კოსმოსური მიკროტალღური ფონი

         კოსმოსური მიკროტალღური ფონი

                                     

ეუქა დიპოლარული ამიზოტროპიის მიკროტალღური გამოსხივების (ჰორიზონტარული პოლუსების —  ნათება გალაქტიკიდან ირმის ნახტომში). წითელი  ფერი  ნიშნავს უფრო  ცხელი  ადგილები , ხოლო  ლურჯი ფერი — უფრო  ცივი  ადგილები . მონაცემებით  თანაგზავრის WMAP

თერმული გამოსხივება, რომელიც კოსმოლოგიაში მიჩნეულია დიდი აფეთქების ნარჩენად. უფრო ძველ ლიტერატურაში კმფ ცნობილია, როგორც კოსმოსური მიკროტალღური ფონური გამოსხივება (კმფგ) ან „რელიქტური გამოსხივება“. კმფ კოსმოსური ფონური გამოსხივებაა, რომელიც ფუნდამენტურია დაკვირვებადი კოსმოლოგიისათვის, რადგან ის სამყაროშიყველაზე ხნიერი სინათლეა, რომლის მიხედვითაც რეკომბინაციის ეპოქა თარიღდება.

                                               

                                                     რუპორ-პარაბელური ანტენა ჰოლმდენში

 ტრადიციული ოპტიკური ტელესკოპით ადგილი ვარსკვლავებსა და გალაქტიკებს (ფონი) შორის მთლიანად ბნელია. თუმცა, საკმარისად მგრძნობიარე რადიოტელესკოპით ყველა მიმართულებით დაიმზირება თითქმის ზუსტად ერთი და იგივე მკრთალი ფონური ნათება, რომელიც არ ასოცირდება ვარსკვლავთან, გალაქტიკასთან, პლანეტასთან ან სხვა ციურ სხეულთან. ეს ნათება რადიო სპექტრის მიკროტალღურ რეგიონშია ყველაზე ძლიერი. 1964 წელს კმფ-ს აღმოჩენა ამერიკელი რადიოასტრონომების, არნო პენზიასისადა რობერტ უილსონის მიერ 1940-იანი წლების ნაშრომების კულმინაცია იყო და ამ აღმოჩენამ ორ რადიოასტრონომს ნობელის პრემია მოუტანა 1978 წელს.

კმფ ჩვენი სამყაროს ყველაზე ძველი სინათლის „ფოტოსურათია“, რომელიც აღბეჭდილია ცაზე, როდესაც სამყარო სულ რაღაც 380 000 წლის იყო. მასზე ნათლად ჩანს ტემპერატურული ფლუქტუაციები, რომლებიც მიესადაგება ოდნავ განსხვავებული სიმკვრივეების რეგიონებს და წარმოადგენს მომავალი სტრუქტურის თესლს: დღევანდელი გალაქტიკები და ვარსკვლავები. იხ ვიდეო

კოსმოსური ზემაღალი ფონური გამოსხივება - თანაბარი შევსება სამყაროსი სითბური გამოსხივება, წარმოიშვა პირველი რეკომბინაციის ეპოქაში წყალბადის. აქვს მაღალი ხარისხის იზოტროპია და სპექტრი, დამახასიათებელი აბსოლიტურად შავი სხეულისთვის ტემპერატურა 2,72548 ± 0,00057კ

 მიკროტალღოვანი ფონის არსებობა იწინასწარმეტყველა   გიორგი გამოვმა, ჩარჩოში თეორიაში დიდი აფეთქების.  დღეისთვის ბევრი ასპექტები თავდაპირველი თეორიის დიდი აფეტქების გადავა მოხდაა, თუმცა  ძირითადი,  შესაძლებლობა  პროგნოზირება ეფექტური ტემპერატურის მიკროტალღოვანი ფონის დარჩა უცვლელი. ექსპერიმენტულად დამტკიცებული იქნა 1965წ-ს. 

თანახმად დიდი აფეთქების თეორიის ადრეული სამყარო წარმოდგენდა თავისთავად ცხელ პლაზმას, რ-იც შედგებოდა ელექტრონებისგან, ბარიონებს და მუდმივად გამოასხივებდა და კვლავ ხელახლა გამოსხივებული ფოტონები. ფოტონები მუდმივად ურთიერთქედებდნენ დარჩენილი პლაზმის ნაწილაკებთან, ეჯახებოდნენ მათ და ცვლიდნენ ერთმანეთში ენერგიას - ადგილი ჰქონდა გაფანტვას ტომსონის და კომპტონის. იმყოფებოდა სითბურ თანაფადობის მდგომარეობაში ნივთიერება, ხოლო მისი სპექტრი შედგენდა აბსოლიტურ შავ სხეულს.

სამყაროს გაფართოების გამო, კოსმოლოგიური წითელი წანაცვლება იწვევდა გაცივებას პლაზმის და რაღაც ეტაპზე შენელდა ელექტრონები, შესაძლებლობა მიეცა შეერთებოდნენ შენელებულ პროტონებთან (ბირთვული წყალბადი) და ალფა-ნაწილაკები (ბირთვი ჰრლიუმის). ჩამოყალიბდა ატომები. (ამ პროცესს ქვია რეკომბინაცია) ეს მოხდა პლაზმის ტემპერატურზე 3000კ და სამყაროს წლოვანების 380 000წ-ის ეტაპზე. თავისუფალი სივრცე ნაწილაკებს შორის უფრო გახდა მეტი, დამუხტული ნაწილაკები გახდნენ ნაკლები, ფოტონებმა შეწყვიტეს გაფანტვა და შეეძლოთ თავისუფლად გადაადგილება სივრცეში, პრაქტიკულად ურთიერთქედება ნივთიერებასთან.

მძალვრი სპექტრი მიკროტალღოვანი გამოსხივების (გადანაწილება ენერგიის კუთხის მაშტაბებში, ანუ მულტიპოლით), სპექტრი მიღებულია დაკვრივების შედეგად 

 WMAP (2006), Acbar (2004) Boomerang (2005), CBI (2004) и VSA (2004). ვარდისფერი  რეგონში  ნაჩვენებია თეორიული  წინასცარმეტყველება..

                                                                                 

                                      

კმფ-ს მთელი ცის რუკა, რომელიც WMAP-ის მიერ 9 წლის მანძილზე შეგროვილი მონაცემების მიხედვითაა შედგენილი.

რეიმონდ მოუდი

                       რეიმონდ მოუდი 
          
(ინგლ. Raymond Moody)  (დაიბ. 1944წ-ის 30 ივნისი შტატ ჯორჯიაში) - ამერიკელი ფსიქოლოგი და ექიმი. კარგად ცნობილი თავისი წიგნების სიკვდილის შემდეგ და კლინიკური სიკვდილის გადატანა - ყველაზე ცნობილი მისი წიგნი არის -  სიცოცხლე გარდაცვალების შემდეგ
სწავლობდა ფოლოსოფიურზე ვირჯინიის უნივერსისტეტში სადაც ბალავრია, მაგისტრი და დოქტორი ფილოსოფიის. ასევე დოქტორი ფილოსოფიისა და ფსიქოლოგიის დასავლეთ კოლეჯის ჯორჯიის, სადაც მოგვიანებით გახდა პროფესორი ამ თემით. 1998წ-ს მოუდი აწარმოებდა კვლევებს ნევადის უნივერსიტეტში., ლას ვეგაში, ხოლო შემდეგ მუშაობდა სასამათალო ფსიქიატრად ციხის საავადყოფოში. 
მან გამოიკვლია კლინიკური სიკვდილის აღწერები დაახ. 150 ადამიანი ეხლა ცხოვრობს ალაბამაში.

იხ. ვიდეო

სიცოხლე გარდაცვალების შემდეგ; კვლევები ამ ფენომენის - (ინგლ. Life after life: The investigation of a phenomenon — survival of bodily death) წიგნი გამოვიდა 1976წ-ს ერთერთი სამ წიგნიდინა მოუდის, მიძღვნილი კლინიკური სიკვდლი შესახებ

ანალიზი 150 ადამიანის პაციენტის რ-იც გადაიტანა კლინიკური სიკვდილი. ჩამოთვლილი სართო დახასიათება შეგრძნებების

ხმების - მსგავსი ხმაურის

შეგრძენბა სიმშვიდის და ტკივილგარეშე

განცალკევების შეგრძნება

შეგრძნება გვირაბში გავლის მოგზაურობის

შეგრძნება შერწყმის ცასთან

ხედვა სხვა ადამიანების, ხშირად გარდაცვლილების

შეხვედრა სულების ან მანათობელი არსების

სურათების გადახედვა წარსული ცხოვრებიდან

შეგრძნება არ დაბრუნების

იხ. ვიდეო - Реймонд Моуди. "На пороге вечности" (2014, док.ф.) - В конце 70-х на книжных прилавках Америки появляется странное произведение -- медицинский дневник врача-реаниматолога. В книге собраны свидетельства людей, переживших клиническую смерть. Тираж полностью раскупается за несколько дней. "Жизнь после жизни" -- самая продаваемая книга столетия. Автор Рэймонд Моуди -- первый, кто описал ощущения пациентов, побывавших по ту сторону жизни. Все они утверждают: "Смерти нет".

Мы -- первые, кто побывал в мастерской самого загадочного ученого столетия.

Впервые на российском телевидении доктор Моуди опишет все стадии перехода в другую реальность и расскажет о том, как он относится к собственной смерти!

В фильме будут показаны эксклюзивные кадры выставки "Миры тела". Мы станем свидетелями уникального эксперимента погружения в прошлые жизни и побываем в лаборатории, где из праха людей делают бриллианты.

В фильме участвуют: Рэймонд Моуди, Наталья Андрейченко, Сергей Захаров, Бернард Вербер и другие.

Автор сценария: Нина Миловидова

Режиссер: Андрей Кузнецов

Россия, 2014

ბუნებრივია უამრავი ფაქტების მოყავანა შეიძლება რ-ებიც ამ მოსაზრებას განამტკიცებს პირველი კითხვა კი გახლავთ შემდეგი სიკვდილის წინ რატომ ხედავენ ყველაზე ახლობელს ან გარდაცვლილი ან არამიწიური არსებებს. რადენიმე ფაქტს მოვიყვანს ერთხელ ერთი პირევნება რომელიც საერთოდ არ ფიქრობდა სიკვდილზე საერთოდ უცნაურად დაიწყო საუბარი პირველი ის ყვება ასეთ რამეს რომ იცი მე ვნახე ასეთი ცოცხალი სიზმარივით ვიღაც თუ რაღაც ბანჯგვლიანი არსება სიზმარში ვხედავ და თითქოს მიპირებდა მოკვლას თუ დახრჩობას შემდეგ მე ვილოცე და გამშორდა ბოლოს კი ასეთი სიტყვებით საუბრობს იცი მე ერთი დღით ადრე ვიცი რა მელის მაგრამ სიკვდილი ისეთი რამეა მაინც მოგნახავს,შემდეგ კი როცა ხდება გაცილება ისეთი გაცილებას მის და უნებურად თითქოს გემშვიდობებოა. რათქმა უნდა არც მან იცოდა იმ ღამეს რა ელოდა და არც ის ვინც დაემშვიდობა და ზუსტად იმ ღამეს კლავენ ამ კაცს. შემდეგი კი ბებია იყო მძიმედ ავად და ექიმები თავს ახვევია რომ სიკვდილს გამოგლიჯეს თავი ვენაში ჩერჭობილი კათეტერები და მთელი ამბები და იცი ამ დრო ბებია იცინის იცი რა კარგი ადგილას ვიყავიოს. მოუდის წიგნში რაც არის მოყვანილი ანალოგიური გადახდა თავისთავზე ის რაც ამ წინგშია მოყვანილი მწვანე მოლი და ის რომ თავის თავს ზემოდან უყურებდა. ეს იმ დროს როცა გათიშული იყო. თუ ვინმე ამიხსნის რომ ადამიანი რომელიც გათიშულია როგორ შეიძლება თავის თავს უყურებდეს რადენიმე მეტრის სიმაღლიდან და ესმოდეს სიყვები გარკვევით.

 მინდა შემოგთავაზოთ საინტერესო ვიდეო სადაც მისტიკაზე მოჩვენებაზე და იმცხოვრებაზეა საუბარი 

იხ. ვიდეო - Raymond Moody: Reincarnation - Raymond Moody, MD, best known as "the father of the near-death experience" and author of the groundbreaking book Life After Life, gave a talk on Reincarnation in January 2015.

Here, Dr. Moody shares actual stories of adults and children who have experienced clear memories of a previous existence during a near-death experience, a spontaneous recollection, or a past-life regression.

__________________

The Sivananda Ashram Yoga Retreat provides an immersion experience into the daily practices of a yogic lifestyle. A spiritual sanctuary nestled in the beautiful Bahamas, the we offer yoga teachings derived from the deeply-rooted traditions of a renowned yoga lineage. The purpose of these spiritual practices  is to help people of all cultures and backgrounds develop inner peace for a more harmonious world.

Established by Swami Vishnudevananda in the name of Master Swami Sivananda, our yoga retreat is a safe and supportive environment for deep and profound learning and inner healing. It presents a balanced approach to yogic living and spiritual study.  The daily schedule includes meditation, pranayama (breathing practices), asana (yoga postures), balanced vegetarian diet, and satsang (spiritual discourse).

We offer Yoga Teacher Training Courses and Advanced Yoga Teacher Training Courses throughout the year, as well as many other certification courses, experiential programs, and yoga vacation options

იხ. რეკლამა ბმულზე 

                                  Blue Origin

                                           

ამერიკული კერძო კომპანია შეიქმნა 2000წ-ს კოსმოსური ტურიზმისთვის დამფუძნებელი Amazon.com ჯეფრი ბეზოსი და იმყოფება ტესტირებულ ფაზაში.

: New Shepard  სამ ადგილიანი  კოსმოსური ხომალდი ის ახორციელებს ვერტიკალურ ფრენას და დაშვებას წევა ძრავების  (საერთოდ მასა საწვავიანად - დაახლ. 54ტ) მტლიანობაში 100ტ. 110წმ მან აპარატი უნდა აიყვანოს 40კმ სიმაღლეზე, შემდეგ ძრავი ირთვება და წევა ინერციით მიმდინარეობს. ხომალდი უნდა ავიდეს 100კმ -ზე, რის შემდეგ - გადადის დაშვების ტრაექტორით.

New Glenn   2015წ-ის სექტემბერში კომპანია Blue Origin განაცხადა, რომშექმნილია ახალი, უფრო მძლავრი მრავგამოყენების რაკეტა-მატარებელი რ-ეც იქნება დაყენებული ახალი ძრავი  BE-4 ერთობლივად იქნა დამუშავებული Blue Origin  და United Launch Alliance. იგეგმება თავიდან თანამგზავრების გაშვება ორბიტაზე ხოლო შემდგომ ადამიანების. მისი სახელწოდება განისაზღვრა  New Glenn და გამოვეყნდა მისი მახასიათებლები. პირველი გაშვება იგეგმება 2020წ-ს მისი კანავერალიდან.

Charon - 2005წ-ის 5 მარტს სატესტო ფრენა წარმატებული. სიმაღლე 96მ

Goddard PM1- 2006წ-ის 13 ნოემბერს 06:30 . აპარტი აფრინდა ვერტიკალურად 85მ და შემდეგ დაბრუნდა, 2007წ-ის 22 მარტი, 2007წ-ის 19 აპრილი

New Shepard (PM2) - 2011წ-ის 6 მაისი, 2011წ-ის 24 აგვისტოს აპარატის დაკარგვა.

New Shepard (PM3) 2012წ-ის 19 ოქტომბერი გამოცდა გადრჩენის  სისტემის კაპსულის, გაშვების გარეშე სარაკეტო მოდულის.

2015წ-ის 29 აპრილი. პირველი გაშვება ხომალდი New Shepard, პირობითი წარმატებული; სარაკეტო მიდული დაიმტვრა დაშვებისას, თუმცა საცხოვრებელი მოდულმა შეასრულა ყველა პროგრამა.სიმაღლე 93,5კმ ძრავი ჟანგბად-წყალბადის, თავისი გამოგონების ძრავებით  BE-3  

იხ. ვიდეო 

LIVE | Blue Origin New Shepard - NS-13 Rocket Launch & Landing

2015წ-ის 24 ნოემბერი - გაშვება 100,5კმ სიმაღლეზეწარმატებული დაბრუნება სარაკეტო

 მოდულის დედამიწაზე ვერტიკალური დაშვების დახმარებით და კაპსულა პარაშუტით

2016წ-ის 22 იანვარი - გაშვება 101,7კმ სიმაღლეზე წარმატებული დაბრუნება

2016წ-ის 2 აპრილს - გაშვება 103კმ წარამტებული დაბრუნება რაკეტის

2016წ-ის 19 ივნისი - წარმატებული სუბორბიტალური ფრენა დაშვება მეორეჯერ გამოყენებული

ბუსტერის: მეოთხე გაშვება და დაშვება ერთიდა იგივე რაკეტის  

2016წ-ის 5 ოქტომბერი - მეხუთე და ბოლო გამოცდა და დაჯდომა New shepard 2

2017წ-ის 12 დეკემბერს - პირველი წარმატებული გამოცდა მრავალგამოყენების სისტემის 

New Shepars 3. 

2018წ-ის 29 აპრილი - მეორე წარმატებული New Shepard 3 

2019წ-ის 23 იანვარი - მისია NS-10 New Shepard

New Glenn - 2020წ-ს იგეგმება მთვარეზე დაშვება 

იხ. ვიდეო

Blue Origin’s New Shepard (NS-13) launch webcast; the mission, targeted for launch at 12:40 p.m., will test NASA precision landing technologies and eight Flight Opportunities payloads (subject to change) Blue Origin’s next New Shepard mission (NS-13) is currently targeting liftoff for Thursday, September 24, at 10:00 am CDT / 15:00 UTC. Current weather conditions are favorable. This will be the 13th New Shepard mission and the 7th consecutive flight for this particular vehicle (a record), demonstrating its operational reusability. New Shepard will fly 12 commercial payloads to space and back on this mission, including the Deorbit, Descent, and Landing Sensor Demonstration with NASA’s Space Technology Mission Directorate under a Tipping Point partnership. This is the first payload to fly mounted on the exterior of a New Shepard booster rather than inside the capsule, opening the door to a wide range of future high-altitude sensing, sampling, and exposure payloads. The lunar landing sensor demo will test precision landing technologies for future missions to the Moon in support of the Artemis program. The experiment will verify how these technologies (sensors, computers, and algorithms) work together to determine a spacecraft’s location and speed as it approaches the Moon, enabling a vehicle to land autonomously on the lunar surface within 100 meters of a designated point. The technologies could allow future missions—both crewed and robotic—to target landing sites that weren’t possible during the Apollo missions, such as regions with varied terrain near craters. Achieving high accuracy landing will enable long-term lunar exploration and future Mars missions. This is the first of two flights to test these lunar landing technologies, increasing confidence for successful missions in the Artemis program. NS-13 is part of the risk reduction process to test these types of sensors for future missions. As a part of NASA’s Artemis Human Landing System program, Blue Origin is also leading the National Team, comprised of Lockheed Martin, Northrop Grumman, and Draper, to develop a Human Landing System to return Americans to the lunar surface. The technology for the Blue Origin Descent Element that takes astronauts to the lunar surface is derived from the autonomous landing capabilities developed for the New Shepard program. New Shepard has flown more than 100 payloads to space across 10 sequential flights. Payloads on board NS-13 include experiments from Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory, Southwest Research Institute, NASA Flight Opportunities, Space Lab Technologies, University of Florida, Space Environment Technologies, and mu Space Corp. A selection of the manifested payloads can be found below. Also on board will be tens of thousands of postcards from Blue Origin's nonprofit, Club for the Future, some of which will include a special NASA Artemis stamp.

იხ. ვიდეო

ჯგუფი ვაგნერი

                         ჯგუფი ვაგნერი
                      
განვიხილოთ კერძო სამხედრო კომპანია ვაგნერი რუსეთში როგორც ასე იცნობენ რეალობაში არაოფიციალური სამხედრო დაჯგუფება. ჯგუფი მოქმედებდა უკრაინის ტერიტორიაზე, ხოლო შემდეგ სირიაში 2014წ-ს
2017წ-ის კსკ ვაგნერი შეტანილი იქნა სანქციურ სიაში აშშ-ს მიერ რაც ასე ვთქვათ ლეგალიზაცია მოხდა საერთოდ მიღებული სახელწპდების. სიაში მას PMC Wagner რუბრიკით ,,ნიშნავდა როგორხ უკრაინის სეპარატისტები'' (E.O. 13660 — Designations of Ukrainian Separatists)
 პირველად მასზე ინფორმაცია გამოჩნდა 2015 წ-ს პეტერბურგის გამოცემამ დაწერა «Фонтанка.ру». მისი მონაცემებით 2013წ-ს რუსეთის მენეჯერები კსკ  Moran Security Group სპეციალიზირებული იყო დაცვისითვის სავაჭრო გემების პირატებისგან. ვადიმ გუსევი და ევგენი სიდოროვმა  დაარეგისტრირეს ჰონკოგში კსკ ,,სლავიანსკის კორპუსი'' და აიყვანეს დროებით სამუშაო ხელშეკრულებით 267 თანამშრომელი ,,დაცვის მიზნით ადგილობრივი ნავთობსადენები'' სირიაში. ამის მაგივრად ,,სლავიანსკის კოეპუსი'' იძულებული იყო  მიეღო მონაწილეობა სამოქალაქო ომში სირიაში. ომის შემდეგ მოგერიება საბრძოლო შენაერთების ,,ისლამური არმიის (Jaysh al-Islam) ახლოს ქალაქ ალ-სუხასთან ,,სლავიანსკი კორპუსი'' დაბრუნდა რუსეთში, მისი თანამშრომლები და მათ შორის კომპანიის მფლობელი იყვნენ დაპატიმრებულნი როგორც ნაიომბიკები. სადაც ერთერთი დაქირავებული ,,სლავიანსიკ კორპუსის'' დ.ვ. უტკინი მსახურობდა 2013წ-ს ფორმირებაში სადც პოდპოლკოვნიკის ტიტული მისცეს ამის შემდეგ - 2014წ-ს - ინფორმაცია უტკინზე მოდიოდა ლუგანსკის სახალხო რესპუბლიკიდან Радио Свобода» განაცხადა, რომ ერთ კონექსტში უტკინის მიერ იყო ნახსენები დაჯგუფება ,, ვაგნერი'' ჟურნალ The Times, განცხადებით უტკინი გატაცებული იყო მესამე რეიხის იდეებით 2017წ-ს თურქული კონსერვატორული გაზეთის ,,(Yeni Şafak) იყო გამოქვეყნებული  სტატია სადაც განხილული იყო, ის რომუტკინი რეალურად მხოლოდ ნომინალური ხელმძღვანელი იყო დაჯგუფება ,,ვაგნერის'' ხოლო რეალური მეთაური სულ სხვა იყო.
Фонтанка.ру და The Bell მტკიცებით,რომ  ვაგნერი - თადარიგი პოდპოლკოვნიკი დიმიტრი უტკინი, რ-იც მეთაურობდა 700-ე ცალკეული დაჯგუფებას სპეციალური ძალებს 2-ე ძალკეული ბრუგადა სპეციალურ დანიშნულების მთავარ სამართველო გენერალურ შტაბი რუსეთის ფედერაციის (ქალაქი პეჩორა პსკოვის რაიონი).  გათავისუფლების შემდეგ მუშაობდა Moran Security Group -ში მონაწილეობას იღებდა სირიის ექსპედიციაში ,, სლავიანის კორპუსი'' 2013 წ-ს
2016წ-ს დიმიტრი უტკინი დაესწრო დღესასწაულს Дня Героев Отечества  კრემლში სადაც დაჯილდოვებული იყო მამაცობის ორდენით და ფოტოსურათიც გადაიღო ვლადიმერ პუტინთან  და სხვა სახედრობთან ერთად.
Фонтанка.ру, Znak.com და  The Bell განცხადებით არსებობს სასწავლო ბაზები ჯგუფისთვის კრასნოდარის მხარეში (პოლიგონი  Молькино) დასაც დაიწყო სწავლებას 2015 წ-ს
იხ.ვიდეო საინტერესოა აუცილებლად ნახეთ

უკრაინში  2017წ-ის 7 ოქტომბერს უკრაინის უშიშროებამ განაცხადა, რომ დაჯგუფება ვაგნერის მებრძოლები მონაწილეობას ღებულობდნენ კონფლიკტში დონბასში 2014წ-ს იშიშროების მონაცემებით ეს დაჯგუფება ჩართული იყო ჩამოგდებულ  (იხ сбитию Ил-76,) შტურმისას ლუგანსკის აეროპორტის და დებალცევოს. 2014წ-ს უკრაინის უშიშროების შეფის ვასილი გრიცაკის განცხადებით: ,,გამოძიებას შეუძლია თქვას. რომ ორი წევრმა ვაგნერის უშუალოდ განახორციელა ანტისაჰაერო სისტემიდან Ил-76-ის მიმართულებით. იყო დადგენილი 1570 სახელი ვაგნერის წევრი მათ შორის დაღუპული უკრაინაში''.
 ასევე გრიცაკის განცხადებით დაჯგუფება ვაგნერს ხელმძღვანელობდა დიმიტრი უტკინი.
იხ. ვიდეო - Глава ЧВК "Вагнер" заявил о "полном взятии" Бахмута

სირიაში და სუდანში ბი-ბი-სიმ განაცხადა, რომ 2015წ-ს დაჯგუფებამ გადაინაცვლა სირიაში, სადაც დანაკარგები განიცადა ნაღმტყორცნების დაბომბვისას რუსული სახედრო ბაზებისას.РБК განაცხადა, რომ მებრძოლებმა დაჯგუფების მომაწილეობას ღებულობდნენ პალმირის განთავისუფლებაში 2016წ-ის მარტში. Фонтанка.ру განცხადებით რაოდენობა ჯგუფის სირიაში არის 400 კაცი. Фонтанка.ру ასევე განაცხადეს, რომ მონაცემების მიხედვით ვაგნერის დანაკარგები 2015წ-და 2016წ-მდე შეადგინა 32 კაცი დაღუპული ხოლო 80 მძიმედ დაჭრილი.
 2017წ-ს РБК და Conflict Intelligence Team (CIT) განაცხადეს, რომ 6 ნაიომნიკი ვაგნერის დაირუპა სამოქალაქო ომში სირიაში.
ბი-ბი-სის ინფორმაციით 2017წ-ს  დაჯგუფება მონაწილეობას იღებდა სუდანის სამოქალაქო ომში სადაც ისინი გამოვიდნენ ხელისუფლების ომარა ბაშირის მხარეზე.
2018წ-ს 15 თებერვალს სრიის ცენტრალური მონიტორინგი ადამიანი უფლებათა დაცვის SOHR განაცხადეს, რომ 15 რუსი დაიღუპა კერძო სახედრო კომპანიის ვაგნერის, აფეთქებისას ტყვიაწამლის დასახლებულ პუნქტში ტებია ჯაზირა (დეირ-ერ-ზორ)-თან.
    საბრძოლო შეტაკებები ხაშამთან 2018წ-ის 7 თებერვალს დაჯგუფება ვაგნერი მობაწილეობას იღებდა შეტაკეკბებში ქ. ხაშამთან (პროვიმცია დეირ-ერ-ზორი) სადაც სერიზული დანაკარგები განიცადეს, ვიანიდან ისინი მოყვნენ აშშ-ს საარტელირიო და საჰაერო დარტყმის ქვეშ.
ეს დასახლებული პუნქტი იყო სირიის ხელისუფლების ქვეშ და იყენებდა წინსვლისთვის ნავთობის საბადოების მიმართულებით, რ-ის ადრე დაკავებული ჰქონდათ სირიის დემოკრატიულ ძალებს (СДС), შექმნილი აშშ-ს დაფინანსებით
ამერიკული სამხედროების  მონცამებით სახელისუფლო ძალები თავი მიუყარეს ერთ კვირით ადრე ინციდენტის 7 თებერვალს ტანკების, არტირელიის და ნაღმტყორცნების დახმარებით და  დაიკავეს პოზიციები СДС მიმართულებით ამის შემდგომ კოალიციამ ცხელი ხაზით დაუკავშირდა რუსულ ხმარეს სადაც არწმუნებდნენ, რომ არავითარი რუსული მხარე არ მონაციელბდა ამ ოპერაციაში.რის შემდეგ დემოკრატიული ძალებმა მიიღეს გადაწყვეტილება გამოეყენებინათ ავიაცია თავდაცვის მიზით. სიტყვებით გენერალ-ლეიტენატ ჯეფრი ჰერიგენის საკომანდო ოპერაციისას სამი საათის განმავლობაში იყო გამოყენებული ბომბდამშენები B-52, უპილოტოები MQ-9, თვითმფრინავები მხარდამჭერი AC-130, ვერტმფრენი  AH-64 Apache და  F-15e. პენტაგონის  შეფასებით  დარყმისას განადგურებული იყო ასამდე ადმიანი მრავალი ტანკები დასაარტელირიო დანგარი. რას წერს რადი თავისუფლება იხ. ლინკზე ხოლო ის, რომ რუსეთის ისტორიაში ფსბ განახორციელა დაპატიმრებები ეკზოტიკური სისხლის სამართლის მუსხლით ნაომნიკობა. მცდელობა სირიის მიწაზე შეექმნათ 2 ათსიან სლავინური კოპუსი. იხ. ლინკზზე 
იხ. ვიდეო

მრავალი რუსული და დასავლური პრესა და გამოცემა აღნიშვდნენ ვაგნერის დანაკარგებს 11 და 200 კაცამდე. მაგ., Bloomberg  ის მონაცემებით, დანაკარგებმა მიაღწიეს 200 კაცამდე. ხოლო Reuters მონაცემებით 100 დაღუპული და 200 დაჭრილი. , CBS (დაყდრნობით წყარობზე თავდაცვის სამინისტროს აშშ-ს) ირანული სანიფორმაციოსააგენტო «Fars», დასახელებული დაღუპელბს შორის; ყოფილი ხელმძღვანელი დნრ -ის იგორ გირკინი (სტრელკოვი) და სხვ.

მუჰამედ თაჰა ისმაილ ალ-აბდულას მკვლელობა

2017 წლის 30 ივნისს ინტერნეტში გამოქვეყნდა ვიდეო, სადაც ნაჩვენებია, თუ როგორ, სიმღერასთან ერთად, რომელშიც ნათქვამია: „მხრებიდან ვიღებ მძიმე ავტომატს, ვესროლე ჩემს შვილს, შემდეგ ვესროლე დედაჩემს“, რამდენიმე მებრძოლი არაფორმალურად. ტექნიკამ მიწაზე მწოლიარე სამოქალაქო ტანსაცმელში გამოწყობილი კაცი სცემეს. ნაცემი არაბს ჰგავს, ნაცემი კი რუსულად ლაპარაკობენ აქცენტის გარეშე, სახე დაფარული აქვთ. სცენა სირიის უდაბნოში დანგრეულ სამრეწველო ობიექტს წააგავს. 2019 წლის ნოემბერში ინტერნეტში გამოქვეყნდა ამ ვიდეოს შემდეგი სამი ნაწილი, სადაც მწოლიარე ადამიანს თავს ჭრიან, ხელებს ჭრიან, შემდეგ კი სხეულს ფეხებზე ჩამოკიდებენ და წვავენ.

არაბულმა პრესამ შეძლო დაედგინა, რომ მსხვერპლი იყო მუჰამედ თაჰა ისმაილ ალ-აბდულა, ასევე ცნობილი როგორც ჰამადი თაჰა ალ-ბუტა. დაიბადა 1986 წელს დეირ ეზ-ზორში. მობილიზებული იყო ბაშარ ალ-ასადის სარეზერვო არმიაში, დეზერტირდა, მაგრამ დაიჭირეს. ჯესრ პრესა მკვლელობის ადგილს ასახელებს შაირის ველად სირიის პროვინცია ჰომსში.

„ნოვაია გაზეტამ“ გამოძიების ჩატარების შემდეგ ვარაუდობს, რომ მკვლელობა „ვაგნერის ჯგუფის“ წარმომადგენლებმა ჩაიდინეს და გამოთქვა მზადყოფნა, რომ საგამოძიებო მასალები გადაეცა რუსეთის სამართალდამცავ ორგანოებს. რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის პრესმდივანმა დიმიტრი პესკოვმა განაცხადა: „ჩვენ არ გაგვაჩნია რაიმე ინფორმაცია და არაფერი გვაქვს საერთო ამ ადამიანებთან“. კითხვაზე, შეეძლოთ თუ არა რუსეთის საგამოძიებო ორგანოებს ამ ინფორმაციაზე გამოძიების ჩატარება, რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტის პრესმდივანმა უპასუხა: „თუ საჭიროდ ჩათვლიან, გააკეთებენ“. 2023 წელს, Dossier Center-მა Die Welt-თან, Insider-თან, Paris Match-თან და Arte-თან ერთობლივი გამოძიების შედეგად დაადგინა მკვლელობის ყველა მონაწილის გვარი, ისინი აღმოჩნდნენ PMC Wagner-ის მე-4 თავდასხმის რაზმის დაქირავებულები. ისინი გარდაცვლილები არიან, სხვები აგრძელებენ მუშაობას PMC-ში.

მებრძოლთა დასკვნა და შედეგები

2022 წლის დასაწყისისთვის ვაგნერის PMC დანაყოფების საერთო რაოდენობა სირიაში შეადგენდა 3000 ადამიანს.

2023 წლის 26 იანვარს პრიგოჟინმა განაცხადა ეროვნული საინფორმაციო სამსახურის მოთხოვნის საპასუხოდ, რომ ვაგნერის PMC-ებმა ერთპიროვნულად „დე ფაქტო მოიგეს სირიის ომი“. სახელმწიფო სათათბიროს თავდაცვის კომიტეტის წევრმა, გენერალ-ლეიტენანტმა ვიქტორ სობოლევმა ეჭვქვეშ დააყენა პრიგოჟინის განცხადებები.

აფრიკა

2019 წელს, გაჟონილი დოკუმენტების წყალობით, Dossier Center-მა მიიღო დადასტურება, რომ რუსეთი აპირებდა აფრიკა თავისი ინტერესების ახალ ცენტრად აქციოს. 2022 წლისთვის ვაგნერის PMC-ის არსებობა და გავლენა კონტინენტზე გავრცელდა მინიმუმ 25 ქვეყანაში. პრიგოჟინთან დაკავშირებული ადამიანები რჩევებს აძლევენ გავლენიან პოლიტიკურ ჯგუფებს ბუნებრივი რესურსების მოპოვებაში წილის სანაცვლოდ, ხოლო ვაგნერის დაქირავებულები უზრუნველყოფენ ძალის მხარდაჭერას და იცავენ სტრატეგიულ ობიექტებს. შეერთებული შტატები, დიდი ბრიტანეთი და საფრანგეთი გაეროში PMC-ებს აფრიკის დესტაბილიზაციაში ადანაშაულებენ. იტალიურმა დაზვერვამ 2023 წლის დასაწყისში განაცხადა, რომ ჩრდილოეთ და დასავლეთ აფრიკაში რუსული კერძო სამხედრო ჯგუფების არსებობა, ერთ-ერთი მიზანია რეგიონის დესტაბილიზაცია, რათა კიდევ უფრო წაახალისოს ზაფხულის არალეგალური მიგრაციის ტალღა ევროპაში .

სუდანი

2017 წლის დეკემბერში BBC-მ გამოაცხადა რამდენიმე რუსული PMC-ის რუსი თანამშრომლების მონაწილეობა, მათ შორის ვაგნერი, სუდანის სამოქალაქო ომში ომარ ბაშირის მთავრობის მხარეს. სუდანი არის მესამე უდიდესი ოქროს მომპოვებელი აფრიკაში განასა და სამხრეთ აფრიკის შემდეგ. სუდანში, Wagner PMC, ორგანიზებული დანაშაულისა და კორუფციის კვლევის ცენტრის (OCCRP) მოხსენების თანახმად, „გაანაწილა რესურსები რეჟიმის ძალებზე ქვეყნის მომგებიანი ოქროს მოპოვებაზე პრივილეგირებული წვდომის სანაცვლოდ“. 2018 წლის აგვისტოში სუდანის მაღაროების სამინისტრომ ევგენი პრიგოჟინის M-Invest-ის შვილობილი კომპანია Meroe Gold-ის სამომავლო ოქროს მოპოვების საწარმოში თავისი წილი გადასცა. თავად Meroe Gold-მა გადაუხადა რამდენიმე მილიონი დოლარი სუდანის სამხედრო დაზვერვის კომპანიას ქვეყანაში ბიზნესის კეთების უფლებისთვის და ვაგნერის მებრძოლებისთვის იარაღის ფლობისთვის. Meroe Gold-ს სანქციები აშშ-ის ხაზინამ 2020 წლის ივლისში დაუწესა. ამერიკული სააგენტოს ანგარიშის მიხედვით, პრიგოჟინი და მისი კომპანიების ქსელი ასევე ჩართულია სუდანის ნავთობისა და გაზისა და სოფლის მეურნეობის ინდუსტრიაში.

მას შემდეგ, რაც სუდანში შეიარაღებული შეტაკებები დაიწყო 2023 წლის აპრილში ე.წ. სწრაფი რეაგირების ძალებს შორის, რომელიც შეიქმნა პრო-სამთავრობო ჯანჯავიდის მილიციის ბაზაზე და სუდანის არმიას შორის, CNN იტყობინება, რომ ვაგნერის ჯგუფი ლიბიიდან აწვდიდა MANPADS-ს სწრაფი რეაგირების ძალებს .

ლიბია

2020 წლის მაისში, რამდენიმე საინფორმაციო სააგენტომ გამოაქვეყნა ინფორმაცია გაეროს ლიბიის სანქციების კომიტეტის სადამკვირვებლო მისიის მოხსენებიდან, რომლის მიხედვითაც 1200-მდე ვაგნერის დაქირავებულმა მხარი დაუჭირა ხალიფა ჰაფტარის ლიბიის ეროვნული არმიის წინააღმდეგ შეტევას ტრიპოლის წინააღმდეგ საერთაშორისოდ აღიარებული ეროვნული მთავრობის წინააღმდეგ. აკორდი. ხაზგასმით აღინიშნა, რომ ეს არის მხოლოდ სავარაუდო მაჩვენებელი, რომელიც ეფუძნება "რამდენიმე ვიზუალურ კონტაქტს და ინფორმაციას ღია წყაროებიდან". ანგარიშში ნათქვამია, რომ რუსი

დაქირავებული ჯარისკაცები ლიბიაში 2018 წლიდან მოქმედებენ, „უზრუნველყოფენ ტექნიკურ მხარდაჭერას სამხედრო მანქანების შეკეთებაში და მონაწილეობენ საბრძოლო ოპერაციებში“, კერძოდ, მუშაობენ საარტილერიო მნახველებად, სნაიპერებად და „რჩევებს აძლევენ ელექტრონულ მეთვალყურეობას“, ნედლეულზე, პირველ რიგში, ნავთობზე წვდომის სანაცვლოდ. 2021 წლის დეკემბერში ლიბიის უმაღლესი სახელმწიფო საბჭოს თავმჯდომარემ გამოაცხადა, რომ ქვეყანას ჰყავს Wagner PMC-ის 7 ათასზე მეტი თანამშრომელი და მათ ჰყავთ 30 რეაქტიული თვითმფრინავი გარდაბიას საავიაციო ბაზაზე[en].

2022 წლის 31 მაისს გამოქვეყნდა Human Rights Watch-ის ანგარიში, რომელშიც, ლიბიის სააგენტოებისა და გამანადგურებელი ჯგუფების ინფორმაციაზე დაყრდნობით, ნათქვამია, რომ ვაგნერის ჯგუფმა 2019-2020 წლებში ლიბიაში გამოიყენა აკრძალული ქვეითსაწინააღმდეგო ნაღმები და ბომბები. en]. ლიბიის თავდაცვის სამინისტროს განაღმვის ცენტრის ცნობით, ეს ნაღმები ძირითადად მშვიდობიანი მოსახლეობის მიერ იყო აფეთქებული.

მანქანა

PMC Wagner დაქირავებული მებრძოლები ცენტრალურ აფრიკის რესპუბლიკაში (CAR) ჩავიდნენ 2018 წლის 31 მარტს. ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა, როგორც ერთ-ერთი ყველაზე ღარიბი ქვეყანა მსოფლიოში, აქვს ბრილიანტის, ოქროსა და ურანის მნიშვნელოვანი მარაგი. ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში ვაგნერის მებრძოლები იცავდნენ ფაუსტინ-არქანჟ ტუადერას რეჟიმს აჯანყებულებისგან, რომლებიც რეგულარულად უტევდნენ დედაქალაქ ბანგუის. ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერის, ალი აჰმადუს თქმით, „რუსებმა დაიპყრეს ქვეყანა: ისინი იცავენ საზღვრებს, ისინი ყველგან არიან, სადაც არის ღირებული რესურსები“. აჰმადუ ასევე აცხადებდა, რომ CAR არმია მოქმედებს მხოლოდ როგორც „საფარი“ ბრძოლის ლეგიტიმაციისთვის, ფაქტობრივად, მისი პატრიოტთა კოალიცია ცვლილებისთვის[en] იბრძვის ვაგნერის დაქირავებულთა წინააღმდეგ. დომინიკ კრისტოფ რანეტო, საფრანგეთის უსაფრთხოებისა და კვლევის სააგენტოს დამფუძნებელი და ფრანგულენოვანი აფრიკის ექსპერტი, ასევე ამტკიცებს, რომ ვაგნერმა შეცვალა CAR-ის რეგულარული არმია.

2018 წლის 28 ივლისს სამი დამოუკიდებელი რუსი ჟურნალისტი (ჟურნალისტი ორხან ჯემალი, ოპერატორი კირილ რადჩენკო და რეჟისორი ალექსანდრ რასტორგუევი) წავიდა დოკუმენტური ფილმის გადასაღებად, რომელიც იკვლევდა „ვაგნერელებს“ და 30 ივლისს ისინი მოკლეს. რუსეთის მხარე და ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის ხელისუფლება დაადანაშაულეს დომინიკ რენეტოს მკვლელობის ორგანიზებაში. Dossier Center-ის გამოძიება ჟურნალისტების მკვლელობას Wagner PMC-ს უკავშირებს: ადგილობრივი მძღოლი, რომელიც ჟურნალისტებს გადაჰყავდა, გამუდმებით დაუკავშირდა რუსეთის მოქალაქე ალექსანდრე სოტოვს (ვაგნერის PMC-ის თანამშრომლის პირადი ნომერი M-5661) და ის იმყოფებოდა. ვალერი ზახაროვი, ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის პრეზიდენტის მრჩეველი უსაფრთხოების საკითხებში და PMC Wagner-ის თანამშრომელი პირადი ნომრით M-5658.

2019 წელს ტელეკომპანია Current Time-მა გამოაქვეყნა გამოძიება უკრაინის უსაფრთხოების სამსახურის მიერ მოწოდებულ დოკუმენტებზე დაყრდნობით, რომ შპს M-Finance, რომელიც ასოცირდება ევგენი პრიგოჟინთან, უხდიდა ხელფასს ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში გაგზავნილ სამხედრო სპეციალისტებს. რუსეთის ხელისუფლებამ ოფიციალურად აღიარა რუსების გაგზავნა CAR-ში 2018 წლის მარტში და განაცხადა, რომ 5 სამხედრო და 170 რუსი სამოქალაქო ინსტრუქტორი გაიგზავნა CAR სამხედრო პერსონალის მოსამზადებლად. ტელეკომპანიის შეკითხვაზე სამოქალაქო ინსტრუქტორების დამსაქმებლისა და ამ სპეციალისტების M-Finance-თან ან M Invest-თან კავშირის შესახებ, რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ არ უპასუხა. CAR-ში ასევე მუშაობდა სამთო კომპანია Lobaye Invest, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ჩრდილო-დასავლეთის ფედერალური ოლქის შინაგან საქმეთა სამინისტროს ყოფილი თანამშრომელი დიმიტრი სიტი, საიდანაც აიყვანეს ევგენი პრიგოჟინის უსაფრთხოების ოფიცრები. ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში ჟურნალისტების მკვლელობის საქმეზე დოსიე ცენტრის გამოძიებაში დიმიტრი სიტი მონაწილეობდა. 2022 წლის დეკემბერში იგი დაშავდა ფოსტით მიწოდებული მოწყობილობის აფეთქებისას.

2021 წელს გაეროს სამუშაო ჯგუფმა დაადგინა, რომ რუსი დაქირავებულები ინარჩუნებენ მჭიდრო კონტაქტებს MINUSCA-ს სამშვიდობო მისიის კონტიგენტთან და გამოხატა ღრმა შეშფოთება „რეგიონში სამოქალაქო, სამხედრო და სამშვიდობო ოპერაციებს შორის მკაფიო საზღვრების გაქრობის გამო“.

2022 წლის 3 მაისს Human Rights Watch-მა გამოაქვეყნა მოხსენება იმის შესახებ, რომ რუსი დაქირავებულები „ვაგნერის ჯგუფიდან“ მონაწილეობდნენ ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკაში მშვიდობიანი მოსახლეობის მკვლელობასა და წამებაში. ნახსენებია 12 მშვიდობიანი მოქალაქის მკვლელობა ბოსანგოაში 2021 წლის 21 ივლისს, წამება და პატიმრობა ალინდაოს უკანონო ციხეებში 2021 წლის ივნის-აგვისტოში, აიგბადოში სულ მცირე 65 ადამიანის ხოცვა-ჟლეტა 2022 წლის იანვარში. . 2018 წლიდან, ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის მშვიდობიანი მოსახლეობა გახდა ვაგნერის თავდასხმების მსხვერპლი მათი ოპერაციების 70%-ში, შეიარაღებული კონფლიქტის ადგილმდებარეობისა და მოვლენის მონაცემთა პროექტის მიხედვით. რეგიონში PMC-ების ქმედებებმა გამოიწვია კონფლიქტის ესკალაცია და მსხვერპლის რაოდენობის მნიშვნელოვანი ზრდა. გაეროს სამუშაო ჯგუფმა თავის მოხსენებაში აღნიშნა, რომ „ვაგნერელები“ ​​ხშირ შემთხვევაში არც კი ცდილობდნენ გაერჩიათ მშვიდობიანი მოქალაქეები ბოევიკებისგან და განურჩევლად ხოცავდნენ ყველას. დოკუმენტირებულია გატაცების, ძარცვის, სკოლებზე თავდასხმისა და სექსუალური ძალადობის მრავალი შემთხვევა.

The Daily Beast-ი, CAR-ის ორ მაღალჩინოსანზე დაყრდნობით, იტყობინება, რომ 2022 წლის ოქტომბრიდან CAR-ის ციხეებში პატიმრების რეკრუტირება დაიწყო ვაგნერში.

2023 წლის 2 თებერვალს The Guardian-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ვაგნერი საინფორმაციო კამპანია მალიში, PMC-ების შესაძლებლობებისა და შესაძლებლობების რეკლამირება. მალის ოპოზიციონერები და აქტივისტები, რომლებიც ცდილობენ წინააღმდეგობა გაუწიონ თავიანთი არმიის თანამშრომლობას PMC-ებთან, იღებენ მუქარას და იძულებულნი არიან დამალონ.

The Guardian-ის თანახმად, მალის ხელისუფლება ყოველთვიურად იხდის მინიმუმ 10 მილიონი დოლარის ღირებულების ვაგნერის მომსახურებას ნაღდი ფულის გამოყენებით და მაინინგის უფლებების მინიჭებით. კომპანია Alpha Development და Marko Mining, რომლებიც დაკავშირებულია ევგენი პრიგოჟინთან, აქტიურად აწარმოებენ ოქროს მოპოვებას ქვეყანაში.

2023 წლის დასაწყისში მალის ხელისუფლება უარს ამბობს კრიტიკის მიღებაზე რუსული ძალების პარტნიორებად არჩევასთან დაკავშირებით. ისინი აცხადებენ, რომ რუსეთიდან „სამხედრო კონსულტანტები“ არ იყენებენ საკუთარ იარაღს და მხოლოდ წვრთნებით არიან დაკავებულნი. ისინი ასევე მადლობას უხდიან მოსკოვს 2020 წელს განხორციელებული საბრძოლო შვეულმფრენების და სუხოის მებრძოლების მოწოდებისთვის. მალის დე ფაქტო ლიდერი ასიმი გოიტა ამბობს, რომ გასული წლის სამხედრო წარმატებები წინა ათწლეულების ყველა მიღწევას გადააჭარბა. 2023 წლის 31 იანვარს გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭომ მოითხოვა დამოუკიდებელი გამოძიება „საშინელი სიკვდილით დასჯის, მასობრივი საფლავების, წამების, გაუპატიურებისა და სექსუალური ძალადობის, ძარცვის, თვითნებური დაპატიმრებებისა და გატაცებების შესახებ მალიის შეიარაღებული ძალების და მათი მოკავშირეების მიერ“. . ამასობაში, 2023 წლის დასაწყისში, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი ორჯერ ეწვია მალის. ერთ-ერთი ვიზიტის დროს მან მიანიშნა, რომ რუსეთს შეუძლია დაეხმაროს რეგიონის სხვა ქვეყნებს ჯიჰადისტური საფრთხის წინააღმდეგ ბრძოლაში, რომელიც გავლენას ახდენს "გვინეაზე, ბურკინა ფასოზე, ჩადზე, მთლიანად საჰელის რეგიონზე და გვინეის ყურის სანაპირო ქვეყნებზეც კი". .

ბურკინა ფასო

2022 წლის 30 სექტემბერს PMC ვაგნერმა ხელი შეუწყო სამხედრო გადატრიალებას ბურკინა ფასოში. გადატრიალების შედეგად ხელისუფლებაში მოვიდა კობრას სპეცრაზმის მეთაური იბრაჰიმ ტრაორე.

2022 წლის დეკემბრის შუა რიცხვებში განაის პრეზიდენტმა ნანა აკუფო-ადომ განაცხადა, რომ ბურკინა ფასოს ხელმძღვანელობამ Wagner Group-ს შესთავაზა მომგებიანი სამთო კონტრაქტი მისი მომსახურების სანაცვლოდ[162] და რომ იმ დროს PMC კონტიგენტის ნაწილი უკვე გადავიდა ქვეყანა.

კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა

Novaya Gazeta-ს ცნობით, 2018 წელს მოსკოვი და კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა მოლაპარაკებებს აწარმოებენ იარაღის მიწოდებაზე: ტანკები, საბრძოლო შვეულმფრენები და მოიერიშე თვითმფრინავები. DRC, როგორც ჩანს, საინტერესო პარტნიორია კრემლისთვის მისი მდიდარი მინერალური რესურსების გამო.

Deutsche Welle, წყაროებზე დაყრდნობით, იტყობინება, რომ 2022 წლის დეკემბრის ბოლოს, მინიმუმ ასი ვაგნერი დაქირავებული ჩავიდა კონგოში, ისინი სრულად გამოისყიდეს გრძელვადიანი ნომრებისთვის სასტუმრო მბიცაში გომას აეროპორტის მახლობლად. მათი ჩამოსვლა დაკავშირებულია იმ დიდ ზარალთან, რომელსაც კონგოს არმია განიცდის 23 მარტის მოძრაობასთან ბრძოლებში.

აფრიკის სხვა ქვეყნები

Bloomberg-ის ცნობით, ზიმბაბვეში პრიგოჟინის პოლიტიკური კონსულტანტები დაეხმარნენ პრეზიდენტ ემერსონ მნანგაგვას არჩევნებში გამარჯვებაში. ადგილობრივმა ოპოზიციურმა პარტიამ, მოძრაობა დემოკრატიული ცვლილებისთვის, ბრალი წაუყენა რუსებს ხმების დათვლის გაყალბებისთვის.

გვინეაში კონსულტანტები დაეხმარნენ პრეზიდენტ ალფა კონდეს, რომელიც მოსკოვის ერთგული იყო, „გაუქმებინა“ მისი ვადები და ხელახლა აერჩიათ. და გვინეის მიმართ ინტერესი განპირობებულია იმით, რომ ოლეგ დერიპასკას რუსალმა 2019 წელს შეადგინა გვინეის ყველა ბოქსიტის წარმოების 40%.

პრიგოჟინის პოლიტიკური კონსულტანტები მუშაობდნენ რამდენიმე კანდიდატთან 2018 წელს მადაგასკარის საპრეზიდენტო არჩევნებზე.

უკრაინა (2022)

მთავარი სტატია: რუსეთის შეჭრა უკრაინაში (2022)

პრიგოჟინის დაძაბული ურთიერთობის გამო ვლადიმერ პუტინთან, მის ადმინისტრაციასთან და თავდაცვის სამინისტროსთან, ვაგნერის PMC არ ემზადებოდა შეჭრაში მონაწილეობის მისაღებად. დანაკარგებისა და მოვლენების სამწუხარო მსვლელობის გამო, რუსეთის ფედერაციის თავდაცვის სამინისტრომ აიძულა ვაგნერის PMC, დაებრუნებინა უცხოური მივლინებიდან დაქირავებულთა ნაწილი და გადაეყვანა ისინი უკრაინაში, სადაც ასევე გაგზავნეს ძირითადი შემადგენლობა. პრიგოჟინის თქმით, აფრიკის სხვადასხვა მიმართულებიდან ჩამოსული დაქირავებულები პირველ ბრძოლაში შევიდნენ 2022 წლის 19 მარტს»

დეპარტამენტის კონტროლის ქვეშ, PMC რეკრუტერებმა დაბეჭდეს მებრძოლების შავი სიები, რომლებიც უარყოფილ იქნა წლების განმავლობაში მუშაობისას (რომლებიც ასევე იყვნენ მიწვეული ომში). BBC-ის რუსული სამსახურის ცნობით, PMC ვაგნერმა გამოაცხადა უკრაინაში გასაგზავნი დაქირავებულთა მასიური დაკომპლექტება, ხოლო კანდიდატებისთვის მოთხოვნების ბარი მნიშვნელოვნად შემცირდა: ისინი მზად არიან აიღონ ყირიმელები, დონბასის სეპარატისტული რესპუბლიკების მაცხოვრებლები, ხალხი. ვალებით და მათ, ვინც ვაგნერის სამმართველოში მსახურობისას მანამდე რაღაცისთვის დაისაჯა.

მარტში ბრიტანულმა გაზეთმა The Times-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ იანვარში ბელორუსის გავლით უკრაინაში 2000-დან 4000-მდე ვაგნერელი შევიდა. მათგან დაახლოებით 400 გაიგზავნა კიევში 23 მაღალი რანგის უკრაინელი პოლიტიკოსის მოსაკლავად, მათ შორის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი, დანარჩენი კი DPR-სა და LPR-ში. გამოცემის თანახმად, კრემლმა შესთავაზა "კეთილშობილური ბონუსები" ზელენსკის მთავრობის განადგურებისთვის. უკრაინულმა დაზვერვამ ბრძანების შესახებ შეიტყო შაბათს დილით, რის შემდეგაც კიევმა გამოაცხადა „მძიმე“ 36-საათიანი კომენდანტის საათი, რათა ქალაქი რუსი აგენტებისთვის გადაეჭრათ, ნათქვამია გამოცემაში.

გერმანული ჟურნალი Spiegel-ის ცნობით, ვაგნერის ჯგუფის დაქირავებულმა ჯარისკაცებმა კადიროველებთან ერთად მონაწილეობა მიიღეს ბუჩას ხოცვა-ჟლეტაში და ამ უკანასკნელებმა წამყვანი როლი შეასრულეს.

PMC ვაგნერის მკვიდრნი იყენებენ მთავარ დამრტყმელ ძალას, რომლებიც ავსებენ ამ დანაყოფებს საჰაერო ხომალდით. ამის გამო ვაგნერის ჯარები დიდ ზარალს განიცდიან. დაქირავებულები ძირითადად მონაწილეობდნენ ბრძოლებში ლუგანსკის რეგიონში.

Popasnaya PMC-ის დაკავებიდან ორი კვირის შემდეგ, ვაგნერს, ალბათ, პირველად, ალეგორიულად შეაქო ვესტი ნედელის კორესპონდენტმა, სერგეი ზენინი, ალეგორიულად შეაქო რუსეთის სახელმწიფო ტელევიზიისა და რადიო მაუწყებლობის ეთერში. ხაზს აქვს საკუთარი "სამხედრო ორკესტრიც", სადაც ყოველთვის ძალიან ცხელა, მაგრამ ვის შესახებ არასდროს ლაპარაკობს. ივნისის ბოლოს, რამდენიმე ტელეგრამის არხმა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ პრიგოჟინს ფარულად მიენიჭა რუსეთის გმირის ორდენი, მედუზას თანახმად, ფრონტზე დაქირავებულთა გაგზავნისთვის

უკრაინის თავდაცვის სამინისტრომ განაცხადა, რომ უფრო გაწვრთნილი ვაგნერის დაქირავებული ჯარისკაცები დაინიშნენ ლიგის PMC-ში. ისინი შეასრულებენ ყველაზე რთულ და საპასუხისმგებლო დავალებებს, როგორც თავდასხმის ქვედანაყოფებისთვის დაკისრებულნი.

  გარე ვიდეო ფაილები

YouTube logo ევგენი პრიგოჟინი იღებს პატიმრებს Wagner PMC-ში

2022 წლის ივლისიდან დაწყებული, არაერთმა მედიასაშუალებამ გაავრცელა ინფორმაცია ევგენი პრიგოჟინის მსგავსი რუსეთის გმირის ვარსკვლავის მქონე მამაკაცის ციხის კოლონიებში ვიზიტის შესახებ. მათი თქმით, მან დაიწყო კოლონიებიდან რეკრუტირების ტური ყოფილი უშიშროების ძალებისთვის, შემდეგ კი გადავიდა მაღალი უსაფრთხოების დაწესებულებებში. მეწარმემ პატიმრებს შესთავაზა მონაწილეობა მიიღონ საომარ მოქმედებებში PMC-ის შემადგენლობაში შეწყალების, კრიმინალური ჩანაწერის მოხსნის, რუსული პასპორტის და ნაღდი ფულის სანაცვლოდ (თვეში 100 ათასი რუბლი, სიკვდილის შემთხვევაში 5 მილიონი რუბლი). რეკრუტერების ვიზიტის შემდეგ, ტულასა და იაროსლავის რეგიონების ორი კოლონიიდან პატიმრებს ჩამოერთვათ კომუნიკაცია გარე სამყაროსთან, რომელიც უზრუნველყოფილი იყო Zonatelecom სერვისით. სექტემბერში გამოჩნდა ვიდეო, რომელიც ადასტურებდა პატიმართა რეკრუტირებას პირადად პრიგოჟინის მიერ, გადაღებული მკაცრი რეჟიმის კოლონიაში No6 მარი ელში.

სექტემბრის შუა რიცხვებში ვაგნერის PMC-ებმა დაიქირავეს მინიმუმ 5786 მებრძოლი რუსეთის 37 კოლონიაში. აქედან სულ მცირე 2036 მსჯავრდებული გაიყვანეს. ოლგა რომანოვა, Sitting Rus'-ის ხელმძღვანელი, თვლის, რომ რეალურად 11000 ადამიანი იქნა დაკომპლექტებული, ხოლო 3000 დატოვა.

საჯაროდ ხელმისაწვდომ დოკუმენტებზე დაფუძნებულმა ჟურნალისტურმა გამოძიებამ დაასკვნა, რომ 2022 წლის ნოემბრის დასაწყისისთვის, უკრაინასთან ომში 500-ზე მეტი პატიმარი, რომლებიც აყვანილი იყო ვაგნერის PMC-ების მიერ, დაიღუპა. 2023 წლის აპრილის მდგომარეობით, BBC-მ დაადგინა 3,621 პატიმარი, რომლებიც დაიღუპნენ რუსეთის შემოჭრის დროს, ამასთან აღნიშნავენ, რომ პატიმრების დაკარგვის რეალური მაჩვენებლები, ალბათ, გაცილებით მაღალია.

2023 წლის 5 იანვარს, რია ნოვოსტიმ გამოაქვეყნა ვიდეო პრიგოჟინის განცხადებით, რომლის თანახმად, PMC მოხალისეთა პირველმა ჯგუფმა პატიმრებიდან დაასრულა ექვსთვიანი კონტრაქტი და მიიღო კრიმინალური ჩანაწერების მოხსნა.

2022 წლის ოქტომბერში გამოჩნდა ინფორმაცია ტანკსაწინააღმდეგო თავდაცვის მშენებლობის შესახებ რუსეთის მიერ ოკუპირებულ უკრაინის ლუგანსკის და დონეცკის რაიონებში, ასევე რუსეთის ფედერაციის ბელგოროდის რეგიონში, სახელწოდებით "ვაგნერის ხაზი".

2022 წლის დეკემბერში ამერიკა ჩინეთის ოფიციალურმა პირებმა განაცხადეს, რომ ვაგნერის ჯგუფმა შეიძინა იარაღის პარტია (ქვეითი რაკეტები და ჭურვები) DPRK-დან უკრაინის წინააღმდეგ ომისთვის. ამ უკანასკნელის ხელისუფლება უარყოფს ამას.

2023 წლის იანვარში სერბეთის პრეზიდენტმა ალექსანდრ ვუჩიჩმა განაცხადა, რომ ვაგნერის ჯგუფმა უნდა შეწყვიტოს ბრძოლაში სერბების გადაბირება. სერბეთის თავდაცვის მინისტრმა მილოშ ვუჩევიჩმა  გააფრთხილა რუსეთის მხარეს ომში მონაწილე სერბების სამართლებრივი პასუხისმგებლობის შესახებ.

ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტროს სადაზვერვო მიმოხილვის თანახმად, 2023 წლის იანვრიდან, PMC-ებმა 50 ათასი ადამიანი ჩაერთო უკრაინაში ბრძოლებში, ხოლო თეთრი სახლის მონაცემებით, 2023 წლის თებერვლის შუა რიცხვებისთვის PMC-ებმა დაკარგეს დაახლოებით 30 ათასი ადამიანი. და დაჭრილი.

ევგენი ნუჟინის მკვლელობა

მთავარი სტატია: ევგენი ნუჟინის მკვლელობა

2022 წლის 13 ნოემბერს, Wagner PMC-თან დაკავშირებულმა ტელეგრამის არხმა გამოაქვეყნა პატიმარი ევგენი ნუჟინის ხოცვა-ჟლეტის ვიდეო. ვიდეოში მამაკაცი ამბობს, რომ ის კიევიდან გაიტაცეს და "გასამართლებენ". ამის შემდეგ ნუჟინს აჭრიან თავში სასხლეტით. ევგენი ნუჟინი გადაიყვანეს ვაგნერის PMC-ში რუსეთის ერთ-ერთ ციხეში, სადაც ის იხდიდა სასჯელს მკვლელობისთვის და გაგზავნეს უკრაინაში. სექტემბრის დასაწყისში იგი დანებდა. PMC Wagner-ის მფლობელმა ევგენი პრიგოჟინმა მკვლელობის ვიდეო ჩანაწერს უწოდა "შესანიშნავი რეჟისორის ნამუშევარი" და დასძინა, რომ მკვლელობა იყო "სამართლიანი". პატიმარის თქმით, რომელიც ესწრებოდა გაწვევას, პრიგოჟინმა მოუწოდა არასათანადო მოპყრობას უკრაინელი სამხედრო ტყვეების მიმართ.

15 ნოემბერს, რუსეთის ფედერაციაში ადამიანის უფლებათა კომისარმა ტატიანა მოსკალკოვამ განაცხადა, რომ ევგენი ნუჟინის დახვრეტის ვიდეოს საგამოძიებო ორგანოები ამოწმებენ. მისი თქმით, „ნებისმიერი სისასტიკე და უსამართლობა მოითხოვს სახელმწიფოს ჩარევას“.

სასაფლაოები

2023 წლის აპრილის მდგომარეობით, ვაგნერის მებრძოლების სულ მცირე შვიდი სასაფლაო, რომლებსაც შეეძლოთ უკრაინის ტერიტორიაზე ბრძოლა, აღმოაჩინეს რუსეთის სხვადასხვა რეგიონში და ოკუპირებულ უკრაინულ ლუგანსკში. საერთო ჯამში ამ სასაფლაოებზე სულ მცირე 1209 „ვაგნერელი“ არის დაკრძალული, რომელთაგან ბევრი ნასამართლევია.

ნოვოსიბირსკში 69 საფლავი აღმოაჩინეს.

ირკუტსკში მათ აღმოაჩინეს მინიმუმ 40 საფლავი გვირგვინებით PMC-ის ემბლემის მსგავსი ემბლემით.

სვერდლოვსკის რეგიონში 90-ზე მეტი საფლავია.

სამარას რეგიონში - 64 საფლავი.

კრასნოდარის ტერიტორიის სოფელ ბაკუსკაიაში არის ყველაზე დიდი სამარხი - 607 საფლავი.

მოსკოვის რეგიონში - 22 საფლავი.

უკრაინის მიერ ოკუპირებულ ლუგანსკში 42 საფლავი აღმოაჩინეს დაკრძალული რუსი პატიმრებით.

იხ. ვიდეო პუტინი როცა იტყვილება ის ყოველთვი ჩაახველებს ხოლმე

                                ბიოსაწვავი

                                              

                                                       ქარხანა ავსტრიაში პიროლიზის წარმოების

 საწვავი რომელიც მიიღება მცენარეებისგან ან სოფლის მეურნეობის, კომერციული, ინდუსტრიული და საყოფაცხოვრებო ნარჩენებისგან. ბიომასა ბიოსაწვავად გარდაიქმნება თერმული, ქიმიური ან ბიოქიმიური დამუშავებით და შედეგად ვიღებთ მყარ, თხევად ან აირად ბიოსაწვავს. ბიოსაწვავად გამოყენებული ბიომასის ხუთი ძირითადი წყაროა:

• ხე - სატყეო მეურნეობიდან ან გადამამუშავებელი წარმოებიდან
• ენერგეტიკული მცენარეები - მაღალი მოსავლიანობის მქონე მცენარეები, რომლებიც ითესება სპეციალურად ენერგეტიკული მიზნებისათვის.
• სოფლის მეურნეობის ნარჩენები - მცენარეული და ცხოველური.
• საყოფაცხოვრებო ნარჩენები - საკვების წარმოების და გამოყენების დროს მიღებული ნარჩენები.
• ინდუსტრიული ნარჩენები

ამ ხუთი წყაროდან მიიღება 3 სახის ბიოსაწვავი: მყარი, თხევადი და აირადი ბიოსაწვავი. მყარი ბიოსაწვავი - ყველაზე ცნობილი და ფართოდ გავრცელებული ბიოსაწვავი არის ხე, რომლის პირდაპირი წვის გზითაც მიიღება სითბო. დაახლოებით მილიონი წლის წინ, მას შემდეგ რაც თანამედროვე ადამიანის წინაპარმა ცეცხლის დანთება ისწავლა, შეშა წარმოადგენდა თერმული ენერგიის მიღების ერთადერთ წყაროს მსოფლიოში, ვიდრე ინდუსტრიული რევოლუციის პერიოდში, მე-18 საუკუნის მეორე ნახევრიდან, წინა პლანზე წიაღისეული საწვავის მოხმარებამ წამოიწია და ბიომასა, როგორც ენერგიის წყარო, ნაკლებად პრიორიტეტული გახდა. 

იხ. ვიდეო - Биотопливо

დღეს, თანამედროვე ტექნოლოგიური განვითარების კვალდაკვალ, ტრადიციული ბიოსაწვავის ადგილს თანამედროვე ბიოსაწვავი იკავებს, ხის პირდაპირი წვის ნაცვლად, აქცენტი კეთდება სოფლის მეურნეობის, ხე-ტყის გადამამუშავებელი საამქროების, ტყის მოვლითი ჭრებით მიღებული ნარჩენების გადამუშავებაზე და პელეტების, ბრიკეტებისა თუ ნაფოტების სახით გამოყენებაზე, რომელიც ეფექტურ ღუმელებში იწვის და მეტი თბოუნარიანობით გამოირჩევა, ვიდრე ჩვეულებრივი შეშა. თანამედროვე მყარი ბიოსაწვავის უპირატესობას წარმოადგენს ის ფაქტიც, რომ მისი ტრანსპორტირება და შენახვა არის ადვილი, წარმოების პროცესში კი ქმნის დამატებით სამუშაო ადგილებს და საკუთარი წვლილი შეაქვს ეკონომიკის განვითარებაში. 

თხევადი ბიოსაწვავი - თხევადი ბიოსაწვავის ძირითადი სახეობებია ბიოეთანოლი და ბიოდიზელი. ბიოეთანოლი გავრცელებული საწვავია, განსაკუთრებით ბრაზილიაში. საწვავი მზადდება შაქრისგან, რომელსაც გამოყოფენ ხორბლის, ჭარხლის, სიმინდის და სხვა მცენარეებისგან. ბიოეთანოლი ძირითადად ბენზინის ნაცვლად გამოიყენება, ან შეიძლება შეერიოს ბენზინს ნებისმიერი პროპორციით, მისი სიმძლავრე ბენზინისაზე ნაკლებია, რაც იმას ნიშნავს, რომ იმავე რაოდენობის ენერგიის მისაღებად მეტი საწვავის მოხმარებაა საჭირო, თუმცა ბიოეთანოლის უპირატესობა მდგომარეობს მაღალ ოქტანობაში, რაც ზრდის ძრავის კუმშვადობას (increase of an engine's compression ratio) და თერმულ ეფექტურობას და გამონაბოლქვით ნაკლებად აზიანებს გარემოს. თხევადი ბიოსაწვავის მეორე ყველაზე გავრცელებული სახეობაა ბიოდიზელი, რომელიც განსაკუთრებით პოპულარულია ევროპაში და ძირითადად იწარმოება სხვადასხვა მცენარეული ზეთისაგან. ბიოდიზელი, ჩვეულებრივ დიზელთან შედარებით, 60%-ით ამცირებს გამონაბოლქვს. სუფთა ბიოდიზელის სერტიფიცირებული გამოყენება 2014 წლიდან დაიწყო, მას შემდეგ რაც ემისისების კონტროლის ოქმი შემუშავდა. ბიოდიზელი შეიძლება გამოიყენებოდეს ტრადიციულ დიზელთან ერთად და არ წარმოადგენს რამე საფრთხეს ავტომობილების ძრავისათვის. სხვა საწვავებია აგრეთვე „მწვანე დიზელი“ რომელიც იწარმოება მცენარეული ზეთისგან და ცხოველური ცხიმისგან. აქვს იგივე მახასიათებლები რაც ჩვეულებრივ დიზელს. 

იხ ვიდეო - Making Bio Fuels | Biology for All | FuseSchool

აირადი ბიოსაწვავი ბიოსაწავი შეიძლება გვხვდებოდეს აირად მდგომარეობაშიც, ბიოგაზის სახით. ბიოგაზი შედგება, ძირითადად, მეთანისა და ნახშირორჟანგისაგან, რომელიც წარმოიქმნება საკვების ნარჩენებისგან ან ცხოველების ექსკრემენტებისაგან ანაერობული გადამუშავების შედეგად. ბიოსაწვავი როგორც განახლებადი ენერგიის წყარო

კლიმატის ცვლილების სამთავრობათაშორისო საბჭოს (IPCC) მიხედვით, ბოლო ერთი საუკუნის განმავლობაში დედამიწის ზედაპირის ტემპერატურამ 0.6 გრადუსით მოიმატა და 1990-იანი წლები იყო ყველაზე თბილი წლები. მეცნიერების მტკიცებით, ცივილიზაციის დასაწყისიდან, დედამიწის ზედაპირის ტემპერატურის ცვლილება მერყეობს ერთ გრადუსიან ნიშნულში, თუმცა მანამდე უფრო დიდი რყევები იყო. IPCC -ის პროგნოზის მიხედვით კი 2100 წლისთვის ტემპერატურა მოიმატებს 1.4 დან 5.8 გრადუსამდე. ტემპერატურის მატების შედეგად ივარაუდება ზღვის დონის აწევა, ოკეანეების გაფართოება და პოლარული ყინულის დნობა. მეოცე საუკუნის მიწურულს, ზღვის დონემ 10–დან 20 სანტიმეტრამდე აიწია. 2100 წლისთვის კი შესაძლოა ამ მაჩვენებელმა 88 სანტიმეტრს მიაღწიოს. მეცნიერების უმეტესობას სჯერა, რომ ამ დათბობის მიზეზია სათბური გაზების, კონკრეტულად კი CO2-ის კონცენტრაციის ზრდა ატმოსფეროში რაც ადამიანის ჩარევით, ინდუსტრიალიზაციის შედეგად მოხდა. შესაბამისად, გლობალური დათბობის მიზეზი ადამიანური საქმიანობით გამოწვეული აქტივობებია. იხ ვიდეო ნავთობისა და გაზის გარეშე ბიოგაზის ჩანაცვლება დროის ფაქტორია 

ამ პირობებში, განახლებადი ენერგიის წყაროები: მზის, ქარის, ბიომასის, წყლის, გეოთერმული ენერგია განსაკუთრებით აქტუალური ხდება, რადგან მიჩნეულია, რომ მათგან ენერგიის წარმოება გარემოსათვის ზიანის მიყენების გარეშე არის შესაძლებელი და, შესაბამისად, სუფთა ენერგიის წყაროებია. ბიოსაწვავისთვის დამახასიათებელია ნახშირორჟანგის მოკლე ციკლი და არ ახდენს ატმოსფეროში ზედმეტი CO2 ის გაფრქვევას, არა აქვს დამატებითი სათბური გაზის ეფექტი. ბიოსაწვავის გამოყენების გარშემო არსებული სადაო საკითხები და წარმოდგენები

ბიომასის ენერგეტიკული მიზნით გამოყენებაც წარმოშობს აზრთა სხვადასხვაობას და დებატებს. დისკუსია ძირითადად შემდეგ საკითხებს უკავშირდება:

ასოციაცია სიღარიბესთან - ბიომასის, კონკრეტულად კი ხის, საწვავად გამოყენება სიღარიბესა და ქვეყნის განვითარების დაბალ დონესთან ასოცირდება, რადგან ტრადიციული ბიომასა ძირითადი ენერგიის წყაროა აფრიკის განვითარებად ქვეყნებში და სხვა რეგიონებში, თუმცა თანამედროვე ტექნოლოგიებით გადამუშავებული ბიომასის გამოყენება (პელეტები, ბრიკეტები, ნაფოტები) ამ შეხედულების საწინააღმდეგოს ამტკიცებს. დაბინძურება და მასთან დაკავშირებული ჯანმრთელობის პრობლემები განვითარებად ქვეყნებში - ბიომასის პირდაპირი წვა საცხოვრებლებში საკვების მოსამზადებლად და გათბობისათვის იწვევს ჯანმრთელობის პრობლემებს განსაკუთრებით ქალებსა და ბავშვებში. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მონაცემებით, დაახლოებით 3 მილიარდი ადამიანი იყენებს შეშას საკვების მოსამზადებლად ღია სივრცეში და არასტანდარტულ ღუმელებში საიდანაც დიდი რაოდენობით ხდება კვამლის გამოდინება. ამ პროცესებში გამოყოფილი ნაწილაკები ღრმად აღწევს სასუნთქ სისტემაში, განსაკუთრებით ფილტვებში და იწვევს მძიმე რესპირატორულ დაავადებებს. დაბალი ეფექტიანობა, წყლის მაღალი შემცველობა - სხვადასხვა სახის ბიომასა განსხვავებული რაოდენობის ენერგიას შეიცავს. ახლად მიღებული ბიომასა დიდი რაოდენობით შეიცავს წყალს, მცენარეული ნარჩენების წყლის შემცველობა 8-20%-ია ხოლო ხის - 30-60%. შედარებისთვის, წყლის შემცველობა ქვანახშირის საწვავში არის 2-12%. რაც იმას ნიშნავს, რომ ნედლი ბიომასის ენერგიის დიდი ნაწილი დაიხარჯება წყლის აორთქლებაზე ვიდრე ქვანახშირის წვის შემთხვევაში. თუმცა, ბიომასის ქიმიური შემადგენლობა ნაკლებ საზიანოა გარემოსათვის ვიდრე წიაღისეული საწვავის .

მიწის გამოყენება ენერგეტიკული მცენარეებისთვის- ბიოსაწვავის საკვებთან დაპირისპირება ამ დებატების ყველაზე ხშირად გამოყენებული ფორმაა მთელ მსოფლიოში. ძირითადი კითხვა შემდეგ ეთიკურ საკითხს მოიცავს - რამდენად გამართლებულია ენერგეტიკული მიზნებით გამოსაყენებელი მცენარეების დარგვა და ამისთვის მიწის გამოყენება მაშინ, როცა სხვადასხვა ქვეყანაში საკვების დეფიციტია და ხალხი შიმშილობს? თუკი ხალხს სჯერა, რომ ტრანსპორტის საწვავად გამოყენებული ბიოდიზელი ხალხის შიმშილის ხარჯზე არის მიღებული, მაშინ ყოველგვარ ტექნოლოგიურ განვითარებას და თანამედროვე ბიოსაწვავს ეთიკური და მორალური არგუმენტი უპირისპირდება. ამ დებატებში ცალსახა პასუხი არ არსებობს და ყველაფერი ქვეყნების პოლიტიკებსა და ბევრ სხვა გარემოებაზეა დამოკიდებული.

ბიომასა და ბიოსაწვავი საქართველოში

ნარჩენი ბიომასის მნიშვნელოვანი პოტენციალი არსებობს საქართველოშიც, რომელიც შეიძლება გამოყენებული იქნას ენერგეტიკული მიზნებისათვის. ნარჩენები მიიღება სოფლის მეურნეობის ერთწლიანი (ხორბალი, სიმინდი, ქერი, შვრია, მზესუმზირა, ლობიო) და მრავალწლიანი (ყურძენი, ხეხილი, თხილი, დაფნა) კულტურებისაგან, ისევე როგორც ტყის სანიტარული და მოვლითი ჭრების ღონისძიებებიდან. თეორიულად, 304 ათასი ტონა ნარჩენი შეიძლება იქნას მიღებული მრავალწლიანი მცენარეებისგან, რისი ენერგეტიკული ღირებულებაც არის 5.6 პჯ რაც წელიწადში 1.565 ტვტ/სთ. ენერგიის ტოლია. ერთწლიანი მცენარეების ნარჩენებისგან კი არსებობს 23.4 პჯ ენერგიის მიღების პოტენციალი. რაც შეეხება ტყეს, საქართველოშიც, ისევე როგორც სხვა ქვეყნებში, ტყის ნარჩენი ბიომასა ძირითადად 2 სახისაა. 1) ხის მოჭრისას ტყეში დატოვებული ტოტები, მორები, ფოთლები და ნახერხი 2) ხე-ტყის გადამამუშავებელ ქარხნებში წარმოქმნილი ნარჩენი ნახერხის, ქერქის, ბურბუშელისა და სხვა სახით. პირველადი შეფასებით, აღნიშნული წყაროებიდან დაახლოებით 40 პჯ ენერგიის მიღების პოტენციალი არსებობს .

აღსანიშნავია, რომ სოფლის მეურნეობის ნარჩენი ბიომასის ძირითადი ნაწილი საქართველოში იწვება ან ხდება მინდვრებში მისი დატოვება. მოსახლეობა გათბობისათვის იყენებს თხილის ნარჩენს (ნაჭუჭი), ცალკეული შემთხვევების გარდა ასევე არ გამოიყენება ხე-ტყის გადამამუშავებელი საამქროების მიერ წარმოქმნილი ნარჩენები.

 იხ. ვიდეო

ტოპ-5 წარმოება ბიოსაწვავი

აშშ    -      45,4%

ბრაზილია  -   22, 5%

გერმანის  -    4,8 %

არგეტინა  --  3,8 %

საფრაგენთი  --   3,0 %

მოცულობა მსოფლიოში  ბიოსაწვავის  ბაზარზე

2005  -   15,7 მლრდ $

2006 - 20,5 მლრდ $

2007 -  25,4 მლრდ $ 

2008  -  34,8 მლრდ $

2009  -  44, 9 მლრდ $

2010  -  56,4 მლრდ $

2011  -  83,0მლრდ $

2012  -  95,2 მლრდ $