ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                ძალოსნობა

 

ქართველი ძალოსანი ლაშა ტალახაძე

სპორტის ოლიმპიური სახეობა. წარმოადგენს შეჯიბრებას შტანგის აწევაში. ოფიციალური შეჯიბრების თანამედროვე პროგრამა მოიცავს ატაცს, ორივე ხელით შტანგის აკვრას და ვარჯიშების შედეგების ჯამს. ატაცის დროს შტანგას ფიცარნაგიდან ზევით წევენ ერთი განუწყვეტელი მოძრაობით; აკვრის დროს — ორ მომენტად, გულმკერდზე და გულმკედრიდან. 1934–72 წლებში მიღებული იყო ეგრეთ წოდებული კლასიკური სამჭიდი — აჭიმვა, ატაცი და აკვრა.

ევროპის ჩემპიონატი კაცთა შორის იმართება 1896 წლიდან; ქალთა შორის — 1988-დან; მსოფლიოს ჩემპიონატი კაცთა შორის 1891 წლიდან; ქალთა შორის — 1986 წლიდან; ოლიმპიური სახეობაა: 1896 წლიდან (არ იყო შეტანილი 1900, 1908 და 1912 წლების თამაშების პროგრამაში) — კაცები, 2000 წლიდან — ქალები.

ვარჯიში და შეჯიბრება სიმძიმეების აწევაში ცნობილია კაცობრიობის ისტორიის უძველესი პერიოდიდან. ძალოსნობის საერთაშორისო ფედერაცია დაარსდა 1905 წლის 10 ივნისს დუისბურგში და აერთიანებს 187 ქვეყანას. საქართველოს ძალოსნობის ფედერაცია დაფუძნდა 1991 წლის 1 ივლისს და 1993 წლის 1 იანვრიდან ძალოსნობის საერთაშორისო ფედერაციისა და ევროპის ძალოსნობის ფედერაციის წევრია.

ქართველი ძალოსნებიდან ოლიმპიური ჩემპიონი და მსოფლიოს 4-გზის გამარჯვებულია ლაშა ტალახაძე, რომელმაც ამავდროულად 109+ კგ კატეგორიაში აკვრაში 264 კგ აწევით მსოფლიოს ახალი აბსოლუტური რეკორდი დაამყარა. ლაშა ტალახაძე მეოთხე ქართველი ოლიმპიური ჩემპიონია ძალოსნობაში რაფაელ ჩიმიშკიანის (1952), კახი კახიაშვილის (1992) და გიორგი ასანიძის (2004) შემდეგ. ქართული ძალოსნობის განვითარებაში მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით გიორგი ჩიკვაიძეს, კონსტანტინე ზაუტაშვილს, მამია ჟღენტს, დიმიტრი კაპცოვს, რობერტ ტატიშვილს და სხვებს

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 კუნელი

(ლათ. Crataegus) — ეკლიანი ხეებისა და ბუჩქების გვარი ვარდისებრთა ოჯახისა.

მოიცავს 200-მდე სახეობას (სხვა მონაცემებით 1000-ზე მეტ სახეობას), რომელიც გავრცელებულია ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს ზომიერსა და ნაწილობრივ სუბტროპიკული ჰავის ზონაში (ძირითადად ჩრდილოეთ ამერიკაში). ყოფილ სსრკ-ში 50-მდე ველური და 75-მდე ეგზოტური სახეობაა.

კავკასიაში ბუნებრივად გავრცელებული 20-მდე სახეობიდან საქართველოში იზრდება 9. მათგან კავკასიური კუნელი (ლათ. Crataegus caucasica) და კოლხური კუნელი (ლათ. Crataegus colchica, Crataegus pentagyna supsb. pentagyna) ენდემებია, პირველი სამხრეთ-აღმოსავლეთ კავკასიისა, მეორე — კოლხეთის. მოშენებულია ზოგიერთი ველური კუნელიც. ინტროდუცირებულია აგრეთვე 30-მდე სახეობა. ველური სახეობიდან ჩვენში ყველაზე უფრო გავრცელებულია შავი ანუ ხუთბუშტუკოვანი კუნელი, შავი კუნელი (ლათ. Crataegus pentagyna) და ირიბჯამფოთოლაკიანი კუნელი (ლათ. Crataegus curvisepala, Crataegus kyrtostyla).

იხ. ვიდეო

კუნელი საქართველოში ყველგან იზრდება, ბარიდან მოკიდებული მთის შუა სარტყლამდე, მშრალ და ღია ფერდობებზე, გამეჩხერებულ ტყეებსა (ქვეტყედ) და ნაკაფებზე, ზოგჯერ სუბალპურ სარტყელშიც აღწევს. გვხვდება უფრო ბუჩქნარების — კუნელიანების სახით, რომელიც მეტწილად ტყის მოჭრის შედეგად ჩნდება და ნიადაგდაცვითი მნიშვნელობა აქვს. ნიადაგისადმი კუნელი საკმაოდ განურჩეველია, თუმცა უფრო ხაროს ღრმა, საშუალოდ ტენიან და დაწრეტილ ნიადაგზე. ყვავილობს აპრილ-ივლისში. ნაყოფი მწიფდება სექტემბერ-ოქტომბერში. საკმაოდ ყინვაგამძლე და სინათლის მოყვარულია. მრავლდება თესლით და ძირკვის ამონაყრით, ზოგჯერ ფესვის ნაბარტითაც. ცოცხლობს 200-300 წელს. დეკორატიულია. გამოსადეგია ცოცხალ ღობედ. მშრალი ფერდობების გასამწვანებლად, ვაშლის, მსხლის, კომშის, ზღმარტლის ქონდარა საძირედ. აქვს მკვრივი და მაგარი ღია ვარდისფერი ან მურა-მოწითალო მერქანი, რომელსაც იყენებენ წვრილმანი ნივთების დასამზადებლად, ნუჟრებს — სადურგლოდ. ზოგი სახეობის (ყამბრო — (Crataegus pontica), კნაპა — (ლათ. Crataegus orientalis) და სხვა) ნაყოფი იჭმევა. ზოგან გამხმარ ნაყოფს ფქვავენ და პურის ფქვილში ურევენ ნორჩი ფოთლებისაგან აყენებენ ჩაისმაგვარ სასმელს. კუნელი თაფლოვანია.

კუნელის ნაყენი

მე -16 საუკუნიდან კუნელს იყენებენ მედიცინაში. ძველად მას მხოლოდ ფაღარათისა და დიზენტერიის დროს იყენებდნენ. მე -19 საუკუნიდან ყვავილებისა და ფოთლებისგან დამზადებულ ჩაის იყენებენ სისხლის გამწმენდად, ხოლო მე -20 საუკუნის დასაწყისიდან კუნელის ნაყოფსა და ყვავილებს ურჩევენ, როგორც წამალს გულისა და სისხლძარღვების დაავადებების დროს

ჩვეულებრივი კუნელი (Crataegus laevigata (Poir.) DC.), წითელი კუნელი (Crataegus sanguinea Pall.), მწვანე კუნელი (Crataegus chlorocarpa Lenne et K. Koch), დაჰურიული კუნელი (Crataegus dahurica) (Crataegus monogyna Jacq.) კუნელი (Crataegus pentagyna Waldst. Et Kit. Ex Willd.) და სხვა სახეობები აწარმოებენ მცენარეებს ორი სახის სამკურნალო ნედლეულის მისაღებად: კუნელის ყვავილები (ლათინური Flores Crataegi) და კუნელის ხილი (Fructus Crataegi). ყვავილებს იღებენ მშრალ ამინდში აყვავების დასაწყისში, აშრობენ კანოპის ქვეშ ან საშრობებში, როდესაც თბებიან +40 ° C- მდე. ნაყოფს იღებენ სრული სიმწიფის ეტაპზე და აშრობენ თბილ ოთახებში ან საშრობებში + 70 ° C ტემპერატურაზე საცერებზე. ძირითადი აქტიური ინგრედიენტებია ფლავონოიდები: ჰიპეროზიდი, ქერციტრინი, კვერცეტინი, ვიტექსინი, აცეტილვიტექსინი, აგრეთვე ოქსიცინამინის მჟავები - კოფეინური და ქლოროგენული. კუნელისგან დამზადებულ მედიკამენტებს აქვთ კარდიოტონური ეფექტი. ისინი ზრდის მიოკარდიუმის შეკუმშვას, მაგრამ ამცირებენ მის აგზნებადობას; ტრიტერპენიული მჟავები ზრდის სისხლის მიმოქცევას კორონარულ და ცერებრალურ გემებში, ზრდის გულის კუნთის მგრძნობელობას გულის გლიკოზიდების მოქმედებაზე და ამცირებს ტკივილს და დისკომფორტს გულში. კუნელის პრეპარატები გამოიყენება გულის აქტივობის, კარდიალგიის, კლიმაქტერული სინდრომის, ჰიპერტენზიის, ასთენო-ნევროზული პირობების ფუნქციური დარღვევების კომპლექსურ თერაპიაში. სამეცნიერო მედიცინაში გამოიყენება ალკოჰოლური ნაყენი, აგრეთვე თხევადი და სქელი ექსტრაქტი ყვავილებიდან და ხილიდან. ხალხურ მედიცინაში კუნელის ყვავილებს იყენებენ იგივე მიზნებისთვის (ნაკლებად ხშირად ხილით და უფრო მეტიც კვების მიზნით)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         მარსის ზედაპირი 

თრთვილი მარსის ზედაპირზე (სურათი გადაღებულია ვიკინგ - 2 მარსის სადგურიდან, 1979წ-ის 18 მაისი)

მარსის ზედაპირის ორ მესამედს უკავია ნათელი ადგილები სახელწოდებით მატერიკი დაახლ. მესამედი - ბნელ ადგილებშია, რ-საც რღვები ეწოდება. ზღვები კონცეტრირებული არიანია ძირითადად პლანეტის სახრ. ნახევარსფეროში 10 და 40 ° გრძედიდან. ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში მხოლოდ ორი დიდი ზღვაა - მჟავე და დიდი სერტი

გუსევის კრატერის ადგილი (spirit rover -ის სურათის მოზაიკა)

ბნელი ადგილების ბუნება კვლავ დავის საგანია. ისინი არსებობენ მარსზე მტვრის ქარიშხლის მიუხედავად. ერთ დროს, ეს არგუმენტად იქცა იმ მოსაზრების სასარგებლოდ, რომ ბნელი ადგილები მცენარეულია. ახლა ითვლება, რომ ეს უბრალოდ ადგილებია, საიდანაც მათი რელიეფის გამო მტვერი ადვილად იფანტება. ფართომასშტაბიანი სურათები გვიჩვენებს, რომ მუქი ლაქები სინამდვილეში შედგება მუქი ზოლების ჯგუფებისა და ლაქებისგან, რომლებიც ასოცირდება კრატერებთან, ბორცვებთან და სხვა ქარიშხალებთან მიმართებაში. მათი ზომისა და ფორმის სეზონური და გრძელვადიანი ცვლილებები აშკარად ასოცირდება მსუბუქი და ბნელი მატერიით დაფარული ზედაპირული ფართობების თანაფარდობის ცვლილებასთან.

იხ. ვიდეო

მარსის ნახევარსფეროები საკმაოდ განსხვავებულია ზედაპირის ბუნების თვალსაზრისით. სამხრეთ ნახევარსფეროში, საშუალო სიმაღლე 1-2 კმ-ზეა და მჭიდროდ არის დაფარული კრატერებით. მარსის ეს ნაწილი მთვარის კონტინენტებს წააგავს. ჩრდილოეთში ზედაპირის უმეტესი ნაწილი საშუალოზე დაბალია, რამდენიმე კრატერია, ნაყარი კი შედარებით გლუვი ვაკეა, სავარაუდოდ, ლავის წყალდიდობისა და ეროზიის შედეგად. ეს ნახევარსფერული სხვაობა კვლავ კამათის საგანია. ნახევარსფეროებს შორის საზღვარი მიჰყვება დაახლოებით დიდ წრეს, რომელიც ეკვატორიდან 30 ° -ით იხრება. საზღვარი ფართო და არარეგულარულია და ფერდობებით ჩრდილოეთისკენ. მის გასწვრივ გვხვდება მარსის ზედაპირის ყველაზე მეტად ეროზიული ადგილები.

შემოთავაზებულია ორი ალტერნატიული ჰიპოთეზა ნახევარსფეროების ასიმეტრიის ასახსნელად. ერთ-ერთი მათგანის თანახმად, ადრეულ გეოლოგიურ ეტაპზე ლითოსფერული ფირფიტები "ჩამოინგრა" (შესაძლოა შემთხვევით) ერთ ნახევარსფეროში, ისევე როგორც პანგეას კონტინენტი დედამიწაზე, შემდეგ კი "გაიყინა" ამ მდგომარეობაში. სხვა ჰიპოთეზა გვთავაზობს მარსის შეჯახებას პლუტონის ზომის კოსმოსურ სხეულთან.

იხ. ვიდეო მარსის ცივილიზაციის დაღუპვა, მარსის ქრონიკები

სამხრეთ ნახევარსფეროში კრატერების დიდი რაოდენობა მიანიშნებს იმაზე, რომ აქ ზედაპირი უძველესია - 3-4 მილიარდი წელი. კრატერების რამდენიმე ტიპი არსებობს: მსხვილი ბრტყელძირიანი კრატერები, პატარა და ახალგაზრდა მთვარის მსგავსი თასების კრატერები, კედლის კრატერები და ამაღლებული კრატერები. ეს უკანასკნელი ორი ტიპია მარსისთვის დამახასიათებელი - რგოლიანი კრატერები წარმოიქმნება იქ, სადაც თხევადი განდევნა მიედინება მთელს ზედაპირზე, და ამაღლებული კრატერები წარმოიქმნება იქ, სადაც კრატერის განდევნის საბანი იცავს ზედაპირს ქარის ეროზიისგან. ზემოქმედების წარმოშობის ყველაზე დიდი დეტალი ჰელასის ვაკეა (დაახლოებით 2100 კმ-ზე. ჰემისფერული საზღვრის მახლობლად ქაოტური ლანდშაფტის მიდამოში განიცადა მოტეხილობისა და შეკუმშვის დიდი უბნები, ზოგჯერ მას მოჰყვა ეროზია (მეწყრული ან მიწისქვეშა წყლების კატასტროფული გამოყოფის გამო) და თხევადი ლავის წყალდიდობა. ქაოტური პეიზაჟები ხშირად გვხვდება წყლით მოჭრილი დიდი არხების სათავეში. მათი ერთობლივი ფორმირების ყველაზე მისაღები ჰიპოთეზაა მიწისქვეშა ყინულის უეცარი დნობა.

მარინერის ხეობა მარსზე

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - 

                           ბადრიჯანი

(ლათ. Solanum melongena) — მრავალწლოვანი მცენარე ძაღლყურძენასებრთა ოჯახისა. სითბოსა (20-30 °C) და ტენის მოყვარული კულტურა.

მისი სამშობლოა აღმოსავლეთი ინდოეთი. ველურად იზრდება სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში (ინდოეთი, მიანმარი და სხვა), ტროპიკულ სარტყელში კულტივირებულია მრავალწლოვან მცენარედ. ამიერკავკასიის რესპუბლიკებში, რუსეთსა და უკრაინის სამხრეთით, მოლდოვასა და შუა აზიაში მოჰყავთ ღია გრუნტზე.

ნაყოფი შეიცავს (%-ობით): 7,1-11 მშრალ ნივთიერებას, 2,7 - 4 შაქარს, 0,6-1,4 ცილას, 0,1-0,4 ცხიმს, აგრეთვე კალციუმის, ფოსფორის, რკინისა და სხვა მარილებს. ბადრიჯანს იყენებენ საკონსერვო წარმოებასა და კულინარიაში. გავრცელებული ჯიშები: დელიკატესი 163, დონური 14, გრძელი იისფერი 239, სიმფეროპოლური 105, საკონსერვო 10 და სხვა.

მოსავლიანობა 1530 ტ/ჰა. სუბტროპიკულ და ზომიერი ჰავის ქვეყნებში ბადრიჯანი მოჰყავთ როგორც ერთწლოვანი კულტურა ჩითილის გამოყვანის მეთოდით. ივანე ჯავახიშვილის ცნობით, საქართველოში ბადრიჯანი ცნობილი ყოფილა XII საუკუნემდე. ხალხური სელექციით შექმნილია ადგილობრივი ჯიშები. რესპუბლიკაში დარაიონებული ჯიშებია: გარდაბნული, ბულგარული 014, შავგვრემანი. ბადრიჯნის მავნებლებია: მინდვრის ბაღლინჯო, მახრასებრნი და სხვა. დაავადებანი: მშრალი სიდამპლე, ფილტოფთორა, ჭკნობა.

იხ. ვიდეო

გარეულ გარემოში ბადრიჯანი წარმოშიბით შუა აღმოსავლეთიდან და ინდოეთიდან. ზუსტად მანდ შეიძება შევხდეთ შრეული წიანპარს ბადრიჯანის, რ-იც წარმიშო ველუს გარემოში. პირველად მისი ლულტივირება მოახდინეს დაახლ. 1500წ-ის წინ იმ მხარეში რასაც ადასტურებს უძველესი სანსკრიტული ტექსტებში. ეს ბოსტნეული არაბებმა გაავცელეს მე19 საუკუნეში აფრიკაში.

   

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                        ტრისკელიონი 

ტრისკელიონი კუნძულ მენის დროშიდან

(აგრეთვე ტრისკელი, ტრისკელე; ბერძ. τρισκελης — სამფეხა) — ძველი სიმბოლური ნიშანი, რომელიც წარმოადგენს ერთი წერტილიდან გამომავალ სამ მორბენალ ფეხს. სიმბოლო გვხვდება ბერძნებში, კრიტო-მაკედონელებში, ეტრუსკებში, კელტებში, ბურიატებსა (სახელწოდებით „არბაგარი“) და ჰიმალაის სხვა ხალხებში. მსგავსი ნიშანი მიცუდომოე იაპონიაში წარმოადგენს სამმაგი დაცვის ამულეტს (ხანძრის, ქურდობისა და წყალდიდობისგან). კერძოდ, წარმოადგენს ათენელი ალკმეონიდების დიდგვაროვნული და ძლევამოსილი სახლის გერბს. ერთ-ერთი უპირველესი სოლარული სიმბოლო, ამ მხრივ უახლოვდება სვასტიკას (ზოგჯერ ტრისკელიონს უწოდებენ სამმაგ, სამკუთხა ან სამკიდურა, სამსხივა სვასტიკას). გარდა ამისა, როგორც მზის მოძრაობის სიმბოლო, რომელიც განასახიერებს მის სამ ძირითად მდგომარეობას — აისს, ზენიტს და დაისს, ტრისკელიონი უახლოვდება ტრიქუეტრს. მოგვიანებით სიმბოლო ასახავდა „დროის სირბილს“, ისტორიის მსვლელობასა და ვარსკვლავთა ბრუნვა.

იხ. ვიდეო

ტრსკელიონი სიცილიის სიმბოლოს წარმოდგენს. VIII ს ჩვ. წ. აღ.  ბერძნული ექსპედიცია, რომელიც შუამდინარეთში ახალ ტერიტორიებს ეძებდა, დიდ, აქამდე უცნობ კუნძულს წააწყდა, რომელიც ბერძნებს მდიდარი ბუნებრივი რესურსებით იზიდავდა. კუნძულის გარშემო კუნძულებმა ბერძნებმა აღმოაჩინეს, რომ მას აქვს სამი მწვერვალი, რომლებიც ახლა სამხრეთით, პაფინის კონცხის, აღმოსავლეთით პელორის კონცხის და დასავლეთით ლილიბეის კონცხებად არის ცნობილი. ტრისკელიონი გამოჩნდა ბერძნების იმ კუნძულიდან წასვლის შემდეგ, რომელსაც ისინი ტრინაკრიას უწოდებდნენ, ბერძნული სიტყვიდან trinacrios, რაც ნიშნავს სამკუთხედს. ტრისელიონი აირჩიეს ტრინაკრიას სიმბოლოდ, ახლა კი სიცილია, რომელიც დღემდეა შემორჩენილი.

თავდაპირველად ტრისკელიონზე გამოსახული იყო მედუზის თავი გველის საშუალებით თმის ნაცვლად. თავის ახლანდელი ვერსია არის ქალი, შესაძლოა ქალღმერთი, ზოგჯერ ფრთები დროის მარადიული წარმატების საჩვენებლად და გველები სიბრძნის საჩვენებლად. ჩვეულებრივ, გველებს ხორბლის ყურები ანაცვლებს, რაც კუნძულის სიმრავლეს აჩვენებს. Triskelion ცოტა ხნის წინ მიიღო სიცილიის რეგიონალურმა ასამბლეამ, როგორც სიცილიური დროშის განუყოფელი ნაწილი და მოათავსეს შუაში, დროშის წითელი და ყვითელი ველების გადაკვეთაზე .

სიცილიის დროშა სიმბოლო ტრისკელიონი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ეკუმენიზმი

 (ბერძ. οἰκουμένη, მსოფლიო) — ტერმინი აღნიშნავს მოძრაობას, რომლის მიზანიცაა რელიგიური კონფენსიების გაერთიანება. ქრისტიანულ ეკუმენიზმს საფუძველი ჩაეყარა 1910 წელს ედინბურგში გამართულ მსოფლიო მისიონერულ კონფერენციაზე. ეკუმენიზმი, სულ ცოტა, სამ მიმართულებას ითვალისწინებს: 1. ქრისტიანული კონფენსიების გაერთიანებას; 2. არაქრისტიანული რელიგიების ინტეგრაციულ პროცესებსა და 3. ქრისტიანული ეკონუმენური ორგანიზაციების არაქრისტიანულ ორგანიზაციებთან შეთანხმებულ მოქმედებებს. უკანასკნელთა შორის გამოირჩევა ბუდისტების მსოფლიო საძმო, მსოფლიო ისლამური კონგრესი, ალ–ახზარესთან (ქაიროში) არსებული ისლამური კვლევების ცენტრი და სხვა.

ქრისტიანული ეკუმენური მოძრაობა მიზნად ისახავს სხვადასხვა ქრისტიანული ეკლესიების (კონფესიების) დაახლოებასა და გაერთიანებას. ტერმინი "ეკუმენიზმი" ხმარებაში შემოვიდა 1937 წელს პრინსტონის უნივერსიტეტის თეოლოგიური სემინარიის თეოლოგების მიერ. ქრისტიანობაში ეკუმენისტური პროცესების კოორდინატორია მსოფლიო საეკლესიო საბჭო, რომელიც 1948 წელს შეიქმნა. მასში გაერთიანებულია პროტესტანტული, მართლმადიდებლური და სხვ. კონფესიების უმრავლესობა. მოძრაობაში წამყვანი როლი პროტესტანტულ ორგანიზაციებს უკავიათ.

იხ. ვიდეო მიუხედავად იმისა, რომ მართლმადიდებელი ეკლესია ეკუმენიზმს მიუღებელად და, ზოგჯერ, მწვალებლობადაც კი მიიჩნევს, დიალოგი ქრისტიანულ კონფესიებს შორის გრძელდება და ქრისტიანებს შორის, განსაკუთრებით დასავლეთში, პოპულარულია განსხვავებული კონფესიების გაერთიანების იდეა. როგორ იცვლებოდა დამოკიდებულება ეკუმენიზმის მიმართ? როდის გაჩნდა კონფესიების შერიგებისა და მათ შორის დიალოგის იდეა? ნიშნავს თუ არა ეს დიალოგი ქრისტიანული კონფესიების საბოლოო გაერთიანებას? „წითელი ზონის" მორიგ გამოშვებაში გიორგი გვახარია ამ საკითხებზე ესაუბრება საქართველოს ევანგელურ-ბაპტისტური ეკლესიის ეპისკოპოსს, რუსუდან გოცირიძეს.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   კარმა

დაუსრულებელი კვანძი

 (სანსკ. कर्म karma ”ქმედება”) — ცენტრალური ცნება ინდუიზმსა და ინდოეთის სხვა რელიგიებში, ცოცხალი არსების ქმედება, რომელიც მის შემდგომ ბედს და ცხოვრების პირობებს განაპირობებს.

ინდუიზმი ქადაგებს სულის (ატმანი) უკვდავებას და სხეულის სიკვდილის შემდეგ მის ახალ სხეულში დაბადებას. სხეულის შერჩევა, არსების ხელახალი დაბადების ადგილი, მშობელი, ცხოვრების ხანგძლივობა და მისი პირობები განპირობებულია წინა ცხოვრების ქმედების შესაბამისად, ანუ კეთილი ქმედების - კეთილი კარმის - ”ანაზღაურებაა” მომდევნო ცხოვრების უკეთესი პირობები, ბოროტი ქმედებით - ბოროტი კარმით - ატმანი (სული) იმკის ცხოვრების არახელსაყრელ პირობებს.

მცენარეთა და ცხოველთა კარმა (ქმედება) ბუნებრივია, ატმანი 8 400 000 ფორმას ერთი მეორის მიყოლებით იცვლის, ხოლო ადამიანის სხეულის მიღწევისას მის კარმას გააზრებული მნიშვნელობა ეძლევა და იგი თავისი ქმედებისთვის პასუხისმგებელი ხდება.

ადამიანის სხეულში მყოფი სულის დანიშნულება არა კეთილი კარმის დაგროვებაა, არამედ კეთილი და ბოროტი ქმედებების არარსებულამდე დაყვანა, კარმისა და დაბადებათა ბორკილებისგან განთავისუფლება და ღმერთთან (პერსონალურ ან უპიროვნო ბრაჰმანთან) შერწყმა

იხ. ვიდეო

ინდუიზმში

კარმის კანონის ერთ-ერთი პირველი დრამატული აღწერა შეგიძლიათ იხილოთ ბჰაგავატ გიტაში, რომელიც მაჰაბჰარატას ეპოსის ნაწილია. ეპოსის ერთ-ერთი მთავარი გმირი არჯუნა, რომელიც ემზადება ბრძოლისთვის, აცნობიერებს, რომ მისი მოწინააღმდეგეების რიგებში არიან მისი ოჯახის წევრები, მისი მასწავლებლები და მრჩეველები. იმედგაცრუებული არჯუნა გადაწყვეტს, მონაწილეობა არ მიიღოს ბრძოლაში. კრიშნა, სხვა საკითხებთან ერთად, თავისი ეტლის მძღოლის როლს ასრულებს, არჯუნას უხსნის "მოვალეობის" კონცეფციას და არწმუნებს მას, რომ მოვალეა იბრძოლოს მომავალ ბრძოლაში. მთელი Bhagavad-gita არის საუბარი კრიშნასა და არჯუნას შორის ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტებზე და ფილოსოფიურ თემებზე. კარმას თავდაპირველი კონცეფცია ინდუიზმში კიდევ უფრო შემუშავდა სხვადასხვა ტრადიციებსა და აზროვნების სკოლებში, როგორიცაა ვედანტა და ტანტრა.

დაუსრულებელი კვანძი ნეპალის ტაძრის ლოცვის ბორბალზე

ბუდიზმში

ყველაზე ზოგად შემთხვევაში, ბუდიზმში, კარმა გაგებულია, როგორც ადამიანის ფიზიკური, მეტყველებისა და გონებრივი ფორმით მოქმედებებსა და მის შემდგომ ცხოვრებას და მომავალ დაბადებას შორის ურთიერთობის "ბუნებრივი" კანონი. უფრო სპეციფიკური გაგება შეიძლება იყოს კავშირი ადამიანის ნებელ განზრახვას (ჩეთანს [en]) და მის შედეგებს კარმის ნაყოფის სახით, რომელიც შეიძლება იყოს კარგი და ცუდი, რომელიც ვლინდება დაუყოვნებლივ და შემდეგ დროის მნიშვნელოვანი პერიოდი. ტერავადაში და, როგორც თავად ბუდა ამბობს, კარმა გაგებულია, როგორც განზრახვა: ”მე კარმას არჩევანს ვუწოდებ, ან განზრახვას, რადგან თუ ადამიანი გააკეთა არჩევანი, მაშინ მან ავტომატურად შეასრულა მოქმედება ფიზიკურად, სიტყვებით და გონებით” [ერთი]. მაჰაიანას ბუდიზმში კარმის გაგება ასევე არის მისი გაგება, როგორც "ანაბეჭდი" ცნობიერებაში (ვასანა), რომელიც ჩნდება ცნობიერების მოქმედებების და სხეულის, სიტყვისა და გონების შემდგომი მოქმედებების გამო, რის შემდეგაც "ანაბეჭდი" განმეორებითი მოქმედებების გამო შეიძლება გამრავლდეს ან "დამწიფდეს" და შემდეგ წარმოიქმნას კარმის ნაყოფი. ამ შემთხვევაში, ნაყოფის გარეგნობაზე ასევე შეიძლება გავლენა იქონიოს ”შესაფერისი პირობების” მიხედვით