ გამოიკვეთა ახალი რეალობა, რომელიც გადამდგარი ბრიტანეთის ლიდერმა, „მამაცი რუსი ხალხის და ჩემი ომის დროს ამხანაგის მარშალ სტალინისადმი“ ღრმა პატივისცემისა და აღფრთოვანების პროტესტის შემდეგ, ასე განმარტა:
...ბალტიის შტეტინიდან ადრიატიკის ტრიესტამდე, რკინის ფარდა გადაჭიმული იყო კონტინენტზე. წარმოსახვითი ხაზის მეორე მხარეს არის ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის უძველესი სახელმწიფოების ყველა დედაქალაქი. (...) კომუნისტურმა პარტიებმა, რომლებიც ძალიან მცირე იყო ევროპის ყველა აღმოსავლეთ სახელმწიფოში, ყველგან ხელში ჩაიგდეს ძალაუფლება და მიიღეს შეუზღუდავი ტოტალიტარული კონტროლი. პოლიციის მთავრობები თითქმის ყველგან ჭარბობს და ჯერჯერობით, ჩეხოსლოვაკიის გარდა, არსად არ არის რეალური დემოკრატია.
თურქეთი და სპარსეთი ასევე ღრმად არიან შეშფოთებულნი და შეშფოთებულნი არიან მოსკოვის მთავრობის მოთხოვნებით. რუსები ბერლინში ცდილობდნენ შეექმნათ კვაზიკომუნისტური პარტია გერმანიის ოკუპაციის ზონაში (...) თუ საბჭოთა ხელისუფლება ახლა ცალ-ცალკე შეეცდება შექმნას პროკომუნისტური გერმანია თავის ზონაში, ეს გამოიწვევს ახალ სერიოზულ სირთულეებს. ბრიტანეთისა და ამერიკის ზონებში და დამარცხებული გერმანელების გაყოფა საბჭოთა და დასავლურ დემოკრატიებს შორის.
(...) ფაქტები ასეთია: ეს, რა თქმა უნდა, არ არის გათავისუფლებული ევროპა, რომლისთვისაც ჩვენ ვიბრძოდით. ეს არ არის ის, რაც საჭიროა მუდმივი მშვიდობისთვის.
ჩერჩილმა მოუწოდა არ განმეორდეს 1930-იანი წლების შეცდომები და თანმიმდევრულად დავიცვათ თავისუფლების, დემოკრატიისა და „ქრისტიანული ცივილიზაციის“ ღირებულებები ტოტალიტარიზმისგან, რისთვისაც აუცილებელია ანგლო-საქსური ერების მჭიდრო ერთიანობისა და ერთიანობის უზრუნველყოფა.
ერთი კვირის შემდეგ ი.ვ. სტალინმა პრავდასთვის მიცემულ ინტერვიუში ჩერჩილი ჰიტლერის ტოლფასი დააყენა და განაცხადა, რომ თავის გამოსვლაში მან დასავლეთს სსრკ-სთან ომისკენ მოუწოდა.
1946 წელს ბერძენი აჯანყებულები, კომუნისტების მეთაურობით და ალბანეთიდან, იუგოსლავიიდან და ბულგარეთიდან იარაღის მიწოდებით, სადაც კომუნისტები უკვე ხელისუფლებაში იყვნენ, გააქტიურდნენ. 1949 წლისთვის საბერძნეთის სამოქალაქო ომი კომუნისტების დამარცხებით დასრულდა.
სსრკ-ს საგარეო საქმეთა მინისტრების ლონდონის შეხვედრაზე, მისი საზღვრების უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად „ანტიკომუნისტური ფრონტის“ მორიგი მშენებლობის ფონზე, მან მოითხოვა, რომ მიენიჭებინათ პროტექტორატის უფლება ტრიპოლიტანიაზე (ლიბია). რათა უზრუნველყოს მისი ყოფნა ხმელთაშუა ზღვაში.
ზოგიერთმა დასავლელმა პოლიტიკოსმა დაიწყო სსრკ-ს დამშვიდების ადვოკატირება. ეს პოზიცია ყველაზე მკაფიოდ გამოთქვა აშშ-ს ვაჭრობის მდივანმა ჰენრი უოლესმა. მან სსრკ-ს პრეტენზიები გამართლებულად მიიჩნია და შესთავაზა დათანხმებულიყო მსოფლიოს ერთგვარ დაყოფაზე, აღიარა სსრკ-ის უფლება დომინირებდეს ევროპისა და აზიის რიგ სფეროებში. ჩერჩილს განსხვავებული აზრი ჰქონდა.
კენანის "გრძელი ტელეგრამა"
მთავარი სტატია: გრძელი ტელეგრამა
„გრძელი ტელეგრამა“ არის 1946 წლის 22 თებერვალს ელჩის მოადგილის ჯორჯ ფ. კენანის მიერ გაგზავნილი მოსკოვში აშშ-ს საელჩოს No. 511 ტელეგრამის დადგენილი სახელწოდება, რომელშიც ის ხაზს უსვამს სსრკ-სთან თანამშრომლობის შეუძლებლობას და აუცილებლობას. წინააღმდეგობა გაუწიოს საბჭოთა ექსპანსიას, რადგან, მისი აზრით, სსრკ-ს ხელმძღვანელობა პატივს სცემდა მხოლოდ ძალას. ამერიკის მთავრობის შედეგებმა და ამ კაბელის საჯარო ანალიზმა და შემდგომმა სტატიამ "საბჭოთა ქცევის წარმოშობა" ხელმოწერილი "X" (დაწერილი კენანის მიერ), განაპირობა ის, რომ კენანის შეხედულებები გადამწყვეტი ფაქტორი გახდა აშშ-ს მიდგომის საბჭოთა კავშირისადმი ურთიერთობებში. კავშირი და ცივი ომი; თავად კენანი ცნობილი გახდა, როგორც "ცივი ომის არქიტექტორი".
1945–46 წლების ზამთარში აშშ-ს ხაზინამ მოსკოვში ამერიკის საელჩოს სთხოვა ახსნა იმ მიზეზების შესახებ, თუ რატომ არ უჭერდა მხარს სსრკ ახლადშექმნილ მსოფლიო ბანკს და საერთაშორისო სავალუტო ფონდს. კენანმა, რომელიც კითხვას უნდა ეპასუხა, მიხვდა, რომ მოკლედ ვერ უპასუხა და 10 ათასი სიტყვიანი დეპეშა გაუგზავნა, სადაც აანალიზებდა აშშ-სა და საბჭოთა კავშირს შორის ურთიერთობების შესაძლებლობებსა და პერსპექტივებს.
დეპეშით კენანს
შესთავაზა სსრკ-თან პარტნიორობის „რუზველტისეული“ მოლოდინების დასრულება;
განაცხადა, რომ საბჭოთა ხელმძღვანელობა პატივს სცემს მხოლოდ ძალას;
თვლიდა, რომ საბჭოთა ხელმძღვანელობას არ სჯეროდა, რომ შეერთებულ შტატებთან მუდმივი თანაარსებობის მიღწევა შეიძლებოდა;
გააფრთხილა საბჭოთა ლიდერების ორგანული ექსპანსიონიზმის შესახებ;
შემოთავაზებული იყო სსრკ-ს „შეკავების“ საპასუხოდ და საბჭოთა კავშირის ნებისმიერი მცდელობის წინააღმდეგ, გაფართოვდეს მათი არსებული გავლენის სფეროს მიღმა.
იხ. ვიდეო - The Cold War: Seven Minutes to Midnight | Documentary - The end of the Second World War was met with riotous jubilation at the victory over the Axis powers and with the establishment of the United Nations there was the dream of a new world order of freedom, prosperity and above all peace. Even the advent of the Atom Bomb, the decisive weapon that ended the war was celebrated for it was believed it was so powerful it would render warfare obsolete.
And yet even before the guns fell silent, concerned whispers were being shared in the halls of power regarding the capitalist Allies of the west and the communists in the east who hitherto had been united against Fascism. With there no longer being a common enemy to unite them, age-old rivalries and fears began to re-emerge.
The western Allies of America, Britain, Canada and France had not forgotten that the Soviet leader Stalin had worked with the Nazis to carve up eastern Europe before Germany invaded Poland in 1939. They were also concerned about Stalin’s refusal to surrender his grip on territories in eastern Europe which the Red Army had liberated and his land grab in Asia during his last-minute intervention in the Pacific theatre against Japan.
Stalin himself, as paranoid as ever, was convinced that the western allies deliberately delayed the D-Day landings in order to bleed the Soviet Union of its people in an effort to weaken the vast country. The fact that American soldiers had fought in the Russian Civil War against the Communists in 1919 only helped fuel his belief that after Napoleon and Hitler, the next leader to take a massive army into the Soviet Union would be American.
With both America and the Soviet Union having suffered devastating surprise attacks in the war, they were both determined that it would never happen again. They readied their armies to fight what would prove to be one of the most abstract conflicts in history – the Cold War.
1946–1953: დაპირისპირების დასაწყისი - 1947 წლის 12 მარტს აშშ-ს პრეზიდენტმა ჰარი ტრუმენმა გამოაცხადა თავისი განზრახვა გაეწია სამხედრო და ეკონომიკური დახმარება საბერძნეთსა და თურქეთს 400 მილიონი აშშ დოლარის ოდენობით. ამავე დროს, მან ჩამოაყალიბა აშშ-ს პოლიტიკის მიზნები, რომლებიც მიზნად ისახავს დაეხმაროს „თავისუფალ ხალხებს, რომლებიც წინააღმდეგობას უწევენ შეიარაღებული უმცირესობის მიერ დამონების მცდელობებს და გარე ზეწოლას“. ამ განცხადებაში, გარდა ამისა, ტრუმენმა განსაზღვრა აშშ-სა და სსრკ-ს შორის წარმოქმნილი მეტოქეობის შინაარსი, როგორც კონფლიქტი დემოკრატიასა და ტოტალიტარიზმს შორის. ასე დაიბადა ტრუმენის დოქტრინა, რომელიც გახდა ომისშემდგომი თანამშრომლობიდან სსრკ-სა და აშშ-ს შორის მეტოქეობაზე გადასვლის დასაწყისი.
1947 წელს, სსრკ-ს დაჟინებული მოთხოვნით, მის მიერ კონტროლირებადმა ქვეყნებმა უარი განაცხადეს მონაწილეობაზე მარშალის გეგმაში, რომლის მიხედვითაც, შეერთებული შტატები ეკონომიკურ დახმარებას უწევდა ომის შედეგად დაზარალებულ ქვეყნებს კომუნისტების მთავრობისგან გამორიცხვის სანაცვლოდ. .
გერმანიაში არსებული პრობლემების ერთობლივი გადაწყვეტის შესახებ შეთანხმების დარღვევით, შეერთებულმა შტატებმა დასავლეთ ბერლინი მარშალის გეგმის ფარგლებში შეიყვანა. ამის საპასუხოდ, სსრკ-მ დაიწყო დასავლეთ ბერლინის სატრანსპორტო ბლოკადა (1948 წლის ივნისი). 1948 წლის აგვისტოში აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტმა გამოიყენა კასენკინას საქმე, რათა დაადანაშაულა სსრკ გენერალური კონსული ნიუ-იორკში იაკოვ მირონოვიჩ ლომაკინი დიპლომატიური უფლებამოსილების გადამეტებაში და გამოაცხადა ის პერსონა ნონ გრატაში. ამის საპასუხოდ, სსრკ-მ შეწყვიტა მოლაპარაკებები ბერლინთან დაკავშირებით და დახურა თავისი საკონსულოები ნიუ-იორკსა და სან-ფრანცისკოში.
სსრკ-ს, კერძოდ, საბჭოთა დაზვერვის ძალისხმევა მიმართული იყო ბირთვული იარაღის ფლობაზე აშშ-ს მონოპოლიის აღმოფხვრაზე (იხ. საბჭოთა ატომური ბომბის შექმნა). 1949 წლის 29 აგვისტოს საბჭოთა კავშირში ჩატარდა პირველი ბირთვული ბომბის გამოცდა. მანჰეტენის პროექტის ამერიკელმა მეცნიერებმა ადრე გააფრთხილეს, რომ სსრკ საბოლოოდ განავითარებდა საკუთარ ბირთვულ შესაძლებლობებს - თუმცა ამ ბირთვულმა აფეთქებამ განსაცვიფრებელი გავლენა მოახდინა აშშ-ს სამხედრო სტრატეგიულ დაგეგმვაზე - ძირითადად იმიტომ, რომ ამერიკელი სამხედრო სტრატეგები არ ელოდნენ, რომ მათ მოუწევდათ მონოპოლიის დაკარგვა. ძალიან მალე. იმ დროს ჯერ კიდევ არ იყო ცნობილი საბჭოთა დაზვერვის წარმატებების შესახებ, რომლებმაც მოახერხეს ლოს ალამოსში შეღწევა.
ევროპაში ერთმანეთს დაპირისპირებული სამხედრო-პოლიტიკური ბლოკები
სსრკ-სა და ევროპაში მის ყოფილ მოკავშირეებს შორის ურთიერთობების კიდევ უფრო გაციებით, სამხედრო საფრთხე დაიწყო და უკვე 1948 წლის გაზაფხულზე, CIA ელოდა ომის დაწყებას სსრკ-სთან. ოპერაცია ICON-ის ფარგლებში, CIA-მ შეისწავლა 30-ზე მეტი სხვადასხვა ემიგრანტული ჯგუფი და რეკომენდაცია გაუწია სსრკ-ს წინააღმდეგ „გრინიოჩ-ლებედის ჯგუფის... როგორც ყველაზე შესაფერისი ფარული ოპერაციებისთვის“ გამოყენება. ოპერაციაში, რომელიც დაიწყო 1948 წელს კოდური სახელწოდებით CARTEL, OUN(b) აირჩიეს მთავარ პარტნიორად. CIA უზრუნველყოფდა ფინანსურ და მატერიალურ დახმარებას და სასწავლო ბაზებს, ასევე ახორციელებდა აგენტების მომზადებას და მათ შემდგომ საჰაერო გადაზიდვას სსრკ-ს ტერიტორიაზე. ოპერაციამ მალე მიიღო კოდის სახელი AERODYNAMIC.
1948 წელს შეერთებულმა შტატებმა მიიღო "ვანდენბერგის რეზოლუცია" - აშშ-ს ოფიციალური უარი თქვა მშვიდობის დროს დასავლეთ ნახევარსფეროს გარეთ სამხედრო-პოლიტიკურ ბლოკებთან შეუერთების პრაქტიკაზე.
1948 წელს ამერიკელი ჯარისკაცების რაოდენობა გერმანიაში იყო 140 000 , ხოლო 1948 წლის სექტემბრის ამერიკული დაზვერვის შეფასებით საბჭოთა ჯარების რაოდენობა გერმანიასა და პოლონეთში 485 000 იყო, ხოლო ევროპაში საბჭოთა ჯარების საერთო რაოდენობა იყო 1 785 000 ადამიანი. 28]. უფრო მეტიც, ომის შემთხვევაში, საბჭოთა გაძლიერება შეიძლება ჩავიდეს გერმანიაში ბევრად უფრო სწრაფად, ვიდრე ამერიკული ჯარები საზღვარგარეთიდან.
უკვე 1949 წლის 4 აპრილს შეიქმნა ნატო, ხოლო 1954 წლის ოქტომბერში გერმანია მიიღეს დასავლეთ ევროპის კავშირში, რომელშიც შედიოდა დასავლეთ და ნაწილობრივ ცენტრალური ევროპის ყველა ქვეყანა და ნატო. ამ ნაბიჯმა სსრკ-ს უარყოფითი რეაქცია გამოიწვია.
1940-იანი წლების ბოლოს სსრკ-ში გაძლიერდა რეპრესიები დისიდენტების წინააღმდეგ, რომელთაც, კერძოდ, დაიწყეს ბრალდება „დასავლეთის თაყვანისცემაში“ (იხილეთ აგრეთვე სტატია კოსმოპოლიტიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში), და დაიწყო კამპანია შეერთებულ შტატებში, რათა გამოავლინონ. კომუნისტი სიმპათიატები.
მიუხედავად იმისა, რომ ახლა სსრკ-ს ბირთვული შესაძლებლობებიც ჰქონდა, შეერთებული შტატები ბევრად წინ იყო როგორც ქობინების, ასევე ბომბდამშენების რაოდენობით. ნებისმიერ კონფლიქტში შეერთებულმა შტატებმა შეიძლება ადვილად დაბომბოს სსრკ, ხოლო სსრკ-ს გაუჭირდებოდა პასუხის გაცემა.
რეაქტიული გამანადგურებელ-გამჭრელების ფართომასშტაბიან გამოყენებაზე გადასვლამ გარკვეულწილად შეცვალა ეს სიტუაცია სსრკ-ს სასარგებლოდ, შეამცირა ამერიკული ბომბდამშენი თვითმფრინავების პოტენციური ეფექტურობა. 1949 წელს კურტის ლემაიმ, აშშ-ს სტრატეგიული საჰაერო სარდლობის ახალმა მეთაურმა, ხელი მოაწერა პროგრამას ბომბდამშენი ავიაციის რეაქტიულ მოძრაობაზე გადასვლის შესახებ. 1950-იანი წლების დასაწყისში B-47 და B-52 ბომბდამშენებმა დაიწყეს სამსახურში შესვლა.
1950 წლის აპრილში აშშ-ს პრეზიდენტს ჰარი ტრუმენს გადაეცა მემორანდუმი NSC 68, რომელიც მომზადდა აშშ-ს ეროვნული უშიშროების საბჭოს მიერ, რომელიც ასახავდა სსრკ-სთან დაპირისპირების გეგმას.
ორ ბლოკს შორის (სსრკ და აშშ მათ მოკავშირეებთან) დაპირისპირების ყველაზე მწვავე პერიოდი კორეის ომის დროს (1950-1953 წწ.) მოხდა.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
დომინოს თეორია
დომინოს თეორიის ილუსტრაცია, რომელსაც აზიისთვის წინასწარმეტყველებდნენ
დომინოს თეორია არის გეოპოლიტიკური თეორია, რომელიც ამტკიცებს, რომ ერთ ქვეყანაში დემოკრატიის ზრდა ან შემცირება, როგორც წესი, დომინოს ეფექტით მეზობელ ქვეყნებშიც ვრცელდება. იგი ცნობილი იყო შეერთებულ შტატებში 1950-იანი წლებიდან 1980-იან წლებში ცივი ომის კონტექსტში, რაც ვარაუდობს, რომ თუ რეგიონის ერთი ქვეყანა კომუნიზმის გავლენის ქვეშ მოექცეოდა, მაშინ მიმდებარე ქვეყნები მოჰყვებოდნენ. მას იყენებდნენ შეერთებული შტატების შემდგომი ადმინისტრაციები ცივი ომის დროს, როგორც ამერიკული ინტერვენციის გამართლება მთელ მსოფლიოში. აშშ-ს პრეზიდენტმა დუაიტ დ.
დაბოლოს, თქვენ გაქვთ უფრო ფართო მოსაზრებები, რომლებიც შეიძლება მოჰყვეს იმას, რასაც თქვენ უწოდებთ "დომინოს დაცემას". თქვენ გაქვთ დომინოს მწკრივი დაყენებული, თქვენ დაარტყით პირველს და რაც დაემართება უკანასკნელს, არის დარწმუნებული, რომ ის ძალიან სწრაფად გაივლის. ასე რომ, თქვენ შეიძლება გქონდეთ დაშლის დასაწყისი, რომელსაც ექნება ყველაზე ღრმა გავლენა.
უფრო მეტიც, ეიზენჰაუერის ღრმა რწმენა დომინოს თეორიის აზიაში აძლიერებდა „შეერთებულ შტატებს მულტილატერალიზმის განხორციელების აღქმულ ხარჯებს“ მრავალმხრივი მოვლენების გამო, მათ შორის „ჩინეთის კომუნისტური პარტიის 1949 წლის გამარჯვება, 1950 წლის ივნისის ჩრდილოეთ კორეის შემოჭრა. 1954 წელი Quemoy ოფშორული კუნძულის კრიზისი და კონფლიქტი ინდოჩინეთში წარმოადგენდა ფართო გამოწვევას არა მხოლოდ ერთი ან ორი ქვეყნისთვის, არამედ მთელი აზიის კონტინენტისთვის და წყნარი ოკეანისთვის." , და ემთხვევა გენერალ დუგლას მაკარტურის კომენტარს, რომ „გამარჯვება არის ძლიერი მაგნიტი აღმოსავლეთში“.
ისტორია
1945 წლის განმავლობაში საბჭოთა კავშირმა მოიყვანა აღმოსავლეთ ევროპისა და ცენტრალური ევროპის ქვეყნების უმეტესობა თავის გავლენის ქვეშ, როგორც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომი ახალი დასახლების ნაწილი, რის გამოც უინსტონ ჩერჩილი 1946 წელს ფულტონში ვესტმინსტერის კოლეჯში გამოსვლისას გამოეცხადებინა. მისური, რომ:
შტეტინიდან ბალტიისპირეთში ტრიესტამდე ადრიატიკაში, "რკინის ფარდა" ჩამოვიდა კონტინენტზე. ამ ხაზის მიღმა დგას ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის უძველესი სახელმწიფოების ყველა დედაქალაქი. ვარშავა, პრაღა, ბუდაპეშტი, ბელგრადი, ბუქარესტი და სოფია; ყველა ეს ცნობილი ქალაქი და მათ ირგვლივ მცხოვრები მოსახლეობა საბჭოთა სფეროს უნდა ვუწოდო და ყველა ექვემდებარება, ამა თუ იმ ფორმით, არა მხოლოდ საბჭოთა გავლენას, არამედ მოსკოვის მხრიდან კონტროლის ძალიან მაღალ და ზოგიერთ შემთხვევაში მზარდ ზომებს.
იხ. ვიდეო - Domino Theory: Cold War Misconception About Communism's Spread
1946 წლის ირანის კრიზისის შემდეგ, ჰარი ს. ტრუმენმა გამოაცხადა ის, რაც ცნობილი გახდა, როგორც ტრუმენის დოქტრინა 1947 წელს, დაჰპირდა ფინანსურ დახმარებას საბერძნეთის მთავრობას სამოქალაქო ომის დროს და თურქეთს მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, იმ იმედით, რომ ეს შეაფერხებდა კომუნიზმის წინსვლას დასავლეთ ევროპაში. იმავე წლის მოგვიანებით დიპლომატი ჯორჯ კენანმა დაწერა სტატია ჟურნალ Foreign Affairs-ში, რომელიც ცნობილი გახდა როგორც „X მუხლი“, რომელიც პირველად ასახავდა შეკავების პოლიტიკას და ამტკიცებდა, რომ კომუნიზმის შემდგომი გავრცელება „ბუფერული ზონის“ მიღმა ქვეყნებში. სსრკ-ის ირგვლივ, თუნდაც ეს მოხდეს დემოკრატიული არჩევნების გზით, მიუღებელი იყო და საფრთხე ემუქრებოდა აშშ-ს ეროვნულ უსაფრთხოებას. 1947 წელს, დახმარების გაწევა დასავლეთ ევროპის ქვეყნებისთვის (საბერძნეთთან და თურქეთთან ერთად), დიდწილად იმ იმედით, რომ მათ არ მოხვედრილიყვნენ საბჭოთა ბატონობის ქვეშ.
1949 წელს ჩინეთში დამყარდა კომუნისტების მიერ მხარდაჭერილი მთავრობა, რომელსაც ხელმძღვანელობდა მაო ძედუნი (ოფიციალურად გახდა ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა). ახალი მთავრობის დაყენება დაარსდა მას შემდეგ, რაც სახალხო განმათავისუფლებელმა არმიამ დაამარცხა ჩინეთის ნაციონალისტური რესპუბლიკური მთავრობა ჩინეთის სამოქალაქო ომის (1927-1949) შემდგომ პერიოდში. ჩამოყალიბდა ორი ჩინეთი - მატერიკზე "კომუნისტური ჩინეთი" (ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა) და "ნაციონალისტური ჩინეთი" ტაივანი (ჩინეთის რესპუბლიკა). კომუნისტების მიერ მსოფლიოს ყველაზე ხალხმრავალი ერის ხელში ჩაგდება დასავლეთში განიხილებოდა, როგორც დიდი სტრატეგიული დანაკარგი, რამაც გამოიწვია იმ დროს პოპულარული კითხვა: „ვინ დაკარგა ჩინეთი?“ შეერთებულმა შტატებმა შემდგომში შეწყვიტა დიპლომატიური ურთიერთობა ახლად დაარსებულ ქვეყნებთან. ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკა კომუნისტების ხელში ჩაგდების საპასუხოდ 1949 წელს.
კორეა ასევე ნაწილობრივ მოექცა საბჭოთა ბატონობის ქვეშ მეორე მსოფლიო ომის ბოლოს, გაიყო 38-ე პარალელის სამხრეთიდან, სადაც შემდგომში აშშ-ის ძალები გადავიდნენ. 1948 წლისთვის, საბჭოთა კავშირსა და აშშ-ს შორის ცივი ომის შედეგად, კორეა გაიყო ორ რეგიონად, ცალკეული მთავრობებით, რომელთაგან თითოეული აცხადებდა, რომ იყო კორეის ლეგიტიმური მთავრობა და არც ერთი მხარე არ აღიარებდა საზღვარს მუდმივად. 1950 წელს დაიწყო ბრძოლები კომუნისტებსა და რესპუბლიკელებს შორის, რომელშიც მალე ჩაერთნენ ჯარები ჩინეთიდან (კომუნისტების მხრიდან) და შეერთებული შტატებიდან და 15 მოკავშირე ქვეყნიდან (რესპუბლიკელების მხრიდან). მიუხედავად იმისა, რომ კორეის კონფლიქტი ოფიციალურად არ დასრულებულა, კორენოვანი ომი 1953 წელს დასრულდა ზავით, რის შედეგადაც კორეა დაიყო ორ ერად, ჩრდილოეთ კორეა და სამხრეთ კორეა. მაო ძედუნის გადაწყვეტილება, შეებრძოლა აშშ-ს კორეის ომში, იყო პირდაპირი მცდელობა დაპირისპირებოდა იმას, რასაც კომუნისტური ბლოკი განიხილავდა, როგორც მსოფლიოში ყველაზე ძლიერ ანტიკომუნისტურ ძალას. ჩინეთის სამოქალაქო ომის მოგება.
პირველი ფიგურა, რომელმაც შემოგვთავაზა დომინოს თეორია, იყო პრეზიდენტი ჰარი ს. ტრუმენი 1940-იან წლებში, სადაც მან შემოიტანა თეორია, რათა „საბერძნეთსა და თურქეთს სამხედრო დახმარების გაგზავნა გაემართლებინა“. დ. ეიზენჰაუერი, როდესაც მან გამოიყენა იგი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, განსაკუთრებით სამხრეთ ვიეტნამში პირველი ინდოჩინეთის ომის დროს. უფრო მეტიც, დომინოს თეორია გამოიყენებოდა, როგორც ერთ-ერთი მთავარი არგუმენტი „კენედისა და ჯონსონის ადმინისტრაციაში 1960-იანი წლების განმავლობაში, რათა გაემართლებინათ ამერიკის სამხედრო ჩართულობა ვიეტნამის ომში“.
1954 წლის მაისში ვიეტმინმა, კომუნისტურმა და ნაციონალისტურმა არმიამ დაამარცხა ფრანგული ჯარები დიენ ბიენ ფუს ბრძოლაში და აიღო კონტროლი ჩრდილოეთ ვიეტნამზე. ამან გამოიწვია ფრანგების სრული გაყვანა რეგიონიდან, რომელიც მაშინ ცნობილი იყო როგორც ფრანგული ინდოჩინეთი, პროცესი, რომელიც მათ ადრე დაიწყეს. შემდეგ რეგიონები დაიყო ოთხ დამოუკიდებელ ქვეყნად (ჩრდილოეთი ვიეტნამი, სამხრეთ ვიეტნამი, კამბოჯა და ლაოსი) 1954 წლის ჟენევის კონფერენციაზე დადებული შეთანხმების და ზავის შუამავლობის შემდეგ, ინდოჩინეთის პირველი ომის დასასრულებლად.
ეს მათ გეოგრაფიულ და ეკონომიკურ სტრატეგიულ უპირატესობას მისცემს და იაპონიას, ტაივანს, ფილიპინებს, ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიას წინა ხაზზე თავდაცვით ქვეყნებად აქცევს. რეგიონების დაკარგვა, რომელიც ტრადიციულად იაპონიის მსგავსი ქვეყნების სასიცოცხლო რეგიონალურ სავაჭრო ზონაში შედის, წაახალისებს ფრონტის ხაზის ქვეყნებს პოლიტიკურ კომპრომისზე წავიდნენ კომუნიზმთან.
ეიზენჰაუერის 1954 წლის დომინოს თეორია იყო იმდროინდელი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სიტუაციისა და პირობების სპეციფიკური აღწერა და მან არ შესთავაზა დომინოს განზოგადებული თეორია, როგორც ამას სხვებმა გააკეთეს შემდეგ.
1963 წლის ზაფხულში ბუდისტებმა გააპროტესტეს სასტიკი მოპყრობა, რომელსაც ისინი ახორციელებდნენ სამხრეთ ვიეტნამის დიემის მთავრობის დროს. სამხრეთ ვიეტნამის მთავრობის ასეთმა ქმედებებმა გაართულა კენედის ადმინისტრაციის მტკიცე მხარდაჭერა პრეზიდენტ დიემისთვის. პრეზიდენტი კენედი იმყოფებოდა უხერხულ მდგომარეობაში, ცდილობდა შეეკავებინა კომუნიზმი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, მაგრამ, მეორე მხრივ, მხარს უჭერდა ანტიკომუნისტურ მთავრობას, რომელიც არ იყო პოპულარული მის ადგილობრივ მოქალაქეებში და დამნაშავე იყო იმ ქმედებებში, რომლებიც აპროტესტებდნენ ამერიკის საზოგადოებას. კენედის ადმინისტრაცია ჩაერია ვიეტნამში 1960-იანი წლების დასაწყისში, რათა სხვა მიზეზებთან ერთად შეენარჩუნებინა სამხრეთ ვიეტნამის „დომინოს“ დაცემა. როდესაც კენედი მოვიდა ხელისუფლებაში, იყო შეშფოთება, რომ ლაოსში კომუნისტების ხელმძღვანელობით პატეტ ლაო უზრუნველყოფდა ვიეტკონგს ბაზებით და რომ საბოლოოდ მათ შეეძლოთ ლაოსის დაპყრობა.
არგუმენტები დომინოს თეორიის სასარგებლოდ
დომინოს თეორიის ძირითადი მტკიცებულებაა კომუნისტური მმართველობის გავრცელება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის სამ ქვეყანაში 1975 წელს, ვიეტნამის კომუნისტების ხელში ჩაგდების შემდეგ: სამხრეთ ვიეტნამი (ვიეტკონგის მიერ), ლაოსი (პათე ლაოს მიერ) და კამბოჯა ( წითელი ქმერები). ასევე შეიძლება ითქვას, რომ სანამ ისინი დაასრულებდნენ ვიეტნამის აღებას 1950-იან წლებამდე, კომუნისტურმა კამპანიებმა წარმატებას ვერ მიაღწია სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში. გაითვალისწინეთ მალაიის საგანგებო ვითარება, ჰუკბალჰაფის აჯანყება ფილიპინებში და ინდონეზიის სუკარნოს მზარდი ჩართულობა კომუნისტებთან 1950-იანი წლების ბოლოდან 1967 წლამდე. ძალები ჯერ კიდევ ვიეტნამში იყო ფოკუსირებული, ხოლო რობერტ გრეინჯერ ტომპსონი ამტკიცებდა, რომ აშშ-ს ჩართულობამ კომუნისტური ქვეყნების წარმომადგენლებიც კი დასავლეთისკენ მოაქცია.
უოლტ უიტმენ როსტოუ და სინგაპურის მაშინდელი პრემიერ მინისტრი ლი კუან იუ ამტკიცებდნენ, რომ აშშ-ს ინტერვენცია ინდოჩინეთში, ASEAN-ის ქვეყნებს დრო მისცა კონსოლიდაციისთვის და ეკონომიკური ზრდისთვის, თავიდან აიცილა დომინოს უფრო ფართო ეფექტი. 1975 წელს პრეზიდენტ ჯერალდ ფორდთან და ჰენრი კისინჯერთან შეხვედრისას, ლი კუან იუ ამტკიცებდა, რომ „აშშ-ს კონგრესში არის ტენდენცია, რომ არ სურს სამუშაო ადგილების ექსპორტი. მაგრამ ჩვენ უნდა გვქონდეს სამუშაო ადგილები, თუ გვინდა შევაჩეროთ კომუნიზმი. ჩვენ ეს გავაკეთეთ, გადავიდეთ მარტივიდან უფრო რთულ კვალიფიციურ შრომაზე. თუ ჩვენ შევაჩერებთ ამ პროცესს, ის იმაზე მეტ ზიანს მიაყენებს, ვიდრე თქვენ შეგიძლიათ ყოველი [sic] შეკეთება დახმარებით. ნუ შეწყვეტთ იმპორტს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიიდან“.
მაკჯორჯ ბანდი ამტკიცებდა, რომ დომინოს ეფექტის პერსპექტივები, თუმცა მაღალი იყო 1950-იან წლებში და 1960-იანი წლების დასაწყისში, შესუსტდა 1965 წელს, როდესაც ინდონეზიის კომუნისტური პარტია განადგურდა ინდონეზიის გენოციდში სიკვდილის რაზმების მეშვეობით. თუმცა, მომხრეები თვლიან, რომ შეკავების (ანუ დომინოს თეორიის) პერიოდის ძალისხმევამ საბოლოოდ გამოიწვია საბჭოთა კავშირის დაშლა და ცივი ომის დასრულება.
ლინგვისტი და პოლიტიკური თეორეტიკოსი ნოამ ჩომსკი წერდა, რომ მას სჯერა, რომდომინოს თეორია უხეშად ზუსტია, თუმცა მან უფრო პოზიტიური ასახვა საფრთხეს და წერს, რომ კომუნისტური და სოციალისტური მოძრაობები პოპულარული გახდა ღარიბ ქვეყნებში, რადგან მათ ეკონომიკური გაუმჯობესება მოუტანეს იმ ქვეყნებს, სადაც მათ ძალაუფლება აიღეს. ამ მიზეზით, წერდა ის, რომ აშშ-მ დიდი ძალისხმევა დახარჯა ეგრეთ წოდებული "სახალხო მოძრაობების" ჩახშობაში ჩილეში, ვიეტნამში, ნიკარაგუაში, ლაოსში, გრენადაში, ელ სალვადორში, გვატემალაში და ა.შ. "რაც უფრო სუსტი და ღარიბი ქვეყანაა, უფრო საშიშია მაგალითად. თუ პატარა, ღარიბ ქვეყანას, როგორიც გრენადაა, შეძლებს თავისი ხალხისთვის უკეთესი ცხოვრების მოტანას, სხვა ადგილას, რომელსაც მეტი რესურსი აქვს, იკითხავს: „რატომ არა ჩვენ?““ ჩომსკი ამას მოიხსენიებს, როგორც „კარგი მაგალითის საფრთხეს“. .
დომინოს თეორიის ზოგიერთი მხარდამჭერი აღნიშნავს კომუნისტური მთავრობების ისტორიას, რომლებიც დახმარებას უწევდნენ მეზობელ ქვეყნებში კომუნისტ რევოლუციონერებს. მაგალითად, ჩინეთი აწვდიდა ვიეტმინს და მოგვიანებით ჩრდილოეთ ვიეტნამის არმიას ჯარით და მარაგით, ხოლო საბჭოთა კავშირმა მათ ტანკები და მძიმე იარაღი მიაწოდა. თეორიას სარწმუნოებას ანიჭებს ის ფაქტი, რომ პათე ლაო და წითელი ქმერები თავდაპირველად ვიეტმინების ნაწილი იყვნენ, რომ აღარაფერი ვთქვათ ჰანოის მხარდაჭერა ორივესთვის ვიეტკონგთან ერთად. საბჭოთა კავშირი ასევე მძიმედ ამარაგებდა სუკარნოს სამხედრო მარაგებითა და მრჩევლებით ინდონეზიაში მართვადი დემოკრატიის დროიდან, განსაკუთრებით სუმატრაში 1958 წლის სამოქალაქო ომის დროს და მის შემდეგ.
არგუმენტები, რომლებიც აკრიტიკებენ დომინოს თეორიას
1995 წლის გაზაფხულზე აშშ-ს თავდაცვის ყოფილმა მდივანმა რობერტ მაკნამარამ თქვა, რომ მას სჯერა დომინოს თეორია შეცდომა იყო. პროფესორმა ტრან ჩუნგ ნგოკმა, საზღვარგარეთ მცხოვრებმა აშშ-ში მცხოვრებმა ვიეტნამელმა, თქვა: ”აშშ-ს არ აქვს რაიმე დამაჯერებელი მიზეზი, ჩაერიოს ვიეტნამში, პატარა, ღარიბ, განუვითარებელ ქვეყანაში, რომელსაც არ აქვს რაიმე უნარი გააკეთოს ისეთი რამ, რაც შეიძლება ზიანი მიაყენოს ამერიკას. ამიტომ, აშშ-ის ინტერვენცია ვიეტნამში, მიუხედავად საზოგადოებრივი აზრისა და საერთაშორისო სამართლისა, არის „იყენებს ძალაუფლებას სამართლიანობაზე“, აძლევს საკუთარ თავს უფლებას ჩაერიოს ყველგან, სადაც ამერიკას სურს“.
იხ. ვიდეო - Drawn History: What is Domino Theory? | History
დომინოს თეორია მნიშვნელოვანია, რადგან ის ხაზს უსვამს ალიანსების მნიშვნელობას, რომლებიც შეიძლება განსხვავდებოდეს თაღლითური ალიანსებიდან ორმხრივ ალიანსებამდე. ეს გულისხმობს, რომ დომინოს თეორია სასარგებლოა ქვეყნის განზრახვისა და მიზნის შესაფასებლად სხვა ქვეყნებთან ალიანსის დამყარებისას, მათ შორის სხვა ქვეყნების კლასტერს კონკრეტულ რეგიონში. მიუხედავად იმისა, რომ განზრახვა და მიზანი შეიძლება განსხვავდებოდეს ყველა ქვეყნისთვის, ვიქტორ ჩა ასახავს ასიმეტრიულ ორმხრივ ალიანსს შეერთებულ შტატებსა და აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებს შორის, როგორც სტრატეგიულ მიდგომას, სადაც შეერთებული შტატები აკონტროლებს და ძალას ფლობს თავისი მოკავშირეების მობილიზებისთვის ან სტაბილიზაციისთვის. ამას მხარს უჭერს შეერთებულმა შტატებმა ასიმეტრიული ორმხრივი ალიანსები კორეის რესპუბლიკასთან, ჩინეთის რესპუბლიკასთან და იაპონიასთან „არა მხოლოდ იმისთვის, რომ შეაკავოს, არამედ შეზღუდოს პოტენციური „თაღლითი ალიანსები“ ავანტიურისტულ ქცევაში, რამაც შესაძლოა გამოიწვიოს უფრო დიდ სამხედრო სიტუაციებში. რეგიონში ან ამან შეიძლება გამოიწვიოს დომინოს ეფექტი, როდესაც აზიის ქვეყნები კომუნიზმს დაეცემა. ” დომინოს თეორია კიდევ უფრო ხაზს უსვამს ორმხრივი ალიანსების მნიშვნელობას საერთაშორისო ურთიერთობებში. ეს აშკარაა დომინოს თეორიამ შეერთებულ შტატებს კოალიციური მიდგომით, სადაც მან „შეადგინა ღრმა, მჭიდრო ორმხრივი ალიანსების სერია“ აზიის ქვეყნებთან, მათ შორის ტაივანთან, სამხრეთ კორეასთან და იაპონიასთან, რათა „ეკონტროლებინათ მათი შესაძლებლობები. ძალის გამოყენება და შეერთებულ შტატებზე მატერიალური და პოლიტიკური დამოკიდებულების გასაძლიერებლად“. ეს ხაზს უსვამს დომინოს თეორიასა და გზაზე დამოკიდებულების კორელაციას, სადაც ერთი ქვეყნის რეტროსპექტული კოლაფსი, რომელიც კომუნიზმს ექვემდებარება, შეიძლება არა მხოლოდ უარყოფითი გავლენა იქონიოს სხვა ქვეყნებზე, არამედ, რაც მთავარია, გადაწყვეტილების მიღების სფეროსა და კომპეტენციაზე დღევანდელი და მომავალი გამოწვევების დაძლევაში. ამრიგად, დომინოს თეორია უდავოდ მნიშვნელოვანი თეორიაა, რომელიც ეხება მიკრო მიზეზსა და მაკროშედეგს შორის მჭიდრო კავშირს, სადაც ვარაუდობს, რომ ასეთმა მაკროშედეგებმა შეიძლება გამოიწვიოს გრძელვადიანი შედეგები.
აპლიკაციები კომუნიზმზე სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ფარგლებს გარეთ
მაიკლ ლინდი ამტკიცებდა, რომ დომინოს თეორია რეგიონში ჩავარდა, მაგრამ იყო გლობალური ტალღა, როდესაც კომუნისტური ან სოციალისტური რეჟიმები მოვიდნენ ხელისუფლებაში ბენინში, ეთიოპიაში, გვინეა-ბისაუში, მადაგასკარში, კაბო ვერდეში, მოზამბიკში, ანგოლაში, ავღანეთში, გრენადასა და ნიკარაგუაში. 1970-იანი წლების განმავლობაში. დომინოს ეფექტის გლობალური ინტერპრეტაცია დიდწილად ეყრდნობა თეორიის „პრესტიჟულ“ ინტერპრეტაციას, რაც იმას ნიშნავს, რომ ზოგიერთ ქვეყანაში კომუნისტური რევოლუციების წარმატება, თუმცა სხვა ქვეყნების რევოლუციურ ძალებს მატერიალურ მხარდაჭერას არ უწევდა, მაგრამ ხელს უწყობდა მორალურ და რიტორიკულ მხარდაჭერას. .
ამ კუთხით, არგენტინელმა რევოლუციონერმა ჩე გევარამ 1967 წელს დაწერა ესსე, "მესიჯი ტრიკონტინენტალისთვის", რომელიც მოუწოდებდა "ორი, სამი ... ბევრი ვიეტნამის" შექმნას მთელ მსოფლიოში. ისტორიკოსი მაქს ბუტი წერდა: 1970-იანი წლების ბოლოს, ამერიკის მტრებმა ხელში ჩაიგდეს ძალაუფლება ქვეყნებში მოზამბიკიდან ირანამდე ნიკარაგუამდე. ამერიკელი მძევლები SS Mayaguez-ზე (კამბოჯის მახლობლად) და თეირანში დააკავეს. საბჭოთა არმია შეიჭრა ავღანეთში. არ არსებობს აშკარა კავშირი ვიეტნამის ომთან, მაგრამ ეჭვგარეშეა, რომ ზესახელმწიფოს დამარცხებამ წაახალისა ჩვენი მტრები, განეხორციელებინათ აგრესიული ქმედებები, რომლებსაც სხვაგვარად შეეძლოთ თავი აარიდონ“.
გარდა ამისა, ეს თეორია შეიძლება კიდევ უფრო გამყარდეს დასავლეთ ევროპაში მემარცხენე ტერორისტული ჯგუფების მიერ ტერორისტული ინციდენტების გაზრდით, რომლებიც ნაწილობრივ ფინანსდება კომუნისტური მთავრობების მიერ, 1960-იან და 1980-იან წლებში. იტალიაში ეს მოიცავს იტალიის ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ალდო მოროს გატაცებას და მკვლელობას, ასევე აშშ-ს ყოფილი ბრიგადის გენერალი ჯეიმს ლ. დოზიერის გატაცებას წითელი ბრიგადების მიერ.
დასავლეთ გერმანიაში ეს მოიცავს წითელი არმიის ფრაქციის ტერორისტულ ქმედებებს. შორეულ აღმოსავლეთში იაპონიის წითელი არმია ახორციელებდა ანალოგიურ ქმედებებს. ოთხივე, ისევე როგორც სხვები, მუშაობდნენ სხვადასხვა არაბულ და პალესტინელ ტერორისტებთან, რომლებსაც წითელი ბრიგადების მსგავსად საბჭოთა ბლოკი უჭერდა მხარს.
1977 Frost/Nixon-ის ინტერვიუებში რიჩარდ ნიქსონი იცავდა შეერთებული შტატების მიერ ჩილეში სალვადორ ალიენდეს რეჟიმის დესტაბილიზაციას დომინოს თეორიის საფუძველზე. ნასესხები მეტაფორა რომ მოისმინა, მან თქვა, რომ კომუნისტური ჩილე და კუბა შექმნიან „წითელ სენდვიჩს“, რომელიც ლათინურ ამერიკას მათ შორის ჩაერევა. 1980-იან წლებში დომინოს თეორია კვლავ გამოიყენეს რეიგანის ადმინისტრაციის ინტერვენციების გასამართლებლად. ცენტრალური ამერიკა და კარიბის ზღვის რეგიონი.
თავის მემუარებში, როდეზიის ყოფილმა პრემიერ მინისტრმა იან სმიტმა აღწერა ავტორიტარული მემარცხენე მთავრობების თანმიმდევრული აღზევება სუბსაჰარის პროკომუნისტური მთავრობების დამყარება ტანზანიაში (1961–64) და ზამბიაში (1964) და აშკარად მარქსისტულ-ლენინური მთავრობების დამყარება ანგოლაში (1975), მოზამბიკში (1975) და საბოლოოდ თავად როდეზიაში (1980 წელს) სმიტმა მოიხსენია, როგორც მტკიცებულება "საბჭოთა იმპერიალიზმის მზაკვრული შემოჭრის კონტინენტზე". აფრიკაში დეკოლონიზაციის დროს, როგორც "კომუნისტების დომინოს ტაქტიკა".
კარლოს ლატუფის 2011 წლის პოლიტიკური მულტფილმი დომინოს თეორიის გამოყენებით არაბული გაზაფხულისთვის
შეერთებული შტატების საგარეო პოლიტიკის ზოგიერთი ანალიტიკოსი მოიხსენიებს როგორც ისლამური თეოკრატიის, ასევე ლიბერალური დემოკრატიის პოტენციურ გავრცელებას ახლო აღმოსავლეთში, როგორც დომინოს თეორიის სცენარის ორ განსხვავებულ შესაძლებლობას. 1980-1988 წლებში ირან-ერაყის ომის დროს შეერთებულმა შტატებმა და სხვა დასავლურმა ქვეყნებმა მხარი დაუჭირეს ბაასისტურ ერაყს რეგიონში ირანის რადიკალური თეოკრატიის გავრცელების შიშით. 2003 წელს ერაყში შეჭრისას ზოგიერთი ნეოკონსერვატორი ამტკიცებდა, რომ როდესაც დემოკრატიული მთავრობა განხორციელდება, ეს ხელს შეუწყობს დემოკრატიისა და ლიბერალიზმის გავრცელებას ახლო აღმოსავლეთში. ამას მოიხსენიებენ, როგორც "საპირისპირო დომინოს თეორია", ან "დემოკრატიული დომინოს თეორია", ე.წ. იმიტომ, რომ მის შედეგებს დასავლური დემოკრატიული სახელმწიფოები მიიჩნევენ დადებითად და არა უარყოფითად.
პოსტსაბჭოთა ეპოქაში პროდემოკრატიული მოძრაობების აღქმული ნიმუშის რუსულმა ანალიზმა მოჰყვა ვლადიმერ პუტინის „ფერადი რევოლუციების დომინოს თეორია, რომელიც გაიმეორა სხვა სილოვიკებმა და ნაპოვნი სამხედრო და ეროვნული უსაფრთხოების დოქტრინებში“.
რუსეთის თანმიმდევრული სამხედრო ინტერვენციების ზოგიერთი შეხედულება - საქართველოში 2008 წელს, ყაზახეთში (2022) და უკრაინაში (2014 წლიდან), მაგალითად - დომინოს თეორიის პოსტულაციას იძლევა, რომლის მიხედვითაც პუტინმა შესაძლოა გააფართოოს რუსული გავლენა აღმოსავლეთ და ცენტრალურ ევროპაში.
пятница, 1 февраля 2019 г.
აშშ-მ დაიწყო რუსეთის ფედერაციის დემონტჟაი
ხვალ 2 თებერვალს აშშ ოფიფციალურად გავა 1987წ-ს დადებულ ბირთვული შეთანხმებიდან როგორც მაიკ პომპეუმ განაცხადა ჩემის აზრით ეს მოსალოდნელი იყო, ჩვენ განვიხილოთ თუ რას ნიშნავს და რას მოუტანს რუსეთს ეს ნაბიჯი. სანამ უშუალოდ ისტორიაული ასპექტით განვიხილავთ ჯერ ორიოდე სიტყვით მინდა რუსეთის პოლიტიკას შევეხო დღიდან სავჭოთა კავშირის დაშლისა და რუსეთის ფედერაციის შექმნისა და განსაკუთრებით ვლადიმერ პუტინის მოსვლისა ყოველი ნაბიჯი რუსეთის პოლიტიკისა იყო მიმართული წარსულისკენ საბჭოთა კავშირის აღდგენის აზროვნებისა და პოლიტიკისა მიუხედავად იმისა, რომ ეს ქვეყანა დაიშალა და კომუნისტური იდეოლოგია რუსეთში აღა არის სახლმწიფო პოლიტიკა დანარჩენი ყველა მათი ნაბიჯი რაღაც გაუგებარი ისტორიის აღდგენის მცდელობა იყო მოდერნიზებული სახით, რათქმა უნდა სრულად აღდენა საბჭოთა კავშირის ეგ პუტინმაც იცის, რომ შეუძლებელია მაგრამ რაღაც ჰიბრიდი და გაუგებარი და მომკვკდინებელი თვით რუსეთისთვის პოლიტიკას ადგას. ბუნებრივია უნდა იცოდე და ცოდნოდა როცა გინდა ის აღადაგინო რაც არ გამართლდა და რამაც დიდი კატასროფა განიცადა იგივეს განმეორდება. იხ. ვიდეო
ანუ გამალებული შეიარაღების ახალი ფაზა უფრო მაშტაბური და იმ სიდიდის რაც 1960წ-დან 1990წ-მდე იყო საბჭოთა კავშირის დაშლის დასრულებული. ალბათ გვახსოვს კარიბის ზღვის კრიზისი იხ. ლინკზე და იმ შედეგებით ანუ აშშ-მ განალაგებს ბირთვულ რაკატებს რუსეთის საზღვრებთან ახლოს როგორც მაშინ ეხლა კი უფრო ახლოს და პოლონეთმა შესთავაზა აშშ-ს განლაგება რაკეტების. იხ.ვიდეო
საბოლოოდ ჩვენ ვიცით თუ როგორ დასრულდა საბჭოთა კავშირი რომელიც დაიშალა და ასეთი სახელმწიფო გაქრა რუქიდან მაშ თუ რუსეთი ამ გზას დგას არ გამოვრიცხა, რომ ის დაემართოს რაც სსრკ-ს დაემართა. განალებული შეიარაღება რუსეთისთის იქნება მომაკვდინებელი ვინაიდან თავის დროზე საბჭოთა კავშირმა ვერ გაუძლო ამას. ხოლო ბირთვულ რაკეტებს რუსეთი სად იხილავს ამას უახლოეს მომავალში ვნახავთ ვიანიდა ეხლანდელი სამხედრო გეოპოლიტიკით რუსეთი უფრო რთული ვითარებაშია ვიდრე იყო სსრკს-ს დროს ყველა მხრივ როგორც იდეოლოგიური ასევევ გეოპოლიტიკით და ბუნებრივია სამხდრო თვალსაზსირისითაც და ეკონომიკითაც ბევრად სუსტია რუსეთი. ეხლა კი მინდა შემოგთავაზოთ თუ
როგორ ეწევიან ამღზდელობითი მუშაობას პუტინის მიმართ მსოფლიოს ლიდერებეი იხ. ვიდეო
