ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - ჩვენ ვიკლევთ კოსოსს რათა შევუცნოთ სამყარო  

                            A2744 YD4

კვლევის ისტორია

აღმოჩენი თარიღი 2017 წელი, დაკვირვების მონაცემები

(J2000 ეპოქა)

თანავარსკვლავედის მოქანდაკე

მარჯვენა ასვლა 00სთ 14მ 24.93წმ

დახრილობა −30° 22′ 56,15″

მახასიათებლები

რადიალური სიჩქარე 293,054 კმ/წმ

z 8.38

შორეული გალაქტიკა თანავარსკვლავედის მოქანდაკეში. მისი დაკვირვება შესაძლებელი გახდა გრავიტაციული ლინზირების ეფექტის გამო: ის მდებარეობს გიგანტური გალაქტიკის გროვის უკან Abell 2744, რომელმაც უფრო შორეული გალაქტიკის A2744_YD4 გამოსახულება გაზარდა 1,8-ჯერ .

აღმოაჩინა ALMA რადიო ტელესკოპის კომპლექსმა. წითელი ცვლა არის 8,38, ანუ დედამიწიდან ჩვენ ვაკვირდებით ამ გალაქტიკას იმ დროს, როდესაც სამყაროს ასაკი მხოლოდ 600 მილიონი წელი იყო .

გალაქტიკაში აღმოაჩინეს დიდი რაოდენობით მანათობელი ვარსკვლავთშორისი მტვერი (დაახლოებით 6 მილიონი მზის მასა), რაც იმაზე მეტყველებს, რომ ადრეული სუპერნოვას აფეთქებები იქ უკვე მოხდა. ეს არის ყველაზე შორეული გალაქტიკა, რომელშიც მტვერი აღმოაჩინეს. კოსმოსური მტვერი შეიცავს სილიკონს, ნახშირბადს და ალუმინს. ასევე, A2744_YD4-ზე დაკვირვების დროს დაფიქსირდა იონიზებული ჟანგბადის ემისია, რომელიც ადრე არ იყო ნაპოვნი სამყაროს ასეთ მანძილზე და ასეთ ასაკში.

ვარსკვლავების წარმოქმნის სიჩქარე A2744_YD4-ში, მკვლევარების აზრით, არის 20 მზის მასა წელიწადში (მაშინ როცა ირმის ნახტომში ყოველწლიურად მხოლოდ ერთი მზის მასის ვარსკვლავი ყალიბდება.

იხ. ვიდეო - Zooming in on the young dusty galaxy A2744_YD4 - 

 This zoom video sequence starts with a flight through the faint constellation of Sculptor (The Sculptor). We soon see a rich group of distant galaxies, the cluster Abell 2744, known as Pandora’s Cluster. But continuing even further back into the early Universe we finish the trip looking at the dusty galaxy A2744_YD4, the most distant galaxy ever seen with ALMA.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    ოჰაიოს კლასის წყალქვეშა ნავები

ა.წ.ნ. "მიჩიგანის" ტიპი "ოჰაიო"

ძირითადი მახასიათებლები

გემის ტიპი SSBN, SSGN

პროექტის სახელწოდება "ოჰაიო"

პროექტის შემქმნელის ელექტრო ნავის განყოფილება

ნატოს კოდიფიკაცია SSBN/SSGN "ოჰაიო"

სიჩქარე (ზედაპირი) 17 კვანძი

სიჩქარე (წყალქვეშა) 25 კვანძი

ოპერაციული სიღრმე 365 მ

ეკიპაჟი 14-15 ოფიცერი, 140 მეზღვაური და ოფიცერი 

1980 წლის ფასებში 1,5 მილიარდი დოლარი დაჯდა

ზომები

ზედაპირის გადაადგილება 16 746 ტ

გადაადგილება წყალქვეშ 18 750 ტ

(DWL-ზე) 170,7 მ

კორპუსის სიგანე მაქს. 12,8 მ

საშუალო მონახაზი

(DWL-ზე) 11,1 მ

ატომური. წნევის ქვეშ მყოფი წყლის რეაქტორი GE PWR S8G. ორი 30000 ცხენის ძალის ტურბინა, 2 4 მეგავატიანი ტურბო გენერატორი, 1.4 მეგავატი დიზელის გენერატორი, 325 ცხ.ძ სიმძლავრის მოლოდინის ძრავა.

შეიარაღება

ჩემი და ტორპედო

შეიარაღება 4 TA კალიბრის 533 მმ

სარაკეტო შეიარაღება 24 Trident II D5 ბალისტიკური რაკეტა, ან 154 BGM-109 Tomahawk საკრუიზო რაკეტა

(ინგლისური ოჰაიო კლასი SSBN / SSGN) - მესამე თაობის ამერიკული სტრატეგიული ბირთვული წყალქვეშა ნავების სერია, რომელიც შევიდა სამსახურში 1981 წლიდან 1997 წლამდე. ოჰაიოს კლასის კატარღები ქმნიან აშშ-ს სტრატეგიული შეტევითი ბირთვული ძალების საფუძველს და მუდმივად მიდიან საბრძოლო პატრულირებაში, დროის 60%-ს ატარებენ ზღვაზე. 2002 წლიდან ის იყო ერთადერთი ტიპის სარაკეტო მატარებელი, რომელიც ემსახურება აშშ-ს საზღვაო ფლოტს. ამჟამად სერიის 18 წყალქვეშა ნავიდან 14 შეიარაღებულია 24 Trident კონტინენტთაშორისი ბალისტიკური რაკეტით, რომლებიც აღჭურვილია მრავალი ქობინით ინდივიდუალური ხელმძღვანელობით. დარჩენილი 4 წყალქვეშა ნავი საკრუიზო რაკეტების მატარებელია.

რვა სარაკეტო მატარებლის პირველი პარტია შეიარაღებული იყო Trident I C-4 რაკეტებით და დაფუძნებული იყო საზღვაო ბაზა კიტსაპში, ვაშინგტონი, აშშ-ს წყნარი ოკეანის სანაპიროზე. დანარჩენი 10 ნავი, მეორე სერიის, შეიარაღებული იყო Trident II D-5 რაკეტებით და განლაგებული იყო ჯორჯიაში, Kings Bay-ის საზღვაო ბაზაზე. 2003 წელს, იარაღის შეზღუდვის ხელშეკრულების განსახორციელებლად, დაიწყო პროგრამა პროექტის პირველი ოთხი ნავის გადაქცევის Tomahawk საკრუიზო რაკეტების მატარებლად, რომელიც დასრულდა 2008 წელს. პირველი სერიის დარჩენილი ოთხი ნავი ხელახლა აღიჭურვა Trident-2 რაკეტებით და ყველა Trident-1 რაკეტა ამოღებულ იქნა საბრძოლო მოვალეობიდან. წყნარ ოკეანეში სარაკეტო მატარებლების რაოდენობის შემცირების გამო, ოჰაიოს კლასის კატარღების ნაწილი ატლანტის ოკეანიდან წყნარ ოკეანეში გადაიტანეს.

იხ. ვიდეო -  Огайо (Ohio class) - класс американских стратегических атомных подводных лодок. Семейство составлено из 18 кораблей, из которых 14 являются носителями баллистических ракет с ядерными боеголовками (тип SSBN) и еще 4 - носителями крылатых ракет (SSGN). 

При полном водоизмещении в 18750 тонн, Огайо являются самыми крупными подводными лодками, созданными в США. Они значительно уступают по этому показателю советским "Акулам", но являются рекордсменами по арсеналу: 24 ракеты Трайдент II или 154 ракеты Томагавк.

Поставки выполнялись с 1986 по 1997 годы. Лодки класса Огайо являются единственными ядерными ракетоносцами в ВМС США и считаются наиболее мощным элементом ядерной триады. По разным оценкам, на 14 лодках размещено около 60% развернутого американского ядерного арсенала. По предварительным планам, лодки будут оставаться на вооружении еще около 20 лет и, с начала 2030-хх начнут постепенно замещаться лодками нового поколения - классом Колумбия.

1960-იანი წლების დასაწყისისთვის, მთელი რიგი კვლევების შემდეგ, ამერიკელი ანალიტიკოსები მივიდნენ დასკვნამდე, რომ „მასიური შურისძიების“ სტრატეგიას პერსპექტივა არ ჰქონდა. 1950-იან წლებში ამერიკელი სტრატეგები იმედოვნებდნენ, რომ გააუქმებდნენ სსრკ-ს სტრატეგიული ბირთვული ძალები პრევენციული სარაკეტო დარტყმით. ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ყველა სტრატეგიული სამიზნე ერთი დარტყმით ვერ განადგურდება და საპასუხო ბირთვული დარტყმა გარდაუვალი იქნება. ამ პირობებში დაიბადა „რეალისტური შეკავების“ სტრატეგია. როგორც სსრკ შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბის უფროსმა ნ.ვ.ოგარკოვმა თქვა 1980-იანი წლების დასაწყისში,

...ატომური იარაღის გაჩენამ და სწრაფმა გაუმჯობესებამ წარმოშვა სრულიად ახალი კითხვა ომის მიზანშეწონილობის შესახებ, როგორც პოლიტიკური მიზნის მისაღწევად.

ზოგადი ბირთვული ომის ჩატარების აუცილებლობის უარყოფამ განაპირობა სტრატეგიული იარაღის შემუშავების მოთხოვნების გადახედვა.

1966 წლის 1 ნოემბერს აშშ-ს თავდაცვის დეპარტამენტის ოფისმა დაიწყო კვლევითი მუშაობა სტრატეგიულ იარაღზე STRAT-X. თავდაპირველად, პროგრამის მიზანი იყო აშშ-ს საჰაერო ძალების მიერ შემოთავაზებული ახალი სტრატეგიული რაკეტის - მომავალი MX-ის დიზაინის შეფასება. თუმცა, თავდაცვის მდივნის რობერტ მაკნამარას ხელმძღვანელობით ჩამოყალიბდა შეფასების წესები, რომლის მიხედვითაც ერთდროულად უნდა შეფასებულიყო წინადადებები ძალების სხვა შტოებიდან. ვარიანტების განხილვისას, შექმნილი იარაღის კომპლექსის ღირებულება გამოითვალა მთელი ბაზის ინფრასტრუქტურის შექმნის გათვალისწინებით. შეფასდა მტრის ბირთვული დარტყმის შემდეგ გადარჩენილი ქობინების რაოდენობა. "გადარჩენილი" ქობინიდან მიღებული ღირებულება შეფასების მთავარი კრიტერიუმი იყო. აშშ-ს საჰაერო ძალებიდან, გარდა ICBM-ებისა, რომლებიც განლაგებულია გაზრდილი უსაფრთხოების მაღაროში, განსახილველად იქნა წარმოდგენილი ახალი B-1 ბომბდამშენის  გამოყენების ვარიანტი.

საზღვაო ძალებმა შესთავაზეს სტრატეგიული იარაღის სისტემა ULMS (Eng. Undersea Long-range Missile System). სისტემა დაფუძნებული იყო წყალქვეშა ნავებზე ახალი გაფართოებული მოქმედების ბალისტიკური რაკეტებით EXPO (ინგლისური EXpanded "POseidon"). რაკეტის დიაპაზონმა შესაძლებელი გახადა ბაზის დატოვებისთანავე გაეთავისუფლებინათ მთელი საბრძოლო მასალა. მიღებულ იქნა მთელი რიგი ღონისძიებები გემის ზღვაზე ყოფნის დროის გასაზრდელად (მათ შორის, ახალი სანაპირო კომპლექსის შექმნა).

ULMS პროგრამამ გაიმარჯვა STRAT-X კონკურსში. აშშ-ს თავდაცვის მდივანმა დაამტკიცა საზღვაო ძალების საკოორდინაციო კომიტეტის გადაწყვეტილება (Eng. Decision Coordinating Paper (DCP) No. 67) No. 67 1971 წლის 14 სექტემბერი ULMS-ის მიხედვით. დამტკიცდა პროგრამის ეტაპობრივი განვითარება. პირველ ეტაპზე EXPO პროგრამის ფარგლებში შეიქმნა გაფართოებული მოქმედების რაკეტა Trident-1 პოსეიდონის რაკეტის ზომებში და ახალი SSBN-ის შემუშავება. და როგორც ULMS II-ის მეორე ეტაპის ნაწილი, შეიქმნა დიდი ზომის რაკეტა - Trident-2 გაზრდილი დიაპაზონით. მინისტრის მოადგილის 1971 წლის 23 დეკემბრის გადაწყვეტილებით, დაჩქარებული სამუშაო გრაფიკი დაიდო საზღვაო ძალების ბიუჯეტში 1978 წელს რაკეტების დაგეგმილი განლაგებით .

პროექტის პროექტის ფარგლებში განიხილებოდა წყალქვეშა ნავების სხვადასხვა ვარიანტები 2-დან 32-მდე სარაკეტო სილოსის დამონტაჟებით. განიხილებოდა 38000 ტონიანი ატომური წყალქვეშა ნავის ვარიანტი ორი S6G ტიპის რეაქტორით, მაგრამ იგი მიატოვეს მაღალი ღირებულების გამო. ჩვენ გადავწყვიტეთ S8G რეაქტორის გამოყენების შესაძლებლობა, რომელიც შემუშავებულია Narwhal ბირთვული წყალქვეშა ნავის S5G რეაქტორის საფუძველზე. სამხედრო-ეკონომიკური ეფექტურობის მრუდი მაქსიმუმ რეგიონში იყო 20 რაკეტა და ნავი 14000 ტონა გადაადგილებით. ეს პროექტი აშშ-ს საზღვაო ძალების სარდლობასაც მოეწონა, თუმცა აშშ-ს თავდაცვის დეპარტამენტის სისტემური ანალიზის განყოფილების ჩარევის შემდეგ, 24 რაკეტიანი ვერსია პრეზიდენტის ხელმოწერას დაედო.

                                                        

1990 წელი, USS West Virginia, მე-11 ოჰაიო კლასის ნავის ექსპლუატაციაში შესვლის ცერემონია.

1973 წლის 15 ნოემბერს პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა 1974 წლის ფინანსურ ბიუჯეტს Trident სისტემის პირველი წყალქვეშა ნავისთვის თანხების გამოყოფით. და 1974 წლის 25 ივლისს, აშშ-ს საზღვაო ძალებმა ხელი მოაწერეს კონტრაქტს General Dynamics-თან პირველი SSBN-ის ასაშენებლად Electric Boat-ის გემთმშენებლობაში, რომელმაც მოგვიანებით მიიღო სახელი "ოჰაიო" .

1974 წელს, თავდაპირველმა პროგრამამ მოითხოვა 10 წყალქვეშა ნავის მშენებლობა, თითო 24 რაკეტისთვის, საზღვაო ფლოტმა მოითხოვა 1,4 მილიარდი დოლარი კონგრესისგან პირველი ორი წყალქვეშა ნავის ასაშენებლად და დამხმარე ინფრასტრუქტურისთვის, მათ შორის 107,2 მილიონი აშშ დოლარი შემდგომი R&D და 107,2 მილიონი აშშ დოლარი მშენებლობისთვის. პორტის მომსახურების ინფრასტრუქტურის, პირველი წყალქვეშა ნავის საბრძოლო მოვალეობის შესრულების პერსპექტივით 1978 წელს. 1981 წლისთვის პროგრამა გაიზარდა 15 ნავმდე, გეგმებია 1985 წლისთვის 20 ნავმდე გაფართოება. 1989 წელს აშშ-ს საზღვაო ფლოტი გეგმავდა 21 გემის შეკვეთას და მომავალი წლის გეგმები მოიცავდა შეკვეთის გაფართოებას 24 SSBN-მდე. თუმცა, 1991 წელს კონგრესმა შეზღუდა სამშენებლო პროგრამა 18 ნავით. გადაწყვეტილება ეფუძნებოდა START-1 ხელშეკრულების შეზღუდვებს და ბუშის ადმინისტრაციის წინადადებას.

18-ვე ნავი აშენდა General Dynamics Electric Boat-ის გემთმშენებლობაში 1976-1997 წლებში. სერიის პირველი 8 ნავი თავდაპირველად აღჭურვილი იყო Trident I C-4 რაკეტებით. შემდგომში მათგან 4 ხელახლა აღიჭურვა Tomahawks-ით, დანარჩენი შეიარაღებული იქნა Trident II D-5 რაკეტებით.

იხ. ვიდეო - Ohio class submarines - the American nuclear hammer -  Ohio is a class of American strategic nuclear submarines. The family is made up of 18 boats, of which 14 are ballistic missile submarines (SSBN) and another 4 are cruise missile submarines (SSGN).

With a total displacement of 18,750 tons, Ohio is the largest submarine built in the United States. They are significantly inferior in this indicator to the Soviet "Typhoon" submarines, but they hold the record for arsenal: 24 Trident II ballistic missiles or 154 Tomahawk cruise missiles.

Deliveries were carried out from 1986 to 1997. Ohio-class submarines are the only nuclear missile carriers in the US NAVY and are considered the most powerful element of the nuclear triad. According to various estimates, about 60% of the deployed American nuclear arsenal is located on 14 boats. According to preliminary plans, the submarines will remain in service for about 20 more years and, from the beginning of the 2030s, they will gradually begin to be replaced by boats of a new generation - the Columbia class.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

         მატადორი (ყუმბარმტყორცნი)

ხელის ტანკსაწინააღმდეგო ყუმბარმტყორცნის ტიპი

ქვეყანა ისრაელი

  სინგაპური

სერვისის ისტორია

მიღებულია 2000 წ

მომსახურებაში იხილეთ სექცია "ოპერატორები"

ომები და კონფლიქტები "მსახიობები" (2009)

წარმოების ისტორია

დიზაინერი სინგაპურის შეიარაღებული ძალები სინგაპურის

სინგაპური DSTA (ინგლისური) რუსული

ისრაელ რაფაელი

მწარმოებელი გერმანია Dynamit Nobel Defense (გერმანული) რუსი

მახასიათებლები

წონა, კგ 8.9

სიგრძე, მმ 1000

კალიბრი, მმ 90

დაწყების სიჩქარე

ტყვიები, მ/წმ 250

დათვალიერების დიაპაზონი, მ 14-500

ერთჯერადი საბრძოლო მასალის ტიპი

ჩამონტაჟებული ოპტიკური სამიზნე,

ღამის ხედვის მოწყობილობა პიკატინის რელსისთვის

(შემოკლ. ინგლისური Man-portable Anti-Tank, Anti-DOoR) - 90 მმ-იანი ერთჯერადი ყუმბარმტყორცნი, რომელიც შეიქმნა სინგაპურის და ისრაელის თანამშრომლობის შედეგად. ეს არის გერმანული Armbrust-ის ყუმბარმტყორცნის მოდერნიზებული ვერსია და მუშაობს იმავე პრინციპებზე. ყუმბარმტყორცნის მთავარი დანიშნულებაა გამაგრებული კონსტრუქციების განადგურება და მსუბუქად ჯავშანტექნიკის განადგურება. MATADOR-ის განვითარება 2000 წელს დაიწყო Armbrust-ის შესაცვლელად, რომელიც 1980-იანი წლებიდან იყო მომუშავე.

MATADOR შეიქმნა ერთობლივად სინგაპურის შეიარაღებული ძალების და DSTA სააგენტოს მიერ (ინგლისური) რუსული, ისრაელის კომპანია Rafael Advanced Defense Systems-თან  და გერმანული Dynamit Nobel Defense (გერმანული) რუსული თანამშრომლობით. (DND).

შეიქმნა ყუმბარმტყორცნის რამდენიმე მოდიფიკაცია. შექმნილია მტრის გამაგრებული საცეცხლე წერტილების განადგურებისთვის. ყუმბარმტყორცნას შეუძლია 14-დან 500 მეტრამდე მანძილზე სამიზნეების დარტყმა. მისი წონაა 8,9 კგ, სიგრძე 1 მეტრი.

გამოიყენეს 2009 წლის იანვარში ღაზას სექტორში ოპერაციაში Cast Lead.

იხ. ვიდეო - Американцы подорвали российский БТР-80 вместе с экипажем - ამერიკელებმა ეკიპაჟთან ერთად რუსული BTR-80 ააფეთქეს - The Americans blew up the Russian BTR-80 together with the crew

მოდიფიკაციები - MATADOR-MP (ინგლისური მრავალფუნქციურიდან)

MATADOR-WB (ინგლისური Wall-Breaching-დან) - EFR ტიპის სპეციალური ქობინით (ინგლისური ფეთქებადი ფორმირებული რგოლი, სიტყვასიტყვით „აფეთქების შედეგად წარმოქმნილი რგოლი“, ტიპის „შოკის ბირთვის“ ტიპის ქობინი. ურბანული ნაგებობების კედლებში ხვრელების გატეხვა (დიამეტრის 1 მ-მდე);

MATADOR-AS (ინგლისურიდან. Anti-Structure) - ვერსია ორრეჟიმიანი დაუკრავენით და ტანდემური ქობინი

ოპერატორები

  ისრაელი: ისრაელის თავდაცვის ძალები.

  სინგაპური: ცვლის Armbrust-ს სინგაპურის შეიარაღებულ ძალებში.

  სლოვენია: სლოვენიის სახმელეთო ძალები, ადგილობრივი აღნიშვნა RGW 90.

  გაერთიანებული სამეფო: ბრიტანეთის არმიამ, ანტი-სტრუქტურული საბრძოლო მასალის პროგრამის ნაწილის სახით, უბრძანა MATADOR-AS-ის ახალი მოდიფიკაცია, რათა გაენადგურებინა მაღალ დაცული სტრუქტურები Dynamit Nobel Defense-ისგან.

  გერმანია: გერმანიის სახმელეთო ძალებმა შეუკვეთეს 1000 MATADOR-AS სახელწოდებით RGW90 AS.

  უკრაინა: უკრაინის შეიარაღებული ძალები

იხ. ვიდეო - The MATADOR Man-portable Anti-Tank, Anti-DOoR is a 90-millimetre man-portable anti-armour weapon

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                FH70

თვითმავალი იარაღის ტიპი

ქვეყანა ევროკავშირი გერმანია, დიდი ბრიტანეთი, იტალია

სერვისის ისტორია

მოქმედების წლები 1978 - დღემდე. დრო

მიღებულია 1978 წელს

ემსახურება გერმანიას, იტალიას, დიდ ბრიტანეთს, საუდის არაბეთს, იაპონიას, ლიბანს, მაროკოს, ესტონეთს, ნორვეგიას, ნიდერლანდებს, ომანს, მალაიზიას, უკრაინას

წარმოების ისტორია

მწარმოებელი Vickers Shipbuilding and Engineering, Rheinmetall, OTO Melara, Japan Steel Works

მახასიათებლები

წონა, კგ 7800-9600

სიგრძე, მმ 9800 (მოგზაურობა)

ლულის სიგრძე, მმ 6000 (39 კალიბრი)

სიგანე, მმ 2200 (მოგზაურობა)

სიმაღლე, მმ 2500 (სამოგზაურო)

ეკიპაჟი (გაანგარიშება), პერს. რვა

ჭურვი 155 მმ სიმაღლის ფეთქებადი [d]

კალიბრი, მმ 155

ვერტიკალური სოლი კარიბჭე

ბორბლიანი ვაგონი დამხმარე სიმძლავრის ერთეულით, ჰიდრავლიკური ამძრავებით და მოცურების საწოლებით

სიმაღლე −5° / +70°

ბრუნვის კუთხე ±56°

დაწყების სიჩქარე

ჭურვი, მ/ს 827

მაქსიმალური

დიაპაზონი, მ 24000-

2019 წლის 24 ივნისს მე-2 ალპური დივიზიის "იულია" ბრიგადის "ტრიდენტინას" მე-3 საარტილერიო პოლკის FH70 სროლაზე.
ბუქსირებული თვითმავალი ჰაუბიცა. 

ისტორია - 

1969 წელს დიდმა ბრიტანეთმა და დასავლეთ გერმანიამ შეთანხმდნენ 155 მმ-იანი ჰაუბიცის აშენებაზე, რათა შეცვალონ ამერიკული M114 155 მმ ჰაუბიცა და ბრიტანული 5,5 დიუმიანი თოფი. იტალია შეუერთდა პროექტს 1970 წელს. 1976 წელს ჰაუბიცა ექსპლუატაციაში შევიდა. წარმოება ერთდროულად განხორციელდა დიდ ბრიტანეთში, იტალიასა და გერმანიაში. იაპონია ასევე აწარმოებდა ჰაუბიცებს ლიცენზიით . ჰაუბიცა გახდა ამერიკული M198 ჰაუბიცის ანალოგი, რომლის წარმოება დაიწყო ოთხი წლის შემდეგ 1980 წელს როკ აილენდში, ილინოისი, Rockyland Arsenal-ის მიერ .

აღწერა

2019 წლის 24 ივნისს მე-2 ალპური დივიზიის "იულია" ბრიგადის "ტრიდენტინას" მე-3 საარტილერიო პოლკის FH70 სროლაზე.

1-ლი სამთო საარტილერიო პოლკის ჯარისკაცები FH70-ის დატვირთვისას

ძირითადი მოთხოვნები, რომლებიც წარმოდგენილი იყო დიზაინის დროს:

ხანძრის მაღალი უწყვეტი სიჩქარე;

მაღალი მობილურობა მინიმალური განლაგების დროით;

სროლის დიაპაზონის გაზრდა;

ვაზნის ჩატვირთვა.

სისტემაში შედის საარტილერიო დანადგარი და აკვანი უკუცემის მოწყობილობით და ჭურვის დამტენი მექანიზმით. ნახევრად ავტომატური ჩატვირთვის სისტემა მუშაობს ლულის აწევის ნებისმიერი კუთხით და შედგება დამტვირთავი უჯრისგან, რომელიც ჭურვებს აწვდის სამაგრს. ეს სისტემა საშუალებას გაძლევთ სროლა წუთში 6 რაუნდის სიჩქარით. ჩაწყობილ მდგომარეობაში, საბარგული 180 გრადუსით უხვევს ბუქსირ მანქანას. ბუქსირების მაქსიმალური სიჩქარე 100 კმ/სთ-მდე. ჰაუბიცის მასა 9,6 ტონაა APU-სთან ერთად. პერსონალი შედგება 8 კაცისგან. ბორბლები აღჭურვილია ჰიდრავლიკური მექანიზმებით. სროლის რეჟიმში ჰაუბიცერი ეშვება მიწაზე.

იხ. ვიდეო - უკრაინის შეიარაღებული ძალები სასწრაფოდ აგდებენ FH70 ჰაუბიცებს ფრონტზე. რუსეთის ფედერაციის არმია ძლიერ საარტილერიო დარტყმას ელოდება

ВСУ экстренно кидают гаубицы FH70 на фронт. Армию рф ждет сильный артудар

დამხმარე ელექტრული ბლოკი განლაგებულია კარკასის წინა მხარეს. ჰაუბიცას შეუძლია გადაადგილება 16 კმ/სთ სიჩქარით. ბუქსირებისას ჰაუბიცას შეუძლია გაიაროს 1,5 მ-მდე, ხოლო APU-ს დახმარებით 0,75 მ-მდე.APU-ს არარსებობის შემთხვევაში ჰაუბიცას აკონტროლებს ხელის ტუმბო. ჰაუბიცას აქვს სოლი კარიბჭე.

ჰაუბიცის გადაადგილება შესაძლებელია გარე სლინგზე CH-47D Chinook. გერმანიამ გამოიყენა 7 ტონიანი სატვირთო მანქანა 6×6 MAN, იტალია FIAT 6605 TM (TM69), UK 6×6 Foden.

ჰაუბიცისთვის შემუშავდა საბრძოლო მასალის ოჯახი:

მაღალი ფეთქებადი ფრაგმენტაციის ჭურვი L15A1, მასით 43,5 კგ, ფეთქებადი მასით 11,3 კგ;

კვამლის ჭურვი DM105;

განათების ჭურვი DM106.

გარდა ამისა, შეიძლება გამოყენებულ იქნას ამერიკული აქტიური სარაკეტო M549A1, რომლის დიაპაზონი 30 კმ-ზე მეტია.

იხ. ვიდეო - FH70 Howitzer and Iveco LMV to be sent to Ukraine from Italy -  Italy is sending the FH70 towed howitzer and Iveco Lince LMV to Ukraine.

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                      ჩვენებურები

სენიჰა სულთანი, დამათ მაჰმუდ ჯელალედდინ ფაშა და მისი შვილი სულთანზადე მეჰმედ სებაჰადდინი ქართული სამოსში.

საერთო მოსახლეობა

1 500 000

რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით

თურქეთის ქალაქები: ართვინი, გირესუნი, ორდუ, ტრაპიზონი, სამსუნი, სინოპი, ჩორუმი, ამასია ,თოქათი, ბოლუ, დუზჯე, საქარია, ქოჯაელი, ბურსა და ბალიქესირი

ენები ქართული, თურქული

რელიგიები ისლამი

ტერმინი, რომელიც აღნიშნავს თურქეთში მცხოვრებ ქართველებს.ქართველთა ასოციაცია (ბურსა)

ქართული კულტურის ცენტრი (იზმითი). ქართველები ბურსაში

ბურსა ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ქალაქია, სადაც ეთნიკური ქართველები დიდი რაოდენობით ცხოვრობენ. მათი უმრავლესობა ქალაქთან ახლოს მდებარე ინეგოლის რაიონში არის დასახლებული. მათ აქვთ რამდენიმე ქართული ორგანიზაცია.

პირველი ქართული ჟურნალი თურქეთში „ჩვენებური“ დაარსებულ იქნა ბურსაში, ადგილობრივი ქართველის აჰმედ ოზკანის (მელაშვილი) მიერ. დღეს ეს ორგანიზაცია მოქმედებს სტამბოლში.

ჯგუფის იდენტურობა

ჯგუფური იდენტობა ძირითადად შემოიფარგლება ქართველ ქრისტიანებთან განხეთქილებით. ჩვენებურებს არ სურთ გამოიყენონ სიტყვა ქართველი (ქართველი) საკუთარი თავის აღსაწერად, რადგან ეს ტერმინი გულისხმობს ქრისტიანობას. მათ ურჩევნიათ ტერმინი გურჯი (გურჯი) საკუთარ თავს მოიხსენიონ, რადგან ის უფრო ზუსტ ეთნიკურ წარმომავლობას აღნიშნავს. ისლამი აგრძელებს ცენტრალურ როლს ჩვენებურთა უმეტესობის ცხოვრებაში. მათ არ სურდათ საბჭოთა საქართველოსთან მიახლოება ათეისტურ პრაქტიკაში ეჭვის გამო და დღეს საქართველოში სავარაუდო მასობრივმა გაქრისტიანებამ გამოიწვია კავშირების შემცირება.

ხშირია სხვა სუნიტურ ჯგუფებთან ქორწინება. ზოგიერთ რეგიონში, განსაკუთრებით უნიეში, ჩვენებური ქალები ძალიან სასურველია, რადგან ადგილობრივი თურქი მოსახლეობა მათ ლამაზ და შრომისმოყვარე ცოლებად აღიქვამს. ეს ფენომენი აჩქარებს საზოგადოების კულტურულ ასიმილაციას.

არსებობს ისტორიული თეზისები, რომლებიც თურქეთის სახელმწიფოს მიერ დაწინაურებულ ჩვენებურებს მიაწერენ არაქართველ ან თურქ წინაპრებს. ისტორიოგრაფიაში ყველაზე გამორჩეული ფიგურა იყო მეჰმეთ ფაჰრეთინ კირზიოღლუ. ასეთი ძალისხმევის უახლესი მაგალითები შეგიძლიათ იხილოთ იუნუს ზეირეკის 2001 წლის წიგნში, Acarlar ve Acaristan. ბევრი ჩვენებური ამ იდეებსა და სტილებს საკუთარ თავს „აკარად“ მიაწერს, „აკარისტანის“ ქართული ისტორიული ტერიტორიიდან.

იხ. ვიდეო - „ჩვენებურები“ სტამბოლში - ერთ-ერთი ყველაზე ძველი ქართული ანსამბლი თურქეთში.

„კაფდაგი“ იგივე კავკასიის მთები და „ჩვენებურები“ - ჟურნალი, რომელიც ქართული დიასპორის მნიშვნელოვანი გამოცემაა.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                    ქართველები ირანში

ქართველი პრინცი მუჰამედ-ბეგ, რეზა აბასის მინიატურა, 1620

საერთო მოსახლეობა

100,000 + 

რეგიონები მნიშვნელოვანი მოსახლეობით

ენები სპარსული

ქართული, მაზანდარული

რელიგიები შიიტობა

თნიკურ ჯგუფს წარმოადგენენ. XVII საუკუნეში ქართული სამეფოები სეფიანთა იმპერიის გავლენის ქვეშ იმყოფებოდა და შაჰ აბას I-მა ინდუსტიული ეკონომიკის განვითარების, სამხედრო ძალის გაძლიერების და ახლადაშენებული ქალაქების, მათ შორის ისპაანსა და მაზანდარანის პროვინციებში მოსახლეობის გაზრდისთვის ქართველი ქრისტიანები, მუსლიმანები და ებრაელები ირანში გადაასახლა. ამიერკავკასიიდან ტყვეების გაყვანა ირანში და მათი იქ დასახლება, ერთი მხრივ, მიზნად ისახავდა საქართველოს ეკონომიკურად დასუსტებას, ქვეყნის სამხედრო პოტენციალის დაქვეითებას, ხოლო მეორე მხრივ _ საკუთრივ სპარსეთის სოფლის მეურნეობისა და ხელოსნობა-ვაჭრობის აღმავლობა-განვითარებას. ფერეიდანში გადასახლებულმა ქართველობამ დღემდე შეინარჩუნა ქართული ენა და ქართული ადათ-წესები. სხვა პროვინციებში ქართული მეტყველება თითქმის აღარ ისმის. ქართველები თანდათან აითქვიფნენ ირანის სხვა ტომებში. ქართველთა ისტორიაში ფერეიდნელი ქართველები უნიკალური მოვლენაა, რადგან მათ 400 წლის მანძილზე შეინარჩუნეს თავისი ეთნიკური, ეროვნული მეობა, რაც შემდეგმა ფაქტორებმა განაპირობა: - ტყვე ქართველები დაასახლეს კომპაქტურად, რამდენიმე ათეულ სოფლად, ისინი დიდი ხნის განმავლობაში მტკიცედ იცავდნენ ეთნიკური ენდოგამიის წესს (არც მამაკაცები ირთავდნენ არაქართველ ქალებს და არც ქალებს ათხოვებდნენ არაქართველებზე); - ქართველობა დასახლდა ფერეიდანის მთიანეთში, რამაც ხელი შეუწყო მათი ეროვნული თვითმყოფადობის შენარჩუნებას.

აღმოსავლეთმცოდნე ზურაბ შარაშენიძე თავის წიგნში „ფერეიდნელი „გურჯები“ აღნიშნავს: „მთელი XVII - XVIII საუკუნის განმავლობაში, არც ერთი ქართველი, რუსი თუ ევროპელი მოგზაური არ მოხვედრილა ფერეიდანის მხარეში, რის გამოც ამ პერიოდის არავითარი ცნობა არ მოგვეპოვება იქ მოსახლე ქართველების შესახებ“. მხოლოდ 1840 წელს გაიარა გზად ფერეიდანში ინგლისელმა ჰენრი ლეიარდმა, რომელმაც შემოგვინახა პირველი წერილობითი ცნობა იქ მოსახლე ქართველების შესახებ. მაგრამ, აღსანიშნავია, რომ XVIII საუკუნეში უკვე იცოდნენ საქართველოში ფერეიდანში არსებული ქართველთა დიდი კოლონიის შესახებ. ცნობილი ისტორიული პიროვნება იოანე ხელაშვილი თავის ლოცვაში მოიხსენიებს ფერეიდნელ ქართველებს.

იხ. ვიდეო - ქართველები ირანში - "მოამბის" რეპორტაჟი ფერეიდნიდან - 

 სამშობლოდან საუკუნეების წინ გადასახლებული ქართველები, რომლებიც ტრადიციებს დღემდე ინარჩუნებენ. "მოამბის" გადამღები ჯგუფი ფერეიდანს სტუმრობდა. საზეიმო დახვედრის შემდეგ ადგილზე ჩასულ ქართულ საპარლამენტო დელეგაციას ფერეიდნელმა ქართველებმა საცხოვრებელი პირობები გააცნეს და რამდენიმე თხოვნით მიმართეს. ადგილობრივებისთვის ახლა ყველაზე მთავარი პრობლემა საქართველოსა და ირანს შორის დაწესებული ცალმხრივი სავიზო რეჟიმია.

ირანში პირველი კომპაქტური ქართული დასახლებები 1610 წელს გაჩნდა, როდესაც შაჰ აბას I-მა ათასობით ქართველი თავის მიწებიდან, აღმოსავლეთ საქართველოს კუთხეებიდან კახეთიდან და ქართლიდან ირანში გადაასახლა. ირანში მცხოვრები ქართველების უმეტესობა სწორედ მათი შთამომავლები არიან[1] გადასახლების მომდევნო ტალღა XVII საუკუნითა და XVII საუკუნით თარიღდება. შაჰ აბასმა ქართველები ყველაზე დაუსახლებელ და ხრიოკ პროვინციებში დაასახლა, თუმცა მშრომელმა ქართველებმა იქაურობას მალევე დაატყვეს ხელი. მათ სოფლებმაც ქართული სახელები შეარქვეს და ასე გაჩნდა ირანში ქართული სოფლები: ზემო მარტყოფი, ქვემო მარტყოფი, ჩუღურეთი, რუისპირი, ვაშლოვანი და სხვა. სეფიანთა იმპერიაში ქართველების პოლიტიკა და კულტურა ირანულთან, რომ მათ არ გასჭირვებიათ სეფიანთა სამეფო კარზე ყიზილბაშების ადგილი დაეკავებინათ.

                                                                         

                        ფერეიდნელი ქართველი სარა (ქეთი) გუგუჩჭანი

                                                      

სეფიანთა იმპერიის დაცემამდე ცოტა ხნით ადრე, თურქ-ოსმანებმა და ავღანელებმა ისარგებლეს ირანის საშინაო პრობლემებით და დაიპყრეს ის. ირანში გადასხალებულმა ქართველებმა დიდი წვლილი შეიტანეს ავღანელებთან ბრძოლაში. ქართველები ომობდნენ გოლნაბადისა და ფერეიდუნშაჰრის ბრძოლებში, ხოლო უკანასკნელ ბრძოლაში ქართველებმა ავღანეთის არმიას დამამცირებელი მარცხი აწვნიეს.

                                                               

სეფიანელ კარისკაცს მიჰყავს ქართველი ტყვე. მე-16 საუკუნის სპარსული ტექსტილი. მეტროპოლიტენის ხელოვნების მუზეუმი.

სეფიანთა იმპერიის დაცემამდე ცოტა ხნით ადრე, თურქ-ოსმანებმა და ავღანელებმა ისარგებლეს ირანის საშინაო პრობლემებით და დაიპყრეს ის. ირანში გადასხალებულმა ქართველებმა დიდი წვლილი შეიტანეს ავღანელებთან ბრძოლაში. ქართველები ომობდნენ გოლნაბადისა და ფერეიდუნშაჰრის ბრძოლებში, ხოლო უკანასკნელ ბრძოლაში ქართველებმა ავღანეთის არმიას დამამცირებელი მარცხი აწვნიეს.

იხ. ვიდეო - ფერეიდნელი ქართველები სამშობლოში - წინაპრების ახდენილი ოცნება და დაბრუნება სამოთხეში

მიუხედავად საქართველოსგან განცალკევებისა, ბევრმა ქართველმა შენარჩუნა ენა და ზოგიერთი ტრადიცია, თუმცა შეიცვალა სარწმუნოება და ისლამი მიიღო. 1890 წელს ეთნოგრაფი ვლადიმერ აღნიაშვილი საქართველოდან პირველი ესტუმრა ქართულ სათვისტომოს ირანში. როდესაც აღნიაშვილი ფერეიდანში ჩავიდა და პირველ ქართულ სოფელს რომ მიადგა ლადომ ამის შესახებ არ იცოდა, ვინაიდან მას ფერეიდანის მხარის ქართული სოფლების ქართული სახელები ჰქონდა ჩაწერილი. სოფელს კი სპარსელები „დომბექამარს“ ეძახდნენ, ხოლო ქართველები ამ სოფელს „თოლერს“ უწოდებდნენ. სწორედ თოლერი იცოდა აღნიაშვილმა და მხოლოდ ამ სოფელში გამოარკვია, რომ ეს იგივე „დომბექამარია“. როდესაც ლადო ამ სოფელში შევიდა, მას ერთი ეზოდან შემოესმა საკმაოდ ხმამაღალი ქართული საუბარი:

− ბიჭო, ეიჰ, იადოლა! რა უყავ ბიჭო, ი შენი ვირი. − შენ რაით გინდა? შინ არი − უპასუხია მეორეს. − როგორ არ მინდა, პური უნდა წავიღო წისქვილში. − ჩვენ გომშია, წადი წაიყვანე. ადვილი წარმოსადგენია, თუ როგორ შთაბეჭდილებას მოახდენდა ეს სიტყვები ლადოზე. იგი უმალ ჩარეულა საუბარში: − ბიჭო, ეი! შენ ვინა ხარ, გურჯი ხარ? − ჰო, გურჯი ვარ! მაგრამ შენ ვინა ხარ? ჩვენებური სად იცი? − მეც გურჯი ვარ, გურჯისტანიდან მოველ თქვენს სანახავად. − იიი, გურჯი კი არა! − ჰო, მართლა გეუბნები − მიუგო ლადომ. − მაშ გურჯი ხარ? − თქვა ეს და ლადოსკენ გაეშურა; დაუწყო მას ქართულად ლაპარაკი და თან თავის ამხანაგს ხელს უქნევდა, ანიშნებდა აქ მოდიო. გაოცებულმა მისმა ამხანაგმა ბარი მხარზე გაიდო და გაექანა მათკენ. ლადოს ცხენი ნელ-ნელა მიჰყავდა, ბიჭს მის უნაგირზე ჩაეჭიდა ხელი და ქართული საუბრით მიჰყვებოდა. როცა ბარიანი ბიჭი მიუახლოვდა მათ, პირველმა უთხრა: − იცი, ეს გურჯია, გურჯისტანიდან არი. − იი, გურჯი კი არა? − უპასუხა ბარიანმა. მაგრამ, როდესაც ლადომ ქართულად დაუწყო ლაპარაკი, ისიც დარწმუნდა, გაექანა, ცხენს ფაფარში წაავლო ხელი და თან გაჰყვა ნელ-ნელა მიმავალ მხედარს. მათ გზაში ერთი კაცი შემოეყარათ. ფერეიდანელმა ბიჭებმა უთხრეს მას: − ბიჭო, იცი, ეს ჩვენი ძველიაო.

სოფლის ბოლოში ლადო გამოემშვიდობა მათ, აღუთქვა მალე შეხვედრა. აუხსნა, რომ გადაწყვეტილი აქვს ყველა ქართული სოფლის ნახვა და ამიტომ დროებით გტოვებთო, დომბექამარელმა ქართველებმა იგი გააცილეს სოფელ დაშქეშანისაკენ მიმავალ ნახევარ გზამდე და შემდეგ უკან გაბრუნდნენ გახარებულები. მათ ხომ თითქმის სამასი წლის განმავლობაში პირველად იხილეს თავიანთი თანამემამულე. შესანიშნავად აგვიწერს ლადო აღნიაშვილი სოფელ მარტყოფში მისვლის ამბავს:

მარტყოფს, რომ მივუახლოვდი, იქ, სოფლის პირში ორი დედაკაცი წყალს ავსებდა. დამინახეს და გამართეს ლაპარაკი: ერთმა სთქვა − ეს „საჰაბიაო“ (ბატონი). მეორემ უთხრა, − „არა ეს ჩვენია, გურჯიაო“. − „არა, საჰაბიაო, ფარანგიაო“ (უცხოელი). − „არა ეს ჩვენი ძველია, გურჯია. ხანმა არა თქვა, ერთი ჩვენი ძველი ისპაანში ზისო“. და როდესაც ეს პირველიც დაეთანხმა, წამოხტნენ ორივენი, დაყარეს იქ წყლის ჭურჭელი და გაიქცნენ სოფლისაკენ. მირბოდნენ და ყველა გამვლელ-გამომვლელს ეუბნებოდნენ: „ჩვენი ძველი მოდის! გურჯი მოდის გურჯისტანიდანაო“ სანამ შიგ სოფელში შევიდოდი აუარებელი ხალხი იყო ყველა გზებზედ გამოშლილი: კაცი და ქალი, დიდი და პატარა აქეთ-იქიდან მომძახოდა − აჰვალი (ჯანმრთელობა) როგორა გაქვს? − „სალამ!“ − „ჩაღი (გუნება, ხასიათი) როგორა გაქვს“: მე ყველას თავს ვუკრავდი და მადლობას ვეუბნებოდი“.

ამგვარად, დიდი წვალებისა და გაჭირვების შემდეგ, ლადო აღნიაშვილმა მოახერხა ფერეიდანის მხარის თითქმის ყველა სოფლის ნახვა. იგი იმდენად გადაღლილი იყო მოგზაურობით, ბევრი დაბრკოლების გადალახვითა და ხელმოკლეობით, რომ მალე დაუტოვებია ფერეიდანი და საქართველოში დაბრუნებულა.

პირველი მსოფლიო ომის პერიოდში კავკასიის მხედრიონი აქტიურად მოქმედებდა ირანსა და თურქეთში. 1916 წელს ირანში ქართული ესკადრონის მეთაური იყო შტაბს-კაპიტანი პავლე ალექსანდრეს ძე ლორთქიფანიძე. იგი ფერეიდანში შეხვდა იქაურ ქართველებს და იყო ფერეიდნელი ქართველის სეიფოლა იოსელიანის სტუმარი. აი, როგორ აგვიწერს პავლე ლორთქიფანიძე ქართველებთან შეხვედრას თავის წერილში, რომელიც გამოქვეყნდა 1916 წლის გაზეთ „სახალხო ფურცელში“:

დრო არა მაქვს, ამ წერილის წამომღებიც მიჩქარის და სამსახურიც ისეთია, რომ „წინ გასწით!“-ო გვიძახიან. გზაში ვარ, მაგრამ ქართველ მკითხველს მინდა გადავცე შემდეგი:... ქალაქ ისპაჰანის მოშორებით გაშენებულია პატარა სამაჰმადიანო საქართველო, თორმეტი თუ ცამეტი სოფელი... არაფერი არ ვიცოდი... შეველ ერთ სოფელში მოგზაურობის დროს და ირგვლივ ქართულად ლაპარაკობდნენ. თავბრუ დამესხა, ომი ახალი შეწყვეტილი გვქონდა და გონსაც არ მოვსულიყავი... ვიფიქრე, ეს რა ამბავია, ნუ თუ საქართველოს რომელიმე კუთხეში ამოვყავი თავი მეთქი... მაგრამ სპარსული ტანისამოსი როგორღაც მეჩოთირებოდა... როცა მე ქართულად დავიწყე ლაპარაკი, იმდენი ქალი და კაცი შემომესია, რომ ტევა არ იყო... საიდანა ხარ ბატონო? - გაიძახოდნენ... მხოლოდ მაშინ მომაგონდა შაჰ-აბასის სიმხეცე და მისგან გადასახლებული ქართველები სპარსეთში. დედაენა ჩინებულადაა დაცული, დიდი და პატარა მხოლოდ ამით ამაყობს - ქართულად ვლაპარაკობთო... ჩვენი ქართველობა მხოლოდ დედაენით გამოიხატებაო... თხოულობენ „სკოლას“, ქართველ მასწავლებელს... ნუთუო, ლაპარაკობენ: ჩვენი ქართველები ისე უგულო შეიქნენ, რომ ჩვენზე არ ფიქრობენო.

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ საქართველოს სსრ-ის ლიდერები შეეცადნენ ირანელი ქართველები ძირძველ სამშობლოში დაებრუნებინათ, მაგრამ საბჭოთა მოსკოვმა, როგორც ყოველთვის, ანტიქართული სახე შეინარჩუნა და ქართველები ირანის ჩრდილოეთ პროვინციებში დატოვა.

ფერეიდუნშაჰრის ენების ინსტიტუტის ქართული კლასის ქართველი მოსწავლეები

2004 წლის ივნისში საქართველოს ახლადარჩეული პრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი, გახდა პირველი ქართველი პოლიტიკოსი, რომელიც ქართულ დელეგაციასთან ერთად ფერეიდუნშაჰრის ქართულ სათვისტომოს ეწვია. დელეგაციამ ირანში მცხოვრებ ქართველებთან ქართული ლიტერატურა, დროშები და სხვა ქართული ნივთები ჩაიტანა. ფერეიდანში სტუმრობისას საქართველოს პრეზიდენტს ფერეიდნელმა ქართველმა წერილი გადასცა. ფერეიდნელი ავტორი ამ წერილში თანაფესვების სათქმელს ამბობდა:

„

ჩემო ძმაო და შვილო, ბევრი რამ სატირალი ნათქვამი მაქვს, ნეტავ ახლო მენახე და შუბლი დამედო შენ გულისპირზე და ოთხასი წლის ტკივილისა და სევდის ცრემლი დამეღვარა შენ კალთაში. შენს კალთაში იმიტომ, რომ შენ შეგიძლია გამიგო და იგრძნო რა მიჭირს და რამდენი თაობის ტანჯვა მქონია გარდასული. შენ იმიტომ გეძახი, რომ მომისმენია, რაც გითქვამს წვიმიან ცივ ღამეებში რუსთაველზე, აჭარის სოფლებში. იმიტომ, რომ ირანში ჩამოსულა სტალინიც და შევარდნაძეც, მაგრამ მათთვის ჩვენს ქართველობას მნიშვნელობა არა ჰქონია. მე მინდა აქ შენმა მოსვლამ ბევრი რამ შესცვალოს. ოთხი საუკუნეა ირანში გადმოსახლებულ ქართველს თავის სამშობლოში დაბრუნება ენატრება, ამიტომ ძვირფასო ძმაო, მე მინდა ჩვენი ხალხის მიმოსვლა ადვილად შესაძლებელი გახდეს, ვინ იცის კაი ძმები თუ არა, იქნებ, ერთმანეთის კაი მეგობრები ან მეზობლები გავხდეთ

“

ფერეიდნელ ქართველთა მეტყველების თავისებურებანი

რამდენიმე ფერეიდნელის საუბარი, რომელიც ჩაწერილია ფირზე 1968 წელს:

მე ვარ მუხტარა... სოფელჩი (სოფელში) დაბადული, სამი წელია ოთხი წელია თეირანჩი ვცოცხლოფ (ვცხოვრობ). თეირანჩი რა რომ ვცოცხლოფ მივდივარ მუშოობ. მუშოობა ჩონთვის ძალიან ვიღონებით (ვიღლებით), ვიღონებით რო არ ითქმის ადვილად, არც წერა არც კითხუა, პარსული (სპარსული) წერა-კითხუა ცოტათ ვიცით, ქართული არცრა ვიცით... შარშა (შარშან) და შარშაწინ, რო ჩონ (ჩვენი) ბიჭები გამოიდე (ჩამოვიდნენ, გამოვიდნენ) საქართველოსაყე (საქართველოდან), გამოიტანეს და ჩონ ერთრამე ახლა ვწავლობთ და ვკითხობთ (ეხლა ვსწავლობთ ქართულს)... მე ცოტა ლექსებსა ვწერ და პარსულადაცა უწერ ეგრე რო... შაიად (შესაძლებელია) რო ქენ (თქვენ) გენახოსყე და გეკითხოსყე (წაგეკითხოთ) ჩემ ლექსები და ღმერთსაყე მინდა რო თქენ გამოგინდესყე იგრე მიშელეთ რო გამამინდეს ეს ლექსები ჩემ დედას ენაზედა ვწერო და ღმერთმა გააწეროს (ინებოს) რო გაკეთდეს და მაღლა (უმაღლესად, კარგად) დავწავლო (ვისწავლო) ქართული, რო ქართულად ვწერო და ვიკითხო, და თქენყე ეს ჩემ მოთხოვა არი, როგთხო (გთხოვთ) მე ჩემ ბიძებსა და ბიძაშვილებსა, მშვიდათ (ნახვამდის). }} {{ციტირება|ხუალ იქნება პარასკევ, შვიდ საათზე მივდივართ სადგურში თითფრინავისა და უნდა ჩონი ბიძიები, მოსულიან ირანში გავაცილოთ და მოიდენ თბილიჩი... ჩონ გუნდა რო მოიდეთ თბილიჩი... დავჩეთ ჩონი ძმები, დები, პაპები ვნახოთ... ძალიან გუნდა, გუყვარს საქართველოს ქუეყანა და საქართველოს სამშობლო... გუნდა... მოსვლა თბილიჩი და დაჰწაულა (ქართულის სწავლა გვსურსო), მერე დაბრუნება ირანში... ძალიან მინდა ქენ ნახუა, საქართველოს ნახუა, საქართველოს რო გავიგეფყე ჩემ ბადანში (ტანი, სხეული), ჩემი ბადანში... დამაბრუებსყე, სიხარულით მინდა ჰამე (ყველას) გუნდა ქენ გამარჯობა, ღონიერება, ქენ ვაშკაცობა, საქართველო უნდა წაიდეს წინ, ქენ კი წინა ხართ, მერე ჩონაც წაგუყანოთ ქენთანა...

ირანში სახელგანთქმული ქართველები

სულეიმან I და მისი კარისკაცები, ისპაანი, 1670. ალი-ყული ჯაბადარის ნახატი. მას შემდეგ, რაც ნახატი იყიდა მეფე ნიკოლოზ II-მ,ის ინახება რუსეთში, სანქტ-პეტერბურგის აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტში, შენიშვნა: მარცხენა, ზედა კუთხეში ქართული ასოებია გამოსახული.

სეფიანთა ოჯახის ბევრ წევრს ქართული წარმოშობა აქვს. ჰეიდარ ალი, თამაზ I-ის მესამე ვაჟი, ქართველი მონის, ხოლო მუსტაფა, თამაზ I-ის მეოთხე ვაჟი, ქართველი დედოფლის შვილი იყო.

ალავერდი-ხანი ირანის სარდალი და პოლიტიკური მოღვაწე იყო. გამაჰმადიანებული ქართველი (საქართველოდან ტყვედ წაიყვანეს ბავშვობაში), გვარად უნდილაძე. ირანის ჯარის პირველი ყულარაღასი, ფარსის ბეგლარბეგი, აბას I-ის სამხედრო რეფორმების ერთ-ერთი აქტიური გამტარებელი. როგორც სარდალმა განსაკუთრებით გამოიჩინა თავი ოსმალეთთან ომში (1603—1612). ისპაანში ააშენა ხიდი მდ. ზენდერუდზე, რომელსაც დღესაც მისი სახელი ჰქვია. აბას I-ის ბრძანებით ალავერდი-ხანი დიდი პატივით დაკრძალეს მეშჰედში. ირანში ალავერდი-ხანის შვილებიც დაწინაურდნენ. უფროსმა იმამყული-ხანმა მამის სიკვდილის შემდეგ ფარსის ბეგლარბეგობა მიიღო, ხოლო უმცროსმა დაუდ-ხანმა — ყარაბაღისა. ასევე სეფიანთა იმპერიაში სახელგანთქმული ქართველები არიან: დაუდ-ხანი, ხოსრო მირზა (როსტომი), როსტომ-ხან სააკაძე, ფარსადან გორგიჯანიძე, სიაუში, და იოსებ-ხან გურჯი, რომელიც ფათჰ-ალი შაჰის კარზე გაზრდილი ყოფილა, ჯარის სპასალარი და ირანის ერაყის ტერიტორიების ნაწილის, ფარაჰანის, ქაზაზის, ქამრაჰის, სარბანდის, ვაფასის, ბაზჩალუს, შერას, თაფრაშის, აშთიანის მმართველი.

ქართველია ირანის პრემიერ-მინისტრი ამინ ალ-სულთანიც. მანუჩეჰერ ხან მოტამედ-ოდ-დოვლეჰი და გენერალი ბაჰრამ არიანაც ცნობილი ირანელი ქართველები არიან.

მსახიობების კირა გურჯისტანისა და სიმა გურჯისტანის, და შემდგომში ნემათოლა გურჯის სახელები მათ ქართულ წარმოშობაზე (თუნდაც მამის მხრიდან) მეტყველებენ. ასევე ქართული ფესვები აქვს მაზანდარანელ პოეტს ნიმა იუშიჩის. ითვლება, რომ რეზა-შაჰ ფეჰლევის ბებია ქართველი იყო (მაზანდარანიდან). ირანულ-ავსტრალიური უნივერსიტეტის საორგანიზაციო ფსიქოლოგიის და გამოყენებითი სტატისტიკის პროფესორი, დოქტორი ლეილა ქარიმი  ისპაანის ქართულ ოჯახში დაიბადა (თავდაპირველად ცნობილი, როგორც გოგინაშვილი). მაჰმუდ ქარიმი (მაჰმუდ ქარიმი სიბაკი), ფეხბურთელი, რომელიც ირანის საფეხბურთო ჩემპიონატში ისპაანურ კლუბში თამაშობს არის ყველაზე ცნობილი ირანელი ქართველი ფეხბურთელი ირანში. კიდევ ერთი ქართული წარმოშობის თანამედროვე ფიგურაა ირანელ-ამერიკელი კლავისინისტი მაან ისპაანი.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

            ქართველები გერმანიაში

 ეთნიკური ქართველები, რომელთა რაოდენობაც მერყეობს 4500-ს და 5000-ს ადამიანს შორის. ეს რაოდენობა არ მოიცავს, ქართველების ირანიდან და ქართველების დიდ რაოდენობას თურქეთიდან.

მიუნხენში არის წმ. მეფე ვახტანგ გორგასლის სახელობის ქართული მართლმადიდებლური ეკლესია და წმ. ანთიმოზ ივერიელის სახელობის ქართული მართლმადიდებლური ეკლესია დიუსელდორფში.

German troops in Tbilisi, 1918 - გერმანიის ჯარები თბილისში, 1918 წ

hen Georgia first achieved independence in 1918, the country's geopolitical situation was complicated. To maintain its fledgling sovereignty and keep both Russia and Turkey at bay, Georgia became a protectorate of the German Empire, which sent a contingent of troops under the leadership of General Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein.

The German involvement was short-lived but effective - Berlin pressured Turkey into respecting Georgia's ethnic borders and by July 1918, Turkey handed over all Georgian ports and railways it had controlled up to that point. Germany also lent millions of Deutschmarks to the new republic. Despite cordial German-Georgian relations, Germany had to retreat from the country shortly after it lost in World War I. Its place was taken by Britain.

როდესაც საქართველომ დამოუკიდებლობა პირველად 1918 წელს მოიპოვა, ქვეყნის გეოპოლიტიკური მდგომარეობა გართულდა. ახალი სუვერენიტეტის შესანარჩუნებლად და რუსეთისა და თურქეთის გვერდის ავლით, საქართველო გახდა გერმანიის იმპერიის პროტექტორატი, რომელმაც გაგზავნა ჯარის კონტიგენტი გენერალ ფრიდრიხ ფრეიჰერ კრეს ფონ კრესენშტეინის მეთაურობით.

გერმანიის ჩართულობა ხანმოკლე, მაგრამ ეფექტური იყო - ბერლინმა ზეწოლა მოახდინა თურქეთზე საქართველოს ეთნიკური საზღვრების პატივისცემისკენ და 1918 წლის ივლისისთვის თურქეთმა გადასცა საქართველოს ყველა პორტი და რკინიგზა, რომელსაც მანამდე აკონტროლებდა. გერმანიამ ასევე სესხი მისცა ახალ რესპუბლიკას მილიონობით გერმანული მარკა. გერმანია-საქართველოს თბილი ურთიერთობების მიუხედავად, გერმანიას მოუწია ქვეყნიდან უკან დახევა პირველ მსოფლიო ომში წაგების შემდეგ. მისი ადგილი ბრიტანეთმა დაიკავა.

იხ. ვიდეო - ქართველები გერმანიაში