ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             Virgin Galactic

ამრიკული კომპანია სადა შედის ვრიჯიანი გრუპი და დაგეგმილი ორგანიზაცია ტურისტული სუბორბიტალური კოსმოსური ფრენები და გაშვებები არა დიდი თანამგზავრების. მომავალში კომპანია აპირებს თავისი კლილენტებს შესტავაზოს პრბიტალური ფრენები. 

ფრენა თავისთავად მოიცავს ასვლას 16 კილომეტრიან ნიშნულზე, შემდეგ კოსმოსური ხომალდი SpaceShipTwo იხსნება WhiteKnightTwo გამაძლიერებელი თვითმფრინავიდან და ის დამოუკიდებლად მიდის შემდგომ მოგზაურობას. ფრენის დრო - 2,5 საათი, საიდანაც ნულოვანი მიზიდულობა - 5-6 წუთი. ერთდროულად რვა ადამიანამდე შეიძლება იმყოფებოდეს კოსმოსურ ხომალდზე: ორი მფრინავი და ექვსი მგზავრი.

2021წის 23 მაისი წარმატებული სუბორტული გამოცდა პილოტირებული ხომალდის 

იხ.ვიდეო

დაფუზნდა 2004წ-ს, დამფუძნებლები - რიჩარდ ბ რენოსი და რუტან ბერტი, განლაგებულია აშშ-ში ნიუ-მექსიკოს შტატში. სფერო - კოსმოსური ტურიზმი, პრიდუქცია სუბორბიტალური ხომალდები.

2007 წლის თებერვალში Virgin Galactic- ისა და NASA- ს ოფიციალურმა წარმომადგენლებმა ხელი მოაწერეს ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმს თანამშრომლობის შესაძლებლობების შესასწავლად.

2009 წლისთვის, 450-ზე მეტი ადამიანის ფრენის მიღება მიიღო და 150-ზე მეტმა ადამიანმა გააკეთა ფული დეპოზიტისთვის, 2009 წლისთვის ერთი ბილეთის ღირებულება 250 000 აშშ დოლარი იყო.

იხ. ვიდეო

Virgin Galactic– ის დამფუძნებელი რიჩარდ ბრანსონი თავიდან იმედოვნებდა, რომ პირველი ფრენა 2009 წლის ბოლოს ნახა, მაგრამ თარიღი რამდენიმე წლით გადაიდო, რაც ყველაზე სერიოზულად მოხდა 2014 წლის ოქტომბრის VSS საწარმოს ავარიის გამო. 2020 წლის მონაცემებით, პირველი სამგზავრო ფრენა დაინიშნა არა უადრეს 2021 წლის მაისისა. კომპანიამ ადრე დაიწყო მუშაობა LauncherOne სატელიტზე, სანამ იგი 2017 წელს გადაეცა Virgin Orbit- ის ცალკეულ ორგანიზაციას. კომპანია ასევე მზად არის საქვეუწყებო ტრანსპორტირებისთვის და 2017 წელს ბრანსონმა თქვა, რომ Virgin Galactic "საუკეთესოა მსოფლიოში", რათა უზრუნველყოს წერტილოვანი სარაკეტო ფრენები 3000 მილი / სთ (4,800 კმ / სთ). 2018 წლის 13 დეკემბერს VSS Unity– მა შეასრულა VSS Unity VP-03 პროექტის პირველი სუბორბიტალური კოსმოსური ფრენა ორი მფრინავით, რომლის სიმაღლემ 82,7 კილომეტრი (51.4 მილი) მიაღწია და ოფიციალურად შედიოდა კოსმოსში ამერიკული სტანდარტების შესაბამისად. 2019 წლის თებერვალში კოსმოსურმა ხომალდმა სამი ადამიანი, მათ შორის მგზავრი, VSS Unity VF-01- ში გადაიყვანა, ხოლო ეკიპაჟის წევრი კაბინაში მცურავდა კოსმოსური ფრენის დროს, რომელმაც 89,9 კილომეტრს მიაღწია.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  ქსენონი   

უფერო, უსუნო, უგემო ინერტული აირი

                                                                     

ქსენონი

54 Xe

131,29

[Kr] 4d10 5s2 5p6

ქსენონის ატომის სქემა

ქსენონი — დიმიტრი მენდელეევის პერიოდული სისტემის მეხუთე პერიოდის მერვე ჯგუფის მთავარი ქვეჯგუფის ქიმიური ელემენთი, ატომური ნომერია 54. აღინიშნება სიმბოლოთი Xe (ლათ. Xenon). მარტივი ნივთიერება ქსენონი (CAS-ნომერი: 7440-63-3) — ინერთული ერთატომიანი აირი სუნის, ფერის და გემოს გარეშე. აღმოჩენილია 1898 წელს ინგლისელი მეცნიერის უილიამ რამზაის და უ. რელეის მიერ როგორც კრიპტონის მცირე მინარევი. მოდის ბერძ. ξένος — სხვისი. აღმოაჩინეს 1898 წ. ინგლისელმა მეცნიერებმა უ. რამზაიმ და მ. ტრავერსიმ, რომლებმაც თხევადი ჰაერი ნელ-ნელა ააორთქლეს და ძნელად აქროლადი ფრაქციები გამოიკვლიეს სპექტროსკოპიული მეთოდით. ქსენონი იყო აღმოჩენილი როგორც კრიპტონის მინარევი, საიდანაც მოდის მისი სახელწოდებაც. ქსენონი — ძალიან იშვიათი ელემენტია. ნორმალურ პირობებში 1000 მ³ ჰაერი შეიცავს მიახლოებით 87 სმ³ ქსენონს. მზის ატმოსფეროში, დედამიწაზე, ასტეროიდების და კომეტების შემადგენლობაში ქსენონი შედარებით იშვიათია. მარსის ატმოსფეროში ქსენონის კონცენტრაცია დედამიწის ანალოგიურია: 0.08 მემილიონე ნაწილი, თუმცა ¹²⁹Xe-ის არსებობა მარსზე უფრო მაღალია, ვიდრე დედამიწაზე ან მზეზე. რადგანაც მოცემული იზოტოპი წარმოიქმნება რადიოაქტიური დაშლის შედეგად, მიღებული მონაცემები ცხადყოფენ მარსის მიერ პირველადი ატმოსფეროს დაკარგვას, შესაძლებელია, პლანეტის ფორმირების შემდეგ პირველი 100 მილიონი წლის განმავლობაში. იუპიტერზე კი, პირუკუ, ქსენონის ყველაზე მაღალი კონცენტრაციაა ატმოსფეროში — და თითქმის ორჯერ მაღალია, ვიდრე მზეზე.

დნობის ტემპერატურა −112 °C, დუღილის ტემპერატურა −108 °C, განმუხტვისას ანათებს იისფრად.

ქსენონი არის პირველი კეთილშობილი ინერტული აირი, რომლისთვისაც მიღებული იქნა ნამდვილი ქიმიური ნაერთები. ნაერთების მაგალითებს წარმოადგენენ ქსენონის დიფტორიდი, ქსენონის ტეტრაფტორიდი, ქსენონის ჰექსაფტორიდი, ქსენონის ტრიოქსიდი.

ქსენონის პირველი ნაერთი მიღებულ იქნა ნილ ბარტლეტის მიერ ქსენონისა და პლატინის ჰექსაფტორიდის რეაქციით 1962 წ. ამ მომენტიდან ორი წლის განმავლობაში მიღებულ იქნა უკვე რამდენიმე ათეული ნაერთი, მათ შორის ფტორიდები, რომლებიც წარმოადგენენ პირველად ნივთიერებებს ქსენონის დანარჩენი ყველა წარმოებულის სინთეზისათვის.

ბოლო დროს აღწერიალია ქსენონის ფტორიდები და მათი სხვადასხვა კომპლექსები, ოქსიდები, ქსენონის ოქსიფტორიდები, მჟავების ნაკლებადმდგრადი კოვალენტური წარმოებულები, შენაერთები ბმებით Xe-N, ქსენონორგანული ნაერთები. შედარებით ბოლო დროს მიღებული იქნა ოქროს საფუძველზე არსებული კომპლექსი. ადრე აღწერილი სტაბილური ქსენონის ქლორიდების არსებობა არ დადასტურდა (მოგვიანებით აღწერილი იქნა ექსიმერული ქსენონის ქლორიდები)

იხ. ვიდეო

ქსენონისათვის ცნობილია იზოტოპების არსებობა რომელთა მასური რიცხვებია 110-დან 147-მდე და 12 ბირთვული იზომერი. მათ შორის სტაბილურს წარმოადგენენ იზოტოპები მასური რიცხვით 124, 126, 128, 129, 130, 131, 132, 134, 136. დანარჩენი იზოტოპები რადიოაქტიურნი არიან, ყველაზე გრძელვადიანი -- ¹²⁷Xe (ნახევრადდაშლის პერიოდი 36.345 დღეღამე) და ¹³³Xe (5,2475 დღეღამე), დანარჩენი იზოტოპების ნახევრად დაშლის პერიოდი არ აღემატება 20 საათს. ბირთვულ იზომერებს შორის ყველაზე სტაბილურია ¹³¹Xe^m ნახევრადდაშლის პერიოდით 11,84 დღეღამე, ¹²⁹Xe^m (8.88 დღეღამე) და ¹³³Xe^m (2.19 დღეღამე)

ქსენონის იზოტოპს მასური რიცხვით 135 (ნახევრად დაშლის პერიოდი 9,14 საათი) აქვს სითბური ნეიტრონების მოტაცების მაქსიმალური ბირთვული ეფექტური განიკვეთი ყველა ცნობილ ნივთიერებას შორის — მიახლოებით 3 მილიონი ბარნი ენერგიისათვის 0,069 ევ მისი დაგროვება ბირთვულ რეაქტორებში ტელურ-135-ის და იოდ-135-ის ბირთვების β-დაშლის ჯაჭვის შედეგად მიდის ე.წ. რეაქტორის მოწამლვამდე ქსენონით (იხ. ასევე იოდის ორმო).

                                                                     

იონური ძრავის პროტოტიპი ქსენონზე

მიუხედავად მისი მაღალი ღირებულებისა, ქსენონი შეუცვლელია მთელ რიგ შემთხვევებში:

• ქსენონს გამოიყენებენ გახურების ნათურების შესავსებად, მძლავრ ქსენონის გაზოდამუხტვის ნათურაში და შუქის იმპულსურ წყაროებში (აირის მაღალი ატომური მასა ნათურის კოლბაში ხელს უშლის ვოლფრამის აორთქლებას გახურების სპირალის ზედაპირიდან).
• რადიოაქტიური იზოტოპები (¹²⁷Xe, ¹³³Xe, ¹³⁷Xe, და სხვა) გამოიყენება როგორც გამოსხივების წყარო რადიოგრაფიაში და მედიცინაში დიაგნოსტიკისათვის, გაჟონვის აღმოსაჩენად ვაკუუმის დანადგარებში.
• ქსენონის ფტორიდები გამოიყენებიან ლითონების პასივაციისათვის.
• ქსენონი წმინდა სახით, და ცეზიუმ-133-ის ორთქლის მცირედი დამატებით, წარმოადგენს მაღალეფექტურ მუშა სხეულს ელექტრორეაქტიულ (უმთავრესად - იონური და პლაზმური) ძრავებისათვის კოსმოსურ აპარატებში.
• XX საუკუნის ბოლოს შემუშავებულ იქნა ქსენონის გამოყენების მეთოდი საერთო ნარკოზისათვის და გაუმტკივნებლობისათვის. ქსენონის ნარკოზის ტექნიკის შესახებ პირველი დისერტაცია გაჩნდა რუსეთში 1993 წელს. 1999 წელს ქსენონი დაშვებულ იქნა მედიცინაში როგორც საერთო ინგალაციური ნარკოზი^[9].

• ბოლო დროს ქსენონი გადის აპრობაციას დამოკიდებული დაავადებების მკურნალობაზე.
• თხევადი ქსენონი ზოგჯერ გამოიყენება როგორც ლაზერების მუშა გარემო.
• ქსენონის ფტორიდები და ოქსიდები წარმოდგენილნი არიან როგორც რაკეტის საწვავის უძლიერესი მჟანგავები, ასევე ლაზერებში აირების ნარევების კომპონენტი.
• იზოტოპ ¹²⁹Xe-ში შეიძლება ბირთვული სპინების ნაწილის პოლარიზება - ე.წ. ჰიპერპოლარიზაციის მდგომარეობამდე.
• ქსენონი გამოიყენება გოლეას უჯრედის კონსტრუქციაში როგორც კატალიზატორი.
• გამოიყენება ფტორის ტრანსპორტირებისათვის, რომელიც ავლენს ძლიერ ელექტროუარყოფითობას, ჟანგვით თვისებებს.

ქსენონი არ თამაშობს არავითარ ბიოლოგიურ როლს.

• აირი ქსენონი მავნე არ არის, მაგრამ იწვევს ქსენონის ნარკოზს (ფიზიკური მექანიზმით), ხოლო დიდი კონცენტრაციით (80 %-ზე მეტი) იწვევს ასფიქსიას.
• ქსენონში ბგერის დაბალი სიჩქარის გამო, ვიდრე ჰაერში, ქსენონით შევსებული ფილტვები და ლაპარაკის დროს ამოსუნთქვა იწვევს ხმის ტემბრის დაწევას (ჰელიუმის უკუეფექტით).
• ქსენონის ფტორიდები საწამლავებია, ზღვრული დასაშვები კონცენტრაცია ჰაერში 0,05 მგ/მ³.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               განათება

სინათლის გამოყენება ადგილის, საგნისა და მათ გარშემო არსებული სივრცის მიმართ, რათა მათ დაინახონ ადამიანები. ქუჩის განათება არის ღამით ქუჩაში ხილვადობის ოპტიკური ზრდის ხელოვნური საშუალება. მცენარეების ხელოვნური განათება გამოიყენება მცენარეთა ზრდის სტიმულირებისათვის ელექტრომაგნიტური სპექტრის ტალღების გამოსხივებით, რომლებიც ხელსაყრელია ფოტოსინთეზისთვის. LED განათება არის განათების ტიპი, რომლისთვისაც LED- ები გამოიყენება როგორც სინათლის წყარო. გლობალური განათება არის ალგორითმების სერია, რომელიც გამოიყენება 3D კომპიუტერულ გრაფიკაში, რომლებიც შექმნილია უფრო რეალისტური განათების დასამატებლად. განათება ფოტოგრაფიაში კომბინირებული განათება მიმართულების და დიფუზური შუქის კომბინაციაა ფოტოგრაფიაში.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               ასტარტა

ბაალის მეუღლე 

ძვ. ბერძნ. Ἀστάρτη, Astártē - ბერძნ. ვაირიანტი  სიყვარულისა და ძალაუფლების ქალღმერთის იშტარისა, რომელიც ბერძნებმა ნასესხები აქვთ შუმერულ-აქადურ პანთეონიდან ფინიკიელთა კულტურის საშუალებით. ჩრდილოეთ სირიაში, უგარიტში (თანამედროვე რას შამრა) ნაპოვნი ტექსტებში ნახსენებია ძვ.წ. XIV საუკუნიდან. ე როგორც - აშერა, აშერატი, აშტარტი, აშერა, აშირატი. Atargatis (Atargatida) - ასტარტის არამეული სახელწოდების ბერძნული დამახინჯება - Atargata (ებრა. עתרעתה atra'ata) ან ტარატი. დასავლურ სემიტურ ტომთაგან აშტაროტი, აშთორეტი (ებრაული), სამხრეთ სემიტურ აშტერტთა შორის. მისი კულტი ისრაელში იყო ცნობილი ძვ.წ. X – VIII საუკუნეებიდან. ე ყველაზე ხშირად მოხსენიებულია ბიბლიურ ტექსტებში. კულტის წარმოშობა ჯერ კიდევ ძველი მესოპოტამიადან იწყება, სადაც სემიტური ტომები, შუმერების რელიგიურ ტრადიციას ეხებოდნენ, იღებდნენ მთავარ ღვთაებათა ყველაზე ნათელ გამოსახულებებს და აყენებდნენ მათ პანთეონში არა მხოლოდ სავაჭრო ურთიერთობების შედეგად, არამედ ”ძმობა”, ბუნებრივი დაახლოების აუცილებელი დაახლოება.

იხ. ვიდეო

მესოპოტამიაში დიდი ხნით ადრე პირველი აკადური დოკუმენტებამდე, დაწერილი შუმერების დამწერლობაში ადრე გამოჩნდა მეფეთა სახელები, რ-იც შეტანილ იქნა ქალაქ კიშიდ ჩამონათვალში. ის სამხრ. მესოპოტამიის სემიტური მისახლეობის ცენტრი იყო უძველესი დინასტიი ეპოქაში ( 4 ტ. ძვ. წ. აღ. 2600წ) ე. უერის ჰეგომონიის დასაწყისი).

ასტრარის ქანდაკება რქებით თავზე თავსაფრით, ლუვრი

სარგონის მეფობამდე სემიტური ღვთაებები (ძვ. წ. 2371-2316) შუმერული პანთეონის ნაწილია. საიმპერატორო ეპოქაში (ძვ. წ. 2380-2200) სემიტური ქალღმერთი ესდარი (იშტარი) - ასტერტი - ასტარი, რომელსაც აღმოსავლური სემიტები ქალღმერთს ნიშნავდნენ და აქადური პანთეონის ცენტრალური ფიგურა იყო, რომელიც იდენტურია შუმერული სიყვარულისა და ნაყოფიერების ქალღმერთ ინანასგან. - ცის დედა ... დასავლურ სემიტებს შორის სახელი ასტარტე გარკვეული ქალღმერთის სათანადო სახელი იყო, ხოლო სამხრეთ სემიტებს შორის ეს იყო ღმერთი. სიტყვა "ასტარის" ნომინალურმა პერსონაჟმა შეუწყო ხელი იშტარის - ესკირის მრავალი შუმერული და ჰურიული ქალღმერთის გამოსახულებას. ხეთებსა და ჰურიტებს შორის კულტი ფართოდ გავრცელდა ძვ.წ. 2000 წლიდან. ე სახელის თანხმოვნობა დარჩა ხეთურ აშტარში, აშერტუში. დინამიურ სკვითებს შორის სახელის ფესვი ჩანს Ayst– ში - Aer. სირიაში ვრცელდება სახელწოდება Atargatis, სადაც Astarte ერევა ანატს. არამეულ ენაზე, ფესვი ჟღერს ატარატი, სომხურ და სპარსულ ანაჰიტებზე, ძველ არაბულ ატარზე.

ფინიკიური ფიგურა, რომელიც ახლო აღმოსავლეთის უძველეს ღვთაებას წარმოადგენს, სავარაუდოდ ქალღმერთ ასტარს, სახელწოდებით "გალერას ქალბატონი" (ესპანეთის ეროვნული არქეოლოგიური მუზეუმი) ქალღმერთის უნივერსალური გამოსახულება შეიცავდა სამ მთავარ ფორმას ან ტიტულს - დედოფალი, ქალწული, დედა. აქადელებმა და ბაბილონელებმა ასტარტას უწოდეს "ცისა და დედამიწის უხუცესი" და იყო ცის ღმერთის ანას ქალიშვილი. ისევე, როგორც მზე იყო ზეცაში ფებუსი, აპოლონი დედამიწაზე და პლუტონიც კი დედამიწის ქვედა ფენებში, ასტარტე ქალღმერთი ხდება - დედა ცაში, ცერერსი და დიანა დედამიწაზე, ჰეკატე და პროზერპინი ჰადესში. ფინიკიელებს შორის ასტარტე იყო ცის ღმერთის ბაალის ცოლი. იგი ხელმძღვანელობდა ღვთაებათა წრეს ქალაქ ფინიკიაში, შემდეგ კი მისი სახელი გახდა საყოველთაო სახელი და არა მისი სახელი, ამიტომ ბაალმა და ასტარტამ აიღეს სირიის, პალესტინისა და მეზობელი ქვეყნების ყველა ღმერთებისა და ქალღმერთების ზოგადი სახელი. მაგალითად, ჰურიული ნინა, ანუ ნინო, გახდა იშტარი. იუდეაში, წინასწარმეტყველ იერემიას თქმით, ასტარტეს, როგორც ცის დედოფალს, ქალები გულმოდგინედ სცემდნენ თაყვანს. უგარიტის ტექსტებში იგი მოიხსენიება როგორც ერთ-ერთი მთავარი ქალღმერთი და მას პატივს სცემენ როგორც ღმერთების დედა - მეფეთა მფარველი, ზღვის ქალღმერთი და გამოსახულია როგორც შიშველი ქალი, რომელიც ორ ჩვილს კვებავს.

ასტარა ეტლით (მონეტა სიდონი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 სელენე

                                                     

 მთვარის ქალღმერთი ბერძნულ მითოლოგიაში, ტიტან ჰიპერიონის და თეას სევდიანი ასული, ჰელიოსის და ეოსის (მზის და განთიადის) და, იმავე ჰელიოსის ცოლი, ხშირად ეძახდნენ ფებეს, რადგან აპოლონ ფებოსის დად ითვლებოდა. ჰყავს მთვარის ეტლი, რომელსაც სამოთხისკენ მიაბრუნებს. მის შესახებ მითებში მოხსენიებულია მისი რამდენიმე საყვარელი, მათ შორის ზევსი, პანი და მოკვდავი ენდიმიონი. კლასიკურ დროში სელენს ხშირად აკავშირებდნენ არტემიდასთან, ისევე, როგორც მისი ძმა, ჰელიოსი, აპოლონთან იყო დაკავშირებული.  სელენი და არტემიდაც ასოცირებულნი იყვნენ ჰეკატთან და ერთად სამივე მთვარის ქალღმერთებად ითვლებოდნენ, მაგრამ მხოლოდ სელენი განიხილებოდა როგორც თავად მთვარე. მისი რომაული ეკვივალენტია ლუნა.

იხ. ვიდეო

ჰომეროსი თავის პოემებში ჯერ არ თვლის ქალღმერთად, მაგრამ ერთ ჰიმნში მას მარად სხივოსან, ბრძენ, „თეთრკულულებიან ქალღმერთს“ უწოდებს, გრძელი ფრთებითა და ოქროს შარავანდედით დამშვენებულს. თავისი ძმის, ჰელიოსისგან განსხვავებით, რომელიც ეტლით დაფრინავს ცაში და ყველას თვალს სჭრის თავისი ნათებით, სელენე ბევრად უფრო წყნარია. მისი ეტლი, რომელშიც არის შებმული ორი ცხენი, ჯორი ან ხარი (ამ უკანასკნელის რქები ნახევარმთვარის სიმბოლოა), სიბნელეში მშვიდად მოძრაობს და მკრთალი შუქით ახარებს ადამიანებს.

                                                                         

სელენე აჭენებს ცხენს

ჰომეროსისვე ცნობით, სელენე ზევსმა შეიყვარა და მალევე მასთან პანდეია ეყოლა. ათენელთა ზევსის დღესასწაულებზე პანდეიაც შედიოდა. სელენეს შეუყვარდა ახალგაზრდა მოკვდავი ენდიმიონი და ზევსს მისთვის უკვდავება სთხოვა, მაგრამ დაავიწყდა მარადიული სიჭაბუკეც ეთხოვა, ამიტომ ენდიმიონი დაბერდა და გამოქვაბულში წავიდა, სადაც სელენე ღამით ეტლს შეაჩერებს, ჩადის და დასქცერის მწუხარებით. სწორედ ესაა მისი სევდის მიზეზი. ყველაფრის მიუხედავად ენდიმიონთან ეყოლა 50 ასული, რომელიც ოლიმპოს კალენდრის 50 თვეს შეესაბამება.

                                                                       

სელენა (პერგამონის მუზეუმი, ბერლინი)

ვიკას ნეო-წარმართულ რელიგიაში ბერძნული ქალღმერთი სელენე ითვლება სამეული ქალღმერთის ასპექტად .

მენა (Mycenaean me-no) - სელენას სახელია მოკვდავებში. მას მოიხსენიებენ როგორც "სამ სხეულს". ათენში მენას (სელენას) პატივი მიაგეს, როგორც ჯადოქარი და პოეტი მუზეის დედა, რომელიც მას ანტიტეფისგან შეეძინა.

მენა მთვარის ფაზების ქალღმერთია, სელენეს და ენდიმიონის ქალიშვილი. სავარაუდოდ, მათ შორის იყო ნემეა (ახალი მთვარე), პანდეა (დაღმავალი მთვარე), მეზომენა (მზარდი მთვარე), მენისკი (ნახევარმთვარე) და მენა (სავსე მთვარე) .

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ემბრიოლოგია

1 - მორულა, 2 - ბლასტურა

 მეცნიერება ორგანიზმის ფორმირების პროცესის შესახებ ინდივიდუალური განვითარების პერიოდში. 

XVIII-XIX საუკუნეენბში, როდესაც ინტენსიურად შეისწავლებოდა ჩანასახის განვითარების სტადიები, ნატურალისტები ხმარობდნენ ტერმინს „ემბრიოლოგია“. ჩარლზ დარვინის შრომების გამოქვეყნების შემდეგ კი მეცნიერებმა დაიწყეს სხვადასხვა ორგანიზმების განვითარების შედარებითი შესწავლა და ასე წარმოიშვა შედარებითი ემბრიოლოგია. შემდგომში, დრიშისა და შპემანის ბრწყინვალე ექსპერიმენტების საფუძველზე, გამოიკვეთა ინდივიდუალური განვითარების მექანიზმების ანალიზის ახალი გზები და საშუალებები, რის შედეგად განვითარდა ექსპერიმენტული ემბრიოლოგია. პარალელურად ხდებოდა ემბრიონული და პოსტემბრიონული განვითარებისათვის დამახასიათებელი მოვლენების შესწავლა ბიოქიმიური, ციტოლოგიური, გენეტიკური, მოლეკულური და სხვა მეთოდების გამოყენებით, რამაც საბოლოოდ ცხადყო, რომ ყველა ეს მიმართულება ერთი საერთო ხის ტოტებს წარმოადგენს და მათი განცალკევება მართებული არ იქნებოდა. სწორედ მაშინ წარმოიშვა ცნება „განვითარების ბიოლოგია“, რომელმაც გააერთიანა ყველა ზემოთ ჩამოთვლილი მიმართულება. განვითარების ბიოლოგიის დაბადების თარიღად ითვლება 1968 წლის აგვისტო, როდესაც ემბრიოლოგთა საერთაშორისო კონგრესზე საფრანგეთში, ქალაქ ორსეში ემბრიოლოგთა საერთაშორისო საზოგადოებას სახელი გადაარქვეს და უწოდეს განვითარების ბიოლოგთა საერთაშორისო საზოგადოება. 

იხ. ვიდეო

ემბრიოლოგიის განვითარების ისტორიის განხილვისას აუცილებელია აღინიშნოს კარლ ბერის შრომები. ბერმა პირველმა გაუსვა ხაზი იმ ფაქტს, რომ განვითარების პროცესში ცხოველთა მსხვილი ჯგუფისთვის დამახასიათებელი ნიშან-თვისებები ჩანასახში ვლინდება უფრო ადრე, ვიდრე სპეციფიკური, ინდივიდუალური ნიშან-თვისებები (ჯერ ვლინდება ტიპის ნიშან-თვისებები, შემდეგ კლასის, რიგის და ა.შ). ამ კონცეპციას ხშირად ბერის კანონს უწოდებენ. ბერმა პირველმა მოგვცა წარმოდგენა ჩანასახოვან ფურცლებზე, თუმცა ჩანასახოვანი ფურცლებისა და აგრეთვე სასქესო უჯრედების ნამდვილი მნიშვნელობა გასაგები გახდა მხოლოდ მას შემდეგ, რაც შვანმა და შლეიდენმა ჩამოაყალიბეს უჯრედული თეორიის საფუძვლები. რუსი ემბრიოლოგის კოვალევსკის შრომებზე დაყრდნობით, ერნსტ ჰეკელმა ჩამოაყალიბა ზოგადი ბიოგენეტიკური კანონი, რომლის მიხედვით ონტოგენეზი ფილოგენეზის მოკლე განმეორებაა. დაბალორგანიზებული ცხოველებისთვის დამახასიათებელი ნიშან-თვისებების გამოვლინებას მაღალორგანიზებული ცხოველების განვითარების დროს რეკაპიტულაციის მოვლენა უწოდეს (მაგ., კუდის, ლაყუჩოვანი ნაპრალების განვითარება ადამიანის ჩანასახში).

დღესდღეობით მიღებულია განვითარების გენეტიკური თეორია, რომელმაც ფაქტობრივად გააერთიანა პრეფორმიზმისა და ეპიგენეზის რაციონალური იდეები. ამ თეორიის თანახმად, ჩანასახში მზა სტრუქტურები არ არსებობს, მაგრამ თვით განვითარების პროცესი მეტნაკლებად ზუსტადაა პროგრამირებული. ჩანასახში პრეფორმირებულია არა სტრუქტურები, არამედ განვითარების პროგრამა გენეტიკური ინფორმაციის სახით.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             dearMoon

მთვარის შემოფრენა კოსმოსური ხომალდ starship (რენდერი)

ორგაზნიზაცია -SpaceX, ამოცანა - კოსმოსური ტურიზმი, სტატუსი - იგეგმება, ფრენა ხომალდის - strasgip, პირველი ფრენა 2023წ, სტსტარტო მოედანი - დედამიწა, ფრენის ხანგრძლივობა - 6 დღ.ღ

დაგეგმილია ტურისტული მოგზაურობა ჩანაფიქრი ეკუთვნის იაპონელ მიარდელს იუსაკუ ნაედზავოის და წარმოადგენს მხატრულ შიანრსის პროექტს. მნიშვნელოვან და გადწმყვეტ მისიის კოპმპონენტს შეადგენს კერძო კოსმოსური ფრენებს კოსმოსური ხომალდის SpaceX Starship მთვარის ორბიტაზე ფრნები. პროექტი დაანინსდა 1018წ-ს ხოლო მისი განხიციელდება იგეგმება არა უგვინეს 2023წ-ს.

იხ. ვიდეო

პრექტის მიზანია შესძლებლობის მიცემა რადენიმე მხატვრისთვის მთვარის გარშემო უფასოდ ფრენების შესრულება რათა შექმნან ხელოვნების ნიმუშები. როგორც მისიის სპოსნორი და სამფუძნებელი გთვავაზობს კოსმოსური ტურიზმი შთააგონებს ადამიენბს ახალი ხელოვნების ნიმუშები. რ-იც გამოიფინება მსოფლიოს განვითერბის მიზნით.

                                                                                

starshipi გამოყოფილი საფეხურით (რენდერი)

მეაძამამ დადო კონტრაქტი speceX -Tan 2017წ-ს მთვარეზე ფრენის თაობაზე უფრო პატარ ზომის ხომალდით Dragon 2 რაკეტა-მატარებლით Falcon Heavy, რ-საც შეუძლია მიიღოს მხოლოდ ორი მგზავრი. 2018 წლის დასაწყისში SpaceX– მა განაცხადა, რომ Falcon Heavy გადაიდო Starship– ის განვითარების ფონზე.

მხატვრის წარმოსახვით მევიოლინე, რ-იც უკრავს ვიოლინოზე უწონადობაში ხომალდის შიგნით

ამოცანა - dearMoon მგზავრები პროექტის თანახმად თვითონ იუსაკუ მეაზავა იქნება და ექვსი თუ რვა ღირსეული მხატვარი, რ-საც მიეაზავა მოგაურობაში მოიწვევს. ფრენის დროს, ბორტზე ასევე იქნებიან ერთი ან ორი ასტროვტი და რადენიმე SpaceX -ს პილოტი.მეაზავა მოელის, რომ ფრენა შთააგონებს ხელოვანებს შექმნან ახალი ნიმუშები რ-ბიც შეუძლიათ შექმნან დაბრუებისთანავე. ასევე პროექტი ხელს შეუწყობს მსოფლიო მშვიდობის დამყარებას.

ფერანა - ივარაუდება, რომ ფრენა 2023 წელს გაგრძელდება 6 დღეს . კოსმოსური ხომალდი მიჰყვება იმ ტრაექტორიას მსგავსი, რასაც ჰქონდა აპოლო 13-ს 1970 წელს, ორბიტაზე გადასვლის ან დაშვების გარეშე. 2023 წელს NASA გეგმავს დაკომპლექტებულ ფრენას მსგავს ორბიტაზე Artemis-2 მისიის ფარგლებშიც.