მიკრობები (ბერძ.μικρός) mikrós, "პატარა" და ὀργανισμός „ორგანიზმი“ ) — მიკროსკოპული ორგანიზმი, რომელიც შედგება როგორც ერთი უჯრედი. მიკროორგანიზმები არსებობენ ნიადაგში, წყალში, ჰაერში, ცოცხალ ორგანიზმებზე და მათ შინაგან ორგანოებში. Clostridium botulinum ბოტულიზმის გამომწვევი აგენტი მიკროორგანიზმების შემსწავლელი მეცნიერებაა მიკრობიოლოგია. მიკრობებზე პირველი დაკვირვებები დაიწყო ნიდერლანდელმა მეცნიერმა ანტონ ვან ლევენჰუკმა, 1675 წელს, საკუთარი დიზაინით შექმნილი მიკროსკოპით.
იხ. ვიდეო
დამახასიათებელი სიდიდე მიკროორგანნიზმების - არა უმეტესი 0,1 მმ მისი კლასიფიკაცია არის როგორც უბირთვო ( პროკარიოტები, ბაქტერიების, არქეების) ასევე ევკარიოტები იხ. ლინკზე ევკარიოტები რამდენიმე სოკოები, პროტისტები, მაგრამ არა ვირუსები, რ-იც გამოყოფილია ცალკე ჯგუფად და არა პრიორები. უმრავლესობა მიკროორგანიზმების შედგებიან ერთუჯრედიანები არიან, თუმცა არის მრავაუჯრედიანი მიკროორგნაიზმები, ისე როგორც ერთუჯრედიანები ისინის თვალით უხილავები არიან, მაგ., Thiomargarita namibiensis, წარმოადგენს Caulerpaგვარს (წარმოადგენს გიგანტუს პოლკარიოტებს). ამ ორგანიზმებს შეისწავლის მეცნიერება მიკრობიოლოგია.
(ძვ.ბერძნ. γενητως – ვინმესგან წარმოშობა, წარმოქმნა) — მეცნიერება, რომელიც შეისწავლის მემკვიდრეობითობას, ანუ წინაპრების უნარს გადასცენ თავისი ნიშან-თვისებები და განვითარების თავისებურებები მომდევნო თაობას. ამ სამეცნიერო დისციპლინის სახელწოდება ხმარებაში შემოიტანა ინგლისელმა ნატურალისტმა უილიამ ბეტსონმა 1905 წელს. ბიოლოგიურ სხვა დარგებთან შედარებით გენეტიკა ახლად ჩამოყალიბებული მეცნიერებაა.
იხ. ვიდეო
ინდივიდის ყველა ნიშან-თვისება როდია მემკვიდრეობით მიღებული. ზოგიერთ მათგანს გარემო და აღზრდა განაპირობებს. მაგალითად, ადამიანი წერა-კითხვის უნარს სწავლით იძენს. არის ისეთი თვისებებიც, რომლებიც მემკვიდრეობითობისა და გარემოს ურთიერთქმედების შედეგია. ადამიანის სხეულის ფორმა ნაწილობრივ მემკვიდრეობით მიღებული თვისებაა, თუმცა მასზე ისიც ახდენს გავლენას, თუ რამდენ საკვებს იღებს ადამიანი.
შერევა მემკვიდრეობას მივყავართ თითოეული მახასიათებლის გაზომვას, რაც, როგორც ინჟინერმა ფლემინგ ჯენკინმა აღნიშნა, ევოლუცია შეუძლებელია ბუნებრივი გადარჩევით
დომინანტი გენები
ჩვენს მიერ მემკვიდრეობით მიღებულ ნიშან-თვისებებს ქრომოსომათა წყვილები განსაზღვრავს, მაგრამ თუკი ყოველი ნიშან-თვისება ორი გენის მოქმედების შედეგია, რომელმა მათგანმა იმოქმედა?
მორგანის დაკვირვებამ მუტაციის მემკვიდრეობის დაცვა სქესთან, რომელიც დროსოფილაში თეთრი თვალების გამომწვევ მიზეზს იწვევს, მან მიიყვანა იმ ჰიპოთეზამდე, რომ გენები ქრომოსომებზე მდებარეობს.
ჩვენ მიერ მიმკვიდრეობით მიღებული ყოველი ორი გენიდან ერთი დომინანტია, ანუ ის მეორე მათგანზე დომინირებს (ბატონობს) და სწორედ იგი ახდენს უპირატეს გავლენას ნიშან-თვისების განვითარებაზე. მაგალითად, ბარდას აქვს გენი, რომელიც განსაზღვრავს, როგორი იქნება მისი მარცვალი — გლუვი თუ დანაოჭებული. მცენარეს, რომელიც ორივე მშობლისაგან გლუვი თესლის გენებს იღებს, გლუვი მარცვალი ექნება, ხოლო მცენარე, რომელმაც დანაოჭებულობის ორი გენი მიიღო, მარცვალსაც დანაოჭებულს წარმოქმნის. თუმცა, გლუვი მარცვლის გენი დანაოჭებული მარცვლის გენზე დომინირებს, ამიტომ თუ მცენარემ ერთი მშობლისაგან გლუვი მარცვლის გენი მიიღო, ხოლო მეორესაგან — დანაოჭებული, იგი მაინც მხოლოდ გლუვ თესლს წარმოქმნის.
იხ. ვიდეო
დომინანტობის ასეთი თვისება ნიშნავს, რომ ყოველ მცენარესა და ცხოველს ქრომოსომებში ბევრი ,,ფარული გენი აქვს, რომლებიც არ ვლინდება, რადგან მათ დომინანტი გენები ნიღბავს
მეცნიერები ჩასწვდნენ გენეტიკის საიდუმლოებებს და მოახერხეს ცოცხალი უჯრედების შექმნა, რომლებსაც სასარგებლო თვისებები მიანიჭეს. მაგალითად მიკრობები (პაწაწინა, ერთუჯრედიანი ორგანიზმები — ბაქტერიები და საფუარი) შეიძლება ისე შეიცვალოს, რომ სამკურნალოდ გამოსადეგი ვაქცინები, ჰორმონები და სხვა ქიმიური ნივთიერებები წარმოქმნას, რომლებსაც, ჩვეულებრივ, ადამიანის ორგანიზმი გამოიმუშავებს.
გენურ ინჟინერიას მრავალგვარი გამოყენება აქვს, მაგრამ ადამიანი უფრთხის მის ფართოდ გავრცელებას. ოდესმე შეიძლება ხელოვნურად შეიქმნას ბავშვი, რომელსაც საგანგებოდ შერჩეული ნიშან-თვისება ექნება.
იხ. ვიდეო
ადამიანის გენეტიკა
დამიანის გენეტიკა — გენეტიკის ქვედარგი, რომელიც ადამიანის მემკვიდრეობისა და ცვალებადობის კანონზომიერებების მახასიათებლებს სწავლობს.
ადამიანებში ნორმალური და ანომალიური ნიშნების მაგალითები
საფრენი აპარატი დისკოსებური ფორმის, სავარაუდოდ შექმნა გერმანელმა მეცნიერმა (კერძოდ, ვიქტორ შაუბერგოვმა) 1934წ-ს ვიქტორ შაუბერგერი შეხვდა ადოლფ ჰიტლერს და შესაძლოა მიიღო მონაწილეობა შემაშავებაში საუდუმლო იარაღის შექმნაში მესამე რეიხის, თუმცა ოფიციალურად არ იყო დაკავებული სამეცნიერო საქმეში ნაციტების მხარეზე. ომის დამთავრების შემდეგ ამერიკელებმა შაურბეგერს შესათავაზეს 3 მლნ. დოლარი საუდმლოების მოხსნისთვის საფრენი დისკის და განსაკუთრებით ,, ფეთქებითი'' ძრავის. მან კი უპასუხა, რომ ხელმოწერამდე სართაშორისო შეთანხმებისა სრულ განაიარაღებისა და ის არ აპირებს გასაჯაროებას, რომ მისი აღმოჩენები ეკუთვნის მომავალს. იხ.ვიდეო
ლეგენდის თანახმად აპარატი რ-იც შეიქმნა შეეძლო 4 მახის სიჩქარემდე განვითარება და მობრუნება ნებისმიერი სირთულის. თუმცა ეს შეუძლებელი იყო იმ დროისთვის ცნობილი საფრენი პარატებისთვის და იმ დონის ტეხნოლოგიებს. ამ ლეგენდის თანახმა თვითონ აპარატი და მისი დოკუმენტაცია იყო განადგურებული ერთი დღით ადრე ვიდრე საბჭოთა კავშირის ჯარები შევიდოდნენ აღნიშნულ ტერიტორიაზე (სხვა მოპნაცემებით კი რადენიმე თვით ადრე ომის დასრულებამდე).
ვიქტორ შაუბერგი დაიბადა 1885წ-ის 30 ივნისს გარდაიცვალა 1958წ-ის 25 სექტებერს. ავსტრიელი ნატურალისტი ალტერნატივის მიმდევარი, ფილოსოსფოსი და გამომგონებელი.
Avrocar
Avro Canada VZ-9 Avrocar - ექსპერიმენტული საფრენი აპარატი ვერტიკალური ფრენის და დაჯდომის შეიმუაშავა კანადურმა კომპანიამ Avro Aircraft Ltd. საიდუმლო შეკვათა სამხედრო საჰაერო ძალემის აშშ-ს მიზანი შესწავლა აეროდინამიკური და შესაძლებლობები დიკსიმსგავსი აპარატების. პირველი ფრენა განხორციელდა 1959წ-ის 12 ნოემბერს დამზადა 2 ეგზემლიარი. ღირებულება 10 მლინ დოლარი
დიზაინი და განვითარება - Avrocar იყო ლურჯი ცის კვლევითი პროექტების საბოლოო შედეგი დიზაინერ "ჯეკ" ფროსტის მიერ, რომელიც შეუერთდა Avro Canada-ს 1947 წლის ივნისში რამდენიმე ბრიტანულ ფირმაში მუშაობის შემდეგ. ის დე ჰევილლენდთან იყო 1942 წლიდან და მუშაობდა de Havilland Hornet-ზე, de Havilland Vampire-ის რეაქტიულ გამანადგურებელზე და De Havilland Swallow თვითმფრინავზე, სადაც ის იყო ზებგერითი კვლევის პროექტის მთავარი დიზაინერი.
Avro Canada-ში ის მუშაობდა Avro CF-100-ზე, სანამ შექმნიდა კვლევით ჯგუფს, რომელიც ცნობილია როგორც "სპეციალური პროექტების ჯგუფი" (SPG). ფროსტმა ჯერ გარშემორტყმული იყო ერთნაირი მოაზროვნე ინჟინრების კოლექციით, შემდეგ მოაწყო სამუშაო ადგილი. თავდაპირველად შემოფარგლული "პენტჰაუსში", ადმინისტრაციული შენობის აღმასრულებელი ფრთის დამცინავი მეტსახელი, SPG შემდგომში გადაიტანეს მეორე მსოფლიო ომის პერიოდის სტრუქტურაში კომპანიის შტაბ-ბინის მოპირდაპირე მხარეს, შაფერის შენობაში, რომელიც დაცული იყო დაცვის თანამშრომლებით. ჩაკეტილი კარები და სპეციალური საშვი ბარათები. ზოგჯერ, SPG ასევე მოქმედებდა ექსპერიმენტული ანგარიდან, სადაც ის იზიარებდა სივრცეს სხვა ეზოთერული Avro პროექტის გუნდებთან.
იმ დროს ფროსტი განსაკუთრებით დაინტერესებული იყო რეაქტიული ძრავის დიზაინით და კომპრესორის ეფექტურობის გაუმჯობესების გზებით, ტურბინის ძრავის სიმარტივის შეწირვის გარეშე. მან აღმოაჩინა ფრენკ უიტლის "უკუ ნაკადის" დიზაინი ძალიან რთული და დაინტერესდა განლაგების გაწმენდის გზებით. ამან აიძულა იგი შეექმნა ახალი ტიპის ძრავის განლაგება, ცეცხლოვანი ქილაებით, რომელიც მდებარეობს ცენტრიდანული კომპრესორის გარე რგოლში, მიმართული გარედან, როგორც ბორბალზე სპილოები. კომპრესორისთვის სიმძლავრე მიღებულ იქნა ახალი ტიპის ტურბინისგან, რომელიც მსგავსია ცენტრიდანული ვენტილატორის, განსხვავებით ჩვეულებრივი ძრავების ბორბლის მსგავსი დიზაინისგან. ტურბინა ამოძრავებდა კომპრესორს გადაცემათა კოლოფის და არა ლილვის გამოყენებით. შედეგად მიღებული ძრავა მოწყობილი იყო დიდი დისკის სახით, რომელსაც მან უწოდა "ბლინის ძრავა." ტიპიური თვითმფრინავი
