მარსის კოლონიზაცა

მხატვრის მიერ წარმოსახული მარსის კოლონია.

მოგზაურობა მარსზე ადამიანე გადასხმა შემდგომი კოლონიზაცია რატომ მარსი? პირველი რიგში ახლოა და განსხვავებით ვენერისგან უფრო პირობითად რომ ვთქავთ ყველაზე ოპტიმალური პლანეტაა მზის სისტემაში. მიზანი შექმნა ბაზა სამეცნიერო კვლევებისთვის მასზე და მის თანაგზავებზე ასევე შესაძლებელია კოლონიზაცია ასტეროიდების ზოლზშიც (მათ შორის მოპოვება სასარგებლო წიაღისეულის რ-ის პროექტები არსებობს) ასევე მარსი შესაძლოა მდიდარი იყოს მინერალური რესურსებით, ვიანიდა მარსზე არაა თავისუფალი ჟანგბადი ატმოსფეროში მდიდარი წიაღისეული უნდა იყოს ფერადი და  ძვირფასი ლითონებისა როგორიცაა : სპილენძი, რკინა, ვოლფრამი, რენიუმი, ურანი, ოქრო, თვით მოპოვებაც უფრო მდიდრული იქმნება ვიდრე დედამიწაზე.მაგ, ვინაიდან მარსზე ბიოსფერო არაა და მაღალი ფონი რადიაციისა შეიძლება ფარატოდ გამოვიყენოთ თერმობირთვული მუხტები საბადოების გასახნელად,მეორე მხრივ დღეს დღეობით იმდენად დიდია ხარჯები მარსზე გაგზავნისა და აგრესიულ  გარემოში მუშაობა, ვერანაირი საბადოები ვერ გაათანაბრებს. არის ტეხნიკური და ბიო-მედიცინური პრობლემებიც 

.იხ. ვიდეო- მარსის კოლონიზაცია და ახალი აღმოჩენები [ეპიზოდი 49]

დემოგრაფიული პრობლემების გადაწყვეტა დედამიწაზე. ამისათვის საჭირო იქნება მაშტაბური გადასროლა მარსზე რაც ჯერჯერობით ჩვენი ეხლანდელი ტეხნიკური შესაძლებლობლებს აღემატება.
იხ. ვიდეორბი მარსის კოლონიზაციაზე

იხ. ვიდეო

 მთავარი მიზანი წარმოადგენს შექმნა ,,კოლბის ადამიანები'' იმ შემთხვევაში თუ გლობალური კატაკლიზმები მოხდა დედამიწაზე.
ფაქტორები რ-იც ამარტივებს კოლონიზაციას
მარსის დღე-ღამე ტოლია 24 სთ 39 წთ 35,244 წმ შედეგად მარსზე და დედამიწაზე დღეიღამე სმენები ერთნაირია. ხოლო წელი გრძელდება 687 დღე რაც 1,88-ჯერ მეტია დედმიცისა.
მარს გააჩნია ატმოსფერო მიუხედავად იმისა რომ მისი სიმკრივე 0.7% დედამიწისა ის აძლევს გარკვეულწილად დაცვასმზისა და კოსმოსური გამოსხივებისგან. ასევე ამსუბუქებს აეროდინამიკურ მუხრუჭს კოსმოსური საფრენი აპარატების. მარსზე არის წყალი საგრძნობი.
მარსის გრუნტი არის pH, რაც ახლოა დედამიწისა რათა გამოყენებული იყოს მცენარეების მოსაყვანად ასევე ატმოსფეროში დიდი რაოდენობითაა ნახშიროჟანგი და სხვა.

იხ. ვიდეო 

მარსის კოლონიზაცია რეალური გეგმა მარსის დასახლების იხ. ვიდეო

ძირითადი სირთულეები

კოლონისტებისა და ტვირთების მარსზე გადაზიდვის უკიდურესად მაღალი ღირებულება კოლონიზაციის პროექტის მთავარი შემზღუდველი ფაქტორია. მარსზე გასაფრენად კოსმოსური ხომალდის შექმნა რთული ამოცანაა. ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა ასტრონავტების დაცვა მზის რადიაციის ნაწილაკების ნაკადებისგან. Curiosity როვერზე RAD გამოსხივების დეტექტორის პირდაპირი გაზომვების შედეგების მიხედვით, მარსსა და დედამიწას შორის ფრენის დროს, მისი მონაწილეები მიიღებენ კოსმოსური გამოსხივების პოტენციურად საშიშ დოზას 0,66 სივერტი (დაახლოებით 1,8 მილიზივერტი დღეში). ხოლო NASA-ს სტანდარტების მიხედვით, მაქსიმალური დასაშვები დოზაა 0.6-დან 1 Sv-მდე ქალებისთვის და 0.8-დან 1.2 Sv-მდე მამაკაცებისთვის (ითვლება, რომ კიბოს განვითარების დამატებითი რისკი ამ დოზებით არ აღემატება 3%-ს). გემის კანს შეუძლია დაბლოკოს მთელი რადიაციის მხოლოდ 5% - მზის ქარის ნაწილაკები და თითქმის შეუძლებელია მაღალი ენერგიის სხივებისგან დაცვა (დარჩენილი 95%). ამიტომ მარსზე მიმავალ კოსმოსურ ხომალდს უნდა ჰქონდეს სპეციალური „თავშესაფრები“ ან რადიაციისგან დაცვის სხვა საშუალებები, ან საჭიროა ფრენის დროის შემცირება. ამ პრობლემის გადაჭრის რამდენიმე გზაა შემოთავაზებული, მაგალითად, კორპუსისთვის სპეციალური დამცავი მასალების შექმნა ან თუნდაც მოქმედების მექანიზმით პლანეტარულის მსგავსი მაგნიტური ფარის შექმნა.

იხ. ვიდეო - Как Илон Маск хочет колонизировать Марс? Этапы заселения красной планеты.

ასევე არსებობს სირთულეები ზედაპირზე დაშვებისას, რომელიც მოიცავს მინიმუმ ოთხ სავალდებულო ეტაპს:

ძრავის დამუხრუჭება ხელახლა შესვლამდე

ატმოსფერული დამუხრუჭება

ატმოსფერული ძრავის დამუხრუჭება

დაშვება უზარმაზარ კომპლექსურ აირბალიშებზე ან უნიკალური ამწის დახმარებით.

პლანეტათაშორისი ფრენის „გაშვების ფანჯარა“ იხსნება 26 თვეში ერთხელ. ფრენის დროის გათვალისწინებით, თუნდაც ყველაზე იდეალურ პირობებში (პლანეტების წარმატებული მდებარეობა და სატრანსპორტო სისტემის ხელმისაწვდომობა მზადყოფნაში), ცხადია, რომ დედამიწის მახლობლად მდებარე სადგურებისგან ან მთვარის ბაზისგან განსხვავებით, მარსის კოლონია, პრინციპში, ვერ შეძლებს ოპერაციული დახმარების მიღებას დედამიწიდან ან ხმელეთზე ევაკუაციაში საგანგებო სიტუაციის შემთხვევაში, რომლის დამოუკიდებლად მართვა შეუძლებელია. ამრიგად, მარსზე გადარჩენისთვის, კოლონიას უნდა ჰქონდეს გარანტირებული ავტონომია მინიმუმ სამი დედამიწის წლის განმავლობაში. ამ პერიოდის განმავლობაში სხვადასხვა საგანგებო სიტუაციების, აღჭურვილობის გაუმართაობის, სტიქიური უბედურებების გაჩენის შესაძლებლობის გათვალისწინებით, ცხადია, რომ გადარჩენის უზრუნველსაყოფად, კოლონიას უნდა ჰქონდეს აღჭურვილობის მნიშვნელოვანი რეზერვი, საწარმოო სიმძლავრეები ყველა ფილიალში. საკუთარი მრეწველობა და, რაც მთავარია, ენერგიის გამომუშავების სიმძლავრეები, რადგან კოლონიის მთელი წარმოება და მთელი სასიცოცხლო უზრუნველყოფა მკვეთრად იქნება დამოკიდებული ელექტროენერგიის საკმარისი რაოდენობით ხელმისაწვდომობაზე.

მარსზე ფრენისა და პლანეტაზე ყოფნისას შესაძლო პრობლემების შესასწავლად ჩატარდა სხვადასხვა კვლევები: ე.წ. ანალოგური სადგურები, ჩატარდა ექსპერიმენტები მარსზე პილოტირებული მისიის პირობების სიმულაციისას. მარსზე ყოფნის პირობებთან დაკავშირებული შემდეგი ძირითადი პრობლემები შეიძლება გამოიყოს:

კოსმოსური გამოსხივების მაღალი დონე

ტემპერატურის ძლიერი სეზონური და ყოველდღიური რყევები.

მეტეორის საფრთხე.

დაბალი ატმოსფერული წნევა.

მტვერი პექლორატებისა და თაბაშირის მაღალი შემცველობით. მისი ნაწილაკები ძალიან მცირეა იმისთვის, რომ მათგან სრულად იზოლირებული იყოს და მისმა ელექტროსტატიკური თვისებები (ხახუნის შედეგად) შეიძლება გაანადგუროს აღჭურვილობა .

მარსის ქვიშის ქარიშხალი, რომლებიც ჯერ კიდევ ბოლომდე არ არის გასაგები და რომელთა პროგნოზირება ჯერ კიდევ შეუძლებელია მეტეოროლოგიური თანამგზავრის გამოყენებით.

სიცოცხლისთვის აუცილებელი ძირითადი ელემენტების მცირე რესურსი (როგორიცაა აზოტი, ნახშირბადი

იხ. ვიდეო - მარსის კოლონიზაცია, წითელ პლანეტაზე ადამიანის დასახლების პირველი ნაბიჯი

ექსპერიმენტი ჩატარდა გრავიტაციულ გარემოში ან უწონად. შემუშავდა თაგვებზე ექსპერიმენტის პროექტი დედამიწის ორბიტაზე „Mars Gravity Biosatellite[en]“, მაგრამ 2009 წელს ის გაუქმდა დაფინანსების არარსებობის გამო. თაგვებზე ჩატარებულმა ბოლო კვლევებმა აჩვენა, რომ უწონობის (სივრცის) ხანგრძლივი ზემოქმედება იწვევს ღვიძლში დეგენერაციულ ცვლილებებს, ასევე დიაბეტის სიმპტომებს. ორბიტიდან დაბრუნების შემდეგ ადამიანებს ჰქონდათ მსგავსი სიმპტომები, მაგრამ ამ ფენომენის მიზეზები უცნობი იყო.

ფრენის დროს ხანგრძლივი უწონობა ასევე შორს არის უვნებელი. გრავიტაციის არარსებობის პირობებში, არ არის საჭირო სისტემების შრომისმოყვარეობა, რომლებიც დედამიწაზე უწევთ მას წინააღმდეგობის გაწევას. უპირველეს ყოვლისა, ეს არის კუნთოვანი სისტემა და გულ-სისხლძარღვთა სისტემა. უწონად მდგომარეობაში მყოფ ადამიანზე დაკვირვებისას შეინიშნებოდა შემდეგი ცვლილებები: სისხლი მიედინება ტანის ზედა ნაწილში, გული იწყებს სისხლის უფრო ინტენსიურად გადატუმბვას, ორგანიზმი ამას აღიქვამს, როგორც ორგანიზმში ჭარბი სითხის ინდიკატორს, შედეგად. რომელიც იწყებს ჰორმონების გამოყოფას წყალ-მარილის გაცვლის „მოწესრიგებისთვის“. ამ ყველაფრის შედეგად ორგანიზმი უამრავ სითხეს კარგავს: ასტრონავტების სისხლის მოცულობა შეიძლება თითქმის მეოთხედით შემცირდეს, რაც გავლენას ახდენს სისხლის მიმოქცევასა და ნივთიერებათა ცვლაზე. აღინიშნება გულის აქტივობის შენელება, არითმია, სისხლის გადანაწილება (გამოიხატება სახის შეშუპებით და გრძნობათა ორგანოების დარღვევით ინტრაკრანიალური წნევის მომატების გამო) და ჟანგბადის მოხმარების შემცირება (რაც იწვევს გამძლეობის შემცირებას). გარდა ამისა, უწონადობის მდგომარეობაში ხანგრძლივი ყოფნისას, კუნთების ატროფია ხდება მათი სიძლიერის შემცირებით, ხოლო ძვლები კარგავენ კალციუმს და კალიუმს და უფრო მტვრევადი ხდება; ეს პროცესი, რომელსაც ოსტეოპოროზი ეწოდება, იწვევს სისხლში კალციუმის დონის მატებას, რაც თავის მხრივ ხელს უწყობს თირკმელებში ქვების წარმოქმნას, ყაბზობას და ფსიქიკურ აშლილობას. მეცნიერთა აზრით, კოსმოსში 8 თვის შემდეგ ადამიანს ორ წელზე მეტი დასჭირდება გამოჯანმრთელებისთვის. უწონაობა არღვევს სენსორულ-მოტორული და ვესტიბულური სისტემების ფუნქციონირებას, რაც იწვევს ზღვის ავადმყოფობის მსგავს მდგომარეობას (თუმცა, ასტრონავტების უმეტესობა სწრაფად ეგუება მას). გარდა ამისა, მას შეუძლია უარყოფითად იმოქმედოს ადამიანის ურთიერთქმედებაზე მის მიკრობიომთან, თუმცა ეს საკითხი შემდგომ შესწავლას საჭიროებს . მიკროგრავიტაციამ შესაძლოა გამოიწვიოს მხედველობის დაქვეითება ინტრაკრანიალური წნევის გაზრდის გამო. საბოლოოდ, ორგანიზმის იმუნური პასუხი ირღვევა მუდმივი სტრესის მდგომარეობაში მყოფი იმუნური უჯრედების არსებობის გამო.

სადიაციული ფონი მარსზე

მარსზე სუსტი მაგნიტური ველი ასევე მავნე გავლენას ახდენს სხეულზე, რის შედეგადაც ადამიანში ირღვევა ავტონომიური ნერვული სისტემის მუშაობა. ამიტომ, კოსმონავტების ბანაკში მარსზე დაშვებისას, საჭირო იქნება ხელოვნური მაგნიტური ველის შექმნა. ეს საკითხი ასევე ბოლომდე არ არის გასაგები.

ქრომის მჟავას მარილები, რომლებიც შესაძლოა შეიცავდეს მარსის მტვერს, შეიძლება სერიოზული ზიანი მიაყენოს ადამიანის ორგანიზმს.

ორთოსტატული არასტაბილურობა[en] პლანეტაზე დაშვების შემდეგ.

რის შედეგადაც შეიძლება მოხდეს მცირე გემების ბლოკირება. ქალები უფრო მგრძნობიარენი არიან ამ დაავადების მიმართ, ასევე რადიაციის ზემოქმედების მიმართ და ამიტომ, მრავალი მეცნიერის აზრით, ქალების მონაწილეობა პირველ მარსის ექსპედიციაში არასასურველია .

არასწორი კვება.

ძილის დარღვევა, შესრულების დაქვეითება, მეტაბოლური ცვლილებები. კოსმოსში ხანგრძლივი მუშაობისას ირღვევა ადამიანის სიცოცხლის აქტივობის 24-საათიანი ციკლი, რის შედეგადაც ირღვევა საჭმლის მომნელებელი სისტემა და ნივთიერებათა ცვლა. ვინაიდან მთლიანობაში ეს გავლენას ახდენს მისიის წარმატებაზე, აუცილებელია (ასევე ფრენის დროს) შეიქმნას პირობები მიწიერის მიბაძვით: დღისა და ღამის შეცვლა (განათება), მუშაობის რეჟიმი, კვება და ფიზიკური აქტივობა.

შეზღუდულ სივრცეში ხანგრძლივი ყოფნის ფსიქოლოგიური ასპექტი: კოგნიტური და ქცევითი დარღვევები, გუნდური მუშაობის სირთულეები. აგრესიის გაზრდის თავიდან ასაცილებლად და, შედეგად, ასტრონავტებს შორის კონფლიქტების თავიდან ასაცილებლად, მეცნიერები კვლავ გვთავაზობენ, შექმნან პირობები რაც შეიძლება ახლოს მიწიერთან და გარდა ამისა, გუნდის ფრთხილად შერჩევა ფსიქოლოგიური ჯანმრთელობის მიხედვით. როგორც რწმენის, რწმენის, ცხოვრების წესის და სხვა ასპექტების საფუძველზე.

ცივილიზაციისგან დაშორება იწვევს ადეკვატური სამედიცინო დახმარების ნაკლებობას, გარდა ამისა, მკურნალობის არაპროგნოზირებად ეფექტს წამლების გრძელვადიანი შენახვის გამო უწონობისა და რადიაციის პირობებში, აგრეთვე ორგანიზმში მათი განაწილებისა და გამოყენების შესაძლო ცვლილებებს.

დეკომპრესიული დაავადების განვითარების ალბათობა იზრდება,

იხ. ვიდეო - Elon Musk Just Revealed NASA's TERRIFYING Discovery On Mars

მარსის კვლევები

                         მარსის კვლევები

                                                
მარსის ფოტოსურათი, დაშორებული დედამიწიდან 68 მილიონი კმ. გადაღებული კომოსური ტელესკო ,, ჰაბლის''  მიერ
ესფახლავთ სამეცნიერო პროცესი შეგროვება და  სისტემატიზაცია მონაცემების მიღება მზის სისტემის მეოთხე პლანეტაზე. კვლევების პროცესები მოიცავს სახვადასხვა მეცნიერებების ცოდნას ისეთი როგორიც არის ასტრონომია, ბიოლოგია, პლანეტოლოგია, და სხვ.
მარსის კვლევები დაიწყო დიდი  ხნის  3,5 ათასი წლის წინ, ძველ ეგვიპტეში. პირველი ფართო ცნობები მარსის განლაგებაზე შედგენილი იყო ბაბილონური ასტრონომების მიერ, სადაც შემუშავებული იყო სხვადასხვა მათემატიკური მეთოდოლგიით წინსაწარმეტყველება მარსის ადგილდებარეობის შესახებ.
იხ. ვიდეო ახალი ამბები 

ხოლო ძველი ბერძნები იყენებდნე  ბაბილონელებისა და ეგვიუპტელების მონაცემებს.  ელინისტური  ფილოსოფოსებმა შეიმუშავეს  დაწვრილებითი გეოცენტრული  მოდელი სადაც ხსნიდნენ პლანეტების მოძრაობას. რადენიმე საუკუნის შემდეგ  ინდოელმა და ისლამოსტურმა ასტრონომებმა შეაფასეს მარსის ზომა და დაშორება დედამიწსგან. ხოლო  XVI -ს -ში ნიკოლოზ კოპერნიკმა წარმოადგინა გეცენტრული მოდელი სისტემა მზის სიტემის აღწერისთვის წრიული პლანტერარული ორბიტა. მისი სედეგები გადახედილ იქნა იოჰანეს კეპლერის მიერ, რ-მაც გამოავლინა უფრო ზუსტი ეკლიპტიკური ობიტა მარსის, დაკვირვების შედეგად.

პირველი დაკვირვება ტელესკოპის მეშვეობით მარსის განახოციელა გალილეი გალილეომ 1610წ-ს. მეთქვსმეტე საუკუნეში აღმოჩენილ იქნა პლანეტის ზედაპირი, განსხვავებული გარშემო თავისი ბრწყინვალებით (ალდებო) მათ შორის ლაქებიც მარსის ზღვა და ნათელი ლაქები მარსის პოლარული ქუდები. ასევე განსაზღვრული იყო პლანეტის ბრუნვის  პერიოდი და თავისი ღერძი დახრა.  

მარსი კვლევები საპლანეტათაშორისო სადგურებით

თანამედროვე ტოპოგრაფიული რუქა მარსის

1960-წწ-ში დაიწყო გაშვებები ავტოატური სალნატათაშორისო სადგურების (ასს) მარსის კვლევებისთვის. თავდაპირველად პლანეტის კვლევები წარმოებდა ფრენის ტრტაექტორიით (მარინერ-4, მარინერ-6, მარინერ-7) შემდგომ ორბიტაზე ხელუვნური თანამგზავრებით და უშუალოდ ზედაპირზე. პირველი კოსმოსური აპარატი, რ-იც მარსი გამოიკვლია ფრენის ტრაექტორიით იყო ამერიკული მარინერ-4. ხოლო პირველი ხელოვნური თანაგზავრი ამერიკული მარინერ-9. 1971 წლამდე 14 გაშვებიდან ავტომატური სადგურების მარსზე, 10 იქიდან  წარუმატებელი იყო. 

მიმდინარე მისიები

ავტოპორტრეტი ნარსახოდი კურიოზიტი

მარსის ორბიტაზე მუშაობს 6  თანამგზავრი:

•  «მარს ოდისეა » ( 24 ოქტობრიდან 2001 წ-ის );
•  «მარს - ექსპრეს» (  25 დეკებრიდან  2003 წ-ის);
•  «მარსიანული სადაზვერვო თანაგზავრი» (  10 მარტიდან 2006 წ-ის );
•  მავენი (  22 სექტებრიდან  2014 წ-ს );
•  «მანგალიანი» ( 24 სექტებრიდან  2014 წ-ს).
•  «ტრეის გას ორბიტერ » (  19 ოქტობრიდან 2016 წ-ის)
• პლანეტის ზედაპირზე მუშაობენ შემდეგი ავტომასტური სადგურები

•  «კურიოსიტი» (Mars Science Laboratory) (  6 აგვისოტად 2012 წ-ის);
•  «InSight» ( 26 ნოემბრიდან  2018 წ-ის ).

მარსის მიმართულებით გზაშია

•  «Аль-Амаль»
•  «Тяньвэнь-1»

შემდეგი კვლევები მარსის გამოყოფილია ორი მიმართულება - ხანგრძლივი კვლევები მარსის ავტომატური კოსმოსური სადგურების მეშვეობით და განხორცილება პილოტირებული ფრენების (შესაძლო მარსის კოლონიზაცია)

ნასას ხემძღვანელობამ დაავალა რადენიმე სამეცნიერ-კვლევითი ორგანიზაცია, რ-ებაც უნდა შექინმას მომავლის  რობოტ-მკვლევარებიწითელი პლანეტის კვლევებისთვის იაპონიისა და ლალაბის უნივერსისტეტის მეცნიერთა ჯგუფების მიერ ჩატარებული კვლევების თანახმად აჩვენა, რომ  ხნელეთის ზოგიერთი მწერებიდან კოპირებული რობოტები სკამაოდი კარგად ახრხებენ მკაცრი პირობებში მუშოაბას კერძოდ ფრთებს შეუძლიათ საკმარისად მიზიდვა ფრენისთავის მარისი თხელი ატმოსფეროში გადაფრენებისთვის ვიდრე დედამიწაზეა. მარსზე განლაგდება პატარა როვერები რომლებიც მობილური ბაზა იქნება მიაწოდოს ყვეწლა საჭირო კომუნიკაციის გასწვრივ ყველა შეგროვებული ინფორმაციებს გადასცემს დედამიწას. პრინციპში იგივეს აკეთებენ ეხლა როვერებიც, რ-ებიც ახლა წითელ პლანეტაზე არიან, მაგრამ ფრინავი ასისტეტების გამოყენება მათ დაეხმარება დიდი ტერიტოიების დაფარვაში და უფრო მეტი სამეცნიერო ინფორმაციი შეგროვებაში.

                            რეკლამა

იხ... ბმულზე ... ➣➣➣➣➣➣➣

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ილონ მასქის თვლის რომ ადამიანი უნდა გახდეს მულტიპლანატარული არსება

                    SpaceX მარსის პროგრამა 

                         

                            მარსის ტერაფოპრმირების მხატრული ილუსტრაცია სხვდასხვა ეტაპზე
SpaceX Mars პროგრამა არის განვითარების პროგრამა, რომელიც ინიცირებულია ელონ მასკისა და SpaceX-ის მიერ, რათა ხელი შეუწყოს მარსის საბოლოო კოლონიზაციას. პროგრამა მოიცავს სრულად მრავალჯერად გამოყენებადი რაკეტა ტამარებელს, ადამიანის მიერ შეფასებულ კოსმოსურ ხომალდებს, ორბიტაზე მყოფი საწვავის ტანკერებს, სწრაფი შემობრუნების გაშვებას/სადესანტო სამაგრებს და სარაკეტო საწვავის ადგილობრივ წარმოებას მარსზე in situ რესურსების გამოყენების (ISRU) საშუალებით. SpaceX-ის მისწრაფება იყო პირველი ადამიანების დაშვება მარსზე 2024 წლისთვის, მაგრამ 2020 წლის ოქტომბერში ილონ მასკმა დაასახელა 2024 წელი, როგორც მიზნად ეკიპაჟის გარეშე მისია. Axel Springer Award 2020 ელონ მასკმა თქვა, რომ იგი დარწმუნებულია, რომ პირველი ეკიპაჟის ფრენები მარსზე 2026 წელს განხორციელდება.

პროგრამის ძირითადი ელემენტია დაგეგმილი იყოს SpaceX Starship, სრულად მრავალჯერადი გამოყენებადი სუპერ მძიმე რაკეტია მატარებლის შექმან ს, რომელიც შექმნის პროცესშია 2018 წლიდან. დიდი ტვირთამწეობის მისაღწევად, კოსმოსური ხომალდი პირველ რიგში გავა დედამიწის ორბიტაზე, სადაც მოსალოდნელია მისი საწვავის შევსება ეაკეტა ტანკერის მეშევებით სანამ ის გაემგზავრება მარსზე. მარსზე დაშვების შემდეგ, კოსმოსური ხომალდი დატვირთული იქნება ადგილობრივი წარმოების საწვავით დედამიწაზე დასაბრუნებლად. Starship-ის რაკეტა მატარებლითრ მოსალოდნელი დატვირთვა არის 100-150 ტონა (220,000-330,000 ფუნტი) მარსზე გავა. SpaceX აპირებს თავისი რესურსების კონცენტრირებას მარსის კოლონიზაციის პროექტის სატრანსპორტო ნაწილზე, მათ შორის საბატიეს პროცესზე დაფუძნებული საწვავის ქარხნის დიზაინზე, რომელიც განლაგდება მარსზე მეთანისა და თხევადი ჟანგბადის სინთეზირებისთვის, როგორც სარაკეტო ძრავები ატმოსფერული ნახშირბადის ადგილობრივი მიწოდებიდან. დიოქსიდი და მიწისთვის ხელმისაწვდომი წყლის ყინული თუმცა, მასკი 2016 წლიდან მხარს უჭერს მარსის გრძელვადიანი დასახლების მიზნების უფრო დიდ კომპლექტს, რაც ბევრად აღემატება SpaceX-ის პროექტების მშენებლობას; ნებისმიერი წარმატებული კოლონიზაცია საბოლოოდ ჩაერთვება კიდევ ბევრ ეკონომიკურ აქტორს - იქნება ეს ინდივიდები, კომპანიები თუ მთავრობები - რათა ხელი შეუწყოს მარსზე ადამიანის ყოფნის ზრდას მრავალი ათწლეულის, ან თუნდაც საუკუნეების განმავლობაში.

იხ ვიდეო ილო მასქის ინტერვიუ ილომ მასქის შეხვედრის მთავარი თემა იყო კოსმოსი: ელონმა ისაუბრა Starship-ის პირველ ორბიტალურ ფრენაზე, მის ამჟამინდელ ტესტებზე და გააზიარა, როდის გახდება Starship-ის გაშვება კომერციული. ჩვენ განვიხილეთ ფრენები მთვარეზე დაშვებით და მასზე მუდმივი სამეცნიერო ბაზა.

ილონმა გაიხსენა, რომ მარსზე ფრენების შესაძლებლობა ყოველთვის არ იქნება ღია, მან თქვა, რა რისკები არსებობს ახლა, რა როლი აქვს SpaceX-ს კაცობრიობის გადარჩენაში. რას ვიპოვით მარსზე? როგორი იქნება მარსზე დაშვება? როგორ მოგვარდება ენერგეტიკის საკითხი? იხილეთ ეს და ბევრი სხვა ამ

იხ ვიდეოში.

ილონ მასქმა 2001 წ-ს ჩაიფიქრა ,, მარსის ოაზისის'' პროქეტი - მარსზე დამშვები  მინიატურული ექსპერიმენტული სათბურის შექმნა. მიუხედავად ამისა მასქმა გააჩნობიერა რომ მარსის კოლონიზაცია დიდ კოლოსალურ თანხებს მოითხოვდა და ძალინ ძვიდაღირებული იქნებოდა მოგზაურობა სარაკეტო ტეხნოლოგიების დახვეწის გარეშე კი პრაქტიკულად რთული. 2001წ-ს მასქი გამეგზავრა მოსკოვში ჯიმ კანტრლთან (აერიკოსმუსური მარაგის შექმნელთან ) და ადეო რესისთან (მისი საუკეთესო მეგობარი კოლეჯიდან) რათა ეყიდათ რაკეტები, მაგრამ უშედეგოდ.

ჯერ კიდევ 2007 წელს, ილონ მასკმა განაცხადა, რომ მიზნად ისახავდა საბოლოოდ მარსის დასახლებას, თუმცა მისი პირადი საზოგადოებრივი ინტერესი მარსის მიმართ თარიღდება მინიმუმ 2001 წლიდან. მისიის არქიტექტურის შესახებ დამატებითი ინფორმაცია გამოქვეყნდა 2011–2015 წლებში, მათ შორის 2014 წლის განცხადება იმის შესახებ, რომ საწყისი კოლონისტები მარსზე ჩავიდოდნენ არა უადრეს 2020-იანი წლების შუა რიცხვებამდე. კომპანიის გეგმები 2016 წლის შუა რიცხვებში აგრძელებდა მარსზე პირველი ადამიანების ჩასვლის მოწოდებას არა უადრეს 2025 წლისა. მასკმა 2011 წელს მიცემულ ინტერვიუში განაცხადა, რომ იმედოვნებდა 10-20 წლის განმავლობაში მარსის ზედაპირზე ადამიანების გაგზავნას, და 2012 წლის ბოლოს მან განაცხადა, რომ წარმოიდგენდა მარსის ათიათასთა კოლონიას პირველი კოლონისტების ჩამოსვლამდე არა უადრეს შუა რიცხვებში. 2020-იანი წლების განვითარების სამუშაოები სერიოზულად დაიწყო 2012 წლამდე, როდესაც SpaceX-მა დაიწყო Raptor სარაკეტო ძრავის დიზაინი, რომელიც ამოძრავებს Starship-ის გაშვების სისტემას. სარაკეტო ძრავის განვითარება ერთ-ერთი ყველაზე გრძელი ქვეპროცესია ახალი რაკეტების დიზაინში. 2012 წლის ოქტომბერში მასკმა ჩამოაყალიბა მაღალი დონის გეგმა მეორე მრავალჯერადი სარაკეტო სისტემის ასაშენებლად, რომლის შესაძლებლობები არსებითად სცილდება Falcon 9 / Falcon Heavy გამშვებ მანქანებს, რომლებზეც SpaceX-მა დახარჯა რამდენიმე მილიარდი აშშ დოლარი. ეს ახალი მანქანა უნდა ყოფილიყო "SpaceX-ის Falcon 9-ის გამაძლიერებლის ევოლუცია ... ბევრად უფრო დიდი [ვიდრე Falcon 9]". მაგრამ მასკმა აღნიშნა, რომ SpaceX საჯაროდ არ ისაუბრებდა ამის შესახებ 2013 წლამდე. 2013 წლის ივნისში მასკმა განაცხადა, რომ აპირებდა შეაჩეროს SpaceX-ის აქციების ნებისმიერი პოტენციური IPO საფონდო ბირჟაზე მანამ, სანამ "Mars Colonial Transporter რეგულარულად დაფრინავს." 2014 წლის აგვისტოში მედიის წყაროებმა ივარაუდეს, რომ MCT-ის საწყისი ფრენის ტესტი შეიძლება ჩატარდეს უკვე 2020 წელს, რათა სრულად გამოეცადა ძრავები ორბიტალური კოსმოსური ფრენის პირობებში; თუმცა, მოხსენებული იყო, რომ ნებისმიერი კოლონიზაციის მცდელობა გაგრძელდა "მომავალში ღრმად". 2015 წლის იანვარში მასკმა განაცხადა, რომ იმედოვნებდა, რომ 2015 წლის ბოლოს გამოაქვეყნებდა დეტალებს სისტემისთვის "სრულიად ახალი არქიტექტურის" შესახებ, რომელიც მარსის კოლონიზაციას შეძლებდა. მაგრამ ეს გეგმები შეიცვალა და 2015 წლის დეკემბრისთვის დამატებითი დეტალების საჯაროდ გამოქვეყნების გეგმა 2016 წელს გადავიდა 2016 წლის იანვარში მასკმა აღნიშნა, რომ იმედოვნებდა აღწერს მარსის მისიების არქიტექტურას შემდეგი თაობის SpaceX რაკეტით და კოსმოსური ხომალდით, მოგვიანებით 2016 წელს, 67-ე საერთაშორისო ასტრონავტული კონგრესის კონფერენციაზე, 2016 წლის სექტემბერში. მასკმა განაცხადა 2016 წლის ივნისში, რომ პირველი ეკიპაჟის გარეშე MCT Mars ფრენა დაგეგმილი იყო 2022 წელს, რასაც მოჰყვებოდა პირველი ეკიპაჟის MCT მარსის ფრენა, რომელიც გაფრინდება 2024 წელს. 2016 წლის სექტემბრის შუა რიცხვებისთვის მასკმა აღნიშნა, რომ MCT სახელწოდება არ გაგრძელდება, რადგან სისტემა შეძლებს "მარსის მიღმა გასვლას" და რომ საჭირო იქნებოდა ახალი სახელი. ეს გახდა პლანეტათაშორისი სატრანსპორტო სისტემა (ITS), სახელი, რომელიც, იმ შემთხვევაში, გაგრძელდება მხოლოდ ერთი წლის განმავლობაში. 2016 წლის 27 სექტემბერს, საერთაშორისო ასტრონავტული კონგრესის 67-ე ყოველწლიურ შეხვედრაზე, მასკმა წარმოადგინა სატრანსპორტო სატრანსპორტო საშუალებების დიზაინის მნიშვნელოვანი დეტალები - მათ შორის ზომა, სამშენებლო მასალა, ძრავების რაოდენობა და ტიპი, ბიძგი, ტვირთის და მგზავრების დატვირთვის შესაძლებლობები. - ორბიტაზე საწვავი-ტანკერის შევსება, წარმომადგენლობითი ტრანზიტის დრო და ა.შ. - ასევე მარსის და დედამიწის მხრიდან ინფრასტრუქტურის ნაწილის რამდენიმე დეტალი, რომელიც SpaceX აპირებს ააშენოს ფრენის მანქანების მხარდასაჭერად. გარდა ამისა, მასკი მხარს უჭერდა უფრო დიდ სისტემურ ხედვას, ხედვას სხვა დაინტერესებული მხარეების - კომპანიების, ინდივიდების თუ მთავრობების - ახალი და რადიკალურად იაფფასიანი სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის გამოყენებაზე ქვემოდან ზემოდან ჩამოყალიბებული წესრიგის შესახებ მდგრადი ადამიანური ცივილიზაციის შესაქმნელად. მარსზე, პოტენციურად, მზის სისტემის ირგვლივ უამრავ სხვა ადგილას, ინოვაციებითა და მოთხოვნილების დაკმაყოფილებით, რაც ასეთი მზარდი საწარმოს გამოწვევას გამოიწვევს. 2016 წლის გამეორებაში, სისტემის ტექნოლოგია სპეციალურად იყო გათვალისწინებული, რათა საბოლოოდ დაეხმარა საძიებო მისიებს მზის სისტემის სხვა ადგილებში, მათ შორის იუპიტერისა და სატურნის მთვარეებზე. 2017 წლის ივლისში SpaceX-მა საჯარო გეგმები შეადგინა პლანეტათაშორისი სატრანსპორტო სისტემისთვის, რომელიც ეფუძნება უფრო მცირე გამშვებ მანქანას და კოსმოსურ ხომალდს. ახალი სისტემის არქიტექტურას აქვს „ევოლიცია''.

იხ. ვიდეო როგორ აპირებს ილონ მასქი მარსის კოონიზაციას

2020წ-ის ოქტომრის მდგომარეობით Starship დამუშავების პროცესშია და პროტოტიპებმა შეასრულეს მოკლე სიმაღლეზე ფრენები. შემდგომი ფრენა 12,5 კმ-მდე განხორციელდა 2020 წლის 9 დეკემბერს. SpaceX ელოდება მიაღწევს დედამიწის დაბალ ორბიტას 2021 წელს, რასაც მოჰყვება რუტინული ფრენები და ორბიტაზე საწვავის დემონსტრირება 2022 წელს. ტურისტული მისია მთვარის გარშემო იგეგმება 2023 წელს. SpaceX მიზნად ისახავს 2024 წელს მარსზე გაგზავნოს პირველი ეკიპაჟის გარეშე Starship. ილონ მასკი "უაღრესად დარწმუნებულია" რომ SpaceX ადამიანებს მარსზე 2026 წლისთვის დაეშვება.

მარსი

                                     მარსი

                                                                               

შედარება დედამიწისა და მარსის  სიდიდე (საშუალო რადიუსი 6371,11კმ) და მარსის (საშუალო რადიუსი 3389,5კმ)

(ძვ. ქართული სახელწოდება მარიხი) — მეოთხე პლანეტა სიშორით მზის სისტემაში. მას რომაული ომის ღმერთის მარსის სახელი ჰქვია (არესი ბერძნულ მითოლოგიაში). მას მეტსახელად ”წითელი პლანეტა” ჰქვია დედამიწიდან, ღამის ცაზე, მისი შეფერილობის გამო. მას ორი თანამგზავრი ჰყავს - ფობოსი და დეიმოსი - მცირე და უსწორმასწორო ზედაპირის მქონე სხეულები, შესაძლოა მარსის გრავიტაციაში მოქცეული ასტეროიდები იყოს.

შემადგენლობა გამოსახულის მარსის , ძირითადად  გადაღებულია კოსმოსური ტელესკოპი «ხაბლი» 23 აგვისო 2003 წ.
სხვა სახელწოდება	წითეწლი პლანეტა
აღმოჩენა
თრირი აღმოჩენის	2 ათასი წელი ჩვ წ. აღ.
ორბიტალური მახასიათებელი
პერიგელიუმი	2,06655⋅108 კმ 1,381 ა.ე.
აპელიონი	2,49232⋅108 კმ 1,666 ა.ე.
დიდი  ნახევარღერძი (a)	2,2794382⋅108 კმ 1,523662 ა.ე. 1,524 დედამიწის
ექსცნტრიტეტი ორბიტის(e)	0,0933941
სიდრიული პერიოდი	(ხანგრძლივობა წელი) 686,98 დედამიწის დღ.ღ 1,8808476 დედამიწის წ
სინოდიური  ბრინვის პერიოდი	779,94 დედამიწის დღ.ღ
ორბიტალური  სიჩქარე(v)	24,13 კმ/წმ (საშ.) 24,077 კმ/წმ
დახრა (i)	1,85061° (დაკავშირებული სიბრთყეზე ეკლიპტიკა ) 5,65° (დაკავშირებული მზის ეკვატორის)
გრძედი ამოსვლის კვანძი(Ω)	49,57854°
არგუმენტი  პერიცენტრის(ω)	286,46230°
ვისი თანაგზავრია	მზის
თანამგზავრები	2
ფიზიკური მახასიათებლები
პოლარული  შეკუმშვა	0,00589 (1,76 დედამიწის )
ეკვატორული რადიუსი	3396,2 ± 0,1 კმ 0,532 დედამიწის
პოლარული რადიუსი	3376,2 ± 0,1 კმ 0,531 დედამიწის
საშუალო რადიუსი	3389,5 ± 0,2 კმ 0,532 დედამიწის
ფართობის ზედაპირის(S)	1,4437⋅108 км² 0,283 დედამიწის
მოცულობა (V)	1,6318⋅1011 კმ³ 0,151 დედამიწის
მასა (m)	6,4171⋅1023 კგ 0,107 დედამიწის
საშუალო სიმკვრივე (ρ)	3,933 გ/см³ 0,714 დედამიწის
აჩქარება  თავისუფალი ვარდნის ეკვატორზე (g)	3,711 მ/წ² 0,378 g
პირველი  კოსმოსური სიჩქარე(v1)	3,55 კმ/წ 0,45 დედამიწის
მეორე  კოსმოსური  სიჩქარე (v2)	5,03 კმ/წ 0,45 დედამიწის
ეკვატორული სიცწარე ბრუნვის	868,22 კმ/სთ
ბრუნვის პერიოდი  (T)	24 სთ 37 წთ 22,663 წამი (24,6229 ч) — სიდერიული პერიოდი ბრუნვის, 24 სთ 39 წთ 35,244 წმ (24,6597 სთ) — ხაგრძლივობა შაშუალო მზის დღ.ღ.
დახრა  ღერძის	25,1919°
პირდაპირიასვლა ჩრდ. პოლუსზე(α)	317,681°
დახრა ჩრდ. პოლუსზე(δ)	52,887°
ალბედო	0,250 (ბონდ) 0,150 (გეომაგნ. ალბედო) 0,170
ტემპერატურა
ზედაპირზე	от −153 °C до +35 °C
	მინ. საშ.  მაქს.
მთელ პლანეტაზე	186 К; −87 °C    210 K (−63 °C)              268 К; −5 °C
ატმოსფერო
ატმოსფეროს  წნევა	0,4—0,87 კპა (4⋅10-3—8,7⋅10-3 ატმ)
შემადგენლობა : 95,32 % ნახშირო გაზი  2,7 % აზოტი 1,6 % არგონი 0,145 % ჟანგბადი 0,08 % ნახშირბადის მონოქსიდი 0,021 % ორთქლის გაზი  0 ,01 % აზოტის ოქსიდი მეთანი CH4 ფორმალდეჰიდი CH2O მეთანოლი CH3OH

პარამეტრები მარსის ორჯერ პატარაა დედამიწაზე. მისი საშუალო რადიუსი ეკვატორული შეფასებულია 3396,9 ± 0,4კმ ან 3396,2 ± 0,1 კმ (53,2%დედამიწის). საშუალო პოლარული რადიუსი მარსის 3374,9კმ ან 3376,2 ± 0,1 კმ

პოლარული რადიუსი ჩრდ. პოლუსზე - 3382კმ სამხრ. - 3382,6კმ

დღ-ღამე მარსის - 24სთ 37წთ 22,7 წმ მარსის წელი ტოლია 686,98 დედამიწის დღ-ღამის

ტემპერატურა მერყეობს -150 °C პოლუსებზე დედამიწის და +20 °C ეკვატორზე (მაქსიმალური ტემპერატურა ატმოსფეროსი, დააფიქსირა მარსახოდმა ,,სპირიტმა''

შედგინა +35 °C, საშუალო ტემპერატურა -დაახლ  210 К (−63 °C)

,,ნასას'' მონაცემებით ატმოსფერო მარსის შედგენს ძირითადა  ნახშირპჟანგი, ძალიან აიშვიათებულია . მარსის ზედაპირზე წნევა 160-ჯერ ნაკლებია ვიდრე დედამიწაზე -   6,1 მბარი ანუ ნახშიროჟანგი 95,32 % , ასევე არის 2,7% აზოტი, 1,6% არგონი, 0,145% ჟანგბადი, 210პპმ წყლის ორთქლი, 0,08 ნახშირჟანგი,აზოპტის ოქსიდი (NO) — 100 პპმ

ნეონი  (Ne) — 2,5 პპმ, ნახევრად მძიმე წყალი წყალბად-დეტრიუმი-ჟანგბადი  (HDO) 0,85 პპმ, პრიპტონი  (Kr) 0,3 პპმ, ქსენონი (Xe) — 0,08 პპმ (შემადგენლობა მოყვანილი  მოცულობითი წილი).
იხ. ვიდეო

პრეფიქსი არეო- მიუთითებს მარსზე ისევე როგორც გეო- მიუთითებს დედამიწაზე, მაგალითად, არეოლოგია/გეოლოგია. არეოლოგია ასევე მიუთითებს მარსის ერთიანად და არა მხოლოდ პლანეტის გეოლოგიური პროცესების შესწავლაზე.

მარსის ასტრონომიული სიმბოლოა ♂, რომელიც ანტიკური ღმერთი მარსის შუბისა და ფარის სიმბოლოა.

მარსის ზედაპირი (გადაღებული მარსის სადგურის მიერ ,,ვიკინგ2'' 19979წ-ის 18 მაისი)


ნაწილი გუსევის კრატერის (მაზაიკა სურათის მარსახოდი ,,სპირიტი'')

ჩინურ, კორეულ, იაპონურ და ვიეტნამურ კულტურებში პლანეტას მოიხსენიებენ როგორც ცეცხლოვან ვარსკვლავს (火星), ძველი ჩინური ხუთი ელემენტის მითოლოგიურ ციკლზე დაყრდნობით.

მარსის ფიზიკური მონაცემები სეიგიძლიათ იხ. ლინკზე

                                                                       

ამერიკულმა აპარატმა Mars Reconnaissance Orbiter- მა ("მარსის სადაზვერვო თანამგზავრი") მარსზე აღმოაჩინა უჩვეულო სტრუქტურა, რომელიც ხიდს წააგავს.

ამერიკელი მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ მთის ხიდი წარმოიქმნა უძველეს დროს  წყლის ნაკადის შედეგად. ყოველივე ამის შემდეგ, წითელ პლანეტაზე წყლის არსებობა დიდი ხანია  დადასტურდა. გარდა ამისა, მიმდინარე წლის ივნისში, NASA- ს ასტრონომებმა დაადგინეს, რომ მარსზე მდებარე ჰელასის დაბლობზე, იყო ზღვა, რომლის დიამეტრი 2000 კმ-ზე მეტი და 8 კილომეტრის სიღრმეა. კოლორადოს უნივერსიტეტის ასტრონომები თვლიან, რომ იქ იყო მთელი ოკეანე, რომელიც პლანეტის 36% -ს იკავებს, წერს Focus.ua

ამერიკელი მეცნიერების კიდევ ერთი ჯგუფი ვარადობს, რომ ეს ხიდი ჩამოყალიბდა პლანეტაზე ქანების მოძრაობის გავლენის ქვეშ, წერს მოსკოვსკის კომსომოლეტი.

რუსი მეცნიერი, რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის კოსმოსური კვლევის ინსტიტუტის თანამშრომელი ალექსანდრე როდინინი ვარაუდობს, რომ 2.5 მილიარდი წლის წინ, როდესაც მარსზე ვულკანები წარმოიშვნენ, ეს იყო მიწისქვეშა ლავას გვირაბი, მაგრამ დროთა განმავლობაში იგი გაცივდა და ქარი და ტექტონიკური პროცესები ანადგურებდა მის სტრუქტურას. ანუ, ხიდი, რომელსაც ახლა ვხედავთ, მისი ნაშთებია.

”სინამდვილეში, ამ ხიდში უჩვეულო არაფერია. მარსისთვის ეს ყველაზე პროგნოზირებადი წარმონაქმნია. ”- მიიჩნევს რუსი მეცნიერი.

პლანეტაზე თვეების განმავლობაში ქარიშხლები მძვინვარებს. პლანეტის ფერი მოწითალო, სისხლისფერია. ეს ფერი ძველ ბერძენთა და რომაელთა წარმოდგენაში ომთან და სისხლის ღვრასთან ასოცირდებოდა. სწორედ ამიტომ, ბერძნები და რომაელები ამ პლანეტას ომის ღმერთთან აიგივებდნენ. მარსზე დაშვების პირველი წარმატებული მისია, 1965 წელს მარინერ 4-მა განახორციელა, რომელიც 1964 წელს გაუშვეს დედამიწიდან.
იხ. ვიდეო

პლანეტაზე არის წარმონაქმნები, რომლებიც მდინარის ამომშრალ კალაპოტს გვაგონებენ. ამ კალაპოტებში წყალი არ არის. პლანეტის ზედაპირზე უამრავი ჩამქრალი ვულკანის კერა და მეტეორიტული კრატერებიც შეინიშნება. მთა ოლიმპი, რომელიც მარსზე მდებარეობს, ყველაზე მაღალი მთაა მზის სისტემაში - მისი სიმაღლე თითქმის 28 ათასი მეტრი, ანუ 28 კილომეტრია.

ციკლონი ჩრდ. პოლუსთან მარსზწე გადაღებული ტელესკოპ ,,ხაბლის'' მიერ (27 აპრილის 1999)

დღე ღამის ხანგრძლივობა „წითელ პლანეტაზე“ თითქმის ისეთივეა, როგორც დედამიწაზე - 24 საათი და 39 წუთი. ყოველ 2 წელწადსა 50 დღეში ხდება ისე, რომ მარსსა და დედამიწას შორის მანძილი 78 მილიონი კილომეტრია. თუმცა 15 ან 17 წელწადში ხდება ისეც, რომ ეს მანძილი 56 მილიონ კმ-მდე მცირდება.

2003 წლის 27 აგვისტოს, საქართველოს დროით შუაღამისას, მარსი ბოლო 60 000 წლის მანძილზე დედამიწას ყველაზე მეტად მიუახლოვდა: 55 758 006 კმ (0.372719 ა.ე.).

იქაურ ზამთარში ტემპერატურა -130 °C -მდე ეცემა პოლუსებზე, ზაფხულში 0 °C-დან 30 °C-მდე მერყეობს ეკვატორზე.

2020 წლისთვის ამერიკელებს დაგეგმილი აქვთ ექსპედიცია, რომლის დროსაც პირველი ადამიანი დაეშვება მარსზე. მარსის კოლონიზაცია შეგიძლიათ იხ. ლინკზე

იხ. ვიდეო

მინიმალური დაშორება მარსი დედამიწიდან შეადგენს 55,76მლნ კმ (როცა დედანიწა მდებარეობს ზუსტად მდებარეობს მზესა და მარს შორის).

არის თუ არა მარსზე სიცოცხლე იხ. ვიდეო

სამეცნიერო ჰიპოთეზა მარსზე წარსულში ცხოვრების არსებობის შესახებ უკვე დიდი ხანია არსებობს. დედამიწიდან დაკვირვებების შედეგებისა და Mars Express- ის კოსმოსური ხომალდის მონაცემების თანახმად, მეთანი მარსის ატმოსფეროში იქნა აღმოჩენილი. მოგვიანებით, 2014 წელს, NASA- ს Curiosity Mars rover- მა მეთანი ატმოსფეროში   აღმოაჩინა  და ორგანული მოლეკულები კამბერლენდის კლდის ბურღვის შედეგად ამოღებულ ნიმუშებში.

მეთანის განაწილება მარსის ატმოსფეროში ზაფხულის განმავლობაში ჩრდილოეთ ნახევარსფეროში

იხ. ვიდეო მარსის იდუმალება