ექიმი ნინო დიდ დროს უთმობს სამსახურს და ზრდის თავის ოთხ შვილს. მისი მეუღლე პროფესორ-გინეკოლოგი არჩილი — ქალაქის ერთ-ერთი საუკეთესო სპეციალისტია და კარგი მეოჯახე. მას შემდეგ, რაც არჩილი ოჯახს მიატოვებს და მომღერალ ეთერთან გადასახლდება, ნინოს მარტოს უწევს შვილების აღზრდა. შიშობს, რომელიმე მათგანი გზას არ ასცდეს. ეთერის უსაქმური ვაჟი კუკა არჩილს მომგებიან ობლიგაციას მოპარავს. არჩილი თავის შვილს, ნოდარს დაადანაშაულებს. ნოდარის სიმართლეში ეჭვი ნინოსაც შეეპარება. შეურაცხყოფილი ბავშვი სახლიდან გაიქცევა. დაძაბულობას თავად არჩილი განმუხტავს. იგი აღიარებს, რომ ობლიგაცია კუკას მოუპარავს. ცოლ-შვილს პატიებას თხოვს და ოჯახს დაუბრუნდება.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ჩვენ ვეძებთ სიცოცხლის ფორმებს დედამიწის გარეთ
Ищем формы жизни за пределами Земли
We are looking for life forms outside of Earth
გლიზე 581 g(Gliese 581 g)
ეკზოპლანეტა მხატვრის წამროდგენით
პლნატარული სისტემა წითელი ჯუჯა ვარსკლავის გლიზე 581, დაშორებულია დედამიწიდან დაახლ. 20 სინ. წ. სასწორის თანავარსკლავედის მიმართულებით. იმ მომენტიდან როცა ეს პლანეტა აღმოჩინეს ხან ადასტურდებდნენ მისი არსებობას ხან უარყოფდნენ.
გლიზე 581 შედის ხუთეულში რომელზც შესაძლოა სიცოცხლე არსებობდეს ჩვენთვის ფორმის მსგავსი. ავსტრალიერი მეცნიერი რობერტ ბხატალი ამტკიცებს, რომ დაკვირვების ზონაში წარმოაიქნება იშვიათი ნათება სინათლის რ-იც გვაგონებს ლაზერს.
ბხატალი წარმმადგენს მოანაწილე საერთაშორისო კვლევების SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence), მათი მიზანია ძებნა არამიწიერი გონების. მისი თქმით პირველად სიგნაის მიღება მოხდა 2008წ-ის დეკემბერში რი წლის უკან როცა აღმჩენილ იქნა ეს პლანეტა.
იხ. ვიდეო
სასწორის და პლანეტარული სისტემის გლიზე 581-ის მიმართულებით, 1962 წლიდან დედამიწიდან სისტემატურად იგზავნება რადიო და ლაზერული სიგნალები (მხოლოდ 4-ჯერ: 1962, 1966, 2008 და 2009 წლებში) პოტენციურად დასახლებული ეგზოპლანეტებისკენ.უფრო მეტიც, ოთხიდან სამ შემთხვევაში ეს ორგანიზებული და განხორციელებული იყო საბჭოთა და რუსი ასტროფიზიკოსების მიერ.2010 წელს მედიიდან გავრცელდა ჭორები რაგბირ ბჰატალზე, რომლითაც სიგნალი ჩაწერა Gliese 581- ის მიმდებარე ტერიტორიიდან. სინამდვილეში, ეს იყო დაუდასტურებელი სიგნალი გლობულური კლასტერიდან 47 Toucan. თუმცა საბოლოოს საკითხი შეუსწვალელია.
ბენაზირ ბჰუტო დაიბადა 1953 წელს, კარაჩიში, ბენაზირის მამას, ზულფიკარ ალი ბჰუტოს, ევროპული განათლება ჰქონდა მიღებული და თავისი ქალიშვილი ისლამური წესების მიხედვით არ აღუზრდია. დედა ნუსრატ ბჰუტო – ირანულ-ქურთული წარმოშობის შიიტი იყო.ბენაზირ ბჰუტო იგონებდა:
„მამაჩემი მორწმუნე მუსლიმი იყო, როცა დედამ 12 წლის ასაკში თავსაბურავი მომახვია, მამამ უთხრა მას: დაე, ის გაიზარდოს და თვითონ გადაწყვიტოს, გამოაჩინოს სახე თუ დაიფაროს – ისლამი აძლევს ქალს უფლებას, განკარგოს საკუთარი ცხოვრება თავისი შეხედულებისამებრ. ამის შემდეგ მე არ მიტარებია ჩადრი.
ბენაზის ბჰუტო აძლევს ინტერვიუს პრემირ-მინისტრის რანგში
1977 წელს ბენაზირ ბჰუტო დაბრუნდა პაკისტანში. ამ დროს მამამისი ქვეყნის პრემიერ-მინისტრია (1973-1977), რომელმაც ბენაზირი თავის თანაშემწედ დანიშნა. ამ რანგში მას ცოტა ხნით მოუხდა მუშაობა. 1977 წლის 5 ივლისს პაკისტანის გენერალური შტაბის ხელმძღვანელმა ზიაულ ჰაკმა სახელმწიფო გადატრიალება მოაწყო, ხელისუფლება ხელში აიღო და ქვეყანაში სამხედრო რეჟიმი დაამყარა. 1977 წლის სექტემბერში მთავრობა დაითხოვეს. 1979 წელს ზულფიკარ ალი ბჰუტოს ბრალი დასდეს თავისი პოლიტიკური ოპონენტის შეკვეთილ მკვლელობაში, რისთვისაც სიკვდილით დასჯა მიუსაჯეს. სამხედრო გადატრიალების შემდეგ თვით ბენაზირ ბჰუტო 7-ჯერ დაპატიმრეს და არაერთხელ იმყოფებოდა შინაპატიმრობაში. მამის დაპატიმრებამ აიძულა, ჩაბმულიყო პოლიტიკურ ცხოვრებაში. იგი თავის მემუარებში „აღმოსავლეთის ქალიშვილი“ წერს:
„მე არ ამირჩევია ეს ცხოვრება, ეს მან ამირჩია მე.
1984 წელს ბენაზირს ნება დართეს წასულიყო დიდ ბრიტანეთში მკურნალობის მიზნით. დევნილობაში ყოფნის დროს ხელმძღვანელობდა მამის მიერ დაარსებულ პაკისტანის სახალხო პარტიას.
ბენაზის ბჰუტო ვაშინგტონში 1989
1988 წელს პრეზიდენტი ზიაულ ჰაკი დაიღუპა ავიაკატასტროფაში, რის შემდეგაც ბენაზირს სამშობლოში დაბრუნების შესაძლებლობა მიეცა. 1988 წლის 16 ნოემბრის საპარლამენტო არჩევნების წინ, ხელისუფლებისათვის ბრძოლა, ძირითადად პაკისტანის სახალხო პარტიასა (ბენაზირ ბჰუტოს ხელმძღვანელობით) და ისლამური დემოკრატიული ალიანსიდანპაკისტანის მუსლიმურ ლიგას (ნავაზ შარიფის ხელმძღვანელობით) შორის მიმდინარეობდა. არჩევნებში გამარჯვება მოიპოვეს სახალხო პარტიამ და დემოკრატებმა. ბენაზირ ბჰუტომ პირველად დაიკავა პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა (1988-1990), რასაც გარკვეულწილად ხელი შეუწყო მისი მამის პოპულარობამ. ბჰუტომ პროგრამიდან ამოიღო მთელი რიგი ლოზუნგები, მათ შორის სიტყვა „სოციალიზმი“. ბჰუტოს მეუღლემ ასიფ ალი ზარდარიმ დაიკავა ფინასნსთა მინისტრის თანამდებობა და შევიდა მთავრობის შემადგენლობაში. ახალმა კაბინეტმა გარკვეულ წარმატებებს მიაღწია სოციალური და პოლიტიკური რეფორმების პროგრამის განხორციელებაში, დაარეგულირა ურთიერთობა ყოფილ მოწინააღმდეგესთან – ინდოეთთან. თუმცა ბენაზირ ბჰუტოს მმართველობა აღინიშნა ქვეყანაში კორუფციის დონის მკვეთრი მატებით. ამასთან კორუფციულ სკანდალებში არაერთხელ წამოტივტივდა მისი ქმრის სახელი, რომელსაც მეტსახელად „10 %-ის ბატონი“ შეარქვეს, რადგანაც ინვესტორებისაგან კაპიტალდაბანდების 10 %-ს ითხოვდა. სკანდალს საერთაშორისო რეზონანსი მოჰყვა, რადგანაც ასიფ ალი ზარდარის ბრალდებებს უყენებდნენ არა მხოლოდ პაკისტანის, არამედ დიდი ბრიტანეთისა და შვეიცარიის სამართალდამცავი ორგანოები. ამ პერიოდში ბჰუტო ხშირად მიემგზავრებოდა საზღვარგარეთ, თავს არიდებდა დებატებს პარლამენტში და იღებდა სპონტანურ, დაუფიქრებელ გადაწყვეტილებებს. ეს პროცესები დასრულდა იმით, რომ 1990 წელს პრეზიდენტმა გულამ ისხაკ ხანმა დაითხოვა მინისტრთა კაბინეტი ბენაზირ ბჰუტოს თავჯდომარეობით.
ბენაზის ბჰუტო, მისი მეუღლე ასიფ ალი ზადარი და შვილი ბილავანი აშშ-ში ვოზიტის დროს
თუმცა, 1993 წლის არჩევნებში ბენაზირ ბჰუტომ გამარჯვებას მიაღწია კორუფციასა და სიღარიბესთან ბრძოლის ლოზუნგით. მიუხედავად ამისა, პაკისტანის სახალხო პარტიის მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა უფრო ნაკლები აღმოჩნდა ვიდრე მისი მოწინააღმდეგის (მუსლიმური ლიგა). ამიტომ ბენაზირ ბჰუტო იძულებული იყო კონსერვატორულ პარტიასთან კოალიციაში ჩამოეყალიბებინა ახალი მთავრობა. პრემიერ-მინისტრობის მეორე ვადაში ბჰუტომ ქვეყანაში მასშტაბური რეფორმები გაატარა:დაიწყო ნავთობსადენების ნაციონალიზაცია; მოიზიდა თანხები სოციალური პროგრამების განსახორციელებლად; უწიგნურობის დონე ქვეყანაში შეამცირა 1,3-ჯერ; დაძლეულ იქნა ბავშვთა სნეულება – პოლიომიელიტი; უზრუნველყოფილ იქნა სოფლების ელექტროფიკაცია და სასმელი წყლით მომარაგება; შემოღებულ იქნა უფასო ჯანდაცვა და განათლება, გაიზარდა ამ სფეროების საბიუჯეტო დაფინანსება; გაიზარდა უცხოური ინვესტიციები; პაკისტანის განვითარების ტემპი უფრო მაღალი იყო ვიდრე მეზობელი ინდოეთის. ბენაზირ ბჰუტოს რეფორმებმა მაღალი შეფასება დაიმსახურა არა მარტო პაკისტანში, სადაც ის ფანატიკური თაყვანისცემის ობიექტი გახდა, არამედ საზღავრგარეთაც.
1996 წელს ბჰუტო შევიდა გინესის წიგნში, როგორც წლის ყველაზე პოპულარული საერთაშორისო პოლიტიკოსი. მან ოქსფორდის უნივერსიტეტის საპატიო დოქტორის წოდება, საპატიო ლეგიონის ფრანგული ორდენი და მრავალი სხვა ჯილდო მიიღო.
საგარეო პოლიტიკაში ბენაზირ ბჰუტო დამოუკიდებლობის დემონსტრაციას ახდენდა. ის აგრძელებდა ატომური იარაღის შექმნის პროგრამის პროგრამის დაფინანსებას. ავღანური მოძრაობა თალიბანის დახმარებით დიდი დარტყმა მიაყენა ნარკოტიკებით ვაჭრობას. დაიწყო თანამშრომლობა რუსეთთან, და ხელი შეუწყო იმ რუსი ჯარისკაცების გათავისუფლებას, რომლებიც ჯერ კიდევ სსრკ-ავღანეთის ომის დროს ტყვედ ჩაუვარდნენ მოჯაჰიდებს.
ზემოთაღნიშნული წარმატებების მიუხედავად, კორუფციამ უფრო დიდ მასშტაბებს მიაღწია, ვიდრე ბენაზირ ბჰუტოს პირველი პრემიერობის დროს. მისი ქმარი კვლავ დაადანაშაულეს ქრთამის აღებაში. ბჰუტოს ძმა, რომელიც გამოვიდა ამ საქმის დეტალური გამოძიების მოთხოვნით, მოკლეს კარაჩიში, პოლიციასთან შეტაკების დროს. მის მკვლელობაში ბენაზირ ბჰუტო და მისი მეუღლე დაადანაშაულეს. ამას მოჰყვა მუსლიმი ფუნდამენტალისტების გავლენის გაზრდა და ბჰუტოს პოპულარობის დაცემა. შესაბამისად, 1996 წელს ბენაზირის მთავრობა იძულებული იყო ეცნო თალიბანის რეჟიმი ავღანეთში. თუმცა იმავე წლის ბოლოს მთავრობა დათხონილ იქნა.
1997 წლის საპარლამენტო არჩევნებში პაკისტანის სახალხო პარტია დამარცხდა – 217 ადგილიდან მხოლოდ 17 მიიღო. 1998 წლის დაასაწყისში ბენაზირ ბჰუტოს, მის ქმარს და დედას ოფიციალური ბრალდება წაუყენეს– დაადანასაულეს კორუფციაში, გაყინეს მათი ანგარისები ბრიტანეთისა და შვეიცარიის ბანკებში. 1999 წლის ბოლოს ხელისუფლებაში მოვიდნენ სამხედროები პერვეზ მუშარაფის მეთაურობით, რამაც კიდევ უფრო გაართულა ვითარება ქვეყანაში.
ბენაზირ ბჰუტოს ბრალი დასდეს ფინანსურ მაქინაციებში და შეკვეთილ მკვლელობებში, რის გამოც იძულებული გახდა მეორედ დაეტოვებინა ქვეყანა. მისმა მეუღლემ, დაახლოებით 5 წელი გაატარა ციხეში, ბჰუტო შვილებთან ერთად წავიდა დუბაიში, სადაც 2004 წელს ჩავიდა მისი ქმარიც. 2001 წელს, პაკისტანის უმაღლესმა სასამართლომ ახალი პროცესი წამოიწყო ყოფილი პრემიერ-მინისტრის წინააღმდეგ და 3 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა სასამართლოში გამოუცხადებლობის გამო. ამ მიზეზით ბჰუტო ვერ დარეგისტრირდა კანდიდატად პაკისტანის 2002 წლის საპარლამენტო არჩევნებში. 2003 წელს შვეიცარიის სასამართლომ ბრალი დასდო ბენაზირ ბჰუტოს და მის ქმარს ფულის გათეთრებაში და ექვსთვიანი პატიმრობა მიუსაჯა (სასჯელის აღსრულების გადავადებით). ემიგრაციაში ყოფნის დროს (დუბაისა და ლონდონში) ბჰუტო გამოდიოდა ლექციებით და მჭიდრო კავშირი ჰქონდა პაკისტანის სახალხო პარტიის ხელმძღვანელობასთან.
ვიზიტის დრო მეხრ ალი შახისმაზოლეუმი 2007წ-ის დეკემბერი
სამშობლოში დაბრუნება და 2007წ-ს 18 ოქტომბრის ტერაქტი
2007 წლის 27 დეკემბერს ქალაქ რავალპინდში, ბენაზირ ბჰუტო გახდა ტერორისტული აქტის მსხვერპლი, სადაც თავისი მომხრეების წინაშე მიტინგზე გამოდიოდა. ტერაქტის შედეგად დაიღუპა 26 ადამიანი და 90 დაწრილი. ბჰუტომ სასიკვდილო ჭრილობა მიიღო. ადგილობრივი დროით 17:35 სთ-ზე გადაიყვანეს საავადმყოფოში და საოპერაციო მაგიდაზე გარდაიცვალა 18:16 სთ-ზე. თავდასხმამდე რამდენიმე წუთით ადრე მან განაცხადა:
„მე საფრთხეში ვაგდებ ჩემს სიცოცხლეს, რადგანაც ჩვენი ქვეყანა საფრთხეშია. ხალხი შეშფოთებულია, მაგრამ ჩვენ ყველა ერთად გამოვიყვანთ ქვეყანას კრიზისიდან.“
ბენაზირ ბჰუტო დაკრძალულია მშობლიურ ქალაქ ლარკანაში, საოჯახო მავზოლეუმში.არაბული პრესის თანახმად, „ბენაზირ ბჰუტოს მკვლელობა იყო ორმაგი მკვლელობა – ერთი მხრივ, დიდი (შეიძლება უდიდესიც) პოლიტიკური მოღვაწის და, მეორე მხრივ, პაკისტანის დემოკრატიული განვითარებისა.“
იხ. ვიდეო
პაკისტრანური ტელევიზია იუაწყებოდა რომ ტერაქტის უკან პასუხმგებელია ალ-ყაიდა. ”პაკისტანში ჩვენ მოკლული ვართ ამერიკელი ჯაშუში”, - განაცხადა ალ-ქაიდას სპიკერმა და ცნობილმა საველე მეთაურმა მუსტაფა აბუ ალ-იაზიდმა. თავის მხრივ, პაკისტანის ყოფილი პრემიერ-მინისტრის ქმარმა ქვეყნის ხელისუფლება დაადანაშაულა არაკომპეტენტურობასა და ტრაგედიაში პასუხისმგებლობის თავიდან აცილების მცდელობებში. მეუღლის გარდაცვალებაზე საუბრისას, ასიფ ალი ზარდარიმ თქვა, რომ ”მოხდა აფეთქება, მაგრამ ჯერ მას ესროლეს, აფეთქება კი მოგვიანებით მოხდა. მე მყავს მოწმეები, რომლებიც იქ იყვნენ, მაგრამ პაკისტანის მთავრობამ ისინი არ დაკითხა. ” ამრიგად, მან უარყო პაკისტანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს წარმომადგენლების ოფიციალური განცხადება, რომლის თანახმად, თვითმკვლელმა ბომბდამშენმა, რომელიც ბუტოს თავს დაესხა, სამჯერ ესროლა, მაგრამ ხელიდან გაუშვა და მხოლოდ ამის შემდეგ ააფეთქა თავი. საავადმყოფოს ექიმებმა, სადაც ბუტო გადაიყვანეს, ასევე ვერ იპოვეს ტყვიის ჭრილობები სხეულზე და ექსპერტებმა თავის ჭრილობის შესწავლის შემდეგ დაასკვნეს, რომ ბუტომ მოკლა ლუკმა, რომელიც აფეთქების ტალღამ გაწყვიტა.
მათი სიტყვების დასადასტურებლად, პაკისტანის უსაფრთხოების ძალებმა 29 დეკემბერს განაცხადეს, რომ ბჰუტოზე მკვლელობის მცდელობის უკან იდგა ბეითულა მაჰსუდი, თალიბების პაკისტანის ფილიალის ლიდერი, რომელიც ასოცირებულია ალ-ქაიდასთან. ”ალ-ქაიდას ერთ-ერთი ლიდერი, ბაიტულა მასუდი, მკვლელობის უკან დგას. დაზვერვამ ტერორისტის მიერ გაგზავნილი რადიო შეტყობინება დააფიქსირა. მან მიულოცა თავის თანამზრახველებს თავდასხმის წარმატებით ჩატარება ”, - თქვა პაკისტანის შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპიკერმა ჯავედ იქბალ ჩიმამ. გარდა ამისა, მის პრესკონფერენციაზე ნაჩვენები იყო ვიდეო, რომელიც გადაიღო ბუტოზე მკვლელობის მცდელობის უცნობმა თვითმხილველმა. ეკრანზე ჩანს პისტოლეტით ხელი, რომელიც ბუტოსკენ არის მიმართული. მან რამდენიმე გასროლა მოახდინა ქალისკენ, სანამ აფეთქება არ ისმოდა. ამ ბრალდების საპასუხოდ, ალ-ქაიდას ჯგუფის სპიკერმა მაულვი ომარმა თქვა, რომ იგი ”კატეგორიულად უარყოფს” ორგანიზაციის მონაწილეობას შეტევაში. მან განმარტა, თუ რატომ არ შეეძლო ალ ქაიდას ამის გაკეთება: ”ტომის ხალხს აქვს საკუთარი წეს-ჩვეულებები. ჩვენ არ ვუტევთ ქალებს ”. მეორე დღეს, ხელისუფლებამ აჩვენა სურათები, რომლებიც აშკარად აჩვენებს, რომ ბუტოს ესროლა 25 წლის მამაკაცმა, რომელსაც სათვალის სათვალე ჰქონდა. იგი ევროპულ სტილში იყო გამოწყობილი: შავი პიჯაკი და თეთრი პერანგი. ითვლება, რომ მის უკან მეორე ტერორისტი იყო, რომელმაც ფეთქებადი მოწყობილობა გააფართოვა.
ის ფაქტი, რომ ბრიტანული Daily Mail ვარაუდობდა, რომ გარდაცვლილმა იცოდა, ვინ ამზადებდა მკვლელობის მცდელობას, ასევე ცეცხლს მისცა ცეცხლი. ჟურნალისტებმა მიიღეს ელ.წერილი, რომელიც მან ორი თვის წინ გაგზავნა ბრიტანეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ დევიდ მილიბენდთან. ბუტოს მტკიცებით, პაკისტანის პრეზიდენტის პერვეზ მუშარაფის წრიდან სამ მაღალჩინოსანს სურდა მისი მოკვლა. გაზეთის თანახმად, ბრიტანელებმა დიპლომატიური არხებით უნდა მოახდინონ ზეწოლა პაკისტანის ხელისუფლებას და შეაჩერეს შეთქმულება. გაზეთმა არ დაასახელა ეჭვმიტანილები. ცნობილია, რომ ერთი მათგანი სპეცსამსახურის თანამშრომელია, მეორე კი მთავრობის წარმომადგენელია, ხოლო მესამე ცნობილი პოლიტიკოსი. ამის შესახებ, სავარაუდოდ, ბენაზირ ბუტომ შეატყობინა პერვეზ მუშარაფს.
რესპუბლიკელებს (republicanos) მხარს უჭერდა საბჭოთა კავშირი და მექსიკა, ხოლო აჯანყებულთა მიმდევრებს, ნაციონალისტებს (nacionales), მხარდაჭერა ჰქონდათ ფაშისტური იტალიისა და ნაცისტური გერმანიისგან, ასევე ავტორიტარული ესტადო ნოვოს რეჟიმისგან პორტუგალიაში. მიუხედავად იმისა, რომ აშშ ოფიციალურად ნეიტრალური იყო, ძირითადი ამერიკული კორპორაციები, როგორიცაა ტექსაკო, ჯენერალ მოტორსი, ფორდ მოტორსი და ფაირსტოუნი მნიშვნელოვან დახმარებას უწევდნენ ნაციონალისტ აჯანყებულებს სატვირთო მანქანების, საბურავების, სამანქანო ხელსაწყოებისა და საწვავის მუდმივი მიწოდებით.
იხ. ვიდეო ესპანეთის სამოქალაქო ომი
ომმა უკიდურესად დაძაბა საერთაშორისო ურთიერთობები ევროპაშიმეორე მსოფლიო ომის წინაპირობებში და განიხილებოდა, როგორც ირიბი ომი საბჭოთა კავშირის კომუნისტებსა და იტალიისა და გერმანიის ფაშისტურ ფლაგმანებს შორის. კონკრეტულად, ამ ომში გამოყენებულ იქნა ახალი სატანკო ბრძოლის ტაქტიკა და ქალაქების საჰაერო დაბომბვა დატერორების მიზნით, რაც გვიანდელი საერთო ევროპული ომის მნიშვნელოვანი ნაწილი გახდა.
ესპანეთის სამოქალაქო ომს ასევე დაერქვა „პირველი მედია ომი“, ვინაიდან მასში აქტიურად იყვნენ ჩაბმული მწერლები და ჟურნალისტები. უცხოელ კორესპონდენტთა შორის, რომლებიც ამ ომს აშუქებდნენ, იყვნენ ერნესტ ჰემინგუეი, მართა გელჰორნი და რობერტ კაპა.
მრავალ სამოქალაქო ომთა მსგავსად, ეს ომიც გამოირჩეოდა ნაციონალისტური სულისკვეთებითა და პოლიტიკური პათოსით, ისევე როგორც სამხედრო დანაშაულებების სიმრავლით კონფლიქტის ორივე მხარეს. ესპანეთის სამოქალაქო ომმა მრავალი ოჯახის წევრი, მეზობელი და მეგობარი დაუპირისპირა ერთმანეთს. მებრძოლთა გარდა, პოლიტიკური და რელიგიური შეხედულებებისთვის მრავალი სამოქალაქო პირიც იქნა მოკლული, ხოლო 1939 წელს ომის დასრულების შემდეგ, რესპუბლიკელებს დიდი ხნის განმავლობაში დევნიდნენ და ასამართლებდნენ გამარჯვებული ნაციონალისტები
იმ დროს, როდესაც ევროპაშიპირველი მსოფლიო ომი მძვინარებდა, ესპანეთი ნეიტრალურ პოზიციას იკავებდა, რითაც დიდი სარგებელი ნახა. ეწეოდა ვაჭრობას არა მარტო ანტანტის ქვეყნებთან, არამედ გერმანიასთანაც. 1913-1918 წლებში ესპანეთის ოქროს მარაგი თითქმის გაოთხკეცდა. ომმა მხოლოდ დროებით გამოაცოცხლა გაძვალტყავებული და დაძაბუნებული ესპანეთის ეკონომიკა. ომის დასასრულისათვის, თუმცა ესპანეთში ქვანახშირის მოპოვება, თუჯისა და ფოლადის გამოდნობა გაორკეცდა, მაგრამ იგი რჩებოდა აგრარულ-ინდუსტრიულ ქვეყნად, სოფლის მეურნეობაში მნიშვნელოვანი ფეოდალური გადმონაშთებით.
ომის დამთავრება მძიმედ დაეტყო ესპანეთის ეკონომიკას. დაიხურა ასობით ფაბრიკა და ქარხანა. გაიზარდა უმუშევართა რიცხვი მსუბუქ მრეწველობაში. დაიწყო ინფლაცია, გაიზარდა ფასები პირველადი მოხმარების საგნებზე. 1917 წლის 13 აგვისტოს დაიწყო საყოველთაო-პოლიტიკური გაფიცვა, რომელიც თითქმის ორ კვირას გაგრძელდა და იგი პოლიციასთან შეიარაღებულ შეტაკებაში გადაიზარდა.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ჩნევ ვეძებთ სიცოცხლეს სამყაროში და ვცდილობთ ამოვხსნათ ერთერთი დიდი საიდუმლოება რა სახის სიცოცხლის ფორმები არსებობს და რა არის სიცოცხლის არსი
პლანეტის სიცოცხლისუნარიანობა
პლანეტის სისცოცხლისუნარიანობა დაახლოებით ასეთი უნდა იყოს დედამიწის მსგავსი, ვიანიდან ეს ერთადერთი ჩვენთვის ცნობილი პლანეტაა რომელეზეც სიცოცხლე არის თუმცა ჩვენ არ ვიცით სამყაროში რა სახის სოცოცხლე შეიძლება რსებობდეს
საზომი, რითაც იზომება პლანეტის ან ბუნებრივი თანამგზავრის სიცოცხლისთვის ხელსაყრელობა. სიცოცხლე შეიძლება პირდაპირ პლანეტაზე ან თანამგზავრზე წარმოიქმნას ენდოგენურად, ასევე შესაძლებელია სხვა სხეულიდან მოხვედრაც, ეს არის ჰიპოთეტური პროცესი, რომელიც ცნობილია, როგორც „პანსპერმია“. აუცილებელი არ არის პლანეტაზე იყოს სიცოცხლე, რომ იგი ჩაითვალოს სიცოცხლისუნარიანად, საკმარისია გარემო და პირობებიც. ვინაიდან დედამიწის გარდა სიცოცხლის არსებობა სხვაგან უცნობია, პლანეტარული სიცოცხლისუნარიანობა მეტწილად არის დედამიწიდან გამომდინარე და მის პირობებს მორგებული, მზის და მზის სისტემის მახასიათებლებით, რომლებიც ხელსაყრელია სიცოცხლისათვის. პირველი რასაც ეძებენ ეს არის წყალი ან წლის სახით თუნდაც ყინულის სახითაც კი.
იხ. ვიდეოშია ყველაზე სიცოხცლისთვის შესაფერისი პლანეტები სმაყაროში რომელიც ამჟამად არსებობს ჩვენთვის. ზოგადად კი ბოლო პერიოდში საკმაოდ წინ წავიდა კვლევები ამ მიმართულებით აქ მოყვანილია ეგზოპლანეტები ანუ მზის სისტემის გარეთა
იცოცხლისთვის უმნიშვნელოვანესია ენერგიის წყარო, ტერმინი გულისხმობს, რომ მრავალი სხვა გეოფიზიკური, გეოქიმიური და ასტროფიზიკური კრიტერიუმი უნდა დაკმაყოფილდეს. NASA- მ განსაზღვრა საცხოვრებლად ვარგისიანობის ძირითადი კრიტერიუმები, როგორიცაა თხევადი წყლის არსებობა, რთული ორგანული მოლეკულების შეკრება და ენერგიის წყარო, რათა შენარჩუნდეს მეტაბოლიზმი. 2018 წლის აგვისტოში მკვლევრებმა განაცხადეს, რომ პლანეტებზე, რომლებზეც წყალია შეიძლება სიცოცხლისთვის ხელსაყრელნი გამოდგნენ.
ეკზოპლანეტა, ბრუნვა წითელი ჯუჯას გარშემო GJ 1214 მხატვრის წარმოსახვით
ორგანიზმისთვის სასიცოცხლო პირობების პოტენციალის დადგენისას, კვლევებით ყურადღება მახვილდება მის ორბიტალურ თვისებებზე, ატმოსფეროსა და ქიმიურ შემადგენლობაზე. ძირითადად განიხილება კლდოვანი, სველი ხმელეთის მქონე ტიპის პლანეტები და ბუნებრივი თანამგზავრები, რომელთაც დედამიწის მსგავსი ქიმიური პოტენციალი აქვთ.
მოსაზრება, რომ დედამიწის გარდა სხვა პლანეტებზე შესაძლოა სიცოცხლე არსებობდეს, ანტიკურია, თუმცა ისტორიულად იგი ფილოსოფიით უფრო იყო დაკომპლექტებული, ისევე როგორც ფიზიკური მეცნიერებები. მეცნიერული კვლევები მეოცე საუკუნიდან იწყება. 90-იანი წლების დასაწყისში აღმოაჩინეს მრავალი ექსტრასოლარული პლანეტა, რაც ადასტურებს იმას, რომ მზის სისტემა არ არის უნიკალური.
მარსის სახლის კონცეფცია
ხელსაყრელია თუ არა პლანეტა საცხოვრებლად, ეს დამოკიდებულია იმ მოვლენათა თანმიმდევრობაზე, რითაც იგი წარმოიქმნა. რადგან აქ შეიძლება ფორმირება განიცადონ ორგანულმა მოლეკულებმა მოლეკულურ ღრუბლებსა და პროტოპლანეტარულ დისკოებში.პლანეტა საცხოვრებლად ვარგისი, რომ იყოს საჭიროა ჰქონდეს ხმელეთი. ასეთი ტიპის პლანეტები, ძირითადად შედგებიან სილიკატური ქანებისგან და მათ გარშემო არ არის თავმოყრილი ჰელიუმი და წყალბადი, როგორც გაზის გიგანტებში. შესაძლებლობა, რომ სიცოცხლე განვითარდეს გაზის გიგანტების ღრუბლოვან ნაწილებში, არ არის გამორიცხული, თუმცა მიიჩნევა, რომ ნაკლებად სავარაუდოა, რადგან ასეთ პლანეტებს არ აქვთ ზედაპირი, თუმცა მსგავსი გიგანტური პლანეტების თანამგზავრები რჩებიან სიცოცხლისთვის ხელსაყრელ ობიექტებად.
არსებობის ტიპები განსხვავებულია, მაგალითად ბაქტერიები, არქეები და რთული არსებები (ცხოველები). ცალკეული უჯრედების არსებობა აუცილებლად წინ უსწრებს მრავალუჯრედოვანობას, თუმცა იქ სადაც წარმოიქმნებიან ერთუჯრედიანი ორგანიზმები, ეს არ არის იმის გარანტია, რომ შემდგომში ამას უფრო რთული ორგანიზმების ჩამოყალიბება მოჰყვება.
ბოლოდროინდელი დასკვნების საფუძველზე, რომლებიც კეპლერის გუნდმა შეადგინა, რძიან გზაში არსებობს სულ მცირე 50 მილიარდი პლანეტა, რომელთაგანაც 500 მილიონი მდებარეობს სიცოცხლისუნარიანობის ზონაში.
იხ. ვიდეო პლანეტები სადაც შესაძლებელია იცხოვროთ ეხლაც კი
მცირე მასის პლანეტები სიცოცხლისთვის არახელსაყრელები ორი მიზეზის გამო არიან. პირველ რიგში, მათი მცირე მასა ართულებს ატმოსფეროს შენარჩუნებას და მოლეკულები, რისგანაც ატმოსფერო შედგება იფანტებიან სივრცეში. სქელი ატმოსფეროს გარეშე პლანეტებს არ გააჩნიათ ბიოქიმიურად აუცილებელი ნივთიერებები. არიან მცირედ იზოლირებულნი, რაც ზედაპირს სითბოს აკარგვინებს, ასეთი პლანეტაა მაგალითად, მარსი, თავისი თხელი ატმოსფეროს გამო, იგი უფრო ცივია, ვიდრე დედამიწა, თუნდაც მზისგან ანალოგიური მანძილით ყოფილიყო დაშორებული, როგორც დედამიწაა. გარდა ამისა, როდესაც ატმოსფეროს სიმკვრივე 0,006-ჯერ მცირეა დედამიწისაზე, ასეთ პირობებში წყალი არ შეიძლება არსებობდეს თხევადი ფორმით.
მეორე პრობლემა, რომელსაც მცირე ზომის პლანეტებთან ვაწყდებით არის მცირე დიამეტრი, შესაბამისად ასეთი ობიექტები კარგავენ ენერგიას და ხდებიან გეოლოგიურად მკვდრები, აქ აღარ ხდება ვულკანური ამოფრქვევები, მიწისძვრები და ტექტონიკურო მოქმედებები, რომლებიც ზედაპირზე არსებული სიცოცხლის შენარჩუნებლად აუცილებელია. ფილების ტექტონიკა განსაკუთრებით გადამწყვეტ როლს თამაშობს დედამიწაზე, პროცესი გავლენას არა მხოლოდ მნიშვნელოვანი ქიმიკატებისა და მინერალების ცვლაზე ახდენს, არამედ ხელს უწყობს ბიომრავალფეროვნებას, კონტინენტების შექმნის გზით. ასევე ხელს უწყობს დედამიწის მაგნიტური ველის წარმოქმნას.
„დაბალი მასა“ გარკვეულწილად ეტიკეტია, დედამიწა არის დაბალი მასის, მზის სისტემისგაზის გიგანტებთან შედარებით, მაგრამ ის ყველაზე დიდია, დიამეტრითა და მასით, მყარ პლანეტებში. მას აქვს საკმარისი მასა, რათა შეინარჩუნოს ატმოსფერო გრავიტაციით, ხოლო ბირთვი მოძრავ და გამდნარ მდგომარეობაში. პლანეტის ბირთვში რადიოაქტიური ელემენტების დაშლა არის პლანეტარული გათბობის ეთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი, საპირისპირო სიტუაციაა მარსის შემთხვევაში, რომელიც გეოლოგიურად დაიღუპა და ატმოსფეროს დიდი ნაწილი დაკარგა.ამრიგად, მზის სისტემაში „სიცოცხლისუნარიანობის საზღვარი“ მდებარეობს მარსსა და დედამიწას ან ვენერას შორის. დედამიწა უფრო მცირე ზომის, რომ ყოფილიყო, შეუძლებელი იქნებოდა ტექტონიკური ფილების მოძრაობა. ვენერა, რომელიც დედამიწის მასის 85%-ს იწონის, ტექტონიკური მოძრაობის ნიშნებს არ აჩვენებს.
იხ. ვიდეო ამ პლანეტებზე შეიძლება იყოს სიცოცხლე უახლოეს ეგზოპლანეტებზე
განხილურია ის ფაქტორები, რომლებიც მნიშვნელოვანია დედამიწის ზომის პლანეტებისათვის, რათა სიცოცხლის არსებობა მასზე შესაძლებელი იყოს. პლანეტაზე აუცილებლად უნდა იყოს წყალი:
პლანეტები, რომელთაც ვარსკვლავური და გეოფიზიკური პირობები საშუალებას აძლევთ, რომ მათ ზედაპირზე არსებობდეს წყალი თხევად მდგომარეობაში. აუცილებელია მზის სინათლეც, რის შედეგადაც შესაძლებელია წარმოიქმნან მრავალუჯრედოვანი ორგანიზმები.
მეორე ტიპი მოიცავს ობიექტებს, რომლებიც თავდაპირველად დედამიწის მსგავსი პირობებით სარგებლობენ, თუმცა მათ ზედაპირზე თხევადი წყლი არ არის, ვარსკვლავური ან გეოფიზიკური პირობების გამო. მარსი და, შესაძლოა ვენერაც ამ კლასს მიეკუთვნებიან, სადაც რთული სიცოცხლის ფორმები სავარაუდოდ, ვერ განვითარდება.
მესამე ტიპი მოიცავს ობიექტს, რომლის ზედაპირზეც არის წყალი მყარ მდგომარეობაში, თუმცა მის შიგნით იგი თხევადია, რომელსაც პირდაპირი კონტაქტი აქვს მდიდარ სილიკატურ მარაგთან და ბირთვთან. ასეთი სიტუაცია შეიძლება იყოს წყლით მდიდარ პლანეტებზე, რომლებიც მდებარეობენ მათი ვარსკვლავისგან ძალიან შორს, იმისთვის, რომ ზედაპირულზე თხევადი წყალი იყოს, მაგრამ მიწისქვეშ თხევადი ფორმით არსებობა შესაძლებელია გეოთერმული ფაქტორების გამო. მზის სისტემაში ასეთი ტიპის ობიექტებია ევროპა და ენცელადი.
მეოთხე ტიპის ობიექტს გააჩნია თხევადი წყალი ყინულის ორ ფენას შორის, ან ყინულის ზემოთ. თუ წყლის ფენა საკმარისად სქელია, მაღალი წნევის გამო მის ფუძეზე წყალი მყარ მდგომარეობაში იქნება. ამის მაგალითებია, განიმედე და კალისტო. ასეთ პირობებში, სიცოცხლის წარმოქმნა თუნდაც მარტივი ფორმით შეიძლება იყოს ძალიან რთული, რადგან სიცოცხლისთვის აუცილებელი ინგრედიენტები, შესაძლოა, მთლიანად განზავდეს წყალში.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
მისტერ ბინი
კადრი სერიალდიან
(Mr. Bean) — კომედიური ჟანრის ინგლისური ტელესერიალი, რომელიც გადიოდა ტელეარხის ITV ეთერში 1990-1995 წლებში. სერიალის მთავარი გმირია ბინი (როუენ ატკინსონი) — ექსცენტრიული, შეშლილი, მაგრამ გულუბრყვილო ინგლისელი მამაკაცი, რომელიც მარტო ცხოვრობს და ყოველდღე ამა თუ იმ ფათერაკში ამოჰყოფს თავს. მისი ერთადერთი ნამდვილი მეგობარია სათამაშო დათუნია. ჰყავს მეგობარი ქალი, რომელიც დარწმუნებულია, რომ ერთ დღეს ბინი მას ცოლობას სთხოვს, მაგრამ ცდება. თავდაპირველად სურათი შეიქმნა და შეიმუშავა ატკინსონმა, როდესაც ის ოქსფორდის უნივერსიტეტში სწავლობდა.როუანი ამბობს, რომ იგი შთაგონებული იყო ძველი ფრანგული კომედიის პერსონაჟი ჰუსიოთი, რომელსაც ასრულებდა ფრანგი კომიკოსი ჟაკ ტატი. ყველა ეპიზოდი მოგვითხრობს მისტერ ბინის ყოველდღიური ცხოვრების სხვადასხვა ამოწანების "ექსპლოიტების" შესახებ და ხშირად მთავრდება ძალიან უჩვეულო გადაწყვეტით, ზოგჯერ მცირე განადგურებამდეც.ბინი იშვიათად ლაპარაკობს, სერიალის იუმორის დიდი ნაწილი მდგომარეობს სხვა ადამიანებთან ურთიერთობაში და პრობლემების უჩვეულო გადაჭრაში.
სატელევიზიო სერიალის სტილზე დიდი გავლენა მოახდინეს კომიკური მუნჯი კინოს მსახიობებმა
იხ. ვიდეო
ჟანრი - კომედიაური, ავტორი - როუენ ატკინსონი, რიჩარდ კერტისი, მონაწიელებენ - რიუელ ატკინსონი, ქვეყანა - ნგლისი, ენა - ინგლისირი, ეპიზოდი - 15, სერიალის ხანგრძლივობა - 30წთ.
