აფექტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ~

                                 აფექტი

(ლათინური affectus „ვნება, ემოციური აღგზნება“) ფსიქიატრიაში - პაციენტის მიერ ემოციებისა და გრძნობების გარეგანი გამოვლინება; ქცევის ნიმუში, რომელიც ხელმისაწვდომია გარე დაკვირვებისთვის და გამოხატავს პიროვნების სუბიექტურ მდგომარეობას. აფექტი აღნიშნავს ემოციების გარეგანი ინტენსივობის ხარისხს, სახის გამონათქვამების, ჟესტების გამოხატულებას, მეტყველების გამომხატველობის დონეს, ამ გაგებით, „გაბრტყელებული აფექტი“ ნიშნავს სიბნელეს და ფერმკრთალს, ემოციების გარეგნულ დაბალ ინტენსივობას (მაგალითად, იმის გამო, რომ შიზოფრენია). აფექტი ეხება ემოციური მდგომარეობის ცვლილებებს, რომლებიც უფრო მერყევია, ვიდრე განწყობა და მოიცავს ისეთ მდგომარეობებს, როგორიცაა სიამოვნება და ბრაზი. აფექტური დეფექტი არის ან შემცირებული აფექტი, ან გარკვეული (ზოგჯერ ყველა) ემოციის გამოხატვის სრული უუნარობა.

  ზემოქმედება შეიძლება აღწერილი იყოს ინტენსივობის, დიაპაზონის და მობილურობის მიხედვით:

ინტენსივობა - ემოციური ექსპრესიულობის სიძლიერე;

დიაპაზონი - ემოციური გამოხატვის მრავალფეროვნება;

მობილურობა არის ეფექტებს შორის გადართვის სიჩქარე და სიმარტივე.

აფექტური ლაბილობა არის აფექტების არანორმალური არასტაბილურობის მდგომარეობა, რომლის დროსაც ისინი სწრაფად იცვლებიან, ხანმოკლე და ადვილად აგზნებადია.

ემოციური გამოხატვის ინტენსივობისა და დიაპაზონის ზომიერ შემცირებას ეწოდება „შეზღუდული/შევიწროებული აფექტი“, მნიშვნელოვან შემცირებას – ბლაგვი აფექტი, ხოლო სრულ შემცირებას – ბრტყელი აფექტი.

ადეკვატური და შეუსაბამო ზემოქმედება

ფსიქიატრიაში ადექვატურ აფექტად ითვლება მდგომარეობა, როდესაც მეტყველება და აზრები ემთხვევა გამოხატულ ემოციებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის ჩაითვლება არათანმიმდევრულად და არაადეკვატურად (მაგალითად, როდესაც ინდივიდი იცინის სამწუხარო მოვლენის განხილვისას და პირიქით).

განწყობის დარღვევები [აფექტური დარღვევები]

მთავარი სტატია: განწყობის დარღვევები

ფსიქიატრიაში „განწყობა“ ეხება ისეთ მდგომარეობას, როგორიცაა დეპრესია, მხიარულება, შფოთვა და ა.შ. განწყობის დარღვევები ICD-10-ში შედის კლასში (F30-F39), მათ ალტერნატიულად უწოდებენ "აფექტურ აშლილობებს", კლასიფიკატორში მითითებულია ჯგუფში "განწყობის დარღვევები [აფექტური აშლილობები]" (ინგლისური განწყობის [აფექტური] დარღვევები).

DSM-5-ის მიხედვით, აფექტი არის ემოციური „ამინდის“ რყევები, ხოლო განწყობა არის ემოციური „კლიმატი“.

ზოგიერთ შემთხვევაში, განწყობის აშლილობა ეხება შეუსაბამო ემოციების მძაფრ გამოხატულებას (ბოდვითი აშლილობის კონტექსტში), როგორიცაა შიში, შფოთვა, ბრაზი, გაბრაზება, აღფრთოვანება ან ექსტაზი.

აფექტურ აშლილობებს შეიძლება ახლდეს სხვა დარღვევები, როგორიცაა ბოდვა ან კატატონური აშლილობა.

დაბნეულობის ეფექტი და სხვა მნიშვნელობები

ზოგჯერ ტერმინი „აფექტი“ გამოიყენება, როგორც ზოგადად ემოციური პროცესის სინონიმი. მაგალითად, „ზემოქმედების შეუკავებლობა“ გულისხმობს ემოციის გამოხატვის შეკავების შეუძლებლობას; „დაბნეულობის ეფექტი“ არის დაბნეულობის სიმპტომის სინონიმი, რომელიც გამოიხატება პაციენტების მიერ მათი მდგომარეობის მტკივნეული გაუგებრობით (უფრო ხშირად გვხვდება ცნობიერების დაბინდვის სინდრომებში, მაგალითად, ამენციასთან ერთად).

იხ. ვიდეო  -   Pseudobulbar Affect: An Emotional Mismatch - Pseudobulbar affect (PBA) is a medical condition characterized by sudden and uncontrollable episodes of crying or laughing, often in socially inappropriate situations. It is sometimes referred to as emotional lability, pathological crying and laughing, or emotional incontinence. An episode of PBA can occur at any time, even in inappropriate social situations. Watch this video about PBA to learn more about the condition.