გენიუსი

                                                       

                                 გენიუსი (I ს . ნაციონალური არქეოლოგიური მუზეუმი, მადრიდი)

(ლათ. genius) — რომაელთა წარმოდგენით კეთილი სული, რომელიც მფარველობდა თითოეულ ადამიანს და აყალიბებდა მის ხასიათს. გენიუსი ითვლებოდა ადამიანის თანამგზავრად მთელი სიცოცხლის განმავლობაში. გენიუსი ეხმარებოდა მხოლოდ მამაკაცებს, ქალთა შემწედ კი იუნონა ითვლებოდა. ყოველი რომაელის დაბადება გენიუსის დღესასწაულად მიაჩნდათ და უსისხლო მსხვერპლს სწირავდნენ. საკუთარი გენიუსი ჰყავდა ყველა ქალაქს, ოჯახს, ხალხს, ტომს და ა.შ. რომში იდგა მისი ქანდაკება. მას თავზე გვირგვინი ედგა, სახეს გრძელი წვერი უმშვენებდა, მარჯვენა ხელში სიუხვის ქვა ეჭირა, ხოლო მარცხენაში – კვერთხი. ყოველი წლის 9 ოქტომბერს მას მსხვერპლს სწირავდნენ.

იმპერიის პერიოდში გენიუსისათვის მსხვერპლი იმპერატორსაც კი მიჰქონდა. ხალხი გენიუსს გველის სახითაც წამოიდგენდა. ხელოვნებაში გენიუსი, ჩვეულებრივ — ფრთოსან არსებად გამოისახებოდა. აქედან წარმოიშვა გაგება ადამიანის გენიალურობის, რაც სიტყვასიტყვით აღნიშნავს მფარველობა სული-გენიის. გენია ასევე იცავს ადამინს ბოროტი სულიების მიერ, ავადყოფობიაგან და უიღბლობისგან.

გენიუსი ასირიული მითოლოგიაში წარმოადგენს მფარველ როლს.ისინი მფარველობენ ადამიანის სხეულს ან სალოცავს ან სახლს, რომ წინ აღუდგეს ბოროტ სულებს. ასირიელბს ვერ წარმოადგენიათ, რომ ადგილი დაცარიელებული იქნებოდა: თუ სული, რომელიც ადამიანს იცავს, დატოვებს მას, ის არ ნელდება ბოროტი გენიის ხელში ჩაგდებაში,” - წერს ს.ფოსეტი ”ასურეთის ჯადოსნში”.

გენიუსი ბერძნული მითოლოგიაში ბერძნულ მითოლოგიაში ზოგიერთი დანიონი (დემონები  არის გენიოსების ანალოგი. კეთილ გენიოსს უწოდებდნენ agatodaimon ან agafodaimon (ბერძნულიდან. Αγαθο, კარგი, კარგი), ბოროტი - დემონივით (ბერძნულიდან. Κακό, ბოროტი).

სოკრატემ აღწერა მისი პიროვნული დაიმონ-გენიოსი, როგორც შინაგანი ხმა, რომელიც ყოველთვის აფრთხილებდა ფილოსოფოსს, როგორც კი სურდა არასწორედ გაკეთებულიყო. ფედონში, 107-108 წელს, სოკრატე განმარტავს, რომ ადამიანის დეიმონიუმი, რომელიც სიცოცხლის განმავლობაში ზრუნავს სულზე, ეხმარება სულს, დატოვოს ცოცხალთა სამყარო და დაიმკვიდროს ჰადესთან, რაც დეიმონიას უკავშირდება ანგელოზ აზრაელთან.

ეპინომისის დიალოგში, პლატონი, სოკრატის მოსწავლე ამბობს, რომ დაიმონელები „გულისხმობენ რასს, რომელსაც შეუძლია სწრაფად ისწავლოს და კარგი მეხსიერება ჰქონდეს, ისინი კითხულობენ ჩვენს ყველა აზრს და კეთილი და კეთილშობილური არიან საოცარი წყალობით, მაგრამ ისინი ძალიან ბოროტი აზრები არიან აღიქმება უკიდურესი ზიზღით ”. დიალოგში "სახელმწიფო", პლატონი ამბობს, რომ კაცობრიობის უბედურ შემთხვევებზე აიხსნება "დეიმონის მხრიდან ყურადღების ნაკლებობა, რომელმაც გაგვიწია, წამოგვიყვანა, მიგვიყვანა ... და გახდა სუსტი და უმწეო". დიალოგში "ტიმაუსი", 41, პლატონი ციტირებს მსოფლიოს შექმნის მითს, რომელშიც დემიურგი პირველ ღმერთებს მიმართავს და ბრძანებს ქმნის ტომთა ქმნილებას, რაც იქნებოდა "სახელმძღვანელო პრინციპი მათთვის, ვისაც სურს დაიცვას სამართლიანობა და ღმერთები.

                                                

გენიუსი ქროსტიანობაში  მფარველობითი სულისკვეთება, დაცულია ქრისტიანულ ტრადიციაში, ღვთისმსახურების ანგელოზის გამოსახულებით, ღვთის მიერ კაცობრიობის მიერ ნათლობის დროს, დახმარებისა და ხელმძღვანელობისთვის. კათოლიკური და მართლმადიდებლური ეკლესიები ასწავლიან პატივსა და მოწვევას მეურვე ანგელოზთა ლოცვებში, როგორც უახლოეს სულიერ მოძღვრებად და მფარველებად.

გენიუსი ოკულტიზმში და მაგია 1898წ-ს ს.კ. მაკგრეგორ მაზერმა ფრანგულიდან ინგლისურად გადათარგმნა ერთი უჩველო ტრაქტატი სახელწოდებით ,, ”აბრამელინის ჯადოქრის წმინდა ჯადოქრობის წიგნი, რომელიც აბრაამ ებრაელმა მიაწოდა თავის ვაჟს, ლამეხს''. გრიმუარი წიგნის რ-იც (ფრანგ. grimoire, ფრანგ. grammaire-სგან) — წიგნი, რომელიც აღწერს მაგიურ პროცედურებს და შელოცვებს სულების (დემონების) გამოძახების მიზნით, ან წიგნი რომელიც შეიცავს სხვა რომელიმე ჯადოსნურ რეცეპტებს. ასეთი წიგნები ჩვეულებრივ შეიცავენ ინფორმაციას სხვადასხვა ჯადოსნური ნივთების, ისეთების, როგორებიც თილისმები ან ამულეტებია, დამზადების შესახებ. 13 საუკუნე. ხელნაწერი რ-იც  დაწერილია იბრითულ ენაზე და წარმოადგენს პრაქტიკულ მაგიას, ინახებოდა საფრაგენთის ბიბლიოთეკაში (Bibliothèque de l’Arsenal) და  XVII ს-ის ბოლოს იყო გადათარგმნილი ფრანდულ ენაზე.