ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ალისა ელიზაბეთ ვაიდელი (დაიბადა 1979 წლის 6 თებერვალს , გიუტერსლოში ) არის გერმანელი პოლიტიკოსი ( AfD ). ის 2017 წლიდან გერმანიის ბუნდესტაგის წევრია . 2017 წლის სექტემბრიდან ვაიდელი იყო მემარჯვენე პოპულისტური და მემარჯვენე ექსტრემისტული პარტიის, „ ალტერნატივა გერმანიისთვის “ (AfD), საპარლამენტო ჯგუფის თანათავმჯდომარე ალექსანდრ გაულანდთან ერთად, ხოლო 2021 წლის სექტემბრიდან ტინო ჩრუპალასთან ერთად . 2022 წლის ივნისიდან ის ასევე არის პარტიის ფედერალური პრესმდივნის თანათავმჯდომარე, ჩრუპალასთან ერთად . გარდა ამისა, 2020 წლის თებერვლიდან 2022 წლის ივლისამდე ის იყო AfD-ის სახელმწიფო პრესმდივანი ბადენ-ვიურტემბერგში. 2017 წლის ფედერალურ არჩევნებში მან და გაულანდმა შექმნეს AfD-ის წამყვანი კანდიდატის დუეტი . 2021 წლის ფედერალურ არჩევნებში ის ჩრუპალასთან ერთად იმავე თანამდებობაზე იყრიდა კენჭს. 2025 წლის ფედერალურ არჩევნებში ის იყო თავისი პარტიის კანცლერის კანდიდატი , რაც პირველი შემთხვევა იყო, როდესაც პარტიამ ასეთი კანდიდატი წარადგინა.
წარმოშობა, სკოლის წლები, სწავლა და პროფესიული კარიერა
ალის ვაიდელი დაიბადა გიუტერსლოში, დედის მშობლიურ ქალაქში, სამრეწველო ინჟინრისა და მოგვიანებით გაყიდვების წარმომადგენლის, გერჰარდ ვაიდელისა და მისი მეუღლის, მარგიტას, სამი შვილიდან უმცროსი იყო და გაიზარდა ჰარზევინკელში ( გიუტერსლოჰის რაიონი ). 1998 წელს ვაიდელმა დაამთავრა ვერსმოლდის იუგენდორფ-კრისტოფორუსის გიმნაზია (ახლანდელი CJD - გიმნაზია ) . მან ბაიროითის უნივერსიტეტში ეკონომიკა და ბიზნეს ადმინისტრირება შეისწავლა და 2004 წელს დაამთავრა, როგორც საუკეთესო სტუდენტი. მისი სადიპლომო ნაშრომი ეხებოდა თემას „ ბანკების როლი კორპორაციულ მმართველობაში, როგორც ტრანსფორმაციის პოლიტიკის კონცეფცია, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის მაგალითის გამოყენებით “. 2005 წლის ივლისიდან 2006 წლის ივნისამდე მუშაობდა აქტივების მართვის ანალიტიკოსად Goldman Sachs- ში, მაინის ფრანკფურტში . შემდეგ ვაიდელმა ბაიროითის უნივერსიტეტის სამართლისა და ეკონომიკის ფაკულტეტზე ჯანდაცვის ეკონომისტის, პიტერ ობერენდერის (რომელიც 2013 წლის „გერმანიის ალტერნატივა “ -ს (AfD) მთავარი ხელმომწერი იყო ) ხელმძღვანელობით დაწერა სადოქტორო დისერტაცია ჩინეთის საპენსიო სისტემის მომავალზე ; მან დოქტორის ხარისხი magna cum laude-ით 2011 წელს მიიღო . მისი სადოქტორო კვლევები და საზღვარგარეთ ჩინეთში ყოფნა დაფინანსდა კონრად ადენაუერის ფონდის ნიჭიერი სტუდენტებისთვის განკუთვნილი სტიპენდიების პროგრამით , ასევე გერმანიის აკადემიური გაცვლის სამსახურის (DAAD) და განათლებისა და კვლევის ფედერალური სამინისტროს სტიპენდიებით .
იაპონიაში ერთი წლის და ჩინეთში სტიპენდიის მიმღების სტატუსით ხუთი წლის გატარების შემდეგ , მან სტაჟირება გაიარა სინგაპურში, Credit Suisse- ში . 2011 წლის მარტიდან 2013 წლის მაისამდე ის მუშაობდა Allianz Global Investors- ში , მაინის ფრანკფურტში. Heristo- ში ხანმოკლე მუშაობის შემდეგ , ის მუშაობდა ფრილანსერ მენეჯმენტ კონსულტანტად . ამ თანამდებობაზე, ის ხანმოკლედ მუშაობდა Rocket Internet-სა და სტარტაპ Foodora-ში 2015 წელს.
ვეიდელის მიერ საკუთარი პროფესიული კარიერის თვითპრეზენტაცია კრიტიკულად იქნა შესწავლილი პრესაში გამოქვეყნებულ რამდენიმე სტატიაში.
პოლიტიკური კარიერა
ვაიდელი ბადენ-ვიურტემბერგის AfD-ს 2013 წლის ოქტომბერში შეუერთდა და 2015 წლის ივლისში AfD-ს ფედერალურ აღმასრულებელ კომიტეტში აირჩიეს. ის ფედერალური პროგრამის კომისიის წევრია, რომელსაც 2016 წელს თავმჯდომარეობდა და ევროსა და ვალუტის ფედერალურ ექსპერტთა კომიტეტს ხელმძღვანელობს .
2016 წლის ბადენ-ვიურტემბერგის სახელმწიფო არჩევნებში, იგი წარუმატებლად იყრიდა კენჭს ბოდენზეეს ოლქში ; 2017 წლის მარტის დასაწყისში, ზულც-ამ-ნეკარში პარტიის კონფერენციაზე, ოლქის თავმჯდომარის არჩევნების მეორე ტური რალფ ოზკარასთან დამარცხდა 209 ხმით 224-ის წინააღმდეგ. 2017 წლის აპრილში, კიოლნში AfD-ის ფედერალური პარტიის კონფერენციაზე , ვაიდელი ხმების 67.7%-ით აირჩიეს 2017 წლის ფედერალური არჩევნების წამყვან კანდიდატად, პარტიის მაშინდელ მოადგილე თავმჯდომარის, ალექსანდრ გაულანდთან ერთად. 2017 წლის ფედერალურ არჩევნებში , იგი პირდაპირი კანდიდატის სტატუსით იყრიდა კენჭს ტბა კონსტანცის ოლქში , სადაც მან ხმების 10.4% მიიღო და CDU-ს კანდიდატ ლოთარ რიბსამენთან (41.4%) დამარცხდა. ის ბუნდესტაგში აირჩიეს, როგორც ბადენ-ვიურტემბერგის შტატის AfD-ის მთავარი კანდიდატი, ბადენ-ვიურტემბერგის სახელმწიფო სიის პირველი ადგილის მეშვეობით.
ვაიდელი ოთხი წლის განმავლობაში, 2017 წლის 26 სექტემბრიდან დაწყებული, ბუნდესტაგში AfD-ის საპარლამენტო ჯგუფის თანათავმჯდომარე იყო ალექსანდრ გაულანდთან ერთად . 2017 წლის 3 დეკემბერს, ჰანოვერში AfD-ის ფედერალური პარტიის კონფერენციამ იგი ფედერალური აღმასრულებელი კომიტეტის წევრად დაამტკიცა.
Zeit Online- ის კვლევის თანახმად , პოლიტიკური საქმიანობის მხარდასაჭერად, ვაიდელმა და მისი საპარლამენტო ჯგუფის კიდევ 18 წევრმა დაიქირავეს თანამშრომლები „მემარჯვენე რადიკალებიდან მემარჯვენე ექსტრემისტულამდე “ გარემოდან: მისი თანამშრომელი დანიელ ტაპი ადრე ვაიკერშაიმის სასწავლო ცენტრის მმართველი დირექტორი იყო , რომელიც, Zeit Online-ის თანახმად, ცდილობს ლექციებისა და ღონისძიებების საშუალებით ეროვნულ კონსერვატორებსა და უკიდურეს მემარჯვენეებს შორის კავშირების დამყარებას [ და ბარბარა როზენკრანცის თანამშრომელი , რომელიც იმ დროს FPÖ- ს წამყვანი კანდიდატი იყო ქვემო ავსტრიაში .
2019 წლის სექტემბერში ვაიდელი სტუმრად იმყოფებოდა გიოტც კუბიჩეკის სახელმწიფო პოლიტიკის ინსტიტუტის (IfS) „ზაფხულის აკადემიაში“ შნელროდაში ( საქსონია-ანჰალტი ), სადაც მან წაიკითხა ლექცია თემაზე „პოლიტიკა ბერლინში“. ინსტიტუტი „ახალი მემარჯვენეების “ ნაწილად ითვლება; მანამდე ის ძირითადად რადიკალური მემარჯვენე „ ფრთის “ AfD-ის პოლიტიკოსებს მასპინძლობდა . ჟურნალისტებს ამ ღონისძიებაზე დასწრების უფლება არ მიეცათ. IfS-ის ვიდეოში ვაიდელი კუბიჩეკთან და ინსტიტუტის დირექტორთან, ერიკ ლენერტთან საუბარში ჩანს ; ღონისძიებასთან დაკავშირებით ის ამბობს: „ხალხი აქტიურია, ისინი ცნობისმოყვარეები არიან. არის გარკვეული დინამიკა, რაც მე საკმაოდ მომწონს“. დამკვირვებელი დავიდ ბეგრიჩი ვაიდელის გამოჩენას „ფრთის“ მხარდამჭერებთან ქულების მოპოვების მცდელობად მიიჩნევს. იან შტერნბერგმა, გაზეთ „ფრანკფურტერ რუნდშაუში“ წერისას , ვაიდელის განცხადება IfS-ში გამოსვლისას, რომ „გამოწვევა“ იყო „წესებით თამაში, რათა არ მომხდარიყო საკუთარი თავის დისკრედიტაცია“ და რომ „აჟიოტაჟის ატეხვა“ არაფერში გამოიწვებდა, განმარტა ისე, რომ მისი მიზანი ასევე იყო „მემარჯვენე აქტივისტების გარემოცვაში AfD-სთვის საპარლამენტო კურსის მხარდაჭერის მოძიება და ზედმეტად რადიკალური განცხადებების წინააღმდეგ გაფრთხილება“.
2019 წლის 30 ნოემბერს, ბრაუნშვაიგში , AfD-ის ფედერალური პარტიის კონფერენციაზე, ვაიდელი თავისი პარტიის სამი მოადგილე ფედერალური წარმომადგენლიდან ერთ-ერთად აირჩიეს . გერმანიის მე-19 ბუნდესტაგში ის ბიუჯეტის კომიტეტის შემცვლელი წევრი იყო . 2020 წლის 15 თებერვალს, ბიბლინგენში , AfD-ის ბადენ-ვიურტემბერგის სახელმწიფო პარტიის კონფერენციაზე ის სახელმწიფო ასოციაციის თავმჯდომარედ აირჩიეს.
2021 წელს დრეზდენში AfD-ის პარტიული კონფერენციის დაწყებამდე ცოტა ხნით ადრე, ვაიდელმა განაცხადა, რომ ის არ იქნებოდა ხელმისაწვდომი 2021 წლის ფედერალურ არჩევნებში პარტიის წამყვან კანდიდატად კენჭისყრისთვის. თუმცა, 2021 წლის მაისში მან გადაიფიქრა და მე-20 მოწვევის გერმანიის ბუნდესტაგისთვის ლიდერთა გუნდი შექმნა ფედერალურ პრესსპიკერთან, ტინო ჩრუპალასთან ერთად, რომელმაც ცოტა ხნის წინ უგულებელყო AfD-ის პარლამენტის წევრის , ჯოანა კოტარის რამდენიმე შეკითხვა შესაძლო უმაღლესი გუნდის შესახებ. ვაიდელმა და ჩრუპალამ კატეგორიულად უარყვეს ბრალდებები, რომ ისინი წარმოადგენდნენ პარტიის ულტრამემარჯვენე აღმოსავლეთ ფრთას და პირობა დადეს, რომ თანაბრად წარმოადგენდნენ მთელ პარტიას, ხოლო პარტიის ლიდერმა იორგ მეითენმა მიესალმა კონკურენტი დუეტის, ჯოანა კოტარის და იოახიმ ვუნდრაკის, კანდიდატურას, როგორც AfD-ის ე.წ. ზომიერი ფრთის წარმომადგენლებს.
2021 წლის 25 მაისს, შიდა პარტიული კენჭისყრის შედეგად, ვაიდელ-ჩრუპალას გუნდი საბოლოოდ აირჩიეს ბუნდესტაგის საუკეთესო დუეტად ხმების 71%-ით. ამჯერად, ვაიდელი მესამე ადგილზე გავიდა თავის ბოდენზეეს ოლქში, სოციალ-დემოკრატიული პარტიის კანდიდატ ლეონ ჰანისა და ქრისტიან-დემოკრატიული კავშირის წარმომადგენლის, ფოლკერ მაიერ-ლეის შემდეგ და პირველი ხმების მხოლოდ 9.2% მიიღო. პირველი ხმების 10.1%-ით და მეორე ხმების 10.3%-ით, AfD ამჯერად მხოლოდ მეხუთე უძლიერესი პარტია გახდა, რომელმაც 83 ადგილი მოიპოვა, რაც 11 ადგილით ნაკლებია 2017 წელთან შედარებით. მანამდე, ჩრუპალამ და ვაიდელმა განაცხადეს, რომ ისინი ასევე ერთად იყრიდნენ კენჭს ახალი საპარლამენტო ჯგუფის ხელმძღვანელობისთვის, მაგალითად, მას შემდეგ, რაც ალექსანდრ გაულანდმა უარი თქვა ხელახლა კენჭისყრაზე. მას შემდეგ, რაც პარლამენტის ზოგიერთმა წევრმა არჩევნების შედეგების გათვალისწინებით ამ ორი პარტიის წევრის „ორმაგი ლიდერობის“ წინააღმდეგ გამოვიდა, არჩევნები, რომელიც თავდაპირველად 2021 წლის 29 სექტემბერს იყო დაგეგმილი, ერთი დღით გადაიდო. როდესაც მაიტენმა არჩევნებიდან მალევე ტოპ დუეტი „მხოლოდ საკუთარი „ბუშტისთვის“ კამპანიაში დაადანაშაულა, ვაიდელმა უპასუხა, რომ არავის მისცემდა არჩევნების შედეგების „დაკნინების“ უფლებას. ვაიდელმა და ჩრუპალამ ასევე მიუთითეს „ბუნდესტაგში AfD-ის მემარჯვენე პარტიად დამკვიდრებაზე“. 30 სექტემბერს პარლამენტის 50-მა წევრმა მისცა ხმა საპარლამენტო ჯგუფის ლიდერობის ორ ერთადერთ კანდიდატს, 25-მა წინააღმდეგ მისცა ხმა, ხოლო ორმა თავი შეიკავა.
2024 წლის ოქტომბრის დასაწყისში ულმში გამართულ ნომინაციის შეხვედრაზე, ვაიდელი ხმების 86.5%-ით აირჩიეს ბადენ-ვიურტემბერგის სახელმწიფო სიის მთავარ კანდიდატად 2025 წლის ფედერალური არჩევნებისთვის . 2024 წლის დეკემბერში, AfD-ის ფედერალურმა აღმასრულებელმა კომიტეტმა, რომელიც იმ დროს ქვეყნის მასშტაბით არჩევნებში მეორე ყველაზე ძლიერი პარტია იყო, ვაიდელი წარადგინა ფედერალურ არჩევნებში მთავარ კანდიდატად და დაამტკიცა რიზაში ფედერალური პარტიის კონფერენციაზე . ეს იყო პირველი შემთხვევა, როდესაც AfD-მ ფედერალურ არჩევნებში კანცლერის პოსტზე საკუთარი კანდიდატი წარადგინა.
პოლიტიკური პოზიციები
თავშესაფრისა და ინტეგრაციის პოლიტიკა
ვაიდელი გერმანიის მთავრობის თავშესაფრის პოლიტიკას „საერთაშორისო შეთანხმებების“ დარღვევად მიიჩნევს. ის „ ევროპის ციხესიმაგრეს “ და „ეფექტურ განვითარების დახმარებას“ მოუწოდებს . ვაიდელი უარყოფს თავშესაფრის მაძიებლებისთვის ჯანმრთელობის დაზღვევას , აკრიტიკებს ისლამისტური სიძულვილის მქადაგებლების მიმართ „გულუბრყვილო მიდგომას“ და აფრთხილებს ლტოლვილების შრომის ბაზარზე ინტეგრაციასთან დაკავშირებული გადაჭარბებული მოლოდინების შესახებ. ლტოლვილთა დებატების კონტექსტში , ის საუბრობს ეკონომიკისა და სოციალური სახელმწიფოსთვის გაუთვალისწინებელ ტვირთზე ; მისი აზრით, დამკვიდრებული პარტიების ამომრჩევლებმა „გონება დაკარგეს“. მისი თქმით, „ჩვენი დროის არცერთი მნიშვნელოვანი საკითხი [...] არ შეიძლება გამოეყოს მიგრაციის საკითხს“. ვაიდელი ბურკასა და ნიქაბის აკრძალვას აპირებს და ასევე გამოვიდა თავსაბურავის აკრძალვის მომხრედ : თავსაბურავი „საზოგადოებრივი სივრცეებიდან და ქუჩებიდან უნდა იქნას ამოღებული“, რადგან, როგორც „აბსოლუტურად სექსისტური სიმბოლო“, ის წარმოადგენს „მამაკაცებსა და ქალებს შორის აპარტეიდს“.
2016 წლის დეკემბერში, ვაიდელმა თოქ-შოუში „ Menschen bei Maischberger “ განაცხადა, რომ ანგელა მერკელი „რა თქმა უნდა“ ნაწილობრივ იყო პასუხისმგებელი მარია ლადენბურგერის გაუპატიურებასა და მკვლელობაზე . მაიშბერგერი შემდგომში გააკრიტიკეს ვაიდელისთვის გადაცემაში მონაწილეობის მიღების გამო.
მას შემდეგ, რაც ვაიდელმა, როგორც წამყვანი კანდიდატის, საინაუგურაციო სიტყვაში, სხვა საკითხებთან ერთად, გააღვივა „უცხოელების შეხების“ შიში და დაჰპირდა „ჩვენი ღირებულებებისა და იდენტობისადმი ერთგულებას“, ალან პოზენერმა Die Welt- ში ვაიდელი აღწერა , როგორც „AfD-ის მომავალი, ახალი პეტრი . ქარიზმატული, სიმპათიური, ინტელექტუალური, რიტორიკულად ნიჭიერი და, როგორც ჩანს, მზადაა, ძალაუფლებისთვის პრინციპები შესწიროს“.
2018 წლის მაისში, ბუნდესტაგში გამოსვლისას, ვაიდელმა შემდეგი შენიშვნები გააკეთა: „ბურკები, თავსაბურავიანი გოგონები, სოციალურ დახმარებაზე დამოკიდებული დანით შეიარაღებული კაცები და სხვა უვარგისი ადამიანები ვერ უზრუნველყოფენ ჩვენს კეთილდღეობას, ეკონომიკურ ზრდას და განსაკუთრებით ვერც სოციალურ სახელმწიფოს“. ეს შენიშვნები მკვეთრად გააკრიტიკეს. ბუნდესტაგის პრეზიდენტმა ვოლფგანგ შოიბლემ ვაიდელი გაკიცხა და განაცხადა, რომ მისი სიტყვები დისკრიმინაციულს წარმოადგენდა ყველა ქალისთვის, ვინც თავსაბურავს ატარებს. შემდგომში, n-tv-სთან ინტერვიუში ვაიდელმა თავისი გაუგებრობა გამოთქვა, რომ ეს პროვოკაციად იქნა აღქმული. ბიუჯეტის დებატების დროს იმავე გამოსვლაში, ვაიდელმა ასევე ისაუბრა „მოსახლეობის გაზრდაზე მრავალი იდენტობის მქონე იმიგრანტი კრიმინალების მეშვეობით“ და „თაობათა ჩანაცვლების სტრატეგიაზე არარეგულირებადი იმიგრაციის გზით“, და მთავრობა დაადანაშაულა „საკუთარი ხალხის არჩევისა და შეკრების“ სურვილში. იგი გულისხმობდა ულტრამემარჯვენე შეთქმულების თეორიას „ დიდი ჩანაცვლების “ შესახებ .
2021 წლის აგვისტოში, თალიბანის მიერ ავღანეთის დაპყრობასთან და ქვეყანაში ლტოლვილთა მდგომარეობასთან დაკავშირებით, მან გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკისთვის თავშესაფრის მორატორიუმი მოითხოვა და განაცხადა, რომ „ 2015 წელი აღარ უნდა განმეორდეს“. 2025 წლის დასაწყისში, რიესაში პარტიის ეროვნულ ყრილობაზე ვაიდელმა მხარი დაუჭირა ტერმინ „ რემიგრაციას “. მან თქვა, რომ ახლა ფართომასშტაბიანი დეპორტაციები აუცილებელია და თუ „ამას რემიგრაციას დაარქმევენ, დაე, ასეც იყოს“.
ევროკავშირი და ეკონომიკური პოლიტიკა
2017 წელს ვაიდელმა შესთავაზა ესპანეთისა და პორტუგალიის ევროზონიდან გარიცხვა . მან ასევე მხარი დაუჭირა გერმანიის ევროზონიდან გასვლას და მოუწოდა ოქროს მხარდაჭერით ვალუტაზე დაბრუნებას . ვაიდელმა მოუწოდა გადასახადების გამარტივებისა და მემკვიდრეობის გადასახადის გაუქმებისკენ . ის ეწინააღმდეგებოდა მინიმალურ ხელფასს . 2017 წელს Bild- თან ინტერვიუში მან მარგარეტ ტეტჩერი თავის პოლიტიკურ მისაბაძ მოდელად მოიხსენია. 2023 წლის 22 იანვარს ლონდონის Financial Times- ში გამოქვეყნებულ ინტერვიუში ვაიდელმა თავისი პარტიის მოქმედების კურსი გამოკვეთა, თუ ისინი ხელისუფლებაში მოვიდოდნენ: თუ AfD-ის მცდელობა ევროკავშირის „დემოკრატიული დეფიციტის“ პრობლემის მოსაგვარებლად წარუმატებელი აღმოჩნდებოდა, დიდი ბრიტანეთის მაგალითის შემდეგ, გერმანიის ევროკავშირიდან გასვლის შესახებ რეფერენდუმი ჩატარდებოდა. წამყვანი ეკონომისტები ამას ეკონომიკურ კატასტროფად მიიჩნევენ.
საგარეო პოლიტიკა
2025 წლის იანვრის დასაწყისში ამერიკულ ჟურნალ * The American Conservative*- თან ინტერვიუში ვაიდელმა კომენტარი გააკეთა გერმანიისა და ამერიკის შეერთებული შტატების ურთიერთობებზე. მან გერმანია აშშ-ს „კოლონიად“ მოიხსენია, რომელსაც არ აქვს ენერგეტიკისა და საგარეო პოლიტიკის შესახებ დამოუკიდებლად გადაწყვეტილებების მიღების უფლება. მან ასევე გერმანია „აშშ-ს მონებად“ მოიხსენია, რაც, მისი თქმით, ნატოშიც გამოიხატა . „ჩვენ, გერმანელები“, - ამტკიცებდა ვაიდელი, - „დამარცხებული ხალხი ვართ“. როგორც მონას, გერმანიას ჰქონდა „უმაღლესი უფლება“, არ მიეღო მონაწილეობა „თავისი ბატონის“ ბრძოლებში. თუმცა, მონა, რომელიც იბრძოდა, საბოლოოდ მოითხოვდა თავისუფლებას „და იბრძოდა საკუთარი ბედნიერებისთვის“. მიუხედავად ამისა, მან დონალდ ტრამპის არჩევნებში გამარჯვებას „შთამაგონებელი“ უწოდა. T-Online-მა განაცხადა, რომ გერმანიის სუვერენიტეტის სავარაუდო არარსებობასთან დაკავშირებული მსგავსი თეზისები განსაკუთრებით პოპულარული იყო Reichsbürger-ში (გერმანული რაიხის მოქალაქეები ).
რუსეთის მიმართ გერმანიის პოლიტიკასთან დაკავშირებით, მან 2025 წლის დასაწყისში განაცხადა, რომ სამხედრო მხარდაჭერის „ენთუზიაზმი“ იყო „სახელმწიფოს მიერ მანდატირებული ომის აჟიოტაჟი“, რომელიც უგულებელყოფდა სამხედრო სიტუაციის ნებისმიერ რეალისტურ შეფასებას. ქრისტიან-დემოკრატიული კავშირის მიმართ, მან ისაუბრა „უძლური ადამიანების სექსუალურ ფანტაზიებზე“, რომლებიც გამოვლინდა ომისკენ სავარაუდო მოწოდებებში. 2022 წლის თებერვალში რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრიდან მალევე , ვაიდელმა ARD-ის დილის საინფორმაციო პროგრამაში განაცხადა , რომ რუსეთმა ომი განაწყენების შემდეგ დაიწყო. 2022 წლის ოქტომბერში მან განაცხადა, რომ AfD-ის სლოგანი „ჩვენი ქვეყანა პირველ რიგში“ (რომელიც ჟან-მარი ლე პენის მმართველობის დროს ეროვნული ფრონტის „ფრანგული პირველი“ -ზე იყო დაფუძნებული ) არ მოუწოდებდა „ღირებულებებზე დაფუძნებულ საგარეო პოლიტიკას“, არამედ „ჩვენი ქვეყნის ინტერესებზე ორიენტირებულ საგარეო პოლიტიკას“. მან განაცხადა, რომ გერმანიამ საკუთარი თავი დააზარალა სანქციების პოლიტიკით და „დიდ ძალებს შორის იჭედება“. ვაიდელის თქმით, „დიდი დამარცხებული“ არა რუსეთი ან უკრაინა, არამედ გერმანია იქნებოდა, რადგან „გერმანიის წინააღმდეგ ეკონომიკური ომი მიმდინარეობს“. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის თავდასხმა „საერთაშორისო სამართლის თანახმად უკანონო იყო“, გერმანია არ უნდა „ჩაერიოს“, რადგან საბოლოო ჯამში, ის, რასაც ეს უკრაინისა და რუსეთისთვის ნიშნავდა, ტერიტორიული დაყოფისთვის, „საერთოდ არ იყო ჩვენი საზრუნავი“. პრეზიდენტ პუტინის სამხედრო დანაშაულების ტრიბუნალის წინაშე წარდგენა „სრულიად არარეალური“ იყო. საომარი მოქმედებები უნდა შეწყვეტილიყო და უკრაინაც „პასუხისმგებლობის აღების“ საგანი უნდა ყოფილიყო, რადგან შეუძლებელი იყო, რომ „დასავლეთი ყოველგვარი ფიქრის გარეშე იღებდეს უკრაინის მაქსიმალისტურ მოთხოვნებს“. უკრაინის პრეზიდენტის, ვოლოდიმირ ზელენსკის, ბუნდესტაგში 2024 წლის ივნისში წარმოთქმული გამოსვლისას , ვაიდელმა და ჩრუპალამ განაცხადეს, რომ ისინი უარს ამბობდნენ „ შენიღბულ მომხსენებელზე მოსმენაზე “. ზელენსკის უფლებამოსილების ვადა „ამოეწურა“ და ის „მხოლოდ ომის გამღვივებელი და მთხოვნელი პრეზიდენტის თანამდებობაზე იმყოფებოდა“. ამიტომ, საპარლამენტო ჯგუფის აღმასრულებელმა კომიტეტმა გადაწყვიტა გამოსვლის ბოიკოტირება. მიუხედავად ამისა, პლენარულ სხდომას AfD-ის ოთხი დეპუტატი ესწრებოდა. 2024 წლის ივნისის ბოლოს AfD-ის პარტიის კონფერენციაზე მან განაცხადა, რომ გერმანიისა და ევროპის ინტერესებშია, „რომ უკრაინა არ იყოს ევროკავშირისა და ევროპის ნაწილი“.
ისრაელისთვის გერმანული იარაღის მიწოდების საკითხთან დაკავშირებით, ჰამასის ტერორისტული თავდასხმის შემდეგ ღაზას სექტორში მიმდინარე ბრძოლების ფონზე , ვაიდელმა 2024 წლის აგვისტოში განაცხადა, რომ ისრაელის არსებობის უფლება „ყველა დიპლომატიური საშუალებით“ უნდა იყოს დაცული. თუმცა, მან დასძინა, რომ „იარაღი უბრალოდ ვერსად მიგვიყვანს“; შეიძლება „იარაღის განხილვა თავდაცვითი მიზნებისთვის“, მაგრამ ის „არაეფექტურია“ „შემდგომი შეტევისთვის“, რადგან ის „მხოლოდ კონტრშეტევას გამოიწვევს“. პრემიერ-მინისტრი ბენიამინ ნეთანიაჰუ „მუდმივად მუშაობს ორი სახელმწიფოს გადაწყვეტის წინააღმდეგ “ და ისრაელის მთავრობასაც „უნდა მიეცეს კრიტიკის უფლება“.
გლობალური დათბობა/ენერგეტიკული პოლიტიკა
2019 წელს ვაიდელმა გამოთქვა შეხედულებები, რომლებიც უარყოფს კლიმატის ცვლილებას . მან განაცხადა, რომ არ სჯეროდა, „რომ ადამიანის გავლენა გლობალურ დათბობაზე მნიშვნელოვანია“. AfD-მ ადრე შეცვალა თავისი პოზიცია ამ საკითხთან დაკავშირებით 2019 წლის ევროპარლამენტის საარჩევნო კამპანიის დროს , როდესაც ადამიანის გავლენის ნიშნებზე ისაუბრა. ვაიდელმა მოიყვანა დანიელი ფიზიკოსი ჰენრიკ სვენსმარკისგან , რომელიც ნახშირორჟანგის გავლენას კლიმატზე გადაჭარბებულად მიიჩნევს. გარდა ამისა, მან განაცხადა, რომ ნილს ბორის ინსტიტუტის (NBI) მკვლევარებმა განაცხადეს, რომ „მზის აქტივობასთან გაცილებით ძლიერი კორელაციაა“ CO2-ის მაღალ დონესთან დაკავშირებით . თუმცა, სვენსმარკი NBI-ში 1993 წლიდან აღარ მუშაობს და NBI არ ადასტურებს მის ჰიპოთეზებს. ვაიდელის მიერ მოყვანილი მზის ენერგიის შესახებ განცხადებები მარსს ეხებოდა და არა დედამიწას . „სვენსმარკის“ გარდა, ვაიდელის პრესსამსახურმა დამატებით წყაროდ მოიყვანა გეოფიზიკოსი ეიგილ ფრის-კრისტენსენი , რომელიც 2006 წლამდე მუშაობდა NBI-ში. თუმცა, ამ თემაზე ჩატარებული კვლევა, რომელსაც ვაიდელი და სხვა კლიმატის სკეპტიკოსები ასახელებენ, დაუსაბუთებელია.
„პარასკევები მომავლისთვის“ დემონსტრაციებთან დაკავშირებით , ვაიდელმა ისაუბრა „ამ საარჩევნო უნარზე, რომელიც ჩვენსკენ მოემართება“ და თქვა: „ამ დაგროვილი სისულელის ძალა საშიშია“.
2025 წლის იანვარში, რიესაში AfD-ის ფედერალური პარტიის კონფერენციაზე, ვაიდელმა განაცხადა, რომ AfD-ის მთავრობა „რა თქმა უნდა, აღადგენს მოქმედ ატომურ ელექტროსადგურებს “; მან მოუწოდა ქვანახშირზე მომუშავე ელექტროსადგურების ექსპლუატაციის ვადის გახანგრძლივებას. მან ასევე დაჰპირდა Nord Stream-ის ხელახლა ამუშავებას რუსული გაზის ბალტიის ზღვის გავლით მისაღებად. გარდა ამისა, მან თქვა, რომ მისი მონაწილეობით მთავრობა „დაანგრევს ყველა ქარის ტურბინას “ და მათ „სირცხვილის ქარის წისქვილებს“ უწოდებს. n-tv-ის ცნობით, „ალბათ დამთხვევა არ არის“, რომ ვაიდელის ეს „გარკვეულწილად უცნაური განცხადება“ ბერლინში ჰოლოკოსტის მემორიალის ბიორნ ჰოკეს მიერ „სირცხვილის ძეგლად“ აღწერას აგონებდა. tagesschau.de-მ ასევე დაწერა, რომ ტერმინი „ჰეკეს რიტორიკას ჰგავდა“.
ოჯახის პოლიტიკა და ერთსქესიანთა ქორწინება
მიუხედავად სხვადასხვა AfD-ის წევრების საპირისპირო განცხადებებისა და პარტიული ხაზის ბუნდოვანი ვერსიისა, რომელიც პარტიულ პლატფორმაში ადასტურებს „ტრადიციულ ოჯახს, როგორც სახელმძღვანელო პრინციპს“ და ღიად ტოვებს კითხვას, ითვლება თუ არა ერთსქესიანთა პარტნიორობა ბავშვებთან ერთად ოჯახად, ვაიდელი AfD-ს „ჰომოსექსუალთა უფლებების გარანტად “ მიიჩნევს . ამ საკითხებში მისი რიტორიკა იდეოლოგიურად ახლოსაა ლგბტ კონსერვატიზმთან . ის ამ პოზიციას უკავშირებს თავშესაფრის კანონისა და ისლამისადმი წინააღმდეგობას. ვაიდელმა განაცხადა, რომ ოჯახის პოლიტიკას უფრო ლიბერალურად უყურებს, ვიდრე მისი პარტია: „ოჯახი არის იქ, სადაც ბავშვები არიან“. მიუხედავად ამისა, ვაიდელის ხელმძღვანელობით AfD-ის საპარლამენტო ჯგუფმა უარყო ერთსქესიანთა ქორწინება, რომელიც გერმანიაში 2017 წლის 1 ოქტომბერს დაკანონდა . 2018 წლის 8 ოქტომბერს გერმანიის ბუნდესტაგისთვის წარდგენილ შუამდგომლობაში AfD-ის საპარლამენტო ჯგუფმა წარუმატებლად მოუწოდა ერთსქესიანთა ქორწინების უფლების გაუქმებისკენ. თუმცა, ვაიდელის შვეიცარიელმა პარტნიორმა, სარა ბოსარდმა, საჯაროდ იბრძოდა „ქორწინება ყველასთვის“ და მხარს უჭერდა 2021 წლის 26 სექტემბერს შვეიცარიაში ერთსქესიანთა ქორწინების შემოღების შესახებ წარმატებულ რეფერენდუმში „ დიახ “ ხმის მიცემას. ბოსარდმა „ქორწინება ყველასთვის“-ს წინააღმდეგ მიმართული კამპანია „ უგემოვნო “ და რეალობასთან შეუსაბამოდ შეაფასა.
ეკლესიები
2017 წლის ბოლოს, ვაიდელმა ორი ძირითადი ქრისტიანული ეკლესია დაადანაშაულა, ძირითადად, „იგივე სამარცხვინო როლის შესრულებაში, რაც მესამე რაიხში ითამაშეს “. მან განაცხადა, რომ დამკვიდრებული ეკლესიები „სრულიად პოლიტიზებული“ იყო და ეკლესიისა და სახელმწიფოს გამიჯვნა აღარ ხდებოდა. მისი თქმით, AfD ახლა ერთადერთი ქრისტიანული პარტია იყო. მანამდე ორივე ეკლესიის წარმომადგენლები არაერთხელ აფრთხილებდნენ AfD-ს და მისი ლტოლვილთა პოლიტიკის წინააღმდეგ. გერმანიის ეპისკოპოსთა კონფერენციისა და გერმანიაში ევანგელისტური ეკლესიის წარმომადგენლებმა ეს შედარება ნაცისტური ეპოქის დამკვიდრებული ეკლესიების ქცევასთან, რომელიც, Sächsische Zeitung-ის თანახმად, ხშირად ხასიათდებოდა „თითქმის კოორდინირებული “ მიდგომით , „ პოლემიკად “ და „დისკრედიტაციად“ შეაფასეს. კომენტარის ნაცვლად, მათ ქალბატონ ვაიდელს „რეფლექსია“ და „ნათელი და განმანათლებელი შობა“ უსურვეს.
პარტიის შიდა კონფლიქტები
2017 წლის პარტიული კონფერენციის შემდეგ, ვაიდელმა და გაულანდმა შეწყვიტეს კომუნიკაცია ფედერალურ პრესსპიკერ ფრაუკე პეტრისთან ; მან გამოთქვა მზადყოფნა, ესაუბრა წამყვან კანდიდატებს 2017 წლის აგვისტოში. 2017 წლის ფედერალურ არჩევნებამდე ერთი კვირით ადრე, პეტრიმ დააარსა „ლურჯი პარტია“ , დისტანცირება მოახდინა ორივე მათგანისგან და გამოხატა თავისი გაგება იმ ამომრჩევლების მიმართ, რომლებიც „შეძრწუნებულები“ იყვნენ მათი განცხადებებით.
მედიის ცნობით, ვაიდელმა AfD-ის ფედერალურ აღმასრულებელ კომიტეტში ბიორნ ჰოკეს გარიცხვის შესახებ გადაწყვეტილების მიღებას მისცა ხმა დრეზდენში მისი გამოსვლის შემდეგ . თუმცა, მთავარ კანდიდატად არჩევის შემდეგ, მან განაცხადა, რომ მომავალ საარჩევნო კამპანიაში ჰოკესთან ერთად იბრძოლებდა. 2019 წლის ივლისში, ულტრამემარჯვენე გამომცემლის , გიოტც კუბიჩეკის შუამავლობის შემდეგ , ვაიდელმა და ჰოკემ პირობა დადეს, რომ ერთმანეთს საჯაროდ აღარ დაესხმებოდნენ თავს. მემარჯვენე კონსერვატიულ გაზეთ Junge Freiheit- თან ინტერვიუში ვაიდელმა უარყო „ალიანსის“ არსებობა და ხაზი გაუსვა თავის მზადყოფნას, „ყოველთვის ღია ყოფილიყო დიალოგისთვის“. 2020 წლის თებერვალში - თიურინგიაში 2020 წლის სამთავრობო კრიზისის დროს - ვაიდელმა განაცხადა, რომ ის, რაც ჰოკემ იქ მიაღწია, „მის წინაშე არავის მიუღწევია“. ამისათვის ის იმსახურებდა „უმაღლეს პატივისცემას“. ვაიდელმა 2022 წლის შემოდგომაზე გერაში ჰოკეს გამოჩენაზე კომენტარი გააკეთა ულტრამემარჯვენე ჯგუფის „ თავისუფალი საქსების “ (რომელიც AfD-ის შეუთავსებელი ორგანიზაციების სიაშია) წარმომადგენლებთან ერთად გამართულ ღონისძიებაზე: „თუ ბატონი ჰოკე იქ გამოჩნდება, მაშინ მას ამის გაკეთება შეუძლია“. ჰოკესთან დაკავშირებით მან თქვა: „ჩვენ განვსხვავდებით ჩვენი ენით და წარმომავლობით“. მაშინაც კი, როდესაც ჰოკე დასავლეთს „ ცისარტყელას იმპერიად“ მოიხსენიებს, ვაიდელმა (რომელიც თავად ქალთან ერთად ცხოვრობს) თქვა, რომ მან იცის, რას გულისხმობს ის ამით, კერძოდ, „იდეოლოგიის ამ გადაჭარბებულ დემონსტრირებაში“.
ალექსანდრ გაულანდის განცხადების შემდეგ , რომ სოციალ-დემოკრატიული პარტიის პოლიტიკოსი აიდან ოზოღუზი „ ანატოლიაში უნდა განადგურებულიყო “, ვაიდელმა გაულანდი დაიცვა. განცხადება „გემოვნების საკითხი“ იყო, მაგრამ გაულანდი ამ საკითხთან დაკავშირებით მართალი იყო.
გერმანიის ისტორიასთან კავშირი
„დანაშაულის გრძნობის კულტი“ და განცხადება ომის დასრულების შესახებ 1945 წელს
2017 წლის ფედერალურ არჩევნებამდე გარკვეული ხნით ადრე , ვაიდელმა თავის Twitter არხზე დაწერა : „1945 წლის შემდეგ: წარმატებით წაიშალა კოლექტიური მეხსიერებიდან. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ გერმანიის მოსახლეობის წინააღმდეგ ჩადენილი სისასტიკე. […] იმიტომ, რომ ეს საერთოდ არ შეესაბამება დანაშაულის გრძნობის კულტურას . მამაჩემმა განიცადა 1948 წლის შიმშილის ზამთარი - ისევე როგორც ბევრი სხვა ბავშვი. ეს ჩუმად ინახება. მე არ ვიტყვი“. ნაცისტური ომის დანაშაულებთან და მასთან დაკავშირებულ მეხსიერების კულტურასთან დაკავშირებით , მან ისაუბრა „დანაშაულის გრძნობის კულტურაზე“, როგორც ამას ადრე აკეთებდნენ AfD-ის ისეთი ცნობილი წევრები, როგორებიც არიან ბიორნ ჰოკე და იენს მაიერი . 2021 წლის აგვისტოში, შვერინში 2021 წლის ფედერალური არჩევნების საარჩევნო კამპანიის დასაწყისში , ვაიდელმა ასევე განაცხადა, რომ AfD მხარს უჭერდა გერმანიას, „[…] რომელშიც [ხალხი] ერთმანეთს არ დაადანაშაულებდა დიდი ხნის წინ გარდაცვლილი თაობების ქმედებებში პოლიტიკური უპირატესობის მოსაპოვებლად, არამედ [უნდა] გადალახოს უთანხმოება“.
2023 წლის სექტემბერში, ARD-ის ზაფხულის ინტერვიუს დროს, ვაიდელმა უპასუხა კითხვას, თუ რატომ არ დაესწრო იგი - მისი თანათავმჯდომარე ჩრუპალასგან განსხვავებით - რუსეთის საელჩოში ნაცისტურ გერმანიაზე გამარჯვების წლისთავისადმი მიძღვნილ მიღებას : „საკუთარი ქვეყნის დამარცხების ყოფილ ოკუპანტ ძალასთან ერთად აღნიშვნა ის არის, რაშიც პირადად გადავწყვიტე - მამაჩემის გაქცევის ისტორიის გათვალისწინებითაც - მონაწილეობა არ მიმიღო“. მოკავშირეების მიერ გერმანიის განთავისუფლების „დამარცხებად“ მოხსენიება მკაცრად გააკრიტიკეს და ასევე გაჟღერდა ბრალდებები „ ისტორიული რევიზიონიზმის “ შესახებ. ისტორიკოსმა სვენ ფელიქს კელერჰოფმა გაიხსენა რიჰარდ ფონ ვაიცზეკერის 1985 წლის გამოსვლა და დაასკვნა, რომ ვაიდელი ვერ ახერხებდა კონსენსუსის მიღწევას. ფონ ვაიცზეკერმა ასევე ახსენა იმ დროს „გაქცევითა და გაძევებით გამოწვეული ტანჯვა“, მაგრამ ეს „არა ომის დასასრულს, არამედ ნაციონალ-სოციალიზმის არასწორ გზას“ მიაწერა.
ადოლფ ჰიტლერის აღქმა და პორტრეტი
2025 წლის 9 იანვარს, თავის X პლატფორმაზე , ილონ მასკთან საუბარში , ვაიდელმა განაცხადა, რომ ადოლფ ჰიტლერი სინამდვილეში კომუნისტი იყო ; სიტყვასიტყვით: „ის არ იყო კონსერვატორი , ის არ იყო ლიბერალი . ის იყო კომუნისტი, სოციალისტური ტიპის“ და რომ ის იყო „სხვა არაფერი, თუ არა ანტისემიტი სოციალისტი“. ისტორიკოსების უმრავლესობა უარყოფს ჰიტლერისა და ნაციონალ-სოციალისტების კლასიფიკაციას , როგორც „ მემარცხენეებს “ და „სოციალისტებს“. ეს ახალი მემარჯვენეების საერთო არგუმენტია . თავად ჰიტლერმა 1928 წელს განაცხადა, რომ NSDAP არ იყო სოციალისტური. მიუხედავად იმისა, რომ მემარცხენე იდეოლოგიები, როგორიცაა სოციალიზმი და კომუნიზმი, თანასწორობის იდეალისკენ ისწრაფვიან , ნაციონალ-სოციალისტური მსოფლმხედველობა ეფუძნება ადამიანების უთანასწორობას ( უზენაესი რასა და ქვეადამიანები ) და რასიზმს , რამაც საბოლოოდ ჰოლოკოსტი გამოიწვია . ნაციონალ-სოციალისტები კომუნისტებს დევნიდნენ და კლავდნენ; NSDAP-ის ანტიკაპიტალისტური და რევოლუციური ფრთა მოკლეს ან განზე გაიყვანეს 1934 წლის რემის პუტჩის დროს .
ვაიდელმა RTL-ის ეთერში კიდევ ერთხელ გაიმეორა , რომ სრულიად ნათელი იყო, რომ ჰიტლერი მემარცხენე იყო , „რომელიც იყენებდა იმავე მეთოდებს, რასაც დღეს“, „ მედიის კონტროლით , მოსაზრებების ჩამოყალიბების შეზღუდვებით და სხვა აკრძალვებით და განსხვავებული შეხედულებების გამორიცხვით“. ჰიტლერი და სტალინი „სულით ძმები“ იყვნენ. ვაიდელის თქმით, „ისტორიაში ყველაზე დიდი შეცდომა იყო ჰიტლერისთვის მემარჯვენე და კონსერვატორად მიკუთვნება“. მან ასევე აღნიშნა, რომ პუბლიცისტი სებასტიან ჰაფნერი ჰიტლერს მემარცხენედ მიიჩნევდა. რამდენიმე აკადემიკოსმა ვაიდელს წინააღმდეგობა გაუწია: ანდრეას ვირშინგმა ვაიდელის განცხადებები „ფუნდამენტურად ისტორიულად მცდარად“ შეაფასა. მისი თქმით, ასეთი მტკიცებები ულტრამემარჯვენე წრეების პოპულარული მოტყუებისა და პროპაგანდის ტაქტიკაა. ილკო-საშა კოვალჩუკმა „წარმოუდგენელ ისტორიულ რევიზიონიზმზე “ ისაუბრა . ლარს რენსმანის თქმით, ვაიდელის განცხადებები „ყალბი ამბებია“, „ დეზინფორმაცია და აჟიოტაჟი“. მისი თქმით, მემარჯვენე ექსტრემიზმი „ ბიოლოგიურად კონსტრუირებული უთანასწორობის“ იდეოლოგიას ეფუძნება , რაც მემარცხენეების თანასწორობის „ უნივერსალისტურ “ იდეოლოგიას ეწინააღმდეგება. სტეფანი შულერ-სპრინგორუმმა აღნიშნა, რომ 1930 წელს ნაცისტური პარტიის (NSDAP) შიგნით „მცირე სოციალურ-რევოლუციური , მაგრამ ანტიმარქსისტული ფრთა“ გააძევეს და რომ 1933 წელს „კონსერვატიული ელიტების ალიანსმა“ ნაციონალ-სოციალისტები ხელისუფლებაში მოიყვანა, რის შემდეგაც კომუნისტები და სოციალისტები დევნილნი და მოკლულნი იქნენ. ალბრეხტ ფონ ლუკემ ასევე ვაიდელის განცხადებები „აბსურდულად“ შეაფასა; ჰანს ვორლანდერმა კი „ისტორიის ძალიან სერიოზულ დამახინჯებაზე“ ისაუბრა. მიხაელ ვილდტმა და თომას ვებერმა ხაზი გაუსვეს, რომ ჰიტლერი ეკონომიკური თვალსაზრისით მემარცხენე არ იყო. იენს-კრისტიან ვაგნერმა გამოთქვა მოსაზრება, რომ ვაიდელის განცხადებები „მსხვერპლთა დაცინვა“ იყო. ნაციონალ-სოციალისტების ანტიკაპიტალისტური რიტორიკა არ ეფუძნებოდა შესაბამის პროგრამას, არამედ „სოციალურად ჰარმონიულ ეროვნული საზოგადოების იდეოლოგიას“. AfD-ის საპატიო თავმჯდომარე ალექსანდრ გაულანდმა ასევე ეწინააღმდეგებოდა ვაიდელს. ფაქტების შემოწმების პორტალი Correctiv ასევეიურგენ პ. ლანგის ციტირებით, ჰიტლერი უკვე 1925 წელს უჭერდა მხარს პარტიის პროგრამაში „ნაციონალური სოციალიზმის“ მოთხოვნების ჩახშობას.
ანტისემიტიზმი და იუდაიზმი
მიუხედავად იმისა, რომ ვაიდელმა 2018 წელს განაცხადა, რომ AfD-ის პარლამენტის წევრის, AfD-ში ებრაელთა ასოციაციის წევრის , ვოლფგანგ გედეონის კრიტიკის შემდეგ , „დრო იყო, საბოლოოდ გაერიცხათ იგი პარტიიდან“. თუმცა, 2020 წელს ფედერალური პრეზიდენტის , ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერის მიერ ანტისემიტიზმის წინააღმდეგ ბრძოლისადმი მისი ერთგულებისთვის, ებრაელი პიანისტი იგორ ლევიტისთვის, სხვა ადამიანებთან ერთად, ფედერალური ღირსების ჯვრის დაჯილდოების შემთხვევაში , ვაიდელმა საჯაროდ დაადანაშაულა იგი „ჩვენს ქვეყანაში განხეთქილების გაღრმავებაში“.
მას შემდეგ, რაც მიუნხენისა და ზემო ბავარიის ებრაული თემის თავმჯდომარემ, შარლოტა კნობლოხმა , 2019 წლის დასაწყისში ბავარიის სახელმწიფო პარლამენტში გამართულ ხსოვნისადმი მიძღვნილ ღონისძიებაზე გააკრიტიკა AfD და განაცხადა, რომ პარტია „ჩვენი დემოკრატიული კონსტიტუციის საფუძველს არ ეფუძნება“ და შემდგომში ბავარიელი AfD-ის წევრების დიდმა ნაწილმა პლენარული დარბაზი დატოვა, ვაიდელმა Twitter-ზე დაწერა: „დედის საუკეთესო მეგობარს, შარლოტა კნობლოხს, ძალიან რცხვენია, რომ ბავარიის სახელმწიფო პარლამენტში ხსოვნისადმი მიძღვნილი ღონისძიება უგემოვნო პარტიული პოლიტიკისთვის გამოიყენა. რამდენად დაბლა შეიძლება დაეშვა?“
მას შემდეგ, რაც ვაიდელმა ულტრამემარჯვენე ყოველკვირეული გაზეთის , Junge Freiheit-ის, სტატიაში დაწერა , რომ „ბურჟუაზიული ოჯახის დისკრედიტაცია, ადრეული და ჰიპერსექსუალიზაცია, გენდერიზმი და მულტიკულტურალიზმი “ „ კულტურული მარქსიზმის ნაყოფი “ იყო, ულტრამემარჯვენე ექსტრემიზმის მკვლევარმა მათიას კვენტმა ეს მემარჯვენე რადიკალური და ანტისემიტური ტერმინი შეადარა ტერმინს „ კულტურული ბოლშევიზმი “, რომელსაც ხშირად იყენებდნენ ნაციონალ-სოციალისტები . კვენტმა განმარტა, რომ ანტისემიტმა ნაციონალ-სოციალისტმა ავტორმა კლაუს შიკერტმა დაწერა გეორგ ლუკაჩის წრეში არსებული „კულტურული მარქსისტების“ შესახებ და რომ მემარჯვენე ტერორისტებმა და მასობრივმა მკვლელებმა ანდერს ბერინგ ბრეივიკმა (2011) და ბრენტონ ტარანტმა (2019) თავიანთი ქმედებები მოიხსენიეს, როგორც „კულტურული მარქსიზმისგან“ და მისი სავარაუდო შედეგებისგან თავის დასაცავად გამართლება.
დავები
ვაიდელი „პოლიტიკური კორექტულობის“ წინააღმდეგ
2017 წლის ფედერალურ არჩევნებში მთავარ კანდიდატად დასახელების შემდეგ , ვაიდელმა განაცხადა, რომ ე.წ. პოლიტიკური კორექტულობა „ისტორიის ნაგვის ურნაში“ უნდა მოხვდეს. ქრისტიან ერინგმა ამ საკითხს სატირული გადაცემა „extra 3“ -ში გაუსვა ხაზი : „დიახ, ნამდვილად საკმარისია პოლიტიკური კორექტულობა. მოდით, ყველანი ვცდებოდეთ. ეს ნაცისტი მეძავი მართალია ამაში. საკმარისად არასწორი იყო ეს? იმედი მაქვს“. AfD-მ ერინგის განცხადება „შეურაცხმყოფელ და ცილისმწამებლურ“ უწოდა და განაცხადა, რომ სასამართლოში სარჩელის შეტანას განიხილავდა. ჰამბურგის რეგიონულმა სასამართლომ უარყო ვაიდელის მოთხოვნა NDR-ის წინააღმდეგ აკრძალვის შესახებ .
საარჩევნო ტრანსლაციის დატოვება
2017 წლის 5 სექტემბერს, ვაიდელმა მოულოდნელად დატოვა ZDF-ის საარჩევნო პროგრამა „Deutschland, wie geht's?“ (გერმანია, როგორ ხართ? ) მას შემდეგ, რაც CSU-ს გენერალურმა მდივანმა ანდრეას შოიერმა მოუწოდა მას, დისტანცირება მოეხდინა ალექსანდერ გაულანდისა და ბიორნ ჰოკესგან. როდესაც სულ რაღაც რამდენიმე წუთის შემდეგ მან პრესრელიზში მხოლოდ მოდერატორი მარიეტა სლომკა ახსენა და არა შოიერი, მედიის ისეთმა მკვლევარებმა, როგორებიც არიან იო გრობელი და ფრანკ ბრეტშნაიდერი, ვაიდელის საქციელი „საკამპანიო ტაქტიკად“ და სავარაუდოდ, გათვლილად აღიქვეს. სახის გამომეტყველების ექსპერტმა დირკ აილერტმაც კი ვაიდელის წასვლა არასპონტანურად მიიჩნია ; როგორც ჩანს, მას „სიტუაციით სიამოვნებდა“. მთავარმა რედაქტორმა პიტერ ფრეიმ ეს „ დადგმულ მოვლენად “ შეაფასა. სატირულმა გადაცემამ „ დამატებითი 3“ -მაც იგივე შეფასება გააკეთა.
ელექტრონული ფოსტის სკანდალი
2017 წლის სექტემბერში გერმანიის ფედერალურ არჩევნებამდე ორი კვირით ადრე, Welt am Sonntag-მა გამოაქვეყნა ვაიდელის მიერ 2013 წლის 24 თებერვალს გაგზავნილი ელ.წერილი, სხვა საკითხებთან ერთად, შეიცავდა შეთქმულების თეორიებს რაიხსბურგერის მოძრაობის კონტექსტიდან და სინტიებს, ბოშებსა და არაბებს „კულტურულად უცხო ხალხებად“ მოიხსენიებდა, რომლებიც „გვტბორავენ“. მან ასევე ანგელა მერკელის მთავრობის წევრებს „კონსტიტუციის მტრები“, „მეორე მსოფლიო ომის გამარჯვებული ძალების მარიონეტები“ და „ღორები“ უწოდა. თავდაპირველ რეაქციაში ვაიდელმა უარყო ელ.ფოსტის დაწერა, რის შემდეგაც Welt-მა განაცხადა, რომ მას ჰქონდა მიმღების ფიცით დადებული ჩვენება. Welt am Sonntag-ის ცნობით, ვაიდელის ადვოკატმა საბოლოოდ დაადასტურა, რომ ელ.ფოსტაზე მიმოწერა მოხდა და ასევე უარყო გაყალბების ბრალდებები კონკრეტულ ელ.ფოსტასთან დაკავშირებით. ვაიდელმა ამასთან დაკავშირებით კომენტარი გააკეთა: „მსოფლიო იგონებს არარსებულ შემობრუნებას“ და ის „გააგრძელებდა ამ ცილისმწამებლური კამპანიის რგოლებში ჩარევას“. ფრაუკე პეტრიმ , AfD-ის ორი ფედერალური წარმომადგენლიდან ერთ-ერთმა, Leipziger Volkszeitung- თან (LVZ) ინტერვიუში გამოთქვა გაგება იმის გამო, რომ „ამომრჩევლები შეძრწუნებულნი იყვნენ“ ელექტრონული ფოსტით, რაც LVZ-მ მისი მხრიდან პარტიის მაშინდელი წამყვანი კანდიდატისგან დისტანცირებად მიიჩნია.
თითქმის ათი წლის შემდეგ, 2023 წლის დასაწყისში, ZDF-ის ჟურნალმა Frontal-მა ხელახლა განიხილა ეს თემა. შესაბამისი ელფოსტის მიმღებმა, ვაიდელის ყოფილმა ნაცნობმა, რომელსაც ტელევიზიით ანონიმურად დარჩენა სურდა, კვლავ დაუკავშირდა გადაცემას, რათა - როგორც თავად თქვა - „შეეტანა თავისი მცირე წვლილი AfD-ის ხელმძღვანელობის მაქინაციებისა და მახასიათებლების გამოაშკარავებაში“. მან ტელევიზიის აუდიტორიის წინაშე მოითხოვა, რომ ვაიდელს წარმოედგინა ფიცით დაწერილი ჩვენება , რომელშიც ნათქვამი იქნებოდა, რომ მან არ დაწერა შესაბამისი ელფოსტა, მაგრამ ეჭვობდა, რომ ამ საკითხში ამას არ გააკეთებდა - მისგან განსხვავებით. ამის წინაშე ვაიდელმა მკაცრად უპასუხა: „გულწრფელად რომ ვთქვა, არ ვიცი, რაზეა საუბარი“ და კატეგორიულად უარი თქვა 2013 წლის ელფოსტის დაწერის შესახებ ძირითადი კითხვის განხილვაზე „ Reichsbürger “-ის ჟარგონში: „ამ თემაზე მეტი არაფერი მაქვს სათქმელი“.
სირიელი თავშესაფრის მაძიებელი, რომელიც შინამოსამსახურის როლს ასაღებს
ყოველკვირეული გაზეთის, Die Zeit- ის კვლევის თანახმად , სავარაუდოდ, ვაიდელმა სირიიდან თავშესაფრის მაძიებელი დაუსაბუთებლად დაასაქმა . თავდაპირველად, 2015 წელს, მან ბიელში ისლამური მეცნიერებების სტუდენტი საშინაო დამხმარედ დაიქირავა, რადგან არ იცოდა , რომ სტუდენტი ინფორმატორი იყო. შემდეგ, Die Zeit-ის ცნობით , მან თავისი სამუშაო ლტოლვილს გადააბარა. ვაიდელმა უარყო ბრალდებები და მისმა ადვოკატმა განაცხადა, რომ ეს მხოლოდ „მეგობრული ურთიერთობა“ იყო: „მტკიცება, რომ თავშესაფრის მაძიებელი ჩვენი კლიენტის სახლში იყო დასაქმებული, მუშაობდა დაქირავებულად ან ხელფასს იღებდა, მცდარია“. AfD-ის წარმომადგენელმა, კრისტიან ლუთმა , აღნიშნა, რომ საშინაო მუშაკების ხელფასი წელიწადში 750 შვეიცარიულ ფრანკზე ნაკლებია და არ საჭიროებს კომპენსაციის ოფისში„კანტონური Zeit- ს განუცხადა , რომ მან 750 ფრანკზე მეტი გამოიმუშავა. ეს თანხა შემდეგ ნაღდი ფულით გადაიხდა. საარჩევნო ღონისძიებაზე ალის ვეიდელმა ბრალდებებს უპასუხა და მომსახურება მასსა და სირიელი ლტოლვილის ოჯახს შორის მეგობრობის ანაზღაურებად აქტად შეაფასა, რომელიც ორმხრივობაზე იყო დაფუძნებული.
ქცევა სოციალურ ქსელებში
როდესაც ალის ვაიდელის AfD-ის კოლეგას, ბეატრიქს ფონ შტორხს , Twitter-ზე წვდომა აუკრძალეს და კიოლნის პოლიციას სიძულვილის წაქეზების ეჭვმიტანილად აცნობეს, რაც გამოწვეული იყო ტვიტით, რომელშიც მუსლიმები მოძალადეებად იყვნენ მოხსენიებულნი , ვაიდელმა მას შემდეგი სიტყვებით დაუჭირა მხარი:
„წელიწადი იწყება ცენზურის კანონით და ჩვენი ხელისუფლების იმპორტირებული, მარადიორი, ხელჩაკიდებული, ჩხუბის მოყვარული, დანებით შეიარაღებული მიგრანტი ბრბოს დაქვემდებარებით, რომლებსაც, სავარაუდოდ, შევეჩვიეთ. გერმანიის პოლიცია ახლა არაბულ ენაზე ურთიერთობს, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს ქვეყანაში ოფიციალური ენა გერმანულია.“
ვაიდელი კიოლნის პოლიციის მიერ გამოქვეყნებულ საახალწლო მილოცვას გულისხმობს, რომელიც გერმანულ, ინგლისურ, ფრანგულ და არაბულ ენებზე გამოქვეყნდა.
2018 წლის ზაფხულში ვეიდელს Twitter-ზე კონფლიქტი ჰქონდა რეპერ ფარიდ ბანგთან .
2019 წლის იანვარში ვაიდელმა თავის ვებგვერდზე განაცხადა, რომ 2018 წლის მაისში ელვანგენის თავშესაფრის მაძიებელთა პირველადი მიღების ცენტრში არეულობა მოხდა , რომლის დროსაც პოლიციელები დაშავდნენ. ამ კონტექსტში მან კამერუნელი ალასა მფუაპონი „ ორგანიზაციის ლიდერად “ მოიხსენია. მან წარმატებით გაასაჩივრა ეს დანიშვნა ჰამბურგის რეგიონულ სასამართლოში . მოწმეთა ჩვენებები და ჩართული პოლიციელები ასევე ეწინააღმდეგებოდა ვაიდელის მიერ მოვლენების აღწერას.
2025 წლის იანვარში, სამხრეთ კორეელმა მამაკაცმა , იანგ ჰუნ კიმმა, რომელიც მსოფლიოში ყველაზე ინტელექტუალურ ადამიანად ითვლებოდა, X პლატფორმაზე მრავალ პოსტში ურჩია გერმანელებს, რომ მომავალ ფედერალურ არჩევნებში გერმანიისთვის მიეცათ ხმა . კიმი სხვა ადგილებშიც გამოჩნდა კორეის ტელევიზიაში, სადაც მას მისი სავარაუდო მიღწევების გამო აღნიშნავენ. ვაიდელმა გააზიარა ამომრჩევლის მხარდაჭერა და დაწერა მილოცვა თავისი ახალი მხარდამჭერისთვის. თუმცა, მან პოსტი მალევე წაშალა. ინტერნეტ აქტივისტისა და ჰაკერის, „ნელას“, თქმით, ინტერნეტში არ არსებობს სანდო წყაროები, რომლებიც სამხრეთ კორეის განსაკუთრებულ ინტელექტს ადასტურებს.
გერმანიის ეროვნული საფეხბურთო გუნდი
2018 წლის მაისში, ვაიდელმა WDR-ის გადაცემა „პირდაპირ ეთერში“ განაცხადა , რომ მას თავად ჰქონდა „პრობლემები“ გერმანიის ეროვნული ნაკრებისთვის ტაშის დაკვრასთან დაკავშირებით თურქეთში დაბადებული ფეხბურთელების, მესუთ იოზილისა და ილკაი გიუნდოგანის ნომინაციის გამო , რომლებსაც, მისი აზრით, „ცხადია, პრობლემა აქვთ ჩვენს სახელმწიფოსთან“, რადგან ისინი შეხვდნენ თურქეთის პრეზიდენტ ერდოღანს .
კემნიცის არეულობა
2018 წელს კემნიცში ძალადობრივი არეულობების შემდეგ , რამაც სოციალურ მედიაში სხვადასხვა ცრუ ინფორმაციის გავრცელება გამოიწვია, ვაიდელმა განაცხადა: „ხოცვა-ჟლეტა გრძელდება“. ისტორიკოსმა ფოლკერ ვაისმა დაასკვნა, რომ მან ეს ქმედება ჩართო „ გერმანელი ხალხის წინააღმდეგ შეთქმულების შესახებ თავის ნარატივში “. ჰოლგერ შტარკმა განაცხადა, რომ მან კიდევ უფრო გაამწვავა კემნიცში 2018 წლის 27 აგვისტოს გამართული საპროტესტო აქციები და დაწერა: „კემნიცში დემონსტრანტები ასევე არიან ვაიდელისა და ფრონმაიერის დემონსტრანტები“.
კამპანიის შემოწირულობები საზღვარგარეთიდან
2018 წლის ნოემბერში ცნობილი გახდა, რომ AfD-ის რაიონულმა ასოციაციამ ბოდენზეემ 2017 წლის ივლისიდან სექტემბრის ჩათვლით ციურიხიდან ფარმაცევტული კომპანია PWS PharmaWholeSale International AG-სგან საარჩევნო შემოწირულობების სახით ჯამში დაახლოებით 130,000 ევრო მიიღო, რომელიც ძირითადად 9,000 შვეიცარიული ფრანკის (დაახლოებით 8,200 ევრო) 18 ნაწილად იყო გაყოფილი . კომპანიის დირექტორთა საბჭოს თქმით, მმართველმა დირექტორმა გადარიცხვები „ბიზნეს პარტნიორის ნდობით“ განახორციელა. ამ პირის ვინაობა თავიდან გაურკვეველი დარჩა. [ 156 ] როგორც თავმჯდომარის მოადგილემ, ვაიდელმა საარჩევნო კამპანიის დროს შემოწირულობების შესახებ რაიონის ხაზინადარისგან შეიტყო; ისინი მონიშნული იყო, როგორც „საარჩევნო კამპანიის შემოწირულობა ალის ვაიდელის სოციალური მედიის მიერ“. სახელმწიფო ხაზინადართან შემოწმების შემდეგ, მან შემოწირულობები დასაშვებად მიიჩნია, რის შემდეგაც თანხა გამოყენებული იქნა 16 000 ევროს ოდენობის იურიდიული ხარჯების გადასახდელად და კიდევ 7 000 ევროს ოდენობის თანხის გადასახდელად ონლაინ საარჩევნო კამპანიის თანამშრომლისთვის (მათ შორის პოსტების შექმნისა და Facebook-ის ფან-გვერდებისთვის „ მოწონებების “ შეძენისთვის). დარჩენილი თანხის უმეტესი ნაწილი 2018 წლის აპრილში დაბრუნდა. თუმცა, 2017 წლის 21 სექტემბერს, ვაიდელმა თავის Facebook გვერდზე განაცხადა, რომ „სხვა პარტიებისგან განსხვავებით, AfD დიდ შემოწირულობებს არ იღებს“ და ამიტომ მოუწოდა რიგით მოქალაქეებს, შეეწირათ 25 ან 50 ევრო.
ამ პროცედურის შესახებ ინფორმაციის მიღების შემდეგ, ბუნდესტაგის ადმინისტრაციამ AfD ფედერალური ასოციაციისგან განცხადება მოითხოვა. პოლიტიკური პარტიების შესახებ კანონის 25-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად , ასეთი გადახდები შეიძლება წარმოადგენდეს პარტიული შემოწირულობების დაუშვებელ ჯგუფს, თუ ისინი ევროკავშირის ფარგლებს გარეთ მყოფი ქვეყნებიდან და არა გერმანიის მოქალაქეებისგან მოდის. ბუნდესტაგის ადმინისტრაციის თანახმად, ისინი დაუყოვნებლივ უნდა დაბრუნდეს ან გადაეცეს ბუნდესტაგის პრეზიდენტს . ასევე უნდა მოხდეს 50 000 ევროზე მეტი ინდივიდუალური შემოწირულობების შესახებ ინფორმაციის მიწოდება. ბუნდესტაგის ადმინისტრაცია ასევე განმარტავს ეტაპობრივად განხორციელებულ გადახდებს, როგორც ინდივიდუალურ შემოწირულობებს, თუ ისინი აშკარად ეფუძნება „დონორის მიერ მიღებულ ერთჯერად შემოწირულობის გადაწყვეტილებას“. თანასახელმწიფოს თავმჯდომარემ რალფ ოზკარამ შიდა განხილვა და განმარტება გამოაცხადა. ვაიდელმა გამორიცხა რაიმე სახის შედეგები, რადგან შემოწირულობები პირდაპირ მისთვის არ მიუღია და მან ენდო სახელმწიფო ხაზინადარის მიერ ჩატარებულ აუდიტს.
2018 წლის 14 ნოემბერს, AfD-ის ფედერალურმა ასოციაციამ განაცხადა, რომ მისმა ტბა კონსტანსის რაიონულმა ფილიალმა ნიდერლანდების ფონდისგან კიდევ ერთი 150 000 ევროს ოდენობის შემოწირულობა მიიღო . შემოწირულობა 2018 წლის 13 თებერვალს მიიღეს, იურიდიული განხილვის შემდეგ უარყოფილ იქნა და 2018 წლის 9 მაისს დაბრუნდა, რადგან „არც დონორის ვინაობა და არც მისი მოტივაცია ცალსახად ვერ დადგინდა“. ეს განცხადება WDR-ის, NDR-ის და SZ-ის კვლევას მოჰყვა, რომლებმაც წინა შაბათ-კვირას ვაიდელს მეორე დიდი შემოწირულობა წაუყენეს. თავდაპირველად, AfD-მ განაცხადა, რომ ეს მეორე შემოწირულობა ბელგიიდან იყო, მაგრამ ერთი დღის შემდეგ შეცდომა გამოასწორა. ულტრამემარჯვენე კონსტიტუციური სამართლის ექსპერტმა კარლ ალბრეხტ შახტშნაიდერმა , რომელსაც AfD-მ საზღვარგარეთიდან შემოსული ორი გადახდის შიდა განხილვა დაავალა, ვაიდელის ქმედებები „ყველა ასპექტში სწორად“ შეაფასა.
ასევე, 14 ნოემბერს ცნობილი გახდა, რომ კონსტანცის პროკურატურა აპირებდა გამოძიების დაწყებას პოლიტიკური პარტიების შესახებ კანონის 31-ე მუხლის შესაძლო დარღვევის შესახებ. ეს მუხლი კრძალავს პარტიული სახსრების წარმოშობის ან გამოყენების დამალვას. ასეთი საქმის წარმოების დასაწყებად, გერმანიის ბუნდესტაგს უნდა მოეხსნა ვაიდელის საპარლამენტო იმუნიტეტი და წინასწარ უნდა ეცნობებინათ ბუნდესტაგის პრეზიდენტი და თავად ვაიდელი. საჭირო 48-საათიანი ლოდინის პერიოდის შემდეგ, პროკურატურამ 20 ნოემბერს გამოაცხადა, რომ დაიწყო გამოძიება ვაიდელის და კიდევ სამი პირის წინააღმდეგ. 2021 წლის 20 სექტემბერს პროკურატურამ გამოაცხადა, რომ ვაიდელის წინააღმდეგ გამოძიება შეწყდა არასაკმარისი მტკიცებულებების გამო.
2018 წლის ნოემბრის ბოლოს ფედერალური ბიუჯეტის შესახებ საყოველთაო დებატებში ვაიდელმა მის მიმართ გამოთქმული საზოგადოებრივი კრიტიკა განიხილა და ამ კონტექსტში CDU-ს შემოწირულობების სკანდალს შეეხო . ანგელა მერკელმა თავის გამოსვლაში მოკლედ ახსენა ეს: „თავისუფალი დებატების მშვენიერება ის არის, რომ ყველა იმაზე საუბრობს, რასაც ქვეყნისთვის მნიშვნელოვნად მიიჩნევს“. 2019 წლის აპრილში ცნობილი გახდა, რომ შემოწირულობები გერმანელი უძრავი ქონების მეწარმისა და მილიარდერის , ჰენინგ კონლეს, ხრიკების მეშვეობით განხორციელდა .
ნოტრ-დამის ხანძარი
2019 წლის აპრილში, პარიზის ნოტრ-დამის ტაძარში გაჩენილი ხანძრის შემდეგ , ვაიდელმა შეთქმულების თეორიები წამოაყენა , რომლებიც ხანძარს ქრისტიანებზე თავდასხმებსა და ეკლესიებზე თავდასხმებს უკავშირებდა. Twitter-ზე მან მოიყვანა ევროპაში ქრისტიანების მიმართ შეუწყნარებლობისა და დისკრიმინაციის ობსერვატორიის ანგარიში, რომელშიც საფრანგეთში „მხოლოდ თებერვალში“ მომხდარი 47 თავდასხმა იყო დათვლილი და ასევე მიუთითა პარიზში , სენ-სულპისის ეკლესიაში მომხდარ ინციდენტზე , სადაც სამხრეთ ტრანსეპტის კარი ერთი თვით ადრე, 2019 წლის მარტში, დაიწვა.
მკვლელობები ფრანკფურტის ცენტრალურ სადგურსა და აუგსბურგში
2019 წელს ფრანკფურტის მთავარ რკინიგზის სადგურზე მომხდარი მკვლელობის შემდეგ , როდესაც ფსიქიკურად დაავადებულმა ერიტრეელმა მამაკაცმა ბიჭი და მისი დედა ICE მატარებლის წინ შეაგდო 2019 წლის ივლისის ბოლოს და ბავშვი მოკლა, ვაიდელმა „აფრიკის“ ქმედებები Twitter-ზე დაწერა და თქვა: „საბოლოოდ დაიცავით ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეები - ამ უსაზღვრო სტუმართმოყვარე კულტურის ნაცვლად !“ როდესაც მეორე დღეს ცნობილი გახდა, რომ მამაკაცი 2006 წელს შვეიცარიაში გაიქცა , ვაიდელმა განაცხადა, რომ ბავშვი ცოცხალი იქნებოდა, სასაზღვრო კონტროლის გამართულად მუშაობის შემთხვევაში. ჟურნალისტმა სტეფან ჰებელმა Frankfurter Rundschau- ში ვაიდელი დაადანაშაულა „სავარაუდო დამნაშავის წარმომავლობის საკუთარი ბინძური ბიზნესის წინ წასაწევად გამოყენებაში“ და აღნიშნა, რომ ერთი კვირით ადრე, როდესაც ერიტრეელი მამაკაცი ჰესენის შტატის ქალაქ ვახტერსბახში მკვლელობის მცდელობის მსხვერპლი გახდა, საჯაროდ დუმდა . ვერნერ კოლჰოფმა „ვესტდოიჩე ცაიტუნგში“ დაწერა , რომ ვაიდელმა ინტერესი არ გამოხატა ერთი კვირის წინ ფორდეში მომხდარი თითქმის იდენტური საქმის მიმართ , როდესაც 34 წლის გერმანელი ქალი რკინიგზის სადგურზე გარდაიცვალა. ამ საქმეში დამნაშავე იყო 28 წლის სერბი ეროვნების მამაკაცი , დაბადებული ლემგოში და ლეგალურად მცხოვრები გერმანიაში, რომელიც, როგორც კოლჰოფმა ხაზგასმით აღნიშნა, ერაყელმა მამაკაცმა დააკავა. კოლჰოფის თქმით, ვაიდელი „მხოლოდ დიდი ხნის განმავლობაში აქტიურდებოდა, როდესაც ლტოლვილები, განსაკუთრებით შავკანიანები და მუსლიმები, დანაშაულს სჩადიოდნენ“. მაიკ ფიელიცმა და ჰოლგერ მარკსმა აღნიშნეს, რომ ვაიდელმა ერიტრეელი ფსიქიკურად დაავადებული მამაკაცის მკვლელობა „შეუზღუდავი სტუმართმოყვარეობის კულტურის“ კიდევ ერთ შედეგად მიიჩნია, მაშინ როცა, 2020 წელს ჰანაუში ულტრამემარჯვენეების თავდასხმის შემდეგ, ერთი წლის შემდეგ მან დაიჩივლა, რომ ფსიქიკურად დაავადებული ადამიანის ქმედება პოლიტიკურად გამოიყენებოდა AfD-ს წინააღმდეგ.
მას შემდეგ, რაც 2019 წლის დეკემბერში აუგსბურგის კენიგსპლაცზე 49 წლის მამაკაცი გარდაიცვალა, მას შემდეგ , რაც აუგსბურგში დაბადებულმა 17 წლის გერმანელმა ბიჭმა, რომელსაც ასევე ჰქონდა თურქეთის და ლიბანის მოქალაქეობა, დარტყმა მიაყენა, ვაიდელმა Twitter-ზე დაწერა „მიგრანტების ძალადობის“ და „იმიგრაციის პოლიტიკის შეცვლის“ შესახებ. რონენ შტაინკემ, Süddeutsche Zeitung- ში წერისას , ეს „ინსტრუმენტალიზაცია“ „ამაზრზენად“ შეაფასა. თუ სავარაუდო დამნაშავეს უცხოური წარმომავლობა არ ექნებოდა, „ვაიდელი და მისი მეგობრები [...] ძნელად თუ მოახდენდნენ მისი დანაშაულის სენსაციურ რეალიზებას, რაც ისედაც საკმარისია“. ვაიდელი იმ „რეფლექსზეა“ ორიენტირებული, რომ „უცხოელები უბრალოდ უფრო დამნაშავეები არიან“. თუმცა, მნიშვნელოვანია სოციალური წარმომავლობა და არა ეროვნება. აუგსბურგში მყოფი ბანდიტების მსგავსი ბანდიტები შეიძლება დაისაჯონ, მაგრამ „როგორც ინდივიდები და არა როგორც კონკრეტული ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენლები“.
COVID-19-ის პანდემია
გერმანიაში COVID-19 პანდემიის დროს ვაიდელის პოზიცია მკვეთრად შეიცვალა. 2020 წლის 12 მარტს მან განაცხადა, რომ COVID-19 შეიძლებოდა „უკონტროლოდ გავრცელებულიყო“ გერმანიაში, მაშინ როდესაც ევროკავშირის ყველა სხვა ქვეყანა „პრაქტიკულად წყვეტდა საზოგადოებრივ ცხოვრებას“. ამას გერმანიისთვის „ფატალური შედეგები“ მოჰყვებოდა და მთავრობას „საბოლოოდ მოუწია შესაბამისი ნაბიჯების გადადგმა“. მან ისაუბრა „ჩვენი მოქალაქეების სიცოცხლესა და ჯანმრთელობასთან უგუნურ თამაშზე“, რადგან, როგორც ცნობილია, ვირუსი „ინფექციის უფრო მაღალ და სიკვდილის უფრო მაღალ რისკს წარმოადგენდა , ვიდრე ჩვეულებრივი გრიპი “. თუმცა, მასობრივი კარანტინის შემდეგ , ვაიდელმა ჯერ კიდევ 2020 წლის 20 აპრილს მოითხოვა ეკონომიკის „დაუყოვნებლივ“ გადატვირთვა; „ფედერალური მთავრობის ქაოტური პოლიტიკა“ „კატასტროფული“ იყო. 2020 წლის მაისის ბოლოს შტუტგარტში და დაადანაშაულა იგი „ძირითადი უფლებების შეზღუდვაში და შემდეგ მათ თანდათანობით აღდგენაში, თითქოს ეს წყალობის აქტი ყოფილიყო“. ZDFheute- სთან საუბრისას მან ზომები „ხშირად გაუგებარი და უსამართლო“ შეაფასა. მას შემდეგ, რაც პარტიის ლიდერმა იორგ მეუტენმა 2020 წლის ნოემბრის ბოლოს კალკარში გამართულ პარტიულ კონფერენციაზე პარტია გააკრიტიკა „Querdenker“-ის (გვერდითი მოაზროვნე) მოძრაობის მიმართ ზედმეტი სოლიდარობის გამოვლენის გამო , ვაიდელმა განაცხადა, რომ მას შეუძლია „რეკომენდაცია გაუწიოს ყველას, ვინც ცდილობს ამ მოძრაობის დისკრედიტაციას, უბრალოდ დაესწრონ Querdenken-ის დემონსტრაციას“ და ინფექციებისგან დაცვის შესახებ კანონი არაკონსტიტუციურად შეაფასა; შესაბამისად, მისი თქმით, „მათ მართლები იყვნენ, რომ ქუჩაში გავიდნენ“.
2021 წლის 24 იანვარს, შვაბიშ გმუნდში გამართულ AfD-ის ღონისძიებაზე , ვაიდელმა საარჩევნო კამპანიის დროს განაცხადა, რომ მუნიციპალური საზოგადოებრივი წესრიგის სამსახურის ინკოგნიტო თანამშრომელმა, სახის ნიღბის გარეშე, კონსტანცის ტბაზე, მის მშობლიურ ქალაქ უბერლინგენში, საცხობში, პრეცელი იყიდა. მან განაცხადა, რომ გამყიდველი კორონავირუსის რეგულაციების ამ პროვოცირებული დარღვევისთვის 2000 ევროთი დააჯარიმეს . ვაიდელმა დასძინა: „ასეც მოხდა; ეს მითხრა მცხობელმა“. უბერლინგენის ქალაქმა კატეგორიულად უარყო ინციდენტი, რომელსაც ვაიდელი ამტკიცებდა, როგორც მტკიცებულებას, „რომ აქ ჯაშუშობის კულტურა კულტივირებულია“ და სამართლებრივი ზომების მიღება გამოაცხადა, თუ კონსტანცის ტბის ოლქში AfD-ის თავმჯდომარის მოადგილე ბოდიშს არ მოიხდიდა. კონსტანცის ტბის ოლქში SPD-ის თავმჯდომარემ, ლეონ ჰანმა, ამ კონტექსტში „ტყუილი“ და „ადვილად უარყოფადი ბრალდება საზოგადოებრივი წესრიგის სამსახურის წინააღმდეგ“. ვაიდელმა ბოდიშის მოხდის თხოვნა 4 თებერვალს, უბერლინგენის საზოგადოებრივი წესრიგის ოფისის ხელმძღვანელთან სატელეფონო საუბრისას შეასრულა. მისი თქმით, მისი ცრუ განცხადების წყარო თავდაპირველად ნახსენები მცხობელი კი არა, თავად ახსენა, არამედ „უბერლინგენის მოქალაქე“, რომელმაც შვაბიშ-გმუნდში გამოსვლამდე ცოტა ხნით ადრე აცნობა მას „საცხობში მომხდარი სავარაუდო ინციდენტის შესახებ“. შემდეგ ვაიდელმა აღიარა: „ეს არ უნდა მომხდარიყო ჩემთვის“. თუმცა, რადგან თავდაპირველად ბოდიში თავის Twitter არხზე არ გამოაქვეყნა, როგორც დაჰპირდა, უბერლინგენის მერმა , იან ცაიტლერმა, განაცხადა, რომ სამართლებრივი პროცედურების მეშვეობით შეწყვეტისა და შეწყვეტის ბრძანებას მოითხოვდა . შემდეგ ვაიდელმა 10 თებერვალს დაწერა Twitter-ზე: „ მომავალ მითს გავეცი . რა თქმა უნდა, ცრუ ისტორიას აღარ გავიმეორებ“. 2021 წლის 23 თებერვალს მან საბოლოოდ ხელი მოაწერა შეწყვეტისა და შეწყვეტის შესახებ დეკლარაციას, რომლითაც დათანხმდა, რომ აღარ გაასაჯაროებდა უბერლინგენის საზოგადოებრივი წესრიგის ოფისის წინააღმდეგ წაყენებულ ბრალდებებს, რომლებიც ყალბი აღმოჩნდა.
2021 წლის 30 ივლისს ვაიდელმა განაცხადა, რომ უახლოეს მომავალში COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინაციას არ გაიკეთებდა და ჩიოდა, რომ გერმანიაში ჯანმრთელი, არავაქცინირებული ადამიანები დისკრიმინაციის მსხვერპლნი ხდებოდნენ - ის ასევე ეწინააღმდეგებოდა ვაქცინაციის ნაგულისხმევ სავალდებულო წესს. 2021 წლის ნოემბრის შუა რიცხვებში მას COVID-19 დაუდასტურდა და სახლში თვითიზოლაცია მოუწია.
2021 წლის 8 დეკემბერს ტელეარხ „ფენიქსისთვის“ ჟურნალისტ ერჰარდ შერფერთან ინტერვიუში ვაიდელმა კატეგორიულად უარყო თავისი განცხადება, რომ საავადმყოფოების ინტენსიური თერაპიის განყოფილებებში პაციენტების უმეტესობა არავაქცინირებული იყო. კითხვაზე, თუ საიდან მიიღო ეს მონაცემები, ვაიდელმა წყაროდ ფედერალური სტატისტიკის სამსახური მოიხსენია . თუმცა, თავად ფედერალურმა სტატისტიკის სამსახურმა სწრაფად განმარტა, რომ მას საერთოდ არ ჰქონდა ასეთი მონაცემები, რამაც მედიაში მნიშვნელოვანი რეაქცია გამოიწვია. გერმანიის პრესის სააგენტოს (dpa) შეკითხვას იმის შესახებ, თუ რომელ კონკრეტულ სტატისტიკურ მონაცემებს გულისხმობდა ის, AfD-ის პოლიტიკოსმა უპასუხოდ დატოვა. გერმანიის სარედაქციო ქსელმა (RND) ვაიდელის ბრალდებები რობერტ კოხის ინსტიტუტის ოფიციალური მონაცემების გამოყენებით უარყო .
2024 წლის მარტში ჰაილბრონში AfD-ის ღონისძიებაზე ვაიდელმა იკითხა, თუ ვინ აიღებდა რეალურად პასუხისმგებლობას „ვაქცინებით დაშავებული ყველა ადამიანისთვის, რომლებიც ინვალიდის ეტლში იმყოფებიან და გარდაიცვალნენ“.
საჯარო სამსახურის მედია
2021 წლის ფედერალური არჩევნების შემდეგ , ARD- თან (გერმანიის მთავარი საზოგადოებრივი ტელევიზიის არხი) ინტერვიუში ვაიდელმა მედიაში „ძალიან აშკარა“ „კონკურენციის დამახინჯებაზე“ ისაუბრა. ვაიდელის თქმით, „მწვანეებს სტიმული მიეცათ; სამპარტიულ საარჩევნო კამპანია ჩატარდა“. მოდერატორმა, ინგო ზამპერონიმ, უპასუხა, რომ მასაც „ხმა მიეცა“, რაც იმას ნიშნავს, რომ ის „არ იყო გარიყული“. შემდეგ ვაიდელმა განაცხადა, რომ ზამპერონი სინამდვილეში კმაყოფილი იყო, რომ სხვა პარტიებმა განაცხადეს, რომ არ შექმნიდნენ კოალიციას AfD-სთან. ARD-ის პროგრამის დირექტორმა, კრისტინ სტრობლმა, „პრობლემურად მიიჩნია ინსტიტუტების, მათ შორის საზოგადოებრივი მაუწყებლების, დისკრედიტაცია ასეთი უსაფუძვლო და დამამცირებელი გზით“. AfD-ის შემთხვევაში, მისი თქმით, ეს „ცხადია, გათვლილი ნაბიჯი“ იყო.
სავარაუდო მუქარა და საარჩევნო კამპანიის დროს გამოსვლის გაუქმება
2023 წლის 3 ოქტომბერს, გერმანიის ერთიანობის დღეს , ვაიდელი უნდა გამოჩენილიყო მიოდლაროითში, ქალაქში, რომელიც თიურინგიასა და ბავარიას შორის საზღვარზე მდებარეობს, 2023 წლის ბავარიის სახელმწიფო საარჩევნო კამპანიის პიკში . ამის ნაცვლად, სცენაზე AfD-ს კიდევ ერთი წარმომადგენელი ავიდა და განაცხადა, რომ ვაიდელი ვერ გამოჩნდებოდა უსაფრთხოების მიზნით, რადგან ის წინა შაბათ-კვირას „უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ ინციდენტში“ მონაწილეობდა. AfD-ს ცნობით, „არსებობდა მინიშნებები, რომლებიც მის ოჯახზე თავდასხმაზე მიუთითებდა“ და პოლიციამ ვაიდელი და მისი ოჯახი შვეიცარიის ქალაქ აინზიდელნში ( შვიცის კანტონი ) მდებარე მათი კერძო საცხოვრებელი სახლიდან ევაკუაცია განახორციელა და უსაფრთხო ადგილას გადაიყვანეს. შესაბამისად, ის და მისი ოჯახი დაცულ სახლში გადაიყვანეს, რომლის დატოვებაც მათ სიცოცხლისთვის საშიში შიშის გამო ამ დროისთვის არ შეეძლოთ. გარდა ამისა, საარჩევნო ღონისძიებაზე ვაიდელის ვიდეომიმართვა გაჟღერდა, სავარაუდოდ, უსაფრთხო სახლიდან, რომელშიც მან სინანული გამოთქვა გამოსვლის შეუძლებლობის გამო. „აფდერმენის გერმანიის“ საპარლამენტო ჯგუფის თავმჯდომარის მოადგილემ, ნორბერტ კლაინვახტერმა , ადგილზე და თავის YouTube არხზე განაცხადა, რომ ეს პოლიტიკურად არასასურველი კანდიდატისთვის შინაპატიმრობას უტოლდებოდა . თუმცა, მეორე დღეს გაირკვა, რომ ალის ვაიდელი 1 ოქტომბრიდან ოჯახთან ერთად მალიორკაზე იმყოფებოდა დასასვენებლად, მათ შორის საარჩევნო კამპანიის დაგეგმილი გამოსვლის დროსაც და არასდროს ყოფილა უსაფრთხო საცხოვრებელში. ის და მისი პარტნიორი 3 ოქტომბრის შუადღისას მალიორკას აღმოსავლეთ სანაპიროზე მდებარე სანაპირო რესტორანში ნახეს. მედიის მოთხოვნების საპასუხოდ, მისმა ოფისმა მოგვიანებით დაადასტურა მისი კუნძულზე დასვენება. არც მისმა ოფისმა და არც მისმა პირადმა პრესმდივანმა არ უპასუხეს, როდის იყო დაგეგმილი მალიორკაში დასვენება. პოლიტიკოსების პირად დაცვაზე პასუხისმგებელი გერმანიის ფედერალური კრიმინალური პოლიციის ოფისმა (BKA) მედიის მოთხოვნების საპასუხოდ განაცხადა, რომ 3 ოქტომბერს საარჩევნო კამპანიის ფარგლებში გამოსვლის გაუქმება BKA-ს ინიციატივით ან რეკომენდაციით არ მომხდარა. შვიცის კანტონის კანტონურმა პოლიციამ, სადაც ვაიდელი და მისი ოჯახი ცხოვრობენ, განაცხადა, რომ 2023 წლის 23 სექტემბერს საპოლიციო ოპერაცია ჩატარდა, თუმცა „პოლიციის ტაქტიკური მიზეზების გამო“ დამატებითი დეტალები არ გახმაურებულა. მიიღო გერმანიის ბუნდესტაგის სესიის კვირაში 2023 წლის სექტემბრის ბოლოს. განაცხადა, რომ „უსაფრთხო სახლის“ შესახებ გავრცელებული ინფორმაცია ცრუ იყოდა რომ ამას პარტიის შიგნით გამოიძიებდნენ. მან თქვა , რომ მისი ბინა სექტემბერში ანტიტერორისტულმა დანაყოფმა დაცალა. ტრავმასთან გასამკლავებლად და ორ მცირეწლოვან შვილთან დაკავშირებული სიტუაციისგან თავის დასაღწევად, ოჯახი მალიორკაზე გაემგზავრა.
არაბრალეული ციტირების შეცდომები
2023 წლის დეკემბერში, გაზეთმა „Süddeutsche Zeitung“-მა გამოაქვეყნა ექსპერტის დასკვნის ამონარიდები, სადაც ნათქვამი იყო, რომ ვაიდელის 2011 წლის დისერტაცია, *ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საპენსიო სისტემა*, შეიცავდა მრავალ პლაგიატირებულ ფრაგმენტს და არასწორად ატრიბუტირებულ ციტატებს. ექსპერტის დასკვნა შეუკვეთა და დააფინანსა უცნობმა მხარემ. „ Süddeutsche Zeitung“- მა ეს პროცედურა ვაიდელისთვის ზიანის მიყენების მცდელობად შეაფასა. ბაიროითის უნივერსიტეტმა ექსპერტის დასკვნა განსახილველად წარუდგინა თავის „აკადემიური მთლიანობის კომისიას“. შემდგომში კომისიამ ერთხმად უარყო პლაგიატის ბრალდებების შემდგომი გამოძიების მიზნით ძირითადი პროცედურის დაწყება. ციტირების ცალკეული შეცდომები არასაკმარისი მასშტაბითა და მნიშვნელობით იყო აკადემიური გადაცდომის დასადასტურებლად .
ლეზე-მაჟესტეს დავა
2024 წელს, ალის ვაიდელმა გააკრიტიკა რობერტ ჰაბეკი , მაშინდელი ეკონომიკური საქმეთა მინისტრი და მწვანეთა პარტიის ვიცე-კანცლერი , პენსიონერის წინააღმდეგ სამართლებრივი ქმედებების დაწყების გამო, რომელმაც მას სოციალურ მედიაში „პროფესიონალი იდიოტი“ უწოდა . საჩივრის შემდეგ, როგორც ვაიდელმა, ასევე გერმანიის ალტერნატივამ (AfD) გამოიყენეს შემდგომი დებატები ჰაბეკის წინააღმდეგ კამპანიისა და საკამათო 188-ე მუხლის (პოლიტიკურ ცხოვრებაში ჩართული პირების შეურაცხყოფა, ცილისწამება და ცილისწამება ) გამოყენებისთვის. მაგალითად, დეკემბერში ბუნდესტაგში გამოსვლისას ვაიდელმა ისაუბრა „პოლიტიკურ კლასზე, რომელიც ისეთივე პანიკაშია, როგორც მგრძნობიარე და რომელიც ბოროტად იყენებს სასამართლო სისტემას, რათა გააჩუმოს განსხვავებული აზრის მქონე მოქალაქეები სპეციალურად შექმნილი „ლეზე-მაჟესტე“ კანონის შესაბამისად “.
თუმცა, T-Online-ის მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ ალის ვაიდელმა 2017 წელს ჰამბურგის რეგიონულ სასამართლოში უკვე შეიტანა აკრძალვა NDR- ის სატირული ჟურნალის, Extra 3-ის წინააღმდეგ , რადგან სატირიკოსმა კრისტიან ერინგმა მას გადაცემაში „ ნაცისტი მეძავი “ უწოდა . ჰაბეკის გარშემო არსებული დისკუსიის შემდეგ, ვაიდელმა 2024 და 2025 წლებში გერმანიის სისხლის სამართლის კოდექსის 188-ე მუხლის შესაბამისად მრავალი სისხლის სამართლის ბრალდება წაუყენა ფიზიკურ პირებს. ადვოკატმა მარიო კროშევსკიმ განაცხადა, რომ მას „საქმეებით სავსე კარადა აქვს“ და „AfD-სთან დაკავშირებული 100 ბრალდება, რომელთა 90 პროცენტი ქალბატონი ვაიდელის წინააღმდეგაა“. კიდევ ერთი ადვოკატი, მარიოლა ვენდე, წარმოადგენს 20 კლიენტს, რომელთა წინააღმდეგაც სულ დაახლოებით 200 ბრალდებაა წაყენებული, თითქმის ყველა AfD-ის შიგნიდან, ძირითადად თავად ვაიდელის მიერ. ერთ შემთხვევაში, ერთი პირის წინააღმდეგ 50-ზე მეტი ბრალდებაა წაყენებული.
მიღება პოპ კულტურაში
ვაიდელი და მისი პოლიტიკა რამდენიმე სიმღერის თემა გახდა, მათ შორის რეპერ დისარსტარის „ალისა საოცრებათა ქვეყანაში“ (ალბომი Bohemien , 2019) და პანკ ჯგუფ Broilers- ის „ ალისა და სარა“ (ალბომი Puro Amor, 2021) , რომელიც მის ურთიერთობაზეა ფოკუსირებული სარა ბოსარდთან. რეპერმა ფარიდ ბენგმაც არაერთხელ გამოაცხადა ვაიდელი თავისი სიმღერების ანტაგონისტად, სანამ ვაიდელმა სამართლებრივი სარჩელით არ დაარწმუნა იგი, ხელი მოეწერა შეწყვეტისა და შეწყვეტის დეკლარაციაზე 2019 წლის ივნისში.
ოჯახი და პირადი ცხოვრება
მამის მხრიდან ვაიდელის ოჯახი ზემო სილეზიის ქალაქ ლობშუციდანაა . მამამისი, გერჰარდ ვაიდელი, ზემო სილეზიაში 1939 წლის იანვარში დაიბადა და 1945 წლის თებერვალში დედასთან და დასთან ერთად აღმოსავლეთ ვესტფალიის ქალაქ ვერლში გაიქცა . 1972 წელს მან საოფისე ავეჯის გაყიდვების სააგენტო დააარსა და ავეჯის, ავეჯისა და ანტიკვარიატის გაყიდვების წარმომადგენლად მუშაობდა.
ვაიდელის ბაბუა, ჰანს ვაიდელი (1903–1985), იურიდიულ მეცნიერებათა დოქტორის ხარისხის მფლობელი და ნაცისტი ჩინოვნიკი იყო . ალის ვაიდელს „ოჯახური უთანხმოების გამო“ ბაბუასთან არანაირი კონტაქტი არ ჰქონია და მისი წარსულის შესახებ არაფერი იცოდა.
ვაიდელის ძირითადი საცხოვრებელი და საგადასახადო მისამართი კონსტანცის ტბაზე , უბერლინგენშია . შვეიცარიის ხელისუფლების ცნობით, ის ასევე 2017 წელს რეგისტრირებული იყო ბერნის კანტონში , ბიელში , სადაც ასევე იხდიდა გადასახადებს. ვაიდელი, რომელიც ლესბოსელია და უარს ამბობს ქვიარად მოხსენიებაზე , 2009 წლიდან ურთიერთობაშია სარა ბოსარდთან (დაიბადა 1982 წელს) და ამჟამად ისინი რეგისტრირებულ პარტნიორობაში არიან . წყვილი ერთად ზრდის ორ ვაჟს - უფროსი ვაჟი დაიბადა 2012/13 წლებში - რომლებსაც ორი განსხვავებული მამა ჰყავთ და რომელთა დედაც ბოსარდია. ბოსარდი შრი-ლანკიდანაა და სამი თვის ასაკში შვეიცარიელმა პასტორმა და მისმა მეუღლემ იშვილეს. კინოსა და ტელევიზიის წარმოების მენეჯერის რანგში, მას ბიელში „მემარცხენე მეგობრების წრე“ ჰყავდა, რომელიც მან დაკარგა, როდესაც ვაიდელთან მისი ურთიერთობა გახდა ცნობილი. შედეგად, მას სამსახური არ მიუღია. ვაიდელის თქმით, მისი პოლიტიკური განცხადებების გამო ოჯახის წინააღმდეგ მტრობის სხვადასხვა ფორმა იყო მიმართული, ამიტომ ოჯახი 2018 წელს შვიცის კანტონში , აინსიდელნში გადავიდა საცხოვრებლად. ასევე არსებობს მტრობა ვაიდელის პარტიის შიგნით მისი ლესბოსური ურთიერთობის გამო.
ვაიდელი ფრიდრიხ ა. ფონ ჰაიეკის საზოგადოების წევრი იყო 2021 წლის იანვრამდე
როგორც პირად, ასევე პარტიულ საუბრებში ვაიდელი უპირატესობას ანიჭებს, რომ მას მეტსახელად „ლილი“ მიმართონ.
იხ.ვიდეო - "Вы предали избирателей, господин Мерц!" — Яростная речь Алисы Вайдель в Бундестаге.
ნაწერები (შერჩეული)
- ბანკების როლი კორპორატიულ მმართველობაში, როგორც ტრანსფორმაციის პოლიტიკის კონცეფცია. ანალიზი ინსტიტუციური ეკონომიკის პერსპექტივიდან, ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის შემთხვევის შესწავლის გამოყენებით. (ბაიროიტის უნივერსიტეტი, მაგისტრის ნაშრომი, 2004).
- ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკის საპენსიო სისტემა: რეფორმის ვარიანტები ორდოლიბერალური პერსპექტივიდან რისკებისადმი მდგრადობის გასაზრდელად (= ეროვნული ეკონომიკის შესახებ ნაშრომები , ტომი 60). PCO-Verlag, ბაიროითი 2011, ISBN 978-3-941678-25-5 (ასევე: ბაიროითი, უნივერსიტეტი, დისერტაცია, 2011).
- განსხვავებული აზრი. ფიქრები გერმანიაზე . Plassen Verlag, Kulmbach 2019, ISBN 978-3-86470-631-8
- ევრო არ არის ევროინტეგრაციის მექანიზმი. In: Georg Rüter, Patrick Da-Cruz, Philipp Schwegel (eds.): Health Economics and Economic Policy. ფესტივალი პროფ . Lucius & Lucius, Stuttgart 2011, ISBN 3-8282-0543-7 , გვ. 188–200.
- ჩინეთის საბანკო სისტემა გარდამავალ პერიოდში: რეფორმის აუცილებლობა მარეგულირებელი პოლიტიკის პერსპექტივიდან . პიტერ ობერენდერი და იოხენ ფლეიშმანი (რედ.): ჩინეთი გარდამავალ პერიოდში. სისტემური ცვლილების ფონი და პერსპექტივები. PCO-Verlag, ბაიროითი 2004, გვ. 251–270, ISBN 978-3-936299-32-8 .
