ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                   კლასიკური მუსიკა

მარცხნიდან მარჯვნივ,

I რიგში: ვივალდი, ბახი, ჰენდელი, მოცარტი, ბეთჰოვენი;

II რიგში: როსინი, მენდელსონი, შოპენი, ვაგნერი, ვერდი;

III რიგში: იოჰან შტრაუსი II, ბრამსი, ბიზე, ჩაიკოვსკი, დვორჟაკი;

IV რიგში: გრიგი, ელგარი, რახმანინოვი, გერშვინი, ხაჩატურიანი

 დასავლეთევროპულ კულტურულ ტრადიციებთან დაკავშირებული ლიტურგიკული ან სეკულარული არტ-მუსიკა. უფრო ვიწრო მნიშვნელობით, ტერმინი ზოგჯერ გამოიყენება 1750-1820 წლამდე ეპოქის (კლასიციზმი) აღსანიშნავად, ხოლო ეს სტატია ეხება პერიოდს ჩვენი წელთაღრიცხვით VI საუკუნიდან დღევანდელ დღემდე, რომელიც, სხვა პერიოდებთან ერთად კლასიციზმსაც მოიცავს. ამ მუსიკალური ტრადიციის ცენტრალური ნორმები ტონალური მუსიკის ეპოქაში, 1550-1900 წლებში ჩამოყალიბდა.

ევროპულ არტ-მუსიკას არაევროპული კლასიკური და პოპულარული მუსიკალური ტრადიციებისგან, პირველ რიგში, მუსიკალური ნოტაციის სისტემა გამოარჩევს, რომელიც, სხვადასხვა ფორმით, დაახლოებით, XI საუკუნიდან გამოიყენება. თანამედროვე ევროპული მუსიკალური ნოტაციის პირველი ფორმები კათოლიკე ბერებმა მსოფლიო მასშტაბით საეკლესიო ლიტურგიის სტანდარტიზების მიზნით განავითარეს. კომპოზიტორების მხრიდან დასავლეთევროპული სანოტო სისტემა გამოიყენება შემსრულებლისთვის ბგერის სიმაღლისა და გრძლიობის, ასევე, სხვა ნიუანსების შესახებ ინფორმაციის გადასაცემად. განსხვავებით პოპულარული მუსიკისგან, რომელიც მეტწილად ლექსზე დამყარებულ (კუპლეტურ) სასიმღერო ფორმას ან მის ვარიაციებს იყენებს, კლასიკური მუსიკა გამოირჩევა მრავალგვარი დახვეწილი ინსტრუმენტული ფორმებით, როგორიცაა სიმფონია, კონცერტი, ფუგა, სონატა და შერეული ვოკალურ-ინსტრუმენტული ფორმებით, როგორიცაა ოპერა, კანტატა და მესა.

ტერმინი კლასიკური მუსიკა პირველად ადრე XIX საუკუნეში გამოიყენეს; ამის მიზანი იოჰან სებასტიან ბახიდან ლუდვიგ ვან ბეთჰოვენამდე პერიოდის მუსიკის ცალკე, „მუსიკის ოქროს ხანის“ სახით კანონიზება იყო. ოქსფორდის ინგლისური ენის ლექსიკონის მიხედვით, ტერმინი პირველად 1829 წელს იქნა გამოყენებული.

იხ. ვიდეო - Renata Scotto, Vissi d'arte from "Tosca," 1980 TV Performance

ევროპული კლასიკური მუსიკა სტილური მრავალფეროვნებით გამოირჩევა, შუა საუკუნეების გრიგორიანული ქორალიდან კლასიკურ და რომანტიკულ სიმფონიებამდე და XX საუკუნის ავანგარდულ ნაწარმოებებამდე. შესაბამისად, მისი ზოგადი მახასიათებლების ჩამოთვლა რთულია. მიუხედავად ამისა, საერთო ფაქტორად შეიძლება განხილული იქნას მუსიკალური ნაწარმოებების ჩასაწერად ზუსტი მენზურული (დაახლოებით, XIII საუკუნიდან მოყოლებული), ხოლო შემდგომ, სანოტო სისტემის (1600-იანი წლებიდან) გამოყენება და მათი განუხრელად შესრულება.[8] მეორე ფაქტორია კომპლექსური სოლო ინსტრუმენტული ფორმების (მაგალითად, ფუგა) განვითარება. პირველი სიმფონიები კლასიციზმის პერიოდში წარმოიშვა (XVIII საუკუნის დასაწყისიდან), რის შემდეგაც სიმფონიური ანსამბლები და კომპოზიციები კლასიკური მუსიკის მნიშვნელოვან ნაწილად იქცა.

კომპლექსურობა

კლასიკური მუსიკის ნიმუშებს ახასიათებს გაორკესტრების, კონტრაპუნქტის, ჰარმონიის, მუსიკალური განვითარების, რიტმის, ფრაზირების, ტექსტურის და ფორმის კომპლექსურობა. განსხვავებით პოპულარული მუსიკისგან, რომელიც, როგორც წესი, კუპლეტურ ფორმაშია, კლასიკურ მუსიკას ახასიათებს რთული და დახვეწილი ინსტრუმენტული (კონცერტი, სიმფონია, სონატა) და ვოკალურ-ინსტრუმენტული ფორმების განვითარება (ოპერა, ორატორია).

გრძელი ინსტრუმენტული ნაწარმოებები ხშირად დაყოფილია თვითკმარ მონაკვეთებად, რომლებსაც ნაწილები ან მოქმედებები ეწოდება და ხშირად ხასიათითა და განწყობით ერთმანეთის მიმართ კონტრასტულია. მაგალითად, კლასიკური სიმფონიები ხშირად დაყოფილია ოთხ ნაწილად (მოქმედებად):

Allegro (სონატურ ფორმაში),

ნელი მოქმედება,

მენუეტი ან სკერცო (სამწილად ზომაში, მაგალითად, 3

4)

ფინალური Allegro.

ეს ნაწილები (მოქმედებები) შეიძლება უფრო მცირე მონაკვეთებადაც დაიყოს, როგორიცაა სექცია, პერიოდი (წინადადება) და ფრაზა.

იხ. ვიდეო - 20 ШЕДЕВРОВ ВЕЛИКИХ КОМПОЗИТОРОВ

კლასიკური მუსიკალური განათლების მიღება შესაძლებელია ინსტრუმენტის ან ვოკალის პედაგოგთან კერძო გაკვეთილების საშუალებით, ან ფორმალური საგანმანათლებლო კურსის გავლით კონსერვატორიაში, კოლეჯში ან უნივერსიტეტში, რომლის შედეგადაც შესაძლებელია მუსიკის ბაკალავრის ან მუსიკის მაგისტრის ხარისხის მიღება. როგორც წესი, კლასიკური მუსიკის შემსრულებლებს ხანგრძლივი ფორმალური მუსიკალური განათლება და წვრთნა მოეთხოვებათ, ხშირად, მაგისტრის ხარისხის ჩათვლით.

კლასიკური მუსიკის რეპერტუარის შესრულება მოითხოვს დახელოვნებას ფურცლიდან კითხვასა და ანსამბლში დაკვრაში, ჰარმონიის პრინციპების ცოდნას, ვარჯიშს სმენაში (ბგერის სიმაღლის სმენით ამოცნობას, შესწორებას და გასწორებას), საშემსრულებლო პრაქტიკების ცოდნას (მაგალითად, ბაროკოს ორნამენტების); მუსიკოსი უნდა იცნობდეს იმ პერიოდის, სტილის და მუსიკალური ენის თავისებურებებს, რომელსაც მის მიერ შესასრულებელი ნაწარმოები მიეკუთვნება (მაგალითად, ბრამსის სიმფონია ან მოცარტის კონცერტი).

ერთ-ერთი უმთავრესი ფაქტორი, რომელიც ევროპულ კლასიკურ მუსიკას პოპულარული და ხალხური მუსიკისგან გამოარჩევს, არის მისი ჩაწერა სანოტო სისტემაში, რის შედეგადაც იქმნება პარტიტურა. მასში მითითებულია დეტალები რიტმის, ბგერის სიმაღლის, გრძლიობის და ერთზე მეტი პარტიის არსებობის შემთხვევაში, მათი ურთიერთკოორდინაციის შესახებ. მუსიკის ჩაწერამ შესაძლებელი გახადა მაღალი დონის კომპლექსურობა. მაგალითად, ფუგაში ძლიერ განსხვავებული მელოდიური ხაზები ერთ კონტრაპუნქტულ ქსოვილში ისეა მოქცეული, რომ დაცულია ერთიანი ჰარმონიული ლოგიკა. წერილობითი ნოტაციის უმნიშვნელოვანესი შედეგია ნაწარმოებების შემონახვა, რაც კლასიკური მუსიკის შემსრულებლებს მრავალი საუკუნით ადრე შექმნილი ნაწარმოებების შესრულების საშუალებას აძლევს.

XX-XXI საუკუნეებში კლასიკურ მუსიკაში იმპროვიზაციის ტრადიცია დაიკარგა, თუმცა ბაროკოდან რომანტიკულ ეპოქამდე ბევრი შემსრულებელი თავისი ეპოქის მუსიკის იმპროვიზება შეეძლოთ. ბაროკოს ერაში მუსიკოსები იმპროვიზირებდნენ პრელუდიებს, კლავიშიან საკრავებზე შემსრულებლები კი აკორდებს ციფრულ ბანზე დაყრდნობით; იმპროვიზაციის შედეგი იყო მუსიკალური ორნამენტები ვოკალურ პარტიებში. იოჰან სებასტიან ბახი განთქმული იყო თავისი რთული იმპროვიზაციებით. კლასიკურ ეპოქაში, ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტი ცნობილი იყო იმით, რომ შეეძლო სხვადასხვა სტილებში იმპროვიზაცია. კონცერტების კადენცაში იმპროვიზირებდა სოლისტიც. ბეთჰოვენი, როგორც პიანისტი, ასევე განთქმული იყო იმპროვიზაციებით.

იხ. ვიდეო - 50 Most Famous Pieces of Classical Music

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     რუდოლფ გოკლენიუსი

Rudolf Goclenius

(1 მარტი, 1547, კორბახი, ვალდეკი, საღვთო რომის იმპერია - 8 ივნისი, 1628, მარბურგი, ჰესე-კასელი, საღვთო რომის იმპერია) - გვიანდელი პროტესტანტული ნეოსქოლასტიკის წარმომადგენელი, ფილიპ მელანხტონის სწავლების მიმდევარი.

                                                         ბიოგრაფია

რუდოლფ გოკლენიუსმა მიიღო ფუნდამენტური განათლება, სწავლობდა ერფურტისა და მარბურგის უნივერსიტეტებში, სადაც მიიღო მედიცინის დოქტორის ხარისხი, 1601 წ. ფიზიკის დოქტორი, 1608 წ.; მათემატიკის დოქტორი, 1612. 1571 წელს დაამთავრა ვიტენბერგის უნივერსიტეტის მაგისტრის ხარისხი. სკოლის დამთავრების შემდეგ კურირებდა გიმნაზიებს კორბახისა და კასელის.

1581 წელს ის აპირებს გადავიდეს თავის მშობლიურ ქალაქ კორბახში და წარუდგენს შუამდგომლობას ლანგრავ ვილჰელმ IV ჰესე-კასელთან, რომელიც მფარველობდა მეცნიერებებს. თუმცა, მოთხოვნა უარყოფილ იქნა და რუდოლფ გოკლენიუსი რჩება მალბურგის ფილიპ უნივერსიტეტის პროფესორად, გერმანიის პირველ პროტესტანტულ უნივერსიტეტში, სადაც ის ხელმძღვანელობს ფილოსოფიის, ლოგიკის, მეტაფიზიკისა და ეთიკის განყოფილებებს. რუდოლფ გოკლენიუსი ასევე იყო უილიამ IV-ისა და მისი ვაჟის მორიცის მრჩეველი და 1618 წელს იგი გაგზავნეს დორტის სინოდში.

გოკლენიუსი არის მრავალი სტატიის ავტორი ფილოსოფიაზე, მათემატიკაზე, გეოგრაფიაზე, ასტროლოგიასა და ასტრონომიაზე, ბოტანიკაზე, ზოოლოგიასა და მედიცინაზე.

იხ. ვიდეო - Rudolph Goclenius Everything Philosophers

მისი კვლევები ფილოსოფიის სფეროში ეძღვნება ტრანსკრიპციას და არისტოტელეს სწავლებების კომენტარებს. გოკლენიუსმა შექმნა და გამოაქვეყნა 1613 წელს ერთ-ერთი პირველი "ფილოსოფიური ლექსიკონი" ("Lexicon philosophicum, quo tanquam clave philisophiae fores aperiunter". Fransofurti, 1613) - "ფილოსოფიური ლექსიკა", სადაც მან შემოიტანა ისეთი ცნებები, როგორიცაა "ანტიონოლოგია" , რომელიც გამოიგონა იაკობ ლორჰარდმა თავის ტრაქტატში „Ogdoas Scholastica“ (1606 წ.). გოკლენიუსს ესმოდა ონტოლოგია, როგორც საგნისა და მისი ცხოვრებისეული საქმიანობიდან აბსტრაქტული საგნის დოქტრინა, ან როგორც მეცნიერება, რომელიც დგას ბუნებრივ ფილოსოფიასა და თეოლოგიას შორის.

ლოგიკა

ლოგიკის სფეროში მან აღმოაჩინა რთული სილოგიზმის განსაკუთრებული სახეობა, რომელშიც გამოტოვებულია დიდი ნაგებობები და რომელიც მოგვიანებით გახდა ცნობილი როგორც „გოკლენური სორიტი“, მაგალითად: „ვინც იძენს მოქნილ გონებას, ხდება განვითარებული ადამიანი. ვინც გადალახავს მეცნიერულ სირთულეებს, ის იძენს გონების მოქნილობას. ვინც შეაღწევს მეცნიერული საკითხების სირთულეებს, ხდება მათი გადალახვის უნარი. ვინც მიეჩვია ყურადღების ფოკუსირებას, შეუძლია ჩაუღრმავდეს მეცნიერული კითხვების სირთულეებს. ვინც მეცნიერებით არის დაკავებული, ყურადღების კონცენტრაციას ეჩვევა. ამიტომ, ვინც მეცნიერებით არის დაკავებული, აუმჯობესებს გონებას.

ფსიქოლოგია

გოკლენიუსმა პირველად შემოგვთავაზა „ფსიქოლოგიის“ ცნება თავის სტატიაში (1590), რომელიც ასევე შეიტანა თავის „ფილოსოფიურ ლექსიკონში“. მისი ანთოლოგია Psychologia: hoc est, de hominis perfectione, animo, et in primis ortu hujus ommentationes ac disputationes quorumdam theologorum et philosophorum nostrae aetatis, გამოქვეყნებული 1590 წელს, არის პირველი წიგნი, რომელიც შეიცავს სიტყვა ფსიქოლოგიას თავის სათაურში. . აქ ტერმინი „ფსიქოლოგია“ ეხება როგორც შესწავლის საგანს („ადამიანის სრულყოფილებას, მის გონებას და განსაკუთრებით მის წარმოშობას“), ასევე თავად კვლევას („ჩვენი დროის ზოგიერთი თეოლოგისა და ფილოსოფოსის კომენტარები და განხილვები“). მე-17 საუკუნეში გოკლენიუსის ფსიქოლოგია წაიკითხეს და ციტირებდნენ მეცნიერებს, როგორიცაა რობერტ ბარტონი, დანიელ ზენერტი და იაკობ თომასიუსი. თავად გოკლენიუსი დაუბრუნდა თავის ფსიქოლოგიას 1604 წლის ბუნებისმეტყველების სახელმძღვანელოში და ზოგიერთ ფილოსოფიურ დისკუსიაში.

მისი "ფილოსოფიური ლექსიკა" იყო პირველი ნაბეჭდი წიგნი, რომელშიც მოხსენიებულია "ფსიქოლოგიის" ცნების ბერძნული მართლწერა, რომელსაც მოგვიანებით გამოიყენებდა მისი სტუდენტი ოტო კასმანი (1594).

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  სოპრანო

პირველი ოქტავის "დო"-დან მესამე ოქტავის "დო"-მდე

 ქალის ყველაზე მაღალი ხმა, რომელსაც ყველაზე დიდი ვოკალური დიაპაზონი აქვს ყველა ხმას შორის. სოპრანოს ხმის დიაპაზონი (სამეცნიერო სანოტო აღნიშვნით) დაახლოებით C (C4) = 261 ჰც -დან "მაღალ A" (A5) = 880 ჰც -მდეა საგუნდო მუსიკაში, ან "სოპრანო C" (C6, შუა C-ზე ორი ოქტავით მაღლა) = 1046 ჰც ან უფრო მაღლა საოპერო მუსიკაში. ოთხნაწილიან ქორალის სტილის ჰარმონიაში სოპრანო უმაღლეს ხმას იღებს, რომელიც ხშირ შემთხვევაში მელოდიას უწევს თანხლებას .სოპრანოები ოპერაში მთავარ პარტიებს ასრულებენ, მაგრამ მათ თანამედროვე მუსიკაშიც ხშირად ვხვდებით. სოპრანოს ხმის ტიპი ძირითადად არსებობს რამდენიმე სახის, ესენია: კოლორატურული სოპრანო, ლირიკული სოპრანო და დრამატული სოპრანო.

სიტყვა "სოპრანო" მომდინარეობს იტალიური სიტყვიდან "სოპრა" (ზემოდან) იქიდან გამომდინარე, რომ ადამიანის ხმის ყველაზე მაღალი ტიპია, ხშირად საოპერო დადგმებში ქალის მთავარ როლებში ვხედავთ. ტერმინი ხშირ შემთხვევაში ქალებს მიემართება, თუმცა რიგ შემთხვევებში მამაკაცებსაც. "სოპრანისტი" არის ტერმინი, რომელიც მიემართება ისეთ კონტრტენორ მამაკაცებს, რომლებსაც შეუძლიათ სოპრანოს ვოკალურ დიაპაზონში სიმღერა, ხოლო ტერმინი "კასტრატო" მიემართება კასტრირებულ მამაკაც მომღერლებს, ძირითადად XVI, XVII და XVIII საუკუნეებში, "ტრებლი" ისეთი ბიჭი სოპრანოა, რომელსაც გარდატეხის ასაკამდე არ მიუღწევია და ჯერ კიდევ შეუძლია ამ დიაპაზონში სიმღერა.

ტერმინი "სოპრანო" ასევე დაფუძნებულია ლათინურ სიტყვა "სუპერიუსზე", რომელიც, სოპრანოს მსგავსად, ადამიანის ხმებში უმაღლეს ხმას აღნიშნავს. სიტყვა განსაკუთრებით გამოიყენებოდა საგუნდო და სხვა მრავალხმიან მუსიკაში XIII-XVI საუკუნეების მიჯნაზე.

იხ. ვიდეო - Anita Rachvelishvili / ანიტა რაჭველიშვილი

ლასიკური ოპერის პარტიები სოპრანო

ბელინი, ვინჩენცო: ამინა ("სომნამბულა"), იმოგენი ("მეკობრე"), ნორმა ("ნორმა")

ბიზე, ჯორჯ: მაიკლი (კარმენი)

ბოროდინი, ალექსანდრე პორფირიევიჩი: იაროსლავნა ("პრინცი იგორი")

ვაგნერი, რიჩარდ ვილჰელმი: იზოლდა ("ტრისტანი და იზოლდა"), სიგლინდა და ბრუნგილდა ("ვალკირია"), ელზა ("ლოენგრინი")

ვერდი, ჯუზეპე: ჟილდა (რიგოლეტო), ვიოლეტა ("ტრავიატა"), აიდა ("აიდა"), დეზდემონა ("ოტელო"), ლეონორა ("ტრუბადური"), ლედი მაკბეტი ("მაკბეტი"), აბიგაილი ("ნაბუკო" )

ჰენდელი, ჯორჯ ფრიდრიხი: კლეოპატრა ("იულიუს კეისარი ეგვიპტეში")

გლინკა, მიხაილ ივანოვიჩი: ანტონიდა ("ივან სუსანინი", ის ასევე არის "ცხოვრება მეფისთვის"), ლუდმილა ("რუსლან და ლუდმილა")

გუნო, ჩარლზ ფრანსუა: მარგარიტა ("ფაუსტი"), ჯულიეტა ("რომეო და ჯულიეტა")

დარგომიჟსკი, ალექსანდრე სერგეევიჩი: ნატაშა ("ქალთევზა")

დვორჟაკი, ანტონინი: ქალთევზა ("ქალთევზა")

დონიცეტი, გაეტანო: ანა ბოლაინი ("ანა ბოლაინი"), ლუსია ("ლუსია დი ლამერმური"), მარია სტიუარტი ("მარია სტიუარტი")

მოცარტი, ვოლფგანგ ამადეუსი: სუზანა ("ფიგაროს ქორწილი"), ცერლინი ("დონ ჟუანი"), პამინა, ღამის დედოფალი ("ჯადოსნური ფლეიტა ფერადი სოპრანოსთვის"), დესპინა ("ასეა ყველა ქალი")

პროკოფიევი, სერგეი სერგეევიჩი: ნატაშა როსტოვა ("ომი და მშვიდობა")

პუჩინი, ჯაკომო: მანონი ("მანონ ლესკო"), მიმი ("ბოჰემია"), ტოსკა ("ტოსკა"), ჩიო-ჩიო-სანი ("მადამ ბატერფლაი"), მინი ("გოგონა დასავლეთიდან"), ტურანდოტი, ლიუ ("ტურანდოტი"), ლაურეტა ("ჯანი სკიკი"),

რიმსკი-კორსაკოვი, ნიკოლაი ანდრეევიჩი: ფიფქია ("თოვლის ქალწული"), ვოლხოვი ("სადკო"), ცარევნა-ლებედი ("ზღაპარი სალტანის მეფის შესახებ"), ფევრონია ("ზღაპარი ზეთეოზეტის უხილავი ქალაქის შესახებ" )»), მართა ("დედოფლის პატარძალი")

რუბინშტეინი, ანტონ გრიგორიევიჩი: თამარა ("დემონი")

ჩაიკოვსკი, პიტერ ილიჩი: ტატიანა ("ევგენი ონეგინი"), ლიზა ("პიკ ლედი"), იოლანტა ("იოლანტა")

ჩილე, ფრანჩესკო: ანდრიანა ლეკუვრური ("ადრიანა ლეკუვრური")

შტრაუსი, რიჩარდ: სალომე ("სალომე"), ელექტრა ("ელექტრა").

იხ. ვიდეო - Aida Garifullina - Casta Diva - Bellini (Norma)

ოპრანოს აქვს ყველაზე მაღალი ვოკალური დიაპაზონი ყველა ხმის ტიპს შორის, უმაღლესი ტესიტურით. სოპრანოსა და მეცო-სოპრანოს აქვთ მსგავსი დიაპაზონი, მაგრამ მათი ტესტიტურები განლაგებულია ამ დიაპაზონის სხვადასხვა ნაწილში.

დაბალი უკიდურესობა სოპრანოებისთვის არის დაახლოებით A3 ან B♭3 (მხოლოდ C შუაზე ქვემოთ). ოპერის ფარგლებში, სოპრანოებისთვის ყველაზე დაბალი მოთხოვნადი ნოტია F3 (რიჩარდ შტრაუსის Die Frau ohne Schatten-დან ). ხშირად დაბალი ნოტები უფრო მაღალ ხმებში ნაკლებად გამოხატავს, ტემბრს მოკლებულია და როლებში „ნაკლებად ითვლის“ (თუმცა ვერდის, შტრაუსის და ვაგნერის ზოგიერთი როლი მოითხოვს უფრო ძლიერ სიმღერას პერსონალის ქვემოთ). თუმცა, იშვიათად სოპრანო უბრალოდ ვერ იმღერებს დაბალი ნოტის სიმღერას სოპრანოს როლში. დაბალი ნოტების მიღწევა შესაძლებელია ხორხის დაქვეითებული პოზიციით.

მაღალი ექსტრემი, მინიმუმ, არაკოლორატურული სოპრანოებისთვის არის "სოპრანო C" (C6 ორი ოქტავა C შუაზე ზემოთ), და სტანდარტულ რეპერტუარში ბევრი როლი მოითხოვს C♯6 ან D6. რამდენიმე როლს აქვს სურვილისამებრ E♭6-ებიც. კოლორატურის რეპერტუარში რამდენიმე როლი ითხოვს E♭6-ს F6-მდე. იშვიათ შემთხვევებში, ზოგიერთი კოლორატურის როლი აღწევს G6 ან G♯6-ს, მაგალითად, მოცარტის საკონცერტო არია "Popoli di Tessaglia!", ან ჟიულ მასენეს ოპერის Esclarmonde-ის სათაური როლი. მიუხედავად იმისა, რომ არ არის აუცილებელი ტესტიტურაში, კარგი სოპრანო შეძლებს იმღეროს თავისი ზედა ნოტები სრული ყელში, ტემბრით და დინამიური კონტროლით.

ოპერაში, ტესტიტურა, ვოკალური წონა და ხმების ტემბრი და როლები, რომლებსაც ისინი მღერიან, ჩვეულებრივ იყოფა ხმის ტიპებად, რომლებსაც ხშირად უწოდებენ Fächer (sg. Fach, გერმანულიდან Fach ან Stimmfach, "ვოკალური კატეგორია"). მომღერლის ტესტიტურა არის ადგილი, სადაც ხმას აქვს საუკეთესო ტემბრი, მარტივი ხმა და ყველაზე კომფორტული.

იხ. ვიდეო - Maria Callas sings "Casta Diva" (Bellini: Norma, Act 1)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                      კლოდ ბარცოტი

კლოდ (ნამდვილი სახელი ფრანჩესკო) (იტალიელი Claude Barzotti; დ. 23 ივლისი, 1953 , შატელე, ვალონია) არის იტალიურ-ბელგიელი მომღერალი, რომლის წარმატება XX საუკუნის 80-იან წლებში მოვიდა. სტრიქონი მისი ყველაზე ცნობილი სიმღერიდან "Rital" - "Je suis Rital et je le reste" ("მე ვარ იტალიელი და დავრჩები") - იხსენებს მხატვრის იტალიურ წარმოშობას.

ფრანჩესკო ბარზოტი დაიბადა ბელგიაში 1953 წელს. 18 წლამდე სწავლობდა სიცილიის ქალაქ ვილაროსაში, შემდეგ 18 წლის ასაკში საბოლოოდ ბელგიაში დასახლდა.

1981 წელს მან გამოუშვა თავისი პირველი სტუდიური ალბომი "Madame" 13 ტრეკით. ალბომიდან ამავე სახელწოდების სიმღერამ მომღერალს პირველი პოპულარობა მოუტანა და დისკი 400000-ზე მეტ ეგზემპლარად გაიყიდა.

სინგლი "Rital" ("იტალიური"), რომელიც გამოვიდა ამის შემდეგ, გახდა ბარზოტის ყველაზე დიდი წარმატება. ორი წლის შემდეგ გამოვიდა ამავე სახელწოდების ალბომი, რომელშიც ასევე შედიოდა კიდევ ერთი ტრეკი, რომელმაც პოპულარობა მოიპოვა - სიმღერა "Je ne t'écrirai plus".

1990 წელს გამოვიდა სასიყვარულო ბალადა "Aime-moi", რომელიც ბარზოტიმ შეასრულა მომღერალ მიშელ ტორთან დუეტში.

1992 წელს მან დაწერა სიმღერა "Nous, on veut des violons" მორგანისთვის, რომელიც წარმოადგენდა ბელგიას ევროვიზიის სიმღერის კონკურსზე. სიმღერა 11 ქულით მე-20 ადგილზე გავიდა.

2012 წლის ნოემბრის დასაწყისში მან განიცადა გულის შეტევა.

2013 წლის აგვისტოში გამოვიდა ალჟირის ფესტივალზე "L'été en musique à Alger".

რეტრო მუსიკის მუდმივი მოდის  და ცნობადი ხასკიანი ხმის წყალობით, კლოდ ბარზოტი რჩება პოპულარული და რჩება 80-იანი წლების ევროპული სცენის ერთ-ერთ სიმბოლოდ.

მიუზიკლისთვის Les nouveaux Nomades, დაწერილი ბარზოტისა და ანა-მარი გასპარდის მიერ, იტალიელმა მომღერალმა მიქელანჯელო ლოკონტემ თავისი პირველი სტუდიური ჩანაწერები გააკეთა საფრანგეთში. პროექტი მოგვიანებით დაიხურა.

❤❤იხ. ვიდეო - Claude Barzotti - Aime moi  - 29 мая 2016 г.  Re-découvrez les tubes de Claude Barzotti à travers son album "Aime-moi"❤❤

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - ილონ მასქი არის ერთადერთი ადამიანი რ-იც რეალურად მუშაობს მარსზე კოლონიზაციაზე  

                    დაბრუნება კოსმოსში

არის ამერიკული დოკუმენტური ფილმი, გადაღებული Netflix-ისთვის და რეჟისორი ჯიმი ჩინისა და ელიზაბეტ ჩაი ვასარჰელიის მიერ. მისი ისტორია მოჰყვება ელონ მასკისა და SpaceX-ის ინჟინრების ორ ათწლეულ მისიას, რათა გაეგზავნათ NASA-ს ასტრონავტები საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე და მოახდინეს რევოლუცია კოსმოსურ მოგზაურობაში. ფილმი გამოვიდა 2022 წლის 7 აპრილს

ფილმი მოგვითხრობს SpaceX-ის ისტორიას მათი Falcon 1-დან და ხელახლა გამოსაყენებელი Falcon 9-დან Crew Dragon Demo-2-მდე, რომელიც გაშვებული იყო 2020 წლის 30 მაისს ბორტზე დუგ ჰარლისა და ბობ ბენკენის მონაწილეობით.

იხ. ვიდეო - RETURN TO SPACE 2022 new trailer - 20 мар. 2022 г.  Offering rare inside access to NASA and SpaceX, this is the thrilling story of the nearly 20 year journey to send American astronauts back to space aboard U.S. rockets, from filmmakers Elizabeth Chai Vasarhelyi and Jimmy Chin.

Release date: April 7, 2022

Directors: Jimmy Chin, Elizabeth Chai Vasarhelyi

გამორჩეული

ილონ მასკი, SpaceX-ის დამფუძნებელი

ბობ ბენკენი, ასტრონავტი

დაგ ჰარლი, ასტრონავტი

ჯიმ ბრაიდენსტაინი, ნასას ხელმძღვანელი

ყოველდღიური ასტრონავტის ტიმ დოდი

კიკო დონჩევი SpaceX-დან

ლორი გარვერი, ნასას ადმინისტრატორის მოადგილე

ჰანს კოენიგსმანი, SpaceX-ის მთავარი ინჟინერი

გვინ შოტველი, SpaceX-ის COO

ლარს ბლექმორი, SpaceX-ის შესვლის, წარმოშობისა და დაშვების უფროსი

კარენ ნიბერგი, ასტრონავტი და დაგ ჰარლის ცოლი

მეგან მაკარტური, ასტრონავტი, SpaceX Crew-2 მისიის წევრი, ბობ ბენკენის ცოლი

SpaceX-ის ბალაჩანდარ რამამურთი

ანა მენონი SpaceX-დან

მიღება

ფილმმა არაერთგვაროვანი შეფასებები მიიღო. IndieWire-მა მას უწოდა "აღმაშფოთებელი 2-საათიანი რეკლამა ელონ მასკისთვის";  საკაბელო მიმოხილვა მიუთითებს, რომ ფილმი "ქრონიკებს ასახავს კომპანიის ნაკლებად სავარაუდო აღმავლობას, მაგრამ ის თავს არიდებს მის ნაკლოვანებებზე საუბარს". მიმოხილვა Decider-ის მიერ იყო უფრო ხელსაყრელი და თქვა: "მიუხედავად იმისა, რომ Return to Space-ის დიდი ნაწილი თამაშობს SpaceX-ის სარეკლამო ვიდეოს მსგავსად, ფილმის შინაარსიანი გზა მოგვითხრობს იმედიანი მეოცნებეების ჯგუფის შესახებ, ხდის მას იმაზე მეტად, ვიდრე თქვენი დრო ღირს." ჯო მორგენშტერნის მიერ Wall Street Journal-ის მიმოხილვა ასევე ხელსაყრელია, თუმცა ის ასევე აღნიშნავს სარეკლამო ტონს: ”ფაქტობრივად, ის საკმაოდ ეფექტურად უწყობს ხელს კომპანიის პოპულარიზაციას და რატომაც არა? ილონ მასკის აეროკოსმოსურმა წამოწყებამ საოცარ მიღწევებს მიაღწია მას შემდეგ, რაც დაარსდა ორი ათეული წელი. თუმცა, ფილმი ამაზე მეტია. ეს არის დაბრუნება აფეთქებების დრამატულ ისტორიებზე, რასაც მოჰყვება სულისშემძვრელი კადრები ჩვენი თავშესაფრის ატმოსფეროსა და შეუპოვარი გრავიტაციის მიღმა; პორტრეტი, ცეცხლოვანი გამაძლიერებლების არეკლილი შუქით, დედამიწის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობისმოყვარე (ყოველ მხრივ) ზედმეტად მიღწეულნი; და მარცხის ჩვენება ზევით - შორს, შორს მაღლა."NASA-სა და SpaceX-ის აქამდე უცნობ მასალაზე წვდომით, ფილმი ასახავს 20-წლიანი მოგზაურობის ამაღელვებელ ისტორიას.

                             იხ.  ბმულზე ქართულად დოკუმენტური ფილმი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -ვისაც უყვარს კოსმოსი უყურეთ ამ კინოს და                                                          სახალისოა    

ჩემი დედინაცვალი უცხოპლანეტელია

რეჟისორი რიჩარდ ბენჯამინი

პროდიუსერი ფრენკლინ რ. ლევი

რონალდ პარკერი

აღმ. პროდიუსერები:

ჯერი უაინტრაუბი

არტ ლევინსონი

ლოურენს მარკი

სცენარის ავტორი ჯერიკო სტოუნი

ჰერშელ უაინგროდი

ტიმოთი ჰარისი

ჯონათან რეინოლდსი

არ არიან მითითებული:

რიჩარდ ბენერი

ლესლი ბრიკუსი

დებრა ფრენკი

სიუზენ რაისი

პოლ რადნიკი

კარლ სოტერი

როლებში

დენ ეიკროიდი

კიმ ბესინგერი

ჯონ ლოვიცი

ელისონ ჰენიგენი

კომპოზიტორი ალან სილვესტრი

ოპერატორი რიჩარდ ჰოვარდ კლაინი

სტუდია Weintraub Entertainment Group

დისტრიბუტორი Columbia Pictures

გამოსვლის თარიღი

9 დეკემბერი, 1988

ხანგრძლივობა 105 წთ.

ქვეყანა აშშ

ენა ინგლისური

ბიუჯეტი 26 მილიონი აშშ დოლარი

შემოსავალი 13 854 000 აშშ დოლარი

იხ. ვიდეო -Моя мачеха инопланетянка" 1988' "Kim Basinger"

159 просмотров  31 янв. 2022 г.  Дэн Эйкройд изучает перспективы современного брака, когда Ким Бейсингер стремительно влетает в его мир в фильме #МояМачехаИнопланетянка

#МояМачехаИнопланетянин

Селеста (Бэйсингер) - привлекательная инопланетянка с секретным заданием - пытается соблазнить милого и ничего не подозревающего Стива Миллса (Эйкройд), недавно овдовевшего астрофизика, и добраться до его исследований, в которых содержится ключ к спасению еë планеты. (Оригинальное название фильма - #MyStepmotherIsAnAlien  © 1988 WEG Acquisition Corp. All Rights Reserved.

#KimBasinger

 (ინგლ. My Stepmother Is an Alien) — 1988 წლის ამერიკული სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის კომედიური ფილმი, გადაღებული Weintraub Entertainment Group-ის და გამოშვებული Columbia Pictures-ის დისტრიბუციით. ფილმის რეჟისორია რიჩარდ ბენჯამინი, ხოლო მთავარ როლებს ასრულებენ დენ ეიკროიდი, კიმ ბესინგერი, ჯონ ლოვიცი და ელისონ ჰენიგენი. სიუჟეტის მიხედვით, მშვენიერ ქალბატონად ქცეული უცხოპლანეტელი დედამიწაზე ჩამოდის და უნდა დაეხმაროს სხვა უცხოპლანეტელებს დედამიწის განადგურებაში, თუმცა მანამდე ადგილობრივების შესახებ ინფორმაცია უნდა შეაგროვოს.

ფილმს კრიტიკოსებს შორის წარმატება არ ჰქონია. თუმცა, 1988 წლის 9 დეკემბერს პრემიერის შემდეგ, შემქმნელებს პირველივე კვირაში 2 066 980 აშშ დოლარის შემოსავალი მოუტანა, საერთო ჯამში კი შემოსავალმა აშშ-ში 13 854 000 დოლარი შეადგინა.

                          იხ. ბმულზე ფილმი ქართულ ინგლისურ და რუისულ  ენებზე                                                               

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ლეო ესაკი

დაბ. თარიღი 12 მარტი, 1925(97 წლის)

დაბ. ადგილი ოსაკა

მოქალაქეობა Flag of Japan.svg იაპონია

საქმიანობა ფიზიკა

მუშაობის ადგილი კიოტოს უნივერსიტეტი, Shibaura Institute of Technology, ცუკუბას უნივერსიტეტი, Yokohama College of Pharmacy, Kwansei Gakuin University, Q11479168?, Sony და IBM Thomas J. Watson Research Center

ალმა-მატერი ტოკიოს უნივერსიტეტი, კიოტოს უნივერსიტეტი და Third Higher School

ჯილდოები IBM Fellow, კულტურის ორდენი, ნობელის პრემია ფიზიკაში, სტიუარტ ბალანტაინის მედალი, ჰაროლდ პენდერის პრემია, IEEE-ის ღირსების მედალი, ამომავალი მზის 1-ლი ხარისხის ორდენი, მორის ლიბმანის პრემია, კულტურის დამსახურებული მოღვაწე, ასაჰის პრემია, ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი, იაპონიის პრემია, ნიშინას მემორიალური პრემია და James C. McGroddy Prize for New Materials

 (იაპონ. 江崎玲於奈; დ. 12 მარტი, 1925, ოსაკა) — იაპონელი ფიზიკოსი, ნობელის პრემიის ლაურეატი. 1973 წელს მყარ სხეულებში გვირაბული ეფექტის გამოკვლევისათვის აივარა ჯაიევერთან ერთად მიენიჭა ნობელის პრემია. ლეო ესაკიმ ფიზიკა ტოკიოს უნივერსიტეტში შეისწავლა, ბაკალავრის ხარისხი 1947 წელს მიიღო, ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი — 1959 წელს. 1958 წელს ჩატარებული გამოკვლევებისთვის მიიღო ნობელის პრემია. 1960 წელს საცხოვრებლად აშშ-ში გადავიდა და მუშაობა IBM-ში გააგრძელა

მან აღმოაჩინა, რომ გერმანიუმში გარდამავალი ფენის სიგანე მცირდება, დენი-ძაბვის მახასიათებელზე ჩნდება ჩამოვარდნილი მონაკვეთი, ე.ი. ძაბვის მატებასთან ერთად დენი იკლებს. ნაპოვნი უარყოფითი წინააღმდეგობა იყო მყარი მდგომარეობის გვირაბის ეფექტის პირველი დემონსტრირება. ამ ეფექტის საფუძველზე შეიქმნა ახალი ელექტრონული მოწყობილობები, რომლებსაც მოგვიანებით ესაკის დიოდები (ან გვირაბის დიოდები) უწოდეს. მისი საკვანძო ნაშრომი ახალი ფენომენის შესახებ p-n კვანძში გამოჩნდა 1958 წელს Physical Review-ში.

ამ რევოლუციური აღმოჩენის წყალობით, რამაც გამოიწვია მაღალი სიხშირის სიგნალების გენერატორებისა და დეტექტორების შექმნა, ლეო ესაკიმ მიიღო დოქტორის ხარისხი 1959 წელს, ხოლო 15 წლის შემდეგ, 1973 წელს, მიენიჭა ნობელის პრემია ფიზიკაში.

1960 წელს ის გადავიდა აშშ-ში და დასაქმდა IBM-ის თომას ჯ. უოტსონის კვლევით ცენტრში  (თანამშრომელი 1992 წლამდე), 1967 წლიდან IBM-ის ლაურეატი . ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი.

დიდი ხნის განმავლობაში ესაკი იყო რუს ნობელის პრემიის ლაურეატ ჟ.

იხ. ვიდეო - Лео Эсаки, Нобелевская премия по физике 1973 г .: интервью 2004 г.

 Перевод

3 772 просмотра  12 мар. 2021 г.  Интервью внештатного журналиста Марики Гризель с профессором Лео Эсаки на 54-й встрече лауреатов Нобелевской премии в Линдау, Германия, июнь 2004 г.

Профессор Эсаки рассказывает о том, почему он заинтересовался физикой, о своем переезде в США и культурном шоке по прибытии (3:26), о годах в IBM (6:35), различиях между Японией и США (9:15) и еще предстоит сделать большие открытия в физике (12:02).