среда, 11 мая 2022 г.

ოდრისული სამეფო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                   ოდრისული სამეფო

ოდრისის სამეფო სიტალკის დროს
დედაქალაქი სევთოპოლისი
ენა თრაკიული
რელიგია პალეო-ბალკანური მითოლოგია
მმართველობის ფორმა მონარქია
ანტიკური ხანა
ისტორია
 - დაარსება ძვ. წ. 460
 - რომის მიერ დაპყრობა
 (ძველი ბერძნული: Βασίλειον Ὀδρυσῶν) — თრაკიული ტომების სახელმწიფოებრივი კავშირი, რომელიც წარმოიშვა ძვ. წ. V-III საუკუნეებში. ის ძირითადად მოიცავდა დღევანდელი ბულგარეთის ტერიტორიას, ასევე ჩრდილოეთი საბერძნეთის, ევროპული თურქეთის და ჩრდილოეთ დობრუჯას ნაწილს. მოგვიანებით მეფე სევთეს III-მ დედაქალაქი გადაიტანა მის მიერ აშენებულ ქალაქ სევთოპოლისში
იხ. ვიდეო - Одрисское царство.
ოდრისები (ძველ ბერძნულად: „Οδρύσαι“) იყვნენ ყველაზე ძლევამოსილი თრალიული ტომი, რომლებიც სახლობდნენ მდინარე მარიცას დაბლობში. ისინი ძირითადად სახლობდნენ დაახლოებით დღევანდელი ედირნეს შემოგარენში. ასევე მათ მიწებზე მიედინებოდა მდინარე არდაც. ქსენოფონტი წერს, რომ ოდრისები მეომრის დაკრძალვის შემდეგ სვამდნენ დიდ რაოდენობით ღვინოს და დააჭენებდნენ ცხენებს. თუკიდიდე აღწერს სამსახურის გაწევისთვის საჩუქრის გაკეთების ჩვეულებას. ჰეროდოტე იყო პირველი რომელმაც ოდრისები მოიხსენია.
იხ. ვიდეო - Odrysian Kings #1 (Thracian History) - In this video, I begin exploring the history of the Thracians, a people who inhabited most of what is now Bulgaria, as well as parts of Northern Greece, Romania, and European Turkey. We begin with Teres I, who unified the Thracian tribes in the 5th century B.C. and formed the Odrysian Kingdom. We then see how Sitalces made it a regional power to be reckoned with, and how tribal conflict and civil war reversed the nations' fortune. 
დედაქალაქი - ვარაუდობენ, რომ ქვეყანას არ გააჩნდა კონკრეტული დედაქალაქი და მმართველები უბრალოდ გადაადგილდებოდნენ რამდენიმე რეზიდენციას შორის, რომელთაგან მთავარი, მონეტებზე არსებული ტექსტების მიხედვით ვიმსჯელებთ, იყო ქალაქ ოდესოსში (სავარაუდოდ თანამედროვე პლოვდივი) და უსკუდამაში (თანამედროვე). ედირნე).

კოტის I-მა (ძვ. წ. 383-358) ააშენა რეზიდენცია სოფელ სტაროსელში, ხოლო 315 წ. ე. დედაქალაქად გამოიყენებოდა სეუთოპოლისი.

მოგვიანებით ქალაქი ვიზე სამეფო რეზიდენციად იქცა.

სამეფოს დაშლის შემდეგ დედაქალაქი გახდა კაბილი.
სტორია - თრაკია სპარსეთის შემადგენლობაშია ძვ.წ 516 წლიდან. ე. დარიოს დიდის დროს და კვლავ დაემორჩილა მარდონიუსს 492 წ. ე. მაშინ რეგიონი სკუდრას სატრაპიის ნაწილი იყო. თრაკიის ზოგიერთი ტერიტორია დაიკავეს სკვითებმა და ბერძნებმა.

დამოუკიდებელი ოდრისის სამეფოს ისტორია სპარსელების დამარცხების შემდეგ დაიწყო ძვ.წ. 475 წელს. ე. მას შემდეგ, რაც სპარსელებმა დაკარგეს თრაკია, მეფე ტერესმა გააერთიანა ოდრიზების ტომები და დაიმორჩილა ჩრდილოეთის რამდენიმე ტომი.
IV საუკუნის ოდრისის სამეფო. ძვ.წ 

მისმა ვაჟმა სიტალკმა წაართვა მიწები ჩრდილოეთში, სადაც ტერესის დროს ჯერ კიდევ მოუსვენარი იყო და დასავლეთში. ამრიგად, ქვეყანა გადაჭიმული იყო აღმოსავლეთით პონტოს თრაკიიდან (თანამედროვე შავი ზღვა), ჩრდილოეთით დუნაიდან ჩრდილო-დასავლეთით ტრიბალიის რეგიონამდე და სამხრეთ-დასავლეთით მდინარე სტრიმონის აუზამდე. ეს ტერიტორიები შეესაბამება თანამედროვე ბულგარეთს, რუმინულ დობრუჯას, თურქულ აღმოსავლეთ თრაკიას და ბერძნულ დასავლეთ თრაკიას გებრსა და სტრიმონს შორის (მაგრამ სანაპიროების გარეშე, რადგან ისინი ბერძნულ ქალაქებს ეკავათ). თუმცა სახელმწიფოს სუვერენიტეტი არასოდეს განხორციელებულა მის მთელ მიწებზე, რადგან ის განსხვავდებოდა ტომობრივი პოლიტიკასთან მიმართებაში.

ამის შესახებ ისტორიკოსი ჯ.არჩიბალდი წერდა:

ოდრისებმა შექმნეს პირველი სახელმწიფო წარმონაქმნი, რომელმაც შეცვალა ტომობრივი სისტემა ბალკანეთის ნახევარკუნძულის აღმოსავლეთით. მათი მეფეები ზოგადად ცნობილი იყვნენ გარე სამყაროსთვის, როგორც თრაკიის მეფეები, თუმცა მათი ძალაუფლება არავითარ შემთხვევაში არ გავრცელებულა ყველა თრაკიელ ტომზე. მათ სფეროშიც კი, სახელმწიფო ძალაუფლების ბუნება რჩებოდა თხევადი, მისი არსი დამოკიდებული იყო სოციალურ და გეოგრაფიულ პირობებზე.

ოდრისის სამეფოს ტერიტორიაზე მრავალი თრაკიელი და დაკიური ტომი ცხოვრობდა, ერთიანი მმართველის ქვეშ გაერთიანებული, რომელიც განსაზღვრავდა ამ ტომებისთვის საერთო საშინაო და საგარეო პოლიტიკას.

სახელმწიფოს აღზევება
V საუკუნის შუა ხანებში ძვ. ე. ოდრისის სამეფო ჯერ კიდევ საკმაოდ სუსტი იყო, თრაკიელთა მთის ტომებმა კვლავ შეინარჩუნეს დამოუკიდებლობა, ძირითადად სამეფო სანაპიროზე მდებარეობდა. დიოდორე სიკულუსი წერდა, რომ მეფე სიტალკი ძალიან ზრუნავდა თავის მოგებაზე, სწორედ სიტალკმა დაადგინა ფულადი და ბუნებრივი გადასახადები, რომლებსაც მას იხდიდნენ მას დაქვემდებარებული თრაკიის ტერიტორიები და სანაპირო ელინური ქალაქები. სწორედ სიტალკმა დაიწყო საკუთარი თრაკიული მონეტების გამოშვება, რომლებიც ღირებული იყო მრავალი ბერძნულის ტოლფასად.

სიტალკისა და თრაკიის შემდგომი მმართველების ქვეშ ჩვენს წელთაღრიცხვამდე IV საუკუნის შუა ხანებამდე. ე. ოდრისის სამეფომ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა აღმოსავლეთ ხმელთაშუა ზღვის საერთაშორისო ცხოვრებაში. იმ დროს ათენი ცდილობდა მოკავშირეთა ხელშეკრულებების დადებას თრაკიელ მეფეებთან, ამის მაგალითია 391 წ. ე.. ეს იყო ოდრისის სამეფოს აყვავების ხანა







вторник, 10 мая 2022 г.

ესერები

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ესერები

ესერები, სოციალისტ-რევოლუციონერთა პარტია (რუს. Партия социалистов-революционеров, შემოკლებით — СР, წარმოითქმის, როგორც ესერი) — წვრილბურჟუაზიული პარტია რუსეთში (1901-1923). აღმოცენდა 1901-1902 წლების მიჯნაზე, ხალხოსანთა ჯგუფებისა და წრეების გაერთიანების შედეგად. პარტიის ლიდერები იყვნენ: ვ. ჩერნოვი, ნ. ავქსენტიევი, გ. გერშუნი, ა. გოცი, ე. აზეფი, ბ. სავინკოვი და სხვა. პარტია მუშაობდა არალეგალურად. მისი პროგრამა (ავტორი ვ. ჩერნოვი) გამოქვეყნდა გაზეთ „რევოლიუციონნაია როსიის“ 1904 წლის 18(5) მაისის ნომერში და დამტკიცდა ესერების პარტიის I დამფუძნებელ ყრილობაზე 1905 წლის 29 დეკემბერი — 1906 წლის 4 იანვარს ფინეთში.

კლასობრივი შინაარსით ესერების პარტია იყო ქალაქისა და სოფლის წვრილი ბურჟუაზიული პარტია.ესერები წარმოადგენდნენ ბურჟუაზიულ დემოკრატიულ მარცხენა ფრთას. თეორიულად ისინი ეკლექტიკურად აერთიანებდნენ მარქსისტულ დებულებებს. არ განასხვავებდნენ პროლეტარიატსა და წვრილ მესაკუთრეებს, უარყოფდნენ პროლეტქრიატის ხელმძღვანელ როლს ბურჟუაზიულ-დემოკრატიულ რევოლუციაში და პროლექტარიატის დიქტატურის იდეას. პოლიტიკურ სფეროში მოითხოვდნენ დემოკრატიული რესპუბლიკის დამყარებას ფედრალურ საწყისებზე, საყოველთაო საარჩევნო უფლებას, სიტყვის, სინდისის, კრებებისა და კავშირების თავისუფლებას, ეკლესიის გამოყოფას სახელმწიფოსგან, საყოველთაო განათლების უფლებას, მუდმივი არმიის გაუქმებას, 8 საათიან სამუშაო დღეს, სოცდაზღვევას, სახელმწიფოსა და მეპატრონეთა ხარჯზე პროფკავშირების შექმნას და ა. შ. აგრარულ სფეროში მიაჩნდათ, რომ უნდა მომხდარიყო „მიწის სოციალიზაცია“ და გადასცემოდა საზოგადოებრივი სარგებლობისათვის დემოკრატიულ პრინციპებზე ჩამოყალიბებულ ტერიტორიულ კავშირებს და თემებს.

1905-1907 წლების რევოლუციის დროს ესერების აგრარული ლოზუნგი იყო მიწაზე კერძო საკუთრების გაუქმება და სხვა დემოკრატიული მოთხოვნები, რამაც გარკვეულ ეტაპზე დიდი გავლენა მოახდინა გლეხთა მასებზე.

ესერები აღიარებდნენ მასობრივი მოძრაობის მნიშვნელობას და ზოგჯერ თვითონაც მონაწილეობდნენ ასეთ მოძრაობაში, მაგრამ ცარიზმთან ბრძოლის მთავარ იარაღად ინდივიდუალური ტერორი მიაჩნდათ. მათ შექმნეს ტერორისტული „მებრძოლი ორგანიზაცია“, რომელსაც სათავეში ედგა ჯერ გერშუნი, 1903 წლიდან აზეფი, 1908 წლიდან — სავინკოვი. ესერების ტერორისტული საქმიანობა ზიანს აყენებდა რევოლუციურ მოძრაობას, რის გამო რსდმპ II და III ყრილობებმა თავის გადაწყვეტილებებში დაგმეს იგი.

1906 წელს ესერებს პარტიაში შექმნილი სერიოზული უთანხმოების გამო მას გამოეყო მემარჯვენე ნაწილი, ე. წ. „შრომის სახალხო-სოციალისტური პარტია“, რომელიც ახლოს იდგა კადეტებთან. ამ პარტიიდან გამოვიდნენნახევრად მონარქისტი „მაქსიმალისტები“, რომელტა მოღვაწეობის საფუძველს შეადგენდა ტერორი და ექსპოპრიაცია.1908-1910 წლებში სტოლიპინის რეაქციის დროს ესერები სრულ იდეურ და ორგანიზაციულ რღვევას განიცდიდნენ. პირველი მსოფლიო ომის დროს ესერების პარტიის წევრთა უმრავლესობამ უარი თქვა რესპუბლიკის პროგრამაზე. 1917 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ ესერები გააქტიურდნენ, მენშევიკებთან ერთად მნიშვნელოვან როლს ასრულებდნენ მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭოებში, მხარს უჭერდნენ დროებით მთავრობას, სადაც შედიოდა მათი რამდენიმე წარმომადგენელი. რევოლუციის განვითარებასთან ერთად ესერები გადაიცნენ კონტრრევოლუციურ ძალად.

ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ ესერების პარტიაში კიდევ უფრო გაღრმავდა განხეთქილება. 1917 წლის დეკემბერში გამოეყო მემარცხენე ფრთა და შექმნა დამოუკიდებელი პარტია. გლეხობაში გავლენის შენარჩუნების მიზნით დაიწყეს თანამშრომლობა ბოლშევიკებთან და ნოემბერში შევიდნენ სახკომსაბჭოში, მაგრამ ბრესტის ზავის დადების შემდეგ დატოვეს აღნიშნული ორგანო, დაუკავშირდნენ მემარჯვენე ესერებს და დაიწყეს ბრძოლა საბჭოტა ხელისუფლების წინააღმდგ. 1918 წელს მოაწყვეს ამბოხებები მოსკოვში, იაროსლავში, რიბინსკსა და სხვა ქალქებში. 1918 წლის 9 ივლისის საბჭოების სრულიად რუსეთის v ყრილობამ გარიცხა ისინი მუშათა და ჯარისკაცთა საბჭოებიდან. 20 ივნისს მათ მოკლეს ვ. ვოლოდარსკი, 30 აგვისტოს — მ. ურიცკი, იმავე დღეს მემარჯვენე ესერმა ქალმა ფ. კაპლანმა მძიმედ დაჭრა ვ. ლენინი.

1918 წლის ივნისში ესერებმა სამარაში შექმნეს კონტრრევოლუციური მთავრობა — დამფუძნებელი კრების წევრთა კომიტეტი, ციმბირში — „დასავლეთ ციმბირის კომისარიატი“. მოაწყვეს ამბოხებები ვოლგისპირეთში, ციმბირსა და შორეულ აღმოსავლეთში. 1918-1920 წელბში სამოქალაქო ომის დროს აქტიურად იბრძოდნენ საბჭოთა ხელისუფლების წინააღმდეგ. ომის დასრულების შემდეგ პარტია საბოლოო დაიშალა. მისი ხელმძღვანელების ნაწილი დააპატიმრეს, ნაწილი ემიგრაციაში გაემგზავრა, ნაწილი კი ჩამოშორდა კონტრრევოლუციურ მოძრაობასთან და 1920 წლის სექტემბერ-ოქტომბერში შეუერთდა რუსეთის კპ (ბ)-ს.
ემიგრაცია
სრ ემიგრაციის დასაწყისი აღინიშნა ნ. იმისდა მიუხედავად, რომ AKP-ის ხელმძღვანელობა უკიდურესად უარყოფითად იყო განწყობილი SR მნიშვნელოვანი ემიგრაციის არსებობის შესახებ, საბოლოოდ, იყო AKP-ის საკმაოდ გამოჩენილი ფიგურები საზღვარგარეთ, მათ შორის ვ.მ. ჩერნოვი, ნ.დ.ავქსენტიევი, ე.კ. V. M. Zenzinov, E. E. Lazarev, O. S. Minor და სხვები.
იხ. ვიდეო - The Other Russian Revolutionary Parties: Kadets, Mensheviks and Socialist-Revolutionaries (SRs)



პარიზი, ბერლინი და პრაღა გახდა სოციალისტ-რევოლუციური ემიგრაციის ცენტრები. 1920 წლის ივლისში სოციალისტ-რევოლუციური პარტიის მემარჯვენე-ცენტრისტულმა ძალებმა შექმნეს არაპარტიული ასოციაცია - ორგანიზაცია, რომელშიც კერენსკიმ დიდი როლი ითამაშა, რომელიც აფინანსებდა კომუჩის ჩეხების მიერ ექსპორტირებული სახსრებით. 1923 წელს ჩატარდა AKP-ის უცხოური ორგანიზაციების პირველი ყრილობა, 1928 წელს - მეორე.

1920 წლიდან დაიწყო პარტიის პერიოდული გამოცემების ბეჭდვა საზღვარგარეთ. ვიქტორ ჩერნოვმა, რომელმაც რუსეთი 1920 წლის სექტემბერში დატოვა, უდიდესი როლი ითამაშა ამ ბიზნესის ჩამოყალიბებაში. ჯერ რევალში (ახლანდელი ტალინი, ესტონეთი), შემდეგ კი ბერლინში, ჩერნოვმა მოაწყო ჟურნალის რევოლუციური რუსეთი გამოცემა (სათაური იმეორებდა პარტიის ცენტრალური ორგანოს ტიტულს 1901-1905 წლებში). რევოლუციური რუსეთის პირველი ნომერი გამოვიდა 1920 წლის დეკემბერში. ჟურნალი გამოიცა იურიევში (ახლანდელი ტარტუ), ბერლინი, პრაღა. რევოლუციური რუსეთის გარდა, სოციალისტ-რევოლუციონერებმა ემიგრაციაში კიდევ რამდენიმე ბეჭდური ორგანო გამოსცეს. 1921 წელს გამოვიდა ჟურნალის სამი ნომერი "ხალხისთვის!" (ოფიციალურად, იგი არ ითვლებოდა პარტიულად და ეწოდა "მუშათა-გლეხთა-წითელი არმიის ჟურნალი"), პოლიტიკური და კულტურული ჟურნალები "რუსეთის ნება" (პრაღა, 1922-1932), "თანამედროვე ნოტები" ( პარიზი, 1920-1940) და სხვა, მათ შორის, უცხო ენებში. 1920-იანი წლების პირველ ნახევარში ამ პუბლიკაციების უმეტესობა ორიენტირებული იყო რუსეთზე, სადაც ტირაჟის უმეტესი ნაწილი უკანონოდ იყო მიწოდებული. 1920-იანი წლების შუა პერიოდიდან კავშირები AKP-ის საგარეო დელეგაციასა და რუსეთს შორის სუსტდება და სოციალისტ-რევოლუციური პრესა ძირითადად ემიგრანტთა საზოგადოებაში იწყებს გავრცელებას. 1930-იანი წლების მეორე ნახევარში. სოციალისტ-რევოლუციონერები ემიგრანტთა შორის ყველაზე მნიშვნელოვან ლიტერატურულ ჟურნალებში Sovremennye Zapiski მოუწოდებდნენ საბჭოთა რუსეთს „დაბრუნებულიყო კაპიტალიზმში.
იხ. ვიდეო - Что, если бы к власти пришли эсеры? (Выпуск 2) | История | Tutoronline



понедельник, 9 мая 2022 г.

სტივ უოზნიაკი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         სტივ უოზნიაკი

სტივ უოზნიაკი 2005 წელს
(ინგლ. Steve Wozniak; ცნობილია როგორც „Woz“; დ. 11 აგვისტო, 1950) — ამერიკელი ელექტრო-ინჟინერი, რომელიც არის Apple Computer Inc. (ამჟამინდელი Apple Inc.) თანადამფუძნებელი, სტივ ჯობსთან და რონალდ ვეინთან ერთად. სტივ უოზნიაკმა დააპროექტა და ააწყო Apple I და Apple II კომპიუტერები (1970-იან წლებში), რომელმაც მოახდინა მიკროკომპიუტერების რევოლუცია.

სტივ უოზნიაკი ხშირად მოიხსენიებოდა მეტსახელით „Woz“ („wheels of zeus“-ის შებოკლებული ვერსია ანუ ზევსის თვლები). მან დააფუძნა კომპანია „wozniak“. 1970 წელს სტივი ცნობილი იყო როგორც „Berkeley Blue“.

სტეფან გარი უოზნიაკი დაიბადა კალიფორნიის შტატის ქალაქ სან-ხოსეში. უოზნიაკი არის მარგარეტ ელაინისა და იაკობ ფრანცის „ჯერი“ უოზნიაკის შვილი. მამის მხრიდან ის არის პოლონური და გერმანული წარმოშობის, ხოლო დედის მხრიდან ასევე გერმანული, ინგლისური და ირლანდიური წარმოშობისაა.

2007 წელს ABC News-თან ინტერვიუში, უოზნიაკმა მოყვა თუ როგორ და სად შეხვდა პირველად სტივ ჯობსს:

„პირველად ჩვენ შევხვდით 1971 წელს, ჩემი კოლეჯის წლებში, სკოლის მეგობარმა მითხრა: შენ უნდა შეხვდე სტივ ჯობსს, მას უყვარს ელექტრონიკა და ერკვევა ამ სფეროში, ასე გაგვაცნო ჩვენ ერთმანეთი.“
1973 წლისთვის, ჯობსი მუშაობდა Atari inc.-ის არკადულ თამაშზე კალიფორნიის შტატის ქალაქ ლოს-გატოსში. ის იმიტომ დაინიშნა კომპანიაში, რომ შეექმნა ბეჭდური პლატა არკადული თამაშისთვის breakout. ატარის თანადამფუძნებელმა, ნოლან ბუშნელმა შესთავაზა $100 თითოეულ ლიკვიდირებულ ჩიპზე, მანქანაში. ჯობსს საკმარისი ცოდნა არ ჰქონდა ბეჭდური პლატის დიზაინზე, ამიტომ მან უოზნიაკს მოელაპარაკა, რომ თუ ის შეძლებდა დაეყვანა ჩიპებიის რაოდენობა მინიმუმამდე ისინი გაინაწილებდნენ გასამრჯელოს. უოზნიაკმა შეამცირა ჩიპების რაოდენობა 50-მდე, აგურისთვის განკუთვნილი ოპერატიული მეხსიერების მეშვეობით. სტივ ჯობსმა სტივ უოზნიაკს უთხრა, რომ ატარიმ მხოლოდ $700 გადაუხადა და შესაბამისად უოზნიაკს შეხვდა $350. სიმართლე თუ რამდენი გადაუხადა ატარიმ ჯობსს, უოზნიაკმა შეიტყო 10 წლის შემდეგ და თქვა, რომ ჯობსს რომ ეთქვა თუ როგორ სჭირდებოდა ფული მას მისცემდა თავის წილს.
1980 წელს, კალიფორნიაში, ვოზნიაკი მასონთა ორდენში შეიყვანეს.
იხ. ვიდეო - Why Steve Wozniak Left Apple - Steve Jobs receives a lot of credit for the incredible things he accomplished at Apple, and rightfully so. But not as many people give Steve Wozniak the credit he deserves for actually building the computers that made Apple a viable company to begin with. And that’s in large part due to his decision to give up his leadership position at Apple in 1985. So in this video, I’m going to explain why he left Apple, and the events that led to that decision.




1982 წელს მან წამოიწყო და დააფინანსა პირველი ტელეკონფერენცია სსრკ-სა და აშშ-ს შორის. 35 წლის შემდეგ, ცნობილმა ტელეხიდის წამყვანმა ვლადიმერ პოზნერმა თავის გადაცემაში სტივ ვოზნიაკს ინტერვიუ ჩაუყარა.

1982 და 1983 წლებში ვოზნიაკის ორგანიზაციამ Unuson (ინგლ. Unite Us in Song) მოაწყო ორი ამერიკული როკ ფესტივალი.

1990 წელს ვოზნიაკმა დაეხმარა Electronic Frontier Foundation-ის ჩამოყალიბებას ორგანიზაციის საწყის დაფინანსებაში მონაწილეობით და მსახურობდა ფონდის დამფუძნებელ დირექტორთა საბჭოში. Apple-ის დატოვების შემდეგ, ვოზნიაკმა განაგრძო ტექნიკური კურიკულუმის დაფინანსება და ტექნიკური მხარდაჭერა ლოს გატოსში მის სასკოლო უბანში.

Apple-ში სტივ ჯობსში მისი მეგობრისა და კოლეგის გარდაცვალების შემდეგ სტივ ვოზნიაკი მთლიანად გადავიდა საზოგადოებრივ საქმიანობაში.

2011 წლის ნოემბერში იგი ეწვია სომხეთს, სადაც დაჯილდოვდა "მსოფლიო ავტორიტეტი საინფორმაციო ტექნოლოგიებში", ეწვია სომხეთის სახელმწიფო საინჟინრო უნივერსიტეტს, ასევე სომხეთის ერთ-ერთ უმსხვილეს ელექტრონიკის დიზაინერს და პროგრამული უზრუნველყოფის დეველოპერს, კომპანია Synopsys Armenia-ს. 2013 წლის ოქტომბერში იგი ეწვია Apple-ის ტექნოლოგიის კერძო მუზეუმს მოსკოვში.

2010 წელს სტივ ვოზნიაკი გამოჩნდა სერიალის The Big Bang Theory მეოთხე სეზონის მეორე ეპიზოდში.

2017 წლის სექტემბერში იგი ეწვია კიევს და გამოვიდა სპორტის სასახლეში, ხოლო ოქტომბერში ეწვია მოსკოვს და გამოვიდა მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში. 2018 წლის 4 აპრილს ვოზნიაკი კვლავ მოსკოვს ეწვია და ოლიმპიადაზე გამოვიდა
იხ. ვიდეო - Инженер: Стив Возняк. Документальный фильм 



суббота, 7 мая 2022 г.

რუპერტ მერდოკი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        რუპერტ მერდოკი


 (ინგლ. Keith Rupert Murdoch; დ. 11 მარტი 1931, მელბურნი, ავსტრალია) — ავსტრალიური წარმოშობის ამერიკელი მეწარმე და მედიამაგნატი, რომელიც News Corp-ის მეშვეობით ფლობს ასობით ადგილობრივ, ეროვნულ და საერთაშორისო გამომცემლობებს მსოფლიოს მასშტაბით, მათ შორის გაერთიანებულ სამეფოში („The Sun“ და „The Times“), ავსტრალიაში („The Daily Telegraph“, „Herald Sun“ და „The Australian“), აშშ-ში („The Wall Street Journal“ და „New York Post“), წიგნების გამომცემლობას „HarperCollins“ და ტელეარხებს „Sky News Australia“ და „Fox News“ (Fox Corporation-ის მეშვეობით). იგი აგრეთვე ფლობდა სატელეკომუნიკაციო კომპანია Sky-ის (2018 წლამდე), კინოკომპანია 21st Century Fox-სა (2019 წლამდე) და აწ უკვე გაუქმებულ გაზეთ „News of the World“-ს.

მამის გარდაცვალების შემდეგ, 1952 წლიდან, მერდოკი, მამის მცირე გაზეთის „The News“ ხელმძღვანელობას შეუდგა. 1950-1960-იან წლებში გახდა რიგი გაზეთების მფლობელი ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიაში. 1969 წელს შეისყიდა ბრიტანული ტაბლოიდი „News of the World“. საკუთარი ინტერესების გასაფართოებლად და ამერიკის ბაზარზე შესასვლელად 1974-წელს საცხოვრებლად გადავიდა ნიუ-იორკში. ამასთანავე მან შეინარჩუნა საკუთარი ინტერესები ავსტრალიასა და გაერთიანებულ სამეფოში. 1981 წელს შეისყიდა მსოფლიოში ცნობილი გაზეთი „The Times“. 1985 წელს იქცა აშშ-ის ნატურალიზებულ მოქალაქედ, რითაც უარი თქვა ავსტრალიის მოქალაქეობაზე, რათა დაეკმაყოფილებინა იურიდიული მოთხოვნა აშშ-ის სატელევიზიო ქსელების ფლობის შესახებ.[2] იმავე წელს მისმა ჰოლდინგურმა კომპანია News Corporation-მა შეისყიდა კინოკომპანია 20th Century Fox, 1989 წელს — გამომცემლობა HarperCollins, ხოლო 2007 წელს — ჟურნალი „The Wall Street Journal“ (2007). 1990 წელს მერდოკმა დააარსა ბრიტანული ტელეკომპანია „Sky“. 1990-იან წლებში მან საკუთარი საქმიანობა გააფართოვა აზიასა და ლათინო ამერიკაში. 2000 წელს მერდოკის „News Corporation“ ფლობდა 800-ზე მეტ კომპანიას 50-ზე მეტ ქვეყანაში, რომლის საერთო ღირებულება 5 მილიარდ აშშ დოლარს აღემატებოდა.

2011 წლის ივლისში მერდოკი სატელეფონო მოსმენებთან დაკავშირებულ სკანდალში გაეხვა. მისი კომპანიის, მათ შორის „News of the World“-ის თანამშრომლები რეგულარულად ახორციელებდნენ ცნობილი ადამიანების, ბრიტანეთის სამეფო ოჯახის წევრების, სახელმწიფო მოხელეებისა და მათ შორის რიგითი ადამიანების ტელეფონების უკანონოდ მოსმენას. 2012 წლის 21 ივლისს მერდოკმა News International-ის დირექტორის თანამდებობა დატოვა.

მერდოკს საკუთარი ბიზნესისა და პოლიტიკური მოკავშირეების მხარდაჭერის მიზნით, მის მრავალ გაზეთსა თუ ტრლეარხს მედიამიკერძოებაში ადანაშაულებენ. ზოგიერთი ექსპერტის განცხადებით, მერდოკი დიდ გავლენას ახდენდა აშშ-ში, ავსტრალიასა და გაერთიანებულ სამეფოში მომხდარ მნიშვნელოვან პოლიტიკურ მოვლენებზე.
იხ.ვიდეო - ახალი 9 | მერდოკს აკრიტიკებენ | 01.05.12 - რუპერტ მერდოკი ,,ნიუს კორპის" მმართველის თანამდებობისთვის შეუფერებელია, ასეთ დასკვნამდე დიდი ბრიტანეთის პარლამენტის წევრები მივიდნენ.  ლეიბორისტი ჯონ ვითინგდელის შეფასებით, საერთაშორისო კომპანიის მართვისთვის მერდოკი უღირსი ადამიანია. სატელეფონო მოსმენებთან დაკავშირებული სკანდალის გამო 81 წლის მედიამაგნატმა შარშან ბრიტანული ტაბლოიდი დახურა.
Forbes Real Time-ის მსოფლიოს მილიარდერთა სიის მიხედვით, მერდოკი არის 34-ე ყველაზე მდიდარი ადამიანი აშშ-ში და 96-ე ყველაზე მდიდარი ადამიანი მსოფლიოში, 2017 წლის თებერვლის მონაცემებით 13,1 მილიარდი დოლარის ქონებით[195]. 2016 წელს Forbes-მა დაასახელა რუპერტ მერდოკი და ოჯახი, როგორც 35-ე ყველაზე გავლენიანი ადამიანი მსოფლიოში.[196] მოგვიანებით, 2019 წელს, რუპერტ მერდოკმა და მისმა ოჯახმა Forbes-ის მსოფლიოს მილიარდერების ყოველწლიურ სიაში 52-ე ადგილი დაიკავა.

2003 წელს მერდოკმა იყიდა Rosehearty, 11 საძინებელი სახლი 5 ჰექტარი მიწის ნაკვეთზე ცენტრალურ კუნძულზე, ნიუ-იორკ.ruuk.

2013 წლის აგვისტოში, ტერი ფლუმ, მედიისა და კომუნიკაციების პროფესორმა ქუინსლენდის ტექნოლოგიური უნივერსიტეტში, დაწერა სტატია Conversation-ისთვის, სადაც მან დაადასტურა ავსტრალიის ყოფილი პრემიერ-მინისტრის კევინ რადის მტკიცება, რომ მერდოკი ფლობდა ავსტრალიური გაზეთების 70%-ს 2011 წელს. Flew-ის სტატიამ აჩვენა, რომ News Corp Australia ფლობდა ეროვნული გაზეთების 23%-ს 2011 წელს, Finkelstein Review of Media and Media Regulation-ის მიხედვით, მაგრამ სტატიის გამოქვეყნების დროს კორპორაციის გაზეთები შეადგენდნენ ყოველდღიური გაზეთის გაყიდვების 59%-ს. ყოველკვირეული გაყიდვები 17,3 მლნ..

მერდოკის ჩვენებასთან დაკავშირებით Leveson Inquiry-ში "ბრიტანული პრესის ეთიკის შესახებ", Newsweek International-ის რედაქტორმა ტუნკუ ვარადარაჯანმა მას უწოდა "ადამიანი, რომლის სახელიც არაეთიკური გაზეთების სინონიმია".

News Corp-ის გაზეთებს ადანაშაულებენ ავსტრალიის ლიბერალური მთავრობის კამპანიის მხარდაჭერაში და 2013 წლის ფედერალური არჩევნების დროს საზოგადოებრივ აზრზე ზემოქმედებაში. არჩევნებში ლიბერალური პარტიის გამარჯვების გამოცხადების შემდეგ, მერდოკმა ტვიტერში დაწერა: „ავსტრალიის საარჩევნო საზოგადოება დაიღალა საჯარო სექტორის მუშაკებითა და ყალბი ქველმოქმედებით, რომლებიც სწოვენ სიცოცხლეს ეკონომიკიდან. სხვა ქვეყნებმა თავის დროზე უნდა მიჰყვეს“.

2015 წლის ნოემბერში, ავსტრალიის ყოფილმა პრემიერ მინისტრმა ტონი ებოტმა თქვა, რომ მერდოკს „სავარაუდოდ უფრო დიდი გავლენა ჰქონდა მთელ მსოფლიოში, ვიდრე ნებისმიერ სხვა ცოცხალ ავსტრალიელს“.

2015 წლის ბოლოს The Wall Street Journal-ის ჟურნალისტმა ჯონ კარირორუუკმა დაიწყო სტატიების სერია ელიზაბეტ ჰოლმსის მიერ დაარსებული სისხლის ტესტირების სტარტაპ Theranos-ის შესახებ, რომელიც ეჭვქვეშ აყენებს მის პრეტენზიას, რომ შეეძლო ლაბორატორიული ტესტების ფართო სპექტრის ჩატარება სისხლის პატარა ნიმუშზე. თითის ჩხვლეტა. ჰოლმსი მიუბრუნდა მერდოკს, რომლის მედია იმპერიაში შედის კარიერას დამსაქმებელი, The Wall Street Journal, რათა მოეკლა ამბავი. მერდოკმა, რომელიც 2015 წელს ტერანოსში უმსხვილესი ინვესტორი გახდა 125 მილიონი დოლარის ინექციით, უარყო ჰოლმსის მოთხოვნა და თქვა, რომ „იგი ენდობა გაზეთს ამ საკითხის მოგვარებაში“.
იხ. ვიდეო - Кто такой Руперт Мердок?




ლექსუს

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ლექსუს

(იაპ. レクサス rakususu) არის იაპონური კორპორაციის Toyota Motor-ის მიერ წარმოებული პრემიუმ კლასის მანქანების ბრენდი. ბრენდის მანქანები იყიდება მსოფლიოს 90-ზე მეტ ქვეყანაში. ლექსუსი რუსეთის ბაზარზე 2002 წლიდან იმყოფება, 2021 წლის 25 იანვრიდან კომპანიას ქვეყანაში 50-ზე მეტი დილერი ჰყავს.
ბრენდის ფორმირება. პროექტი F1
1983 წელს Toyota-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა ეიჯი ტოიოდამ გამოთქვა სურვილი შექმნას მსოფლიოში საუკეთესო მანქანა. ასე დაიბადა პროექტი კოდირებული F1 (Flagship One), რომლის შედეგიც იყო Lexus LS 400 – სწორედ ამ მანქანიდან დაიწყო ბრენდის ისტორია. F1 ინჟინრებმა და დიზაინერებმა დააპროექტეს Lexus LS 400 საერთაშორისო ბაზრის გაფართოების მიზნით, ასევე ახალ V8 ძრავზე მუშაობისას.

1985 წლის მაისში შეერთებულ შტატებში მოეწყო ფოკუს ჯგუფები და ჩატარდა მარკეტინგული კვლევა პრემიუმ ბაზარზე. F1 გუნდის რამდენიმე დიზაინერი გადავიდა ნაქირავებ სახლში, ლაგუნა ბიჩზე, კალიფორნიაში, რათა გაეცნონ ადგილობრივი მაღალი კლასის ჩვევებსა და გემოვნებას. პარალელურად, F1 ინჟინრები ამოწმებდნენ მანქანის პროტოტიპს როგორც გერმანულ ავტობანებზე, ასევე ამერიკის ქალაქების ქუჩებში. მოგვიანებით, მარკეტინგული კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით, გადაწყდა, რომ საჭირო იყო ახალი სადილერო ქსელის შექმნა შეერთებულ შტატებში.

1986 წელს საკონსულტაციო კომპანია Lippincott & Margulies-მა ჩამოაყალიბა 219 ნივთისგან შემდგარი სია, საიდანაც შეირჩა ახალი ბრენდის სახელი. საბოლოოდ ალექსისი ყველაზე სასურველი ვარიანტი აღმოჩნდა, მაგრამ 1980-იან წლებში პოპულარული დინასტიის სერიალის პერსონაჟ ალექსის კერინგტონთან ძლიერი ასოციაციების გამო, გადაწყდა მისი ტრანსფორმაცია ლექსუსად. სახელი ლექსუსის წარმოშობას ხშირად მიეწერება სიტყვების ფუფუნება (ფუფუნება) და ელეგანტურობა (ელეგანტურობა). კიდევ ერთი თეორია არის ის, რომ Lexus არის აკრონიმი ფუფუნების ექსპორტისთვის აშშ-ში. თუმცა, ოფიციალურად ნათქვამია, რომ Lexus-ის ბრენდის სახელს განსაკუთრებული მნიშვნელობა არ აქვს და სიტყვა lexus უბრალოდ კარგად გადმოსცემს ფუფუნებისა და ტექნოლოგიების იმიჯს.

გაშვება
 F1 პროექტი დასრულდა 1989 წელს. ამ დროისთვის 60 დიზაინერმა, 1400 ინჟინერმა, 2300 ტექნიკოსმა და 220 ასისტენტმა შეიმუშავეს დაახლოებით 450 პროტოტიპი. მთელი ამ სამუშაოს შედეგი იყო LS 400. იგი გამოირჩეოდა უნიკალური დიზაინით, სპეციალურად შემუშავებული 4 ლიტრიანი 8 ცილინდრიანი ბენზინის ძრავით უკანა ღერძით. LS 400 პირველად წარუდგინეს საზოგადოებას ჩრდილოეთ ამერიკის საერთაშორისო ავტო შოუზე დეტროიტში და ოფიციალური გაყიდვები დაიწყო 1989 წლის სექტემბერში.

1990 წლის იანვარში ჟურნალმა Car and Driver დაასახელა LS 400 წლის საუკეთესო ავტომობილების ათეულში. ცოტა ხნის შემდეგ, Lexus-ის ფლაგმანმა პირველი ადგილი დაიკავა J.D.-ის საწყისი ხარისხის კვლევაში. Power and Associates არის მსოფლიოში წამყვანი საავტომობილო კვლევის სააგენტო. იმავე წელს LS 400-ის გაყიდვა დაიწყო დიდ ბრიტანეთში და კანადაში.

Lexus-ის მანქანის შექმნის ისტორია გადმოცემულია Toyota-ს ისტორიოგრაფ ჯეფრი ლაიკერის წიგნის ერთ-ერთ თავში.
                                                იხ. ვიდეო - LEXUS RX350


ვიქტორია: სიყვარულის ისტორია

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         Victoria (2013 film)

(ნორვეგიული ვიქტორია) არის 2013 წლის ნორვეგიული დრამა/რომანტიული ფილმი რეჟისორ ტორუნ ლიანის მიერ. სცენარი იყო კნუტ ჰამსუნის რომანი "ვიქტორია" (1898). ნორვეგიაში ფილმის ყურება ნებადართულია 11 წელზე უფროსი ასაკის მაყურებლებზე, რუსეთში 16 წელზე უფროსი ასაკის მაყურებლებზე.
ფილმის სიუჟეტი არის სიყვარულის ისტორია მდიდარი მიწის მესაკუთრის ვიქტორიას ქალიშვილსა და მილერის ვაჟს იოჰანესს შორის. ვიქტორია არის მდიდარი, ლამაზი, ჭკვიანი. იოჰანესი პუნქტუალური და თავაზიანია, წერს რომანებსა და ლექსებს. ერთმანეთის მიმართ სიმპათიას გრძნობენ. თუმცა, ვიქტორიას მამა გადაწყვეტს დაქორწინდეს მდიდარ იუნკერზე, ოტოზე.
❤❤იხ. ვიდეო - Виктория. История Любви. Мелодрамы 2017. Фильмы 2017. Мелодрама про любовь 2017. StarMedia❤❤




კნუტ ჰამსუნი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           კნუტ ჰამსუნი

 (ნორვ. Knut Hamsun; ნამდვილი გვარი პედერსენი; დ. 4 აგვისტო, 1859, ქალაქი ლომი ― გ. 19 თებერვალი, 1952, ნორჰოლმი) — ნორვეგიელი მწერალი, 1920 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია ლიტერატურაში. 70 წელზე ხანგრძლივი ლიტერატურული მოღვაწეობის მანძილზე ავტორი ცნობიერების, საგნის, პერსექტივისა და გარემოს ცვალებადობას იკვლევდა. მისი შემოქმედება ოცზე მეტ რომანს, ერთ პოეტურ კრებულს, მოთხრობებს, პიესებს, სამოგზაურო ჩანაწერებს, ესეებს და სხვა არამხატვრულ ტექსტებს მოიცავს.

ჰამსუნმა პირველმა გამოიყენა შინაგანი მონოლოგისა და ცნობიერების ნაკადის ტექნიკები, რითაც ფსიქოლოგიური ლიტერატურის პიონერად ითვლება. მან გავლება მოახდინა ისეთ მწერლებზე, როგორებიც არიან თომას მანი, ფრანც კაფკა, მაქსიმ გორკი, შტეფან ცვაიგი, ჰენრი მილერი, ჰერმან ჰესე და ერნესტ ჰემინგუეი. ისააკ ბაშევის ზინგერი მასზე ამბობდა: „თავისი შემოქმედების ყველა ასპექტით [ჰამსუნი] თანამედროვე ლიტერატურის მამაა — იქნება ეს სუბიექტურობა, ფრაგმენტულობა, მოგონებების გამოყენების ტექნიკა თუ მისი ლირიციზმი. XX საუკუნის მთელი მოდერნისტული პროზა ჰამსუნისგან მომდინარეობს.“

ახალგაზრდა ჰამსუნი უარყოფდა რეალისტურ და ნატურალისტურ ტენდენციებს. მისი აზრით, მოდერნისტული ლიტერატურის მთავარი მიზანი ადამიანს გონების სიღრმეებისა და სირთულეების კვლევა უნდა ყოფილიყო; და მწერალს „სისხლის ჩურჩული და ძვლების ვედრება“ უნდა აღეწერა. თავისი რომანებით, როგორებიცაა „შიმშილი“ (1890), „მისტერიები“ (1892), „პანი“ (1894) და „ვიქტორია“ (1898), ჰამსუნი „XX საუკუნის მიწურულის ნეორომანტიკული რევოლუციის ლიდერად“ ითვლება. ნორვეგიული ახალი რეალიზმის გავლენა იგრძნობა მწერლის შემდგომ ნამუშევრებში, რომლებშიც იგი სოფლის ყოველდღიურ ცხოვრებას ასახავს და ადგილობრივ დიალექტურ ფორმებს, ირონიასა და იუმორს იყენებს.

ჰამსუნი ღიად უჭერდა მხარს ადოლფ ჰიტლერსა და ნაცისტურ იდეოლოგიას. გერმანიის მიერ ნორვეგიის ოკუპაციის მხარდაჭერისთვის მას ბრალი წაუყენეს სამშობლოს ღალატში, თუმცა არ გაასამართლეს ფსიქოლოგიური და ასაკთან დაკავშირებული პრობლემებს გამო.
იხ. ვიდეო - კნუტ ჰამსუნი/“კატოს საღამოები“/რადიო იმედი, Radio Imedi
დაიბადა ხელმოკლე გლეხის ოჯახში. 14 წლიდან ეწეოდა მოხეტიალე ცხოვრებას, მრავალი პროფესია გამოიცვალა, ბედის საძებნელად ორჯერ იყო ამერიკაში. 1898 იმოგზაურა ფინეთში, რუსეთში, ირანში, თურქეთში, იყო კავკასიაში, კერძოდ საქართველოში. ამ მოგზაურობის ერთგვარი მხატვრული ანგარიში იყო პიესა „დედოფალი თამარი“ და შთაბეჭდილებები „ზღაპრულ ქვეყანაში“ (1903). 1918 სამუდამოდ დასახლდა ნორჰოლმში. ჰამსუნის ადრეულ შემოქმედებაში აშკარაა ბ. ბერნსონის, ხოლო მოგვიანებით - დოსტოევსკის, ნიცშესა და სტრინდბერგის გავლენა.

ჰამსუნი იმთავითვე დაუპირისპიედა ნატურალიზმს თავისი ფანტაზიითა და ფსიქოლოგიური ანალიზით; ამავე დროს, მის ნაწარმოებებში აშკარად ჩანს სინამდვილის ეროტულგრძნობადი აღქმა-წვდომა, ბუნების ექსტაზური განცდა-შეგრძნება. ჰამსუნის რომანებში გამოხატულია ქვეცნობიერი სულიერი ცხოვრების უწვრილმანესი ნიუანსები. მისი თხრობის ხელოვნება ახდენს ყველა იმ სტილური საშუალების სინთეზირებას, რომელიც მოპოვებულია ნატურალიზმიდან მოყოლებული იმპრესიონიზმის ჩათვლით და ჰამსუნის ნაწარმოებებს განუმეორებელ მიმზიდველობას სძენს.

ჰამსუნმა პირველი დიდი პოპულარობა მოიპოვა მოთხრობით „შიმშილი“ (1890), რომელიც ნორვეგიულ ლიტერატურაში თავისებურ გადატრიალებას მოასწავებდა, როგორც თემატურ-მოტივური, ისე სტილურ-მითოლოგიური თვალსაზრისით: ნაწარმოები ავტობიოგრაფიულ ელემენტებს შეიცავს და იშვიათი ნიმუშია ამბივალენტური, შინაგანად წინააღმდეგობრივი, უკიდურესად ზეგრძნობიერი ადამიანის სულიერი ცხოვრების ასახვისა. ჰამსუნის საუკეთესო რომანებად მიჩნეულია „მისტერიები“ (1892), „პანი“ (1894), „ვიქტორია“ (1898), „მიწის მადლი“ (1917, ნობელის პრემია, 1920) და სხვა. აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ჰამსუნი იმთავითვე გერმანოფილობას ამჟღავნებდა, ამასთან, იგი პირველად გერმანიაში აღიარეს მსოფლიო მასშტაბის მწერლად, II მსოფლიო ომის დროს კი მან აშკარად გამოავლინა თავისი სიმპატიები ნაციზმის მიმართ. 1945 ჰამსუნს ნორვეგიაში სამშობლოს ღალატი წაუყენეს ბრალდებად და დააპატიმრეს, შემდეგ კი ღრმა მოხუცებულობის გამო სასჯელი ფულადი ჯარიმით შეუცვალეს.
იხ. ვიდეო - Кнут Гамсун. Нобель с Дмитрием Быковым.





მშობიარობა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                              მშობიარობა დედა და ახალშობილი ნაჩვენებია vernix caseosa სა...