საშვილოსნო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            საშვილოსნო

                                  ადამიანის საშვილოსნოს და მიმდებარე სტრუქტურების დიაგრამა

ლათინური საშვილოსნო, ბერძნ. ὑστέρα) - დაუწყვილებელი გლუვი კუნთების ღრუ ორგანო, რომელშიც ემბრიონი ვითარდება და ნაყოფი იბადება. საშვილოსნო მდებარეობს მენჯის ღრუს შუა ნაწილში, შარდის ბუშტი დევს წინ, სწორი ნაწლავი კი უკან, მეზოპერიტონეალურად. ქვემოდან საშვილოსნოს სხეული გადადის მომრგვალებულ ნაწილში - საშვილოსნოს ყელში. რეპროდუქციული ასაკის ქალში საშვილოსნოს სიგრძე საშუალოდ 4-7 სმ, სიგანე - 4 სმ, სისქე - 4-5 სმ. ნულიპარა ქალებში საშვილოსნოს წონა მერყეობს 40-დან 60 გ-მდე, ხოლო მათ, ვინც მშობიარობა აღწევს 80 გ. ასეთი ცვლილებები წარმოიქმნება ორსულობის დროს კუნთების ჰიპერტროფიის გამო. საშვილოსნოს ღრუს მოცულობა ≈ 5-6 სმ³.

საშვილოსნო, როგორც ორგანო, დიდწილად მოძრავია და მეზობელი ორგანოების მდგომარეობიდან გამომდინარე, შეუძლია დაიკავოს სხვადასხვა პოზიცია. ჩვეულებრივ, საშვილოსნოს გრძივი ღერძი ორიენტირებულია მენჯის ღერძის გასწვრივ (anteflexio). სავსე შარდის ბუშტი და სწორი ნაწლავი საშვილოსნოს წინ აბრუნებს ანთევერსიულ მდგომარეობაში. საშვილოსნოს ზედაპირის უმეტესი ნაწილი დაფარულია პერიტონეუმით, გარდა საშვილოსნოს ყელის ვაგინალური ნაწილისა. საშვილოსნო მსხლის ფორმისაა და გაბრტყელებულია დორსოვენტრალური (წინა-უკანა) მიმართულებით. საშვილოსნოს კედლის ფენები (დაწყებული გარე შრით): პერიმეტრი, მიომეტრიუმი და ენდომეტრიუმი. ისთმუსის ზემოთ სხეული და საშვილოსნოს ყელის მუცლის ნაწილი გარედან დაფარულია ადვენტიციით.

იხ. ვიდეო - ხელოვნური საშვილოსნო - ორსულობის და მშობიარობის რეალური ალტერნატივა თუ სამეცნიერო ფანტასტიკა?!

საშვილოსნოს ფსკერი არის საშვილოსნოს ზედა ამოზნექილი ნაწილი, რომელიც გამოდის ხაზის ზემოთ, სადაც ფალოპის მილები შედის საშვილოსნოში.

საშვილოსნოს სხეული არის ორგანოს შუა (დიდი) ნაწილი, აქვს კონუსის ფორმის.

საშვილოსნოს ყელი არის საშვილოსნოს ქვედა, შევიწროებული, მომრგვალებული ნაწილი.

საშვილოსნოს დანამატები - ფალოპის მილები, საკვერცხეები, საკვერცხის დანამატები

საშვილოსნოს ყელის ქვედა ნაწილი ვრცელდება საშოს ღრუში და ამიტომ უწოდებენ pars vaginalis, ხოლო საშვილოსნოს ყელის ზედა ნაწილს, რომელიც მდებარეობს საშოს ზემოთ, ეწოდება სუპრავაგინალურ ნაწილს. საშვილოსნოს ყელსა და სხეულს შორის არის საშვილოსნოს ისთმუსი. საშვილოსნოს ყელის ვაგინალური ნაწილი ატარებს საშვილოსნოს გახსნას, რომელიც საშოდან საშვილოსნოს ყელის არხში მიდის და გრძელდება მის ღრუში. ნულიპაროტ ქალებში საშვილოსნოს ღიობას აქვს მრგვალი ან ოვალური ფორმა, ხოლო მშობიარობისას – განივი ჭრილის ფორმა. საშვილოსნოს ყელის ვაგინალური ნაწილის სქელ კიდეებს, რომლებიც ზღუდავს გარე გახსნას, ტუჩებს უწოდებენ - წინა და უკანა. უკანა ტუჩი უფრო თხელია, მასზე საშოს კედელი მიმაგრებულია უფრო მაღლა, ვიდრე წინა ტუჩზე.

საშვილოსნოს ზედაპირები

საშვილოსნო აქვს წინა და უკანა ზედაპირი. საშვილოსნოს წინა ზედაპირს, რომელიც მიმართულია შარდის ბუშტისკენ, ეწოდება ბუშტუკოვანი ზედაპირი, ხოლო უკანა ზედაპირს, რომელიც სწორი ნაწლავისკენ არის მიმართული, ეწოდება ნაწლავის ზედაპირს. საშვილოსნოს ბუშტუკოვანი და ნაწლავის ზედაპირები ერთმანეთისგან გამოყოფილია მარჯვენა და მარცხენა კიდეებით, რომლებსაც ფლოპიური მილები უახლოვდება სხეულის ფსკერის შეერთებისას. საშვილოსნოს ღრუს ზედა კუთხეები ვიწროვდება ძაბრის ფორმის დეპრესიებში, რომლებშიც იხსნება მილების საშვილოსნოს ღიობები.

საშვილოსნოს მდებარეობა მენჯის ღრუში საგიტალური მონაკვეთის დიაგრამაზე

საშვილოსნოს მრავალი დაავადების სიმპტომი შეიძლება იყოს საშვილოსნოს ლეიკორეა.

საშვილოსნოს პროლაფსი და პროლაფსი - საშვილოსნოს პროლაფსი ან მისი პოზიციის ცვლილება მენჯის ღრუში და მისი გადაადგილება საზარდულის არხში, ეწოდება საშვილოსნოს სრულ ან ნაწილობრივ პროლაფსს. იშვიათ შემთხვევებში საშვილოსნო პირდაპირ საშოში სრიალებს. საშვილოსნოს პროლაფსის მსუბუქ შემთხვევებში საშვილოსნოს ყელი წინ წევს სასქესო ორგანოს ხვრელის ბოლოში. ზოგიერთ შემთხვევაში, საშვილოსნოს ყელის პროლაფსი ხდება სასქესო ჭრილში, განსაკუთრებით მძიმე შემთხვევებში, მთელი საშვილოსნოს პროლაფსი. საშვილოსნოს პროლაფსი აღწერილია იმის მიხედვით, თუ რამდენად გამოდის საშვილოსნოს. პაციენტები ხშირად უჩივიან გენიტალური ნაპრალის უცხო სხეულის შეგრძნებას. მკურნალობა შეიძლება იყოს კონსერვატიული ან ქირურგიული, კონკრეტული შემთხვევის მიხედვით.

საშვილოსნოს ფიბრომა არის კეთილთვისებიანი სიმსივნე, რომელიც ვითარდება საშვილოსნოს კუნთოვანი გარსიდან. ძირითადად შედგება კუნთოვანი ქსოვილის ელემენტებისაგან და ნაწილობრივ შემაერთებელი ქსოვილისგან, რომელსაც ასევე უწოდებენ ფიბრომიომას.

საშვილოსნოს პოლიპები არის ჯირკვლის ეპითელიუმის, ენდომეტრიუმის ან ენდოცერვიქსის პათოლოგიური პროლიფერაცია ქრონიკული ანთებითი პროცესის ფონზე. ჰორმონალური დარღვევები თამაშობს როლს პოლიპების წარმოქმნაში, განსაკუთრებით საშვილოსნოს.

საშვილოსნოს კიბო არის ავთვისებიანი სიმსივნე საშვილოსნოს მიდამოში.

ენდომეტრიუმის კიბო - ენდომეტრიუმის კიბო გულისხმობს ენდომეტრიუმის (საშვილოსნოს ლორწოვანი გარსის) კიბოს, რომელიც ვრცელდება საშვილოსნოს კედლებზე.

საშვილოსნოს ყელის კიბო არის ავთვისებიანი სიმსივნე, რომელიც ლოკალიზებულია საშვილოსნოს ყელის მიდამოში.

ენდომეტრიოზი არის დაავადება, რომლის დროსაც ენდომეტრიუმის (საშვილოსნოს კედლის შიდა ფენა) უჯრედები იზრდება ამ შრის გარეთ. ვინაიდან ენდომეტრიოიდულ ქსოვილს აქვს ჰორმონების რეცეპტორები, მასში იგივე ცვლილებები ხდება, როგორც ნორმალურ ენდომეტრიუმში, რაც გამოიხატება ყოველთვიური სისხლდენით. ეს მცირე სისხლდენები იწვევს მიმდებარე ქსოვილებში ანთებას და იწვევს დაავადების ძირითად გამოვლინებებს: ტკივილს, ორგანოთა მოცულობის გაზრდას, უნაყოფობას. ენდომეტრიოზის მკურნალობა ტარდება გონადოტროპინის გამომყოფი ჰორმონის აგონისტებით (დეკაპეპტილის დეპო, დიფერელინი, ბუსერელინი-დეპო)

ენდომეტრიტი არის საშვილოსნოს ლორწოვანი გარსის ანთება. ეს დაავადება გავლენას ახდენს საშვილოსნოს ლორწოვანის ფუნქციურ და ბაზალურ შრეებზე. როდესაც მას თან ახლავს საშვილოსნოს კუნთოვანი შრის ანთება, საუბრობენ ენდომიომეტრიტზე.

საშვილოსნოს ყელის ეროზია არის საშვილოსნოს ყელის ვაგინალური ნაწილის ეპითელური გარსის დეფექტი. არსებობს საშვილოსნოს ყელის ჭეშმარიტი და ცრუ ეროზია:

ნამდვილი ეროზია ეხება ქალის სასქესო ორგანოების მწვავე ანთებით დაავადებებს და ცერვიციტისა და ვაგინიტის ხშირი თანამგზავრია. ეს ჩვეულებრივ ხდება საშვილოსნოს ყელის ზოგადი ანთების ფონზე, გამოწვეული სქესობრივი გზით გადამდები ინფექციებით ან პირობითად პათოგენური ვაგინალური ფლორით, მექანიკური ფაქტორების გავლენის ქვეშ, საშვილოსნოს ყელის ქსოვილის არასწორი კვება, მენსტრუალური ციკლის დარღვევა და ჰორმონალური დისბალანსი.

ექტოპია (ფსევდო-ეროზია). გავრცელებულია მცდარი წარმოდგენა იმის შესახებ, რომ ექტოპია არის სხეულის პასუხი ეროზიის გამოჩენაზე, რადგან სხეული ცდილობს შეცვალოს საშვილოსნოს ყელის (გარე) ნაწილის ლორწოვანი გარსის დეფექტი სვეტოვანი ეპითელიუმით, რომელიც აფარებს საშვილოსნოს (შიდა) ნაწილს. საშვილოსნოს ყელის არხის. ხშირად ეს დაბნეულობა წარმოიქმნება ზოგიერთი ექიმის მოძველებული თვალსაზრისის გამო. სინამდვილეში, ექტოპია არის დამოუკიდებელი დაავადება, რომელსაც მცირე კავშირი აქვს ნამდვილ ეროზიასთან. განასხვავებენ ფსევდო-ეროზიის შემდეგ ტიპებს:

თანდაყოლილი ექტოპია, რომლის დროსაც ცილინდრული ეპითელიუმი შეიძლება განთავსდეს ახალშობილებში საშვილოსნოს ყელის გარეთა ღრუს გარეთ ან გადავიდეს იქ პუბერტატის დროს.

შეძენილი ექტოპია - აბორტის დროს საშვილოსნოს ყელის გახეთქვა იწვევს საშვილოსნოს ყელის არხის დეფორმაციას, რის შედეგადაც ხდება სვეტოვანი ეპითელიუმის (ექტოპიონი) პოსტტრავმული ექტოპია. ხშირად (მაგრამ არა ყოველთვის) თან ახლავს ანთებითი პროცესი.

სეპტიუმი, ორრქიანი[en], ორმაგი, ერთრქიანი[en] საშვილოსნო - ატავიზმები, რომლებიც იწვევს უნაყოფობას ადამიანებში

საშვილოსნოს აპლაზია (აგენეზი) - უკიდურესად იშვიათად, საშვილოსნო შესაძლოა სრულიად არ იყოს. შესაძლოა არსებობდეს მცირეწლოვანი საშვილოსნო, ჩვეულებრივ გამოხატული წინა შემოჭრით.

საშვილოსნოს სხეულის დუბლირება არის საშვილოსნოს განვითარების დეფექტი, რომელსაც ახასიათებს საშვილოსნოს ან მისი სხეულის დუბლირება, რაც ხდება ადრეული ემბრიონის განვითარების სტადიაზე მიულერის ორი სადინრის არასრული შერწყმის გამო. შედეგად, ორმაგი საშვილოსნოს მქონე ქალს შეიძლება ჰქონდეს ერთი ან ორი საშვილოსნოს ყელი და ერთი საშო. ამ სადინრების სრული შეუთავსებლობისას ვითარდება ორი საშვილოსნო ორი საშვილოსნოს ყელის და ორი საშოთი.

საშვილოსნოშიდა ძგიდე - საშვილოსნოს ემბრიონული რუდიმენტების არასრული შერწყმა სხვადასხვა ვარიანტში, შეიძლება გამოიწვიოს საშვილოსნოში ძგიდის არსებობა - "ორკუთხა" საშვილოსნო მკაფიოდ შესამჩნევი საგიტალური დეპრესიით ბოლოში ან "უნაგირის ფორმის" საშვილოსნო. ღრუში ძგიდის გარეშე, მაგრამ ბოლოში ჭრილით. ორრქიან საშვილოსნოსთან ერთად, ერთ-ერთი რქა შეიძლება იყოს ძალიან პატარა, რუდიმენტული და ხანდახან გაუხსნელი.

ჰიპოპლაზია - განუვითარებლობა

საშვილოსნოს ყელისეროზია შინაური წამლებითაც შეიძლება მოიღცინოთ -კარგია ქაცვის ზეთის ტამპონები, ქაცვის ზეთი შეგიძლიათ აფთიაქში შეიძინოთ ან თვითონ დაამზადოთ აიღეთ საშუალო ზომის ტამპონი ამოვლეთ ზეთში და გაიკეთეთ საშოში ძილის წინ მკურნალობის კურსი 10-12 დღ

 ეფექტურია მუმიასხსნარიც - უნდა აიღოთ 2-5 გრ ნასმდვილი მუმია და დაასხით 100მლ წყალი კარგად გავხსნათ და გავიკეთო ამ ხსნარში ამოვლებული ტამპონები 10 დღ

ასევე სინჯეთ გულყვითელას ყვავილების ნაყენი აიღეთ 2 სადილის კოვზიგულყვითელას ყვავილი და დაასხით 2 ჭიქა მდუღარე უნდა მიიღოთ ნახევარი ცაის ჭიქა დღეში 3 -4 ჯერ ჭამამდე

 1 ჩაის კოვზი ევკალიპტის ნაყენი ერთი ჩაის ჭიქა მდუღარე წყალში და გავიკეთოთ ვაგინალური გამორეცვხვა,.

იხ. ვიდეო - Uterus - Anatomy, Definition and Function - Human Anatomy | Kenhub