ძაღლის გამოსახულება, მიღებული ინფრაწითელ გამოსახულებაში
ელექტრომაგნიტური გამოსხივება, რომელიც მოიცავს სპექტრულ ინტერვალს ხილული არის წითელ ზღვარსა და რადიოგამოსხივებას შორის. პირობითად ამ სპექტრულ ინტერვალს ყოფენ ახლო, საშუალო და შორ ინფრაწითელ უბნებად. ინფრაწითელი გამოსხივება აღმოაჩინა ინგლისელმა მეცნიერმაუილიამ ჰერშელმა1800 წელს. ინფრაწითელ დიაპაზინში მიღებული ადამიანის გამოსახულება
XIX საუკუნეში დაამტკიცეს, რომ ინფრაწითელი გამოსხივება ემორჩილება ოპტიკურ კანონებს და ისეთივე ბუნება აქვს, როგორიც ხილულ სინათლეს. ინფრაწითელი გამოსხივების სპექტრი ხაზოვანი, ზოლოვანი ან უწყვეტია. ხაზოვან, ზოლოვან სპექტრებს გამოასხივებს ორთქლი ან აირი, უწყვეტს კი — გახურებული მყარი და თხევადი სხეულები. შედარებით დაბალი ტემპერატურის (5000°C-ზე დაბალი) მქონე სხეულების გამოსხივება მთლიანად ინფრაწითელ არეაშია მოთავსებული, ხოლო უფრო მაღალი ტემპერატურის სხეულებისა — როგორც ინფრაწითელ, ისე ხილულ არეებში; მაგალითად, 6000 K-ის ტემპერატურის აბსოლუტურად შავი სხეულის გამოსხივების მხოლოდ 50%-ია ინფრაწითელ არეში. ინფრაწითელი გამოსხივების საუკეთესო წყაროა გავარვარებული სხეული, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ტექნიკაში. ამჟამად იყენებენ აგრეთვე ინფრაწითელი გამოსხივების შედარებით ახალი ტიპის წყაროს — კვანტურ ოპტიკურ გენერატორებს (ლაზერებს). ინფრაწითელი გამოსხივების რეგისტრაციის პრინციპი დაფუძნებულია მის სითბურ ან ფოტოელექტრულ მოქმედებაზე.
იხ. ვიდეო
ინფრაწითელ გამოსხივებას დიდი გამოყენება აქვსმეცნიერებასადატექნიკაში. ინფრაწითელი არის შთანთქმისა და გამოსხივების სპექტრებს იყენებენ მოლეკულების სტრუქტურისა და რთული მოლეკულური შედგენილობის მქონე ნივთიერებების ნარევის თვისებრივი და რაოდენობრივი ანალიზისათვის. ინფრაწითელ ფოტოგრაფიას დიდი უპირატესობა აქვს ხილული სხივებით ფოტოგადაღებასთან შედარებით. მისი საშუალებით 5000 კმ-ით დაშორებული საგნების მკაფიო ფოტოსურათები მიიღება. მასზე შეიძლება გამომჟღავნდეს საგნის ისეთი დეტალები, რომლებიც არ შეიმჩნევა ჩვეულებრივ ფოტოსურათებზე. ამ თვისებებს იყენებენმედიცინასადაბოტანიკაში(სხვადასხვა დაავადებათა დადგენისათვის),კრიმინალისტიკაში,აეროფოტოგადაღებებსადაასტრონომიაში. ინფრაწითელი სხივებით ფოტოგადაღება შეიძლება სრულ სიბნელეშიც. სპეციალურ ელექტრონულ-ოპტიკური გარდამქმნელები თვალით უხილავ ინფრაწითელ გამოსახულებას გარდაქმნიან ხილულ გამოსახულებად.
პრეისტორიული გამოქვაბულის ხელოვნება ხელის გამოქვაბულში
ინტეგრალური მოდელი სამყაროს განვითარების შესახებ დიდი აფეთქებიდან თანამედროვეობამდე, როგორც ერთიანი თანმიმდევრული პროცესი. იგი მოიცავს სემდეგ ეტაპებს :
ასტრონომები (იკვლევენ სამყაროს ისტორია დიდი აფეთქების მომენტიდან თანამედროვეობამდე, ასევე ისტორიას ჩვენი გალაქტიკასა და ირმის ნახტომს)
გეოლოგები (იკვლევენ პლანეტის ისტორიას, უპირველეს ყოვლისა დედამიწის მთელ ისტორიას სულ 3,6 მილრდ წ-ს მომავალი განვითარების ჩათვლით) გეოქრონოლოგიური შკალა დროის იხ. ვიდეო
ბილოგები - (იკვლევენ ბილოგიური ისტორია კემბრიული ერის აფეთქებიდან დაახლ. 550 მლინ. წ-ის წინ)
სოციალური - (იკვლევენ შეცვლას ადამიანისა და ადამანიამდე (გომინიდები) თემების ქვედა პალეოლოტიდან პოსტინდუტრიული ცივილიზაციამდე)
მიკროისტორიული - (ისტორია სიცოცხლის ციკლის მიკროსმაყაროში ანუ წარმოქმნა და დაშალა მიკრონაწილაკების) წარმოადგენს დისკუსიას.
უნივერსალური ისტორია ჩამოყალიბდა როგორც მთელი მიმართულება 1990წ-ის დასაწყისში როცა კოსმოსლოგიის ევულუციის კონცეფციამ მიიღო ფართო და საზოგადოება ირიბად ასისახებოდა ანთროპული პრინციპით. უნივერსალ;ური ევოლუციონერების მოსაზრებით ყველა ჩვენთვის ხელისაწვდომი რეტროსპექტრული ფორმირება სამყარო უფრო და უფრო ,, უცაური'' ხდება. ხოლო ჩვენი საკუთარი არსებობა და მდგომარეობა, რ-იც განიცდის ეხლა პლანეტარული ცივილიზაცია არის მანიფესტი - არსი გამოჩენის ამ ,,საშინელი სამყაროს''
დიდი აფეთქების გაფართოების დიაგრამა NASA- ს მიხედვით
სხვადასხვა კონცეფცია ,,ევულუციის'' როგორც პრინციპულად ახალი , უნიკალური განსაზღვრება (პარამეტრები, მონაცემები და სხვ) აქამდე არ იყო განვითერებული როგორც აღმოცენებული ახალი, ადრე არ ჰქონდა ნიშანწყალი არანარ სისტემას, მაგრამ არ წარმოადგენს მსოფლიოსთვის უნიკალურს მთლიანობაში, დიდი ისტორიის მიმდევრები (= მეგა-ისტორია) მიიჩნევენ, რომ სამყაროს ევოლუცია ვითარდებოდა ეტაპობრივად, განსხვავდება სამყაროს ევოლუციის ორ მეგა-ფაზას ("იარაღს") შორის. პირველ ეტაპზე, რომელიც გაგრძელდა დიდი აფეთქებიდან და კვარკ-გლუკონის პლაზმის საწყისი დაშლისგან ვარსკვლავების ჩამოყალიბებამდე და სინთეზი მათი ბირთვებში მძიმე ელემენტების, თვითორგანიზებუს პროცესებს არ სჭირდებოდა გარე წყარო ენერგიის. ამავდროულად, ევოლუცია ნელ – ნელა მიმდინარეობდა: თვისობრივად ახალი სტრუქტურების გარეგნობას შორის დროის ინტერვალი თანმიმდევრულად იზრდებოდა. მძიმე ელემენტების წარმოქმნამ შეცვალა თვითორგანიზაციის მექანიზმი, მათი შეერთებისთვის განსხვავებით მსუბუქი ნაწილაკებისგან საჭირო იყო გარედან ენერგია. ამას აღინიშნავს უნივერსალური ევოლუციის მეორე მეგა ფაზაში გადასვლა, რომელიც მოიცავს პრებიოლოგიურ ქიმიურ პროცესებს, სიცოცხლისა და საზოგადოების გაჩენას. დაიწყო თავისუფალი ენერგიის წყაროების აქტიური კონკურენცია, კომპლექსურ წარმონაქმნებს შორის ურთიერთქმედება ახალმა განზომილებებმა შეიძინა, ხოლო ისტორიული დროის შენელება შეიცვალა სტაბილური აჩქარებით. იხ. ვიდეო ➢➢➢➢
კომცეფცია M ჩამოყალიბდა 1990წ-ს. ისეთი მეციენერბზე როგორიც იყო ფეოდოროვი ცილოკოვსკი, ჩიჟევსკი, ვერნადსკი. ისინი განიხილავდნენ ადამიანს და კაცობრიობას ერთ სურათში დიდ კოსმოსში, გამომდიანარე რწმენა იმაში ადამიანები შექმნია მაღალგანვითარებულ ცივილიზაცია და დაიწვებდნენ კოსმსის ათვისებას. მნიშვნელოვანი დასკვნა კოსმიზმის წარმოდგეს იმას, რომ გეოლოგიური ძალა და უნდა იქნას აღებული პასუხისმგებლობა დედამიწაზე და თვისთავზე მიმდინარე ყველა მოვლენაზე , ადამინი შემქნელი ადამინი შემოქედი.
სინგულარობის პრობლემა ან დიდი გარდაქმნა - მეცნიერ-მკვლევარები დიდ რაიონში ანუ უნივერსალური ისტორიაზე, გამომდინარეობს იქიდან, რომ 21 საუკუნის შუაში პლანეტარული ცივილიზაცია გადავა ეწ. სინგულარობაში. თვით ბუნება ასევე შედეგები გაივლის სინგურობის ფენომენში წარმოადგენს ცუდად არის გააზრებული და ჯერჯერობით მხოლოდ დაახლოებით შეიძლება პროგნოზირება.
მარსის ფოტოსურათი, დაშორებული დედამიწიდან 68 მილიონი კმ. გადაღებული კომოსური ტელესკო ,, ჰაბლის'' მიერ
ესფახლავთ სამეცნიერო პროცესი შეგროვება და სისტემატიზაცია მონაცემების მიღება მზის სისტემის მეოთხე პლანეტაზე. კვლევების პროცესები მოიცავს სახვადასხვა მეცნიერებების ცოდნას ისეთი როგორიც არის ასტრონომია, ბიოლოგია, პლანეტოლოგია, და სხვ.
მარსის კვლევები დაიწყო დიდი ხნის 3,5 ათასი წლის წინ, ძველ ეგვიპტეში. პირველი ფართო ცნობები მარსის განლაგებაზე შედგენილი იყო ბაბილონური ასტრონომების მიერ, სადაც შემუშავებული იყო სხვადასხვა მათემატიკური მეთოდოლგიით წინსაწარმეტყველება მარსის ადგილდებარეობის შესახებ. იხ. ვიდეო ახალი ამბები
ხოლო ძველი ბერძნები იყენებდნე ბაბილონელებისა და ეგვიუპტელების მონაცემებს. ელინისტური ფილოსოფოსებმა შეიმუშავეს დაწვრილებითი გეოცენტრული მოდელი სადაც ხსნიდნენ პლანეტების მოძრაობას. რადენიმე საუკუნის შემდეგ ინდოელმა და ისლამოსტურმა ასტრონომებმა შეაფასეს მარსის ზომა და დაშორება დედამიწსგან. ხოლო XVI -ს -ში ნიკოლოზ კოპერნიკმა წარმოადგინა გეცენტრული მოდელი სისტემა მზის სიტემის აღწერისთვის წრიული პლანტერარული ორბიტა. მისი სედეგები გადახედილ იქნა იოჰანეს კეპლერის მიერ, რ-მაც გამოავლინა უფრო ზუსტი ეკლიპტიკური ობიტა მარსის, დაკვირვების შედეგად.
პირველი დაკვირვება ტელესკოპის მეშვეობით მარსის განახოციელა გალილეი გალილეომ 1610წ-ს. მეთქვსმეტე საუკუნეში აღმოჩენილ იქნა პლანეტის ზედაპირი, განსხვავებული გარშემო თავისი ბრწყინვალებით (ალდებო) მათ შორის ლაქებიც მარსის ზღვა და ნათელი ლაქები მარსის პოლარული ქუდები. ასევე განსაზღვრული იყო პლანეტის ბრუნვის პერიოდი და თავისი ღერძი დახრა.
მარსი კვლევები საპლანეტათაშორისო სადგურებით
თანამედროვე ტოპოგრაფიული რუქა მარსის
1960-წწ-ში დაიწყო გაშვებები ავტოატური სალნატათაშორისო სადგურების (ასს) მარსის კვლევებისთვის. თავდაპირველად პლანეტის კვლევები წარმოებდა ფრენის ტრტაექტორიით (მარინერ-4, მარინერ-6, მარინერ-7) შემდგომ ორბიტაზე ხელუვნური თანამგზავრებით და უშუალოდ ზედაპირზე. პირველი კოსმოსური აპარატი, რ-იც მარსი გამოიკვლია ფრენის ტრაექტორიით იყო ამერიკული მარინერ-4. ხოლო პირველი ხელოვნური თანაგზავრი ამერიკული მარინერ-9. 1971 წლამდე 14 გაშვებიდან ავტომატური სადგურების მარსზე, 10 იქიდან წარუმატებელი იყო.
შემდეგი კვლევები მარსის გამოყოფილია ორი მიმართულება - ხანგრძლივი კვლევები მარსის ავტომატური კოსმოსური სადგურების მეშვეობით და განხორცილება პილოტირებული ფრენების (შესაძლო მარსის კოლონიზაცია)
ნასას ხემძღვანელობამ დაავალა რადენიმე სამეცნიერ-კვლევითი ორგანიზაცია, რ-ებაც უნდა შექინმას მომავლის რობოტ-მკვლევარებიწითელი პლანეტის კვლევებისთვის იაპონიისა და ლალაბის უნივერსისტეტის მეცნიერთა ჯგუფების მიერ ჩატარებული კვლევების თანახმად აჩვენა, რომ ხნელეთის ზოგიერთი მწერებიდან კოპირებული რობოტები სკამაოდი კარგად ახრხებენ მკაცრი პირობებში მუშოაბას კერძოდ ფრთებს შეუძლიათ საკმარისად მიზიდვა ფრენისთავის მარისი თხელი ატმოსფეროში გადაფრენებისთვის ვიდრე დედამიწაზეა. მარსზე განლაგდება პატარა როვერები რომლებიც მობილური ბაზა იქნება მიაწოდოს ყვეწლა საჭირო კომუნიკაციის გასწვრივ ყველა შეგროვებული ინფორმაციებს გადასცემს დედამიწას. პრინციპში იგივეს აკეთებენ ეხლა როვერებიც, რ-ებიც ახლა წითელ პლანეტაზე არიან, მაგრამ ფრინავი ასისტეტების გამოყენება მათ დაეხმარება დიდი ტერიტოიების დაფარვაში და უფრო მეტი სამეცნიერო ინფორმაციი შეგროვებაში.
ვიტამინები B-ჯგუფის ვიტამინები
ლათინურიდან - vita - სიცოცხლე და ამინ - ჯგუფი უცნობი ორგანული ნივთიერება, რომელსაც ორგანიზმი არ ასინთეზებს (ან მცირე რაოდენობით ასინთეზებს) და მისი მიღება აუცილებელია დიეტით. შესაბამისად კონკრეტული ნვთიერება ზოგიერთი ორგანიზმისთვის შეიძლება იყოს ვიტამინი. ხოლო სხვისთვის არა. მაგალითად, ვიტამინ C, ასკორბინმჟავა: ის ადამიანებისთვის ვიტამინია, ხოლო სხვა დანარჩენი ორგანიზმების უმრავლესობისთვის არა, რადგან მათ ორგანიზმში ხდება მისი სინთეზი.
ვიტამინები იყოფა ორ დიდ ჯგუფად: წყალში და ცხიმში ხსნადად. წყალში ხსნად ვიტამინებს ეკუთვნის B ჯგუფის ყველა ვიტამინი და ვიტამინი C, ხოლო ცხიმში ხსნად ვიტამინებს — A, D, E და K ვიტამინები.
B ჯგუფის ვიტამინები გვხვდება ძალიან ბევრ პროდუქტში, ბოსტნეულში, მარცვლეულში, ხორცპროდუქტებში, რძის პროდუქტებში და ა.შ. ვიტამინი B12 კი გვხვდება მხოლოდ ცხოველურ პროდუქტებში, B ჯგუფის ზოგიერთ ვიტამინს შეიცავს მარცვლეული კულტურები - მაგრამ არა B12-ს. B12 პასუხისმგებელია სისხლში წითელი უჯრედების წარმოქმნაში, ის მთავარ როლს ასრულებს ტვინის და ცენტრალური ნერვული სისტემის ნორმალურ ფუნქციონირებაში. B12-ის ნაკლებობა ორგანიზმში იწვევს ანემიას და ნერვული სისტემის დაზიანებას, იმ ადამიანებისთვის, რომლებიც არ იღებენ ცხოველურ პროდუქტებს, მკაცრად რეკომენდირებულია B12-ს ტაბლეტების სახით ან B12-ით ხელოვნურად გამდიდრებული პროდუქტების მიღება. B12-ით განსაკუთრებით მდიდარია ხორც პროდუქტები (ძროხის ხორცი, ღვიძლი, თევზი და ა.შ.), ის ასევე მოიპოვება კვერცხში და რძის პროდუქტებში. B ჯგუფის ვიტამინების უმრავლესობას შეიცავს, აგრეთვე მარცვლეული კულტურები, ნიგოზი და კარტოფილი. B6-ს ამზადებენ აგრეთვე ნაწლავებში მობინადრე ბაქტერიები.
გამოყენება: ძირითადათ საჭიროა ზრდისა და სიჯანსაღის Sესანარჩუნებლად. ისინი აგრეთვე მონაწილეობენ საკვების დაშლაში ენერგიის მისაღებად. აგრეთვე B12 და ფოლიუმის მჟავა აუცილებელია სისხლის უჯრედთა წარმოქმნისათვის, B5და B6 აუცილებელია სისხლის უჯრედთა წარმოქმნისათვის.
ვიტამინი C (ასკორბინის მჟავა) საჭიროა ზრდისა და ქსოვილთა ჯანმრთელობის შენარჩუნებისთვის, განსაკუთრებით კანის, სისხლძარღვების, ძვლებისა და კბილებისათვის. აუცილებელ კოფერმენტს წარმოადგენს მრავალ მეტაბოლურ რეაქციაში, განსაკუთრებით ცილების დაშლასა და ახალი ცილების წარმოქმნაში. აგრეთვე ამაღლებს რეზისტენტობას ინფექციის წინააღმდეგ და ხელს უწყობს ჭრილობის შეხორცებას. იხ. ვიდეო
ვიტამინი D (კალციფეროლი) წყარო: ღვიძლი, თევზის ღვიძლის ცხიმი, რძის პროდუქტები, კვერცხის გული, მარგარინი, სპეციალური ნივთიერება (პროვიტამინი D3) კანის უჯრედებში გარდაიქმნება D ვიტამინად მზის სინათლის ზემოქმედებით.
გამოყენება: აუცილებელია კალციუმის და ფოსფორის შეწოვისთვის და მათი გადასვლისთვის ძვლებსა და კბილებში. შესაძლოა მოქმედებდეს პარათჰორმონთან ერთად.
E ვიტამინი (ტოკოფეროლი) წყარო: ხორცი, კვერცხის ყვითრი, ფოთლოვანი ბოსტნეულინიგოზი, რძის პროდუქტები, ხორბლის ჩანასახი, თესლისა და ბოსტნეულის ზეთი. აგრეთვე E ვიტამინი იცავს ზოგიერთ მემბრანებს, რომლებსაც კიბოს გამოწვევა შეუძლიათ.
K ვიტამინი (ფილოქვინონი ანუ მელაქვინონი) წყარო: ღვიძლი, ხილი, ნიგოზი, პომიდორი, მწვანე ბოსტნეული, განსაკუთრებით კომოსტო. აგრეთვე მას ამზადებენ ნაწლავებში მობინადრე ბაქტერიები. K ვიტამინი აუცილებელია ღვიძლში პროტრომბინის სინტეზისათვის (საჭიროა სისხლის შედედებისთვის).
ყველაზე მნიშვნელოვანი ვიტამინები - ის ვიტამინები, რ-საც ქვემოთ გაგცნობთ,ქალებს სილამაზის ახალგაზრდობისა და კარგი აღნაგობის შენარჩურნებაში დაეხმარება.
C ვიტამინზე (ასკორბინის მჟავა) დამოკიდებულია კბილებისა და კანის ჯამრთელობაზა,მისი დახმარებით წარმოიქმნება სისხლის უჯრედები, ძლიერდება იმუნიტეტი და უმჯობესდება ნაწლავბის მოქედება მისი დეფივიტი იწვევეს მოთენთილობას და გადაღლილობის გრძნობას, კანი შრება თმა იწყებს ცვენას C ვიტამინს შეიცავს ციტრუსები, ბროკოლი, კივი,შავიმოცხარი.
B9 ვიტამინი (ფოლიუმის მჟავა) ხელს უწყობს ნაყოფის ჯამრთელობას. გარდა ამისა ეს ვიტამინი ამცირებს საკვერცხეებისა და სარძევე ჯირკვლების კიბოს რისკს. ფოლოიუმის მჟავა შეიცავს მწვანილი, კვერცხისგული, ხორცი, თევზი და მარცვლეული.
თუთია მონაწილეობს ლიმფოციტების მომწიფების პროცესში. ორგანიზმში. მისი დეფიციტი იწვევს იმუნური სისტემის ძლიერ დასუსტებას, თუთია ბევრია შირხტსა და კაკალში.
ორგანიზმში კალციუმის უმრავლესობა იწვევს ძვლების დაწევრილებას, ხდება ფორებისანი, კარგავს სიმკვრივეს და სიმაგრეს, კალციუმის გარეშე არასრულფასოვნად ვითარდება გულ-სისხლძარღვთა კუნთები. ნერვული სისტემა. ის ხელს უწყობს სისხლის შესქელებას. გამოდევნის ორგანიზმიდან მძიმე მეტალებს აწესრიგებს ენდოკრინული ჯირკვლების მუშაობას, ხელს უშლის კიბოს განვითარებას კალ;ციუმს შეიცავს მაგარი შვეიცარული ყვეალი, თეთრი კობოსტო, რძის ნაწარმი.
მაგნიუმი მონაწილებს ქალის ორგანიზმში მიმდინარე ყველა პროცესში მისი დეფიციტი იწვევს ნივითიერებათა ცვლის დარღვევას. მისი დეფიციტი იწვევს ნივთიერება ცვლის დარღვევას. ირევა მენსტრუალური ციკლი,მცირდება ბავშის ცასახვის შესაძლებლობა.ხელი ეშლება ორგანიზმიდან სითხის გამოყოფას კანი ხდება დუნე, კარგავს ელასტიურობას და სიგლუვეს, თუმცა ის ხელს უწყობს ტვინიდან სისხლიდან ,,ციდი''ქოლესტრინის გამოდევნას და აუმჯობესებს ტვინის მუშაობას. მაგნიუმით მდიდარია კაკალი წიწიბურა, შვრია და ზეთისხილი.
E ვიტამინი (ტოკოფეროლი) არის სილამაზის ვიტამინი , ძლიერი ანტიოქსიდანტია, აფერხებს უჯრედების დაბერებას, აუმჯობესებს კანისა და თმის მდგომარეობას. E ვიტამინს შეიცავს მცენარეული ზეთები და ხორბლის ღივი და ზეთის ხილი.
რკინა აუცილებელი კომპონნეტია ჰემოგლობინი - ცილის, რ-საც ჟანგბადი მიაქვს ორგანიზმის ყველა უჯერდათან. რკინის დეფიციტი იწვევს ანემიას და კანის ტურგორს. მისი წყაროა - ღვიძლი, წითელიხორცი, წიწიბურა.
