საევაკუაციო ნიშანი ,,გასასვლელი'' ISO 7001 შესაბამისად ნიშანი სახანძრო უსაფრთხოების, რ-ის დანიშნულება არის ხალხის გაყვანა ხანძრის დროს და მათი უსაფრთო ევაკუაცია, მათ შორის შესაბამისად მეხანძრეებისთვის ინფორმირებეისთვის. ნიშანი წარმოადგენს გაფრთხილებას ადამინისთვის შესაძლო საშიშროების შესახებ, აკრძალვის ან მიწერილი განასაზღვრული მოქმედება
ნიშანი „გასასვლელი აქ არის“ (მარცხენასვლა) - უსაფრთხოების ნიშანი გამოიყენება გასასვლელის მიმართულების საჩვენებლად.
ნიშანი „გასასვლელი აქ არის“ (მარჯვენასვლა) - უსაფრთხოების ნიშანი გამოიყენება გასასვლელის მიმართულების საჩვენებლად.
ნებართვის სპეციფიკური სახე, რომელიც საჭიროა მშენებლობის განხორციელებისთვის. ნებართვის გარეშე მშენებლობა მსოფლიოს მრავალი ქვეყნის კანონმდებლობით ისჯება სხვადასხვა საჯარიმოსანქციებით, მათ შორის უნებართვოდ აშენებული ობიექტის ნაწილობრივი ან სრული დემონტაჟით. მშენებლობის ნებართვა შეიძლება იყოს ერთჯერადი ან მრავალჯერადი, ვადიანი ან უვადო. მშენებლობის ნებართვა გაიცემა ამა, თუ იმ ადმინისტრაციული ან მასზე დაქვემდებარებული ორგანოს მიერ, კანონმდებლობით დადგენილი წესით. მიზანი, როგორც წესი არის სხვადასხვა ტერიტორიებზე მიმდინარე მშენებლობებზე კონტროლის განხორციელება, მათი მოწესრიგებისა და გეგმაზომიერი განვითარებისთვის. ხშირ შემთხვევაში, მშენებლობის ნებართვა ასევე მოიცავს მშენებლობის პროცესზე ზედამხედველობასაც და დასრულებული ობიექტის ვარგისად აღიარებასაც.
იხ.ვიდეო
საქართველოში მშენებლობის ნებართვის გაცემას არეგულირებს საქართველოს კანონი „ლიცენზიებისა და ნებართვების შესახებ“ და მის საფუძველზე მოქმედი საქართველოს მთავრობის დადგენილება „მშენებლობის ნებართვის გაცემის წესისა და სანებართვო პირობების შესახებ“ (№57, 24 მარტი, 2009), რომლის მიხედვითაც საქართველოში მშენებლობის ნებართვის გაცემა და სანებართვო პირობების დადგენა ხორციელდება შემდეგი პრინციპებით:
უშუალოდ მშენებლობის წარმოების კონტროლი ხორციელდება „ტექნიკური საფრთხის კონტროლის შესახებ“ საქართველოს კანონით
იხ. ვიდეო
მშენებლობის ნებართვის გაცმცემი ადმინისტრაციული ორგანოები
რესპუბლიკის მასშტაბით სამშენებლო საქმიანობის რეგულირებას ახორციელებს საქართველოს ეკონომიკური განვითარების სამინისტროს ურბანიზაციისა და მშენებლობის დეპარტამენტი, ხოლო ადგილობრივ დონეზე - შესაბამისი თვითმმართველი ერთეულის წარმომადგენლობითი/აღმასრულებელი ორგანოები „ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის შესაბამისად. ამასთან, მათი კომპეტენცია გამიჯნულია, მაგალითად: V კლასს დაქვემდებარებულ შენობა-ნაგებობების მშენებლობის ნებართვას გასცემს და მშენებლობის სახელმწიფო ზედამხედველობას აწარმოებს ურბანიზაციისა და მშენებლობის დეპარტამენტი, ხოლო დანარჩენ კლასებზე ვრცელდება ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების კომპეტენცია.
მშენებლობის ნებართვის გაცემის/მიღების ზოგადი წესი
ზოგადად, მშენებლობის ნებართვის გაცემა ხდება სამ სტადიად, რომელთაგან თითოეულზე მიმდინარეობს დამოუკიდებელი ადმინისტრაციული წარმოება. მხოლოდ წინა სტადიით გათვალისწინებული ადმინისტრაციული წარმოების დასრულებისა და დადებითი ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტის გამოცემის შემდეგ შეუძლია ნებართვის მაძიებელს მოითხოვოს შემდგომი სტადიის ადმინისტრაციული წარმოების დაწყება. სტადიები და მათი ადმინისტრაციული წარმოების ვადებია:
I სტადია – მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ გამოყენების პირობების დამტკიცება, რაც გულისხმობს ქალაქთმშენებლობითი პირობების და პარამეტრების განსაზღვრას კონკრეტული სამშენებლო მიწის ნაკვეთისთვის. წარმოება მიმდინარეობს არა უმეტეს 15 სამუშაო დღისა;
II სტადია – არქიტექტურულ-სამშენებლოგეგმარის (პროექტის) შეთანხმება, გულისხმობს არქიტექტურული გეგმარის, სამშენებლო გეგმარის ან/და ტექნოლოგიური სქემის შეთანხმებას. წარმოება მიმდინარეობს არა უმეტეს 20 სამუშაო დღისა;
III სტადია – უშუალოდ სანებართვო მოწმობის გაცემა – არა უმეტეს 10 სამუშაო დღისა.
ნებართვასთან დაკავშირებული ადმინისტრაციული წარმოების სამივე სტადიას აწარმოებს მშენებლობის ნებართვის გამცემი ადმინისტრაციული ორგანო და წარმოების დასრულებისას გამოსცემს შემდეგი სახის ადმინისტრაციულ-სამართლებრივ აქტებს:
მიწის ნაკვეთის სამშენებლოდ გამოყენების პირობების დამტკიცების შესახებ;
არქიტექტურული პროექტის (და ა. შ.) შეთანხმების შესახებ;
მშენებლობის ნებართვის გაცემის შესახებ.
შესაძლებელია ნებართვის მიღება გამარტივებული წესითაც (წარმოება არა უმეტეს 50 სამუშაო დღისა):
I სტადიის გავლის შემდეგ, II-III სტადიების გაერთიანებით;
ყველა სტადიის გაერთიანებით.
ასეთ შემთხვევაში, ნებართვის მაძიებელი ვალდებულია ადმინისტრაციულ ორგანოს წარუდგინოს ყველა საჭირო დოკუმენტაცია ერთად. თუმცა არსებობს საფრთხე, რომ დოკუმენტაცია, რომელიც მომზადდა პირველი ეტაპის გარეშე, იყოს შეუსაბამო მასთან და დაინტერესებულმა პირმა ვერ მიიღოს ნებართვა პირველივე მიმართვისას
H2S გოგირდის ნაერთი წყალბადთან. უფერო აირი, აქვს ლაყე კვერცხის სუნი. წყალში კარგად იხსნება. მისი წყალხსნარი სუსტი მჟავაა. გოგირდწყალბადი ძლიერი აღმდგენელია. ძლიერი დამჟანგველები გოგირდწყალბადს გოგირდმჟავად ჟანგავენ. ჰაერზე ნელა იჟანგება, გაცხელებისას იწვის და იძლევა გოგირდოვან აირს და წყალს. ბუნებაში მოიპოვება ვულკანურ აირებში, გოგირდოვან მინერალურ წყლებში (მაგალითად თბილისში). წარმოიქმნება ცილოვან ნივთიერებათა დაშლის დროს. მიიღება 200-400°C-ზე გოგირდისა და წყალბადის ურთიერთქმედებისას, სულფიდებზე განზავებული მჟავას მოქმედებით და სხვა. გოგირდწყალბადი ნერვულ სისტემაზე მოქმედი საწამლავია. წარმოებაში მისი ზღვრული დასაშვები კონცენტრაცია ჰაერში არის 0,01 მგ/ლ, ბუნებაში გვხდება იშვიათად შედგენილობაში არის ნავთობის აირებს მოჰყვება, ვულკანურ გაზს, გახნილ მდგომარეობაში (მაგ., შავ ზღვაში ფენებია წყალში, განლაგებული 150 დან 200მ, ) წარმოიქმნება ცილების დაშლისას ასევე დამიანის და ცხოველების ნაწლავებშიც.
სტაბილურია (ტემპ-ზე 400 °C )
ძალიან ტოქსიკურია, შესუნთქვისას გარკვეული ოდენობით იწვევს თავბრუხვევას, თავის ტკივილს, ღებინებას, ხოლო გარჯვეული ოდენობის შემთხვევაში იწვევს კომას, სპაზმას ლეტაურ გამოსავალსაც კი.მაღალი კონცერტრაციისას იწვევს სიკვდილს. აირის შესუნთქვისას სწრაფად ხდება ადაპტირება და მაღალი კონცეტრირებისას ლაყე კვერცხის სუნს ვეღარ გებულობს ადამიანი, პირში იგრძნობა მეტალის გემო.
იხ. ვიდეო
ედოგენურ პროცესებში წარმოიშობა მცირე რაოდენობის გოგრდწყალბადი ძუძუმწოვრების უჯრედებში და ასრულებს რიგითი მნიშვნელოვან ბიოლოგიური ფუნქიციებს, მათ შორის სასიგანლოს. ეს გახლავთ მესამე აღმოჩენილი გაზისებური ნივთიერები (აზოტის ოქსიდისა და ნახშირბადის მონოქსიდის) შემდეგ .
პათოგენური მდგომარეობაში
მიოკარდიუმის ინფარქტის შემთხვევბისას აღმოჩენილია, რომ დეფიციტია ენდოგენური გორდწყალბადის, რასაც შეუძლია უარყოფითად იმოქმედოს სისხლძარღვებზე.
ჰაერზე მსუბუქია წყალში ნაკლებად იხსნება უფერო ნორმალურ მდგომარეობაში უსუნო აირი. მეთანი ტოქსიკური არ არის მაგრამ აქვს მონაცემები რ-იც მოქედებს ცენრალურ ნერვულ სიტემაზე. დახურულ შივცეში კონცენტრაციისას მეთანი ხდება ფეთქებად საშიში. ბევრ შემთხვევაში და საწარმებში მეთანის არსებობას სპეციალური დანდგარი აფიქსირებს, ფეთქებად საშიში ხდება ჰაერში კონცეტრაცისას 4,4 % დან 17 %. უფრო ფეთქებად საშიში 9,5 %. აქვს ნარკოტიკული თვისებებს, ნარკოტიკული მოქმედება ასუსტებს მცირედით იხსნება სისხლში და წყალში. კლასში სახიფათო დონის - მეოთხე.
მეთანი - მეორეა მნიშვნელობიტ სითბური გაზებში ატმოსფეროში დედამიწის (ნახშიროჟანგის გაზის შემდეგ). ადამიანის სიკვდილი მხოლოდ ჟანგბადის ნაკლებობამ შეუძლია გამოიწვიოს. კერძოდ 25 - 30% მეთანის სივცეში იჩენს პირველ ნიშნები ხუთვის (პულსის გახშირება, გაძლიერება სუნთქვის, კონცენტაციის დარღვევა და სხვ.) უფრო მეტი კონცეტრაცისას კი ადამიანში იწვევს ჟანგბადის შიმშილს - თავის ტკივილი, ხუთვა - სიმპტომები დამხასიათებელი სამთო ავადყოფობისთვის.
ვინაიდა მეთანი მსუბუქია ჰაერზე, ის არ ჩერდება სივცეში სადაც ხდება განიავება. დახუთვის შემთხვევაში (ექიმის მოსვლამდე ) ხელოვნური ჩაბერვა პირიდან პირში, პულსის არ ქონის შემთხვევაში არაპირდაპირი მასაჟი გულის.
ქრონიკული მოქედება მეთანის შახტებში ან სხვა წარმოებებში სადაც ჰაერში მეთანის ან სხვა კონცეტრაცია არის ხდება ვეგეტატური ნერვული სიტემაზე, სამუშაო ადგილებში 7000 მგ/მ
ბიოლოგიური როლი ნაჩვენებია, რომ მეთანის წარმოქმნა ხდება არამარტო მიკროფლორის ნაწლავის მიერ არამედ სხვა უჯრედებმა ასევე ,მცენარეებმაც თითქმის ყველა უჯრედები, ბაქტერიები და სხვა ბიოლოგოიური ნარჩენების შედეგია.
საწვავი ნივთიერების ანთება სითბოს წყაროს (ალის, ელექტრული ნაპერწკლის, გახურებული სხეულის) შეხებით. აალებას გარეგანი სითბოს წყაროს გარეშე თვითაალება ჰქვია.აალების უნარი აქვს საწვავიაირების ნარევებს:მეთანსა და ჰაერის ან ჟანგბადის,ბენზინის ორთქლის და ჰაერის,წყალბადის და ჟანგბადის,წყალბადის და ქლორის და სხვა ნარევებს.სითხეების აალებას წინ უსწრებს სითხის აორთქლება და ორთქლის ჰაერთან შერევა. იწვის არა სითხე(სპირტი, ბენზინი), არამედ მისი ორთქლი.ტემპერატურას, რომელზედაც გახურებულ ზედაპირთან კონტქტში მყოფი ნივთიერება ალდება, აალების ტემპერატურა ეწოდება.
ცეცხლის ათვისებამ დიდი როლი ითამაშა ადამიანის განვითარებაში ცივილიზაციად. ცეცხლმა გაუხსნა ადამიანებს შესაძლებლობა თერმული დამუშავება საჭმლის და გათბობა საცხოვებლების - განვითარება მეტალურგიის, ენერგიის და შექმნა უფრო ახალი, თანამედროვე ინსტრუმენეტების და ტეხნოლოგიების. წვის მართვის პროცესებზე დგას ძრავები ავტომანქანების, თვიტმფრინავებისა და გემებისა და რაკეტების.
იხ. ვიდეო
ადრეული ადამიანების მიერ ცეცხლის მართვა
ჰომო ერექტუსი - ცნობილია, როგორც ყველაზე ადრეული ადამიანის სახეობა, რომელმაც ისწავლა ცეცხლთან მოპყრობ
მნიშვნელოვანი ეტაპი ადამიანთა ევოლუციის სოციოკულტურულ ევოლუციაში. ამან კაცობრიობას საშუალება მისცა, ცეცხლზე დაემზადებინა საკვები, მოეპოვებინა სითბო და საკუთარი თავი დაეცვა. ცეცხლის მოპოვებით ღამის ბნელ და ცივ პერიოდში ადამიანის აქტიურობა გაიზარდა. ამით იგი უკვე თავს იცავდა მტაცებლებისგან და მწერებისგან.
ცეცხლის მასშტაბურად მართვის დადასტურება დაახლოებით 125.000 და მეტი წლის არის. ჰომო ერექტუსის მიერ 400.000 წლის წინ ცეცხლის მართვის დადასტურება სამეცნიერო კვლევები ადასტურებენ, ხოლო უფრო ადრინდელ პერიოდში მისი გამოყენების მტკიცებულებები მცდარი ან ბოლომდე გამოუკვლეველია
დღეს თვითერზე გამოქვეყნდა საინტერესო თანამგზავრული სურათი რ-ეც გამოსახულია აშშ-ს პოლიგონი იხ . ასევე იხ ლინკზე ინფორმაცის ზემოთ სადაც განლაგებული არის ანტისაჰაერო სისტემა ს-300პ ის მიღებული იყო შეირაშებაში ჯერ კიდევ 1978წ-ს სსრკ-ში და მიყიდეს 14 ქვეყანს ხოლო სსრკს-ში 250 გამშვები დანადგარი ს-300პტ და ტეხნიკა იყო.
აპრილში ასევ იყო ინფორმაცია, რომ ისრაელმა განახორციელა რამდენიმე წვრთნა სსძ საბრძნეთან ერთად, სადაც გამოყენებული იყო ს-300 განლაგებული კვიპროსზე.
დასკვით კი შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ ამერიკა და ისრაელი ამუშავებენ სამხედრო მოქმედების ელემენტებს სადაც გაუნებელყოფილი იქნებიან ეს ტეხნიკა რაც გარკვეულ წილად გვანახა ისრაელის იერიშებმა სირიის თავზე.
იხ. ვიდეო შემოგთავაზებთ საინტერესო მიდგომას რუსული ანისაჰაერო სისტემის განადგურების კონცეფციას.
ქიმიური რეაქცია
ქიმიური მოვლენები, რომელთა მიმდინარეობა დაკავშირებულია ნივთიერების შემადგენლობის ცვლასთან. ქიმიური რეაქციისას ნივთიერებები ერთმანეთზე მოქმედებენ და ერთი ნივთიერებიდან წარმოიქმნება სხვა ნივთიერებები, ამის გამო ქიმიურ რეაქციებს ქიმიურ ურთიერთქმედებასაც უწოდებენ. ამ დროს მოლეკულები იშლება, ატომები კი უცვლელი რჩება.
ქიმიური რეაქციების მიმიდინარეობისათვის საჭიროა მოლეკულების ერთმანეთთან შეხება, შეჯახება. სხვადასხვა გაზებსა და ხსნარებს შორის რეაქცია რომ მოხდეს, საჭიროა მათი შერევა. წყალბადი შერევისთანავე უერთდება ფთორს. ე. ი. რეაქცია თავისთავად იწყება და მიმდინარეობს, მაგრამ ბევრი რეაქცია თავისთავად არ მიმდინარეობს. მაგალითად წყალბადისა და ქლორის ნარევში რეაქცია რომ დაიწყოს, საჭიროა ამ ნარევის დასხივება სინათლით. წყალბადისა და ჟანგბადის ნარევში რეაქცია რომ აღიძრას, საჭიროა ამ ნარევის გაცხელება ან ამ გაზების ნარევში კატალიზატორის შეტანა.
არსებობს ოთხი ტიპის რეაქციები: დაშლის, შეერთების, ჩანაცვლების და მიმოცვლის.