ხრესილის ბრძოლა

                              ხრესილის ბრძოლა

                                                                                    

ხრესილის ბრძოლა
თარიღი 14 დეკემბერი, 1757 მდებარეობა ხრესილის ველი შედეგი საქართველოს გამარჯვება
მხარეები
იმერეთის სამეფო	ოსმალეთის იმპერია  ახალციხის საფაშო
მეთაურები
სოლომონ I პაპუნა წერეთელი კაცია II დადიანი ბერი წულუკიძე ხუტუნია შარვაშიძე არჩილ ბატონიშვილი  ბესო ლორთქიფანიძე  ქაიხოსრო აგიაშვილი  კაცია კოპალიანი  გიორგი აბაშიძე ზურაბ მიქელაძე	იანინელი ალი-ფაშა გოლა-ფაშა ქემხა-ფაშა ლევან აბაშიძე როსტომ რაჭის ერისთავი  ფოთისა დაქუთაისის ფაშები  ბაღდათისა და შორაპნის თავადები.
ძალები
11 000 მთავარი ჯარი 5 000 დამატებითი ძალები	30 000 თურქი მეომარი 11 000 იმერეთის თურქული ციხესიმაგრიდან 10 000 ქართველი
დანაკარგები

1757 — ქართველთა ლაშქრის ბრძოლა სოლომონ I-ის მეთაურობით ოსმალთა ლაშქრის წინააღმდეგ ხრესილის ველზე (ახლანდელი ტყიბულის ტერიტორია). სოლომონ I-ის ბრძოლამ მტკიცე სამეფო ხელისუფლების შესაქმნელად, დასავლეთ საქართველოს გასაერთიანებლად და ოსმალთა ბატონობის წინააღმდეგ მეფესა და ოსმალებს შორის ურთიერთობა უფრო გაამწვავა. ოსმალები განსაკუთრებით ვერ ურიგდებოდნენ სოლომონის ბრძოლას ტყვეთა სყიდვის წინააღმდეგ. თურქები დაუკავშირდნენ მეფის მოწინააღმდეგე თავადებს. მოღალატე თავადი ლევან აბაშიძე ახალციხეში ჩავიდა და თვითონ წამოუძღვა მტერს იმერეთისაკენ. დეკემბერში ოსმალთა ჯარი იმერეთში შემოვიდა.

იხ.ვიდეო

სოლომონის ტახტზე ასვლისას დას. საქართველო გავერანებული და გაღარიბებული იყო. გურიის, ოდიშის და აფხაზეთის მთავრები თურქი ფაშების ვასალები იყვნენ. ოდიშთან ომში იმერეთი თითქმის მთლიანად გავერანდა და იგი ვეღარ ახერხებდა თუნდაც გავლენის სფეროებად ექცია სეპარატისტი მთავრები. ამას დაემატა ტყვეთა სყიდვის გაფართოება რის გამოც წელიწადში ათიათასობით ბავშვი გემებით გაჰყავდათ თურქეთის მონათა ბაზრებზე ძირითადადამ საქმიანობის ორგანიზებას ახდენდნენ ფოთის და სოხუმის ფაშები. ტყვეთა სყიდვის საქმეში აქტიურად იყვნენ ჩართულნი სოლომონის დედა და ბიძაც. ასევე მთავრების და აზნაურების უჯმრავლესობა.

სოლომონ I-ის იმერეთის ტახტზე ასვლას წინ უძღოდა თითქმის საუკუნოვანი არეულობა იმერეთის სამეფოში. იმერეთის ციხეებში ჩამდგარი ოსმალური გარნიზონები, ოსმალური ხარკი, მეფისა და მთავრების ურთიერთდაპირისპირება, ტყვეებით ვაჭრობა, ტახტისმაძიებელთა ინტრიგები, დასუსტებული ეკლესია ქვეყანას ანარქიაში ძირავდა. სოლომონის გამეფებას ეწინააღმდეგებოდნენ რაჭის ერისთავი, გურიელი, აბაშიძეების ძლიერი საგვარეულო. ტახტისათვის მებრძოლ პრეტენდენტთა ცხარე ბრძოლაში სოლომონმა გაიმარჯვა.

ახალგაზრდა სოლომონმა აქტიური ღონისძიებები გაატარა დას. საქართველოდან თურთა საბოლოო განსადევნად. შემოიკრიბა ერთგული აზნაურები და შეუდგა სამეფოს მის კონტროლ ქვეშ მყოფი სიმაგრეების გამაგრებას. 1754 წელს სოლომონმა კანონით აკრძალა ტყვეთა სყიდვა და დაუპირისპირდა ურჩ თავადებს.

ოტომანებმა დიდი ჯარი გამოგზავნეს სოლომონის და მისი მომხრეების წინაამღდეგ. მის მეთაურად დაინიშნა სერასკირი გოლა ფაშა. 1756 წელს ოტომანთა 30 ათასიანი არმია ახალციხეში შევიდა. სოლომონს და მის მომხრეებს ჯარის იმერეთში შემოსვლამდე უნდა მოემზადებინათ ნიადაგი და სწრაფად დაეწყოთ მოქმედება. იმ დროს სოლომონი ვარდციხეში იმყოფებოდა. მისმა მომხრე აზნაურებმა მეფის შედგენილი გეგმით სწრაფად დაიწყეს მოქმედება. გეგმის მიხედვით: ქაიხოსრო აგიაშვილს თავისი ორას კაციანი რაზმით ბაღდადის ციხე უნდა აეღო; გიორგი აბაშიძეს საჩეიძეოს და სალომინაოს რაზმებით შორაპნის ციხე უნდა გაეთავისუფლებინა; ბესო ლორთქიფანიძეს ფიცის კაცთა გვარდიით და კაცია კოპალიანს თავისი 150 კაციანი რაზმით ალყა უნდა დაერტყათ ქუთაისის ციხეზე; ზურაბ მიქელაძეს სამიქელაძეოსა და სალიპარიტიანოს ძალებით გზა უნდა გადაეკეტა ეკალმუხურთან რათა შეეჩერებინა ფოთის ფაშის ჯარი. პაპუნა წერეთელი, ბერი წულუკიძე, კაცია დადიანი და ხუტუნია შერვაშიძე საერთო ძალებით მეფეს უნდა ხლებბოდნენ. თუ გეგმა გაამართლებბდა მათ გენერალური ბრძოლისთვის სპეციალურ დავალებებზე წარგზავნილი თავადებიც შეუერთდებოდნენ. მეფემ ბანაკად შეარჩია ხრესილის ველი ტყიბულის რაიონში სადაც გენერალური ბრძოლა უნდა გამართულიყო.

1757 წლის დეკემბრის დასაწყისში ოსმალთა არმიის ძირითადი ნაწილი საირმის გზით და შემდეგ ხანისწყლის ხეობით იმერეთში შემოიჭრა. სოლომონის მომხრე თავადებმა ქუთაისიკენ მიმავალ გზაზე ოსმალებს პარტიზანული ბრძოლები გაუმართეს. 12 დეკემბერს გოლა ფაშა ქუთაისში შევიდა.აქ მას შეუერთდნენ ლევან აბაშიძე და როსტომ რაჭის ერისთავი საკუთარი ძალებით. აქ მათ შეიტყვეს მეფის ძირითადი არმიის სამყოფელი და მეორე დღეს ხრესილის ველისაკენ დაიძრნენ. მოკავშირეები ფოთის, შორაპნის და ბაღდადის ციხეებში მდგარი ოსმალური გარნიზონების დახმარებასაც ელოდნენ. 13 დეკემბერს ოსმალთა ჯარმა მთლიანად დატოვა ქუთაისი და ხრესილის ველზე დაბანაკდა.

პარალელურად სოლომონის გეგმა სრული წარმატებებით წარიმართა: ზურაბ მიქელაძემ ეკალმუხურთან გაანადგურა ფოთის ფაშის ჯარი, ქაიხოსრო აგიაშვილმა აიღო ბაღდადის ციხე, არჩილ ბატონოშვილი და გიორგი აბაშიძე შორაპანს დაეუფლნენ, ხოლო ბერი წულუკიძემ და კაცია კოპალიანმა ქუთაისი გაათავისუფლეს და ხრესილისკენ აიღეს გეზი

14 დეკემბერს დაიწყო პირველი სოამარი მოქმედებები. ქვეით ლაშქარს სარდლობდა ბერი წულუკიძე, რომელიც ცენტრში იყო განლაგებული. მათ უკან იდგა კავალერია მარცხნივ პაპუნა წერეთლის ხოლო მარჯვნივ უსუალოდ სოლომონ პირველის სარდლობით. მათ ზურგს უმაგრებდა აფხაზთა 1600 იანი ლაშქარი ხუტუნია შერვაშიძის მეთაურობით. სოლომონის მარცხნივ იდგა სალომინაოს და საკოპალიანოს რაზმები.

იხ. ვიდეო - ხრესილის ბრძოლა - "მეომრების ქვეყანა"

ოსმალთა არმია ჩვეული წესით იბრძოდა: წინ ლაშქრის დიდი ნაწილი ჯგუფებად ქმნიდნენ საერთო ფლანგებს. მათ უკან იდგნენ აკკინჯები.

ბრძოლა გამთენიისას დაიწყეს ბერი წულიკიძის ქვეითმა შენაერთებმა. მათ გაარღვიეს თურქთა მარცხენა ფლანგი. პარალელურად ცენტრისკენ შეტევაზე გადავიდნენ ცხენოსანთა შენაერთები. გათენებამდე ვერავინ აღწევდა წარმატებას. ოსმალთა სიმრავლემ თავდაპირველი წარმატება დროებით შეაჩერა. სოლომონმა ალი ფაშა საკუთარი ხელით მოკლა. ოსმალთა მარჯვენა ფლანგი აირია. მტრის ცენტრალური ფალანგა შეანგრიეს ბერი წულუკიძემ და პაპუნა წერეთელმა. აფხაზთა მხედრობა აკინჯებს ეკვეთა. აფხაზთა მთავარი ხუტუნია შარვაშიძე რომელიც ამ დროს უკვე 78 წლის იყო ტოლს არ უდებდა ახალგაზრდა მებრძლებს იგი ბრძლის ველზე დაეცა მაგრამ თან 16 თურქი მეომრის მოკვლა მოახერხა. ლევან აბაშიძე ერთ ერთმა იმერელმა აზნაურმა მოკლა, ოსმალურმა ლაშქარმა მანევრირება ვერ შეძლო და იგი ალყაში მოექცა. ბრძლები კიდევ ერთ დღეს გაგრძელდა და ოსმალთა არმიის უმეტესი ნაწილი განადგურდა. ველზე დაეცა მათი ყველა სარდალიც.

დეკემბრის ბოლოსთვის იმერეთის სამეფო თითქმის მთლიანად გაიწმინდა ოსმალური გარნიზონებისაგან და გავლენისაგან. სოლომონ პირველი ითვლება იმერთა აღმაშენებლად ხოლო ხრესილი მეორე დიდგორად. სწორედ ამ ბრძლის შემდეგ შეიქმნა გამონათქვამი სოლომონზე "ლომებრ მყეფე, მტერთ სისხლჩქეფე, იმერთ მეფე"

ხრესილის გამარჯვებას მოყვა ოსმალთა გეგმების სრული მარცხი. მათი გავლენის კლება რეგიონში შეუქცევად პროცესად იქცა. ოსმალებმა დაკარგეს ყველანაირი კონტროლის საშუალება იმერეთის სამეფოზე. ნელ-ნელა შემცირდა ტყვეთა სყიდვის მაშტაბები. ოსმალთა წინაამღდეგ დაიწყო ძვრები გურიაში, აფხაზეთსა და სამეგრელოში.

იხ. რეკლამა განცხადებები ბმულზე გადადით

                                                              ალტრუიზმი

                                                          

                                                    მოწყალების გაღება ასევე ითვლება ალტრუიზმად

(ლათ. altruisme – სხვა) — ზნეობრივი პრინციპი, რომელიც ნიშნავს სხვა ადამიანებისადმიუანგარო სამსახურს, პირადი ინტერესების ნაცვლად, სხვისი ინტერესების წინა პლანზე წამოწევას.

ადამიანებს გააჩნიათ ალტრუიზმის წმინდა ადამიანური მოტივაცია. ალტრუისტული ქცევისას პიროვნების მთავარი მიზანი და მოტივია გაჭირვებული ადამიანისათვის შემწეობის გაწევა. შესაბამისად, ალტრუიზმისათვის დამახასიათებელია ის მთავარი გარემოება, რომლის მიხედვითაც ალტრუისტული ქცევის განმახორციელებელი მოქმედებს პირადი ინტერესებისა თუ უსაფრთხოების მდგომარეობის გათვალისწინების გარეშე. ალტრუისტები ხშირად უდიდეს საფრთხეში იგდებენ თავს და სხვა ადამიანების კეთილდღეობას მსხვერპლადაც კი ეწირებიან ხოლმე.

ალტრუიზმი განსაკუთრებით ხშირად იჩენს თავს ნათესაურ ურთიერთობებში, რასაც აძლიერებს ადამიანების ძლიერი სურვილი თავიანთი გენეტიკური მემკვიდრეობის გადარჩენისა. სოციალურ ფსიქოლოგიაში ასევე ხშირად ვხვდებით რეციპროკული ალტრუიზმის ცნებას, რაც ნიშნავს იმას, რომ ერთი ადამიანი ეხმარება მეორეს, რადგან საჭიროების შემთხვევაში მისი მხრიდანაც მოელის ალტრუისტული მოქმედების განხორციელებას.

ალტრუიზმს განიხილავენ, როგორც ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ძალას, რომელიც ადამიანს საზოგადოებრივად სასიკეთო ქმედებებისაკენ უბიძგებს.

იხ. ვიდეო

გაგება სიტყვა ალტრუიზმის შემოიღო ფრანგმა ფილოსოფოსმა და დამფუძნებელი სოციოლოგიის ო. კონტი. ის ახასიათებს მათ უსაზღვრო გამოღვიძება ადამიანის, იწვევს მოქედება სასარგებლოდ. სხვა ადამიანებში თანახმად კონტის პრინციპი ალტრუიზმის ამბობს: ,,იცოცხლო სხვისთვის'' 

რაციონალური ალტრუიზმი - ეს ბალანსირებული (ასევე მცდელობა ის გაიზარო)შენი ინტერესებისა და სხვა ადმაინების შორის.

მიზანთროპი

                               მიზანთროპი

                                                    

                                                     მიზანტროპი პიტერ ბრეიგელი (უფროსი

(ბერძ. μισέω — სიძულვილი და ბერძ.ἄνθρωπος — ადამიანი) — კაცთმოძულე. ტერმინი განსაკუთრებით განთქმული გახდა მოლიერის კომედიის — მიზანტროპი შემდეგ. ტერმინი ხანდახან ასოცირდება ასოციალობასთან. განსჯა კაცობრიობის და ადამიანების სიძულვილი, არადამინურობა ზოგიერთი მკვლევარების აზრით განიხილება, როგორც პათოლოგია ფსიქოფიზიკური პიროვნების.მიზანტროპია მჟღავნდება როგორც ფორმა ინდივიდუალიზმის, ურთიერთსაწინაამღდეგო პიროვნების საზოგადოების მიმართ. დაკავშირებულია პესიმიზმის, უნდობლობის, ეჭვინობის, არაადამინური. ხანდახან მიზანტროპია გადადის ანტროფობიაში (ადმინის მიმართ შიში). მიზანტროპი არია ადამინი, რ-იც გაურბის საზოგადოებას და ადამიანებს,არაადამინურობა, განიცდის ან პირიქით სიამუივნებს ადამინის სიძულვილს.

მიზანტროპიას ხშირად არასწორად განიხილება ინდივიდუალური სიძულვილის ადამინების მიმართ.

მიზანტროპია ხშირად ვლინდება ფორმით ჯიუტი მისწრაფებაში მიაყენოს ადამიანებს უბედურება და ტკივილი, შურის ძიება ყველა შესაძლო ბორტმოქედებით.

        სატანიზმში (მათ შორის სატანიზმი ლა-ვეია) ბირთვი იდელოგიის წარმოაგდენს მიზანტროპია.

იხ. ვიდეო

                                 მოლიერი

                                                

 (Molière, ნამდვილი სახელი ჟან-ბატისტ პოკლენი; დ. 15 იანვარი, 1622, პარიზი — გ. 17 თებერვალი, 1673) — ფრანგი დრამატურგი და თეატრალური მოღვაწე. ხშირად მოიხსენიებენ როგორც „კომედი ფრანსეზის“ დამაარსებელს და „მაღალი კომედიის“ ჟანრის ფუძემდებელს.

მოლიერის პიესები ნათლად ასახავს 1660-70-იან წლების რეალობას: მაღალ საზოგადოებაში გაბატონებულ ზნე-ჩვეულებებს (მიზანთროპი), ლიბერტინაჟს (დონ ჟუანი), გაკოტრებული არისტოკრატიის სწრაფვას მდიდარ ბურჟუაზიასთან კავშირისკენ (კეთილშობილი ბურჟუები). მოლიერის პერსონაჟები განასახიებენენ არა კონკრეტულ ადამიანებს, არამედ მარადიულ ტიპებს, ხასიათებს, როგორიცაა: მლიქვნელობა, სიძუნწე, მიზანტროფია. ეს პერსონაჟები იმდენად ცოცხალ ტიპებს წარმოადგენენ, რომ მათი სახელები თანამედროვე ლექსიკონშიც კი დამკვიდრდა: დონ ჟუანი, ტარტიუფი, არპაგონი. თავის კომედიებშიმოლიერი მარტივ, ცნობილ სიუჟეტებს იღებს. ნაკლებად ზრუნავს დამაჯერებლობაზე. პერსონაჟთა უმრავლესობა კარიკატურული სახისაა, მაგრამ ამავე დროს ტიპირებული, სიტუაციები კი - ცოტათი უცნაური. დრამატურგი ცდილობს არა წესების დამორჩილებას, არამედ ეფექტის მოხდენას, ამიტომ კომედიებში ფანტასტიკური დასასრულიც კი შემოაქვს, თან უმეტესად კეთილი.

კომიკური მოლიერთან წარმოდგენილია ჟესტიკულაციის, აკრიობატიკის, მიმიკების სახით. გვხვდება ფარსისთვის დამახასიათებელი ელემენტები: გადაცმა, დევნა, სილის გაწვნა, წუწუნი. აქვეა ურთიერთგანსხვავებული სცენების მონაცვლეობა: შეუმჩნეველი შემოსვლა, ზურგსუკან მუქარა. ჩვევებსა და ლაპარაკში კონტრასტი. ყველაზე დიდ ეფექტს კი ის იწვევს, რომ თავად პერსონაჟები ვერ ხვდებიან, რომ არიან სასაცილონი, მოწყვეტილნი არიან რეალობას და ცხოვრობენ თავიანთ აზრებში, აკვიატებულ იდეებში.

მოლიერის სტილი ძალიან განსხვავებულია პერსონაჟთა მიხედვით. სხვადასხვა სოციალური კლასის თუ რეგიონის წარმომადგენლებს მათთვის დამახასათებელი სტილით ალაპარაკებს. ამან გამოიწვია ეჭვის გაჩენა, რომ მოლიერს არ ეხერხებოდა დახვეწილი ლიტერატურული ენის გამოყენება. მაგრამ საპირისპიროს ამტკიცებს მაგალითად დონ ჟუანის მონოლოგი სიყვარულის არამდგრადობის შესახებ, სადაც დახვეწილი, არისტოკრატული პოეტური პროზაა გამოყენებული, ან კიდევ პრესიოზული დიალოგები.

მოლიერის შემოქმედებას საქართველოსი XIX საუკუნეში გაეცნენ. მისი "სკაპენის ოინები" თარგმნა აკაკი წერეთელმა (სათაურით "სკაპენის ცუღლუტობა"). ივანე ერისთავმა (გიორგი ერისთავის ძმამ) თარგმნა და გიორგი ერისთავის თეატრში დადგა მოლიერის პიესა "უნებლიეთ ექიმი" (1852–1853 წლებში), ხოლო 1936 წელს იგივე პიესა დაიდგა მარჯანიშვილის სახელობის თეატრში. 1878 წელს ქუთაისში დაიდგა "ჟორჟ დანდენი" (გ. თუმანიშვილის თარგმანი), 1880 წელს გორში არვიცაშვილის თარგმანის მიხედვით დაიდგა "კრიჟანგი" ("ძუნწი"); 1901 წელს გამოქვეყნდა ივანე მაჭავარიანის თარგმანი "ტარტიუფი ანუ მუზმუზელა" (1921 წელს დაიდგა რუსთაველის სახელობის თეატრში), 1909 წელს – "დრამატული თხზულებანი" (გამომცემლობა "სორაპანი"). 1924 წელს რუსთაველის სახელობის თეატრში დაიდგა "გააზნაურებული მდაბიო", 1929 წელს – "ძუნწი"(აბრამიშვილის თარგმანი). 1937 წელს გამოქვეყნდა მოლიერის "კომედიების კრებული". 1938 წელს მოზარდ მაყურებელთა თეატრმა დადგა "სკაპენის ოინები", ხოლო 1943 წელს მარჯანიშვილის სახელობის თეატრმა – "ვითომდა ავადმყოფი

იხ.ვიდეო

                                   პოლ ალენი

                                                   

 (ინგლ. Paul Gardner Allen; დ. 21 იანვარი, 1953, სიეტლი, აშშ — გ. 15 ოქტომბერი, 2018, იქვე) — ამერიკელი მეწარმე, ფილანტროპი და მსოფლიოს ერთ-ერთი უმდიდრესი ადამიანი, რომელმაც 1975 წელს ბილ გეიტსთან ერთად დააარსა კორპორაცია Microsoft.

ალენი დაიბადა ქალაქ სიეტლში, აშშ. კერძო სკოლაში სწავლისას დაუმეგობრდა ბილ გეიტსს, რომელიც მასზე ორი წლით უმცროსი იყო და იზიარებდა მის ინტერესს კომპუტერებში. ვაშინგტონის უნივერსიტეტში ორწლიანი სწავლის შემდეგ თავი დაანება უნივერსიტეტს და პროგრამისტად დაიწყო მუშაობა ბოსტონში.

1975 წელს ქალაქ ალბუკერკეში გეიტსთან ერთად მაიკრსოფტი (ინგლ. Microsoft) დააარსა. გადამწყვეტი როლი ითამაშა 1980 წელს IBM-თან დისკური ოპერაციული სისტემის (DOS) შექმნასთან დაკავშირებით კონტრაქტის დადებაში, რითაც მაიკრსოფტის ფინანსურად წარმატებულ მომავალს დაუდო საფუძველი.

1983 წელს ალენს კიბოს დიაგნოზი დაუსვეს, იგი იძულებული გახდა მაიკრსოფტის მმართველობა დაეტოვებინა, მაგრამ შეინარჩუნა აქციათა ნაწილი და ადგილი დირექტორთა საბჭოში. კიბოსგან რამდენიმეთვიანი სხივური თერაპიის სეანსების შემდეგ განიკურნა.
იხ. ვიდეო

Microsoft-იდან წამოსვლის შემდეგ ინვესტორის ბიზნეს-კარიერა გააკეთა, წილს ფლობდა ორმოცამდე სხვადასხვა კომპიუტერულ, სამშენებლო და საინვესტიციო ფირმაში. ფლობდა სამ ამერიკულ ფეხბურთის, კალათბურთისა და სოკერის კლუბებსაც. 2009 წელს ჟურნალ „Forbes“-ის მიხედვით მსოფლიოს სიმდიდრით 37-ე ადამიანი იყო.

2009 წელს დაუდგინდა არაჰოჯკინის ლიმფომის დიაგნოზი, გარდაიცვალა 2018 წლის 15 ოქტომბერს, 65 წლის ასაკში

იხ. ვიდეო

                             SpaceShipTwo

                                              

                                          სუბორბიტალური კოსმოსური ხომალდი

კერძო პილოტირებული სუბორბიტალური კოსმოსური ხომალდი ნრავალჯერადი გამოყეენბის.

წარმოაგდენს ნაწილს პროგრამას Tier One, დამფუძნებელი პოლ ალენი, ბაზირებული წარმატებული პროექტზე SpaceShipOne, მოიგო კონკურსი Ansari X-Prize. განსხვავებიტ წინა თვიტმფრინავისგან ბორტზე შეიძლია აიყვანოს 8 კაცი (6 მგზავრი და ორი პილოტი) და იქნება უფრო კოფოტრტული.

იხ. ვიდეო

                            Stratolaunch Systems

                                                    

                                       შედარება ზომების Stratolaunch  Systems  ყველაზე დიდი თვიტმფრინავის

ამრიკული საწარმო არეკოსმოსური კომპანია, შექმნილია განვითარებისთვის საავიაციო-კოსმოსური სისტემებისთვის მოწოდებისთვის ტვირთის კოსმოსში. მთავარი ოფისი განლაგებულია ალაბამაში, ძირითადი დამფუძნებელი პოლ ალანი დამფუძნებელი ასევე Scaled Composites ბერტ რუთანი, რ-იც მანამდე თანამშრომლობდა შექმნაში SpaceShipOne.

იხ.ვიდოე

Scaled Composites Stratolaunch Model 351

                                              

ამერიკული თვითმფრინავ-მატარებელი საავიაციო-კოსმოსური სისტემის საჰაერე სტარტი Stratolaunch. თვითმფრინავს გააჩნია ორფიჟულიანი კონსტრუქცია, აღჭურვილია ექვს ორმაგ ჩართვიანი ტურბორექტიული ძრავებით  Pratt & Whitney PW4056. დღეისთვის წარმოაგდენ ყველაზე გრძელი ფრთიანს ისტორიაში მისი სიგრძე 117,3მ

იხ. ვიდეო

იონი

                                               იონი

                                                   

გავრცელება იონის წყაალბადის იონიზაცია ვარსკვლავთშორისო სივრცეში  სხვადასხვა ნაწილში ჩვენ გალაქტიკაში გამოსახულია H-ალფა. დიაპაზოში

(ბერძნ. ion [i̯oːn] — მოსიარულე), ელექტრულად დამუხტული ატომებიან ატომთა ჯგუფები (მოლეკულები, რადიკალები და სხვა), რომლებიც წარმოიქმნება მათ მიერ ელექტრონების (ან სხვადასხვა დამუხტული ნაწილაკის) დაკარგვის ან შეძენის შედეგად. მაიკლ ფარადეიმ 1834 წელს, როდესაც იკვლევდა მჟავების, ტუტეებისა და მარილების წყალხსნარებზე ელექტრული დენის მოქმედებას, დაუშვა, რომ ასეთი წყალხსნარების ელექტროგამტარობა განპირობებულია იონების მოძრაობით. დადებითად დამუხტულ იონებს, რომლებიც ხსნარებში უარყოფითი პოლუსისაკენ (კათოდისაკენ) მოძრაობენ, ფარადეიმ კატიონები უწოდა, ხოლო უარყოფითად დამუხტულებს, რომლებიც დადებითი პოლუსისაკენ (ანოდისაკენ) მოძრაობენ, — ანიონები. ამის შესაბამისად იონების მუხტის ნიშანი ან დადებითია, ან უარყოფითი, მუხტის სიდიდე დამოკიდებულია ატომის მიერ დაკარგული ან შეძენილი ელექტრონების რაოდენობაზე. მაგ., Na⁺, Ca⁺, Al³⁺, Cl⁻, SO₄²⁻. იონები გვხვდება ნივთიერების ყველა აგრეგატულ მდგომარეობაში — აირებში, სითხეებში, კრისტალებში

                                                  

იონები იყოფა ორ დიდ ჯგუფად - უბრალო და რთული

მარტივი (მონოატომური) იონი შეიცავს ერთ ატმის ბირთვს

რთული (პოლიატომური) იონი შეიცავს არა უმცირესს ორ ატმის ბირთვს

ცალკე გამოყოფენ იონ-რადიკალებს - დამუხტული თავისუფალი რადიკალები. იონი-რადიკალები თავის მხრივ ყოფენ ქვეკლასად კატონ-რადიკალად და ანიონ-რადიკალდ

კატიონ-რადიკალი - დადებითად დამუხტული ნაწილაკები ერთ არაწყვილი ელექტრონით

ანიონ-რადიკალი - უარყოფითად დამუხტული ნაწილაკი ერთი დაუწყვილებები ელექტრონით

სხვათაშორის იონები მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ადამიანის ბიოფიზიკურ პროცესებზე.

იხ. ვიდეო

ეხლა გავაგრძელოთ და ვნახოთ რა არის  ელექტრო ველი. მარტივი იონები შედგება ერთ ატომის ბირთვიდან  და ელექტრონიდან. ატომის ბირთვი შედგება პროტონისგან და ნეიტრონისგან, ატარებენ მთელი (მეტი 99,8%) მასას იონისა და ქმნის დადბითი დამუხტული ელექტრონული ველს. ატომის მუხტი განისაზღვრება პროტონებით, რ-ემთხვევა მნდელეევის ცხრილის ელეემნტის  ნომრებს  (მიხვდით ალბათ ეს კი ქიმია არის)

ატომები და მოლეკულებს შეუძლიათ  გადაქცევა დადებითად დამუხტული იონებად შედეგად ერთ და ორი რამდენიმე ელექტრონი.  მოწყვეტა ელექტრონის სჭირდება ენერგიის დახარჯვა, რ-საც ენერგიის იონიზაცია ქვია

 კავშირის ენერგიის ერთ-ერთი სახეობაა ან, როგორც მას ზოგჯერ უწოდებენ, პირველი იონიზაციის პოტენციალი (I₁) (მრავალელექტრონიანი ატომისათვის არსებობს მეორე, მესამე და ა.შ. იონიზაციის პოტენციალები, რომლებიც წარმოადგენენ ელექტრონის მოცილების ენერგიას მისი თავისუფალი კათიონისაგანმუხტით +1, +2 და ა.შ. ეს იონიზაციის პოტენციალები, როგორც წესი, ნაკლებად მნიშვნელოვანია ქიმიური ელემენტის დასახასიათებლად), წარმოადგენს უმცირეს ენერგიას, რომელიც საჭიროა თავისუფალი ატომიდან ელექტრონის მოსაცილებლად, მის დაბალ ენერგეტიკულ (ძირითად) მდგომარეობიდან უსასრულობაში. იონიზაციის ენერგია წარმოადგენს ატომის ერთ-ერთ მთავარ მახასიათებელს, რომელზედაც მნიშვნელოვანწილად დამოკიდებულია ატომებს შორის შექმნილი ქიმიური კავშირის ბუნება და სიმტკიცე. ატომის იონიზაციის ენერგიისაგან მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული ასევე შესაბამისი მარტივი ნივთიერების აღმდგენი თვისებები. ატომის იონიზაციის ენერგიაზე არსებითი გავლენა აქვს შემდეგ ფაქტორებს:

იზ. ვიდეო

1. ბირთვის ეფექტიანი მუხტი, რომელიც წარმოადგენს ატომში ელექტრონების რიცხვის ფუნქციას, ეკრანირირებს ბირთს და უფრი ღრმად მდებარე ორბიტალებზე;
2. რადიალური მანძილი ბირთვიდან ელექტრონამდე რომელიც ატომის ბირთვათნ ყველაზე სუსტადაა დაკავშირებული და იონიზაციისას სტოვებს მას;
3. ელექტრონის შეღწევადობის უნარის ზომა;
4. გარე (ვალენტური) ელექტრონების, ელექტრონებსშორისი განზიდვა.

ელემენტების იონიზაციის ენერგიები

დამოკიდებული იონიზაციის ენერგია ატომის ნომრის ელემნტის  რიგითობით

                                  იონიზაცია

ფიზიკური პროცესი, რომლის დროსაც ატომებისა ან მოლეკულებისაგან წარმოიქმნება იონებიპროტონებისა და ელექტრონების რაოდენობის ცვლილებით.

იონიზაციის პროცესი ძირითადად ასოცირდება ნივთიერებიდან ელექტრონების ამოგლეჯით, რომლის დროსაც ბმულ მდგომარეობაში მყოფმა ელექტრონმა უნდა მიიღოს საკმარისი ენერგია რათა გადალახოს იონიზაციის პოტენციალი

                                                     

ენერგია იონიზაციის სუფთა ქიმიური ელემენტები. პიკში მდგომარეობაში ინერტულ აიარში

იონიზაცია რომელიც განიხილება კლასიკური ფიზიკის ფარგლებში. ანუ იმისათვის, რომ ელექტრონი ამოგლეჯილ იქნას ატომიდან ან მოლეკულიდან, აუცილებელია სულ მცირე ენერგიის იმ რაოდენობის გადაცემა, რამდენიც საჭიროა მოცემული დონიდან ელექტრონის ამოსაგლეჯად.

იხ. ვიდეო

                    თეირანის კონფერენცია

                                      

                                                  სტალინი, ჩერჩილი, და რუზველტი

 ასევე ეურეკას კონფერენცია ან დიდი სამეულის კონფერენცია — ქალაქ თეირანში 1943 წლის 28 ნოემბრიდან 1 დეკემბრამდე გამართული გერმანიის წინააღმდეგ მებრძოლი მოკავშირე სამი სახელმწიფოს (დიდი ბრიტანეთი, სსრკ, აშშ) ლიდერთა (უინსტონ ჩერჩილი, იოსებ სტალინი, ფრანკლინ დელანო რუზველტი) შეხვედრა. კონფერენციაზე სათავე დაედო დიდ სამეულს, განიხილებოდა მეორე ფრონტის გახსნის პერსპექტივა.

იხ. ვიდეო

კონფერენციის მიზანი

კონფერციის მოწვევის მიზეზი იყო საბოლოოდ შემუშავებულიყო სტრატეგია გერმანიისა და მისი მოკავშირეების წინაამღდეგ. ის გახდა მტავარი ეტაპი განვითარებისათვის და ურთიერთობისთვის საერთაშორისო ურთიერთობაში, იქ იყო განხილული და გადაწყვეტილი მნიშვნელოვანი საერთაშორისო საკითხები მსოფლიოში

შესაძლებლობა გახსნის  მოკავშირეების მეორე ფრონტის საფრაგენთში (უარყოფილ იყო დიდი ბრიტანეთის ბალტიისპირეთის სტრატეგიის) აგლო-ამერიკული მხრიდან წარმოდგენილი იყო თარიღი დაწყების ,,ოვერლორდის'' 1944წ-ის მაისი შემდეგ გადატანილ იქნა 1944წ-ის 6 ივნისს

განხილული იყო საკითხი ირანისთვის დამოუკიდებლობის მიჭებაზე (დეკლარაცია ირანზე)

დადებითად გადაწყვეტა პოლონეთის საკითხი

დმტკიცებულ იქნა დაწყება ომის სსრკს იაპონიის ნაცისტური გერმანიის განადგურების შემდეგ

იყო დაგეგმილი ომის შემდეგ მოწყობა მსოფლიოსი

მიღწეუ იქნა ერთობის სეხედულების საკითხის უზრუნველყოფის საერთაშორისო უსაფრთოების და გამჭირვალობის მსოფლიოს

გეგმა შედეგის გაყოფის გერმანიის საზრვარზე პურსიის, ჰაოვერი, ჰესენი, საქსონია, ბავარია, ასევე საერთაშორისო ზონა

თავდასხმა ლიდერებზე მესამე რეიხის. საიდუმლო ოპერაცია კოდური სახელწოდებით ,,გრძელი ნახტომი'' შემუშავებული ნაცისტური დივერსანტის მიერ  № 1, ხელმძღვანელი საუდუმლო სამსახურის  СС    VI ცალკეული მთავარი მართვის იმპეირი უსაფრთხოების, აბერშტურმბანნფიურერ ოტტო სკორცენის მიერ, რ-იც 1943წ-ს იყო სპეციალური აგენტი განსაკუთრებულ დავალებით ჰიტლერის (მას ეძახდნენ ადამიანი ნაიარებით)  თავის დროზე ის გადარჩინა  მუსოლინიმ ტყვეობიდან განახორციელა მტელი რიგი გახმაურებული ოპერაციები, ისეთი როგორიც იყო მკვლელობა 1934წ-ს ავსტრიის კანცლერის დოსფუსის და დაპატიმრება 1938წის პრეზიდენტი ავსტრიის მიკლასის და კანცლერის შუშნიგის, ამის შემდეგ შედეგი შეჭრა ვერმახტის და ოკუპაცია ავსტრიის. მოგვინებით 1966წ-ს, ოტო სკორცენიმ დაადასტურა, რომ მას ჰქონდა ნაბძანები მოკლა სტალინის, ჩერჩილის და რუზველტის ან გაეტაცა ისინი თეირანიდან.

საბჭოთა კავშირის მხარემ გახსნა თავდასხმა ,,სამეულის'' ლიდერებზე დაგეგმილი. 

რადენიმე დრით ადრე დაწყებიდან კონფერენციის თეირანში იყო დაკავებული 400 გერმანელი დაქორავებული აგენტი.