ასკარიდისებრნი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ასკარიდისებრნი

ასკარიდისებრნი (Ascarididae) — მრგვალი ჭიების ოჯახი. პარაზიტობენ ადამიანისა და ხერხემლიანი ცხოველების ნაწლავში. ასკარიდისებრთა შორის ყველაზე გავრცელებულია ღორისა (Ascaris suum) და ადამიანის (Ascaris lumbricoides) ასკარიდა. დედლის სიგრძეა 25 - 40 სმ, მამლისა — 15 - 25 სმ, სხეული თითისტარისებრია. წინა ნაწილზე მოთავსებულ პირს გარს აკრავს სამი ტუჩი, რითაც პარაზიტი კარგად ემაგრება ადამიანის ნაწლავის კედელს. მამლის სხეულის ბოლო ნაწილი მოკაუჭებულია, დედლისა — სწორი. ყოველი დედალი დღე-ღამეში 250 ათასამდე კვერცხს ყრის, რომლებიც განავალთან ერთად გარემოში გამოიყოფა, სადაც ხდება კვერცხის მომწიფება. მომწიფებული კვერცხიდან, რომელიც მასპინძლის ნაწლავში ხვდება საკვებთან ან წყალთან ერთად, იჩეკება ლარვა, იგი ხვრეტს ნაწლავის ლორწოვან გარსს, იჭრება ვენებში და კარის ვენით აღწევს ღვიძლს. აქედან ლარვა გადადის ღრუ ვენაში, გაივლის გულის მარჯვენა პარკუჭს და ფილტვის არტერიით გადადის ფილტვებში. აქ ლარვა ტოვებს სისხლის კაპილარებს, გადადის ფილტვის ალვეოლებში, ბრონქებში, შემდეგ ტრაქეაში და ხორხის ხვრელით ხელმეორედ ხვდება ხახისა და პირის ღრუში. ლარვა ვითარდება და ზრდასრულ პარაზიტად გარდაიქმნება წვრილ ნაწლავებში. 2 - 2,5 თვის შემდეგ დედალი კვერცხის დაყრას იწყებს. ადამიანის ნაწლავში შესაძლებელია ერთიდან რამდენიმე ასეულამდე ასკარიდა იყოს. ადამიანის ასკარიდა ორგანიზმში ბინადრობს 1 - 1,5 წლამდე.

სურათი, რომელიც აჩვენებს სიცოცხლის ციკლს ადამიანის სხეულის შიგნით და გარეთ ერთი საკმაოდ კარგად აღწერილი ჰელმინთის: A. lumbricoides

Ascaris lumbricoides, მრგვალი ჭია, აინფიცირებს ადამიანებს ფეკალურ-ორალური გზით. ზრდასრული მდედრის მიერ გამოთავისუფლებული კვერცხები გამოდის განავლით. განაყოფიერებული კვერცხუჯრედები ხშირად შეინიშნება ფეკალურ ნიმუშებში, მაგრამ არასოდეს ხდება ინფექციური. განაყოფიერებული კვერცხუჯრედები ემბრიონდება და ხდება ინფექციური ნიადაგში 18 დღიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ, რაც დამოკიდებულია გარემო პირობებზე (ოპტიმალური: ტენიანი, თბილი, დაჩრდილული ნიადაგი).

ინფექცია ხდება მაშინ, როდესაც ადამიანი ყლაპავს ჩანასახის კვერცხებით დაბინძურებულ წყალს ან საკვებს. თორმეტგოჯა ნაწლავში, თითოეული კვერცხუჯრედიდან იჩეკება ერთი რაბდიტისებრი ლარვა. შემდეგ ლარვები შეაღწევენ ლორწოვანსა და ლორწოვან გარსს და შედიან ვენულებში ან ლიმფურ გემებში. იქიდან, ლარვები შემდეგ გადიან გულში, რათა შევიდნენ ფილტვის მიმოქცევაში. შემდეგ ლარვები არღვევენ ფილტვის კაპილარების კედლებს და შედიან ალვეოლებში. არასრულწლოვანი ჭიები შემდეგ მიგრირებენ ალვეოლებიდან, ბრონქიოლებისა და ბრონქების გავლით და ტრაქეაში. მწვავე ანთებითი რეაქცია შეიძლება მოხდეს, თუ ზოგიერთი ჭია დაიკარგება ამ მიგრაციის პროცესში და დაგროვდება სხეულის სხვა ორგანოებში.

ტრაქეაში მოხვედრის შემდეგ ჭიებს ხველებით ახველებენ ფარინქსში და შემდეგ ისევ ყლაპავენ, რის შემდეგაც ისინი გადიან კუჭში და წვრილ ნაწლავში, სადაც მწიფდებიან ზრდასრულ ჭიებად. ზრდასრული ჭიები იწყებენ განაყოფიერებული კვერცხუჯრედების გამომუშავებას გადაყლაპვიდან 60-65 დღეში; ეს განაყოფიერებული კვერცხები ინფექციური ხდება ნიადაგში ორი კვირის შემდეგ; მათ შეუძლიათ შენარჩუნდეს ნიადაგში 10 წელი ან მეტი.

შეიძლება უცნაურად მოგეჩვენოთ, რომ ჭიები მთავრდება იმავე ადგილას, სადაც დაიწყო. ერთ-ერთი ჰიპოთეზა ამ ქცევის გასათვალისწინებლად არის ის, რომ მიგრაცია მიბაძავს შუალედურ მასპინძელს, რომელიც საჭირო იქნება წინაპრების ფორმის არასრულწლოვნებისთვის მესამე სტადიამდე განვითარებისთვის. კიდევ ერთი შესაძლებლობა არის ქსოვილის მიგრაცია უფრო სწრაფ ზრდას და უფრო დიდ ზომას, რაც ზრდის რეპროდუქციულ შესაძლებლობებს. კვერცხს აქვს ლიპიდური ფენა, რაც მათ მდგრადს ხდის მჟავებისა და ტუტეების, აგრეთვე სხვა ქიმიკატების ზემოქმედების მიმართ.

იხ. ვიდეო - Ascariasis - Human Health & Diseases | Biology | Extraclass.com

ჩემს ქმარ განავალში წვრილი წია აღმოჩანდა თხოვთ მირჩიოთ მე როგორ უნდა მოვიქცე არ არის გამორიცხული მეც მქონდეს და არც ის რომ ორსულა ვიყო

პასუხი - წია გაადედება მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ დამიანის პირის ღრუში მოხვდა დაავადებული ანავლის უმცირესი ნაწილაკი, განავლიტ დაბინძურებული ხელები, ამიტომ ორივემ ხედმიწევნით უნდა დაიცვათ ჰიგიენა. ტუალეტით ყოველი სარგებლობის შემდეგ ასევე - ჭამის და საკვების მომზადების წინ უნდა დაიბანოთ ხელები.