კვაზარი

                             კვაზარი

                           
                                         გალაქტიკა  NGC 4319  დაკვაზარი მარქარიან 205

 (ინგლ. quasar — შეკვეცილი QUASi stellAR radio source — „კვაზივარსკვლავური რადიოწყარო“) — კლასი გარეგალაქტიკური ობიექტებისა, რომლებიც გამოირჩევიან ძალიან მაღალი ნათებით და ისეთი მცირე კუთხური ზომით, რომ აღმოჩენიდან რამდენიმე წლის შემდეგაც კი ვერ ასხვავებდნენ წერტილოვან წყაროებისაგან ვარსკვლავებისაგან.

                                     

ერთ-ერთი პირველი აღმოჩენა კვაზარის 3C 273 და ამოფრენილი მისგან ეწ დჯეტი

პირველი კვაზარები იყო აღმოჩენილი 1960 წელს როგორც რადიოწყარო, რომელიც ოპტიკურ დიაპაზონში ემთხვევოდა სუსტ ვარსკვლავწარმოშობილ ობიექტებს. 1963 წელს ჰოლანდიელმა ასტრონომმა მარტინ შმიდტმა დაამტკიცა, რომ ხაზები მათ სპექტრში ძალიან დაძრულია წითელ მხარეს. მიიღეს რა, რომ წითელი ძვრა გამოწვეულია დოპლერის ეფექტით, რომელიც შეიქმნა კვაზარის დაშორიშორებით, მანძილი გამოთვალეს ჰაბლის კანონით.

ძალიან რთულია აღმოჩენილი კვაზარების ზუსტი რიცხვის დადგენა. ეს აიხსნება ერთი მხრივ, მუდმივად ახალი კვაზარების აღმოჩენით, მეორე მხრივ - განსხვავების სირთულით კვაზარებსა და სხვა ტიპების აქტიური გალაქტიკების ბირთვებისა. 1987 წელს გამოქვეყნებულ ჰიუიტ - ბერბრიჯის სიაში კვაზარების ოდენობა განისაზღვრებოდა 3594. 2005 წელს კი ასტრონომთა ჯგუფმა თავის კვლევებში გამოიყენა მონაცემები 195 000 კვაზართა შესახებ.

იხ. ვიდეო

უახლოესი და ერთ-ერთი ყველაზე კაშკაშა კვაზარის (3C 273) სიკაშკაშე დაახლოებით 13^m და წითელი ძვრა z = 0,158 (რომლის მანძილი უტოლდება 2 მლრდ სინათლის წელს). ყველაზე შორეული კვაზარები, თავის გიგანტური ნათების წყალობით, ასჯერ აღემატება ნორმალური გალაქტიკების ნათებას, იგი ხილვადია 10 მლრდ სინათლის წლის მანძილიდანაც კი. ნათების არარეგულარული ცვლილება დღეღამის მასშტაბში მიანიშნებს იმას, რომ ნათების გენერაციას აქვს მცირე ზომა, რომელიც ზომებში მზის სისტემასთან შედარებადია.

უკანასკნელმა დაკვირვებებმა აჩვენა, რომ კვაზარების უმეტესობა მდებარეობს უზარმაზარი ელიფსური გალაქტიკების ცენტრებთან.

                                 

შესრულებული აკერაციული დისკზე გაცემა  ULAS J1120 + 0641 - ში ძალიან შორეული კვაზარი, რომლებსაც კვებავს სუპერშავიხვრელი, მასით ორი მილირდჯერ მეტია.

კვაზარებს ადარებენ სამყაროს კოშკურებთან. ისინი არიან ხილვადები დიდ მანძილიდან (წითელი ძვრა z = 6,4 -მდე), მათ გამოყენებით შეისწავლიან სამყაროს სტრუქტურას და ევოლუციას, არკვევენ მასალის განაწილებას ხილვადობის სხივზე.

კვაზარები წარმოადგენენ გალაქტიკებს თავის დაწყებით ეტაპზე, რომლებშიც ზემასიური შავი ხვრელი შთანთქავს გარშემო მყოფ მასალას.

                                                                     იხ. ვიდეო

ერთერთი თერიის მიხედვით,კვაზარები წარმოადგენს თავისათავდ გალაქტიკებს საწყის სტადიაზე განვითარების, სადაც ზემასიუსიური  შავი ხვრელი შთანთქავს გარემოს მატერიას.

პირველი კვაზარი აღმოჩენილი იქნა 3С48 1950წწ ალან სენდიდჟემისა და ტომას მეთიუს მიერ რადომიმოხილვისას ცის. 1963წ--ს იყო ცნობილი 5 კვაზარი.

                            რეკლამა

იხ. ბმულზე  ⇒⇒⇒

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html

ოხრახუში

                               ოხრახუში

                                     

 (ლათ. Petroselinum) — მცენარის გვარი ქოლგოსანთა ოჯახისა. ერთ ან ორწლოვანი ბალახია. მისი სამშობლოა ხმელთაშუაზღვისპირეთი. გავრცელებულია თითქმის ყველგან.

ცნობილია ოხრახუშის 3 სახეობა, კულტურაშია ერთი — ბოსტნის ოხრახუში (Petroselinum sativum), ორწლოვანია, პირველ წელს ივითარებს ფოთლებსა და ძირხვენას, მეორე წელს — საყვავილე ღეროსა (75 - 150 სმ) და თესლს. ყინვაგამძლეა, თესენ გვიან შემოდგომით, ზამთარში ან ადრე გაზაფხულზე. თესლი 2-3 °C ტემპერატურაზე ღივდება, ტენს ზომიერად მოითხოვს. ოხრახუში მდიდარია ვიტამინებით, მინერალური ნივთიერებებითა და ეთერზეთებით.

იყენებენ ნედლად და გამხმარს კულინარიასა და საკონსერვო მრეწველობაში, მედიცინაში (შარდმდენ საშუალებად). ოხრახუშის 2 სახესხვაობაა ძირხვენა ოხრახუში და ფოთლოვანი ოხრახუში. ეს უკანასკნელი ფართოდაა გავრცელებული საქართველოში „ქუთაისურის“ სახელწოდებით.

                                           ოხრახუში საუკეთესო შარდმდენია
დიდი ხანია, გული მაწუხებს და ხშირად მიშუპდება ფეხები. ვსვამ უამრავ წამალს, პერიოდულად შარდმდენების დალევაც მიხდება. არ მინდოდა ბევრი ქიმიური პრეპარატის მიღება და გადავწყვიტე, შეშუპებას მცენარეებით შევბრძოლებოდი. ყველაფერს ვკითხულობდი შარდმდენი მცენარეული საშუალებების შესახებ, ერთხანს ნიახურის ძირების ნახარშიც ვსვი. უკეთესობას კი ვგრძნობდი, მაგრამ პერიოდულად შარდმდენი პრეპარატის მიღება მაინც მიხდებოდა. ერთხელ ახლობელმა ოხრახუშის ნახარშის დალევა მირჩია. დავუჯერე, ოღონდ ოხრახუშს ნიახურიც დავუმატე და არაჩვეულებრივი შედეგი მივიღე. ამ წამლის წყალობით, კარგა ხანია, შარდმდენი აბები აღარ დამჭირვებია.

1 სუფრის კოვზ გამხმარ ოხრახუშს (ფოთლებს, ღეროს და ფესვებს) და 1 სუფრის კოვზ ნიახურის გამხმარ ძირებს ვაქუცმაცებ, ვასხამ 1,5 ჭიქა მდუღარე წყალს, წამოვადუღებ, ვაჩერებ ნახევარ საათს და ვფილტრავ. ვიღებ 2 სუფრის კოვზს დღეში 3-4-ჯერ, ჭამის წინ.

ზოგჯერ ნაყენს ოხრახუშის თესლისგანაც ვამზადებ, ისიც კარგ შედეგს მაძლევს: ნახევარ ჩაის კოვზ თესლს ვასხამ 2 ჭიქა ცივ წყალს, ვაჩერებ 8-10 საათს, ვფილტრავ და ვიღებ 2-3 სუფრის კოვზს დღეში სამჯერ.

იხ. ვიდეო

ქსენოარქეოლოგია

                        ქსენოარქეოლოგია

ქსენოარქეოლოგია, ჟურნალი If-ის ყდა, 1954 წლის მარტი

ჰიპოთეზური განყოფილება არქეოლოგიის, დაკავშირებული არტეფაქტებთან წარსულში უცხოპლანეტელების ცივილიზაციის (მაგრამ დაუდგენელი მიზეზით გადაშენებული). ისისნი შეძლება იყოს აღმოჩენილი პლანეტებზე ან ბუნებრივ თანამგზავრებზე კომოსში, ასტეოროიდების სარტყელში, კოიპერის სარტყელში, პლანეტების ორბოტაზე ან ლაგრანჟის წერტილში.
დღეისთვის ქსენოარქეოლოგა - მხოლოდ ჰიპოთეზური მეცნიერება არის, ფიგურალურად დაფუძნებული სამეცნიერ-ფანტასტიკაზე (ნათელი მაგალითია - ბაბილონი 5) და არაპრაქიტიკული უმრავლესობა ქრეოლოგიის.

იხ.ვიდეო

მიუხედავად იმისა, რომ უცხოლანეტელთა არქეოლოგიის ზოგიერთი თეორია არსებობს და არაერთი მცდელობა იქნა წარმოებული, რომ ჩვენი მზის სისტემის ლაგრანჟის წერტილებზე ძებნისა  არამიწიერი ცივილიზაციის სტრუქტურების, მაგრამ ყველა სერიოზული არქეოლოგია სამუშაოები თავს არიდებს ამას.
სახელწოდების წარმოშობა - სახელწოდება გამომდინარეობს ქსენოს რაც უცნობს ნიშნავს და აქეოლოგია - კვლევა უძველესის. ქსენოარქეოლოოგიას ხანდახნან ეკზოაქრეოლოგიას ეძახიან,თუმცა არის არგუმენტი. რომ პრეფიქსი ეკზო - უფრო კორექტუალად გამოიყენება კველვისთვის ადამინების (ან უძველესიადამიანების) მოქედებებში კოსმოსში. პლანეტარული SETI საქმე აქვს ძიებას არამიწიერი სტრუტურას ციური სხეულების ზედაპირზე მზის სიტემის და სხვა ვარსკლავების სისტემებში.
იხ. ვიდეო

ძებნის მოტივაცია - მნიშვნელოვანია, რომ ვარსკლავებს შორის დიდი მნძილებით დაშორების გამო ნებისმიერი აღმოჩენა რ-იც დაამტიცებდა არამიწიერი ცივილიზაციის გონებისა, თუნდაც არტეფაქტი იყოს ან ელექტრომაგნიტური სიგნალიას, შესაძლოა იყოს უძველეს დროსგამქრალი ცივილიზაციის. ამიტომ SETI შესაძლოა ჩამოყალიბდეს ქსენოარქეოლპოგია. 

1997წ-ს ჩატარდა კონფერეცია, სადაც  თეორიული არქეოლოგიის ჯგუფის სხდომა სახელწიდებით ,, არქეოლოგია და სამეცნირო ფანტასტიკა''.

2004წ-ს ყოველწლიური შეხვედრაზე ამერიკული ანტროპოლოგიური ასოციაციის ჩატარებული იქნა სხდომა სახელწოდებით ,, ანტროპოლოგია, ვარსკლავთშორისო კომუნიკაცია.

                                       რეკლამა

იხ.  ბმულზე  ↧↧↧

https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=7934635821464264588#editor/target=post;postID=5420735817620022585;onPublishedMenu=allposts;onClosedMenu=allposts;postNum=18;src=link

Dream Chaser

                               Dream Chaser

                                                  
ქართ - ოცნებაზე მორბენალი - მარვალგამოყენების კოსმოსური ხომალდი, შეიმუშავა ამერიკულმა კომპანიამ spceDev ხომალიდს დანიშნულება არის ტვისრტების მიტანა დედიმაიწის დაბალ ორბიატზე  საერთაშორისო კოსმოსური სადგურზე. საერთო მონაცემები - აქტიური პერიოდის დრო 210 დღე., სასარგებლო ტვირთი საერთაშორისო სადგურზე 5500კგ. პირველი გაფრენა დაგეგმილია 2021წ-ის სექტემბერში რაკეტა მატარებელ ვულკან, ატლას - 5, სასტარტო მასა 11340კგ. სიგრძე 9მ სიგანე 7მ 

                                                                    იხ. ვიდეო

ხომალდი განლაგებული იქნება ზედა მხარეს რაკეტის , როგორც X-37B იხ. ბმულზე ასეთი განლაგება შუძლებელს ხდის თვითმფრინავის დაზიანებას.
დაშვება - ჰორიზონტალურია, თვითმფრენი, როგორც სფეის შატლების შასაძლებლობის ტოლია. 
თვითმფრინავის კორპუსი აგებულია კომპოზიციური მეტალებისგან კერამიკული თბოდამცავებით. თავდაპირველად განიხილებოდა პილოტირუბული ვერსია, თუმცაეხლა უპილოტოებია დაგეგმილი.
                                                           

                        რეკლამა

იხ. ბმულზე  ↷↷↷↷↷

https://shotashota75.blogspot.com/search?q=%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90

აფინაჟი

                                         აფინაჟი

ზღვაში მეთოდი ვერცხლის აფინაჟი

(ფრანგ. affinage < affiner „გაწმენდა“) — მაღალი სიწმინდის კეთილშობილი ლითონების მიღების პროცესი, ლითონთა რაფინირების ერთ-ერთი სახეობა. პროცესი ხორციელდება კეთილშობილი ლითონების დაყოფისა და მათგან მინარევების გამოყოფის გზით. ცნობილია აფინაჟის სამი მეთოდი: ელექტროლიზური, სველი და მშრალი.

ელექტროლიზურ მეთოდს ძირითადად ოქროსა და ვერცხლის აფინაჟითვის იყენებენ (კათოდზე დაილექება სუფთა ლითონი, მინარევი კი ლამის სახით გამოიყოფა). ამ წესით მიიღება 999,9 სინჯის ოქრო.ელექტროლიზური მეთოდის გამოყენებისას ტექნოლოგიური პროცესი ნაკლებ ხარჯს მოითხოვს; ამასთანავე მიღებული ლითონი მაღალი სიწმინდისაა. ამ მეთოდით მიიღება აგრეთვე პლატინის ჯგუფის ლითონები რომელიმე სხვა ლითონის ტანაპროდუქტების სახით;

სველი მეთოდით (ლითონების თეზაფში გახსნა და შემდეგ სხბვადასხვა რეაგენტით ხსნარებიდან მათი გამოყოფა), იღებენ პლატინას, პლადიუმს, ირიდიუმს, რადიუმსა და ამ ჯგუფის სწხვა ლითონება;

მშრალი მეთოდით — ოქროს (გამდნარ ლითონს ამუშავებენ ქლორით, რის შედეგად არაკეთილშობილი მინარევებისაგან წარმოქმნილი ქლორიდები აქროლდება, ვერცხლის ქლორიდი კი ამოტოვტივდება გამდნარი სუფთა ოქროს ზედაპირზე). ოქროს სინჯის 996,5, ქლორიდიდან აღდგენილი ვერცხლისა კი — 999,0.
რისი რაფინირება ხდება: სპირტის, მეტალის, შაქარის - გადამუშავება შაქარი-რაფინირებული - ,,პესოკი'' ან ნატეხი.
ზეთი - გადამუსავება არომატული ( როგორც ჩვეულებრიც მზესუმზირის ზეთი) გაფილტრული ან ზეთი სუნის გარეშე (დეზოდორაცია)
ნავთობი და აშ
ერთ ერთი სახეობა რაფინირებული მეტალს წარმოადგენს აფინაჟის. აფინიჟირებული ოქრო აფინიჟირებული ვერცხლი.
იხ. ვიდეო

აურიპიგმენტი

                           აურიპიგმენტი

                        

(ლათ. auripigmentum – ოქროსფერი საღებავი) — მინერალი. ქიმიური შედგენილობა As₂S₃, შეიცავს As 60,91%-სა და S 39,09%-ს. კრისტალდება მონოკლინურ სინგონიაში. კრისტალები პრიზმული აქვს, აგრეგატები — ფურცლოვანი, მარცვლოვანი, თირკმლისებრი და სხვა. აურიპიგმენტი ოქროსფერია, უფრო იშვიათად ნარინჯისფერ-ყვითელი, ზოგჯერ მორუხო. ელვარება — ცხიმოვანი, ტკეჩადობის სიბრტყეზე — სადაფისებრი. 
იხ. ვიდეო

სიმაგრე მინერალოგიური სკალით — 1,5–2; სიმკვრივე 3490 კგ/მ³. გვხვდება დაბალტემპერაუტიან ჰიდროთერმულ საბადოებში რეალგართან, ანტიმონიტთან და სხვა პარაგენეზისში, აგრეთვე ცხელი მინერალური წყლების გამონალექებსა და მოქმედი ვულკანების სუბლიმატებში. დარიშხანის მადნის ერთ-ერთი მთავარი მინერალია. იყენებენ ლითონური დარიშხანის და დარიშხანის სამჟანგის მისაღებად.საქართველოში მოიპოვება ლუხუნის დარიშხანის საბადოში.
იხ. ვიდეო

ეპიდოტი

                                 ეპიდოტი

                           
                                                        ფორმულა  Ca₂Al₂Fe^III(SiO₄)₃OH
რთული სილიკატი კალციუმის, ალუმინის და რკინის. აქვს ძირითადად მწვანე შეფერილობა და მოშავო-მომწვანო ან მოლურჯო-მწვანიდან მოყავისფრო- მწვანემდე, მოყვითალო, ეპიდოტის ღირებული ფერი წარმოადგენს ფისტიშკა-მომწვანო. დეკორატიული ქვა, გასადეგარია ორგანიოკისთვის იშვიათად გამოიყენებენ საივულერო ნაწარმად.
იხ. ვიდეო