ჰიპოთეზური სახესხვაობა ბილოგიური იარაღის, დანიშნულება შერჩევითი განადგურება მოსახლეობის რასებროვი, ეთნიკური სქესის ან სხვა გენეტიკური მდგომატეობის ნიშნებით.
გენეტიკური განსხვავება ხალხის მიუხედავად იმისა რომ კონკრეტული გენი-მარკერი არ გააჩნია ეთნოსა თუ რასას ხალხს, გენეტიკური სახესხვაობა, განპირობებულია სხვადასხვა გენების (გენომის) ერთობლივი კომბინაციამ იმ ადამიანთა სხვდასხვა პოპულაციას შორის, რ-იც განავითარეს იზოლურებულად ერთამნეთისგან. იხ. ვიდეო
მაგალითისთვის გენეტიკური სხვაობა თანდაყონილი იმუნიტეტი (განპირებებული მათი სხვადასვხა პოპულაციაში) იყო მიზეზი ეპიდემიის და მასობრივი სიკვდილიანობა ინდიელებში შეჯახებისას ინფექციური დაავადების, რ-იც არ იყო მანამდე შეხვედრილი ამ პოპულაციაში აქამდე ამერიკის დასახლებისას ან გარკვეული ეთნოგრაფიული ჯგუფის მოსახლეობის გარკვეული იმუნიტეტი აივ ინფექციით, გამოწვეულია მათში მუტანტური CCR5 გენის არსებობით, ან ჰემოფილური ინფექციის ინფიცირების სხვა დონით, რასის მიხედვით. აგრეთვე, როგორც მაგალითს, ბიოქიმიურ რეაქციებში ჩართული მთელი რიგი ფერმენტების ორგანიზმში თანდასწრებით (ან არარსებობის) არსებობაში მოსახლეობის განსხვავებები გენეტიკურად განისაზღვრება, კერძოდ, ეს გამოწვეულია ზოგიერთ ხალხში ალკოჰოლიზმის განვითარებისადმი გაზრდილი მგრძნობელობის (ან პირიქით, წინააღმდეგობის გაწევის) გამო.
მასიური განადგურების იარაღი
თუმცა, რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ზოგადი გენეტიკის ინსტიტუტის გენომიური გეოგრაფიის ლაბორატორიის ხელმძღვანელის, ოლეგ ბალანოვსკის აზრით, ადამიანის გენომის დეკოდირების შემდეგ, საიმედოდ არის ცნობილი, რომ არ არსებობს ცალკეული ხალხის იდენტიფიკაციის შესაფერისი გენეტიკური ნიშნები. 2017 წელს, რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ექსპერტთა კომისიამ გამოიტანა დასკვნა, მეცნიერულად დასაბუთებული გენეტიკური იარაღის შექმნის შეუძლებლობის შესახებ.
კონსპიროლოგიური თეორიები ამ საკითხის ირგვლივ შეიძლება ცალკე გავიხილოთ.
ეპიდემის მაგალითი, რომელიც გვიჩვენებს ახალი ინფექციების რაოდენობას დრონთა განმავლლობაში
ბერძნ. επιδημία - ზოგადი დაავადება - პროგრესილებული დროში და სივრცეში გავრცელება ინფექციური დაავადებების ხალხში, საგრძნობლად მაღალია რეგისტრირებული მოცამებეზე ტერიტორიაზე რ-იც ჩვეულებრივ აღირიცხებე ხოლმე. შეიძლება გახდეს საგანგებო სიტუაციის გამოცხადების მიზეზი. იხ. ვიდეო
ყოველდღიურ ცხოვრებაში, უნივერსალური ეპიდემიოლოგიური ბარიერი ითვლება ტერიტორიის მაცხოვრებელთა 5% -ის, ან ზოგჯერ სოციალური ჯგუფის 5% -ის დაავადებად. თუმცა, მრავალი სამედიცინო განყოფილება გამოთვლის საკუთარი ეპიდემიის ბარიერებს საერთო დაავადებებისთვის, ამ დაავადების საშუალო დონის საფუძველზე მრავალი წლის განმავლობაში. ასეთი ეპიდემიის ბარიერები შეიძლება ტოლი იყოს, მაგალითად, 1%
იხ. ვიდეო
თავდაპირველად ტერმინი ,,ეპიდემია'' ესმოდათ როგორრც ინფექციის გავრცელება (შავი ჭირი, მალარია, ტიფი, დიფერია, ციება, გრიპი და სხვ.)თუმცა ეხლა ტერმინში მოიაზრება რაც შეიძლება ის ხალხში გავცელებული (მაგ., ეპიდემიური ტურიზმი)
იხ. ვიდეო
ეპიდემიის განყოფილეა, რ-იც შეისწავლის ეპიდემიას და მეთოდებს მასთან ბრძოლის ეწოდება ეპიდემოლოგია.
ეპიდემიოლოგია
(ძვ. ბერძნ.epidēmia — ხალხში გავრცელებული, logos — მოძღვრება) — მეცნიერება, რომელიც შეისწავლის ადამაინთა პოპულაციაში დაავადებათა აღმოცენების და გავრცელების კანონზომიერებებს და შეიმუშავებს პროფილაქტიკურ ღონისძიებებს მათ მიმართ.
ჰიპოკრატე (460 - 370 ჩვ. წ. აღ)
ეპიდემიოლოგია, როგორც მეცნიერება, ჩაისახა ძვ. წ. IV საუკუნეში, საბერძნეთში. მის ფუძემდებლად ითვლება ჰიპოკრატე. თავდაპირველად, ეპიდემიოლოგიის შესწავლის საგანი იყო მხოლოდ ეპიდემიები. ტერმინი „ეპიდემია“ გულისხმობს ინფეცქიური დაავადებების (გადამდები) სწრაფ მატებას ან იმ ახალი დაავადებების გავრცელებას, რომლებიც მანამდე არ გვხვდებოდა მოცემულ ტერიტორიაზე.
ჯონ სნოუს მიერ შემქნილი რუქა რომელიც ასახვს ლონდონის 1854 წ-ის ქოლერის ეპიდემიის ძირითად კერებს
ამჟამად, საქართველოში ეპიდემიოლოგიის დარგში კვლევითი მუშაობა მიდის, ძირითადად, თსსუში, დაავადებათა კონტროლის ეროვნულ ცენტრში, სამედიცინო პარაზიტოლოგიისა და ტროპიკული მედიცინის სამეცნიერო-კვლევით ინსტიტუტში.
მსხვილი ეპიდემიის ჩამონათვალი პანდემია
ჭირი ”(551-580), რომელიც წარმოიშვა აღმოსავლეთ რომის იმპერიაში და მოიცვა მთელი შუა აღმოსავლეთი. დაახლოებით 100 მილიონი ადამიანი დაიღუპა ამ ეპიდემიისგან. "შავი სიკვდილი" არის როგორც ეპიდემია, როგორც ბუბონიური, ასევე ფილტვების ჭირისა, რომელიც მე –14 საუკუნეში შუა საუკუნეების ევროპაში მოიცვა. დაიღუპა 50 მილიონი ადამიანი. ”ესპანური გრიპი” (”ესპანური გრიპი”) - პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ ეპიდემიის შედეგად დაინფიცირდა დაახლოებით 550 მილიონი ადამიანი, ანუ მსოფლიოს მოსახლეობის 29.5% . დაიღუპა მსოფლიოს დაახლოებით 50-100 მილიონი ადამიანი ან მსოფლიოს მოსახლეობის 2.7-5.3% , რაც საშუალებას გვაძლევს განვიხილოთ ეს ეპიდემია, როგორც კაცობრიობის ისტორიაში ერთ-ერთი უდიდესი კატასტროფა. ამრიგად, ინფიცირებულთა შორის სიკვდილიანობის მაჩვენებელი იყო 10-20%
ეგვიპტელები მკვიდრი ქრისიანული ჯგუფი უმსხვილესი ეთნოგრაფიული ჯგუფი. . ახ. წ.IV-VI საუკუნეშიეგვიპტეშიქრისტიანობაუმთავრესი რელიგია იყო, სანამ ამ ქვეყანასარაბებიდაიპყრობდნენ.მიუხედავად იმისა, რომ მოსახლეობის მნიშვნელოვან უმცირესობად იქცნენ, ადგილობრივებმა რწმენა შეინარჩუნეს. ისტორიულად, ისინიკოპტურ ენაზელაპარაკობდნენ,დემოტური დამწერლობისპირდაპირ მემკვიდრეზე, რომელიც რომაულ ხანაში იყო გავრცელებული. მაგრამ ეს ენა დღეს გაქრობის პირასაა დაXVIII საუკუნიდანმხოლოდ ღვთისმსახურებაში გამოიყენება. კოპტები ძირითადადარაბულადსაუბრობენ.
ეგვიპტური კოპტები საერთო რაოდენობა 10 - 20 მილიონი
ეგვიპტელი კოპტები ახლო აღმოსავლეთის უდიდეს ქრისტიანულ საზოგადოებას წარმოადგენენ, ისევე როგორც რეგიონის უდიდეს რელიგიურ უმცირესობას. ისინი ეგვიპტის მოსახლეობის დაახლოებით 10%-ს შეადგენენ. კოპტემი მიჩნეულია უძველესი ეგვიპტელების. იხ. ვიდეო
ეგვიპტური ენა ასევე ძველეგვიპტური ენა — ძველ ეგვიპტელთა ენა. გავრცელებული იყო ძველ ეგვიპტეში. მიეკუთვნება აფრაზიული ენების ოჯახს. ეს არის ერთ-ერთი უძველესი ენა მსოფლიოში საკუთარი დამწერლობის სისტემით. ყველაზე ძველი წერილობითი ძეგლები ეკუთვნის IV ათასწლეულს ჩ. წ.-მდე, ხოლო ყველაზე ახალი - მე-5 საუკუნეს. ეგვიპტური ენის მეცნიერული შესწავლა იწყება XIX საუკუნის მეორე მეოთხედიდან, მას შემდეგ, რაც ჟან ფრანსუა შამპოლიონიმ გაშიფრა რამდენიმე იეროგლიფი.
კოპტური მართლამადიდებლური ტაძარი წიმნდა მარიასი ხართუმში სუდანი
ეგვიპტური ენის შემდეგი განვითარებაა კოპტური ენა, რომელსაც ეგვიპტელი ქრისტიანები იყენებდნენ.
გენეტიკური კვლევებმა კოპტური ეგვიპტელების აჩვენა, რომ ისინი განსხვავდებიან ეგვიპტელი მუსულმანებისგან. მიუხედავ ამისა კოპტები ყველაზე მეტად მჭიდროდ არიან დაკავშირებული მუსულმან ეგვიპტელებთან ვიდრე სხვა მოსახლეობა. უფრო ფართოდ კველევებმა გვაჩვენა, რომ კოპტები დაკავშირებული არიან სახრ. ევროპელებთან და ნუმიბიელებთან.
წმინდა მარიამის ეკლესია კაიროში
კოპტები წარმოადგენენ ერთერთი ყველაზე ძველ ქრისტიანებს თემს ახლო აღმოსავლეთში. ისინი გადარჩნენ როგორც დამოუკიდებელი რელიგიური თემი მიუხედავდ შიშისა და ეგვიპტელებთან ინტეგრქააციისა. 10 - 20 % მოსახლება სართო მსახლეობის. კოპტემი ამაყობენ იმით, რომ მათი ეკლესია ერთერთი მოციქულის მიერ და იყო პირველი არ გათიშული ჯაჭვი პატრიარქი. ძირითადი ნაწილი 16 საუკუნის განმავლობაში არ ურთიერთობდა როგორც რომალულ-კათოკური ეკლესითნ ასევე სხვდასხვა აღმოსავლეთ ეკლესისთან.
კოტური დამწერლობა ქავეზე (დაახლ. III ს)
641წ-ს ეგვიპტეში არაბები შეიჭრენ, რ-საც წინაამღდეგობას უწევდა ბიზანტიის იმპერიის არმია, მაგრავ ვერანაირი წინაამღდეგობა ვერ გაუწიეს ადგილობრივმა მოსახლეობამ. თუმცა წინაამღდეგობა ეგვტილების არაბული მართველობის წინაამღდეგ ეგვპტე გრძნობდა რადენი ხანი IX ს-მდე.
არაბებმა დააკისრეს გადასახადი, ცნობილი, როგორც ჯიზია ქრისტიანებს სტატუსი ზიმიმი მიიღეს.
არაბები VII ს იშვიათად იყენებდნენ ტერმინს თვითონ,,ეგვიპტელების'' ტერმინით კოპტები რ-საც თვითონ კოპტებს უწოდებდნენ თავისთავს. კოპტური ეკლესიას სახელი.
გენეტიკა
კოპტი ეგვიპტელების გენეტიკურმა კვლევებმა აჩვენა, რომ ისინი განსხვავდებიან მაჰმადიანი ეგვიპტელებისგან, რადგან ისინი შეიცავს ნაკლებად არაეგვიპტურ წინაპარს. თუმცა, კოპტები უფრო მჭიდროდ არიან დაკავშირებული მუსლიმ ეგვიპტელებთან, ვიდრე ნებისმიერი სხვა მოსახლეობა და მათი წინაპრების დიდ ნაწილს მუსლიმებთან უზიარებენ. უფრო ფართოდ, კვლევებმა აჩვენა, რომ კოპტები არიან გენეტიკური შუამავალი სამხრეთ ევროპისა და ნუბიის (ორი ხშირად გამოყენებული ციხესიმაგრე) პოპულაციებს შორის, უფრო დიდი ევროპული ნათესაობით ჩრდილოეთით და უფრო დიდი აღმოსავლეთ აფრიკის სამხრეთით. ქვემო ეგვიპტიდან კოპტი ემიგრანტების შესწავლამ დაადგინა, რომ ისინი ყველაზე მჭიდროდ იყვნენ დაკავშირებული მუსლიმ ეგვიპტელებთან, ასევე სამხრეთ ლევანტისა და საუდის არაბეთის მოსახლეობასთან.
Y-დნმ ანალიზის მიხედვით (2008), სუდანში კოპტების დაახლოებით 45% ატარებს ჰაპლოჯგუფს J. დანარჩენი ძირითადად მიეკუთვნება ჰაპლოჯგუფს E1b1b (21%). ორივე მამობრივი ხაზი გავრცელებულია სხვა ადგილობრივ აფროაზიურ ენაზე მოლაპარაკე მოსახლეობაში (ბეჯა, ეთიოპელები, სუდანელი არაბები), ისევე როგორც ბევრ ნუბიელში[108]. E1b1b/E3b აღწევს თავის უმაღლეს სიხშირეს ჩრდილოეთ აფრიკელებს, ახლო აღმოსავლეთის ლევანტინელებსა და ჩრდილო-აღმოსავლეთ აფრიკის ეთიოპელებს შორის. შემდეგი ყველაზე გავრცელებული ჰაპლოჯგუფები, რომლებსაც კოპტები ატარებენ, არის ევროკავშირთან ასოცირებული ჰაპლოჯგუფი R1b (15%), ისევე როგორც არქაული აფრიკული ხაზი B (15%).
დედის მხრიდან, 2009 წელს, აღმოჩნდა, რომ კოპტები სუდანში ატარებენ მაკროჰაპლოჯგუფ N-ის ექსკლუზიურად განსხვავებულ შთამომავლებს. ეს mtDNA ჰაპლოჯგუფი ასევე მჭიდროდ არის დაკავშირებული ადგილობრივ აფროაზიურ ენაზე მოლაპარაკე პოპულაციებთან, მათ შორის ბერბერებსა და ეთიოპიელებთან. კოპტების მიერ გადატანილი N წარმოებულებიდან ყველაზე გავრცელებულია U6 (28%), შემდეგ ჰაპლოჯგუფი T (17%).
2015 წელს ჩატარებულმა კვლევამ აღმოაჩინა დასავლეთ ევრაზიული წარმოშობის საგვარეულო აუტოსომური კომპონენტი, რომელიც საერთოა ჩრდილო-აღმოსავლეთ აფრიკის თანამედროვე აფროაზიურ ენაზე მოლაპარაკე მრავალ პოპულაციაში. კოპტური კომპონენტის სახელით ცნობილი, ის თავის პიკს აღწევს ეგვიპტელ კოპტებს შორის, რომლებიც სუდანში დასახლდნენ ბოლო ორი საუკუნის განმავლობაში. კოპტებმა ასევე შექმნეს ცალკე ჯგუფი IGC-ში, სხვა ეგვიპტელებთან, აფრო-აზიურ ენაზე მოლაპარაკე ჩრდილოეთ აფრიკელებთან და ახლო აღმოსავლეთის ხალხებთან ახლოს. კოპტური კომპონენტი წარმოიშვა ძირითადი ჩრდილოეთ აფრიკისა და ახლო აღმოსავლეთის წინაპრების კომპონენტისგან, რომელსაც იზიარებენ სხვა ეგვიპტელები და ასევე გვხვდება მაღალი სიხშირით ჩრდილო-აღმოსავლეთ აფრიკის სხვა აფრო-აზიურ მოლაპარაკე პოპულაციებს შორის (~ 70%). მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ეს მიუთითებს ეგვიპტის მთელი მოსახლეობის საერთო წარმომავლობაზე. ისინი ასევე უკავშირებენ კოპტურ კომპონენტს ძველ ეგვიპტურ წარმოშობასთან, გვიანდელი არაბული გავლენის გარეშე, რაც სხვა ეგვიპტელებს შორისაა.
ნავთობის ფასის ვარდნა გრძელდება და რუსული რუბლი და ეკონომიკაც
საშუალო ფასი ნავთობის Brent მარკის 1987წ-დან აშშ ბარელში რუსეთის გაკოტრების ხაზი
უარი რუსეთის ოპეკის წინადადებაზე 1,6 მილიონი ბარელის მოპოვებაზე დღეში ნავთობის 2018წ-ის დონეზე შენარჩუნება მისი დროის გაგრძელება 2020წ-მდე შემიცირება კიდევ 1,5 მილნ ბარელით საშიშროეის გამო მსოფლიო ბაზარზე ნავთობის მოთხოვნის კლება კორონავირუსის გამო მოიტანა რეკორდული ვარდნა ნავთობის ფასის ყველაზე დაბალი 41,28 დოლარი ბარელში. ხოლო რუსული რუბლი კი 5 მანეთიტ გაიფადა როგორც დოლარის ასევე ევროს მიმართ იხ. ვიდეო
რუსეთუს იფლაცია ყველაზე დაბალზე ისტორიული მინიმუმზე რუბლი ვარდნას განაგრძობს. ხოლო ნავთობი გაიფებას.
იქიდან გამომდინარე, რომ კორონავირუს უკავშრდება ნავთობის ვარდნა და ხოლო რუსული რუბლი პირდაპირ მიბმულია მის ფასზე და გარდა ამისა რუსეთს დღემდე სანქციების ქვეშაა მომავლის მიმართა გაურკვევლობა და უკეთესობის პროგნოზიც არ ჩანს მიმინუმ ერთი წელი სავარაუდოდ როცა ახალი ვაქცინას შექმნიან ხოლო თუ ნავთობის ფასის ვარდნა გაგრძელდა რუსული რუბლი დამაემედებელი ვერ იქნება.
ნავთობის ფასის ვარდნა გრძელდება და 1991-წის დონეს გაუტოლდა. იხ. ვიდეო რა ელის პუტინის რუსეთს და პუტინს ვიანიდა საუდის არაბეთი ნავთობის მოპოვების გაზრდა აპირებს მაშ საიტ მიდის ნავთობის ფასი და პუტინის თამაშები. შეგახსენებთ, რომ როცა სსრკს დაშალა ნავთობის ფასი 20$ ღირდა ბარელი მაშ ხომ არ განმეროდება იგივე იხ. ვიდეო
საუდის არაბეთმა გამოუცხადა ნავთობის ომი რუსეთს
იხ ლინკზე ქვემოთ შემგთავაზოთ სტატია ამ თემის გარშემო კერძოდ აქ საუბარია იმაზე, რომ საუდის არაბეთმა ამ კრიზისის ფონზე განაცხადა რომ ის ზრდის ნავბთობის მოპოვებას და ამით კიდევ უფრო დაეცემა მისი ფასი ამის შესახებ წერენ ,,ბლუბრეგი'' და ,,ზის ვოლ სტრი ჟურნალი'' , სააგენტო ბლუბერგის ინფორმაციით საუდის არაბეთს განზრახული აქვს გაზარდოს 12 მილიონამდე დღ.ღ აპრილში უკვე კი - 9, 7 მილიონ დან 10 მილიონამდე ფაქტიუარრად ეს ნისნავს ნავთობის ომს რუსეთან ამისშესახებ ზემოთ ვიდეოშიც იყო საუბარი საუდელებს განზრახული აქვს ფასები დაუკლოს აშშ-ს 7$ ბარელში ასევე ჩდრ. ევროპელებს 8 $ აღმოსავლეთ აზიას 6$ ეს ხდება იმიტომ რომ რუსეთმა ვერ შეძლოს ნავთობის გაყიდვა.
იხ. ვიდეო რურუსლი ეკონომიკის პოლიტიკის ფიასკო გრძელდება
6 მარტს შეხვედრა იყო ,,ოპეკიკასა'' და არა პოკესი წევერების წვეყნებს ყაზახეთი რუსეთი აზრბაიჯანი შორის და ვერ მოხდა შეთანხმება რუსეთმა უარი განაცხადა 1,5მილ. ბარელით შეემცირებინა ნავთოპბის მოპოვება.
როგორც ,, აბარევაწელი'' წერს რუსეთის გარიგების ჩაშლა ,,,ოპეკთან, რუსეთი დაკარგავს $100 - 1500 მილონ დღეში. ( ანუ 3მილირდ. თვეში) ვნახოთ სადამდე გაქაჩავს რუსეთი.
გავაგრძელოთ რუსეთის მიმოხილვა ორშაბათს ანუ 2020წ-ის 16 მარტს რუსეთის ჩამოშლა გრძელდება რუსული მთავარი ეკონომიკების აქციების ჩამოშლა და უწოდეს იდეალური შტორმი როგორც ჩანს ეს კიდევ გაგრძელდება იხ. ვიდეო ვნახოთ სადამდე გაუძლებს რუსული ეკონომიკა
გავაგრძელოთ მაშ დღეისთვის 26 დოლარი ღირს და რუსეთი კარგავს ყოველდღე 150 მილიონ დოლარს იხ ლინკზე აქ საინტერესო ისაა რომ რუბლის ავტომატურად მიყვება და ახალი გაუფასურებაში გადადის. უნდა ვივარაუდოთ რომ ამ ფონზე 20 დოლარზე ჩამოვა ერთი ბარელი ტენდეცია ასე გვიჩვენებს ხოლო რუსეთის ეკონომიკა კატასტროფის წინაშე დადგება. საუდელები აძევებენ რუსეთის ნავთობის მსოფლიო ბაზრებიდან და რუბლი ჩამოშლის წინაშეა იხ. ვიდეო შესაძლოა ნავთობის ფასი 15$ დოლარზეც ჩამოვიდეს
იხ. ლინკზე ბლუმბერგის ნალიზით 20$დოლარს ჩამოცდეობაო
გაგრძელება 2020წ-ის 23 მარტი რუსეთი გადახედავს ბიუჯეტს ნავთობის ფასის ვარდნის გამო ბარელი ღირს დღეისთვის 26$ ხოლო ევროზე 87 რუბლი იხ ბმულზე
იხ . ვიდეო პუტნი მიიღო მისაღები საუდიტებმა პუტინი გააგზავნეს ერთ ადგილზე.
რითი დასრულდა რუსეთისა და სადუის არაბეთის ნავთობის ომი რუსეთის სასტიკი დამარცხებით პუტინი დათანხმდა პირობებზე იხ. ბმულზე სტატია
რუსეთი და პუტინი შოკშია და ისტერიკაში ეხლა თანხმა არის ყველა პირობებზე რასაც საუდიტები წაუყენებენ სხვათაშორის ბაზრის დაკარგვა ყველაზე მტკივნეულია რუსეთისთვის ხომ არ ელის პუტინის რუსეთს სსრკს ბედი
იხ. ვიდეო
ნავთობის ფასი რომ ჩამოიშალა და ასევე მსოფლიო ეკონომიკა ყველა საფონდო ბირჟა ეს მთლიანობაში. მხოლოდ აქ არის განსხვევა რუსული სიძლიერეც და მისი ეკონიმიკაც დგას ნავთობზე და მისი ჩამოშლა და როგორც ჩანს ხაგრძლივადაც ამავე დროს მსოფლიო ბაზარის დაკარგვა და გადაწყობას შეძლებს თუ არა რუსეთი ეგ არის საკითხავი დღეისთვის კი ჩამოშლა გრძელდება 100 მილიონი ბარელის შემცირება და 30 დოლარიანი გაყიდვის ნუშნულზე მიტანა ნავთობის ფასი აბსოლიტურად არაფერს ნიშანვს ამავე დროს დღეისთვის ეს ზომებიც კი სათუო ვიანიდა ნავთობის და მისი მომხარება კატასტროფულად კლებულობს ორი მიზიზით პირველი კი მსოფლიო ეკონომიკის შეჩერება და ავიკომპანიები და სხვა გადამზიდავების შეზღვუდა მეორე კი კრიზისის ფაზა ზოგადად მსოფლიოში
რუსეთუს ეკონომიკას რომ კარგი არაფერი ელის ეს ნათელია აქ საკითხი დგას ასე გადაიტანს თუ არა რუსეთი და სადამდე შეიძლება ჩამოიშალოს იხ. ვიდეო
2020წ-ის 15 აპრილი გავაგრძელოთ ნავთობის ფასის მიმოხლივა მსოფლიო ნავთობის მოთხოვნა დაეცა 1995წ-ს დონეს და ტენდეცია კიდევ მომდინარეობს იხ. ბმულზე სტატია
რუსეთი ფიქრობს ტალონების შემორებას ალაბატ გახსოვთ ეს დრო იყო სსრკს დაშლის ბოლო წლებში იხ. ვიდეო
იხ. ვიდეო საუდიტები დევნიან მსოფლიო ნავთობის ბაზრიდან რუსულს
2020წ-ის 20 აპრილის მდგომარეობით როგორც რადიო ,,სვაბოდა'' იუწყება ნავთობის ფასი ბარელზე 15 დოლარზე ჩამოვიდა ასეთი ფასი ვარდნა 1999წ-ეს მოხდა მიუხედევად ოპეკის მცდელობისა ფასის აწევის შემცირების გზით შედეგი არ გამოიღო იმდენად დაბალია ნავთობზე მოთხოვნა მსოფლიოში. იხ. ბმულზე სრული ვერსია სტატიის. 2020წ-ის 21 აპრილის ნომაცამებით კი ნავთობის ფასი საერთოდ ჩამოშლა დაიწყო და აშკარად პანიკა იხ. ბმულზე სტატია ნავთობის ფასის განულენა პუტნის მართველობის სისტემას ემუქრება პოლო გრეგორი მიიჩნევს, რომ ნავთობის ფასის გაიაფება პუტინისთვის უფრო სერიოზული გამოწვევა იყო ვიდრე მასიური საპროტესტო აქციები რუსეთში 2011 - 2012 წწ. ჯერძოდ არ გამოირიცხება, რომ ფასების ვარდნის გამო შეიძლება პუტინის მართველობის სისტემას საფთხე შეუქმნა. იხ. ბმულზე სტატია
რადენიმე ფაქტორისთვის მინდა თქვენი ყურადრების მიქცევა პირველი ასეთი დაბალი ფასები ნავთობზე სსრკს დაშლის დროს წინა პერიოდში იყო. როგორც ექსპერტები ამბობენ ერთერთი მიზეზი სსრკს დაშლის იყო ნავთობის დაბალი ფასი ბუნებრივია მაშინ ამის მიზეზი არ იყო ვირუსი არამედ სადუტიბისა და აშშ-ს გარიგება. არის კიდევ სხვა ფაქტორები ერთერთი კი რუსეთს სანქციები ადევს და ფულსაც არ ასესხებენ ცნობილი მიზეზების გამო და თუნდაც გეოპოლიტიკური დაპირისრების ფაზაში მყოფი. კიდევ არის ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორის ჯერ ის რომ ვირუსის საწინაამღდეგო ვაქცინა მინიმუმ ერთი წელი არ იქნება და შედეგები არის სერიზული უამრავი კომპანიები გაკოტრდა და ნავთობის ვირუსამდე მოხამრებას და შესყიდვას წლები დასჭირდება. ასევე ის რომ რუსეთი ერთგარად გაძევებული იქნება საუდიტებისა და ოპეკის მიერ ნავთობის ბაზარიდან. ხოლო ასეთი სურათით რუსეთს დეფოლტი ემუქრება რასაც არულობა მოყვება სამხედრო ელიტაც უკმაყოფილო იქნება და შესაძლოა პუტინის მოშორების საკითხის დადგეს. ნავთობის ფასები ჩამოიშალა კერძოდ რუსული ნავთობი მინუს 2 დილარი ღირს ხოლო აშშ-ს კი მინუს 40. პუტინის რეიტინგი დაბლა მიდის ნავთობის ფასთან ერთად იხ. ვიდეო 2020 წ-ის 28 აპრილი
რუსეთი გაკოტრებისგენ მიდის იხ. ვიდეო
მაშ გავაგრძელოთ დღეს მიმდინარე ნავთობის ბაზარის პერიპეტიები და ფაქტიურად საუდიტები დევნიან რუსებს ნავთობის მსოფლიო ბაზრიდან იხ. ვიდეო
ინგლ. radar от radio detection and ranging - რადიოაღმოჩენა და სიგრძის გამოზამვა - დანადგარი, რომელიც იყენებს რადიო ტალღებს ობიექტების მოსაძებნად როგორიცაა საჰაერო თვითმფრინავები, საზღვაო გემები, ასევე განსაზღვრა მათი დაშორების მანძილის, სიჩქარის და გემოეტრიული პარამეტრების.რადილოკაციური მეთოდი დაფუძნებულია რადიტალღების გამოსხივების საფუძველეზე.
მიმღები ზომავს ტალღებს, რომლებიც უკან ბრუნდებიან ობიექტზე (რომელიც რადარი აღმოჩენას სცდილობს) ამრეკვლის შემდეგ.
ამით რადარს შეუძლია დაადგინოს სად მდებარეობს ობიექტი. რადარი გამოიყენება სხვადასხვა ამოცანის შესასრულებლად: სისწრაფის დადგენა, მოძრაობის დადგენა და ა.შ.
თანამედროვე რადარი ფაზირებული ანტენის მესერი. სადგურ PAVE PAWS სისტემა ადრეული აღმოჩენის განლაგებული ალიასკაზე.
მოძრაობა შეიქმნა 1968 წელს პოლ პოტის ინიციატივით და აერთიანებდა 30 000 ადამინიანს. ფართო სოციალური ბაზა მოძრაობას შეექმნა 1970 წელს, როდესაც ვიეტნამთან ომის დროს აშშ-ის ჯარის შენაერთებმა კამბოჯის ტერიტორიაზე მოახდინეს ოპერაცია, რასაც 100 ათასამდე მშვიდობიანი მოსახლის სიცოცხლე შეეწირა. ამ მოვლენის შემდეგ მოძრაობა შეავსეს მეტწილად 12–13 წლის ობოლმა ბავშვებმა, რომლებიც გამოირჩეოდნენ „ამერიკელთა მოყვარე“ ქალაქელი თანამემამულეების სიძულვილით.
უნოფორმა წითელი ხმერების
1975 წელა პარტიზანებმა ხელში ჩაიგდეს ქვეყნის დედაქალაქი პნომპენი. ქვეყანაში დამყარდა დიქტატორული რეჟიმი, რომლის დროს სხვადასხვა წყაროს მიხედვით დაიღუპა 1–3 მილიონი ადამიანი. რეჟიმის მიხედვით აიკრძალა დამწერლობა, ფული, უცხო ენები. მთელი ქვეყანა გარდაიქმნა სამუშაო სასოფლო-სამეურნეო კომუნებად 18–20 საათიანი სამუშაო დღის გრაფიკით. სიკვდილით ისჯებოდა ნებისმიერი დაუმორჩილებლობა (მაგალითად, შვილის გაჩენა კომუნის ხელმძღვანელობის ნებართვის გარეშე). კამბოჯას გადაერქვა სახელი და ეწოდა „დემოკრატიული კამპუჩია“. ქვეყანამ კონტაქტი გაწყვიტა მსოფლიოს ყველა ქვეყანასთან, ჩინეთისა და იუგოსლავიის გარდა. ქვეყნის მმართველთა (პოლ პოტი, იენგ სარი, ქიეუ სამფანი) სახელები და პორტრეტები მოსახლეობისგან დაფარული იყო.
არაეფექტური ეკონომიკური პოლიტიკის გამო ქვეყანა მალე დაეცა. ბიუჯეტის შესავსებად დაიწყო ომი ვიეტნამის წინააღმდეგ, თუმცა ვიეტნამის ჯარმა ადვილად მოიგერია აგრესია და მალევე კონტრშეტევაზე გადავიდა, რასაც ხელს უწყობდა „წითელი ქმერების“ რიგი დაჯგუფებების მათ მხარეს გადასვლა. ასე მაგალითად, ერთ-ერთი მაღალჩინოსანი პოლპოტელი ხენგ სამრინი პრო-ვიეტნამური მთავრობის სათავეში ჩადგა.
იხ.ვიდეო
ვიეტნამელი ინტერვენტების მიერ მათი დამარცხების შემდეგ, „წითელმა ქმერებმა“ დაიწყეს პარტიზანული ბრძოლა ხენგ სამრინისა და ხუნ სენის მთავრობის წინააღმდეგ. ქმერების მოძრაობა აშშ-ის ხელშეწყობით მიმდინარეობდა, რომლებიც პარტიზანებში ვიეტნამის საპირწონეს ხედავდნენ. ქმერები აშშ-ისგან იღებდნენ იარაღს, სანაცვლოდ კი დაუმუშავებელ ძვირფას ქვებს აწვდიდნენ.
1998 წელს პოლ პოტის გარდაცვალების შემდეგ მოძრაობა დაიშალა. მოძრაობის ფორმალური ლიდერი ქიეუ სამფანი ფაქტობრივად ძალაუფლების გარეშე დარჩა და ახლა მარტოობაში ცხოვრობს. აჯანყებულთა მცირერიცხოვანი ფორმირებები (2–3 ათასი ადამიანი) აგრძელებდნენ პარტიზანულ ომს, თუმცა ცოტა ხნის წინ მათი ახალი ლიდერი იენგ სარი კამბოჯის ხელისუფლებას დაუზავდა, რომლითაც აღიარა მთავრობის კონტროლი ქვეყნის დასავლეთ ნაწილზე. წითელი ქმერები ბოლო რადიკალური საველე მეთაური ტა მოკი2000 წლის მარტში დააპატიმრეს. მისი დაჯგუფების წევრები ახლაც ტყეს აფარებენ თავს და ხე–ტყის მასალისა და ძვირფასი ქვების კონტრაბანდით საქმიანობენ. ამ ომის შედეგად კამბოჯის ტყეებში 8 მილიონამდე გაუნებელყოფილი ნაღმია დარჩენილი.
იხ.ვიდეო ნაცისტი ჰიტლერი და კომუნსტი პოლ პოტი
კამბოჯის გენოციდი
განხორციელებული წითელი ქმერების მიერ რ-იც ხელისუფლებაში იმყოფებდნენ კამბოჯიაში 1975 - 79 წწ სრულ მოკლულული იყო 1,7- დან 3 მილნ ადამიანი (მეთხედი მთელი მოსახლეობის). მასობრივი პოლიტიკური რეპრესიები, დეპორტაცია და მოსაობრივი განადგურება მოახლეობის. მოტივიამ რეპრესიების მოქედებების იყო კამბოჯელთა საზოგადოების რადიკალური ცვილელების განხორციელება, იდეოლოგიური პრინციპების შესაბამისად სტალინიზმის და მაოიზმის. მსხვრეპლი ძირიტადიად იყო კამოჯელებთა ინტელიგენცია (ადამიანების აპატიმრესბდნენ იქამდე ვინც სათვალეებს ატარებდნენ) ასევე ეროვნული უმცირესობის, სასულიერო წარმომადგენლები
კულტურული ლანდშაფტი და არქეოლოგიური აღმოჩენებები ბამიანის ხეობაში
(სპარს.بت های باميان) — ბუდას ორი გიგანტური ქანდაკება (55 და 37 მ) ავღანეთში, ბამიანის დაბლობის ბუდისტური მონასტრის კომპელქსში. ქანდაკებები ბარბაროსულად დაანგრიეს 2001 წელს თალიბებმა, რომელთა აზრითაც, ისინი წარმართულ კერპებს წარმოადგენდნენ.
ქალაქი ბამიანი მდებარეობს აბრეშუმის დიდ გზაზე, რომელიც გადის ჰინდუქუშის გავლით, ბამიანის ხეობაში. აბრეშუმის გზა ისტორიულად იყო დამაკავშირებელი ხიდი ჩინეთსა და დასავლეთ სამყაროს შორის. აქ იყო განთავსებული რამდენიმე ბუდისტური მონასტერი, მიმდებარე რეგიონისთვის კი კულტურული, რელიგიური და ფილოსოფიური ცენტრი იყო. ბერები მონასტერში განდეგილ ცხოვრებას ეწეოდნენ, ისინი ცხოვრობდნენ გამოქვაბულებში ბამიანის კლდეებზე, მათი უმეტესობა რელიგიური ფრესკებით იყო მოხატული. ბამიანი მეორე საუკუნიდან იყო მიმდებარე ტერიტორიების ბუდისტური ცენტრი, სანამ მეშვიდე საუკუნეში მას ისლამის მიმდევრები არ დაესხნენ თავს, ხოლო მე-9 საუკუნიდან ის მუსლიმი საფარიდების შემადგენლობაში ხვდება.
ბამიანის ორი ყველაზე გამორჩეული ბუდას ფეხზე მდგარი ქანდაკებები იყო: ვაიროჩანა და შაკიამუნი. ორი მასიური ბუდას ქანდაკებები 2001 წელს ააფეთქეს ტერორისტებმა, ეს ქანდაკებები ყველაზე მაღალი იყო მსოფლიოში, ბუდას ფეხზე მდგარ ქანდაკებებს შორის, სანამ ჩინეთში გაზაფხულის ბუდას ტაძარი აშენდებოდა, ჩინეთში ფეხზე მდგარი ბუდას ქანდაკება 128 მეტრია, ამ მშენებლობის შესახებ გაცხადდა მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ტერორისტებმა ბუდას ქანდაკებები გაანადგურეს.
პატარა ქანდაკება აშენებულია 544-595 წლებში, ხოლო დიდი ქანდაკების აშენების თარიღად 591-644 წლები ითვლება. დიდი ბუდას ქანდაკება ასევე არის დიპანკარას ბუდას პორტრეტი. მათი ფერები დროთა განმავლობაში გახუნდა.
ჩინელი ბუდისტი პილიგრიმი სუანცზანი ესტუმრა ბამიანს 630 წლის 30 აპრილს და ის აყვევებულ ბუდისტურ ცენტრად დაასახელა. ის წერდა რომ ამ ადგილებში იყო ათამდე მონასტერი და ათასამდე ბუდისტი ბერი, მან ასევე ჩაინიშნა რომ ბუდას ქანდაკება შემკული იყო ოქროთი და ძვირფასი ქვებით.[4] ბამიანის ბუდისტური ქანდაკების დანგრევა გახდა სიმბოლო რელიგიურ ფონზე ჩადენილი დანაშაული
ქანდაკებები კლდეში იყო გამოკვეთილი, შემდეგ კი ნაწილობრივ ბათქაშით მოპირკეთებული, რომელსაც ხის არმატურა იჭერდა. სახეების ზედა ნაწილები, რომლებიც ხით იყო ნაკეთი, დიდი ხნის წინ დაიკარგა. გარდა განადგურებული ქანდაკებებისა, მონასტერში კიდევ ერთი მწოლიარე ბუდას ქანდაკება არსებობს, რომლის გათხრები 2004 წელს დაიწყო. იხ. ვიდეო
1221 წელს ჩინგიზ-ყაენის გამოჩენამ, საფრთხე შეუქმნა ქანდაკებებს თუმცა, მიუხედავად ამისა ჩინგიზ-ყაენს დაენანა ქანდაკებები და არ დაანგრია. ამის შემდეგ დიდ მოგოლთა იმპერიის უკანასკნელმა წარმომადგენელმა აურანგზებმა სცადა მძიმე არტილერიით დაენგრია ქანდაკებები ცდა ამჯერადაც უშედეგოდ დასრულდა. შემდეგი ცდა მე-18 საუკუნეში თარიღდება ნადირ-შაჰის მიერ, მან ქანდაკებებს პირდაპირ ზარბაზნები დაუპირისპირა. მიუხედავად იმისა, რომ ქანდაკება არ დანგრეულა დაკარგა სახეს ნაწილი.
სვეტის განადგურება თალიბების მიერ
თალიბანის მიერ მომზადებული ტერაქტი
აბდულ ვაჰედმა, თალიბანის ერთ-ერთმა მეთაურმა გამოამჟღავნა თავისი შეედულებები ბუდას ქანდაკებების მიმართ ჯერ კიდევ 1997 წელს, იმაზე ადრე ვიდრე ის ბამიანის ხეობაზე კონტროლს მოიპოვებდა 1998 წელს, მისი მთავარი მიზანი ქანდაკებების განადგურება იყო. ვაჰედმა ბუდას თავში ხვრელები გააკეთა და შიგნით ასაფეთქებელი მოწყობილობები ჩააწყო, მიუხედავად ამისა ეს ცდა წარუმატებლად დასრულდა. ამის შემდეგ მუჰამედ ომარმა განაცხადა, რომ ავღანეთში აღარ არის დარჩენილი ბუდისტი მოსახლეობა თუმცა ბუდისტური ქანდაკება უვნებლად დარჩება. თალიბანმა მიმართა სპეციალისტებს ამოევსოთ ხვრელები ბუდას თავში. ამის შემდეგ თალიბანმა დაიწყო არა-ისლამური ქვეყნებიდან ინფორმაციის, მუსიკის, სპორტის მიღება და გავრცელება, ხოლო 2001 წელს მათ საბოლოოდ გაანადგურეს ქანდაკებები. თავდაპირველად თალიბანის ძალებმა დინამიტების საშუალებით დაიწყეს მონუმენტის დაშლა, შედეგის უქონლობის გამო მათ ქანდაკების ძირში ტანკსაწინააღმდეგო ჭურვები ჩაალაგეს და ქანდაკებები ააფეთქეს