კაროტინოიდები

                                   კაროტინოიდები

                                                           

კარატინი, ლიკონილი და სხვა კარატინოიდები უმრავლესობა ფორთოხლისფერი ხილი და ბოსტნეული

ტეტრატერპენები და ტეტრარპეენეიდები, ფორმალურად წამოადგეს წარმოებელ - ჰიდროგენიზაციის, დეჰიდროგენიზაციის, ციკლიზაციის, დაჟანგვის ან აციკლური წინამორბედის ერთობლიობა - Ψ, Ψ-კაროტინი (ლიკოპენი); რეტინოიდები არ მიეკუთვნებიან კაროტინოიდებს. კაროტინოიდებს მიეკუთვნება აგრეთვე კაროტინები, ქსანტოფილები და ციკლიზაციის ზოგიერთი პროდუქტი და ლიკოპენის ნახშირბადის ჩონჩხის ნაწილის დაკარგვა.

კარატინი წამოადგენს ბუნებრივ ორგანული პიგმეტები, რ-იც სინთეზირდება  ბაქტერიების, სოკოები, წყალმცენარეები, უმაღლესი მცენარები და მარჯნის პოლიპების მიერ, შეღებილ ყვითელ, ნარინჯისფერი ან წითელი.

იხ. ვიდეო

2012წ-ს იყო აღწერილი დაახლ.  600-მდე სხვდასხვა კაროტინი. 50 კაროტინები აღმოჩენილია ადამიანის საკვების რაციონში. ხოლო იქიდან მხოლოდ 10 არის სისხლის პლაზმაში. კარატოინიდები ასრულებენ  ანტიოქსიდანტები ფუნქციას ადამიანის ორგანიზმში. პროვიტამინები A, მაგალითად β-კაროტინი წარმოადგენს წინამორბედები A ვიტამინის.

როგორც A, ასევე β-კაროტინი, მომავალი მძლავრი დამცავი თავის ტვინის  მემბრანის თავისუფალი რდაიკალების მავნე ზემოქედებისგან. β-კაროტინის შემთხვევაქში  ნეტრალიზებას ახდენს ყველაზე საშიში თავისუფალი რადიკალების: პოლიუჯერი მჟავების რადიკალები და ჟანგბადის რადიკალები.

Β-კაროტინის ანტიოქსიდანტური მოქმედება მნიშვნელოვან როლს ასრულებს გულის და არტერიების დაავადებების პროფილაქტიკაში, მას აქვს დამცავი ეფექტი პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ სტენოკარდია, ასევე ზრდის სისხლში „კარგი“ ქოლესტერინის შემცველობას.

                                                      

                                             ადამიანის თვალის მაკულარული პიგმენტები

ლუტეინი და ზაქსანტინი არის მთავარი კაროტინოიდები, რომლებიც ჩვენს თვალებს იცავენ: ისინი ხელს უწყობენ კატარაქტის პროფილაქტიკას, აგრეთვე ამცირებენ მაკულარული დეგენერაციის რისკს (მხედველობის ყველაზე მნიშვნელოვანი ორგანო), რაც ყოველ მესამე შემთხვევაში იწვევს სიბრმავეს.

კიდევ ერთი კაროტინოიდი - ლიკოპენი (გვხვდება ძირითადად პომიდორში) იცავს ათეროსკლეროზისგან, არტერიების კედლებზე ხელს უშლის ჟანგვის და დაბალი სიმკვრივის ქოლესტერინის დაგროვებას. გარდა ამისა, ეს არის ყველაზე ”ძლიერი” კაროტინოიდი კიბოსგან, განსაკუთრებით ძუძუს, ენდომეტრიული და პროსტატის კიბოდან თავის დასაცავად.

სტაფილო

                                  სტაფილო

                                            

(ლათ. Daucus) — მცენარის გვარი ქოლგოსანთა ოჯახისა. ორწლოვანი, იშვიათად ერთ- ან მრავალწლოვანი მცენარეა. აქვს მრავალგზის ფრთისებრ განკვეთილი ფოთლები.

იხ. ვიდეო

ცნობილია სტაფილოს 60-მდე სახეობა. უფრო გავრცელებულია ორწლოვანი მცენარე — კულტურული სტაფილო (ლათ. Daucus sativus, Daucus carota), რომელიც იყოფა სასუფრე და საკვებ სტაფილოდ. სტაფილო პირველ წელს ივითარებს ფოთლების როზეტსა და ძირყვენას, მეორე წელს — საყვავილე ღეროს. საკვები სტაფილოს ძირხვენა ხორციანია, ფერად თეთრი, ყვითელი ან მუქი იისფერი, ფორმით მომრგვალო-ცილინდრული, კონუსისებრი ან თითისტარისებრი; სიცივე და გვალვაგამძლეა; მოითხოვს ნეშომპალით მდიდარ ქვიშნარ და თიხნარ ნიადაგებს.

იხ. ვიდეო

ქიმიური შემდგენლობით კარატინი, ფიტეონი ფიტოფკეიენი და ლიკოპინი, ვიტამინები B,B2, სტაფილო Aვიტამინის წყაროა, შაქარი (3-15%) ცხიმი მცირე შემადგენლობით ეთერული ზეთი, უბმელიფერონი, კვარცეტინი კეფეროლი, ანტიციანიდური საშუალება, ფალივიონიდები.

იხ. ვიდეო

მედიცინაში სტაფილოს დადებითი თვისებების  გამო მას აქვს დიეტური და კკვებითი ღირებულება გამოიყენება ჰიპო და ავიტამინოზის დროს. ხელს უწყობს ეპითელიზაციას, ააქტიურებს უჯრედშიდა რედოქსის პროცესებს, არეგულირებს ნახშირწყლების მეტაბოლიზმს.

თესლები გამოიყენება სამკურნალო საშუალებების მისაღებად, მაგალითად, დუკარინი, რომელსაც აქვს ანტისპაზმური საშუალება, რომელიც პაპავერინის და კელინის მსგავსია, აფართოვებს კორონარული გზებს; გამოიყენება ათეროსკლეროზის დროს, კორონარული უკმარისობა სტენოკარდიით. ექსტრაქტები და ეთერზეთები კოსმეტიკური საშუალებების და არომათერაპიისთვის მიიღება თესლისგან, ნერვოზების დროს. აქვს ანტისეპტიკური თვისება. გულსისძარღვთა დაავდებისას  სტაფილო აოდთგანვე გამოიყენებოდა კოსმეტიკაში.

იხ. ვიდეო

სტაფილო არ შეიძლება მივაკუთვნოთ ეგზოტიკურ ბოსტნეულს, რომელთა სასარგებლობო თვისებების  შესახებ უამრავი ლეგენდებია. იქნებ იმიტომ, რომ  სტაფილო ყველაზე გავრცელებულია მთელ მსოფლიოში და მისი მოყვანა ყველგან შეიძლება, ის შეიძლება მოიყვანო თითქმის ყველგან: ნებისმიერ ბაღში, მინდორში, ქვეყანაში, თუნდაც აივანზე და ნებისმიერ კლიმატში. ამასთან, თუ ამ უმარტივეს ბოსტნეულს უფრო ყურადღებით დავაკვირდებით, გაირკვევა, რომ მას მხოლოდ ის სასწაულებრივი თვისებები აქვს, რომლებსაც ლეგენდები ქმნიან.

უძველესი დროიდან ხალხმა იცოდნენ სტაფილოს სასარგებლო თვისებებზე იმაზე მეტი ვიდრე დღეს. თუმცა იმ დროისთვის არ იყო განვითარებული მეცნიერება, ელექტრონული მიკროსკოპები, ბიოქიმიური ანალიზი და სხვა სიბრძნეები. მაგ., ძველ ბრძნებმა იცოდნენ სამკურნალო თვისებების შესახებ  სტაფილოს წვენზე. მას იყენებდნენ მრავალი ავადყოფობის წინაამღდეგ. რომაელებს უყარდათ სტაფილო , მიჩნეული იყო შესანიშნავი წამლად, სადაც რომაელი ქალბატონები მიირთმევდნენ კანფეტებთნ ერთად. შესაძლოა ამიტომაც იყვნენ ასეთი მშენიერები.

კომპაქტ დისკი CD

                      კომპაქტ დისკი                                          CD

                                                          

                                                  

ოპტიკური მატარებელი ინფორმაციის. პროცესს ჩაწერას ახორციელებს ლაზერის საშუალებით დისკოს ფორმის დღეისთვის ფართოდ გამოიყენებაონაცემების მატარებელი მოწყობილობა (ე. წ. CD-ROM).

იხ. ვიდეო როგორ შეძლება დაზიენბული დისკის აღდგენა

აუდიო კომპაქტ დისკები, როგორც წესი, მონაცემების მატარებელი კომპაქტ დისკებისგან განხვავდება და ამიტომაც, CD-ფლეიერებს მხოლოდ მათი დაკვრა შეუძლიათ (რა თქმა უნდა, კომპიუტერზე ორივე ტიპის დისკის წაკითხვაა შესაძლებელი). არსებობს ისეთი დისკებიც, რომლებზეც ერთდროულად აუდიოინფორმაცია და მონაცემებია ჩაწერილი — მათი მოსმენა შესაძლებელია CD-ფლეიერზე, ხოლო წაკითხვა კომპიუტერზე იხ. ვიდეო

თანამედროვე მდგომარება Ubuntu 12.10  700 მბაიტი. ოპერაციული სისტემა, რ-იც დაფუძნებულია  Linux-ის დისტრიბუტივზე. ვიდოუს 7 -ზე ოფიციალურად არ ექვემდებარება სიდის -  ბოლო ოპერციული სისტემის ოჯახს. მხოლოდ დაყენება შეიძლება სიდის წარმოადგენს ვინდოუს ვისტა. მუსიკლაური ფლეიერებს უყვე აკეთებენ უესბი ფლეშ მეხსიერებას.

                         Secure Digital

მეხსიერების ბარათის ფორმატი, რომელიც სპეციალურად შექმნილია პორტატიული მოწყობილობებისთვის. დღესდღეობით ის ფართოდ გამოიყენება ციფრულ ფოტოაპარატებში, მობილურ ტელეფონებში, კომუნიკატორებში, სმარტფონებში, ელექტრონულ წიგნებში და მრავალ სხვა მოწყობილობებში

იხ.ვიდეო

                                                              

                                                      ფლეშკა მეხსიერება 

Secure Digital ფლეშ მეხსიერება შემუშავებული იყო Panasonic-ის, SanDisk-ის და Toshiba-ს მიერ. საბაზოდ აღებული იყო მულტიმედია (MMC) ბარათი. იგი ანონსირებული იყო 2000 წელს Matsushita, SanDisk და Toshiba ს მიერ.

                                                                    

                                                                               კარტა SDXC 512 გბ

ცნობილია ამ ფორმატის 4 თაობის ბარათები:

• SD 1.0 —8 მბ - 2 გბ-მდე
• SD 1.1 —4 გბ -მდე

• SDHC —32 გბ -მდე

• SDXC —2 ტბ -მდე

SD ბარათების კლ

იხ. ვიდეო მახსოვრობის აღდგენა

შოტლანდია

                              შოტლანდია

                                             

                                        დროშა                                   გერბი

(შოტლანდიურად: Alba) — ქვეყანა კუნძულ ბრიტანეთის ჩრდილოეთით, რომელიც ესაზღვრება მხოლოდ ინგლისს. ქვეყანას აღმოსავლეთით აკრავს ჩრდილოეთის ზღვა, დასავლეთით კი ატლანტის ოკეანე და ირლანდიის ზღვა. შოტლანდია ერთ დროს დამოუკიდებელი სახელმწიფო იყო თავისი საკუთარი მთავრობით, ახლა კი იმ ოთხ ერს შორისაა, რომელიც გაერთიანებულ სამეფოს აყალიბებს ერთ სახელმწიფოდ. 1603 წელს შოტლანდიის მეფე ჯეიმზ IV ინგლისის მეფეც გახდა და ჯეიმზ I ეწოდა. 1707 წელს შოტლანდიის პარლამენტი ინგლისის პარლამენტს შეუერთდა და დიდი ბრიტანეთის პარლამენტი გახდა. 1801 წელს კი დიდი ბრიტანეთი ირლანდიასთან გაერთიანდა და დიდი ბრიტანეთისა და ჩრდილოეთ ირლანდიის გაერთიანებული სამეფო წარმოიქმნა. თუმცაღა შოტლანდია დამოუკიებელი სახელმწიფო არ არის, ისტორიის მანძილზე მან საკუთარი კანონმდებლობა, სკოლა და უნიკალური კულტურა შეინარჩუნა. 1999 წლიდან შოტლანდიას საკუთარი პარლამენტი აქვს. ამის მიუხედავად, ძირითადი საკითხები მაინც ვესტმისტერიდან კონტროლდება. შოტლანდიის მოსახლეობის გარკვეულ ნაწილს დღესდღეობით ისევ დამოუკიდებლობა სურს.

იხ. ვიდეო

შოტლანდიური დროშა ლურჯია თეთრი დიაგონალური ჯვრით. ეს წმინდა ანდრიას დროშაა, რომელიც შოტლანდიის მფარველ წმინდანად მიიჩნევა. შოტლანდიის ჩრდილოეთი მთიანია, ამიტომ, იქ ნაკლებია მოსახლეობა. ხალხის დიდი ნაწილი ქვემო, დაბლობ მხარესა და სანაპიროებზე ცხოვრობს. ცენტრალური შოტლანდიის სამხრეთი ნაწილიც მთა-გორიანია, თუმცა, უფრო ნაკლებად. დასავლეთ და ჩრდილოეთ სანაპიროებთან ბევრი კუნძულია. დედაქალაქია ედინბურგი, რომელიც აღმოსავლეთ სანაპიროზე მდებარეობს. უდიდესი ქალაქი კი გლაზგოა, სადაც შოტლანდიელების თითქმის ნახევარი ცხოვრობს. შოტლანდიის დანარჩენი ქალაქებია აბერდინი, დანდი, ინვერნესი და სთირლინგი. უდიდესი კუნძულებია - ორკნი, შეტლანდი, ჰებრიდები. აქვს გარკვეული ავტონომიური უფლებები. ადმინისტრაციულად იყოფა 9 რეგიონად და 3 კუნძულოვან მხარედ

იხ. ვიდეო 

შოტლანდიის დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლები ძირითადად ინგლისთან წარმოებდა XIII-XIV საუკუნეებში. პირველი ომი 1296 წელს ატყდა ინგლისის მიერ შოტლანდიის ტერიტორიაზე ჯარების შეყვანის გამო და 1332 წელს ედინბურგ-ნორთონმფთონის შეთანხმებაზე ხელმოწერით დასრულდა. მეორე ომი 1332-1337 წლებში წარმოებდა და ბერვიქის შეთანხმებით დაზავდნენ მხარეები.

ხსენებული ომები შოტლანდიელი ხალხისთვის ისტორიულად ყველაზე მძიმე მომენტად მიიჩნევა. ორივე ომის დასრულებისას შოტლანდია თავისუფალ ქვეყნად რჩებოდა. ომში მშვილდ-ისრები აქტიურად გამოიყენებოდა, რაც შუა საუკუნეების განმავლობაში ომის წარმოებისას აუცილებელ იარაღად მიიჩნევა.

2014 წელს ისტორიაში პირველად ჩატარდა დამოუკიდებლობის რეფერენდუმი, მაგრამ ამ იდეამ მოსახლეობის მხოლოდ 44,7%-ის მხარდაჭერა მოიპოვა.

იხ, ვიდეო

პატენტი

                               პატენტი

                                                

                                                  ამერიკის შეერთებული შტატების პატენტი

(ლათ - patens - ღია , ნათელი, სრული სახელიდან -  litterae patentes - ღია წერილი )

დიკუმენტის შენახვა, ექსკლუზიური უფლების დამადასტურებელი, საავტორო უფლება და პრიორიტეტი, გამოგონებული სასარგებლო მოდელი, საწარმოო ნიმუში ან სელექციური მიღწევა. ვადა მოქედი პატენტის დამოკიდებულია ქვეყანაზე იქ დაპანტეტებაზე.

სახელმწიფოს მიერ გაცემული საბუთი (სიგელი), რომელიც ადასტურებს მისი მფლობელის განსაკუთრებულ უფლებას გამოგონებაზე, რომლის არსიც ის არის, რომ მფლობელს შეუძლია აკრძალოს მისი გამოგონების უნებართვო გამოყენება. პატენტი შეიძლება გაიცეს პროდუქტზე ან ხერხზე (ტექნოლოგიურ პროცესზე). გამოგონებად გაიგება განხორციელებამდე დაყვანილი პროდუქტის ან ხერხის ახალი საგამომგონებლო იდეა. ტერმინი ”პატენტი” მომდინარეობს ლათინური სიტყვიდან patere, რომელიც ნიშნავს ”გახსნილად მყოფს” (ანუ საზოგადოებისთვის მისაწვდომი).

იხ. ვიდეო

 აქედან გამომდინარე, პატენტს რომ იურიდიული ძალა ჰქონდეს იგი უნდა გამოქვეყნდეს და იყოს საჯაროდ ხელმისაწვდომი. პატენტიდან გამომდინარე განსაკუთრებული უფლება მოქმედებს შეზღუდული დროით - როგორც წესი 20 წლით პატენტის მისაღებად განაცხადის შეტანის დღიდან. პატენტის გამოყენება ნიშნავს დაპატენტებული გამოგონებისათვის ხორცის შესხმას - თუ პროდუქტია დამნზადებასა და სარგებლობას, მათ შორის, ვაჭრობას და სხვაგვარ კომერციულ გავრცელებას, მაგალითად, იმპორტს ან ექსპორტს. თუ დაპატენტებული გამოგონება ხერხია, მაშინ პატენტის გამოყენება ნიშნავს ხერხის ტექნოლოგიურ პროცესად განხორციელებას, რის შედეგადაც მიიღწევა ამ გამოგონებით დასახული მიზანი, მაგალითად, მზადდება ახალი ან გაუმჯობესებული თვისებების ნაწარმი. ეს ქმედებები მოცულია პატენტის მფლობელის განსაკუთრებული უფლებით მოცული და, შესაბამისად, თუ მისი ნებართვა არ არის მიღებული, მაშინ მას შეუძლია აკრძალოს და მოითხოვოს ზიანის ანაზღაურება ან სხვაგვარი პასუხისმგებლობის ზომების გატარება, მათ შორის სისხლის სამართლებრივი.პატენტის გაცემასთან დაკავშირებულ ურთიერთობებს ისევე, როგორც საპატენტო განსაკუთრებული უფლებების გამოყენებისა და პსუხისმგებლობის ზომებს ადგენს საქართველოს საპატენტო კანონი, რომელიც ძირითადად პასუხობს თანამედროვე მოთხოვნებთან, თუმცა მის სრულყოფაზე მუშაობა, განსაკუთრებით, ევროკავშირის მოთხოვნებთან ჰარმონიზაციის კუთხით ამჟამადაც მიმდინარეობს.

ლიტერატურა: დავით ძამუკაშვილი, ინტელექტუალურ უფლებათა სამართალი, თბილისი,"ბონა-კაუზა", 2014. == რესურსები ინტერნეტში == საქპატენტი; ინტელექტუალური საკუთრების მსოფლიო ორგანიზაცია, ევროპის საპატენტო უწყება

ქვეყნები მსოფლიოში, რანგირება რაოდენობით  გაცემული პატენტების გამოგონებაზე  დროში  1883—1913 წწ. და  1919—1931 წწ.

1883-1913 წწ		1919-1931 წწ
ქვეყანა	გაცემული პატენტის	ქვეყანა	გაცემული პატენტის
აშშ	812 695	აშშ	548 707
დიდი ბრიტანეთი	408 177	საფრაგენთი	251 550
საფრაგენთი	359 174	გერმანია	233 042
გერმანიის  იმპერია	248 235	დიდი ბრიტანეთი	226 830
ბელგია	202 176	კანადა	126 709
ავსტრია-უნგრეთი	195 580	იტალია	114 862
კანადა	131 174	ბელგია	113 572
იტალია	110 235	შვეიცარია	71 244
შვეიცარია	66 289	ესპანეთი	55 598
ესპანეთი	47 467	ავსტრია	49 750
შვედეთი	36 093	იაპონია	46 899
რუსეთუს იმპერია	32 061	ავსტრალია	35 471

კარანტინი

                                   კარანტინი

                        

                                ლიმას დროშა ნიშნავს გემზე, რომ არის კარანტინში

ფრ. quarantaine - იტალ. quarantena  - ირმოცი დღე - ორგანიზაციული კომპლექსური და რეჟიმის ანტიეპიდემიური ზომების, მიმართული შეზღუდული კონაქტების (იზოლაცია) ინფექციური ან ეჭვმიტანილი ინფიცირებული პირების (ჯგუფის) ცხოველის, ტვირთის, საქონლის, სატრანსპორტო საშუალებების, დასახლებული პუნქტების, რაიონების და სხვა. ზოგიერთ შემთხვევაში მოპიაზრება სრული იზოლაცია ეპიდემიოლოგიური რაიონში შეიარაღებული დაცვით პერიმეტრზე.

იხ. ვიდეო

თავდაპირველად სიტყვა  ,,კარანტინი'' ნიშნავდა ,,დროს ორმცი დღეს''( იტალ. quaranta giorn - ორმოცი დღე) ისპირველად იყო გამოყებებული XIV ს ვენეციაში გემების შემოსვლის თარიღის გადატანისთვის მოსული სხვა ქვეყნებიდან. ზუტად ამ დროით ყველა გემი უნდა დამდგარიყო ღუზაზე გსრკველი დაშორებით სანაპიროზე, სანამ ჩამოტვირთავს დაიწყებდნენ. ხოლო XVIII ს-ში  გაჩნდა სახელწოდების მეორე დანიშნულებისამებრ გამოყენება.

ასევე არის ფიტოსანიტარიული კარანტინიც და ვეტერინაშიც.  

  

სამკაპი

                                      სამკაპი

                                                

                                                                           პოსეიდონის ქანდაკება

სამკბილა (წვეტიანი) ერთგვარი შუბი რ-იც თვდაპირველად სათევზეოდ უფრო გამოიყენებოდა და საომარი ირაღიც იყო.  ზღვის ღმერთი პოსეიდონი გამოსახულია სამკაპა ხელში. სამკაპათი ბადეებით იყო გლკადიატორები აღჭურვილი ქვესახეობა რეტიარიუსები.

ოხ. ვიდეო

სამკაპი შედგება ხის (ზოგჯერ რკინის) ტარისა და ფოლადის სამკაპიანი დაბოლოებისაგან. სამკაპი, ისტორიკოსთა ერთი ნაწილის აზრით, წარმოიშვა ყოველდღიური საყოფაცხოვრებო იარაღისგან — წაწვეტებული რქისგან, რომელსაც ბოლოში კაუჭები ჰქონდა და თევზის დასაჭერად იყენებდნენ. თავდაპირველად სამივე კაპი წაწვეტებული ძვლებისგან შედგებოდა.

გიგანტური ქანდაკება შივის იბდოეთში მურუდშვარაში ქ. ინდოეთში არაბეთის ზღვის სანაპიროზე

ორმაგი ჩანგალი სიმბოლო იყო მადრუქი 

 ბაბილონური პანთეონის უზენაესი ღვთაება. ძვ. წ. XVIII საუკუნიდან ითვლებოდა ქალაქ ბაბილონის მფარველად. იწოდებოდა „ღვთაება მეუფედ (და) მამად“. მიიჩნევდნენ დედამიწის ღვთაების ეას (შუმერულად ენქის) ვაჟად, თაყვანს სცემდნენ როგორც ნაყოფიერების, მორწყვის, სიბრძნის, სიმართლისა და სინათლის ღვთაებას. სამყაროს შექმნის ბაბილონური მითის მიხედვით მარდუქი იყო ქვეყნიერებისა და ადამიანის შემქმნელი

იხ. ვიდეო

სამკაპის სამრეწველო იარაღიდან საბრძოლოდ იარაღად გარდაქმნის შემდეგ წვეტებს ბოლოში კაუჭები მოშორდა და უფრო სწორი და ბასრი გახდა. სამკაპმა ფართო გამოყენება ჰპოვა რომის  მიპერიის  დროს.