ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   სარკე

ლარნაკი, ანარეკლი სარკეში

გლუვი ზედაპირი, განკუთვნილი სინათლის ასარეკლად (ან სხვა გამოსხივებისთვის). მეტად ცნობილი მაგალითი — ბრტყელი სარკე.
  არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს პატარა მეტალის, ოქროს ან პლატინის სარკეები, მიკუთვნილი ბრინჯაოს ხანას.

სარკეების თანამედროვე ისტორიას XIII საუკუნიდან ითვლიან, კერძოდ კი — 1240 წლიდან, როდესაც ევროპაში მინის ჭურჭლის მზადება ისწავლეს. ნამდვილი შუშის სარკის დამზადება საჭიროა მივაკუთვნოთ 1279 წელს, როდესაც იტალიელმა ბერმა - ფრანციკელმა ჯონ პეკამ აღწერა შუშის მეტალის თხელი ფენით დაფარვის მეთოდი.

შუშის წარმოქმნა ასე გამოიყურებოდა. ხელოსანი მილის საშუალებით ასხავდა გამდნარ მეტალს, რომელიც სწორი ფენით ესხმოდა შუშის ზედაპირზე. პირველი სარკე არ ყოფილა სრულყოფილი: ჩაზნექილი ნაწილები ოდნავ ამახინჯებდა გამოსახულებას, მაგრამ ის გახდა ნათელი და სუფთა.

XIII საუკუნეში ნიდერლანდელები დაეუფლნენ სარკეების დამზადების კუსტალურ ტექნოლოგიებს. მათ მოყვა ფლანდრია და გერმანელი ხელოსნების ქალაქი ნიურნბერგი, სადაც 1373 წელს წარმოიქმნა პირველი სარკის ქარხანა.

1407 წელს ვენეციელი ძმები დანზალო დელი გალომ შეისყიდა ფლამადცებისგან პატენტი, და ვენეცია მთელი ერთ ნახევარი საუკუნე იკავებდა მონოპოლიას შესანიშნავი ვენეციური სარკების დამზადებაზე, რომელთაც ფლამანდურით დარქმევა ჯობს. თუნდაც ვენეცია არ იყო ერთადერთი ადგილი სადაც იმ დროს სარკეები მზადდებოდა, მაგრამ ზუსტად ვენეციური სარკე ასხვავებდა ხარისხს. ვენეციელი მუშები ამსახველ შემადგენლობაში ამატებდნენ ბრინჯაოს და ოქროს, ამიტომ სარკეში ყველა საგანი იმაზე ლამაზადაც კი გამოიყურებოდა ვიდრე სინამდვილეში. ერთი ვენეციური სარკის ფასი უტოლდებოდა მცირე საზღვაო გემს, და მათ საყიდლად ფრანგ არისტოკრატებს ზოგჯერ მთელი ძვირფასეუელობების გაყიდვა უწევდათ. მაგალითად, ჩვენამდე მოღწეული ციფრები გვიჩვენებენ, რომ არც თუ ისე დიდი ზომის სარკეებია 100х65 სმ, რაც ღირდა რვა ათასზე მეტი ლივრი, ხოლო რაფაელის იმავე ზომის ნახატი — 3000-მდე. სარკეები ძალიან ძვირი იყო. მათი ყიდვა და კოლექციის შექმნა მხოლოდ მდიდარ არისტოკრატებსა და სამეფო ხალხს შეეძლო.

ХVI საუკუნის ძმებმა ანდრეა დომენიკომ მურანოდან გადაჭრეს ჯერ კიდევ გაცხელებული შუშის ცილინდრი და მათი ნახევრები გაშალეს სპილენძის დახლზე. გამოვიდა საფურცლო სარკისებული ნაჭერი, გამორჩეული ბრწყინვალებით, ბროლის გამჭირვალობით და სიწმინდით. ამდაგვარი სარკე, ბურთის ფრანგმენტებთან შედარებით არაფერს ამახინჯებდა. ასე მოხდა სარკეების წარმოების ისტორიაში უმნიშვნელოვანესი მოვლენა.

XVI საუკუნის დასასრულს, მოდას აყოლილი, საფრანგეთის დედოფალმა მარია მედიჩმა ვენეციას 119 სარკე შეუკვეთა თავისი სარკისებური კაბინეტისთვის რისთვისაც შეკვეთაში უდიდესი თანხა გადაიხადა. ვენეციელმა მესარკეებმა დედოფლის ქცევაზე ასევე უჩვეულო სიკეთე წარმოაჩინეს — საფრანგეთის დედოფალს მარიას აჩუქეს სარკე. ის ყველაზე ძვირად ღირებულს წარმოადგენს და ახლა ინახება ლუვრში. სარკე მორთულია აქატებით და ონიქსებით, ხოლო ჩარჩო ინკრუსტირებულია ძვირფასი ქვებით.

ფრანგმა არისტოკრატებმა ძვირადღირებული მიღებების დროს თავიანთ სასახლეებში სტუმრებთან დემონსტრირებას უკეთებდნენ სიმდიდრეებს, სიამაყით აჩვენებდნენ მდიდარ სარკეებს, შემკულს ძვირფასი ქვებით, ამის გარდა, მათ ცოლებსა და საყვარლებს უყვარდათ საკუთარი საზეიმო კოსტიუმების პატარა სარკეებით მორთვა. ერთხელ საფრანგეთის დედოფალი ანა ავსტრიელი, ლუდოვიკო XIV-ის დედა, წვეულებაზე თეთრ კაბაში გამოჩნდა, რომელიც შემკული იყო სარკის ნატეხებით. სანთლების ნათებაში მისგან დანამდვილებით სამეფო ბრწყინვალება ასხივებდა. ეს სარკისებრი კაბა სახელმწიფო ხაზინასთვის დიდ საფასურს წარმოადგენდა, და ფინანსთა მინისტრმა — მისიე კოლიბერმა — გადაწყვიტა, რომ საჭიროა რამეს გაკეთება, თორე ქვეყანა გაკოტრდება. კოლიბერმა მურანუვში თავის სანდო პირები გაგზვანა, რომლებმაც შეძლეს მოესყიდათ ოთხი მურანუველი ხელოვანი და ღამით პატარა ნავით საფრანგეთში წამოიყვანეს. ფრანგებმა, ჩამოსახლებულები მშვენიერ ადგილას დაასახლეს, მურანოდან მათი ოჯახებიც გამოიყვანეს. რა თქმა უნდა, ვენეცია თავისი ქვეშემდომების ამგვარ ქცევას ადვილად არ შეეგუა — ხელოსნებს ორი მკაცრი გაფრთხილება გაუგზავნეს, მაგრამ მათ რეაგირება არ ქონიათ, საფრანგეთის დაცვის იმედით. რამდენიმე ხანი იტალიელები მუშაობდნენ, სიამოვნებდათ ცხოვრება თავისუფლად და მაღალი ანაზღაურება. მაგრამ, შემდგომ მოწამვლისგან გარდაიცვალა ერთ-ერთი ყველაზე გამოცდილი, ორი კვირის შემდეგ — მეორე. ისინი ვინც ცოცხლები დარჩნენ, მიხვდნენ საშიშროებას და უკან სახლში დაბრუნებას ითხოვდნენ. მათ არ აკავებდნენ — გონებამახვილ ფრანგებს უკვე დაეუფლათ სარკეების დამზადების ყველა საიდუმლო, და დე ვილაში 1665 წელს გაიხსნა პირველი სარკის მანუფაქტურა საფრანგეთში.

ფრანგები ნიჭიერი მოსწავლეები აღმოჩდნენ და მალევე მასწავლებლებს აჯობეს. მათი ტექნოლოგია შემდეგნაირი იყო: გამდნარ სარკეს გამდნარი ქვაბიდან გადაასხამდნენ სწორ ზედაპირზე და ასწორებდნენ როლიკებით. ამ ხერხის მომგონებლად მოიხსენიება ლუკა დე ნეგუ.

გამოგონება ძალიან სასარგებლო აღმოჩნდა: ვერსალში სარკეების გალერეას აშენებდნენ. სიგრძეში ის 73 მეტრს წარმოადგენდა, და საჭიროებდა დიდი ზომის სარკეებს. ფირმაში „სან-გაბენ“ დაამზადეს 306 ასეთი სარკე, იმისათვის რომ მათი ბრწყინვალებით გაეკვირვათ ის, ვინც იღბლიანი აღმოჩნდა და ვერსალი მეფის კარზე მოუხდა სტუმრობა.

ფრანგული სარკის მანუფაქტურის გახსნის შემდეგ ფასები სარკეებზე უცბად დაეცა. ამაში წვლილი შეიტანეს გერმანელებისა და ბოჰემელების შუშის ქარხნებმა, რომლებიც მეტად დაბალ ფასად აწარმოებდნენ სარკეებს. სარკეები ჩდნებოდნენ სახლების კედლებზე. XVIII საუკუნეში ფრანგების უკვე ორ მესამედს გააჩნდა ის.

სარკეების დამზადებაში რევოლუცია შეიტანა გერმანელმა ქიმიკოსმა, იუსტუს ფონ ლიბლიხმა, დაიწყო ვერცხლის გამოყენება 1835 წელს სარკის დასავერცხლად და უფრო მკვეთრი გამოსახულების ასახვისთვის. ეს ტექნოლოგია, პრაქტიკულად ცვილებების გარეშე დღემდე გამოიყენება.

იხ. ვიდეო - სარკე , მისი საიდუმლოება და ენერგეტიკა ( პრაქტიკული მაგია, ცრურწმენები ) -   სარკე , მისი საიდუმლოება და  ენერგეტიკა ( პრაქტიკული მაგია, ცრურწმენები )

პირველი სარკეები ბრინჯაოს ხანას ეკუთვნის. ისინი ვერცხლისგან, სპილენძისაგან ან ბრინჯაოსაგან მზადდებოდა. მოგვიანებით სარკეების დამზადება შუშისგან დაიწყეს, რომელთა უკანა ზედაპირზე ვერცხლის თხელ, ოქროს ან ალუმინის ფენას ადებდნენ.

ჩაზნექილი სარკეები გამოჩნდა 1240 წელს. ბერავდნენ შუშის ბუშტებს, რომლებშიც ასხამდნენ გამდნარ სპილენძს, ის სწორი ფენით ვრცელდებოდა შიდა ზედაპირზე. შემდგომ ბუშტს ნაწილებად ამსხრევდნენ.

XVI საუკუნის დასაწყისში მესარკეებმა ისწავლეს ბრტყელი სარკეების გაკეთება. ცხელი ცილინდრი იჭრებოდა სიგრძეზე და ეს ნახევრები ბრტყელდებოდა სპილენძის დახლზე, რითაც შუშის ნაწილები მიიღებოდა. მაშინვე დაიწყეს ამალგამების გამოყენება (ვერცხლისწყლის თხევადი შენადნობები სხვა მეტალებთან) არეკვლადი ფენის დასატანებლად შუშაზე.

მოგვიანებით ფრანგებმა შუშის ინექციის სახით მიღება დაიწყეს. გამდნარ შუშას ასხამდნენ სწორ ზედაპიზე და აბრტყელებდნენ მას.

ზოგიერთ სამედიცინო მოწყებილობაზე გამოიყენება სარკეები მოქმედი სრული არეკვლის ეფექტის ხარჯზე სხვადასხვა რეფლაქციული მაჩვენებლებს საზღვრებს შორის.

იხ. ვიდეო - სარკის საიდუმლო - სარკის საიდუმლო

                                     გამოყენება

გამოყენება ყოფა-ცხოვრებაში

თანამედროვე ცხოვრებაში სარკეები, განსაკუთრებით დიდები, ფართოდ გამოიყენება ინტერიერის დიზაინში, იმისათვის, რომ შეიქმნას სივრცის, დიდი ფართის ილუზია პატარა შენობაში. ასეთი ტრადიცია ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებში გამოჩნდა, როგორც კი საფრანგეთში გამოჩნდა ტექნოლოგიური საშუალება სარკების შესაქმნელად, თანაც არც თუ ისე ძვირი, როგორიც ვენეციურია. იმ დროიდან არც ერთი კარადა არ მზადდებოდა სარკის გარეშე.

სარკეები როგორც რეფლექტორები

სტომოტოლოგიური სარკე

ცხვირის სარკე

ყურის სარკე

გინეკოლოგიური სარკე

სინათლის წყაროს მნიშვნელოვანი ნაწილი მოითხოვს სარკეების გამოყენებას ომპტიმალური სინათლის დინების ფორმირებისთვის. უფრო ხშირად გამოიყენება პარაბოლური სარკეები, რომელიც საშუალებას იძლევა წარმოქმნას პარალელური სხივები.

გამოყენება სამეცნიერო მოწყობილობებში

როგორც ოპტიკური მოწყობილობა გამოიყენება ბრტყელი, ჩაზნექილი და ამოზნექილი სფერიფიული, პარაბოლიური, ჰიპერბოლიური და ელიპტიური სარკეები.

სარკეები ფართოდ გამოიყენება ოპტიკურ მოწყობილობებში — სპექტროფოტომეტრებში, სხვა ოპტიკური მოწყობილობების სპექტროფოტომეტრებში:

• ტელესკოპი
• ლაზერი
• სარკის ფოტოაპარატები
• ობიექტივები, მაგალითად, მაკსუტოვის სარკე-ლინზური ტელეობიექტის სისტემა.
• პერისკოპი და სარკის ფსევდოსკოპი

უსაფრთხოების, საავტომობილო და საგზაო სარკეების მოწყობილობები

სარკე რთულ შესახვევთან

იმ შემთხვევაში, როდესაც ადამინაის მიმოხილვა რაღაც მიზეზების გამო შეზღუდულია, სარკეები ძალიან სასარგებლოა. ასევე, ყველა ავტომობილში, ველოსიპედების გზებზე არსებობს ერთი ან რამდენიმე სარკე, ზოგჯერ ოდნავ ამოზნექილი — თვალთახედვის გასაფართოებლად.

გზებზე და ვიწრო პარკირებებზე სტაციონალური ამოზნექილი სარკეები საშუალებას იძლევა გვერდი ავუაროთ უბედურ შემთხვევებს.

ვიდეოგადამღებ საშუალებებში სარკეები უზრუნვეყოფენ მიმოხილვას ფართო მასშტაბზე ერთი ვიდეოკამერიდან.

ნახევრადგამჭირვალე სარკე

ნახევრადგამჭირვალე სარკე ფართოდ გამოიყენება ოპტიკურ მოწყობილობებში (ლაზერები, სარკესებრ-პრიმატული ხედმძებნი, ტელესუფლიორები და სხვა).

ნახევრადგამჭირვალე სარკეებს ხშირად უწოდებენ „სარკის შუშებს“ ან „ერთმხრიან სარკეებს“. ასეთი შუშები გამოიყენება ადამიანის ფარული ზედამხედველობისთვის (ქცევათა კონტროლის მიზნით ან თვალთვალისთვის), ამასთანავე ჯაშუში ბნელ შენობაშია, ხოლო დაკვირვების ქვეშ მყოფი — ნათელ ოთახში. სარკის შუშის გამოყენების პრინციპი ის არის, რომ ჯაშუში არ ჩანს ღია არეკვლის ფონზე.

გამოყენება საომარ ვითარებაში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თანამედროვე თერმობირთვულ იარაღში გამოიყენება გამოსხივების ფოკუსირებისთვის და თერმობირთვული პროცესის სინთეზის პირობების შექმნის დაწყებისთვის.

რენტგენური სარკების გამოყენება თერმობირთვულ ბომბში

სარკეები ფოლკლორში, სარწმუნეობაში, მითებსა და ხელოვნების ნიმუშებში

სარკის ანარეკლი ძალიან მოქმედებს ადამიანზე, პირველი შესაძლებლობა შეხვდე „მეორე მეს“. ისინი ხშირად განიხილავდნენ, რომ სარკეში ნაჩვენებია ვიღაც სხვა, შემდგომ კი ამბობდნენ, რომ სარკეში ადამიანის სულია.

ბავშვის რეაქცია საკუთარ ანარეკლზე

ამასთან დაკავშირებულია ძალიან ბევრი თვალსაზრისი, რიტუალები და ცრურწმენა (მაგალითად, აკრძალვა ჩაიხედო გატეხილ სარკეში ან სარკების დაფარვა 9 დღით ადამიანის გარდაცვლილების შემდეგ).

სარკე ლიტერატურასა და კინომატოგრაფიაში

ბერძნულ მითოლოგიაში პერსევსიმ მოკლა მედუზა, ბრწყინვალე ფარის, როგორც სარკის გამოყენებით (მედუზის გამოხედვა ადამიანს ქვად აქცევს).

შუასაუკუნეების ტექსტებში სარკე მსოფლიოს სახეს, სიმბოლოს წარმოადგენს. სარკე მარადისობის სიმბოლოა, რადგან მასში არის ყველაფერი, რაც წავიდა, რაც არის ახლა და რაც მოვა.

სარკე ხელოვნებაში შუასაუკუნეების აღმოსავლეთში — ეს მსოფლიოს მხატვრული სახეა, რომელშიც ცხოვრობს ღვთაებრიობა. ასე, წარწერები ბრინჯაოს სარკეებზე წარმოადგენდნენ მოსაჯადოებელ ტექსტს.

სარკეში არა არეკვლადი

არსებობს მითები და რწმენა, ვამპირები, დოპელგანგერები და სულები სარკეში არ ირეკლება.

სიმბოლიზმი

ბრინჯაოს სარკე, შერქმეული იატა-ნო-კაგამის მიერ, რომელიც იაპონელი იმპერატორების რეგალიე იყო.

იხ. ვიდეო - სარკე, სამყაროს ანარეკლი, სარკის ფენომენი - დეა ყოლბაია - ექიმი, პათოლოგ-ანატომი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ჩვენ გვიყვვარს ბუნება ვინაიდან თვითონ ვართ ბუნების ერთობა, We love nature because we ourselves are the unity of nature, Мы любим природу, потому что сами являемся единством природы

                             ნიტრიფიკაცია

                                            

აზოტის ციკლი

(ნიტრ... და ლათ. facio — ვაკეთებ) — ამონიუმის მარილების ნიტრატებად გარდაქმნის პროცესი — მცენარის აზოტოვანი კვების ძირითადი ფორმა. ნიტრიფიკაციას აწარმოებენ ნიტრიფიკაციის ბაქტერიები. ნიტრიფიკაცია ორ სტადიად მიმდინარეობს: ამონიუმის გარდაქმნა ნიტრიტად და ნიტრიტის შემდგომი დაჟანგვა ნიტრატად. ნიტრიფიკაციას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს აზოტის წრებრუნვაში, ვინაიდან უმაღლესი მცენარეები ნიტრატების სახით ითვისებენ აზოტს და ჩართავენ მას ორგანულ ნივთიერებებში. ცოცხალ ორგანიზმთა ნარჩენების სახით ნიადაგში მოხვედრილი ორგანული ნევთიერებების მინერალიზაციის საბოლოო ეტაპს კვლავ ნიტრიფიკაცია წარმოადგენს. ვინადან ნიტრიფიკაციის ბაქტერიები აერობული ორგანიზმებია, ჟანგბადის გარეშე ნიტრიფიკაცია არ მიმდინარეობს. ნიტრიფიკაცია ასუფთავებს გარემოს გამოყოფილი აზოტის ოქსიდებისაგან, რომელიც წვიმის მეშვეობით დიდი რაოდენობით ხვდება ნიადაგსა და წყალსატევებში.

იხ. ვიდეო - Азот в почве: аммонификация, нитрификация, денитрификация -   Азот в почве и какие процессы влияют на него.

Если у вас есть дополнения и уточнения по данной теме обязательно поделитесь в комментарии...

ნიტრიფიკაციის ინჰიბიტორები ასევე საინტერესოა გარემოსდაცვითი თვალსაზრისით, ნიტრატების და აზოტის ოქსიდის წარმოქმნის გამო ნიტრიფიკაციის პროცესიდან. აზოტის ოქსიდს (N2O), მიუხედავად იმისა, რომ მისი ატმოსფერული კონცენტრაცია გაცილებით დაბალია, ვიდრე CO2-ის კონცენტრაცია, აქვს გლობალური დათბობის პოტენციალი დაახლოებით 300-ჯერ მეტი, ვიდრე ნახშირორჟანგი და ხელს უწყობს პლანეტარული დათბობის 6%-ს სათბურის გაზების გამო. ეს ნაერთი ასევე აღსანიშნავია სტრატოსფეროში ოზონის დაშლის კატალიზაციით. ნიტრატები, ტოქსიკური ნაერთი ველური ბუნებისა და პირუტყვისთვის და ნიტრიფიკაციის პროდუქტი, ასევე შემაშფოთებელია.

ნიადაგი, რომელიც შედგება პოლიანიონური თიხებისა და სილიკატებისგან, ზოგადად აქვს წმინდა ანიონური მუხტი. შესაბამისად, ამონიუმი (NH4+) მჭიდროდ უკავშირდება ნიადაგს, მაგრამ ნიტრატის იონები (NO3−) არა. იმის გამო, რომ ნიტრატი უფრო მობილურია, ის ირეცხება მიწისქვეშა წყლებში სასოფლო-სამეურნეო ჩამონადენის მეშვეობით. მიწისქვეშა წყლებში ნიტრატებს შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ ზედაპირული წყლის კონცენტრაციაზე, როგორც მიწისქვეშა წყლებისა და ზედაპირული წყლის პირდაპირი ურთიერთქმედების გზით (მაგ., ნაკადების მოპოვება, წყაროები), ან იმ მომენტიდან, როდესაც ისინი მოიპოვება ზედაპირული გამოყენებისთვის. მაგალითად, შეერთებულ შტატებში სასმელი წყლის დიდი ნაწილი მიწისქვეშა წყლებიდან მოდის, მაგრამ ჩამდინარე წყლების გამწმენდი ნაგებობების უმეტესობა ჩაედინება ზედაპირულ წყლებში.

იხ. ვიდეო - Nitrogen Removal Basics -  The basics of nitrogen removal in wastewater treatment systems.  Focusing on biological nitrification and denitrification.  This applies to most all biological reactors, but the video focuses on the Carrousel System by Eimco Water Technologies

ველური ბუნება, როგორიცაა ამფიბიები, მტკნარი წყლის თევზი და მწერები, მგრძნობიარეა ნიტრატების დონის მიმართ და ცნობილია, რომ იწვევენ სიკვდილს და განვითარების ანომალიებს დაზარალებულ სახეობებში. ნიტრატების დონე ასევე ხელს უწყობს ევტროფიკაციას, პროცესი, რომლის დროსაც წყალმცენარეების დიდი აყვავება ამცირებს ჟანგბადის დონეს წყლის ობიექტებში და იწვევს სიკვდილს ჟანგბადის მომხმარებელ არსებებში ანოქსიის გამო. ითვლება, რომ ნიტრიფიკაცია ასევე ხელს უწყობს ფოტოქიმიური სმოგის, მიწისქვეშა ოზონის, მჟავე წვიმის, სახეობების მრავალფეროვნების ცვლილებებს და სხვა არასასურველ პროცესებს. გარდა ამისა, ნიტრიფიკაციის ინჰიბიტორები ასევე თრგუნავენ მეთანის (CH4), ძლიერი სათბურის აირის დაჟანგვას CO2-მდე. ორივე პროცესის ნიტრაპირინი და აცეტილენი განსაკუთრებით ძლიერი სუპრესტორები არიან, თუმცა მათი განმასხვავებელი მოქმედების გზები გაურკვეველია.

იხ. ვიდეო მუსიკალური პაუზა ბინებასთან  -See. Video music pause at the apartment - IN SPACE - Stive Morgan - Видеть. Видео музыкальная пауза в квартире

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           აზოტის ციკლი

ბიოსფეროში აზოტის გავლის სქემატური წარმოდგენა. ციკლის ძირითადი ელემენტია სხვადასხვა ტიპის ბაქტერიები 

ხდება სიცოცხლისათვის აუცილებელი აზოტის ნაერთების წრებრუნვა ორგანიზმში. ამ წრებრუნვაში გადამწყვეტ როლს ბაქტერიები ასრულებს. აზოტის ციკლი არის გზა რომლის საშუალებითაც ხდება აზოტის გარდასახვა რამდენიმე ფორმაში, რა ფორმებითაც აზოტს ცოცხალი ორგანიზმები იყენებენ. ჰაერი აზოტის ყველაზე დიდ მარაგს წარმოადგენს (78%). აზოტი აუცილებელია ცოცხალისთვის, რადგან ინფორმაციული მოლეკულების, დნმ-ს და რნმ-ს შემადგენლობაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს .აზოტი შედის ცილების შემადგენლობაშიც. მცენარეებში, აზოტი საჭიროა ფოტოსინთეზის განსახორციელებლად და ზრდისათვის. აზოტის ფიქსაცია არის პროცესი, რომლის დროსაც აზოტი აირის ფორმიდან N2 გადადის სხვადასხვა ფორმებში მაგალითად, ნიტრატებსა და აზოტის დიოქსიდში. ნიტროგენის ფიქსაცია უმეტესად ხორციელდება ბაქტერიების მიერ. ბაქტერიებს აქვთ ენზიმი, რომელიც აკომბინირებს N2-ს H2თან რომ წარმოქმნას ამიაკი NH3. ზოგი ასეთი ბაქტერია არსებობს მცენარეების ფესვებში. ასეთ მცენარეებს ბაქტერიები ამარაგებენ ამიაკით, ხოლო სანაცვლოდ იღებენ კარბოჰიდრატებს.

იხ. ვიდეო - აზოტის წრებრუნვა

აზოტი ცხოველებში მცენარეების ჭამის გზით ხვდება. ამონიუმი NH4 ნიადაგში ხვდება ბაქტერიისა და სოკოების დახმარებით. ამ პროცესს ამონიფიკაცია ჰქვია. თუ NH4-ის დონე მაღალია, ნიტრიფიკაცია უნდა მოხდეს. ნიტრიფიკაცია ეწოდება პროცეესს, რომლის დროსაც ამიაკი და ამონიუმი იშლებიან ნიტრიტებად და შემდეგ ნიტრატებად ისევ ბაქტერიის მიერ. იმის გამო რომ NO2 და NO3 უარყოფითად არიან დამუხტულები, არ უერთდებიან ადვილად ნიადაგს და წვიმისა და მორწყვის დროს ირეცხებიან ნიადაგიდან. ნიტრატების დიდი რაოდენობა სასმელ წყალში საშიშია, განსაკუთრებით ბავშვებისათვის და იწვევს მეთემოგლობინემიას. (ნიტრატი მომნელებელ სისტემაში გადაიქცევა ნიტრიტად, ნიტრირტი რეაქციაში შევა ჟანგბადის მატარებელ ცილასთან, ოქსიჰემოგლობინთან და წარმოქმნის მეტეგლობინს , რომელიც ჟანგბადს ვეღარ ატარებს. თუ მეტეგლობინის დიდი რაოდენობა აღმოჩნდება სისხლში, ვითარდება ჟანგბადის ნაკლებობა.) ნიტრატების დიდი რაოდენობა წყალში ხელს უწყობს წყალქვეშა მცენარეების გაზრდას, რაც წყალქვეშა მცხოვრებლებისთვის შესაძლოა საშიში აღმოჩნდეს, რადგან მცენარეები იმ ანგბადს იყენებენ, რაც მათ სჭირდებათ, მათი რაოდენობის გაზრდის შემთხვევაში კი ართმევენ ცოცხალ ორგანიზმებს ჟანგბადს. (სასუქის შემადგენლობაში აზოტი დიდი რაოდენობით შედის.) სადაც ჟანგბადი არ არსებობს, ბაქეტრია ნიტრატს გადააქცევს N2-ად , რაც მთელი ამ ციკლის თავიდან დაწყებას განაპირობებს, ამ პროცესს დენიტრიფიკაცია ჰქვია.

იხ. ვიდეო - Биология 11 класс: Круговорот азота

ქიმიური ელემენტების მუდმივი გაცვლა ხდება ლითოსფეროს, ჰიდროსფეროს, ატმოსფეროსა და დედამიწის ცოცხალ ორგანიზმებს შორის. ეს პროცესი ციკლურია: ერთი სფეროდან მეორეზე გადასვლის შემდეგ ელემენტები კვლავ უბრუნდებიან თავდაპირველ მდგომარეობას.

ანთროპოგენური ბიოცენოზი არის ადამიანის პირდაპირი გავლენის ქვეშ ჩამოყალიბებული განსაკუთრებული ბუნებრივი თემები, რომლებსაც თავად შეუძლიათ შექმნან ახალი ლანდშაფტები და სერიოზულად შეცვალონ ეკოლოგიური წონასწორობა. გარდა ამისა, ადამიანის საქმიანობა დიდ გავლენას ახდენს ელემენტების ციკლზე. ეს განსაკუთრებით შესამჩნევი გახდა გასულ საუკუნეში, რადგან იყო სერიოზული ცვლილებები ბუნებრივ ციკლებში ადამიანის მიერ გამოწვეული ზემოქმედების შედეგად მათში არსებული ქიმიკატების დამატების ან მოცილების გამო.

                                                                  

ზღვის აზოტის ციკლი მომავალი ოკეანის მჟავიანობის პირობებში

აზოტი აუცილებელია ცხოველებისა და მცენარეების არსებობისთვის: ის არის ცილების, ამინომჟავების, ნუკლეინის მჟავების, ქლოროფილის, ჰემების და ა.შ. ამ მხრივ მნიშვნელოვანი რაოდენობით შეკრული აზოტი გვხვდება ცოცხალ ორგანიზმებში, „მკვდარ ორგანულებში“ და ზღვების და ოკეანეების გაფანტული მატერია.

ძალიან მნიშვნელოვანია აზოტის ციკლის შესწავლა და კონტროლი, განსაკუთრებით ანთროპოგენურ ბიოცენოზებში, რადგან ციკლის ნებისმიერ ნაწილში მცირე უკმარისობამ შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული შედეგები: ნიადაგის მძიმე ქიმიური დაბინძურება, წყლის ობიექტების გადაჭარბებული ზრდა და დაბინძურება მკვდარი პროდუქტების დაშლის შედეგად. ორგანული ნივთიერებები (ამიაკი, ამინები და ა.შ.), სასმელ წყალში ხსნადი აზოტის ნაერთების მაღალი შემცველობა.

აზოტის ციკლის თავისებურებების შესასწავლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ყოვლისმომცველი მეთოდოლოგია ნიადაგში ნიტრიტის (NO2-), ნიტრატის (NO3-) და ამონიუმის (NH4+) იონების შემცველობისა და მისი მიკრობიოლოგიური მაჩვენებლების შესასწავლად.

იხ. ვიდეო - Describe Nitrogen Cycle-Nitrogen cycle in simple terms

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           მეთოვლიასებრნი

ბერგის მეთოვლია

(ლათ. Sterninae) — ფრინველთა ქვეოჯახი თოლიასებრთა ოჯახისა. მათი სხეულის სიგრძეა 20-დან 55 სანტიმეტრამდე. ფრთები გრძელი და ვიწროა. კუდი ამოკვეთილი. ნისკარტი მახვილი, ნამდვილი თოლიებისაგან განსხვავებით, ბოლოში კაუჭის გარეშე. ფრენენ სწრაფად და მსუბუქად. კარგად ცურავენ. ფართოდ არიან გავრცელებულნი. აერთიანებს 12-მდე გვარს. ბინადრობენ წყალსატევთა (ზღვების, მცირე ზომის მდინარეების, ტბების) ნაპირებზე. ჩვეულებრივ კოლონიებად ბუდობენ მეჩეჩებზე, თევზიყლაპიები (Chlidonias) — მცენარეულობამოდებულ ტბებზე, ზოგიერთი ტროპიკული მეთოვლია (Anous და Gygis) — ხეებსა და ბუჩქებზე. დედალი დებს 1–4 კვერცხს. ინკუბაცია 14–22 დღე-ღამე გრძელდება. უმთავრესად იკვებებიან წყლის უხერხემლოებითა და მცირე ზომის თევზებით; ზოგიერთი სახეობა — ხვლიკებით, კალიებით.

იხ. ვიდეო - Полярная крачка и интересные факты о ней - Полярная крачка и интересные факты о ней.

За окном разгар зимы. А знаете ли вы, что существует птица которая живет в вечном лете. Знакомьтесь - полярная крачка (лат. Sterna paradisaea)

A number of terns face serious threats, and the Chinese crested tern is classed as "critically endangered" by BirdLife International. It has a population of fewer than 50 birds and a breeding range of just 9 km2 (3.5 mi2). It is declining due to egg collection, human disturbance and the loss of coastal wetlands in China.[80] Three other species are categorised as "endangered", with declining populations of less than 10,000 birds. The South Asian black-bellied tern is threatened by habitat loss, egg collecting for food, pollution and predation. In New Zealand, the black-fronted tern is facing a rapid fall in numbers due to predation by introduced mammals and Australian magpies. Disturbance by cattle and sheep and by human activities is also a factor. The Peruvian tern was initially damaged by the collapse of anchoveta stocks in 1972, but breeding colonies have subsequently been lost due to building, disturbance and pollution in their coastal wetlands.

The Australasian fairy tern is described as "vulnerable". Disturbance by humans, dogs and vehicles, predation by introduced species and inappropriate water level management in South Australia are the main reasons for its decline. Five species are "near threatened", indicating less severe concerns or only potential vulnerability. The elegant tern is so categorised because 95% of the population breeds on one island, Isla Rasa in the Gulf of California, and the Kerguelen tern has a population of less than 5,000 adults breeding on small and often stormy islands in the southern Indian Ocean. Three species, the Inca, Damara, and river terns, are expected to decline in the future due to habitat loss and disturbance. Some tern subspecies are endangered, including the California least tern and the Easter Island race of the grey noddy.

Most tern species are declining in numbers due to the loss or disturbance of breeding habitat, pollution and increased predation. Gull populations have increased over the last century because of reduced persecution and the availability of food from human activities, and terns have been forced out of many traditional nesting areas by the larger birds. A few species are defying the trend and showing local increases, including the Arctic tern in Scandinavia, Forster's tern around the Great Lakes, the Sandwich tern in eastern North America and its yellow-billed subspecies, the Cayenne tern, in the Caribbean.

Terns are protected by international legislation such as the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) and the US-Canada Migratory Bird Treaty Act of 1918. Parties to the AWEA agreement are required to engage in a wide range of conservation strategies described in a detailed action plan. The plan is intended to address key issues such as species and habitat conservation, management of human activities, research, education, and implementation. The North American legislation is similar, although there is a greater emphasis on protection

იხ. ვიდეო - The Arctic tern: A small bird that migrates big. -   Arctic Terns migrate from their Arctic breeding grounds over the Atlantic and Pacific Oceans to food-rich waters around Antarctica. Here they land on  pack ice during the Southern Hemisphere's summer and fly out to feed on the fish rich waters. This trip from the Arctic to Antarctic covers 80,000 Km making it the longest annual migration of any animal on earth.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ჩერნიჰივის ალყა

თარიღი 24 თებერვალი – 4 აპრილი, 2022 (1 თვე, 1 კვირა და 4 დღე)

მდებარეობა ჩერნიჰივი, უკრაინა

სტატუსი უკრაინის გამარჯვება

მხარეები

რუსეთის დროშა რუსეთი უკრაინის დროშა უკრაინა

ძალები

რუსეთის დროშა რუსეთის შეიარაღებული ძალები

 რუსეთის საჰაერო-სადესანტო ძალები

მე-11 საგვარდიო ცალკეული სადესანტო-საიერიშო ბრიგადა

36-ე საერთო-საჯარისო არმია

41-ე საერთო-საჯარისო არმია

74-ე ცალკეული საგვარდიო მოტომსროლელი ბრიგადა

35-ე ცალკეული საგვარდიო მოტომსროლელი ბრიგადა

90-ე საგვარდიო სატანკო დივიზია

უკრაინის დროშა უკრაინის შეიარაღებული ძალები

1-ელი სატანკო ბრიგადა

დანაკარგები

უკრაინის თანახმად:

30+ ტანკი

56 ბენზინმზიდი

უკრაინის თანახმად:

123 ჯარისკაცი და 5 პოლიციელი (15 მარტი)

უკრაინის თანახმად: დაახლ. 700 დაღუპული მშვიდობიანი

ჩერნიჰივისათვის ბრძოლა, რომელიც მოგვიანებით გადაიზარდა ჩერნიჰივის ალყაში — საბრძოლო მოქმედებების სერია, რომელიც 2022 წლის 24 თებერვალს დაიწყო, როგორც ჩრდილო-აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანიის ნაწილი უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დროს.

                                             ბრძოლა

შენობის ნანგრევები რუსული დაბომბვის შემდეგ.

2022 წლის 24 თებერვალს, 03:27 საათზე, რუსეთის მე-11 საგვარდიო სადესანტო-საიერიშო ბრიგადის კაპიტანი და ეფრეიტორი უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს ჩერნიჰივის (ჩერნიგოვის) მახლობლად ჩაბარდნენ. იმავე დღეს უკრაინამ განაცხადა, რომ რუსეთის 74-ე მოტომსროლელი ბრიგადის სადაზვერვო ოცეული დანებდა.

08:34 საათზე უკრაინის არმიამ მოიგერია რუსული ჯარების თავდასხმა ჩერნიჰივზე და ხელში ჩაიგდო ტექნიკა და დოკუმენტები. ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტროს ცნობით, რუსულმა ძალებმა ვერ შეძლეს ჩერნიჰივის აღება და ამის ნაცვლად კიევისკენ სხვა მარშრუტი აირჩიეს, ქალაქის გვერდის ავლით. უკრაინის ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსები სედნივისა და სემენივკისკენ მიემართებოდნენ.

                                                  ალყა

14:25 საათზე (UTC+2) რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ გამოაცხადა, რომ არმია გარშემოერტყა ჩერნიჰივს და იწყებდა ალყას.

26 თებერვალს უკრაინულმა ძალებმა განაცხადეს, რომ მათ დაამარცხეს რუსული ძალები, რომლებიც ცდილობდნენ ქალაქის აღებას. რამდენიმე რუსული ტანკი, სავარაუდოდ, უკრაინელებმა ჩაიგდეს ხელში. უკრაინის მთავრობის მტკიცებით, რუსული ბმ-21 „გრადის“ რაკეტები მოხვდა ჩერნიჰივის საავადმყოფოებსა და საბავშვო ბაღებს, თუმცა ეს ფაქტი დამოუკიდებელი ექსპერტების მხრიდან არ დადასტურებულა.

27 თებერვალს უკრაინის ოფიციალური პირების განცხადებით, რუსულმა ძალებმა რაკეტებით დაბომბეს ჩერნიჰივის ცენტრის დიდი ნაწილი, მათ შორის დაანგრიეს ისტორიული კინოთეატრი. მოგვიანებით რუსებმა განაცხადეს, რომ მათ მთლიანად ბლოკადაში მოაქციეს ქალაქი. უკრაინული წყაროები ირწმუნებოდნენ, რომ 27 თებერვალს მათმა ძალებმა გაანადგურეს 56 რუსული ბენზინმზიდი.

უკრაინის ოფიციალური პირების 1 მარტი ცნობით,ბელარუსი რუსეთის შემოჭრას შეუერთდა და სამხედრო სატრანსპორტო საშუალებების კოლონას ბელორუსის ქალაქ გროდნოდან ჩერნიგოვისკენ აგზავნიდა. აშშ-ის ოფიციალური პირები არ დაეთანხმნენ ამ მტკიცებას და განაცხადეს, რომ არ არსებობდა „მინიშნება“ იმისა, რომ ბელარუსი უკრაინაში შეიჭრა. ჩერნიჰივის ოლქის გუბერნატორის ვიაჩესლავ ჩაუსის ცნობით, ქალაქის ყველა მისასვლელი ძლიერ დანაღმული იყო.

2 მარტს ჩერნიჰივის მერმა ვლადისლავ ატროშენკომ ვარაუდი გამოთქვა, რომ ქალაქში შესაძლოა ქუჩის ბრძოლები გამართულიყო. ჯანდაცვის ადმინისტრაციის უფროსის, სერგეი პივოვარის ინფორმაციით, დღის განმავლობაში ორი რაკეტა მოხვდა ქალაქის საავადმყოფოს.

3 მარტის ავიადარტყმების შედეგად დანგრეული საცხოვრებელი სახლები.

3 მარტს ოლქის გუბერნატორმა განაცხადა, რომ 22 ადამიანის ცხედარი აღმოაჩინეს მას შემდეგ, რაც რუსულმა ჯარებმა საცხოვრებელ კორპუსებსა და 2 სკოლაზე მიიტანეს ავიაიერიშები. მოგვიანებით დაღუპულთა რაოდენობა 47-მდე გაიზარდა.

5 მარტს ჩერნიჰივის მიმდებარედ ჩამოაგდეს რუსული მოიერიშე თვითმფრინავი. ორი პილოტი დაარტყვევეს.

უკრაინული მხარის მიერ 5 მარტს ჩამოგდებული რუსული მოიერიშე.

6 მარტის დილის მდგომარეობით, ელექტროენერგიის გარეშე იყო დარჩენილი ჩერნიჰივის ოლქის 141 დასახლებული პუნქტი. შეტევები გაგრძელდა, რუსეთის საჰაერო ძალები საცხოვრებელი სახლების მიმართულებით ისროდნენ მძიმე ბომბებს, რომლებიც საფორტიფიკაციო ნაგებობებისთვისაა განკუთვნილი. ქალაქში ჩავიდა ჰუმანიტარული დახმარება (პროდუქტები, წამლები და სხვ.). დაბომბვის საფრთხის გამო, სატვირთო მანქანები სწრაფად გადმოტვირთეს.

10 მარტს რუსული ჯარი ქალაქს მთლიანად გარს შემოერტყა, განაცხადა ქალაქის მერმა ვლადისლავ ატროშენკომ. მან ასევე დასძინა, რომ ქალაქი მთლიანად იზოლირებული იყო და მისი 300 000 მცხოვრებისთვის სასიცოცხლოდ საჭირო ინფრასტრუქტურა არაერთგზის დაბომბვის გამო მწყობრიდან იყო გამოსული. ავიადარტყმების შედეგად დაზიანდა ჩერნიჰივის არენა.

11 მარტს რუსული ავიაციის დარტყმების შედეგად ძლიერ დაზიანდა ჩერნიჰივის სტადიონი და ბიბლიოთეკა. 12 მარტს დაინგრა „სასტუმრო უკრაინის“ შენობა. უკრაინის შეიარაღებული ძალების ინფორმაციით, გაანადგურეს სარაკეტო ნაწილი, რომელიც ქალაქის მიმართულებით ისროდა, რა დროსაც ჯარების ნაწილი დანებდა.

13 მარტს 05:46 საათზე რუსული ავიადარტყმები განხორციელდა საერთო საცხოვრებელზე. თავდაპირველი მონაცემებით ერთი ადამიანი დაიღუპა და ერთი დაიჭრა. 16 მარტს ნანგრევებში იპოვეს 5 ცხედარი, მ.შ. 3 ბავშვისა. 13 მარტს, მოგვიანებით, უკრაინულმა ძალებმა განაცხადეს, რომ ქალაქის დაბომბვისას ჩამოაგდეს რუსული გამანადგურებელი.

ვიაჩესლავ ჩაუსის თანახმად, 14 მარტს ავიადარტყმების შედეგად განადგურდა ჩერნიჰივის პოლიტექნიკური უნივერსიტეტის შენობა. უკრაინის გენერალური პროკურატურის ცნობით, ქალაქში გახსნილ ცეცხლს 10 მოქალაქე ემსხვერპლა.

25 მარტს უკრაინის ხეისუფლებამ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ რუსულმა ჯარებმა მდინარე დესნაზე ხიდი გაანადგურეს, რის შედეგადაც ჩერნიჰივის ჩრდილოეთი ნაწილი დანარჩენ ქალაქს მოწყდა. ამავე დროს, ოკუპანტების მცდელობა — გარშემორტყმოდნენ ქალაქს — წარუმატებელი აღმოჩნდა.

30 მარტს დაიბომბა ჩერნიჰივის საოლქო უნივერსალური სამეცნიერო ბიბლიოთეკის შენობა და ქალაქის ცენტრში მდებარე ბაზარი. ცეცხლის სამიზნე გახდა სპორტული კომპლექსი „ხიმიკიც“.

31 მარტს უკრაინულმა არმიამ დაიბრუნა გზატკეცილი М01, რომელიც კიევსა და ჩერნიჰივს აკავშირებს. ამით ალყა დასრულდა. ქალაქის მერმა ომის დაწყებიდან პირველი მშვიდი ღამის შესახებ ისაუბრა.

1 აპრილს უკრაინულმა მხარემ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ რუსული ნაწილები ჩერნიჰივის ოლქიდან გადიოდნენ.

ცნობების თანახმად, 2 აპრილს გაათავისუფლეს სოფელი ჩესტოვიცია, მანამდე კი სოფელი სლობოდა.

4 აპრილს დაიბრუნეს სოფლები კოლიჩივკა, იაჰიდნე და ივანივკა. გუბერნატორ ჩაუსის მიხედვით, მოწინააღმდეგემ დატოვა ჩერნიჰივის ოლქის ტერიტორია, თუმცა მრავალ ადგილას ნაღმები დატოვეს.

5 აპრილს რუსეთმა ჩერნიჰივის ოლქიდან ჯარების გაყვანა მთლიანად დაასრულა, რითაც რეგიონში საბრძოლო მოქმედებები შეწყდა.

იხ. ვიდეო - Наступлени РФ на Черниговском направлении отбито! -   Главнокомандующий ВСУ Валерий Залужный в Фейсбуке сообщил, что утром 25 февраля украинской армии удалось отбить наступление ВС России на Чернигов. Враг отброшен.

                                                          დანაკარგები

2 მარტს „The Kyiv Independent“-მა WhatsApp-ის აუდიომესიჯზე გაავრცელა ინფორმაცია, რომელიც, სავარაუდოდ, ჩაწერილი ალეისკელი (რუსეთი) ქალის მიერ. იგი ამბობდა, რომ 35-ე საგვარდიო მოტომსროლელი ბრიგადის ალეისკში ბაზირებული თითქმის მთელი „სატანკო ბრიგადა“ განადგურდა ჩერნიჰივის მახლობლად გამართულ ბრძოლაში; 150-დან მხოლოდ 18 ჯარისკაცმა შეძლო გადარჩენა. ქალი დაღუპულ ჯარისკაცებს „ძირითადად ძალიან ახალგაზრდა ბიჭებად“ მოიხსენიებდა. ასევე იუწყებოდა, რომ ამ შეტყობინების დღეს 45 კუბო უნდა ჩამოსულიყო ქალაქში.

3 მარტს საცხოვრებელი სახლებისა და სკოლების დაბომბვის შედეგად დაიღუპა 47 მშვიდობიანი მოქალაქე და დაშავდა 18.

ჩერნიჰივის საოლქო პროკურატურის გავრცელებული ინფორმაციით, 15 მარტის მდგომარეობით, დაღუპული იყო 123 უკრაინელი სამხედრო და 105 მშვიდობიანი მოქალაქე, მ.შ. პოლიციის თანამშრომლები.

უკრაინისა და ამერიკის ოფიციალური პირების განცხადებით, 16 მარტს პურის რიგში მდგარი მშვიდობიანი მოქალაქეების ჯგუფის მიმართულებით ქალაქში ცეხლი გახსნეს რუსულმა ძალებმა. დაიღუპა 10 ადამიანი. ჩერნიჰივის ოლქის გუბერნატორი, ვიაჩესლავ ჩაუსი 17 მარტს იტყობინებოდა, რომ მხოლოდ წინა დღეს დაღუპულთა რაოდენობამ 53 შეადგინა.

ალყის დასრულების მომენტისთვის ქალაქი დატოვებული ჰქონდა მოსახლეობის დაახლოებით ნახევარს. მშვიდობიან მოსახლეობას შორის მსხვერპლთა საერთო რაოდენობა უცნობიაა. ქალაქის მერის ვლადისლავ ატროშენკოს პირადი შეფასებით, დაღუპული იყო 350–400 მოქალაქე, დღეში კრძალავდნენ 100-მდე ადამიანს. ჰუმანიტარული მისიის მუშაკებიც ამავე რაოდენობის გარდაცვლილზე საუბრობდნენ, მაგრამ ისინი ძირითადად რუსი და უკრაინელი ჯარისკაცები იყვნენ. ოლქის გუბერნატორმა ვიაჩესლავ ჩაუსმა განაცხადა, რომ რუსული ძალების მოსალოდნელ დაბრუნებამდე სწრაფად ქმნიდნენ უსაფრთხო საევაკუაციო დერეფნებს. მიმდებარე სოფელ ლუკაშივკას მცხოვრებთა განცხადებით, რუსული ძალები სცემდნენ და სიკვდილით სჯიდნენ მოსახლეობას, ჩამოართვეს მათ ტელეფონები, პასპორტები, საყოფაცხოვრებო ნივთებს, როგორიცაა ხალიჩები და ბალიშები, კლავდნენ შინაურ ცხოველებს, რათა შეეწუხებინათ ადგილობრივები. ეს ყველაფერი 1 აპრილს დასრულდა, როდესაც უკრაინულმა ძალებმა შეძლეს მათი უკუგდება.

იხ. ვიდეო - Battle Of Chernihiv

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

მარიუპოლში საავადმყოფოს დაბომბვა

ადგილი უკრაინა მარიუპოლი უკრაინა, დონეცკის ოლქი, მარიუპოლი

კოორდინატები 47°07′50″ წმ. შ. 37°33′50″ E e.HGЯO

თარიღი 2022 წლის 9 მარტი

ეჭვმიტანილია რუსეთი რუსეთი

მოკლა 5 ადამიანი

დაშავდა სულ მცირე 17 ადამიანი

(ასევე მარიუპოლის სამშობიარო საავადმყოფოს დაბომბვა) - ქალაქ მარიუპოლში No3 საქალაქო საავადმყოფოს განადგურება რუსული ჯარების საჰაერო თავდასხმის გამო 2022 წლის 9 მარტს. შედეგად, დაიღუპა 5 ადამიანი (მათ შორის ორსული ქალი ბავშვთან ერთად) და სულ მცირე 17 ადამიანი დაშავდა.

რუსეთის ფედერაციის მუდმივმა წარმომადგენელმა გაეროში ვასილი ნებენზია და რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი, რუსული ჯარების მიერ საავადმყოფოს დაბომბვის უარყოფის გარეშე, განაცხადეს, რომ საავადმყოფოს შენობა უკრაინის აზოვის პოლკის დასაყრდენი იყო და სამედიცინო პერსონალი და ქალები. სამშობიაროდან გამოიყვანეს მშობიარობის დროს. მოგვიანებით, რუსეთის ფედერაციის თავდაცვის სამინისტრომ ჰოსპიტალთან მომხდარ აფეთქებებს "დადგმული" უწოდა, ხოლო რუსეთის ბრალდებებს დაბომბვაში - "ინფორმაციული პროვოკაცია" კიევის მხრიდან. უკრაინის პრეზიდენტმა ვლადიმირ ზელენსკიმ სამშობიარო სახლის დაბომბვას უწოდა საბოლოო დადასტურება იმისა, რომ უკრაინელების გენოციდი ხდება. მარიუპოლის ჰოსპიტალზე თავდასხმა დაგმო გაეროს გენერალურმა მდივანმა ანტონიო გუტერესმა, ხოლო ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო საქმეთა საკითხებში ხოსეპ ბორელმა თავდასხმას საშინელი ომის დანაშაული უწოდა.

იხ. ვიდეო - უკრაინა-მარიუპოლი-განადგურებული ქალაქი-თეატრის დაბომბვა; კურიერი 21 საათზე-2022.03.17

უკრაინა-რუსეთის ომის 22-ე დღე; რუსეთის ავიაციამ მარიუპოლის თეატრის შენობა დაბომბა სადაც ბავშვები აფარებდნენ თავს

ჰოსპიტალის განადგურება რუსული ავიადარტყმის შედეგად დაადასტურა გაეროს ადამიანის უფლებათა სადამკვირვებლო მისიამ უკრაინაში. 13 აპრილს ეუთოს ექსპერტებმა დაასკვნეს, რომ რუსეთის თავდასხმა იყო მიზანმიმართული და მომხდარი ომის დანაშაულად აღიარეს.

2022 წლის 25 თებერვალს დაიწყო ბრძოლები მარიუპოლისთვის.

ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, 24 თებერვლიდან 8 მარტამდე უკრაინაში სამედიცინო დაწესებულებებზე 24 დადასტურებული თავდასხმა დაფიქსირდა. ამ თავდასხმების შედეგად სულ მცირე 12 ადამიანი დაიღუპა და 17 დაშავდა.

7 მარტს, გაეროს უშიშროების საბჭოს სხდომაზე, რუსეთის ფედერაციის მუდმივმა წარმომადგენელმა ვ. ის”

9 მარტს რუსულმა ჯარებმა განახორციელეს ავიაიერიში მარიუპოლის ცენტრში მდებარე სამშობიარო და ბავშვთა საავადმყოფოზე. დონეცკის რეგიონალური სახელმწიფო ადმინისტრაციის ხელმძღვანელის, პაველ კირილენკოს თქმით, „ქალაქის ცენტრში სამშობიარო, ბავშვთა პალატა და საავადმყოფოში თერაპიული პალატა ყველა განადგურდა მარიუპოლზე რუსული საჰაერო თავდასხმის შედეგად“ .

შემთხვევის შედეგად დაიღუპა 3 ადამიანი, ერთი ბავშვი და ორი ზრდასრული. დაშავდა 17 ადამიანი. დაშავებულებს შორის არიან პაციენტები და საავადმყოფოს პერსონალი. ორსული მიყენებული ჭრილობებით შვილთან ერთად გარდაიცვალა. მენჯი დაიჭყლიტა და ფეხი მოიკვეთა. ბავშვი საკეისრო კვეთის შედეგად დაიბადა, თუმცა სიცოცხლის ნიშანწყალი არ აღენიშნებოდა. დედის გადარჩენაც ვერ მოხერხდა.

აფეთქებამ ორსართულიანი სახლის ზომის კრატერი შექმნა. კრატერის ზომა შეესაბამება მინიმუმ 500 კილოგრამიანი საავიაციო ბომბის აფეთქებას.

Associated Press-მა გამოაქვეყნა უკრაინელი თავისუფალი ფოტოჟურნალისტის, ევგენი მალოლეტკას ფოტოები სამშობიაროდან, რომელთაგან რამდენიმე აჩვენა ორსული ქალი, რომელიც მსუბუქად დაშავდა. როგორც მოგვიანებით გაირკვა, ის იყო ინსტაგრამის მოდელი და სილამაზის ბლოგერი მარიანა ვიშემირსკაია (პოდგურსკაია). ამ ფაქტზე ყურადღება გაამახვილა დიდ ბრიტანეთში რუსეთის საელჩომ და სურათებს "დადგმული" უწოდა. თუმცა, მეორე დღეს მარიანას გოგონა შეეძინა.

მოგვიანებით, რუსეთის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე, გამოქვეყნდა ინტერვიუ რუსმა ომის კორესპონდენტმა კრისტინა მელნიკოვამ მარიანა ვიშემირსკაიასთან, რომელშიც ის ადასტურებს, რომ შენობაში მშობიარობის ქალები იყვნენ და მათი ქმრები სარდაფში ცხოვრობდნენ და უარყოფს ბრალდებებს, რომ გადაღებები სამშობიაროდან სავარაუდოდ დადგმული იყო. ტელეგრამის არხებმა მარიანას ვიდეო გამოიყენეს, როგორც დადასტურება იმისა, რომ დარტყმა უკრაინულმა ძალებმა განახორციელეს, მაგრამ ეს ვიდეოში არ არის ამტკიცებული. მარიანმა ისაუბრა ორ აფეთქებაზე და ამტკიცებდა, რომ არ ყოფილა საჰაერო თავდასხმა და ასევე ამტკიცებდა, რომ სთხოვდა მას არ გადაეღო ან არ გამოექვეყნებინა ფოტოები. მიუხედავად ამისა, Associated Press-მა მოგვიანებით გაავრცელა უხეში კადრები მარიუპოლიდან, რომელშიც ისმის თვითმფრინავების მოახლოების ხმები, თავად პოდგურსკაია კი უარს არ ამბობს გადაღებაზე და არ აცხადებს, რომ არ ყოფილა საჰაერო იერიში. თავად ფოტორეპორტიორმა The Insider-ს განუცხადა, რომ ეს იყო საჰაერო დარტყმა, რომლის დროსაც საავადმყოფოში უამრავი ადამიანი იმყოფებოდა და საავადმყოფოს შენობაში აზოვი არ იყო.

Associated Press-თან ინტერვიუები საავადმყოფოს ექიმებთან, რომლებმაც მოახერხეს მარიუპოლის დატოვება, ისევე როგორც ბომბის მიერ დატოვებული კრატერის გამოკვლევა, ადასტურებს, რომ სამშობიაროზე ავიაიერიში იქნა მიყენებული.

კიდევ ერთი ქალი, რომელიც გადარჩა მარიუპოლის ჰოსპიტალზე თავდასხმას, ელენა პოტაპოვამ, განუცხადა Meduza-ს ინტერვიუში, რომ ჰოსპიტალს საჰაერო დარტყმა მიაყენა და იქ სამხედრო პერსონალი არ იმყოფებოდა.

იხ. ვიდეო - Aftermath of a Russian airstrike on a maternity hospital in Mariupol, Ukraine -  Ukrainian officials say 17 people were injured in a Russian airstrike on a maternity hospital in Mariupol, Ukraine.

 საერთაშორისო საზოგადოება - გაერო: საავადმყოფოზე თავდასხმა დაგმო გაეროს გენერალურმა მდივანმა ანტონიო გუტერესმა.

 ევროკავშირი: ევროკავშირის უმაღლესმა წარმომადგენელმა საგარეო საქმეთა საკითხებში ხოსეპ ბორელმა 2022 წლის 10 მარტს დათარიღებულ განცხადებაში ნაწილობრივ განაცხადა: „ევროკავშირი მკაცრად გმობს რუსეთის შეიარაღებული ძალების მიერ მარიუპოლის სამშობიარო საავადმყოფოს დაბომბვას. <...> დამპყრობელი ძალების ასეთი საქციელი სამარცხვინო, გასაკიცხი და სრულიად მიუღებელია. რუსეთის ფედერაციაში ამაზე პასუხისმგებელი პირები პასუხს აგებენ ამ საზარელი დანაშაულისთვის“.

 დიდი ბრიტანეთი: შეიარაღების საკითხებში სახელმწიფო მდივნის მოადგილემ ჯეიმს ჰიპიმ მომხდარს სამხედრო დანაშაული უწოდა