ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ეჭვიანობა

                                    ფრედერიკ მორგანი "ვინ გიყვარს უფრო მეტად?"

ნეგატიური შეფერილობის გრძნობა ინტერპერსონალურ ურთიერთობებში, რომელიც ვლინდება მაშინ, როდესაც არსებობს საყვარელი ადამიანის ან ძალიან პატივსაცემი ადამიანის მხრიდან ყურადღების, სიყვარულის, პატივისცემის ან სიმპათიის ნაკლებობა, მაშინ როცა სხვა თითქოს ან რეალურად იღებს მათ მისგან. ეს არის განვითარებული ემოცია უნიკალური მოტივაციური მდგომარეობით, რომელიც მიმართულია სხვების მიერ მნიშვნელოვანი ურთიერთობების უზურპაციის თავიდან ასაცილებლად.

ფსიქოლოგებმა შემოგვთავაზეს ეჭვიანობის გამომწვევი პროცესების შესწავლის რამდენიმე მოდელი და გამოავლინეს ეჭვიანობის გამომწვევი ფაქტორები. სოციოლოგებმა აჩვენეს, რომ კულტურული რწმენები და ღირებულებები მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ეჭვიანობის გამომწვევი და სოციალურად მისაღები გამოხატულების განსაზღვრაში. ეჭვიანობა. ბიოლოგებმა დაადგინეს ფაქტორები, რომლებმაც შეიძლება გაუცნობიერებლად გავლენა მოახდინოს ეჭვიანობის გამოხატვაზე.

ეჭვიანობა რთული ფსიქოლოგიური ხასიათის ფენომენია, ის ბავშვობიდანვე ვლინდება ადამიანებში. ადამიანის ემოციების სფეროში ეჭვიანობა ერთ-ერთი ყველაზე რთული და უსიამოვნო გამოცდილებაა. აღვირახსნილი ეჭვიანობა იწვევს კონფლიქტებს.

ეჭვიანობა ახლოს არის შურთან.

იხ. ვიდეო - არჩილ ბაქრაძე - ეჭვიანობის შესახებ "imedze"

ფსიქოლოგიაში ეჭვიანობას სწავლობდნენ ისეთი მეცნიერები, როგორებიც არიან: E.P. Ilyin, O.G. Prokhorov, G. Yu. Eisenk, Larsen, Dee Stan და სხვები.

ეჭვიანობა რთული გრძნობაა. ის აღვიძებს შიშს და ბრაზს, რომლებიც ფუნდამენტური ემოციებია[9]. ეჭვიანობის სტრუქტურა მოიცავს გამოვლინების მრავალ ფორმას, რომლებიც დაკავშირებულია სხვადასხვა მიზეზებთან. ეჭვიანობის მოტივაცია განსხვავებულია მამაკაცებში, ქალებში, ბავშვებში და მოზარდებში, ეს დამოკიდებულია ამ გრძნობის წარმოშობის წყაროსა და ბუნებაზე. აღვირახსნილი ეჭვიანობა იწვევს კონფლიქტებს, ჩხუბს, ხელსაყრელი ატმოსფეროს მოშლას.

ჩარლზ დარვინმა ეჭვიანობა მიაწერა სირცხვილის ჯგუფს - დაკავშირებული ემოციების კომპლექსს, რომელიც შედგება: სირცხვილი, მორცხვობა, დანაშაული, ეჭვიანობა, შური, სიხარბე, შურისძიება, მოტყუება, ეჭვი, ამპარტავნება, ამაოება, ამბიცია, სიამაყე, დამცირება.

ფროიდმა სისტემატიზაცია მოახდინა ეჭვიანობაში წიგნში „ზოგიერთი ნევროზული მექანიზმი ეჭვიანობაში, პარანოიასა და ჰომოსექსუალობაში“. მან გამოავლინა აგრესიული ეჭვიანობის სამი დონე:

მეტოქე ეჭვიანობა - შედგება სევდისა და ტკივილისგან, რომელიც გამოწვეულია „სიყვარულის ობიექტის აღქმული დაკარგვით“, „მეტოქესთან მტრული გრძნობებით“ და თვითკრიტიკით;

პროექციული ეჭვიანობა, როდესაც ადამიანი ანაცვლებს საკუთარ სურვილს „მარცხნივ წავიდეს“ და აპროექტებს პარტნიორს (თვლის, რომ პარტნიორს აქვს ასეთი სურვილი);

ბოდვითი ეჭვიანობა - დაკავშირებულია ფარულ და რეპრესირებულ ჰომოსექსუალობასთან, მამაკაცის შემთხვევაში ახასიათებს ფორმულით "მე ის არ მიყვარს, მას უყვარს" და ასევე არის პროექციული, მაგრამ სექსუალური ინვერსიით.

ხშირად, როცა ადამიანებს შორის მეგობრობის ან სიყვარულის გრძნობა ჩნდება, ეჭვიანობა ჩნდება. ეჭვიანობა არის გონებრივი ქცევის გარკვეული ტიპი, შეძენილი რეაქცია, რომელიც დროთა განმავლობაში ვითარდება გარკვეულ სიტუაციაში. ადამიანები გრძნობენ ტკივილს და სევდას, ეჭვიანობა კი მათი დაძლევის საშუალებაა. ნეო-ფროიდი კარენ ჰორნი ეჭვიანობას განიხილავს, როგორც სიყვარულის ნევროზული მოთხოვნილების ნიშანს, რომელიც გამოწვეულია ძირითადი შფოთვით. ფსიქოლოგი ნ.დმიტრიევა ეჭვიანობის მიზეზებს უწოდებს ეჭვიანი ადამიანის პიროვნების ფსიქოლოგიურ მახასიათებლებს და დისფუნქციურ ოჯახურ ურთიერთობებს. ეჭვიანობის გაჩენაზე გავლენას ახდენს კულტურული კომპონენტი - სოციალური და ნორმატიული ფენა ზრდის პერიოდში.

ლინგვისტები აღნიშნავენ ეჭვიანობის იდეას, როგორც ამბივალენტურ ემოციას, რომლის სემანტიკური ნიშნებია "სიყვარულის" ("ზრუნვა") პოლარული ნიშნები - "სიძულვილი" ("ეჭვი", "უნდობლობა").

ეჭვიანობა არის სხვა ადამიანის დაუფლების მოთხოვნა, რომელთანაც ემოციური კავშირია. ეჭვიანობა ჩვეულებრივ ხდება მაშინ, როდესაც ემოციური კავშირი ხდება ემოციურ დამოკიდებულებად.

ეჭვიანობის მიზეზი მდგომარეობს ეჭვიანობის ობიექტის ყურადღების დაკარგვის, საყვარელი ადამიანების ყურადღების და სიყვარულის დაკარგვის შიში. ეჭვიანობის გაჩენის მთავარი ფაქტორია საფრთხის არსებობა, როგორც რეალური, ისე წარმოსახვითი.

მოზარდებში ეჭვიანობა უდიდეს ძალას აღწევს რომანტიკულ სასიყვარულო ურთიერთობაში.

ეჭვიანობის სტრუქტურა:

ეჭვიანობის საგანია ადამიანი, რომელიც გრძნობის მატარებელია;

ეჭვიანობის ობიექტია პარტნიორი, რომელთანაც დაკარგვის საფრთხე არსებობს;

ეჭვიანობის ობიექტი არის მესამე პირი, რომელთანაც დაკავშირებულია პარტნიორის სავარაუდო დაკარგვა.

ეჭვიანობის შედეგები შეიძლება იყოს:

ნეიტრალური - არ არის გამოხატული გარეგნულად;

პოზიტიური - სიტუაციის დიალოგის საფუძველზე გადაწყვეტა და ა.შ.;

სოციალურად საშიში - ეჭვიანობით მოტივირებული დანაშაულის ჩადენა.

ეჭვიანობის გარეგანი გამოვლინება შეიძლება იყოს ნორმალური და გამოხატული იყოს პარტნიორთან დიალოგში და კომპრომისზე. მაგრამ ის ასევე შეიძლება გადაიზარდოს აგრესიის ემოციურ აფეთქებად. ზოგიერთ შემთხვევაში, ასეთი გამოცდილება შეიძლება გადაიზარდოს ეგრეთ წოდებულ ეჭვიანობის პარანოიდულ დელირიუმში, რომელიც არის შიზოფრენიის ან ალკოჰოლიზმის შედეგად გამოწვეული ფსიქიკური აშლილობის ერთ-ერთი გამოვლინება. პარანოიდული დელირიუმის მდგომარეობაში ადამიანი საფრთხეს უქმნის სხვებს.

ნებისმიერი იძულების მსგავსად, ეჭვიანობაც შეიძლება იყოს კონსტრუქციული. ასე რომ, პარტნიორის დაკარგვის შიშის კომპენსაციის მიზნით, ადამიანი დამატებით ყურადღებას აქცევს პარტნიორის ქცევის დეტალებს. ეს ეხმარება ადამიანებს უკეთ გაიცნონ და გაიგონ ერთმანეთი.

ექსპერტები გვირჩევენ მეგობართან ან პარტნიორთან სრულიად ღია, სანდო ურთიერთობის დამყარებას, რათა ეფექტურად მოაგვაროთ სიტუაციები, რომლებიც ერთ-ერთ პარტნიორში ეჭვიანობას იწვევს.

ნეგატიური გრძნობები დროთა განმავლობაში ძლიერდება, მათმა უგულებელყოფამ და გაჩუმებამ შეიძლება გამოიწვიოს ემოციური აფეთქება. ჯანსაღი ურთიერთობის მთავარი პრევენციული კომპონენტი ნდობაა. ამავდროულად, უნდა გვახსოვდეს, რომ ეჭვიანობა ნორმალურია, რაც ნიშნავს, რომ ეჭვიანობის არსებობა არ ნიშნავს და ვერ ნიშნავს ნდობის ნაკლებობას.

იხ. ვიდეო - Как справиться с ревностью / Анетта Орлова // Нам надо

 поговорить

ეჭვიანობა კრიმინალისტიკაში

ეჭვიანობით წარმოქმნილი აგრესიის აფეთქების მდგომარეობაში ადამიანმა შეიძლება ჩაიდინოს დანაშაული. რუსეთის სისხლის სამართალში ეჭვიანობა არ განიხილება შემამსუბუქებელ გარემოებად, რუსეთის ფედერაციის სისხლის სამართლის კოდექსში საერთოდ არ არის გამოყოფილი ეჭვიანობის მოტივი, როგორც დამახასიათებელი ნიშანი.

კრიმინალისტიკაში ეჭვიანობა განიხილება, როგორც ადამიანის სურვილი, შეინარჩუნოს მნიშვნელოვანი სარგებელი უკანონო ქმედებით. კრიმინოლოგები ეჭვიანობის ნიშნად აღნიშნავენ „ეგოისტობას“, „ახლო ადამიანებზე გადაცემული ქონებრივი ურთიერთობები“, „სიმცირე“ და „უზნეობა“.

ეჭვიანობა არის ადამიანის მიმართ დანაშაულის ჩადენის საერთო მოტივი და განმსაზღვრელი. მათში დაზარალებული, როგორც წესი, ქალია (ეჭვიანობის ობიექტი), რომელიც სასიყვარულო ურთიერთობაშია მამაკაცთან (შურის საგანი), ხანდახან მსხვერპლი ხდება მამაკაცი (ეჭვიანობის ობიექტი). როგორც წესი, ეს არის ოჯახური დანაშაული ალკოჰოლური ინტოქსიკაციისა და დაზარალებულის პროვოკაციული ქცევის ფონზე. დანაშაულის ჩასადენად გამოიყენება იმპროვიზირებული საშუალებები. ეჭვიანობით მოტივირებული დანაშაული ჩადენილია მოულოდნელი განზრახვით, ეჭვიანობის მოტივი შეიძლება შერწყმული იყოს შურისძიებასთან. ტიპიური კრიმინალი, რომელმაც ეს ეჭვიანობის გამო ჩაიდინა, არის საშუალო ასაკის მამაკაცი (30-47 წლამდე) დაბალი განათლების დონით და დაბალი სოციალური სტატუსით, ხშირად კრიმინალური ჩანაწერით.

ძმათა მეტოქეობა

ემოციების შესწავლის კონტექსტში გამორჩეულია ბავშვთა და მოზარდთა ეჭვიანობა. მრავალშვილიან ოჯახებში ძალზედ განვითარებულია მშობლების ყურადღებისა და სიყვარულისთვის ბრძოლაში კონკურენტული სულისკვეთება. ამავე დროს, ჯანსაღი მეტოქეობა ნორმალური ქცევაა. ევოლუციის თვალსაზრისით, მემკვიდრეებს შორის ეჭვიანობა არის კონკურენცია რესურსებისთვის, გადარჩენის მექანიზმი.

ეჭვიანობა ბავშვობაში იბადება. ის გვხვდება ჩვილებში ხუთი თვის ასაკში. ბავშვური ეჭვიანობის განცდა, როგორც წესი, არის ეჭვიანობის ობიექტის ყურადღების მიქცევის შიშის გამოვლინება.

ბავშვებში ეჭვიანობა ყველაზე ხშირად გვხვდება უფროსი ბავშვის უმცროსთან ურთიერთობაში, ეს ფენომენი ფართოდ არის ცნობილი ოჯახში მეორე შვილის გამოჩენის ვითარებაში. უფროს ბავშვს მოკლებულია მშობლების ინტერესისა და აღტაცების მონოპოლია და იძულებულია მათი ყურადღება და ზრუნვა გაუზიაროს უმცროს შვილს. ბავშვს პირველად მაშინ უჩნდება ეჭვიანობა, როცა გრძნობს, რომ შეიძლება დაკარგოს დედის ყურადღება და სიყვარული.

ბავშვებში ეჭვიანობის სხვა ვარიანტებიც არსებობს: მეგობრებთან ურთიერთობაში, დედინაცვალთან ან მამინაცვალთან. ფსიქოლოგები გამოყოფენ ბავშვობაში ეჭვიანობის ხუთ მიზეზს: ეგოცენტრულობას, უსამართლობაზე რეაქციას, სიყვარულის გამოხატვის უუნარობას, შფოთვას და უმწეობის გრძნობას.

ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მშობლებმა სწორად აღიქვან ბავშვის ეჭვიანობა, რაც გავლენას ახდენს ბავშვის ქცევასა და მდგომარეობაზე.

მოზარდობის ასაკში ეჭვიანობა ხშირად მოქმედებს დაუცველ ბიჭებსა და გოგოებზე დაბალი თვითშეფასების მქონე და ვლინდება მეგობრებთან და საყვარლებთან მიმართებაში.

იხ. ვიდეო - How Jealousy Distorts Your Thinking

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                     PHP

PHP: Hypertext Preprocessor
ჩვეულებრივი ფაილის გაფართოება .php, .phtml, .php3, .php4, .php5, .phps
თარიღი 1995; 27 წლის წინ
კონსტრუქტორი რასმუს ლერდორფი
დამამზადებელი The PHP Group
უკანასკნელი გამოშვება 5.6.12/ 6 აგვისტო, 2015; 6 წლის წინ
ტიპირების დისციპლინა დინამიური, სუსტი
ძირითადი რეალიზაციები Zend Engine, HHVM, Phalanger, Quercus, Project Zero, Parrot
იყო ზეგავლენილი Perl, C, C++, Java, Tcl
ზეგავლენა მოახდინა Hack
OS ჯვარედინ პლატფორმიანი, იუნიქსისავით, Windows, სხვა 32 და 64 ბიტიანი პლატფორმები
ლიცენზია PHP-ს ლიცენზია (Zend-ის სისტემა - Zend-ის სისტემის ლიცენზია)
საიტი php.net

PHP (ინგლ. PHP: Hypertext Preprocessor) — პროგრამირების ენა, რომელიც თავისი ოპერატორებით PHP კოდს, ბრაუზერში გარდაქმნის HTML და XHTML კოდად. ბრაუზერის მისამართების პანელში საიტის გამოძახებისას სახელწოდების ბოლოს php დაბოლოება ნიშნავს იმას, რომ მოცემული საიტი შექმნილია PHP კოდით. ბრაუზერში გვერდის ვებ-კოდების მოთხოვნისას, არ გამოჩნდება PHP კოდი, გამოჩნდება მხოლოდ HTML კოდი. ეს ტექნოლოგია პროგრამირებაში ახალი არაა და იგი ჯერ კიდევ PERL -ში გამოიყენებოდა, რომლისაგანაც წარმოიშვა PHP. 1994 წელს რასმუს ლერდორფმა, რომელსაც სურდა ხსენებული ხერხის განხორციელება ბრაუზერში, შექმნა პირველი ვერსია, რომელიც ამავე წელს გამოაქვეყნა, სახელწოდებით Personal Homepage Tools. პირველი ვერსია მალე გადამუშავდა და მას ოფიციალურად დაერქვა PHP.უხ

იხ. ვიდეო - PHP-ის კურსი აბსოლიტური დამწყებთათვის - PHP 7 საათში

არცთუ დიდი ხნის წინ Web-კვანძებიდან მომხმარებელს ადგილზე ძირითადად სტატიკური HTML-ფაილები გადმოეცემოდა, რომელთაც იგი ბროუზერის მეშვეობით მხოლოდ კითხულობდა. დღეს კი WEB-სივრცეში უმეტესწილად დინამიკური Web-ფურცლები ანუ DHTML-ფაილები გადაიგზავნება. მათი აწყობა ხდება Web-კვანძების სერვერზე განთავსებული WEB-პროგრამების გაშვებით, რასაც მომხმარებელი ახორციელებს საკუთარი კომპიუტერიდან სისტემასთან დიალოგში. ინტერნეტში პროგრამების შექმნისათვის დღეს ყველაზე პოპულარული WEB-დაპროგრამების ენა არის PHP4. იგი განსაკუთრებით აადვილებს სერვერებზე განლაგებულ მონაცემთა ბაზებთან ურთიერთობას. დასაწყისში PHP შეიქმნა, როგორც მაკროსების კრებული, მარტივი სახის პირადი WEB-ფურცლების ფორმირებისთვის. შემდეგ კი იგი იქცა სრულფასოვან დაპროგრამების ენად, რომელზეც დაწერილი კონსტრუქციები ჩაიდგმება სერვერზე მოთავსებულ HTML- ტექსტებში. WEB-ფურცლის გამოძახებისას PHP-ის პრეპროცესორის მიერ ადგილზე ხდება ამ კონსტრუქციების (პროგრამული ფრაგმენტების) დამუშავება და HTML-ის არსებულ ფრაგმენტებს შორის ჩაემატება შესაბამისი ინფორმაცია, მაგალითად, ბაზიდან ამოღებული მონაცემები, სერვერზე კონსტრუირებული გრაფიკული გამოსახულებები და სხვ. PHP-ის ვერსია - PHP4(5) - მისაერთებელი მოდულის სახით კომპილირდება დღეისათვის ყველაზე პოპულარულ WEB-სერვერ-პროგრამა Apache-სთვის. სერვერზე PHP-პროგრამები უმეტესწილად ურთიერთობენ MysQL მონაცემთა ბაზასთან (რომელიც უფასოდ ვრცელდება). ასე რომ, APACHE, MySQL და PHP ტრიადას დღევანდელ დღეს კონკურენტი არ ჰყავს. თუმცა, ცხადია, PHP-ს მუშაობა შეუძლია სხვა WEB-გარემოში და სხვა ბაზებთანაც. საერთოდ, PHP-პროგრამებს ინტერპრეტატორი ამუშავებს, მაგრამ შესაძლებელია მათი კომპილირებაც (თუმცა ეს შესაძლებლობა მხოლოდ კომერციული დამატების სახით არსებობს), რაც კიდევ უფრო ამაღლებს სისტემის მწარმოებლურობას. CGI-სთან შედარებით PHP-ს ის მნიშვნელოვანი უპირატესობა გააჩნია, რომ მისი ინტერპრეტატორი ფუნქციონირებს სერვერთან მჭიდრო ინტეგრაციის პირობებში საჭირო არ არის თითოეული პროგრამის შესრულებისას სისტემის ხელახლა გაშვება, რაც მნიშვნელოვნად ამაღლებს მუშაობის სისწრაფეს. PHP-ს რიგი სხვა ღირსებებიც გააჩნია: • პროდუქტის ღიაობა; • პროგრამების დაწერის გაადვილება HTML-ტექსტისა და თვით პროგრამული ნაწილის განცალკევების გამო; • პროგრამების ერთი ოპერაციული სისტემიდან სხვაში გადატანის სიმარტივე; • პროგრამების შესრულების საკმარისი სისწრაფე.

                                                             

Rasmus Lerdorf, creator of PHP; and Andi Gutmans and Zeev Suraski, creators of the Zend Engine

                                           დაყენება

PHP-ს უფასოდ ჩამოტვირთავთ მისი ოფიციალური საიტი კვანძიდან. მისამართზე შესაძლებელია პროდუქტის შესახებ უახლესი, ამომწურავი ინფორმაციის მიღება. შევისწავლოთ, როგორ ხდება PHP-ის დაყენება APACHE WEB სერვერთან სამუშაოდ, კომპიუტერის მართვისას ლინუქსი ოპერაციული სისტემის მიერ. (საერთოდ, შესაძლებელია APACHE-სთან უკვე მიერთებული PHP-ის ვარიანტის მოძიებაც, მაგრამ როცა ამ პროცესს თვითონ ვახორციელებთ, არჩევანი უფრო ფართო ხდება ამ შემთხვევაში პარამეტრებს ენიჭება მნიშვნელობებს). სისტემაში PHP-ის დაყენების უფლება მხოლოდ ადმინისტრატორს (სუპერმომხმარებელს) აქვს. PHP-ის, როგორც APACHE-სთვის მოდულის, კომპილირება ორი გზით შეიძლება განხორციელდეს:

• პირველი გულისხმობს Apache-ის ხელახლა კომპილაციას მასთან
• PHP-ის სტატიკურად მიერთებით (ლინკირებით);
• მეორე გზა ითვალისწინებს მხოლოდ PHP-ის კომპილაციას,

ოღონდ მანამდე უნდა განხორციელდეს APACHE-ის კომპილაცია DSO რეჟიმში (Dynamic shared object - საერთო სარგებლობის დინამიური ობიექტს აღნიშნავს). სწორედ, ამ რეჟიმით ვისარგებლებთ PHP-ის კომპილირებისას. ეს გზა PHP-ის დაყენების უფრო მარტივი ხერხია და ჩვენც მას განვიხილავთ. იმის შესამოწმებლად, უზრუნველყოფს თუ არა Apache აღნიშნულ რეჟიმში მოდულების მიერთებას, საჭიროა შესრულებაზე გავუშვათ httpd ფაილი -1 ალმით:

/www/bin/httpd -1

გამოდის მოდულების სია. თუ მასში ფიგურირებს mod_so.c, დავასკვნით, რომ DSO რეჟიმში მუშაობა შესაძლებელია (წინააღმდეგ შემთხვევაში მოგვიწევს Apache-ის ხელახლა კომპილირება). PHP4-ის ჩამოტვირთვის შედეგად განკარგულებაში გვეძლევა გზიპ უტილიტით შეკუმშული Php-4.0.4pll.tar.gz დისტრიბუტიული ფაილი. მისი გაშლა შემდეგი ბრძანებით ხდება:

tar -xvzf php-4.0.4pll.tar.gz

გადავდივართ PHP-დისტრიბუტივის კატალოგში:

pd../php-4.0

შესრულებაზე ვუშვებთ აღნიშნულ კატალოგში არსებულ ცონფიგურე პროგრამას პარამეტრებისათვის ყველაზე უფრო მიღებული მნიშვნელობების მინიჭებით:

./configure --enable-track-vars \
--with-gd \
--with-mysql \
--with-apxs=/www/bin/apxs

ბოლო მნიშვნელობა იმ კატალოგზე მიუთითებს, რომელშიც Apache Web-სერვერია დაყენებული, myspl ბაზისთვის კი იგულისხმება, რომ იგი დუმილით გათვალისწინებულ კატალოგშია დაყენებული. მაგრამ თუკი ეს ასე არ არის, საჭიროა ამ განსხვავებული კატალოგის შესახებ ინფორმაციის გათვალისწინებაც:

 --with-mysql=/path/to/dir

configure პროგრამის შესრულების შემდეგ ვუშვებთ მაკე უტილიტას. კომპიუტერზე დაყენებული უნდა იყოს C ენის კომპილატორი.

Apache სერვერი

Apache-სერვერის კატალოგის conf-ქვეკატალოგში მოვძებნით httpd.conf ფაილს და დავუმატებთ მას შემდეგ სტრიქონებს:

AddType application / x-httpd-php .php
AddType application / x-httpd-php-source .phps

ეს ნიშნავს, რომ PHP-ინტერპრეტატორი .php გაფართოების ფაილებს დაამუშავებს როგორც პროგრამებს, ხოლო .phps გაფართოების მქონეთ _ როგორც გაფერადებულ HTML-ტექსტს. php.ini ფაილის მეშვეობით კი შესაძლებელია PHP-ის პარამეტრების შეცვლა უკვე მისი კომპილირების და დაყენების შემდეგ. UNIX ამ ფაილს ინახავს /usr/local/lib ბ კატალოგში, ხოლო ვინდოუს ოპერაციული სისტემა - ვინდოუს-ში. შესაძლებელია ამ ფაილის მიმდინარე კატალოგში განთავსებაც. მაშინ მას ექნება ლოკალური მოქმედების არეალი. ჯერჯერობით კი ჩვენ ვკმაყოფილდებით ამ ფაილის პარამეტრებისთვის მინიჭებული სტანდარტული მნიშვნელობებით. php.ini ფაილში შეიძლება მნიშვნელობის განსაზღვრა შემდეგი დირექტივისთვისაც: short_open_tag=On (True,Yes), რაც უზრუნველყოფს php-ბლოკების გაფორმებას <?Bბლოკი ?> სახით. ამ შესაძლებ- ლობისGგამორთვა ხორციელდება დირექტივისთვის Off (False,No მნიშვნელობის მინიჭებით. თუ ჭებ-ფურცლების ფორმირებისათვის XML-ენასაც ვიყენებთ, მაშინ ამ ე.წ. მოკლე ტეგების გამოყენება ზემოთ აღნიშნული ხერხითვე უნდა ავკრძალოთ და ვისარგებლოთ მხოლოდ სტანდარტული ტეგებით: <?php ?>

Hello World

პირველი პროგრამა PHP-ზე ბლოკონტ-ტექსტში აკრიფეთ შემდეგი ტექსტი:

<?php
print “Hello Web!”;
?>

ფაილი დაიმახსოვროთ first.php სახელით. თუ სერვერზე არ ვმუშაობთ, მოგვიხდება FTP-სერვისით ფაილის მასზე გადაგზავნა (კოპირება). შემდეგ კი ამ ფაილს შეიძლება მიმართოთ ბრაუზერიდან. ეკრანზე აისახება წარწერა: Hello web! მაგრამ თუკი სერვერზე PHP დაყენებული არ არის, ანდა ფაილის გაფართოება არასწორად იქნა განსაზღვრული, მაშინ მოსალოდნელია ეკრანზე გამოვიდეს შემდეგი ტექსტი:

<?php
Hello Web!
?>

print() წარმოადგენს ფუნქციას თქვენ მიერ დაწერილ უმარტივეს პროგრამაში. თუ მას ეკრანზე სტრიქონი გამოჰყავს, მაშინ ეს სტრიქონი ბრჭყალებში უნდა ჩაისვას (დასაშვებია ერთმაგი ბრჭყალებიც). იცით, რომ ფუნქციის არგუმენტები ფრჩხილებში უნდა მოთავსდეს. პრინტ ფუნქცია კი ამ მხრივ გამონაკლისია - დასაშვებია მის მიერ გამოსაყვანი ინფორმაცია ფრჩხილებში არ მოაქციოთ. print() ფუნქციის ანალოგიური ფუნქციაა echo() რომელიც გამოიყენება ზუსტად print() ფუნქციის მსგავსად მაგრამ ერთადერთი გასხვავება ამ ორ ფუნქციას შორის არის ტექსტის მონიტორზე გამოტანის სისწრაფე.ამ მხრივ echo() ფუნქცია print() ფუნქციაზე წინაა,თუმცა სისწრაფეში განსხვავება არც თუ ისე დიდია,მეტიც,მისი შემჩნევა ძალზედ რთულია ამიტომაც echo() ფუნქცია შეიძლება ითქვას რომ print() ფუნქციის სრული ანალოგია. PHP-ინსტრუქციები წერტილ-მძიმით უნდა დაბოლოვდეს. გამონაკლისს შეიძლება წარმოადგენდეს ბლოკში ბოლო ინსტრუქცია, თუმცა ეს რეკომენდებული არ არის (საეჭვო შემთხვევებში შეიძლება ასეთმა გადაწყვეტილებამ ინტერპრეტატორი შეცდომაში შეიყვანოს). ისევე, როგორც ჯავასკრიფტი-ის სცენარები, PHP-ინსტრუქციების ბლოკებიც შეიძლება უშუალოდ HTML-ტექსტში განლაგდეს: ლისტინგი 1

<html>
<head>
<title> HTML-ის და PHP-ის კავშირი! </title>
</head>
<body>
<?php
print  “წინ, პროგრამირებაში ახალი მწვერვალების დასაპყრობად!”;
?>
</body>
</html>

.

ასევე შესაძლებელია php ფაილში HTML კოდის ჩაწერაც, მაგრამ მისი პირდაპირი ჩაწერა php ფაილში გამოიწვევს შეცდომას

<?php
<b>html</b>
?>

ასეთი ჩანაწერი შეცდომაა, რადგან php ფაილში HTML კოდი საჭიროა print ან echo ბრძანებაში მოექცეს, რათა იგი ბრაუზერმა სწორად და გასაგებად აღიქვას. ზემოთ მოცემული მაგალითის სწორი ვარიანტი იქნება ასეთი სახის:

<?php
print "<b>html</b>";
?>

HTML კოდები უნდა ჩაიწეროს ჩვეულებრივი ტექსტის მსგავსად print ბრძანებაში

ცვლადები

ცვლადები PHP-ში ცვლადის სახელი $ სიმბოლოთი იწყება! მომდევნო პოზიციებზე კი შეიძლება გამოიყენოთ ლათინური სიმბოლოები, ციფრები და ხაზგასმის ნიშანი. სხვა სიმბოლოების, მათ შორის ხარვეზის (ცარიელი არის) გამოყენება არ დაიშვება. მოვიყვანოთ ცვლადების სწორად დასახელების მაგალითები:

$ a
$ a_b_c
$ b555

ცვლადებს ენიჭებათ მნიშვნელობები. მნიშვნელობები და შესაბამისად ცვლადებიც სხვადასხვა ტიპის შეიძლება იყოს. კერძოდ, ცვლადებში დასაშვებია შევინახოთ: რიცხვები, სიმბოლოთა სტრიქონები, ობიექტები, მასივები, ლოგიკური მნიშვნელობები... როგორც წესი, ცვლადის შექმნა და მისთვის მნიშვნელობის მინიჭება ერთსა და იმავე ინსტრუქციაში ხდება, მაგალითად:

$num1 = 8;
$name = “ანდრია”;

ინსტრუქციებში მნიშვნელობამინიჭებული ცვლადის გამოყენება, ფაქტობრივად, ამ მნიშვნელობის გამოყენებაა. მაგალითად, გამოსახულება

print $num1;

ეკრანზე გამოიყვანს იმავე ინფორმაციას (8), რასაც - გამოსახულება

print 8;

აგრეთვე შესაძლებელია ცვლადების შეერთება რათა კოდი არ გადაიტვირთოს ზედმეტი echo ან print ბრძანებებით. ცვლადების შესაერთებლად გამოიყენება "." წერტილი. მაგალითად:

<?php
$saxeli="გოგიტა";
$asaki=15;
print "თქვენი სახელია ".$saxeli." და თქვენ ხართ ".$asaki." წლის";
?>

მოცემულ მაგალითში $saxeli და $asaki ორივე მხრიდან წერტილითაა გამოყოფილი ტექსტისგან რადგან მათ ორივე მხრიდან უერთდებათ ტექსტი ამიტომაც ასეთ შემთხვევებში საჭიროა ცვლადების ორივე მხრიდან გამოყოფა,ხოლო თუ სტრიქონი სრულდება არა ტექსტით არამედ ცვლადით ამ შემთხვევაში ცვლადი ტექსტისგან მხოლოდ ერთი წერტილით(რომელიც ექნება იმ მხრიდან რომელი მხრიდანაც უერთდება ტექსტი) გამოიყოფა რადგან მას აღარ მოსდევს ტექსტი

მუშაობა HTML ფორმებთან

ტექსტური ფორმები

PHP-ს შესწავლისას მნიშვნელოვანია HTML ფორმებთან მუშაობის პრინციპების შესწავლა. HTML ფორმები PHP-ს გარეშე არანაირ შედეგს არ იძლევა,საჭიროა შესწავლა იმისა თუ როგორ შეიძლება გამოყენებულ იქნეს HTML ფორმები PHP ენით.

მაგალითი 1:

<html>
<head>
</head>
<body>
<form action="send.php" method="post">
სახელი:<input type="text" name="saxeli"><br>
ტექსტი:<textarea name="text"></textarea><br>
<input type="submit" value="გაგზავნა">
</form>
</body>
</html>

მოცემული მაგალითი არის უმარტივესი HTML ფორმა და მისი განხილვა საჭირო არარის თუმცა ყურადღება უნდა მიექცეს input ველების სახელწოდებებს ანუ name ატრიბუტის მნიშვნელობებს. მოცემული HTML კოდს სჭირდება PHP ფაილი რომელსაც ფორმებიდან მიღებული მონაცემები გაეგზავნება და დამუშავდება სურვილისამებრ. ახლა უნდა შეიქმნას PHP ფაილი სახელწოდებით send.php შემდეგი შიგთავსით:

<?php
$saxeli=$_POST['saxeli'];
$text=$_POST['text'];
echo "გამარჯობა ".$saxeli."<br>თქვენი ტექსტია ".$text;
?>

მაგალითად,თუ პირველ ფორმაში(სახელი) შეყვანილია "გოგა" და მეორეში(ტექსტი) -"სალამი",მაშინ მონიტორზე გამოვა ტექსტი:

გამარჯობა გოგა
თქვენი ტექსტია სალამი

$_POST არის მარტივად რომ ვთქვათ ფუნქცია PHP-ში რომელიც იღებს HTML ფორმიდან POST მეთოდით გაგზავნილ მონაცემებს. POST მეთოდის გარდა ასევე არსებობს GET მეთოდი რომელსაც აქვს მონაცემების ზომის ლიმიტი და მას არ შეუძლია გადასცეს ნებისმიერი სიგრძის მონაცემი PHP ფაილს და ამავე დროს GET მეთოდით გაგზავნილი მონაცემები ბრაუზერის მისამართის ველში აისახება,ხოლო POST მეთოდის გამოყენებას არცერთი ზემოთ ხსენებული მოვლენა არ ახლავს თან. გარდა ამისა არსებობს მესამე მეთოდიც რომელსაც $_REQUEST ასეთი სახით იყენებენ და მას შეუძლია HTML ფორმიდან მიიღოს როგორც POST ასევე GET მეთოდით გადაცემული მონაცემები მაგრამ მისი როგორც მეთოდოს გამოყენება ასეთი სახით

<form method="request">

არ შეიძლება რადგან იგი მხოლოდ მონაცემების მისაღებად გამოიყენება . REQUEST მეთოდი ზუსტად ისეთივე პრინციპით გამოიყენება როგორითაც POST და GET მეთოდები.
შენიშვნა! HTML ფორმაში <form> ტეგის method ატრიბუტის მნიშვნელობა უნდა ემთხვეოდეს მონაცემების მიღების მეთოდს, გარდა იმ შემთხვევისა როდესაც მონაცემების მიღება ხდება REQUEST მეთოდით.

იხ. ვიდეო - მიზეზები თუ რატომ ღირს PHP-ის სწავლა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     ფონდი (ტელესერიალი)

ინგლ. Foundation - ამერიკული სამეცნიერო ფანტასტიკური სატელევიზიო სერიალი, რომელიც დაფუძნებულია ისააკ ასიმოვის ამავე სახელწოდების რომანის სერიაზე, ლი პეისის, ჯარედ ჰარისისა და ლუ ლობელის მონაწილეობით. პირველი სეზონის პრემიერა შედგა 2021 წლის 24 სექტემბერს. შოუ განახლდა მეორე სეზონით.

იხ. ბმულზე რუსულ ენაზე

იხ. ვიდეო - Основание (1 сезон) — Русский трейлер #2 (2021)

                                                                                       

წყალქვეშა პლანეტაზე, ჩამორჩენილი პოპულაციით, რომელიც ავიწროებს მეცნიერებს, გაიზარდა ბავშვი საოცრება გაალ დორნიკი. მათემატიკური მეცნიერებებისადმი თანდაყოლილი მიდრეკილების მქონე, ახალგაზრდა ასაკში მან დაამტკიცა თეორემა, რომელიც რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში არ ემორჩილებოდა საუკეთესო სპეციალისტებს. ამისთვის მთავარი გმირი გარი სელდონმა დედაქალაქის სამყაროში მიიწვია. ამ უკანასკნელმა დააფუძნა ფსიქოისტორია, მომავალი მოვლენების გამოთვლის მეცნიერება მკაფიო ფორმულებზე დაყრდნობით. სამწუხაროდ, იმპერიისთვის ახალმა ცოდნამ კარგი არაფერი შესთავაზა. რამდენიმე ათასწლეულის შემდეგ უნდა დაწყებულიყო ბარბაროსობის ეპოქა, რომელიც ჰპირდებოდა უპრეცედენტო მასშტაბის კატასტროფებს. ამ პერიოდის შემცირების ერთადერთი გზა ხელმისაწვდომი ცოდნის შეგროვებაა.

იხ. ვიდეო - Foundation — Official Trailer | Apple TV+ - The fate of an entire galaxy rests on the beliefs of Dr. Hari Seldon (Jared Harris). Will his conviction save humanity or doom it? https://apple.co/_Foundation 

Based on the award-winning novels by Isaac Asimov, Foundation chronicles a band of exiles on their monumental journey to save humanity and rebuild civilization amid the fall of the Galactic Empire.

Foundation stars SAG Award winner and Emmy Award nominee Jared Harris as Dr. Hari Seldon; Emmy Award nominee Lee Pace as Brother Day; Lou Llobell as Gaal Dornick; Leah Harvey as Salvor Hardin; Laura Birn as Demerzel; Terrence Mann as Brother Dusk; Cassian Bilton as Brother Dawn; and Alfred Enoch as Raych. 

Led by showrunner and executive producer David S. Goyer, Foundation is produced for Apple by Skydance Television with Robyn Asimov, Josh Friedman, Cameron Welsh, David Ellison, Dana Goldberg and Marcy Ross also serving as executive producers.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - 

                           ქურციკი

(ლათ. Gazella subgutturosa) — წყვილჩლიქოსანი ცხოველი ძროხისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 95-115 სმ, მასა 33 კგ აღწევს. ძირითადად ბალახეულით იკვებება.

ქურციკი გვხვდება ირანში, სომხეთში, ავღანეთში, პაკისტანში, მონღოლეთში, ჩინეთში, აზერბაიჯანში, ყაზახეთში, უზბეკეთში, ყირგიზეთში, ტაჯიკეთსა და თურქმენეთში. საქართველოში იშვიათად შემოდის აზერბაიჯანიდან და ერთეულების სახით გვხვდება შირაქის ველის აღმოსავლეთ ნაწილში. XIX საუკუნის II ნახევარში ქურციკი ფართოდ იყო გავრცელებული საქართველოს აღმოსავლეთ რაიონებში: სამგორის, ყარაიას, შირაქისა და ელდარის ველებსა და ნახევრად უდაბნოს ზონაში. განსაკუთრებით მკვეთრად შემცირდა ქურციკის გავრცელების ადგილები XX საუკუნის 20-40-იან წლებში, ტერიტორიის სასოფლო-სამეურნეო მიზნით ფართოდ ათვისების გამო.

ადგილსამყოფელი

გავრცელებულია მცირე აზიის, ამიერკავკასიის, შუა აზიის, ყაზახეთისა და ცენტრალური აზიის უდაბნოებსა და ნახევარუდაბნოებში. საქართველოში ქურციკის ადგილისამყოფელს წარმოადგენს ღია ველები უდაბნოსა და ნახევრად უდაბნოს ავშნიანი მლაშე ნიადაგებით.

გამრავლება

დედალი ქურციკი გამრავლებაში მონაწილეობს 18-19 თვის ასაკიდან, მამალი — 2.5 წლიდან. ქერშილობა ნოემბრის მეორე ნახევრიდან ეწყებათ და დეკემბრის ბოლომდე გრძელდება. მაკეობა 5-5,5 თვეს გრძელდება. აპრილ-მაისში შობს 1-2, იშვიათად 3 თიკანს. პოლიგამური ცხოველია.

კონკურენტები და მტრები

ქურციკის რაოდენობის შემცირებას განაპირობებს ის, რომ მის ადგილსამყოფელზე ცხვრის ფარები ძოვენ. ბუნებრივი მტრებია: მგელი, ტურა და მელა. გარკვეულ ზიანს აყენებს მეცხვარე და მაწანწალა ძაღლები, მოზარდი ქურციკისათვის ზიანი არწივებსაც მოაქვთ.

დასაცავად მიღებული ზომები

XX საუკუნის ბოლოს საქართველოში ქურციკი გადაშენდა. შეტანილია საქართველოს „წითელ ნუსხაში“. ქურციკზე ნადირობა აკრძალულია.

2013 წლიდან, ბუნების მსოფლიო ფონდის (WWF) კავკასიის წარმომადგენლობის ინიციატივით, გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროსა და დაცული ტერიტორიების სააგენტოს ჩართულობით, ასევე, აზერბაიჯანის ეკოლოგიისა და ბუნებრივი რესურსების სამინისტროსთან თანამშრომლობითა და გერმანიის მთავრობის ხელშეწყობით, საქართველოში მიმდინარეობს ქურციკის აღდგენის პროექტი. 2019 წლის მონაცემებით, ქურციკის 70-ზე მეტი ინდივიდი იყო შემოყვანილი აზერბაიჯანიდან და გაშვებული საქართველოში, ამ ცხოველის ისტორიული გავრცელების არეალში, ვაშლოვანის დაცული ტერიტორიების მიმდებარე სამუხის ველზე. სამინისტროს მიერ 2020 წლის დეკემბერში გამოქვეყნებული მონაცემების თანახმად, საქართველოში ქურციკების რაოდენობა 150-მდე აღწევს

იხ. ვიდეო ქურციკები საქართველოში -  როგორ ეჩვევა გარემოს საქართველოში ერთხელ უკვე გადაშენებული ცხოველი და რატომ არის მნიშვნელოვანი ამ სახეობის შენარჩუნება.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                დურაჯი

(ლათ. Francolinus francolinus), ფრინველი ქათმისნაირთა რიგისა. იწონის 400-500 გრამს. გავრცელებულია ევროპასა და აზიაში, არაბეთის ნახევარკუნძულზე, კუნძულ კვიპროსზე, საქართველოში, აზერბაიჯანსა და თურქმენეთში. XIX საუკუნემდე დურაჯი ფართოდ იყო გავრცელებული მდინარე ივრისა და ალაზნის ხეობებში. ამჟამად რეაკლიმატიზაციის შედეგად დურაჯი მცირე რაოდენობით გვხვდება საგარეჯოს რაიონში, ივრის ნაპირებზე. ბინადრობს არხების, ტბების, მდინარის პირას ხშირ ლელქაშში, ლერწმიანსა და მაყვლიანში. ბუდეს იკეთებს მიწაზე. მონომაგია, ქმნის მტკიცე წყვილებს. დებს 10-15 კვერცხს. კრუხობს დედალი 20 დღემდე. მართვეებზე ზრუნავს ორივე მშობელი. დაფრინავს მოკლე მანძილზე. იკვებება ყლორტებით, კვირტებით, ნაყოფით, თესლით, მწერებით, ლოკოკინებით. მოსპობის საშიშროების გამო დურაჯზე ნადირობა აკრძალულია.

                                                                                   

Francolinus francolinus

Voice

The call of the black francolin, described as a loud ringing "klik cheek-cheek-cheerakik", "kik-kik-kik" or "kwee-kweeeee-kwee", can be heard in the mornings and evenings and almost all day during the breeding season. The male calls while standing on an earth mound, bund, rock or a low tree branch and is soon joined by other birds answering from all directions.

იხ. ვიდეო - დურაჯი მდედრი - Black Francolin Female (Francolinus francolinus)

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             კლიმატი

მსოფლიოს კლიმატური რუკა

კლიმატი ანუ ჰავა — გარკვეულ ადგილებზე წლიდან წლამდე განმეორებადი ამინდის ტიპი. კლიმატწარმომქმნელი ფაქტორებია: 1) მზის რადიაცია; 2) ატმოსფეროს ცირკულაცია; 3) ქვეშ არსებული ზედაპირის ხასიათი (უპირველესად ხმელეთის და წყლის თანაფარდობა).

მზის სითბოსა და ტენის გადანაწილებაზე მოქმედებს აგრეთვე კონტინენტების განფენილობა, სანაპირო ხაზის დანაწევრება, ადგილის აბსოლუტური სიმაღლე, მთების განლაგება, მთის ფერდობთა ექსპროპრიაცია, ოკეანური დინებები.

კლიმატი, როგორც ყველა მეტეოელემენტი, ზონალურია, თითოეულ ნახევარსფეროში გამოყოფენ 8 კლიმატურ სარტყელს:

ეკვატორული კლიმატური სარტყელი

სუბეკვატორული კლიმატური სარტყელი

ტროპიკული კლიმატური სარტყელი

სუბტროპიკული კლიმატური სარტყელი

ზომიერი კლიმატური სარტყელი

სუბარქტიკული კლიმატური სარტყელი

სუბანტარქტიკული კლიმატური სარტყელი

არქტიკული კლიმატური სარტყელი

იხ. ვიდეო - კლიმატური სარტყლები

შესწავლის მეთოდები - დასკვნების გამოსატანად კლიმატის მახასიათებლების შესახებ, საჭიროა ამინდის დაკვირვებების გრძელი რიგები. ზომიერი გრძედით, ისინი იყენებენ 25-50 წლის ასაკს, ტროპიკულზე ნაკლები გრძელი. კლიმატური მახასიათებლები ნაჩვენებია მეტეოროლოგიურ ელემენტებზე დაკვირვებებიდან, მათგან ყველაზე მნიშვნელოვანია ატმოსფერული წნევა, ქარის სიჩქარე და მიმართულება, ტემპერატურა და ტენიანობა, ღრუბლები და ატმოსფერული ნალექი. გარდა ამისა, ისინი სწავლობენ მზის გამოსხივების ხანგრძლივობას, უსადენო პერიოდის ხანგრძლივობას, ხილვადობის დიაპაზონს, წყალსაცავებში ნიადაგისა და წყლის ზედა ფენების ტემპერატურას, დედამიწის ზედაპირიდან წყლის აორთქლებას, სიმაღლესა და მდგომარეობიდან თოვლის საფარიდან, ყველა სახის ატმოსფერული ფენომენი, მთლიანი მზის სხივები, რადიაციული ბალანსი და მრავალი სხვა.

კლიმატოლოგიის გამოყენებითი სექტორები იყენებენ კლიმატის აუცილებელ მახასიათებლებს მათი მიზნებისათვის:

აგროკლიმატოლოგიაში - მცენარეული პერიოდის ტემპერატურის რაოდენობა;

ბიოკლიმატოლოგიასა და ტექნიკურ კლიმატოლოგიაში - ეფექტური ტემპერატურა;

ასევე გამოიყენება რთული ინდიკატორები, რომლებიც განისაზღვრება რამდენიმე ძირითადი მეტეოროლოგიური ელემენტით, კერძოდ, ყველა სახის კოეფიციენტებით (კონტინენტური, საშრობი, ტენიანობა), ფაქტორები, ინდექსები.

მეტეოროლოგიური ელემენტების მრავალწლიანი საშუალო მნიშვნელობები და მათი რთული ინდიკატორები (წლიური, სეზონური, ყოველთვიური, ყოველდღიური და ა.შ.), მათი თანხები, განმეორებადობის პერიოდები განიხილება კლიმატური ნორმები. კონკრეტულ პერიოდებში მათთან არათანაბარი საშუალებები განიხილება ამ ნორმებისგან გადახრები.

მომავალი კლიმატის ცვლილებების შეფასებისთვის, გამოიყენება ატმოსფეროს ზოგადი მიმოქცევის მოდელები.

იხ. ვიდეო - Глобальное потепление. ПРАВДА об изменении климата. Влияние на экономику и здоровье | Факты

კლიმატის ფორმირების ფაქტორები - პლანეტის კლიმატი დამოკიდებულია ასტრონომიული და გეოგრაფიული ფაქტორების მთელ კომპლექსზე, რომლებიც გავლენას ახდენენ პლანეტის მიერ მიღებული მზის სხივების მთლიანი რაოდენობით, აგრეთვე მისი განაწილება სეზონზე, ნახევარსფერებსა და კონტინენტებზე. სამრეწველო რევოლუციის დასაწყისით, ადამიანის საქმიანობა ხდება კლიმატური ფორმირების ფაქტორი.

არსებობს სამი ძირითადი კლიმატის ფორმირების ფაქტორი:

მზის რადიაცია,

ატმოსფეროს ტირაჟი,

რელიეფი (ძირითადი ზედაპირი).

ასტრონომიული ფაქტორები - ასე მატერიის სიმკვრივე მიმდებარე კოსმოსურ სივრცეში. დედამიწის როტაცია მისი ღერძის გარშემო განსაზღვრავს ყოველდღიური ამინდის ცვლილებებს, დედამიწის მოძრაობას მზის გარშემო და ბრუნვის ღერძის მიდრეკილება ორბიტების სიბრტყემდე იწვევს ამინდის პირობებში სეზონური და სიგანის განსხვავებებს. დედამიწის ორბიტის ექსცენტრიულობა გავლენას ახდენს ჩრდილოეთ და სამხრეთ ნახევარსფეროს შორის სითბოს განაწილებაზე, აგრეთვე სეზონური ცვლილებების ზომაზე. დედამიწის ბრუნვის სიჩქარე პრაქტიკულად არ იცვლება, მუდმივი ფაქტორია. დედამიწის როტაციის წყალობით, არსებობს პასები და მუსონები, ასევე წარმოიქმნება ციკლონები. 

წვიმის ღრუბლების წარმოქმნა მთების მხრიდან და წვიმის ჩრდილით leeward

გეოგრაფიული ფაქტორები - დედამიწის ზომები და მასა

სიმძიმის ღირებულება

ჰაერის შემადგენლობა და მასობრივი ატმოსფერო

გეოგრაფიული სიგანე

სიმაღლე ზღვის დონიდან ზემოთ

მიწის და ზღვის განაწილება

ოროგრაფია

ოკეანის დინებები

ძირითადი ზედაპირის ბუნებაა ნიადაგი, ბოსტნეული, თოვლიანი და ყინულის საფარი

ეკვატორში, სადაც მზის სხივები დედამიწის ზედაპირზე პერპენდიკულურია, იგივე მზის ენერგია ნაწილდება უფრო მცირე ფართობზე, შესაბამისად, თითოეული საიტი იღებს უფრო კაშკაშა ენერგიას, ვიდრე სხვა გრძედებში

მზის სხივების გავლენა - ყველაზე კლიმატის ელემენტი, რომელიც გავლენას ახდენს მის სხვა მახასიათებლებზე, პირველ რიგში ტემპერატურაზე, არის მზის კაშკაშა ენერგია. უზარმაზარი ენერგია, რომელიც განთავისუფლებულია მზეში ბირთვული სინთეზის პროცესში, გარე სივრცეში გადადის. პლანეტის მიერ მოპოვებული მზის სხივების ძალა დამოკიდებულია მის ზომაზე და მზისგან დაშორებაზე. მზის სხივების მთლიანი ნაკადი, რომელიც დროის ერთეულზე გადის ერთ პლატფორმაზე, რომელიც ორიენტირებულია პერპენდიკულურად ნაკადზე, დედამიწის ატმოსფეროს გარეთ მზისგან ერთი ასტრონომიული ერთეულის დაშორებით, ეწოდება მზიანი მუდმივი. დედამიწის ატმოსფეროს ზედა ნაწილში, თითოეული კვადრატული მეტრი, მზის შუქის პერპენდიკულურად, იღებს მზის ენერგიის 1,365 ვტ ± 3.4 % -ს. ენერგია წლის განმავლობაში განსხვავდება დედამიწის ორბიტის მოშენების გამო, უდიდესი ძალა დედამიწის მიერ იანვარში შეიწოვება. იმისდა მიუხედავად, რომ მიღებული გამოსხივების დაახლოებით 31 % აისახება სივრცეში, დანარჩენი საკმარისია ატმოსფერული და ოკეანეური დენების შესანარჩუნებლად და დედამიწაზე თითქმის ყველა ბიოლოგიური პროცესის ენერგიის უზრუნველსაყოფად .

დედამიწის ზედაპირით მოპოვებული ენერგია დამოკიდებულია მზის სხივების დაცემის კუთხეზე, ეს ყველაზე დიდია, თუ ეს კუთხე სწორია, მაგრამ დედამიწის ზედაპირის უმეტესი ნაწილი არ არის პერპენდიკულური მზის სხივების მიმართ. სხივების ფერდობზე დამოკიდებულია რელიეფის გრძედი, წელიწადისა და დღის დრო, ყველაზე დიდი ის შუადღისას, 22 ივნისს, კიბოს ტროპიკიდან ჩრდილოეთით და თხის რქის ბილიკის სამხრეთით, მაქსიმალური ტროპიკებში (90 °) იგი წელიწადში 2 ჯერ მიიღწევა .

კიდევ ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორი, რომელიც განსაზღვრავს გრძივი კლიმატური რეჟიმს, არის დღის შუქის ხანგრძლივობა. პოლარული წრეების უკან, ანუ 66,5 ° C- ის ჩრდილოეთით, ჩრდილოეთით შ. და სამხრეთით 66.5 ° S. შ. დღის შუქის ხანგრძლივობა იცვლება ნულიდან (ზამთარიდან) ზაფხულში 24 საათამდე, ეკვატორში მთელი წლის განმავლობაში 12-საათიანი დღის განმავლობაში. იმის გამო, რომ მიდრეკილების კუთხის სეზონური ცვლილებები და დღის ხანგრძლივობა უფრო შესამჩნევია უფრო მაღალ განედებში, წლის განმავლობაში ტემპერატურის რყევების ამპლიტუდა მცირდება ბოძებიდან დაბალ გრძედამდე.

დედამიწის ზედაპირზე მზის სხივების ქვითარსა და განაწილებას კონკრეტული ტერიტორიის კლიმატის ფორმატის ფაქტორების გათვალისწინების გარეშე ეწოდება მზის კლიმატი.

დედამიწის ზედაპირით შთანთქმული მზის ენერგიის წილი მნიშვნელოვნად განსხვავდება ღრუბლობის მიხედვით, მაგალითად, რელიეფის ზედაპირზე და სიმაღლეზე, რაც შეადგენს ზედა ფენებში მიღებული ატმოსფეროს საშუალოდ 46 % -ს. მუდმივად ახლანდელი ღრუბლები, როგორც, მაგალითად, ეკვატორში, ხელს უწყობს შემომავალი ენერგიის უმეტესობის ასახვას. წყლის ზედაპირი შთანთქავს მზის სხივებს (გარდა ძალიან მიდრეკილებისა) უკეთესია, ვიდრე სხვა ზედაპირები, რაც ასახავს მხოლოდ 4-10 %-ს. შთანთქმის ენერგიის წილი საშუალოზე მაღალია, ვიდრე ზღვის დონიდან მაღლა მდებარე უდაბნოებში, ატმოსფეროს უფრო მცირე სისქის გამო, მზის სხივების გაფანტვა

იხ. ვიდეო - Climate Change 2022: Impacts, Adaptation & Vulnerability - Full video

კლიმატი და ადამიანი - კლიმატს გადამწყვეტი გავლენა აქვს წყლის რეჟიმზე, ნიადაგზე, მცენარეთა და ცხოველთა სამყაროზე, სასოფლო -სამეურნეო კულტურების დამუშავების შესაძლებლობის შესახებ. შესაბამისად, ადამიანების განსახლების შესაძლებლობები, სოფლის მეურნეობის, ინდუსტრიის, ენერგეტიკისა და ტრანსპორტის განვითარება, ცხოვრების პირობები და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობა დამოკიდებულია კლიმატზე . ადამიანის სხეულის მიერ სითბოს დაკარგვა ხდება სხივების, თერმული კონდუქტომეტრით, კონვექციით და ტენიანობის აორთქლებით სხეულის ზედაპირიდან. ამ სითბოს დანაკარგების გარკვეული მატებით, ადამიანი განიცდის უსიამოვნო შეგრძნებებს და წარმოიქმნება დაავადების შესაძლებლობა. ცივ ამინდში, ამ დანაკარგების ზრდა, ნესტიანი და ძლიერი ქარი აძლიერებს გამაგრილებელ ეფექტს. ამინდის მკვეთრი ცვლილებების დროს, სტრესი იძენს, მადა გაუარესდება, ბიორჰითმები შეშფოთებულია და დაავადებებისადმი წინააღმდეგობა მცირდება. კლიმატი განსაზღვრავს დაავადებების შებოჭვას გარკვეული სეზონებითა და რეგიონებით, მაგალითად, პნევმონია და გრიპი, ძირითადად, ზამთარში ზომიერი გრძედით დაავადებულია, მალარია გვხვდება სველ ტროპიკებში და სუბტროპიკებში, სადაც კლიმატური პირობები ხელს უწყობს მალარიის კოღოების გამრავლებას . კლიმატი ასევე გათვალისწინებულია ჯანდაცვის სფეროში (კურორტები, ეპიდემიის წინააღმდეგ ბრძოლა, საზოგადოებრივი ჰიგიენა), გავლენას ახდენს ტურიზმისა და სპორტის განვითარებაზე. კაცობრიობის ისტორიიდან (შიმშილი, წყალდიდობა, მიტოვებული დასახლებები, ხალხების გადასახლება) შესაძლებელია წარსულში გარკვეული კლიმატური ცვლილებების აღდგენა.

ბანანი იზრდება მხოლოდ ცხელ და ნოტიო კლიმატში. პლანტაცია მადეირაში

ანთროპოგენული ცვლილებები პროცესების წარმოქმნის პროცესების ფუნქციონირებაში ცვლის მათი კურსის ბუნებას. ადამიანის საქმიანობას შესამჩნევი გავლენა აქვს ადგილობრივ კლიმატზე. საწვავის წვის გამო სითბოს ნაკადი, დაბინძურება სამრეწველო საქმიანობისა და ნახშირორჟანგის პროდუქტებით, მზის ენერგიის შეწოვის შეცვლა, იწვევს ჰაერის ტემპერატურის ზრდას დიდ ქალაქებში. იმ ანთროპოგენურ პროცესებს შორის, რომლებმაც გლობალური ხასიათი მიიღეს

მიწის ტერიტორიის მნიშვნელოვანი ნაწილის ვარიანტი - იწვევს ალბედოს ცვლილებას, აჩქარებს ნიადაგის ტენიანობის დაკარგვას, ჰაერის დაბინძურებას.

ტყეების შემცირება - იწვევს ჟანგბადის რეპროდუქციის შემცირებას, შესაბამისად, ამცირებს ნახშირორჟანგის შეწოვას დედამიწის ატმოსფეროდან, ალბედოს ცვლილება და ტრანსპირაცია.

წიაღისეული საწვავის დაწვა - იწვევს ატმოსფეროში ნახშირორჟანგის შემცველობის ზრდას.

ატმოსფერული დაბინძურება სხვა სამრეწველო ნარჩენების მიერ, ნახშირორჟანგის, მეთანის, ფლუორო -ნახშირბადის ბოჭკოვანი, აზოტისა და ოზონის ოქსონის ემისიების ემისიები და სათბურის ეფექტის გაძლიერება განსაკუთრებით საშიშია .

ხატვა, მორწყვა, დამცავი ტყის სადგამების შექმნა ამ ტერიტორიების კლიმატს უფრო ხელსაყრელი გახდის ადამიანისთვის.

სათბურის ეფექტის ზრდა დედამიწის ატმოსფეროში ნახშირორჟანგის შინაარსის ზრდის გამო წიაღისეული საწვავის და ტყეების ინფორმაციის შედეგად, აშკარად თანამედროვე გლობალური დათბობის მთავარი მიზეზია . ამავდროულად, ანთროპოგენური გამონაბოლქვი, მოწამვლა ან უბრალოდ ატმოსფეროს დაბინძურება, გლობალური დაბნელების შექმნა, არ გამოტოვებთ მზის ნაწილს ატმოსფეროს ქვედა ფენაში, რითაც ამცირებს მის ტემპერატურას და ამცირებს გლობალურ დათბობას.

იხ. ვიდეო - глобальное потепление последствия что нас ждет в 2022 году?

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  ქინძი

(ლათ. Coriandrum sativum) — ერთწლოვანი მცენარე ქოლგოსანთა ოჯახიდან (Apiaceae). ქინძის სამშობლოდ მიიჩნევა ხმელთაშუაზღვისპირეთი, სადაც გვხვდება ველური სახით, კულტივირებული იქნა ამავე ადგილებში.

ქინძს აქვს ცილინდრული, სწორმდგომი ღერო, რომლის სიმაღლე 60 სმ აღწევს. ფორმით ცვალებადი ფოთლები მორიგეობითაა განლაგებული. ყვავილები შეკრულია რთულ ქოლგებად. აქვს სფეროსებრი ან მოგრძი–მომრგვალო ნაყოფი. შეიცავს ეთერზეთებს და ცხიმებს.

საქართველოში ქინძი გავრცელებულია უძველესი დროიდან. აქ გვხვდება ქინძის რამდენიმე კულტურული სახეობა.

იხ. ვიდეო - ქინძი დევნის ტყვიას სისხლიდან

ქინძი ფართოდ გამოიყენება შუა აღმოსავლურ, ხმელთაშუაზღვისპირულ, სამხრეთ ამერიკულ, აფრიკულ, ჩინურ, სამხრეთ აზიურ და სხვა სამზარეულოებში. ქინძის ფოთლებს იყენებენ მწვანილად. მისი გამშრალი ნაყოფი (ქინძის თესლი) გამოიყენება საკაზმ–სანელებელ საშუალებად. კულინარიული მიზნებისთვის გამოიყენება აგრეთვე ქინძის ფესვები.

სხვადასხვა

ქინძი გამოიყენება არასასიამოვნი სუნის გასანეიტრალებლად, მაგ. თამბაქოსა და ფარმაცეპტიის სუნის გასანეიტრალებლად. მისგან ამზადებენ ლიქიორსა და ჯინს. ქინძი გამოიყენება პარფიუმერიაშიც.

ქინძის მშრალი თესლი

ასევე გამოიყენება მედიცინაში, ქინძის მარცვლებიდან მოპოვებულ ზეთს გააჩნია ანტიბაქტერული თვისება. ასევე დიდი გამოყენება აქვს საოჯახო მედიცინაში, მაგ. დაფქული მარცვლებისაგან მომზადებული პასტა გამოიყენება წყლულებისა და ჭრილობების მოსაშუშებლად..

იხ. ვიდეო - რატომ უნდა მივირთვათ ქინძი? -  ქინძი შეიცავს ვიტამინ კაროტინს, ეთერზეთებს, ასევე B1 და B2 ვიტამინებსა და კალიუმს. მის თესლში 2 პროცენტამდე ეთერზეთი და ბევრი სხვა სასარგებლო ნივთიერებაა.

 

ქინძი ასტიმულირებს ნერვულ სისტემას. ასე რომ, თუ გრძნობთ, რომ ძალიან გადაიღალეთ. ერთ ჩაის ჭიქა მაწონში შეურიეთ ერთი სადილის კოვზი დაჭრილი ქინძი და მიირთვით. 

 

მისი წვენი შველის კუჭის აშლილობას, აგრეთვე, კარგია ალერგიის დროს. კერძოდ, თუ თითო ჩაის კოვზ ქინძის თესლის ნახარშს დღეში სამჯერ დალევთ, ალერგია აღარ შეგაწუხებთ.

 

ქინძს შარდმდენი, ტკივილგამაყუჩებელი, ანტისეპტიკური და ბუასილის სამკურნალო თვისებებიც აქვს. მისი ეთერზეთით ამზადებენ გასტრიტის, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულის დროს კუჭის სამოქმედო პრეპარატებს.

 

ქინძის ფოთლებისა და თესლის ნახარში ბრონქიტისა და ფილტვების ანთების დროს საუკეთესო ამოსახველებელი საშუალებაა. 

 

ქინძის თესლის ნახარში ხელს უწყობს ცხიმის დაშლას და აწესრიგებს ნივთიერებათა ცვლას.

ქინძის თესლი

ქინძის ნაყოფი (ლათ. Fructus Coriandri) გამოიყენება სამკურნალო ნედლეულად, იგი შედის ქოლეტური და კუჭის კოლექციებში.

არსებობს რეკომენდაცია ქინძის ნაყოფის, როგორც ანტისეპტიკური და ტკივილგამაყუჩებელი საშუალება გასტრიტის, კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულის გამოყენების შესახებ. ლინალოოლი, იზოლირებული ეთერზეთისგან, არის ანტიბაქტერიული წვეთების ნაწილი, რომელიც გამოიყენება ზედა სასუნთქი გზების კატარისთვის, ანტიბაქტერიული ტკბილეული. ქინძის ეთერზეთი არის ნედლეული ციტრალის ალდეჰიდის სინთეზისთვის, რომელიც გამოიყენება ოფთალმოლოგიურ პრაქტიკაში კერატიტის, კონიუნქტივიტის, გლაუკომის დროს, აგრეთვე მეძუძურ დედებში დაბზარული ძუძუსთავის სამკურნალოდ.

ხალხურ მედიცინაში ქინძის ნაყოფს იყენებდნენ კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დაავადებების დროს და როგორც ანტიჰელმინთური საშუალება, მათ ნაყენს იყენებდნენ მადის გასაუმჯობესებლად, როგორც ტკივილგამაყუჩებელ, გაციების საწინააღმდეგო საშუალება. ქინძის ნაყოფი ფხვნილში ან საინფუზიოში გამოიყენებოდა როგორც კარმინატი.