პლაზმა

                               პლაზმა

                     
პლაზმური ლამპა, რომელიც წარმოადგენს პლაზმაში მიმდინარე რთული პროცესების ილუსტრაციას, როგორიცაა დენების ფილამენტირება. სხვადასხვა ფერის გამოსხივება არის ელექტრონების იონებთან რეკომბინაციის შემდეგ უფრო დაბალ ენერგეტიკულ დონეზე გადასვლის შედეგი
 აირი რომელიც მთლიანად ან ნაწილობრივ იონიზირებულია. დამუხტული ნაწილაკების არსებობა განაპირობებს იმას, რომ პლაზმა ელექტული დენის გამტარია, რის გამოც იგი ძლიერად რეაგირებს მასზე მოდებულ ელექტრომაგნიტურ ველებზე. პლაზმის თვისებები მნიშვნელოვნად განსხვავდება მყარი სხეულების, სითხეებისა და აირების თვისებებისგან, რის გამოც პლაზმა ნივთიერების განსხვავებულ მდგომარეობად განიხილება. აირების მსგავსად პლაზმას არ აქვს განსაზღვრული ფორმა ან მოცულობა, გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც ის რაიმე ჭურჭელში/კონტეინერშია მოთავსებული. აირებისგან განსხვავებით მაგნიტური ველის გავლენით პლაზმაში შესაძლებელია სხვადასხვა სტრუქტურების ფორმირება, როგორიცაა ფილამენტები, ნაკადები და ორმაგი შრეები.
                                             
                             პლაზმური ლამპები სხვადასხვა ფორმების და ფერის ნათება

 პლაზმის ტიპური მაგალითებია ალი, ელვა და მზე. ბუნებაში პლაზმა ნივთიერების ყველაზე გავრცელებული მდგომარეობაა, როგორც მასით, ასევე დაკავებული მოცულობით. ხშირად ამბობენ, რომ პლაზმა სამყაროში არსებული ნივთიერების 99%-ზე მეტს შეადგენს. კოსმოსიდან მომავალი გამოსხივება თითქმის მთლიანად მოდის ვარსკვლავებიდან, რომლებიც წარმოადგენენ პლაზმას, რომელსაც ისეთი ტემპერატურა აქვს, რომ ხილულ სინათლეს ასხივებს. სამყაროში არსებული ნივთიერების უმეტესობა განთავსებულია გალაქტიკათაშორის სივრცეში (გალაქტიკათაშორისი ნივთიერება), რომელიც ასევე პლაზმის მდგომარეობაშია, თუმცა ვარსკვლავებზე გაცილებით მაღალი ტემპერატურისაა, რის გამოც ძირითადად რენტგენის დიაპაზონში ასხივებს. მეცნიერთა თანამედროვე შეხედულებით, სამყაროში არსებული სრული ენერგიის დაახლოებით 96% არ წარმოადგენს პლაზმას, ან ჩვეულებრივი ნივთიერების რაიმე სხვა ფორმას, არამედ შედგება ფარული მასისა და ფარული ენერგიისაგან. ყველა ვარსკვლავი წარმოადგენს პლაზმას, (გაუხშოებული) ნივთიერება ვარსკვლავებს შორის აგრეთვე პლაზმურ მდგომარეობაშია. მზის სისტემაში იუპიტერი არის ყველაზე დიდი "არაპლაზმური" ობიექტი (რომელიც მზის სისტემის მასის დაახლოებით 0.1%-ს შეადგენს).

იხ. ვიდეო

პლაზმური ლამპა დეკორატიული დანდგარია, რ-იც შედგება ჩვეულებრივი შუშის სფეროსგან შიგნით დამონტაჟებული ელექრტოდით. ელექტროდზე ეცემა ცვალებადი მაღალი ზაბვის სიხშირე 30კგ ჰ. სფეროს შოგნით მოთვსებულია გაიშვიათებული გაზი (შენელებისთვის ძაბვის მოწყობილობის). შევსებული აირის სხვა დასხვა ნარევი აძლევს ,, ელვას რ-იც გარკვეულ ფერს აძლევა პლაზმური ნათურებს ხანგრძლივობა შეიძება იყოს საკმაოდ გრძელი. ვიანიდან არის დაბალი ენერგიის განთების მოწყობილობა რ-იც არ თბება.

მხატვრის მიერ დედამიწის პლაზმური შადრევნის გადმოცემა, რომელიც გვიჩვენებს ჟანგბადს, ჰელიუმს და წყალბადის იონებს, რომლებიც კოსმოსურ სივრცეში ხვდებიან დედამიწის ბოძების მახლობლად მდებარე რეგიონებიდან. ჩრდილოეთ ბოძზე ზემოთ ნაჩვენები ყვითელი ყვითელი ტერიტორია წარმოადგენს დედამიწიდან კოსმოსში დაკარგული გაზის; მწვანე არეა aurora borealis, სადაც პლაზმის ენერგია იბრუნებს ატმოსფეროში

თანამედროვე კველევები - პლაზმის თეორია, პლაზმის სტაბილურობის პრობლემა, ურთიერთქმედება პლაზმის ტალღების და სხივების, დიფუზია, გამტარიანობა და სხვა კინეტიკური მოვლენები პლაზმის, ადიაბეტური ინვარიანტობა,დებაის ფენა, კულონირი შეჯახება, მუხტების ტიპები, ბზინავი მუხტი, ნაპერწკლური მუხტი, კორონული მუხტი, რკალური მუხტი, მაგნიტოჰიდროდინამიკა, პლაზმა ბუნებაში, დედამიწის იონოსფერო, პლაზმა კოსმოსში, მაგ., პლაზმასფერო დედამიწის (შიდა მაგნტიოსფერო). პლაზმის წყარო, პლაზმის დიაოგნოსტიკა, ტომსონის გაფანტვა, ლენმიურის ზონდი, სპექტროსკოპია, ინტერფერომენეტრია, იონოსფეროს გათბობა.
პლაზმის გამოყენება - მაგნიტოჰიდროდინამიკური გენერატორი, მაგნიტური დამტვერვა, პლაზმური ანტენა, პლაზმა ატომიზაციისთვის და იონიზაციის ნუმუში სპექტროსკოპული მეთოდით, თერმოდინამიკის სინთეზი, მაგნიტური ხაფანგებით დაჭერა - ტოკამაკი, სტელლარატორი, უკუ პინჩი, პრობკოტრონი, დამაჩქარებელი, კოლვატური დამაჩქარებელი, სამრეწველო პლაზმა, პლაზმაქიმია, პლაზმური დამუშავება, პლაზმული დისფლეი.
იხ. ვიდეო