შემცირებული დროის მონაკვეთები ევულუციებს შორის მოვლენები (ბიოლოგიური, შემდეგ ტეხნოლოგიური ევულუცია)
ინგლ. Technologicalsingularity - ჰიპოთეზური მომენტი მომავალში, როცა ტეხნოლოგიური განვითარება ხდებაპრინციპში უკონტროლო და შეუქცევადი რაც ბადებს რადიკალურიცვლილელებს დამახასიათებელი კაცობრიობიუს ცივილიზაციისთვის. უნივერსალური ისტორიაში იხ. ბმულზე ნახსენებია კაცობრიობის განვითარების ისტორია სინგულარობა რომელიც უნდადადგეს 21 საუკუნის შეა რიცხვებში. თანახმად ერთერთი პოპულარული ვერსიისა ტეხნოლოგიური სინგულარობა, რომელსაც ინტელექტუალური აფეთქება (ეს კონცეფცია წამოაყენა, ბრიტანელმა მათემატიკოსმა და კოსმოლოგმა ირვის ჰუდმა), გამოცხადება ინტელექტუალური აგენტად (მაგ., კოფიუტერი ძლიეი ხელოვნური ინტელექტით) საბოლოო შედეგად შეიძკება შევიდეს ,, შეუზღუდავ რეაქციაში'' ციკლში თვითსრულყოფაში, ამავე დროს ყოველი ახალი ხელოვნური ინტელექტი იქნება უფრო და უფრო სწრაფად, ბადებს თავისებური სახის ,,ინტელექტუარი აფეთქებას''საბოლოოდ შექმნება სუპერინტელექტი, ბევრად მეტი გადაჭარბებული ვიდრე კაცობრიობის ინტელექტი. იხ. ვიდეო
პირველი გაგება სინგულარობის ტეხნოლოგიური კონტექსტში ნახსენები აქვს ამერიკელი მათემატიკოსს ჯონ ფონ ნაიმენს. პოლონელ-ამერიკელი მათემატიკოსი სტანისლავ ულამი 1958წ-ს სტატიაში აღწერს დისკუსიას ამ საკითხან დაკავშირებით ფონ ნემანთან ერთად, მიძღვნილი დაჩქარებული პროგესი ტეხნოლოგიური და შეცვლა ადამიანის ცხოვრების წესის, რაც ქმნის კაცობრიობის ისტორიაში გარკვეულ უჩვეულო მოვლენასთან მიახლოებას, რის შედეგადაც ადამიანის სახეობა როგორც ასეთის არ შეუძლია ამ ფორმით არსებობის გაგრძელება. შემდეგ არაერთამა მეცნიერმა დაუჭირა მხარე ამ თვალსაზრისს.
კონცეფცია ტეხნოლოგიური სინგულარობა და თვითონ ტერმინი ,, სინგულარობა'' პოპულარიზაცია შექმნა ამერიკელმა მწერლ-ფანტასთმა ვერნორ ვინჯიმ თავისი ესეში 1993წ-ს ,, ტეხნოლოგიური სინგულარობის მოსავლა'' ინგლ. The Coming Technological Singularity - სადაც აღნიშნულია., რომ ეს იქნება კაცობრიობის ერის დასასრული, რამდენადაც ახალი სუპერინტელექტის სრულყოფა იქნება გაგრძელებული დატეხნოლოგიური განვითარება შეუცვლელი სიჩქარით. (სტატიის ავტ. ამ საკითხზე ცალკე იქნება საუბარი თუ ათასწლეულების რა რისთვის ემზადებოდა და ამაზდებდნენ კაცობრიობას და რა ერა სრულდება და რა იწყება ის ხაზი რასაც ხშირად ხაზსს ვუსვავდი ჩემს სტატიაში პარალელური სამყაროების შესახებ.). ვინდჟი აღნიშნავს, რომ გაკვირვებული იქნებოდა რომ ეს მომხდარიყო 2005წ-მდე ან 2030წ-ს
ოთხი ექსპერიმენტული გამოკითხვა ჩატარებული 2012 და 2013წწ იყო გამოთქმული თვალსაზრისი, რომ ხელოვნური სუპერინტელექტი იქნება შემუსავებული 2040 - 2050წწ. ( სტატიის ავტორი ხაზი მინდა გავუსვა რომ ეს 90წწ- ში იყო ცნობილი).
კურცეილი წერს, რომ პარადიგმის შეცვლის გამო ტენდეცია ექსპონეციალური გაზრდა ინტეგრალური სქემებიდან ადრეული ტრანზისტორების, ელექტრონული ნათურების, რელეს და ელექყრომექანიკური კომფიუტერების
მარმალილოს ჰერმა ვატიკანის მუზუომებში წარწერით ასპასია აღმოაჩინეს 1777 წელს და არის ბერძნუი სტატუის რომაული ასლი და სავარაუდოდ წარმოადგენს ასპასიას საფლავის სტელას
(Aspasia) ( დაახლო. ძვ. წ. 470-401) — ცნობილი ბერძენი (მილეტელი) ქალი, განთქმული სილამაზითა და განათლებით. პერიკლეს მეორე ცოლი, მეგობარი და მრჩეველი.ცცხოვორბდა ქალაქ მილეტოსში. კარგ ოჯახში გაზრდილი გოგონა, რომელიც უკვე 20 წლისა საცხოვრებლად გადავიდა ათენში, სიჭკვიანის მიუხედავად მამაკაცებმა გაქანება არ მისცეს. მას მოუწია მონობაც და ხარჭობაც.
მას არ ჰქონდა ათენის მოქალაქეობა, რადგან მას არც დედა და არც მამა არ ჰყავდა ათენელი.
ის ანტიკურ საბერძნეთში ერთ-ერთი ყველაზე გამოჩენილი ჰეტერა იყო. ჭკვიანი, ლამაზი და განათლებული – ის არა მარტო იპყრობდა იმ მამაკაცების გულებს, რომლებიც ქვეყნის მმართველობაში პირველები იყვნენ, არამედ მათ თავის კონტროლქვეშ აქცევდა. მასზე შეყვარებულები იყვნენ ფიდიასი(მოქანდაკე, ძვ.წ490-430) და პერიკლე(ათენის მმართველი,ძვ.წ 494-429). იხ. ვიდეო
მან პერიკლეზე იქორწინა კიდეც (ძვ.წ 449 წელს) . ეს უჭკვიანესი ქალი ტოლს არ უდებდა მეუღლის სწავლულებს. თავად სოკრატე აღფრთოვანებული იყო მისი გონიერებით, როდესაც მის მსჯელობას ისმენდა სხვადასხვა საკითხებზე. მან თავისი განსწავლულობით რიტორიკასა და ფილოსოფიაში მოახერხა, თავისი ქმრის მრჩეველთა მთელი გუნდის ადგილის დაკავება. ის პერიკლეს უწერდა სიტყვას გამოსვლებისთვის, ეხმარებოდა სერიოზული სოციალურ–პოლიტიკური გადაწყვეტილებების მიღებაში და საყვარელ მეუღლეს ომშიც კი აცილებდა, როგორც ეს მეთაურის მრჩეველს შეეფერებოდა. ეს იყო გამონაკლისი შემთხვევა ანტიკური საბერძნეთის ისტორიაში, როდესაც ფილოსოფოსები და პოლიტიკოსები ქალის რჩევებს მიჰყვებოდნენ. პერიკლემ და ასპაზიამ ერთად მანამდე იცხოვრეს სანამ ათენს აღმოსავლეთიდან მოსული შავი ჭირი არ დაატყდა, მან მმართველის სახლს გვერდი არ აუქცია – ბედნიერი წყვილის ბევრი ნათესავი დაიღუპა, ბოლოს თავად პერიკლეც გარდაიცვალა(ძვ.წ 429წ)...
ასპასია ქვრივად დიდხანს არ დარჩენილა, ქმრის სიკვდილიდან მალევე ის ცოლად გაჰყვა ლისიკლეს(სახალხო ბელადი).
ასპასია რეალურ ცხოვრებაში, არა მარტო წარმატებით იყენებდა საკუთარ ცოდნას კოსმეტოლოგიასა და მაკიაჟის ხელოვნებაში, არამედ მან დაწერა "ტრაქტატი სილამაზის შენარჩუნებაზე" ორ ნაწილად, სადაც გაამხილა გაახალგაზრდავების საიდუმლო – სახისა და თმის ნიღბები და სხეულის მოვლის სხვა საშუალებები.
ასპასიას გმობდნენ და აკრიტიკებდნენ მრავალი ათენელნი, იგი ოასუხიმგებელი იყო პერიქსის არაპოპულარული გადაწყვეტილებაში.
პლუტარქი ციტირებს ესქინ სოკრატს, რომელმაც დაწერა დიალოგი ასპასიის შესახებ (ახლა დაკარგულია), რომ პერიქსის გარდაცვალების შემდეგ ცხოვრობდა პირუტყვის ვაჭარ ლისკილესთან, ათენელთა სტრატეგით და პოპულარულ ლიდერად, რომელთანაც მას სხვა ვაჟი ჰყავდა; და რომ იგი მან ათენში პირველი ადამიანი გახადა. 428 წელს მოკლეს ლიზიკლი.
ასპასიას გარდაცვალების ზუსტი თარიღი უცნობია,თუმცა მისი გარდაცვალების თარიღად მიჩნეულია ძვ.წ 401.
ასპასის საპატივცემულოდ დაარქვეს ასტეროიდი (409) ასპასია, რომელიც აღმოაჩინეს 1895 წელს.
მცირე აზიაში მის მშობლიურ ქალაქ კლაზომენეში ანაქსაგორას გარკვეული ქონება და პოლიტიკური ძალაუფლების მოხვეჭის პერსპექტივა უნდა ჰქონოდა; თუმცა მან ყველაფერი დათმო, იმის შიშით რომ ქონება და სახელი მას ცოდნის ძიებაში შეუშლიდა ხელს. თუმცა თავად ბერძენი იყო, ის ასევე სპარსეთის მოქალაქე უნდა ყოფილიყო და ასევე სპარსული ჯარის წევრიც, ვინაიდან მას კლაზომენეში იონიელთა აჯანყების ჩახშობაში მიუღია მონაწილეობა. იხ. ვიდეო
ყმაწვილკაცობაში (~464-462) ათენში წასულა, რომელიც იმჟამად სწრაფად ხდებოდა ბერძნული კულტურის ცენტრი. აქ ის ოცდაათი წელი დარჩენილა. მისი მიმდევრები ყოფილან პერიკლე, რომელიც მას აღმერთებდა, და პოეტი ევრიპიდე, რომელიც მასში მეცნიერებისა და ჰუმანიზმისადმი ენთუზიაზმსა და აღმაფრენას ხედავდა. ზოგიერთი მკვლევარის მოსაზრებით, თავად სოკრატეც მისი მოწაფეთაგანი უნდა ყოფილიყო.
ანაქსაგორამ ფილოსოფია და მეცნიერული კვლევის სული ათენში იონიიდან მოიტანა. ციურ სხეულებზე მისმა დაკვირვებებმა შესაძლებელი გახადა ჩამოეყალიბებინა უნივერსალური წესრიგის ახალი თეორიები; მან სცადა მეცნიერული ახსნა მიეცა ელიფსისთვის, მეტეორთათვის, ცისარტყელისა და მზისთვის; ამ უკანასკნელს ის მიიჩნევდა გავარვარებული ლითონის უზარმაზარ მასად, რომელიც თავად პელოპონესზე უფრო დიდი უნდა ყოფილიყო. ციური სხეულები, მისი მტკიცებით, დედამიწისგან მოგლეჯილი ქვის მასები იყო, რომლებიც სწრაფად ბრუნავდნენ. ამგვარ წარმოდგენებს ის წინააღმდეგობაში მიჰყავდა პოპულარულ რწმენებთან. იხ. ვიდეო
ანაქსაგორა დაპატიმრებულ იქნა მისი მეგობარი პერიკლეს პოლიტიკურ ოპონენტთა მიერ საყოველთაოდ მიღებულ რელიგიურ დოგმათა უარყოფის ბრალდებით. მის განთავისუფლებას შეეწირა პერიკლეს თითქმის მთელი ქონება. თუმცა მიუხედავად ამისა, ის იძულებულ იქნა ათენიდან იონიაში გადახვეწილიყო (ძვ.წ. 434-433), სადაც ის გარდაიცვალა კიდეც 428 წელს. ლამპსაკუსის მოქალაქეებმა მას მიუძღვნეს გონებისა და ჭეშმარიტების საკურთხეველი და მრავალი წლის განმავლობაში აღნიშნავდნენ დიდი გენიოსის გარდაცვალების წლისთავს.
ანაქსაგორას დაწერილი აქვს ფილოსოფიის წიგნი, თუმცა ჩვენამდე მხოლოდ პირველი ნაწილის ფრაგმენტებმა მოაღწია კილიკიელი სიმპლიციუსის მიერ გადანახულ ვერსიაში.
რომის იმპერატორ დეციუსის მარმარილოს ბიუსტი კაპიტოლინის მუზეუმიდან „გადამცემს ადამიანის შფოთვისა და დაღლილობის შთაბეჭდილებას, რომლის მხრებზეც [სახელმწიფო] პასუხისმგებლობის სიმძიმეა“.
მარმარილოს ბიუსტი რომის იმპერატორ დეციუსის კაპიტოლიუმის მუზეუმი. ეს პორტრეტი ,, გადმოსცემს შთაბეჭდიელებას განგაშის გადაღლა ადამიანის. რომლის მხრებზე სიმძიმეა (სახელწიფო მოვალეობა)
უარყოფითი გამოხატულება ემოციის, გამოსახული გადაულახავი წინასწარგრძნობა. შიშისგან განსხვავებით , განგაშის მიზეზი ჩველებრივ არ არის გათვითცნობიერებული, მაგრამ ხელს უშლის მონაწილება მიიღოს ადამიანმა პოტენციურად მავნე ქცევა ან აღძრავს მას ალბათობას წარმატებულად გამოსავალს მდგომარეობის. შფოთვა უკავშირდება სხეულის გონებრივი ძალების ქვეცნობიერი მობილიზაციას პოტენციურად საშიში სიტუაციის გადასალახად.
შფოთვა
მთავარი სტატია: შფოთვა
დადგენილია [ვის მიერ?], რომ შფოთვა, როგორც ასეთი, არ არის მხოლოდ პიროვნული ნეგატიური თვისება, რომელიც იწვევს შიშის ემოციის უფრო ხშირ, ნორმასთან შედარებით, გამოცდილებას და გარკვეულ სიტუაციებში ის შეიძლება სასარგებლოც კი იყოს. ინდივიდი და მისი სოციალური ფუნქციების შესრულება. აღმოჩნდა, რომ „ძალიან შეშფოთებული“ ადამიანები უკეთ უმკლავდებიან არც თუ ისე რთულ ლოგიკურ ამოცანებს, მაგრამ „არააღშფოთებული“ სუბიექტები უკეთ წყვეტენ რთულ პრობლემებს. ამრიგად, შფოთვა აშკარად ახორციელებს ადაპტაციურ ფუნქციებს, აფრთხილებს გარეგანი ან შინაგანი საფრთხის შესახებ, აიძულებს ორგანიზმს მიიღოს აუცილებელი ზომები საფრთხის თავიდან ასაცილებლად ან მისი შედეგების შესამსუბუქებლად. ეს ზომები შეიძლება იყოს ცნობიერი (მაგალითად, გამოცდისთვის მომზადება), ან ძირითადად არაცნობიერი (თავდაცვითი მექანიზმები).
როგორც ბერნარდ ვეინერისა და კურტ შნაიდერის მიერ ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, "აღშფოთებული" და "არააღშფოთებული" პიროვნებების მოქმედება განსხვავდება სხვადასხვა პირობების მიხედვით. შეშფოთებულმა პირებმა აჩვენეს მუშაობის უფრო დიდი ზრდა, როდესაც მათ უთხრეს, რომ წარმატებას მიაღწევდნენ, ხოლო არა-აღშფოთებული სუბიექტები ბევრად უფრო სტიმულირებულნი იყვნენ საცდელი წარუმატებლობის შესახებ შეტყობინებებით, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე რთულ ამოცანებს ეხებოდა. ამ ექსპერიმენტებიდან ავტორები ასკვნიან, რომ პირებს, რომლებსაც ეშინიათ შესაძლო წარუმატებლობის, სასურველია სტიმულირება მოახდინონ წარმატებების შესახებ შეტყობინებებით (თუნდაც უმნიშვნელო) სამუშაოს შუალედურ ეტაპებზე, ხოლო პირები, რომლებიც თავდაპირველად ორიენტირებულნი არიან წარმატებაზე, უფრო მეტად მოტივირებული არიან წარუმატებლობის შესახებ ინფორმაციის შესახებ. დავალება.
ადამიანები ძალიან განსხვავდებიან თავიანთი შფოთვის დონეზე. ასეთი ინდივიდუალური განსხვავებების გასაზომად, 1953 წელს შეერთებულ შტატებში ჯანეტ ტეილორმა შექმნა ტექნიკა, სახელწოდებით ტეილორის შფოთვის სკალა MMPI-ის შემცირებით. დროთა განმავლობაში მკვლევარებმა გაირკვა, რომ არსებობს შფოთვის ორი ტიპი: ერთი, როგორც მეტ-ნაკლებად სტაბილური პიროვნების თვისება და მეორე, როგორც ინდივიდის რეაქცია საშიშ სიტუაციაზე. მიუხედავად იმისა, რომ შფოთვის ეს ორი ტიპი სრულიად დამოუკიდებელი კატეგორიებია, მათ შორის გარკვეული კავშირი არსებობს. როგორც ჰაინც ჰეკჰაუზენი აღნიშნავს, შემაშფოთებელი და საფრთხის შემცველი გარემოებების (ტკივილი, სტრესი, სოციალური სტატუსის საფრთხე და ა.შ.) გავლენის ქვეშ უფრო მკვეთრი ხდება განსხვავებები მაღალი და დაბალი შფოთვის მქონე ადამიანებს შორის. წარუმატებლობის შიში განსაკუთრებით ძლიერ გავლენას ახდენს გაზრდილი შფოთვისკენ მიდრეკილი ადამიანების ქცევაზე, ამიტომ ასეთი პიროვნებები განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან შეტყობინებების მიმართ მათი საქმიანობის წარუმატებლობის შესახებ, რაც აუარესებს მათ შესრულებას. პირიქით, უკუკავშირი წარმატების შესახებ (თუნდაც ფიქტიური) ინფორმაციას ასტიმულირებს ასეთ ადამიანებს, ზრდის მათი საქმიანობის ეფექტურობას.
თვისებისა და სიტუაციური შფოთვის უკეთ გასასხვავებლად, ჩარლზ სპილბერგერმა შექმნა ორი კითხვარი: ნიშან-თვისების შფოთვის დასადგენად და სიტუაციური (რეაქტიული) შფოთვის შესაფასებლად, პირველს დანიშნავს როგორც "T- თვისებას", ხოლო მეორეს "T- მდგომარეობას". პიროვნული შფოთვა უფრო მუდმივი კატეგორიაა და განისაზღვრება უმაღლესი ნერვული აქტივობის ტიპით, ტემპერამენტით, ხასიათით, აღზრდით და გარე ფაქტორებზე რეაგირების შეძენილი სტრატეგიებით. სიტუაციური შფოთვა უფრო მეტად დამოკიდებულია მიმდინარე პრობლემებსა და გამოცდილებაზე - მაგალითად, გადამწყვეტი მოვლენის წინ, ადამიანების უმეტესობისთვის ის ბევრად უფრო მაღალია, ვიდრე ჩვეულებრივ სიტუაციებში. როგორც წესი, პირადი და სიტუაციური შფოთვის ინდიკატორები ერთმანეთთან არის დაკავშირებული: პიროვნული შფოთვის მაღალი მაჩვენებლების მქონე ადამიანებში სიტუაციური შფოთვა უფრო მეტად ვლინდება მსგავს სიტუაციებში. ეს ურთიერთობა განსაკუთრებით გამოხატულია იმ სიტუაციებში, რომლებიც საფრთხეს უქმნის ინდივიდის თვითშეფასებას. მეორეს მხრივ, სიტუაციებში, რომლებიც იწვევენ ტკივილს ან შეიცავს სხვა ფიზიკურ საფრთხეებს, პიროვნებები, რომლებსაც მაღალი ქულა აქვთ თვისების შფოთვაში, არ ამჟღავნებენ რაიმე განსაკუთრებულად გამოხატულ სიტუაციურ შფოთვას. მაგრამ თუ სიტუაცია, რომელიც იწვევს შფოთვას, უკავშირდება იმ ფაქტს, რომ სხვა ადამიანები ეჭვქვეშ აყენებენ ინდივიდის თვითპატივისცემას ან ავტორიტეტს, სიტუაციური შფოთვის დონეში განსხვავებები მაქსიმალურად ვლინდება. მკვლევარებმა აჩვენეს, რომ რაც უფრო მყარად არის ხაზგასმული კავშირი შესრულებულ დავალებასა და ინდივიდის შესაძლებლობების გამოცდას შორის, მით უფრო ცუდად ასრულებენ მას „მაღალი შფოთვითი“ სუბიექტები და უკეთესად ასრულებენ მას „დაბალი შფოთვითი“ სუბიექტები. ამრიგად, გაზრდილი შფოთვა, გამოწვეული შესაძლო წარუმატებლობის შიშით, არის ადაპტაციური მექანიზმი, რომელიც ზრდის ინდივიდის პასუხისმგებლობას სოციალური მოთხოვნებისა და დამოკიდებულებების წინაშე. ამავდროულად, ნეგატიური უარყოფითი ემოციები, რომლებიც თან ახლავს შფოთვას, არის „ფასი“, რომელიც ადამიანი იძულებულია გადაიხადოს მგრძნობიარე რეაგირების გაზრდილი უნარისთვის და, საბოლოო ჯამში, უკეთ მოერგოს სოციალურ მოთხოვნებსა და ნორმებს.
ულტრათანამედროვე შეირაღების სხვადასხვა სახეობები რომლებიც უახლოეს მომავალში იქნება აშშ-ს შეირაღებაში.
აშშ-ს სტრატეგიული საერთაშორისო კვევვებმა იხ.ბმულზე მოამზადეს მოხსენება სადაც შესულია და აღწერილია 6 სახეობის კოსმოსური იარაღი. მომავალში ეს შეირაღება იქნება უფრო მაშტაბურად განლაგებული, ამიტომ ტიპიზაცია არის მცდელობა საკანონმდებლო ბაზა, რეგულირებისთვის მისი გამოყენება. იხ. ვიდეო - How strong is the United States military? Why is the US military the strongest? - Why is the US military the strongest? It is widely considered that the US has the strongest military in the world. This video analyzes this statement and explains why the US has the most powerful military. The best part is at the end so make sure you watch all the way through.
იხ. ვიდეო
იხ. ვიდეო - Вот ПОЧЕМУ АРМИЯ США Лучшая в Мире - Верите ли вы рейтингам? Нет? Мы тоже. Но все-таки в мире существует один, который сложно назвать необъективным.
Недавно организация Global Firepower опубликовала список самых мощных вооруженных сил мира. Этот рейтинг основан на количестве имеющегося у стран оружия, разнообразии вооружений, природных ресурсов, доступных производств, человеческих ресурсов и финансовой стабильности. Оценка PowerIndex, которая ранжирует армии, основана на 55 индивидуальных факторах. Согласно рейтингу, идеальный PowerIndex составляет 0,0000. Сложно представить себе конкурс в котором надо набрать 0,0000 баллов. Тем более, когда речь идет не о спорте. Там такие результаты вполне реальны.
И вот, как не странно ближе всего к идеалу армия Соединенных штатов. Ее коэффициент 0.072.
Ближайшие соседи – Россия и Китай уже наступают на пятки но все равно позади.
Но не только рейтинги свидетельствуют о мощи американской армии. Если обратится к фактам, то на територии США войны не было уже 150 лет. И то та война была гражданской. Значит ли это что американское оружие в союзе с политической системой можно назвать самым лучшим в мире?
Давайте вспомним какие образцы американского оружия известны по всему миру, и какие аналоги есть в ближайших соседей по рейтингу.
ჰიპერტექსტი დოკუმენტები, რომელებიც ერთმანეთთან ჰიპერბმულითაა დაკავშირებული
სხვადახსვა ტიპის დოკუმენტების სისტემა, რომელშიც ყოველი დოკუმენტი დაკავშირებულია რომელიმე სხვა დოკუმენტთან ამავე სისტემიდან. კავშირი (link) ჰიპერტექსტურ სისტემაში არის ერთი დოკუმენტის მეორე დოკუმენტზე გადასვლის საშუალება. კავშირს ჰიპერტექსტურ დოკუმენტში ზოგჯერ ჰიპერკავშირს (hyperlink) უწოდებენ. კავშირზე მაუსის ერთხელ დაწკაპებით (click) ხდება ჰიპერტექსტურ სისტემაში დაკავშირებული დოკუმენტების გამოძახება კომპიუტერის ეკრანზე. ჰიპერტექსტური დოკუმენტი (hypertext document) არის ისეთი დოკუმენტი ჰიპერტექსტური სისტემიდან, რომელშიც ერთი კავშირი (link) მიანც არსებობს ამავე სისტემის სხვა დოკუმენტთან, როგორიც არ უნდა იყოს ის: ტექსტი, ნახატი, ხმა, კომპიუტერული პროგრამა, ხმაური, ანიმაცია, ვიდეო სხვადასხვა ტიპის დოკუმენტების ერთ სისტემაში დაკავშირების შესაძლებლობის გამო ჰიპერტექსტურ სისტემას უწოდებენ აგრეთვე ჰიპერმედიურს (hypermedia). „მსოფლიო აბლამუდა“ (world wide web) არის ჰიპერტექსტური სისტემა.
IBM ტერმინალი 2250, წარმოადგენილი 1964წ-ს სადაც გამოყენებული იყო ჰიპერტექსტი
პირველი რიგი ტექსტებს ქონდათ ხაზოვანი სტრუტურა, ანუ ტექსტი მიდიოდა ერთი მეორეზე.
კომფიუტერების გამოჩენის შემდეგ ძირიტადი ფორმა ჰიპერტექსტის იყო ენციკლოპედიური, სადაც არ იუყო ხაზოვანი პრინციპი, ანე სტატიის მდგომარეობა არ თამაშობდა არანაირ როლს.
იხ. ვიდეო
გამოჩენა ჰიპერტექსტის კომფიუტერული ქსელში (მართალია ამ ტერმინის გამოყენების გარეშე) იწინასწარმეტყველა ჯერ კიდევ 1945წ-ს ვენევარ ბუშმა თავის სტატიაში The Atlantic monthly. ასევე იყო ნაწინასწარნეტყველი დიდ ჰიპერტექსტური ონლაინ ენციკლოპედია ვიკიპედიის მსგავსი.
კომპიუტერების გამოჩენის შემდეგ შესაძლებელი გახდა შექმნილიყო მსუბუქი გვერდების სისტემების დაკავშირებული ერთანეთან ბმულების მეშვეობით, შესრულებული იყოს ძებნა საკვანძო სიტყვების მათ შორის, მუმდივად ხდება რედაქტირება მისი შინაარსის. მაგალითი ჰიპერტექსტური სისტემას წარმოადგენს ინტერნეტი და ნებისმიერი ვებ-გვერდი (მათ შორის ვიკიპედიაც).
საიტი
საიტი ანუ ვებ-საიტი ინგლ. website - web- ,,ქსელი'' და site - ,,ადგილი'' სიტყვა სიტყვით ადგილო, სეგმენტი, წილი სეტში - ლოგიკურად დაკავშირებული ერთმანეში ცებ-გვერდები, ასევე ადგილი განლაგებული კონტენტი სერვერის. ნასას საიტი
მსოფლიოში პირველი საიტი შეიქმნა 1991 წლის 6 აგვისტოს, მისი მისამართია http://info.cern.ch/, შემქმნელი ტიმ ბერნერს-ლი. მასში განთავსებული იყო ინფორმაცია ახალი ტექნოლოგიის შესახებ World Wide Web (WWW) (მსოფლიოს ფართო ქსელი). ინფორმაციის გადაცემა დაფუძნებული იყო HTTP პროტოკოლზე, ხოლო საიტი შექმნილი იყო ჰიპერტექსტის ნიშნულების HTML ენაზე. საიტზე ასევე განხილული იყო ვებ სერვერის და ვებ ბრაუზერის მუშაობის პრინციპები. საიტი ასევე გახდა მსოფლიოში პირველი ინტერნეტ კატალოგი, რადგან მოგვიანებით ბერნერს ლიმ მასზე განათავსა სხვა საიტის მისამართები.
ყველაფერი რაც საჭირო იყო პირველი საიტის ასამუშავებლად ბერნერს ლიმ გაცილებით ადრე 1990 წელს შექმნა. ამ დროს შეიქმნა პირველი ვებბრაუზერი და პირველი სერვერი, რომელიც დაფუძნებული იყო NeXTcube-ის ბაზაზე. იხ. ვიდეო
ინტერნეტში, როგორც ელექტრონული დოკუმენტი თავისთავად დაკავშირებულია მონაცენები, რომლებსაც აქვთ უნიკალური მისამართი და აღქმული მომხარებლის მიერ როგორც ერთიანი მთლიანი. ვებ გვერდს უწოდებენ აე, იმიტომ რომ ის წვდიმადია მხოლოდ იმათვის ვინც გაივლის პროტოკოლს HTTP .
