пятница, 17 сентября 2021 г.

ომარ ხაიამი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                              ომარ ხაიამი

 სრული სახელი — ყიას ედ-დინ აბუ-ლ-ფათჰ ომარ იბნ იბრაჰიმ ხაიამ ნიშაპურელი (დ. 18 მაისი1048 — გ. 4 დეკემბერი1131 ) — სპარსელი პოეტი, ასტრონომი, მათემატიკოსი და ფილოსოფოსი.

ბევრი ლეგენდა არსებობს ომარ ხაიამის ცხოვრების შესახებ. ხაიამის ცხოვრების მკვლევართა და, საერთოდ, სპარსული ლიტერატურისა და ირანის ისტორიის სპეციალისტთა შორის დამკვიდრებული აზრის თანახმად, ის XI საუკუნის შუა წლებში უნდა დაბადებულიყო. მეცნიერები გარდაცვალების ზუსტი თარიღად მიიჩნევენ 1131 წლის 4 დეკემბერს, რომელსაც ხაიამთან დაკავშირებულ მრავალრიცხოვან წყაროებში წააწყდნენ, ანუ ყოველგვარ აზრსაა მოკლებული, ალბათ, იმის მტკიცება, შეიძლება თუ არა ამ თარიღების ნდობა თუ უარყოფა, მხოლოდ იმის თქმა შეიძლება, რომ მისმა ასაკმა სამოცდათორმეტ წელს მაინც გასტანა, რასაც ზოგიერთ რობაიში თავად ავტორიც ადასტურებს:

„...სამოცდათორმეტ წელიწადს მე ფიქრები მდევდნენ

და გავიგე, რომ არაფერი არ გამიგია“.

ომარ ხაიამის სამშობლოდ მიჩნეულია ირანის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე დიდი ისტორიული რეგიონი ხორასანი და კერძოდ - ქალაქი ნიშაპური, რომელიც XI საუკუნეში ამ მხარის და, საერთოდ, აღმოსავლური სამყაროს ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კულტურულ-საგანმანათლებლო კერას წარმოადგენდა. ქალაქი ნიშაპური, როგორც ხაიამის დაბადების ადგილი, თითქმის არ იწვევს ეჭვს და ამას ზურგს უმაგრებს ზედწოდება, „ნიშაპური“ (ნიშაპურელი), რაც, როგორც წესი, ძველ სპარსულენოვან სამყაროში პიროვნული ატრიბუტიკის ერთ-ერთ აუცილებელ ნაწილს წარმოადგენდა.

შესაძლებელია, თავად სიტყვა „ხაიამ“-შიც ამოვიკითხოთ საჭირო ინფორმაცია რობაიების ავტორის შესახებ. ეს არის არაბული სიტყვა, რაც „კარვის მკერავს (მეკარვეს)“ ნიშნავს, თუმცა გაურკვეველია, თავად იყო ამ ხელობის, თუ მისი წინაპრებისაგან შემორჩა.

„ომარ იბნ იბრაჰიმ ხაიამ ნიშაპური“ - საბოლოოდ ასე დადგინდა ამ პიროვნების სახელი, თუმცა მას მთელი მსოფლიო უფრო მარტივად მოიხსენიებს - ომარ ხაიამი.

იხ. ვიდეო ომარ ხაიამი - სპარსელი პოეტი და ფილოსოფოსის ბრძნული გამონათქვამები, რომელიც დაგვაფიქრებთ

სპარსული ლირიკა მთელი მსოფლიოსათვის პირველად გერმანელმა იოჰან ვოლფგანგ გოეთემ „აღმოაჩინა“, შექმნა რა თავისი ცნობილი „აღმოსავლურ-დასავლური დივანი“. სწორედ მისმა დიდმა ავტორიტეტმა და ლიტერატურულ პროცესებზე ზეგავლენამ გახადა ევროპელთა ყურადღების ღირსი ცივილიზაციის ის განუმეორებელი ფენომენი, რასაც სპარსული პოეზია ჰქვია და რასაც ანალოგი არ მოეძებნება არც ერთ ეპოქასა და სივრცეში. თუმცა არც ასე რადიკალურად შეიძლება მსჯელობა, რადგან პოეზიის ჭეშმარიტი მიყვარულები და დამფასებლები გოეთემდეც სცემდნენ თაყვანს პოეტთა „აღმოსავლურ თანავარსკვლავედს“, ანუ ისინი, ვინც ახერხებდნენ ენობრივი ბარიერის გადალახვას და სპარსული ენის ცოდნის წყალობით ეცნობოდნენ ირანსა თუ მის შემოგარენში დაბადებულ გენიოსთა ქმნილებებს. მასობრივი მკითხველისთვის კი საჭირო გახდა „მთარგმნელობითი ინსტიტუტის“ საქმიანობის შექმნა-გაფართოება, რასაც წარმატებით გაართვა თავი პრაქტიკულად ყველა კულტურულმა ენობრივ-ლიტერატურულმა გარემომ.

ასეთი ახსნა-განმარტებითი „გამართლების“ შემდეგ გასაკვირი აღარ იქნება ის ფაქტი, რომ მსოფლიოსათვის ომარ ხაიამი აღმოჩენილ იქნა მხოლოდ XIX საუკუნის შუა წლებში, ინგლისელი ედვარდ ფიტცჯერალდის მიერ. ეს პიროვნება ინგლისურენოვანი სამყაროს ერთ-ერთ უპირველეს პოეტადაა მიჩნეული... ომარ ხაიამის „წყალობით“. არგენტინელი მწერალი ხორხე ლუის ბორხესი ერთ პატარა ესსეში ასეთ აზრს გამოთქვამს: ედვარდ ფიტცჯერალდის პიროვნებაში ერთ მშვენიერ დღეს ომარ ხაიამის სული „ჩასახლდა“ და ინგლისურად აამეტყველაო. ეს, ალბათ, ყველაზე მართალი, ყველაზე ჭეშმარიტი მისტიკური ვარაუდია მათ შორის, რაც კაცობრიობის ისტორიაში მრავლად შეუქმნიათ სპირიტიზმის ავ-კარგით მოვაჭრე „მოაზროვნეებს.

იხ. ვიდეო

ედვარდ ფიტცჯერალდმა (1809-1883) ცხოვრების დიდი ნაწილი განმარტოებით გაატარა ინგლისის ქალაქ საფოლკში. ზუსტად ვერავინ იტყვის, იცოდა თუ არა მან სპარსული ენა იმ დონეზე, რაც თარგმნის შესაძლებლობას მისცემდა, მაგრამ ის კი ფაქტია, რომ 1859 წელს გამოსცა ომარ ხაიამის Robayyat-ად წოდებული წიგნი, რითაც სათავე დაუდო სპარსელი პოეტის განუზომელ პოპულარობას მთელ მსოფლიოში. თუმცა ისიც ფაქტია, რომ ხსენებულ წიგნს დიდი ვერაფერი ყურადღება დაუმსახურებია და მხოლოდ დანტე გაბრიელ როსეტის მიერ 1868, 1872, 1879 წლებში განხორციელებული გამოცემების შემდეგ გახდა ყველასათვის ნათელი, რომ ედვარდ ფიტცჯერალდის სახით ინგლისურენოვანმა სამყარომ შეიძინა, არათუ მხოლოდ მთარგმნელი, არამედ დიდი პოეტიც.

ზემოხსენებული საკითხებით დაინტერესებულმა პირებმა იციან, რომ ფიტცჯერალდის მიერ შესრულებული თარგმანი უფრო თავისუფალი „გადამღერებაა“ ხაიამისეული თემატიკისა. აქვე დგება საკითხი მთარგმნელის მიერ სათარგმნელი მასალის ენის სრულყოფილად ცოდნის შესახებაც, მაგრამ ეს ყველაფერი პოეზიის მოყვარულებისათვის მალევე ეძლევა დავიწყებას, რადგან მათი გულის, გონების და სულის წინაშე იშლება ჭეშმარიტი პოეზიის სამყარო და უკვე ნაკლებად არის საინტერესო ამა თუ იმ „წვრილმანის“ ცხოველმყოფელობა. მთავარია ის „ფორმულა“, რაც ყოველი მთარგმნელის საქმიანობის უმაღლეს შეფასებას წარმოადგენს, ანუ - ომარ ხაიამი ინგლისელი რომ ყოფილიყო, სწორედ ასე დაწერდა!...

იხ. ვიდეო

პირველი ქართულენოვანი რობაიები მხოლოდ 1924 წელს გამოჩნდა საქართველოში, როდესაც ჟურნალ „კავკასიონში“ (#1-2) გამოქვეყნდა იუსტინე აბულაძის მიერ პწკარედული სახით შესრულებული 24 რობაი. ეს, რა თქმა უნდა, უფრო მეცნიერულმა თვალსაზრისმა განაპირობა და, ბუნებრივია, ვერ მიიპყრობდა პოეზიის მოყვარულთა ყურადღებას. პირველი, ვინც ომარ ხაიამის ქართულად „ამეტყველება“ სცადა, ამბაკო ჭელიძე არის, მანამდე კი, 1936 წელს, ჟურნალ „საბჭოთა ხელოვნებაში“ დავით კობიძემ გამოაქვეყნა ვრცელი წერილი ომარ ხაიამის ცხოვრებისა და შემოქმედების შესახებ. მანვე შეკრიბა ერთად სხვადასხვა გამოცემებში გაბნეული თარგმანები ამბაკო ჭელიძისა და 1946 წელს ცალკე წიგნად გამოსცა.

ხაიამის გარდა, არ არსებობს, ალბათ სხვა ისეთი უცხოელი პოეტი, რომელიც ქართველი მთარგმნელების ესოდენ დიდ ყურადღებას დაიმსახურებდა. შეიძლება ვინმემ იფიქროს, რომ ამგვარი ფუფუნების საშუალებას რობაიების მცირე ზომა და აზრის „სიმარტივე“ იძლევა, მაგრამ ეს არასწორი შეხედულებაა, რადგან ზემოხსენებული საკითხები, უბრალოებასთან ერთად, დიდი სირთულეების დაძლევას მოითხოვს, რათა ითქვას:

ხაიამი ქართველი რომ ყოფილიყო, სწორედ ასე დაწერდა.

საქართველოშიც აღმოჩნდნენ ის პიროვნებები, რომლებმაც დიდი სპარსელი პოეტის და მოაზროვნის შემოქმედება სათანადო სიდიადით წარმოაჩინეს.

1959 წელს გამოიცა მაგალი თოდუას მიერ შესრულებული დიდებული თარგმანები, რასაც დღემდე დიდი ინტერესით და სიამოვნებით ვკითხულობთ და, დარწმუნებულნი ვართ, მომავალი თაობებიც არ მოიკლებენ მათგან მონიჭებულ სიამეს.

1963 წელს ვახუშტი კოტეტიშვილის მიერ გამოცემულ თარგმანებში კიდევ ერთხელ ამეტყველდა ომარ ხაიამი ქართულად. ეს სწორედ ის შემთხვევაა, რაც ზემოთ ვახსენეთ, ანუ - პოეტმა იპოვა თავისი მთარგმნელი. სრული გულწრფელობით და სიამაყით შეიძლება ითქვას, რომ ბატონი ვახუშტის თარგმანები მთარგმნელობითი საქმიანობის, როგორც ხელოვნების და კულტურის შემადგენელი ნაწილის, შეუდარებელი მიღწევაა. ძნელი წარმოსადგენია, რომ ამაზე უკეთ შეძლოს ვინმემ ქართულად თქვას ის, რაც თითქმის 1000 წლის წინ ითქვა სპარსულად, მაგრამ.... ომარ ხაიამი მაინც არ აძლევს მოსვენებას (....ალბათ, არც მომავალში მისცემს!) პოეტურ სიტყვასთან მოპაექრე ადამიანებს და, მიუხედავად უკვე არსებული დიდებული თარგმანებისა, სულ ახალი და ახალი „ვარიაციების“ შექმნას აიძულებს მათ.

1966 წელს თამაზ ჩხენკელმა აღმოსავლური ლირიკის კრებულში ერთხელ კიდევ სცადა ხაიამის რობაიების თარგმნა და კვლავ ახალი სიტყვა თქვა. მის თარგმანებში სხვა კუთხით დავინახეთ ის, რაც თითქოს უკვე ნაცნობი და გააზრებული იყო მანამდე.

მას შემდეგ სხვა მთარგმნელებმაც სცადეს ბედი „ხაიამის ასპარეზზე“ და ამით, თუ ვერ გაამდიდრეს, გაამრავალფეროვნეს მაინც რობაიების თარგმანთა გალერეა. აღსანიშნავია სულ ახლახან გამოსული ორენოვანი წიგნი, სადაც ნომადი ბართაიამ სპარსული ტექსტის გვერდით მშვენიერი თარგმანები წარმოადგინა.

2005 წელს გამოიცა ომარ ხაიამის რობაიების ახალი თარგმანები, თარგმნილი ალექსანდრე ელერდაშვილის მიერ, სადაც წარმოდგენილია პარალელური სპარსულ–ქართული ტექსტი, 178 სპარსული და 212 ქართული რობაი.

იხ. ვიდეო ავტობიოგრაფია









среда, 15 сентября 2021 г.

ძმები მონგოლფიეები

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                 ძმები მონგოლფიეები

                            

 (დ. 26 აგვისტო1740 — გ. 26 ივნისი1810) და ჟაკ-ეტიენ მონგოლფიე (დ. 6 იანვარი1745 — გ. 2 აგვისტო1799) — საჰაერო ბუშტის გამომგონებელი ფრანგი ძმები.

საჰაერო ბუშტის პირველი საჯარო ჩვენება მოხდა 1783 წელს, იგი დამზადებული იყო ტილოსაგან და ქაღალდისაგან.

1883 წელს, ძმების მშობლიურ ქალაქ ანონეში მათი ძეგლი აღმართეს.

მონტგოლფიეს პირველი საჯარო გამოცდილება მიიღეს 1783 წლის 5 ივნისს, ტილო ბურთით დაფარული ფონი მათი ოჯახის კუთვნილი ქარხნის ქარხნიდან. ბურთს ჰქონდა დაახლოებით 12 მეტრი დიამეტრი, 10 წუთში იგი აფრინდა დაახლოებით 200 კგ დატვირთვით მნიშვნელოვან სიმაღლეზე და ჩაიძირა ასვლის ადგილიდან 1.2 კმ მანძილზე. ჟაკ შარლმა გადაწყვიტა ბურთით წყალბადის შევსება და ამით საგრძნობლად განავითარა აერონავტიკის ბიზნესი. თბილი ჰაერით სავსე ბუშტებს ცხელი ჰაერის ბუშტებს უწოდებენ, ხოლო წყალბადს - დამტენი. პირველი გადამზიდავი გაიზარდა Champ de Mars– დან პარიზში, 1783 წლის 27 აგვისტოს. ამოსვლიდან სამი მეოთხედი საათის შემდეგ ბუშტი ჩაიძირა პარიზიდან 20 კილომეტრში. ყველა ეს ექსპერიმენტი ჩატარდა ბუშტებით, რომლებსაც ცოცხალი მგზავრები არ ჰყავდათ.

მოდელი საჰაერო ბურთის ძმები მონგოფიეეების საავიაციო მუზეომი ლე ბურჟე

იმავე წლის 19 სექტემბერს, ძმებმა მონტგოლფიერმა ვერსალში გაუშვეს ბურთი, რომლის კალათაში იყო ვერძი, მამალი და იხვი. მნიშვნელოვან სიმაღლეზე, ბურთი გაარღვია, მაგრამ ისე შეუფერხებლად დაეშვა, რომ ცხოველები არ დაზარალდნენ. საბოლოოდ, 1783 წლის 21 ნოემბერს, პირველად, ხალხი ავიდა და უსაფრთხოდ დაეშვა საჰაერო ბუშტზე: მეცნიერ-ქიმიკოსი ჟან-ფრანსუა პილატრ დე როზიე და სამეფო დაცვის ოფიცერი, მარკიზი ფრანსუა ლორან დ'არლანდი . ეს მოხდა პარიზის დასავლეთ გარეუბნებში. ციხედან სახელწოდებით de la Muet, ბუშტუკები ცხელი ჰაერით სავსე ბუშტზე ავიდა 915 მეტრის სიმაღლეზე და 9 კილომეტრის მანძილზე ფრენის შემდეგ შეუფერხებლად დაეშვა ღია სივრცეში, ფონტენბლოს გზიდან არც ისე შორს. ფრენა 25 წუთს გაგრძელდა.

იხ. ვიდეო 


ფრიდრიხ ნიცშე

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                              ფრიდრიხ ნიცშე

 (გერმ. Friedrich Wilhelm Nietzsche; დ. 15 ოქტომბერი1844 — გ. 25 აგვისტო1900) — XIX საუკუნის გერმანელი ფილოსოფოსი. ის წერდა კრიტიკულ წერილებს რელიგიაზე, სიკვდილზე, თანამედროვე კულტურაზე და მეცნიერებაზე მეტაფორებისა და აფორიზმების გამოყენებით.

ნიცშე დაიბადა 1844 წლის 15 ოქტომბერს, პატარა ქალაქ რეკენში, საქსონიის პრუსიულ მხარეში. სახელი მას პრუსიის მეფის - ფრიდრიხ უილიამ IV-ის საპატივსაცემლოდ დაარქვეს, რომელიც ამ დღეს 49 წლის ხდებოდა. მამა კარლ ლუდვიგ ნიცშე (1813-1849) იყო ლუთერანი მღვდელი და ყოფილი მასწავლებელი, ხოლო დედას - ფრანცისკა ოელერს (1826-1897) ჰყავდა კიდევ ორი შვილი: გოგონა - ელისაბედი და ბიჭი - ლუდვიგი. ნიცშეს მამა გარდაიცვალა ტვინის დაავადებით 1849 წელს, ხოლო ერთი წლის შემდეგ - 1850 წელს გარდაიცვალა მისი ძმა. ოჯახი გადასახლდა ნაუმბურგში, სადაც ცხოვრობდა ბებიასთან და მამის ორ გაუთხოვარ დასთან ერთად. ბებიის სიკვდილის შემდეგ 1856 წელს, ოჯახი დაუბრუნდა სახლს.

ნიცშე შევიდა ვაჟთა სკოლაში, შემდეგ კი გადავიდა კერძო სკოლაში სადაც დაუმეგობრდა გუსტავ კრუგს და უილჰემ ფინდერს - პატივსაცემი ოჯახების შვილებს. მას შემდეგ რაც მან გამოავლინა სპეციფიკური ტალანტი მუსიკასა და ენაში, მსოფლიოში აღიარებულმა საეკლესიო სკოლამ მიიღო ის მოსწავლედ. იქ ის დამეგობრდა პოლ დოუსენთან და კარლ ფონ გერსდორფთან. აქ მან აღმოაჩინა, რომ დრო მოქმედებდა ლექსებზე და მუსიკაზე. საეკლესიო სკოლაში ის გაეცნო ძველ რომაულ და ბერძნულ ლიტერატურას და ცხოვრებაში პირველად იგრძნო თავის დაშორება თავის ოჯახთან და პროვინციალურ გლეხურ გარემოცვასთან.

1864 წელს ნიცშემ დაიწყო თეოლოგიისა და კლასიკური ფილოლოგიის შესწავლა ბონის უნივერსიტეტში. ცოტა ხნის შემდეგ ნიცშე და დოუსენი გახდნენ სტუდენტური გაერთიანების წევრები. მის გადაწყვეტილებაზე შეიძლება იმანაც იმოქმედა, რომ ამ დროს ის კითხულობდა დევიდ შტრაუსის „ქრისტეს ცხოვრებას“, რომელმაც დიდი გავლენა მოახდინა ახალგაზრდა ნიცშეზე, მაგრამ უკვე 1862 წელს „ბედი და ისტორიაში“ წერდა, რომ ისტორიული გამოკვლევები დისკრედიტაციას უწევდა ქრისტიანობის ძირითად სწავლებას.

იხ. ვიდეო ფრიდრიხ ვილჰელმ ნივშე - გერმანელი მოაზროვნის ყველაზე მნიშვნელოვანი ციტატები



ნიცშე კონცენტრირდა ფილოლოგიის შესწავლზე, რომელსაც მას უკითხავდა პროფესორი ფრიდრიხ უილჰემ რითშელი, ხოლო შემდეგ წელს ის გადაყვა პროფესორს ლაიპციგის უნივერსიტეტში. იქ ნიცშე გახდა თანაკურსელი ერვინ როდეს ახლო მეგობარი. მალევე გამოჩნდა ნიცშეს პირველი ფილოლოგიური პუბლიკაციები.

1865 წლისთვის ნიცშეს უკვე ბოლომდე ჰქონდა შესწავლილი არტურ შოპენჰაუერის ნაშრომები. 1866 წელს წაიკითხა ფრიდრიხ ალბერტ ლანგეს „მატერიალიზმის ისტორია“. ორივე ავტორმა იქონია გავლენა მასზე. შოპენჰაუერმა განსაკუთრებით იმოქმედა მის შემდგომ აზროვნებაზე. ხოლო ლანგეს აღწერამ კანტის არამატერიალისტური ფილოსოფიის, ევროპული მატერიალიზმის აღმასვლამ, ევროპის დაინტერესებამ მეცნიერებაში, დარვინის თეორიამ და საერთო პროტესტმა ტრადიციებისადმი ძალიან დააინტრიგა ნიცშე. ხოლო მისი კულტურული გარემოცვა კარნახობდა მას გაეფართოებინაფილოლოგიის ცოდნა და ფილოსოფიური გამოკვლევა გაეგრძელებინა.

1867 წელს ის ერთი წლით ჩაეწერა მოხალისედ პრუსიის არტილერიაში, ნაუმბურგში. მაგრამ უბედურმა შემთხვევამ 1868 წლის მარტში, ის გამოუდეგარი გახადა ჯარში სამსახუროდ. ამის შემდეგ ნიცშე ისევ მიუბრუნდა თავის გამოკვლევებს, დაასრულა ისინი და იმავე წელს პირველად შეხვდა კომპოზიტორ რიხარდ ვაგნერს.

იხ. ვიდეო უცნობი ფაქტები

რითშელის ხელშეწყობით ნიცშემ მიიღო შესანიშნავი შემოთავაზება, გამხდარიყო კლასიკური ფილოლოგიის პროფესორი ბაზელის უნივერსიტეტში. ამ დროს ის მხოლოდ 24 წლის იყო. ის დათანხმდა. ბაზელში გადასვლამდე ნიცშემ უარი თქვა პრუსიის მოქალაქეობაზე და დარჩენილი წლები ოფიციალურად ის არ იყო არც ერთი ქვეყნის მოქალაქე.

მაგრამ 1870-1871 წლებში, პრუსია-საფრანგეთის ომის დროს, ის მსახურობდა პრუსიის მხარეს, როგორც სანიტარი. ამ ცოტა ხნის განმავლობაში მან გამოცადა ბევრი და ომის მწვავე შედეგების მოწმე გახდა. მას ასევე შეეყარა დიფტერია და დიზენტერიავოლტერ კაუფმანი ფიქრობს, რომ ამ დროს სიფილისითაც იყო დაავადებული და ზოგიერთი ბიოგრაფი თვლის რომ სიფილისმა გამოიწვია მისი სავარაუდო სიგიჟე, მაგრამ ეს მაინც საკამათოა. 1870 წელს დაბრუნდა ბაზელში, სადაც სკეპტიკურად უყურებდა გერმანიის იმპერიის დაარსებას და ოტო ფონ ბისმარკის ერას. უნივერსიტეტში მან თავისი პირველი ლექცია წაიკითხა „ჰომეროსი და კლასიკური ფილოლოგია“. ასევე ის შეხვდა თეოლოგიის პროფესორს, ფრანც ოვერბექს, რომელთანაც მეგობრობდა მთელი ცხოვრება. აფრიკამ სპირი, ნაკლებად ცნობილი რუსი ფილოსოფოსი, ავტორი ნაწარმოების „ფიქრი და რეალობა“ (1873) და მისი კოლეგა, ისტორიკოსი ჯაკობ ბურქჰარდთი - ნიცშე ხშირად აკვირდებოდა მათ ლექციებს, და ეს ლექციები ახდენდა მასზე გავლენას.

ნიცშე იცნობდა რიჩარდ ვაგნერს და ცოტა ხნის შემდეგ გაიცნო მისი ცოლიც-ქოსიმა. ნიცშე ორივეს დიდ პატივს ცემდა და ხშირად სტუმრობდა მათ სახლს. ვაგნერმა ის ყველაზე ახლო წრეში მიიღო. ქოსიმა ვაგნერს, 1870 წლის დაბადების დღეზე ნიცშემ აჩუქა ხელნაწერი „ტრაგიკული იდეის წარმომავლობა“. 1872 წელს ნიცშემ გამოსცა პირველი წიგნი „ტრაგედიის დაბადება მუსიკის სულიდან“. მისმა კოლეგებმა კლასიკური ფილოლოგიის დარგში, რითშელის ჩათვლით, ენთუზიაზმი გამოხატეს ამ ნაშრომზე. პოლემიკაში „მომავალის ფილოლოგია“ ულრიხ ფონ ვილამოვიტც-მოელენდორფმა გააკრიტიკა წიგნი და ამით მოიუტანა პოპულარობა. როდემ და ვაგნერმა დაიცვეს ნიცშე. ნიცშე შეეცადა თავის დამკვიდრებას ფილოსოფიაში, ბაზელის უნივერსიტეტში, თუმცა უშედეგოდ.

იხ. ვიდეო ფრიდრიხ ნიცშე 10 აფორიზმი ქალაბზე 


ღმერთის სიკვდილის თემას ნიცშეს ფილოსოფიაში შემოაქვს ტრაგიკული მოტივები. იდეალური სამყარო დაინგრა - ეს ნიშნავს იმას, რომ კაცობრიობას გამოეცალა საყრდენი, ადამიანი რჩება ორიენტირების გარეშე. ღმერთი მოკვდა, ღმერთის არსებობით გამართლებული ღირებულებები, რომელთაც ადამიანი აქამდე ეთაყვანებოდა, კარგავენ თავის ფასს, ეს კი იმის მაუწყებელია, რომ კართან მომდგარია „ყველა სტუმართაგან ყველაზე შემზარავი“ - ნიჰილიზმი. ნიჰილიზმის აღმოცენება ნიშნავს იმას, რომ უმაღლესი ღირებულებები უფასურდებიან. ნიჰილიზმი, ნიცშეს მიხედვით, არის „არას“ თქმა ყველაფერზე, რაც ძველად აზრს აძლევდა სამყაროსა და ადამიანის სიცოცხლეს. ნიჰილიზმში, ვლინდება იმედის გაცრუება ოპტიმიზმით სავსე შეხედულებათა მიმართ, რომლებიც ქადაგებდნენ, რომ სამყაროს ქმნადობაში ხორციელდება მაღალი მიზანი, რომ სამყაროსეული პროცესი არის მოძრაობა უმაღლესი ზნეობრივი კანონის რეალიზაციის, სიყვარულის ზრდის, საყოველთაო ბედნეირებასთან მიახლოვების გზით: ნიჰილიზმის ფორმაში ევროპა საბოლოოდ ეთხოვება საზოგადოების პროგრესის ძველ რწმენას, რომლის თანახმად უმაღლესი სიკეთე თუ ბედნიერება ფატალური აუცილებლობით იკვალავს გზას კაცობრიობის ისტორიაში.

პაულო კოელიო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            პაულო კოელიო

 (Paulo Coelho; დ. 24 აგვისტო1947) — ბრაზილიელი მწერალი, ლირიკოსი.

დაიბადა რიო-დე-ჟანეიროში. სწავლობდა იურიდიულ ფაკულტეტზე, თუმცა 1970 წელს სწავლა მიატოვა და სამოგზაუროდ გაემართა ცენტრალურ ამერიკაში, შემდგომში კი ევროპასა და ჩრდილოეთ ამერიკაში. ორი წლის შემდეგ ბრაზილიაში ბრუნდება და პოპულარული მუსიკისთვის ლექსების წერას იწყებს მუსიკოს რაულ სეიხასთან ერთად.

მოგვიანებით ჰოლანდიაში ხვდება ადამიანს, რომელსაც მოიხსენიებს "ჟ"-თი, და რომელმაც, როგორც თავად ამტკიცებს, მისი ცხოვრება პოლარულად შეცვალა და ქრისტიანობის თავდადებული მიმდევარი გახდა. ამ დროიდან ის კათოლიკური ჯგუფის "რამ"- ის (Regnus Agnus Mundi) წევრი ხდება, სადაც "ჟ" მისი მასწავლებელია.

ამჟამად მეუღლე ქრისტინასთან ერთად ცხოვრობს რიო-დე-ჟანეიროსა და ტარბში (საფრანგეთი).

იხ. ვიდეო პაულო კოელიო - ფრაზები და ციტატები, რომლის გააზრებასაც თქვენს გარშემო სამყაროს შეცვლის
დაიბადა რიო-დე-ჟანეიროში ინჟინერ პედროსა და ლიჟია კოელიოების შეძლებულ ოჯახში. შვიდი წლისა წმინდა ეგნატე ლოიოლას იეზუიტთა სკოლაში გაგზავნეს, სადაც წიგნების წერის სიყვარული პირველად გამოავლინა. მწერლად გახდომის სურვილს ოჯახმა მხარი არ აუბა და ახალგაზრდა პაულოს იურიდიულ ფაკულტეტზე ჩააბარებინა რიო-დე-ჟანიეროს უნივერსიტეტში, თუმცაღა, პაოლომ სწავლა მალევე მიატოვა და ჟურნალისტიკას მიჰყო
მევიოლინე ლორდი მენეჰინი და კოელი ყოველწლიურ სართაშორისო ეკონომიკურ ფორუმზე, შვეიცარია 1999წ

ხელი. საბოლოო ჯამში 17 წლის პაოლოს ოჯახთან ურთიერთობა იმდენად დაეძაბა, რომ ის კერძო ფსიქიატრიულ კლინიკაში მოათავსეს სამკურნალო კურსის გასავლელად. ვერც ელექტროშოკით მკურნალობამ, ვერც განმეორებითმა კურსმა პაოლოს საკუთარი თავისადმი რწმენა ვერ შეურყია - ამიტომაც, კლინიკადან გაიქცა, ცოტა ხანს იხეტიალა და შინ დაბრუნდა. ერთ წელიწადში სამოყვარულო თეატრალურ მოძრაობაში ჩაება, 60-იან წლებში აგრე რიგად პოპულარული იყო ბრაზილიაში არა მხოლოდ ხელოვნების თვალსაზრისით, არამედ პროტესტის გამოხატვის კუთხითაც. თეატრალურ-საპროტესტო აქტივობა კოელიოს კვლავ ფსიქიატრიული კლინიკით დაუგვირგვინდა, საიდანაც ისევ გაიქცა, მაგრამ უფულობამ მაინც შინ დააბრუნა. საბოლოოდ, მესამე ფსიქიატრიული მკურნალობის შემდეგ მისი ოჯახი შეეგუა, რომ პაოლო "ნორმალურ" სამუშაოს არასოდეს მოჰკიდებდა ხელს. პაოლო კოელიო ისევ და ისევ თეატრალურ და ჟურნალისტურ მოღვაწეობას განაგრძობდა.

1970 წელს მომავალმა მწერალმა მექსიკაშიპერუშიბოლივიაშიჩილეში, ჩრდილოეთ აფრიკასა და ევროპაში დაიწყო მოგზაურობა. ორიოდე წლის თავზე პაოლო სამშობლოში დაბრუნდა და სიმღერებისთვის ლექსების წერას შეუდგა იმხანად უკვე პოპულარული ბრაზილიელი მომღერლების კონცერტებისთვის; მან არაერთი სასიმღერო ტექსტი დაუწერა მომღერალ რაულ სეიშასს.

იხ. ვიდეო - ტოპ - 10 - ფაქტი  პაულო კოელიო









понедельник, 13 сентября 2021 г.

აბრაამ ლინკოლნი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           აბრაამ ლინკოლნი

 (ინგლ. Abraham Lincoln [ˈlɪŋkən]; დ. 12 თებერვალი1809 — გ. 15 აპრილი1865) — ამერიკის შეერთებული შტატების რიგით მე-16 პრეზიდენტი 1861 წლის მარტიდან 1865 წლის აპრილამდე, როდესაც ის მოკლეს. ის წარმატებით უძღვებოდა ქვეყანას ყველაზე რთული შიდა კრიზისის პერიოდში — ამერიკის სამოქალაქო ომის დროს. მან მოახერხა ერთიანობის შენარჩუნება და მონათმფლობელობის დასრულება. ლინკოლნი უმეტესწილად იყო თვითნასწავლი და პროფესიით ადვოკატი გახდა. 1830-იან წლებში იგი ასევე იყო ვიგების პარტიის ლიდერი და ილინოისის საკანონმდებლო ორგანოს წევრი, ასევე 1 ვადით 1847-1849 წლებში აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატაში მოღვაწეობდა.

ლინკოლნს ორჯერ ჰქონდა აშშ-ის სენატში არჩევის წარუმატებელი მცდელობა. როგორც მონობის წინააღმდეგ აქტიურმა მებრძოლმა, მან რესპუბლიკური პარტიის შიდა არჩევნები მოიგო 1860 წელს, როდესაც აშშ-ის სამხრეთ ნაწილის თითქმის მხარდაჭერის გარეშე, ამავე წელს საპრეზიდენტო არჩევნებშიც გაიმარჯვა, რითაც იგი პირველი რესპუბლიკელი პრეზიდენტი გახდა. მისი არჩევა გახდა სიგნალი 7 სამხრეთული მონათმფლობელი შტატისთვის, რომ დამოუკიდებლობა გაეცხადებინათ და გამოყოფოდნენ შტატებს. ამ ყველაფერმა ლინკოლნის პარტიას საშუალება მისცა კონგრესზე კონტროლისა, მაგრამ არანაირი კომპრომისების და ცვლილებებზე გამოსავალი არ მოიძებნა. ლინკოლნმა მეორე ინაუგურაციის დროს სიტყვით გამოსვლისას განაცხადა: „ორივე პარტია აპროტესტებს ომს, მაგრამ ერთ-ერთმა მათგანმა შეიძლება დაიწყოს ომი, რომელშიც ნაციას აძლევთ საშუალებას გადარჩენის, მეორემ კი უნდა მიიღოს ომი, რომლებიც დაიღუპებიან, და ომი დადგეს“

სამოქალაქო ომის დროს იგი პირადად წარმართავდა საომარ მოქმედებებს კონფედერაციის წინააღმდეგ, რომელიც იუნიონის გამარჯვებით დასრულდა. ლინკოლნი მთელი ომის განმავლობაში წარმატებით ცდილობდა არ დაეშვა დიდი ბრიტანეთის და სხვა ევროპული ქვეყნების ინტერვენცია. მან გაატარა ღონისძიებები, რომლებმაც გამოიწვია მონათმფლობელობის გაუქმება. გამოსცა ემანსიპაციის პროკლამაცია 1863 წელს, რომელიც კონსტიტუციის მე-13 შესწორებით განმტკიცდა. 1864 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ლინკოლნი მეორე ვადით აირჩიეს პრეზიდენტად.

სამოქალაქო ომში კონფედერაციული შტატების კაპიტულაციიდან მეხუთე დღეს, 1865 წლის 14 აპრილს, იგი სამხრეთელთა მხარდამჭერმა ჯონ ბუთმა სასიკვდილოდ დაჭრა. ლინკოლნი მეორე დღეს დილით გონებაზე მოუსვლელად გარდაიცვალა. ის აშშ-ის ოთხ მოკლულ პრეზიდენტს შორის პირველი იყო. მეცნიერების მიერ იგი აშშ-ის ერთ-ერთ საუკეთესო პრეზიდენტადაა მიჩნეული. ლინკოლნის პორტრეტი 5 დოლარიან ბანკნოტზეა გამოსახული.

იხ. ვიდეო აბრაამ ლინკოლნი - ამერიკელი პოლიტიკური მოღვაწის ყველაზე მნიშვნელოვანი გამონათქვამები და ციტატები

           
აბრაამ ლინკოლნი დაიბადა 1809 წლის 12 თებერვალს, რომელიც იყო მეორე შვილი თომას და ნენსი ლინკოლნების, ერთ-ოთახიანი ხის ქოხში სინკინგ სპრინგის ფერმაში, რომელიც ჰარდინის საგრაფოში, კენტუკში მდებარეობდა (ამჯერად ლარუა საგრაფო). ლინკოლნის ბაბუამ მამის მხრიდან, მისი ოჯახი ვირჯინიადან კენტუკში გადაიყვანა, სადაც მას აუჯანყდნენ და მოკლული იქნა ინდიელების მიერ 1786 წელს მის შვილებთან ერთად, რომელთა შორის ლინკოლნის მამა - თომასი იყო, რომელსაც ეძებდნენ. თომასი გადარჩა, თუმცა ახლოს იყო სიკვდილთან.ლინკოლნის დედა - ნენსი იყო ლუსი ჰენკსის ქალიშვილი, რომელიც დაბადებული იქნა მინერალ ქანთრში, დასავლეთ ვირჯინიაში, მაშინდელ ვირჯინიაში. ლუსი ნენსისთან ერთად კენტუკიში გადავიდა. ნენსი ჰენკსი დაქორწინდა თომასზე, რის შედეგადაც მან მოქალაქეობა მიიღო უმალვე. მან შეძლო რამდენიმე ფერმის შესყიდვა და მოგვიანებით გაყიდვა, მათ შორის ნობ კრიკის ფერმის. ოჯახი ესწრებოდა ბაპტისტების შეკრებებს ეკლესიაში, რომელიც ეწინააღმდეგებოდა ალკოჰოლს, ცეკვას და ქურდობას. თომასმა დიდი სტატუსი შეიძინა კენტუკიში, სადაც ის იჯდა როგორც ჟიური, აწარმოებდა პატრულირებას სოფელში და ასევე იცავდა პატიმრებს. როდესაც მისი ვაჟი - აბრაამი დაიბადა, თომასის მფლობელობაში უკვე ორი 600 აკრიანი (240 ჰექტარი) მიწები ჰქონდა, თავისივე პირუტყვით და ცხენებით. ამით თომასი ყველაზე მდიდარ ადამიანად ითვლებოდა სოფელში. მიუხედავად ამისა, 1816 წელს თომასმა დაკარგა ყველა მისი მიწა სასამართლოზე, მისი ყალბი მიწის მფლობელობის გამო.
იხ. ვიდეო საიდუმლო ისტორია აბრაამ ლინკოლნი


ოჯახი გადავიდა ჩრდილოეთით ოჰაიოს ტერიტორიაზე (რომელიც არა მონური ტერიტორია იყო) და დაიწყეს ახალი ცხოვრება პერი ქანთრიში, რომელიც ამჯერად სპენსერის საგრაფოა ინდიანას შტატში. ლინკოლნმა მოგვიანებით აღნიშნა მისი გადასვლა იყო „ნაწილობრივ მონობაზე აგებული“, თუმცა უმეტესწილას მიწის სიძნელეების გამო იყო გამოწვეული. ინდიანაში, როდესაც ლინკოლნი 9 წლის იყო, მისი დედა ნენსი გარდაიცვალა მოწამლული რძისგან 1818 წელს. დედის გარდაცვალების შემდეგ, მისმა უფროსმა დამ - სარამ აიღო მასზე ზრუნვის მოვალეობები მანამ, სანამ მამა მეორედ არ დაქორწინდებოდა 1819 წელს. სარა მოგვიანებით 20 წლის ასაკში მშობიარობას გადაყვა, როდესაც უკვე გარდაცვლილ ვაჟს ბადებდა.

თომას ლინკოლნის ახალი მეუღლე იყო ქვრივი სარა ბუშ ჯონსტონი, რომელიც 3 შვილის დედა იყო. ლინკოლნი ძალიან დაუახლოვდა მის დედინაცვალს, რომელსაც მას ხშირად „დედად“ მოიხსენიებდა. როგორც 10 წლის ბავშვი, ლინკოლნს არ მოსწონდა მძიმე მუშაობა, რომელიც დაკავშირებული იყო სიკვდილის ზღვართან, რის გამოც მას ხშირად როგორც ოჯახი, ასევე სამეზობლო მას ზარმაც პიროვნებად აღიქვამდა. როგორც კი წამოიზარდა, მან პასუხიმგებლობა აიღო ოჯახში როგორც ვაჟმა და დაიწყო გიტარაზე დაკვრა რკინიგზის შენობაში. მან მოიპოვა დიდი სიმამაცის და ტანადის იმიჯი ძალიან კონკურენტიან შეჯიბრში, სადაც მან გამოწვევა მიიღო ერთ-ერთი ყველაზე ხულიგნური დაჯგუფების „the Clary's Grove boys“ ლიდერისგან. ლინკოლნი ასევე დათანხმდა ვაჟის ობლიგაციებს, რისი მიხედვითაც, სამსახურიდან ყოველ ნაშოვნ ფულს, ის მამამისს მისცემდა 21 წლამდე. მოგვიანებით, ლინკოლნი ზოგჯერ თხოვდა ხოლმე მამამისს მისი ნაშრომიდან ფულს.  დრო და დრო, ლინკოლნი ხდება მამისგან დაშორებით, მამის სწავლის გამო. მაშინ როდესაც ახალგაზრდა ლინკოლნი წელიწადში რამდენიმე კლასს გადიოდა ხანდაზმულ მასწავლებლებთან, უმეტესწილად კი თავად იღებდა განათლებას კითხვით, რომელიც ის სოფელში ყოველ ახალ გამოჩენილი წიგნიდან იღებდა. მაინც წაიკითხა და გადაიკითხა მეფე ჯეიმზის ბიბლია, ოზოპის ფაბლსი, ბანიანი პილგრიმის პროგრესი, დეფოს რობინზონ კრუზო და ბენჯამინ ფრანკლინის ავტობიოგრაფია.

1830 წელს, რძის ავადმყოფობის გამო, რომელიც ოჰაიოს მდინარეზე გავრცელდა, ლინკოლნის ოჯახი დასავლეთისკენ გადავიდა, სადაც მათ მაკონ საგრაფოში დაიდეს ბინა, ილიონოისში, რომელიც ასევე თავისუფალი, არა-სამონო შტატი იყო. 1831 წელს, თომასმა ოჯახი კოულის საგრაფოში (ილინოისი) გადაიყვანა. ეს იყო ის პერიოდი, როდესაც ამბიციურმა 22 წლის ლინკოლნმა გადაწყვიტა გზა თავისით გაეკვლია უკეთესი ცხოვრებისთვის. კანოეთი მდინარეს გაყოლილი ლინკოლნი ნიუ-სალემის დასახლებაში აღმოჩნდა, სანგამონის საგრაფოში. 1831 წლის გაზაფხულისთვის, ნიუ-ჰალემის ბიზნესმენმა დენტონ ოფუტმა მის მეგობრებთან ერთად, აიღო წყალზე გასასვლელი ვაჭრობა ნიუ-სალემსა და ნიუ-ორლეანს შორს, სანგამონის გავლით ილინოისში და მისისიპის მდინარეზე. მას შემდეგ რაც ის ჩავიდა ნიუ-ორლეანსში და შეესწრო ქურდობას, მან შინ დაბრუნება გადაწყვიტა

                                                       

კანდიდატ აბრაამ ლინკლნის ესკიზი

ლინკოლნის პირველი რომანტიკული ინტერესი იყო ანა რათლეჯი, რომელსაც ის ნიუ-სალემში გადასვლისას შეხვდა. 1835 წელს, მათ ჰქონდათ გარკვეული ურთიერთობა, თუმცა ფორმალურად არ დაქორწილებულან. ანა 22 წლის ასაკში გარდაიცვალა 1835 წლის 25 აგვისტოს, იმ დროინდელი მეტად გავრცელებული დაავადება - ტიფის დროს. 1830-იანი წლების ადრეულ პერიოდში ის შეხვდა მერი ოუენს, რომელიც კენტუკიდან იყო, თუმცა მის დას სტუმრობდა. 1836 წლის მოგვიანებით, ლინკოლნი დათანხმდა, რომ ის დაიწყებდა შეხვედრას მერისთან თუ დაბრუნდებოდა ნიუ-სალემში. მერი 1836 წლის ნოემბერში დაბრუნდა, რასაც მათი ურთიერთობა მოჰყვა, მიუხედავად ამისა, მათ ამ ურთიერთობაზე სხვადასხვა ფიქრები ჰქონდათ. 1837 წლის 16 აგვისტოს, ლინკოლნმა მერის მიწერა წერილი, სადაც ის სთავაზობდა, რომ სურდა ურთიერთობას გაწყვეტა სადაც დიდ იმედს იტოვებდა, რომ მერი მასზე ნაწყენი არ იქნებოდა. მერის არასდროს უპასუხია ამ წერილისთვის, რაც მათი ურთიერთობის დასასრული იყო.

1840 წელს, ლინკოლნი დაქორწინდა მერი ტოდზე, რომელიც იყო მდიდარი მონათ-მფლობელის ოჯახიდან, ლექსინგტონიდან, კენტუკიდან. ისინი ერთმანეთს სპრინგფილდში, ილინოისის შტატში შეხვდნენ 1839 წლის დეკემბერში და დაინიშნენ მომდევნო დეკემბერს. ქორწილი დანიშნული იყო 1841 წლის 1 იანვარს, თუმცა იქნა გაუქმებული ლინკოლნის ინიციატივით, როდესაც ისინი დაშორდნენ კიდეც. ისინი მოგვიანებით კვლავ შეხვდნენ ერთმანეთს წვეულებაზე და ქორწილიც 1842 წლის 4 ნოემბერს ჰქონდათ სპრინგფილდში, მერის დაქორწინებულ დასთან. ქორწილის მზადების დროს კვლავ განგაშის გრძნობდა ლინკოლნი, რომელსაც როდესაც ჰკითხეს თუ როდის მიდიოდა, მან უპასუხა: „ჯოჯოხეთში, ვვარაუდობ“.

1844 წელს, წყვილმა შეიძინა სახლი სპრინგფილდში, ლინკოლნის საადვოკატო ბიუროსთან ახლოს. მერი ტოდ ლინკოლნი უვლიდა სახლს, ხშირად ნათესავის დახმარებით ან დაქირავებული მოახლესთან ერთად. რობერტ ტოდ ლინკოლნი დაიბადა 1843 წელს, ხოლო ედუარდ ბეიკერ ლინკოლნი (ედი) 1846 წელს. აღსანიშნავია ლინკოლნის სიყვარული ბავშვების მიმართ, რომელიც არ იყო მკაცრი შვილების მიმართ. ედუარდი გარდაიცვალა 1850 წლის 1 თებერვალს ტუბერკულოზის გამო. უილი ლინკოლნი დაიბადა 1850 წლის 21 დეკემბერს და გარდაიცვალა 1862 წლის 20 თებერვალს. ლინკოლნის მეოთხე შვილი თომას „ტედ“ ლინკოლნი დაიბადა 1853 წლის 4 აპრილს და გარდაიცვალა 1871 წლის 16 ივლისს 18 წლის ასაკში გულის შეტევით. რობერტი იყო მხოლოდ ერთადერთი ლინკოლნის შვილი, რომელმაც უფროს ასაკამდე მიაღწია და ჰყავდა შვილებიც. მისი უკანასკნელი შთამომავალი იყო შვილიშვილი რობერტ ტოდ ლინკოლნ ბექუითი, რომელიც 1985 წელს გარდაიცვალა.

ორივე მშობელზე დიდი გავლენა მოახდინა შვილების დაკარგვამ. მოგვიანებით, მერის ჰქონდა პრობლემები სტრესთან დაკავშირებით, ასევე რობერტ ლინკოლნი იყო დროებით ფსიქიკური ჯანმრთელობის გამოსასწორებლად საავადმყოფოში 1875 წელს. აბრაამ ლინკოლნს ჰქონდა პრობლემები მელანქოლიასთან დაკავშირებით, რომელსაც ამჯერად კლინიკურ დეპრესიებს უწოდებენ.

ლინკოლნის სიმამრი ცხოვრობდა ლექსინგონში, კენტუკის შტატში. ის და სხვა ტოდის ოჯახი იყვნენ ან მონათ-მფლობელები, ან მონათ-მოვაჭრეები. ლინკოლნი იყო ტოდთან ახლოს, ამიტომ ის ხშირად სტუმრობდა ლექსინგონში ხოლმე. ლინკოლნი იყო ძალიან თბილი როგორც ქმარი და მამა 4 შვილისა, მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად ვერ ატარებდა დროს მათთან.

იხ. ვიდეო 10 ფაქტი აბრაამ ლინკოლზე


1832 წელს, როდესაც ლინკოლნი 23 წლის იყო, მან და მისმა პარტნიორმა შეიძინეს პატარა გენერალური მაღაზია კრედიტით ნიუ-სალემში, ილინოისის შტატში. მიუხედავად ამისა, რეგიონში ეკონომიკას ცუდი პერიოდი ედგა, რის გამოც ლინკოლნმა მისი წილი მალევე გაყიდა. იმავე მარტის თვეში, ლინკოლნმა დაიწყო პოლიტიკური კარიერა მისი პირველი ილინოისის გენერალური ასამბლეის კამპანია. მან მიაღწია ადგილობრივ პოპულარობას, სადაც შეეძლო ხალხის დიდი მასა მიეზიდა მისი ლაპარაკის დროს ნიუ-სალემში, რომელსაც არ ჰყოფნიდა ძლიერი განათლება, გავლენიანი მეგობრები და ფული, რის გამოც მან მალევე დაკარგა პოპულარობა. ის ასევე გამოვიდა სანავიგაციო გაუმჯობესების შესახებ სენგამონის მდინარესთან

რჩევნებამდე, ლინკოლნი მსახურობდა ილინოისის მილიციაში კაპიტნის პოსტზე შავი ქორის ომის დროს 1832 წელს. დაბრუნების შემდეგ, ლინკოლნი აგრძელებს მის კამპანიას 6 აგვისტოს არჩევნებისთვის ილინოისის მთავარი ასამბლეისთვის. ლინკოლნი იყო 193 სმ სიმაღლის, საკმაოდ ღონიერი, რომ ნებისმიერ მოწინააღმდეგე შეეშინებინა. პირველი განცხადებით გამოსვლის დროს, როდესაც მან დაინახა, რომ მისი მომხრეზე თავდასხმა განხორციელდა ხალხის ბრბოში, ლინკოლნმა ერთი ხელით კისერში და ერთი ხელით შარვალში მოკიდა და მოისროლა. ლინკოლნმა დაასრულა მე-8 ადგილით ცამეტიდან (სადაც მოგვიანებით საუკეთესო 4 იქნა არჩეული), ასევე აღსანიშნავია, რომ ნიუ-სალემის ოლქში, მან 300 ხმიდან 277 მიიღო.

ლინკოლნი ნიუ-სალემში მსახურობდა, როგორც ფოსტალიონი, მოგვიანებით კი ოლქის ინსპექტორად, სადაც ყოველივე საქმის შესრულების დროს, პოემებს კითხულობდა. მოგვიანებით მან გადაწყვიტა გამხდარიყო ადვოკატი და დაიწყო კანონების თვით-შესწავლა ბლექსტოუნის ინგლისის კანონების წიგნის კომენტარების კითხვით. მისი სწავლის მეთოდს, ლინკოლნმა შემდეგნაირად უწოდა: „მე არავისთან ერთად არ ვსწავლობდი“. 1834 წელს, მისი მეორე კამპანია წარმატებული იქნა. მან მოახერხა შტატის კანონმდებლობების არჩევნებში მოგება, სადაც ის როგორც ვიგის პარტიის წარმომადგენელი წარდგა. ბევრი დემოკრატების წევრი დაეხმარა მას უფრო გავლენიანი ვიგების წინააღმდეგ. ის ადვოკატების კოლეგიაში 1836 წელს იქნა მიღებული, რასაც მისი სპრინგფილდ, ილინოისში გადასვლა მოჰყვა და გადიოდა პრაქტისებს ჯონ სტუარტის დაქვემდებარების ქვეშ, რომელიც მერი ტოდის ბიძაშვილი იყო.  ლინკოლნი შეძლებული და წარმატებული ადვოკატი გახდა, რომელმაც ძლიერი მეტოქის რეპუტაცია მოიპოვა დაკითხვებსა და ახლო არგუმენტებში. ის პარტნიორობდა სტეფენ ლოგანთან 1841-1844 წლებში, როდესაც დაიწყო მისი პრაკტიქები უილიამ ჰერნდონთან ერთად, რომელიც ლინკოლნს „ახალგაზრდა მსწავლელ ყმაწვილად“ ახასიათებს. ლინკოლნმა 4 წარმატებული ვადით იმსახურა ილინოისის წარმომადგენლების სახლში, რომელიც წარმოადგენდა სენგამონის საგრაფოს ვიგებს.

1835-1836 წლების საკანონმდებლო სესიაზე, მან ხმა მისცა თეთრი მამაკაცების საარჩევნო ხმის მიცემის უფლების გაფართოებას, იყვნენ მიწათ-მფლობელები თუ არა. ის იყო ცნობილი მისი „თავისუფალი მიწის“ პოზიციით, რომელიც მონობას და აბოლიციონიზმს ეწინააღმდეგებოდა. პირველი განცხადება ამის შესახებ მან 1837 წელს გააკეთა, როდესაც განაცხადა: „მონობის ინსტუტი დაფუძნებულია არასამართლიანობაზე, რაც ცუდი პოლიტიკის ბრალია, თუმცა ამის მიმღები, მის გავრცობაზე უფრო ზრუნავს, ვიდრე ამ ბოროტების შემცირებაზე“. ის ყურადღებით მიჰყვებოდა ჰენრი კლეის ამერიკის კოლონიზაციის სახალხო პროგრამას, რომელიც მონობის სრულ გაუქმებას ემსახურებოდა და ცდილობდა დახმარებოდა მონების გათავისუფლებას.

იხ. ვიდეო

1830 წლიდან მოყოლებული, ლინკოლნი მტკიცედ იდგა ვიგების რიგებში და 1861 წელს განაცხადა კიდეც, რომ „გახლდა ძველი ვიგი, ჰენრი კლეის მოსწავლე“. პარტია, მათ შორის ლინკოლნი პრივილეგიას ეკონომიკის მოდერნიზაციას ანიჭებდნენ საბანკო სფეროში, შიდა საფინანსო სიტუაციების გაუმჯობესებას, მათ შორის სარკინიგზო გზის, ასევე ემხრობოდა ურბანიზაციის საკითხს.

1846 წელს, ლინკოლნი არჩეული იქნა აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატაში, სადაც მან 1 ორწლიანი ვადით იმოღვაწევა. ის იყო ერთადერთი ვიგი ილინოისის დელეგაციაში, თუმცა წარმოაჩინა პარტიისადმი თავისი ლოიალურობა, მიიღო მონაწილეობა ყველა ხმის მიცემაში და სიტყვით გამოსვლაში, რომელიც პარტიას წარმოაჩენდა. ლინკოლნმა აბოლიციონისტ კონგრესმენ ჯოშუა გიდინგსთან თანამშრომლობით დაწერა კანონპროექტი, კოლუმბიის ოლქში მონობის აკრძალვის შესახებ, რომელიც ასევე მონათმფლობელების კომპენსაციას ითვალისწინებდა, ასევე გაქცეული მონების დაბრუნების ორგანოს შექმნას, ამ საკითხზე კი საერთო ხმის მიცემას. მან გააუქმა კანონპროექტი, როდესაც საჭირო ხმების რაოდენობა ვერ მიიღო ვიგი მხარდამჭერებისგან. საგარეო და საომარი პოლიტიკის თაობაზე, ლინკოლნი გამოვიდა ამერიკა-მექსიკის ომის წინააღმდეგ. ლინკოლნი ასევე მხარს უჭერდა უილმოტ პროვისოს იმის შესახებ, რომ თუ ის იქნებოდა მიღებული აშშ-ის ტერიტორიაზე მექსიკიდან, თავისუფალი იქნებოდა მონობიდან



უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი) ინგლ. Ancient Aliens Ancient Aliens არის ამერიკული...