B-2 Spirit

                                            

     ყველაზე ძვირად ღირებული სტრატეგიული ბომბდამშენი მსოფლიოში 

     (აგრეთვე ცნობილი როგორც Stealth Bomber) — ამერიკული მძიმე ბომბდამშენი, დაფუძნებული მცირედ შესამჩნევი სტელსის ტექნოლოგიაზე, დაპროექტებულია მოწინააღმდეგის ჰაერსაწინაამღმდეგო თავდაცვის გასარღვევად და იქ როგორც ჩევულებრივი, ასევე ბირთვული იარაღის განსათავსებლად. მნიშვნელოვანი კაპიტალური და საექსპლუატაციო ხარჯების გამო პროექტმა ორაზროვნება გამოიწვია კონგრესსა და სამხედრო შტაბის უფროსებს შორის. გვიანი 1980-იანებისა და ადრეული 1990-იანებისგანმავლობაში კონგრესმა შეამცირა თავდაპირველი გეგმები 132 ბობდამშენის წარმოების შესახებ, და ნება დართო, გამოეშვათ მხოლოდ 21.

თითო თვითმფრინავის საშუალო ღირებულება 737 მილიონი აშშ-ის დოლარია (1997 წლის კურსით). თითოეული ასეთი თვითმფრინავის სრული შენაძენი საშუალოდ 929 მილიონი დოლარი ჯდება, რომელშიც შედის სათადარიგო ნაწილები, აღჭურვილობა, მოდერნიზაცია და პროგრამული უზრუნველყოფა.პროგრამის სრულმა ღირებულებამ, რომელიც მოიცავს ინჟინერიას, განვითარებასა და ტესტირებას, საშუალოდ 2.1 მილიარდი დოლარს აღწევს ერთ თვითმფრინავზე (1997).

ოცი B-2 აშშ-ის სამხედრო-საჰაერო ძალებისგანკარგულებაშია. თავდაპირველად დაპროექტებული 1980-იან წლებში ცივი ომის ოპერაციებისთვის, პირველად გამოყენებული იქნა სამხედრო მიზნებისთვის ბომბების ჩამოსაყრელად სერბეთში კოსოვოსომის დროს 1999 წელს, შემდეგ ერაყის ომსა და ავღანეთში. ერთმა თვითმფრინავმა კატასტროფა განიცადა 2008 წელს ანდერსენის ბაზიდან აფრენისთანავე; პილოტებმა კატაპულტირება მოასწრეს.

ბომბდამშენს ჰყავს ორ-კაციანი ეკიპაჟი და შეუძლია ჩამოყაროს 80 ცალი 230 კილოგრამიანი JDAM-ის ტიპის GPS სისტემის ბომბები, ან 16 ცალი 1100 კილოგრამიანი B83-ის ტიპის ბირთვული ბომბები. B-2 ერთადერთი თვითმფრინავია, რომელსაც შეუძლია ატაროს დიდი ჰაერი-მიწა ტიპის შეიარაღება სტელსის კონფიგურაციაში.

B-2 გამოიყენება ჯაშუშად კონტრდაზვერვის მიერ და აწყობს დასამახსოვრებელ საზოგადოებრივ წარმოდგენებს ავიაშოუებზე 1990-იანების შემდეგ

მოდნიზაცია 2008 წ-ს აშშ-სკონგრესმა დაამტკიცა ფინსისრება B-2 29 დეკემბერს მოეწერა ხელშეკრულებას კონტრაქტს მოდრნიზებას რადიოელექტრონული სისტემების რისი შედეგადაც სხვა სიხშირეზე იყო გადაყვანილი კონტრაქტი დაჯდა 468 მლნ დოლარი

2009წ-ს 28 აპრილს ყველა B-2 გაირა რადარების მოდერნიზაცია.

2009 წ-ის 28 აპრილს იყო გაცხადებული მას შეიძლია წაიღოს 13 500კგ სასარჰებლო ტვირთი

B-2 აცილებს  მოიერიშეები F-22 Raptor, 2010 წ

ბომბების ჩამოყრა Mk 82 წვრთნის დროს  წყნარ ოკენეზე  ახლოს  პოინტ მუგუ (კალიფორნია)

იხ ვიდეოები

                             NASA X-43

                                                                        

X-43

                                      ყველაზე სწრაფი თვითმფრინავი მსოფლიოში

შექმნილია ორბიტალური სამცნიერო კორპორაცია მწარმოებელი ბოინგი პირველ;ი ფრენა 2001წ-ს რაოდენობა 3 საგაზისო მოდელი X-43A

უპილოტო ექსპერიმენტარული ზებგერითი საფრენი აპარატი, შექმნილია ნასას პროგრამის მიხედვით Hyper-X» - განვითარებისთვის (გასავლელად მოთხოვნილი სიჩქარეზე და სიმაღლეზე) გამოიყეყება რაკეტა დამაჩქარებლის ბლოკში პეგასის.

მიზანი 7 მახაზე მეტი- დაახლ 8 ათასი კმ სთ (2,24კმ|წმ) სიმაღლეზე 30 000 მ ან მეტი.

 პირველი ფრენა - ივნისი 2001 წ (წარუმატებელი, განადგურებული 11წმ)

მორე ფრენა X-43A - 2004წ-ის 27 მარტი,გაიარა საშტატო რეჯიმში.

მესამე ფრენამ დაამყარა რეკორდი სიცქარეზე 11850კმ|სთ (9,6მახა=3,2 კმ|სთ) 2004წ-ის 16 ნოემბერი

X-43 ჩამოგდებისას  ფრთის ქვეშ თვითმფრინავი  Б-52 დან

გამოთვლა  X-43A მახაზე  7

იხ. ვიდეოები საინტერესოა მეორე ვიდეოა.

ტეხნოლოგია შექმნის  ახალი თვითმფინავების.

                              კორეის ომი

                                              

                                                                    კორეის გაყოფა

 სამხედრო კონფლიქტი სამხრეთ კორეასა და ჩრდილოეთ კორეას შორის. სამხრეთ კორეას დახმარებას უწევდა გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია, ხოლო ჩრდილოეთ კორეას საბჭოთა კავშირი და ჩინეთი. ომი დაიწყო 1950 წლის 25 ივნისს და დასრულდა საზავო ხელშეკრულებით 1953 წლის 27 ივლისს, რომლის თანახმადაც საზღვარი ორ კორეას შორის გატარდა 38 პარალელზე. ხშირადამ ამ კონფლიქტს განიხილავენ ცივი ომის დროის შუამავალ ომს. აშშ-ს და მისი მოკავშირეების და ჩინეთი სსრკ ძალების. ჩრდილოეთ კოალიციის შემადგენლობაში იყო ჩრდილოეთ კორეა და მისი შეიარაღებული ძალები, ჩინეტის არმია (ვიანიდა ოფიციალურად არ იყო აღიარებული, რომ ჩინეთი არ მონაწილებდა, რეგულარული ჩინეთის არმია ფორმალურად მიჩნეული იყო ,,ჩინეთის სახალსო მოხალისეები''.) სსრკ ასევე ოფიციალაურად არ არიარებდა, ბევრის შეხედულებით მან აიღო  დაფინანსება, ასევე ამარაგებდა ჩინეთის არმიას. მრავალრიცხოვანი სახედრო მრჩევლები და სპეციალისტები ომის დროს ისინი გაგზავნილი იყვენენ როგორც კორესპონდეტები ,,ტასის''.სამხრეთის მხარეს მონაწილეობას იღებდნენ სამხრეთ კორეა, აშშ,დიდი ბრტანეთი, ავსტრალია და სხვა ქვეყნები სამშვიდობო ძალების გაეროსი. ისტორიული რაკურსი 19-საუკუნიდან იაპონიის კოლონიზატორების წინაამღდეგ მიდიოდა ბრძლოლა 1910წ-დან მეორე მსოფლიოს ომის დამთავრებამდე ის ანექსირებული იყო იაპონიის მიერ. 1945 ის 5 აპრილს სსრკ-მ დენოსირება გაუკეთა პაქტს თავდაუსხმელობის შესახებ შესაბამისად აშშ-მ გააფორმა ხელსეკრულება იაპონიასთან,სსრკ-ს წითელი არმია შევიდა კორეაში ჩრდილოეთის მხრიდამ ხოლო აშშ სახრეთის მხრიდან. სსრკ და აშშ შეთანხხმდენენ კორეის გაყოფის შესახებ 38 პარალეელზე, რომ იაპონია ჩააბარებდა ჩრდილოეთ მხარეს კორეის ხოლო სახრეთ მხარეს აშშ-ს იაპონიის კაპიტულაციით. 1945 წ-ს სსრკ და აშშ შეთანხდნენ დროებით მართველობა აეღოთ ქვეყანაზე. სახრეთ ნახევარკუნძულზე მხარდაჭერით გაეროსი ჩაატარეს არჩევნები. იყო არჩეული ხელისუფლება. მემარცხენე პარტიამ კი ბოიკოტირება გამოაცხადა ამ არჩევნების.ჩრდილოეთის ტერიტორია გადაეცა სსრკ-ს მეშვეობით ხელისუფლება კიმ ირ  სენეის ხელმძღვანელობით. როგორც ამტკიცებს ყოფილი ხელმძღვანელი ოპერატიული მართვის გენერალური შტაბის ჩრდილოეთ კორეის იუ სონ ჩხოლიას, მომზადება თავდასხმისთვის სახრეთ კორეაზე იყო დაწყებული სემოდგომაზე 1948 წ-ს ხოლო საბოლოო გადაწყვეტილება იყო მიღებული კიმ ირ ჩენის და სტალინის 1950 წ-ს.

ჩრდილოეთკორეის  ტ-34-85 ხიდზე, განადგურებული აშშ-ს ავიაცისს მიერ

ომის დასაწყისი 1950წ-ის 25 ივნისი ჩრდილოეთ კორეის არმია არტილერიის მხარდაჭერით გადავიდნენ სახრეთ მეზობელზე. კერზოდ სახმელეთო დაჯგუფება, გაწცრთვილი სსრკ-ს მრჩევლების მიერ სეადგენლობა 175 ათასი ადამიანი. მისი შეამდგენლობაში იყო 150 ტანკი  Т-34, საჰაერო ძალებს ჰქონდა 172 სამხედრო თვითმფრინავი. სახრეთ კორეის მხარეს შეადგენლობა შედიოდა 93 ათასი ადამიანი, სახრეთ კორეას თითქმის არ გააცნდა პრონილებული ტეხნიკა და ჰქონდა სასწავლო რამდენიმე საფრენი აპარატი. წინსვლა პირველ დღეებში იყო საკმაოდ წარმატებული. მიუხედავა ამისა მთავარი მიზანი ვერ იქნა მიღწეული ელვისებური გამარჯვება და სეულის დაკავება. მასიური აჯანყება რაზეც ჩრდილოეთ კორეა ეყრდნობოდა არ მოხდა.

აშშ C-54 Skymaster, განადგურებული აეროდრომზე ჩრდილოეთებეის მირ.

ომის დაწყება კორეაში მოულოდნელიიყო ამერიკისთვის და სხვა დასავლეთის ქვეყნებისთვის. მიუხედავად დემობილიზაციისა ძალებისა სამხრეთელების გარდა საზღვაო ძალებისა აშშ-ს. აშშ მაინც დიდ იმედს ამყარებდა დიდი რაოდენობის კონტიგენი იაპონიაში რ-საც გენერალიი დუგლას მაკარტური ხელმძღვანელობდა.დიდი ბრტანეთის გამორიცხვით სხვა ქვეყნას რეგიონშიასეთი მძლავრი კონტიგენტი არ ჰქონდა. თვაიდან ჰარი ტრუმენმა უბრძანა მაკარტურს უზრუნველყო სახედრო ბრძოლები მხადაჭერა  სახრეთ კორეელებისთვის და საჰაერო მხარდაჭერით მოეხდინათ ევაკუაცია აშშ-ს მოქალაქეების. ტრუმენმა არ მიიღო მრჩევლიბსგან გაეჩაღებინდა ომი ავიაციაზე, თუმცა უბრძანა მეშვიდე ფლოტს უზრუნველყო თავდაცვა ტაივანის. მიუხედავად ამისა მოკავშირეები იყო განდევილი შორს პუსანისკენ მიუხედავ მცდელობისა რომ ალყიდან გამოსულივყნენ, ცნობილი როგორც პუსანის პერიმეტრი.

მნიშვნელოვანი საბრძლო მოქმედებები იყო პირველ თვეებში ტედჟონის ოპერაცია (3 - 25 ივნისი) და ნაკტონგანსის ოპერაცია (26 ივნისი - 20 აგვისტო) პირველი ოპერაციისას სადაც მონაწილეობას იღებდა რადენიმე დივიზია ჩინეთის, საარტილერიო პოლკი და რამდენიმე წვრილი დაჯგუფებები კოალიციამ მოახერხა ფორსირება მდინარე კიმგაზე, ალყა შეარტყეს ორი ნაწილს 24 სახმელეთო დივიზიას და აიყვანეს ტყვედ გენარლ-მაიორი დინი. შედეგად არმია სამხრეთ კორეამ და გაერომ (შეფასებით საბჭოათა სახედრო მრჩევლებით 32 ათასი ჯარისკაცი და ოფიცერი, 220-ზე მეტი სეიარაღება, 20 ტანკი, 540 ტყვიამფქვევი. 1300 ავტომობილი და სხვ.)  

მიუხედავ ამისა შემოდგომისთვის არმია სახრეთ კორეის კონტრშეტევისას გაერღვიათ პუსანის პერიმეტრი სადაც 5 ამერიკული და 5 კორეული დივიზიები იყვნენ.დიდი ბრიტანეთის 500 ტსნკი და სხვა.ზღვიდან საზრვაო ძალები აშშ-ს და მოკავშირეებს - 230 გემი.წინაამღდეგობას უწევდა 13 დივიზია ჩინეთის და ჩრდლ კორეის. 40 ტანკი და 811 იარაღი.

პირველი შეტევჩრდილოეთების (ივნისი — აგვისტო 1950 წწ

კონტრშეტევა სამხრ, კოალიციის (სექტემბერ — ნოემბერი 1950წწ)

1952წ-ს დუაეტ ეინჰაუზერი, არჩეული პრეზიდენტი აშშ-ს. ჩავიდა რათა რაიმე გაეკეთენა ომის შესაცერებლად. მოიხედავ ამისა გარადმტეხი მომენტი იყო 1953 წ-ის 5 მარტი სტალინის სიკვდილი შემდეგ. მალე ხმა მისცეს პლენუმზე პრეზიდიუმის ომის დამთავრებას.

ხელის მოწერა  მოლაპარაკება ზავი 27 ივნისი1953 წ

პირველი 1.5 წელი ომი ამეიკული არმიამ დახარჯა 100 000 ტონა ასაფეტქებელი ბომბი, 400 000 რექტიული ჭურვი, 15 მლნ გალონი ნეპალი (ეს რაოდენობა ეყოფოდა, გადაეწვა მთელი კორეა), 200 მლნ ტყვია წამალი.

მონაწილე ქვეყნები

•  კორეის რესპუბლიკა — 590 111
•  აშშ —  302 483 დან 480 000 მდე
•  დიდი ბრტანეთი  — 63 000
•  ფილიპინები  — 7430
•  კანადა  —   6146 დან  26 791 მდე
•  თურქეთი  —   5190
•  ჰოლანდია  —   3972
•  საფრაგენტი  —   3421
•  ავსტრალია  —  2282
•  საბარძნეთი   —  2163
•  ახალი ზელანდია — 1389
•  ტაილსნდი  — 1294
•  ეთიოპია — 1271
•  კოლუმბია   — 1068
•  ბელგია   — 900
•  სახრეთ აფრიკა — 826
•  ლუქსემბურგი — 44

სულ: 933 845 დან 1 100 000. გარდა ამერიკისა და სამხრეთ კოერის, სამხედრო დივიზია ჰქონდათ დიდ ბრიტანეთსა და თურქეთს

კოალიციას გაუცუაეს მომსახურება ასევე ნიკარაგაუა არგეტინა, სუდანი, რევულუციამდე კუბა.

ჩტრდილოეთ მხარე

 ჩრდილოეთ კორეა — 260 000

 ჩინეთი — 780 000 

სსრკ  —  282, მდე  ძირითადი პილოტები (535), ინტისაჰაერო და სახედრო მრცევლები

სულ : დაახლ  1 060 000.

საჰაერო ბრძოლები

                                                      სამი  F-86 «სეიბრი»კორეის ცაზე

შედეგები კორეის ომი იყო პირველი სამხედრო კონფლიქტი ცივი ომის დროს და წარმოადგენს ერთგვარ მოდელს შემდეგი კონფლიქტების, ლოკალური ომების რ-იც დღესაც აქვს გამოძახილი კონფლიქტებში. როცა ორი მსოფლიო მართველი ქვეყნები მესამე ქვეყანაში ომობენ თავისი უმძიმესი შედეგებით. ბირთვული ომის გარეშე არ გამოცხადებული პირდაპირი ომი. 2010 წელს ჩრდილოეთ კორემ გამოაცხადა რომ მას მოლაპარაკე სურს აშშ-სთან სამშვიდობო მოლაპარეკა და აშშ-ს პრეზიდენტ შეხვდა. შესაძლოა კორეის გაერთინებით დასრულდეს.
იხ. ვიდეო

                    Lockheed C-130 Hercules

                                                                                      

                                           

                            С-130 გვინვუდის ბაზიდან (ახალი შოტლანდია) კანადის სამხედრო ძალები

                                         სტაჟიანი და დამსახურებული თვითმფრინავი

ლოკხიდ С-130 ჰერკულესი (ინგლ. Lockheed C-130 Hercules) ამერიკული სამხედრო-სატრანსპორტო თვითმფრინავისაშუალო და შორეული დიასტანციაზე. აღჭურვილია სახედრო -სატრანსპორტო შაშულებით ნატოს ცევრი ქვეყნები და სხვები. 2014 წლისთვის ყველაზე გავრცელებული თვითმფრინავია მსოფლიოიში.

პირველი ფრენა მოახდინა 1954წ 2300 გამოშვებულია (2009წლამდე) ღირებულება 30,1მლნ დოლარი (C-130H, 1998) ერთეული  $66.5მლნ(C-130J) 

კონსტრუქცია თვითმფრინავი აგებულია კლასიკურად სატრანსპორტო თვითმფრინავების სქემის მიხედვით.

სატვიტრთო კაბინა  C-130

ძალოვანი დანადგარი სპეციალურად თვითმფრინავისთვის იყო შემუშავებული ახალი ტურბოხრახნიანი ძარვი Allison T56 მაქსიმალური სიმძლავრე  4100ც.ძ

ძრავები ხრახნის

ახალი მიდიფიკაცია С-130 დამონტაჟებულია როლსოროისის ძრავი Rolls-Royce AE 2100. თვითმფრინავი დიდი ხანია გამოდის და აქვს სხვა დასხვა უამრავი მოდიფიკაცია.

AC-130H. სრილის დროს სითბური ხაფანგების.

გამიყებული იყო С-130 სადაზვერვო თვითმფრინავი და ჩამოგდებული იყო МиГ-17 1958წელს იხ ქვემოთ

სადაზვერვო ამერიკული C-130მიზანში საბჭოთა  МиГ-17. 1958 წ

ვიეტნამში ომის დროს იყენებდნენ С-130 როგორც სატვირთო თვიტმფრინავი.

ნაწილები C-130, ჩამოგდებული ვიეტნამში

შედმეგი გამოყენებბა ჰქონდა 1964წელს ბელგიელების კონგოში.ინდოეთ-პაკისტანის კონფლიქტი 1965წ-ს ინციდენტი ინდონეზიაში 1965წ-ის 16 სექტემბერს.

ნდოეთ-პაკისტანის კონფლიქტი 1971წ-ს. შემდეგი 1972წის სუდანში 1973წ-ს 21 მარტი ლივიაში 1975წ 25 ნოემბერი ეგვიპტეში, 1976 წელს ისრაელი და სხვ.

ომი დასავლეთ საჰარაში 1980წ-ს შეტაკება აეროპორტი ლარნაკაში 1978წ-ს 19 თებერვალი., ოპერაცია (англ. Eagle Claw) ირანში ჩატარებული ოპერაცია. ირან-ერაყის ომში., სამოქალაქო ომი ანგოლაში ცერეუ იყენებდა.ფოლკენდის ომი 1982წ-სერთი არგენტილური ჰერგულესი ჩამოაგდეს ინგლისელებმა ჰარრიერით.

მეორე სამოქალაქო ომი სუდანში 1987წს 11 მაისი. ომი სპარსეტის ყურეში 1990წ

ბძოლა ნარკობარონებტა, ინციდენტი პერუში 1992წ-ის 24 აპრილი. გაეროს სამშივიდობო ოპერაცია,ომის იუგისლავიაში.ომი ერაყში და ავღანეთში.ლივიის სამოქალაო ომი 2017წელი და სხვა.

                               ჰიპარქე

                                           

ჰიპარხე  (მარცხნივ  ხელში უჭირავს  ვარსკვლავტა გლობუსი) და  პტოლემეი  დეტალი  «ათენის სკოლა'' რაფაელი

(ძვ. ბერძნ. Ἳππαρχος; დაახლ. დ. ძვ. წ. 180, ნიკეა — გ. ძვ. წ. 125, როდოსი) — ძველი ბერძენი მეცნიერი – ასტრონომი, მათემატიკოსი და გეოგრაფი. ასტრონომიის ერთ-ერთი ფუძემდებელი.

ფუნდამენტური შრომები აქვს ასტრონომიაში. საკუთარი თეორიის საფუძველზე შეადგინა მზისა და მთვარის მოძრაობის, აგრეთვე მზის დაბნელების ცხრილები, დადგინა მანძილი მთვარემდე (საკმაოდ ზუსტად). ძვ.წ. 129-127 წლებში შეადგინა 850 ვარსკვლავის კატალოგი და შემოიღო ვარსკვლავთა ბრწყინვალების დაყოფა 6 კლასად. ვარსკვლავთა მდებარეობების ძველი (ძვ.წ. III ს) კატალოგთან შედარებით აღმოაჩინა პრეცესიის მოვლენა და გამოთვალა მისი სიდიდეც.

ძვ. წ. II ს. დასასრულს ჰიპარქემ გამოიგონა ასტრონომიული ხელსაწყო ასტროლაბი. განსაზღვრა ტროპიკული წელიწადის ხანგრძლივობა (ცდომილება დაახლოებით 6 წთ) და მისი სხვაობა ვარსკვალვიერ წელიწადთან (15 წთ). განსაზღვრა ეკლიპტიკის დახრა ეკვატორთან (ცდომილება 5 გრადუსი).

შემოიღო გეოგრაფიული კოორდინატები — განედი და გრძედი. ჰიპარქეს შრომები არ შემონახულა, ცნობები მათ შესახებ უმთავრესად პტოლემეს „ალმაგესტშია

გეომეტრიული კონსტრუქცია, იყენებდა ჰიპარქე მისი გაბსაზღვრა მანძილის მზემდე და მთვარე.

მისი საპატივცემულოდ ქვია მთვარის კრატერს, ასტეროიდ (4000) ჰიპარქე და ორბიტალური ევროპილური კოსმოსური სააგენტოს Hipparcos, განკუთვნილი ასტრმეტრიული გაზომვებისთვის