ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   კლასიკური ოპერა

                     ნიბელუნგის ბეჭედი

,,რაინის ოქრო'' პირველი სცენა ბაიროითის ფესტივალი 1876წ-დამ დადგმიდან

(გერმ. Der Ring des Nibelungen), WWV 86 — რიხარდ ვაგნერის ოთხნაწილიანი საოპერო ციკლი მისივე ლიბრეტოთი და დეტალური სცენური მითითებებით; კომპოზიტორის opus summum, რომელზეც იგი, სხვადასხვა ინტერვალებით, 26 წლის განმავლობაში, 1848 წლიდან 1874 წლამდე მუშაობდა. მასში შემავალი მუსიკალური დრამები ზედაპირულად არის დაფუძნებული სკანდინავიურ საგაზე „სიმღერა ნიბელუნგებზე“ (გერმ. Nibelungenlied). კომპოზიტორმა ციკლს „Bühnenfestspiel“ („სასცენო საფესტივალო წარმოდგენა“) უწოდა, რომელიც გადანაწილებულია სამ დღეზე და წინა საღამოზე (გერმ. Vorabend). ხშირად მოიხსენიება, როგორც „ბეჭდის ციკლი“, „ვაგნერის ბეჭედი“, ან უბრალოდ, „ბეჭედი“.

ტეტრალოგია შემდეგი ოპერებისგან შედგება:

• Das Rheingold („რაინის ოქრო“)
• Die Walküre („ვალკირია“)
• Siegfried („ზიგფრიდი“)
• Götterdämmerung („ღმერთების დაისი“)

ინდივიდუალური ნაწარმოებები ზოგჯერ ცალკეც სრულდება. ყველა მათგანი შეიცავს დიალოგებს, რომლებიც წინა ოპერების მოვლენებს შეეხება, ამდენად, შესაძლებელია მთლიან სიუჟეტში გარკვევა სრული ციკლის ნახვის გარეშეც, თუმცა, ვაგნერის განზრახვა მათი ერთმანეთის მიყოლებით შესრულება იყო, რაც პირველად 1876 წელს განხორციელდა ბაიროითის ფესტივალზე. ციკლი 13 აგვისტოს, „რაინის ოქროთი“ დაიწყო და 17 აგვისტოს, „ღმერთების დაისით“ დასრულდა. მთლიანი წარმოდგენა, საშუალოდ, 15 საათი გრძელდება, მოითხოვს 100-ზე მეტი მუსიკოსისგან შემდგარ ორკესტრს (რომელშიც შედის 6 არფა და 4 ტენორის ტუბა, რომელიც ვაგნერმა სპეციალურად დაამზადებინა), 34 სოლისტს და ორ გუნდს. საოპერო რეჟისორის, ენტონი ფროიდის მიხედვით, „ნიბელუნგის ბეჭედი ხელოვნების ამ ფორმის უმაღლეს ნიშნულს წარმოადგენს, ყველაზე მასიურ გამოწვევას ნებისმიერი საოპერო თეატრისათვის“

იხ. ვიდეო - Richard Wagner - Der Ring des Nibelungen - Der Ring des Nibelungen (The Ring of the Nibelung) is a cycle of four epic operas by the German composer Richard Wagner. Wagner wrote the libretto and music over the course of about twenty-six years, from 1848 to 1874. The four operas that constitute the Ring cycle are, in the order of the imagined events they portray: - er Ring des Nibelungen (ნიბელუნგის ბეჭედი) არის გერმანელი კომპოზიტორის რიჩარდ ვაგნერის ოთხი ეპიკური ოპერების ციკლი. ვაგნერმა დაწერა ლიბრეტო და მუსიკა დაახლოებით ოცდაექვსი წლის განმავლობაში, 1848 წლიდან 1874 წლამდე. ოთხი ოპერა, რომლებიც ქმნიან ბეჭდის ციკლს, წარმოსახვითი მოვლენების თანმიმდევრობით არის წარმოდგენილი:

შექმნის ისტორია - „ბეჭდის“ ევოლუცია გრძელი და მტანჯველი პროცესი იყო, რომელსაც ვაგნერმა მეოთხედ საუკუნეზე მეტი მოანდომა. იმ მოვლენათა ზუსტი თანმიმდევრობა, რომლებმაც კომპოზიტორი ამ კოლოსალური პროექტის იდეამდე მიიყვანა, დღესაც გაურკვეველია. „ბეჭდის“ ტექსტზე მუშაობა მან 1848 წელს დაიწყო და 1853 წელს, მათი კერძო გამოცემით დაასრულა, ხოლო დანარჩენი დრო მუსიკის შექმნას დასჭირდა. ბოლო ოპერის, „ღმერთების დაისის“ ფინალური სცენა 1856-დან 1872 წლამდე არაერთხელ შეიცვალა, ხოლო „ზიგფრიდის“ და „ღმერთების დაისის“ სახელწოდებები 1856 წლამდე გარკვეული არ იყო.

ვსგნერი 1853წ-ს ციურიხში. ამ დროს დაიწყო ,, ბეჭედზე'' მუშაობა

კომპოზიტორის მონათხრობის მიხედვით, რომელიც მოცემულია მისივე ავტობიოგრაფიულ წიგნში „ჩემი ცხოვრება“ (Mein Leben), 1848 წლის თებერვლის რევოლუციის შემდეგ მას გაუჩნდა პიესის იდეები საღვთო რომის ჰოენშტაუფენი იმპერატორის, ფრიდრიხ ბარბაროსას შესახებ. ამ პიროვნებას ვაგნერი უყურებდა, როგორც „ძველი, წარმართი ზიგფრიდის ხელახალ დაბადებას“. შემდეგ, 1848 წლის ზაფხულში, დაწერა ესე Die Wibelungen: Weltgeschichte aus der Saga („ვიბელუნგები: საგაში მოყოლილი მსოფლიო ისტორია“), სადაც საუბრობს გარკვეულ (როგორც აღმოჩნდა, არარსებულ) ისტორიულ კავშირზე ჰოენშტაუფენებსა და ლეგენდარულ ნიბელუნგებს შორის. ამან მიიყვანა ზიგურდის (ზიგფრიდის) შესახებ ოპერის შექმნის იდეამდე და 1848 წლის ოქტომბრისთვის მთლიანი „ბეჭდის“ კონცეფცია უკვე მზად იყო.

ეს საკმაოდ პირდაპირი მონათხრობი „ბეჭდის“ წარმოშობაზე ბევრი ავტორიტეტული მკვლევარის ეჭვს იწვევს, რომლებიც ვაგნერს ფაქტების დამახინჯებასა და ისტორიის საკუთარ ვერსიაზე მათ მორგებაში ადანაშაულებენ. რეალურად, მისი პირველი გეგმა ფრიდრიხ ბარბაროსას თემაზე ხუთმოქმედებიანი დრამის შესახებ თებერვლის რევოლუციამდე დაახლოებით თექვსმეტი თვით ადრე, 1846 წლის ოქტომბრით თარიღდება. მეტიც, შესაძლებელია, რომ ზიგფრიდის შესახებ ოპერის შექმნის იდეა მას უფრო ადრეც, 1843 წელს მოსვლოდა, როცა იაკობ გრიმის Deutsche Mythologie („გერმანული მითოლოგია“) წაიკითხა, ან 1844 წელს, როცა დრეზდენის სამეფო ბიბლიოთეკიდან ნიბელუნგების შესახებ რამდენიმე ნაშრომი გამოიტანა. რაც შეეხება ესეს (Die Wibelungen), მასზე მუშაობა, ყველაზე ადრე, 1848 წლის დეკემბერში უნდა დაეწყო და დასრულებული უნდა ჰქონოდა 1849 წლის 22 თებერვალს, როცა ის მეგობარს, ედუარდ დევრინტს წაუკითხა.

ნებისმიერ შემთხვევაში, ზიგფრიდის შესახებ ოპერაზე ვაგნერი დანამდვილებით ფიქრობდა 1848 წლის 1 აპრილს, როცა თავისი გეგმების შესახებ დევრინტს აცნობა. ორი თვის შემდეგ, მსგავსი პროექტი განიხილა კომპოზიტორ რობერტ შუმანთანაც.

ვაგნერი, სავარაუდოდ, წაახალისა არაერთი გერმანელი ინტელექტუალის მოსაზრებამაც, რომ იმდროინდელ ხელოვანებს შთაგონება უნდა ეძებნათ „ნიბელუნგების სიმღერაში“, XII საუკუნის საშუალო ზემოგერმანულენოვან ეპოსში, რომელსაც, 1755 წელს ხელახლა აღმოჩენიდან მოყოლებული, გერმანელი რომანტიკოსები ერთხმად ადიდებდნენ, როგორც „ეროვნულ ეპოსს“. 1844-1846 წლებში ფრიდრიხ თეოდორ ფიშერი, ლუის ოტო-პიტერსი და ფრანც ბრენდელი გერმანელ კომპოზიტორებს მოუწოდებდნენ, Nibelungenlied-ზე დაყრდნობით „ეროვნული“ ოპერა შეექმნათ. ფიშერის წარმოდგენით, ოპერის მოვლენები ზიგფრიდის გუნთერის კარზე მისვლიდან მის სიკვდილამდე ორი საღამოს მანძილზე უნდა წარმოდგენილიყო, რისგანაც, შესაძლოა მომდინარეობდეს ვაგნერის მსგავსი იდეა „ბეჭდის“ რამდენიმედღიანი წარმოდგენის შესახებ.

ტექსტი

ვაგნერის ლიბრეტოები, რომელთაც ყოველთვის თავად წერდა, მზადყოფნამდე რამდენიმე ეტაპს გადიოდა ხოლმე. თავდაპირველად, კეთდებოდა პროზაული მონახაზი (Prosaskizze), რომელშიც მოქმედების მოკლე დრამატურგიული სიუჟეტი იყო მოცემული. შემდეგი ეტაპი იყო პროზაული ესკიზი (Prosaentwurf), რომელშიც მოქმედებები და სიუჟეტი დეტალურად იყო გავრცობილი. შემდეგ კეთდებოდა პოეტური ესკიზი (Erstschrift des Textbuches), ლიბრეტოს სამუშაო ვერსია ლექსის სახით, რომლისთვისაც ვაგნერი ძველგერმანულ ალიტერაციულ სალექსო ფორმას, შტაბრაიმს (Stabreim) იყენებდა. როგორც წესი, ამ ეტაპზე ხდებოდა შინაარსსა და სიუჟეტში საბოლოო ცვლილებების შეტანა და ზოგჯერ, ემატებოდა ისეთი ელემენტებიც, რომლებიც პროზაულ ვარიანტებში არ იყო. საბოლოოდ, კეთდებოდა ლიბრეტოს თეთრი პირი (Reinschrift des Textbuches), სუფთად გადაწერილი საბოლოო ლიბრეტო ლექსის სახით, რომელსაც ვაგნერი „პოემას“ (Dichtung) უწოდებდა ხოლმე. რა თქმა უნდა, პროცესი ამით არ სრულდებოდა და ავტორი საბოლოო ვერსიაშიც აკეთებდა შესწორებებს, ზოგჯერ კი მის რამდენიმე ვერსიასაც ამზადებდა ხოლმე.

ზიგფრიდის შესახებ განზრახული ოპერის მომზადების პროცესში ვაგნერმა შეადგინა რელევანტური გერმანული და სკანდინავიური მითების წინასწარი კვლევა, სახელწოდებით, Die Nibelungensage (Mythus) („ნიბელუნგების საგა (მითი)“). ეს გრძელი პროზაული სცენარი, რომელიც 1848 წლის 4 ოქტომბერს დაასრულა, მოიცავს „ბეჭდის“ მთლიანი ციკლის მონახაზს, თუმცა არ არსებობს იმის მტკიცებულება, რომ ვაგნერი ამ დროს სხვა ოპერების შექმნასაც განიხილავდა, გარდა ერთისა – ზიგფრიდის სიკვდილის შესახებ. გადათეთრების შემდეგ, 1848 წლის 8 ოქტომბერს, ამ ტექსტს სახელი გადაერქვა და ეწოდა Die Sage von den Nibelungen („ნიბელუნგების საგა“). ვაგნერის ტექსტური ნამუშევრების სრულ გამოცემაში (Gesammelte Schriften und Dichtungen) მას ეწოდება Der Nibelungen-Mythus: als Entwurf zu einem Drama („ნიბელუნგების მითი: როგორც დრამის ესკიზი“).

„ნიბელუნგების სიმღერის“ პირველი გვერდი

ამ პროზაული სცენარის მზადების პროცესში ვაგნერი დაეყრდნო არაერთ ნამუშევარს გერმანული და სკანდინავიური მითოლოგიის შესახებ, როგორც პირველწყაროებს (როგორც წესი, თანამედროვე გერმანულ თარგმანებს, თუმცა, ძველსკანდინავიური და საშუალო ზემოგერმანული ენების გარკვეული ცოდნა თავადაც გააჩნდა), ისე კომენტარებსაც. პირველთა შორის ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო Völsunga Saga, „პოეტური ედა“, „პროზაული ედა“, „სიმღერა ნიბელუნგებზე“ (Nibelungenlied) და „თიდრეკსის საგა“ (Thidriks saga af Bern), ხოლო გვიანდელ ნაწარმოებებს შორის – იაკობ გრიმის „გერმანული მითოლოგია“ და ვილჰელმ გრიმის „გერმანული საგმირო საგა“. ამათ გარდა, ვაგნერმა გარკვეული დეტალები აიღო სულ მცირე ოცდაორი სხვა წყაროდანაც, რომელთა შორისაც იყო ფილოსფიური ტექსტებიც, რაც „ბეჭდის“ სიმბოლიზმში აისახა. ვაგნერი ხშირად ეწინააღმდეგება თავისივე წყაროებს, სრულიად განსხვავებულ ამბებს ერთ ნარატივში აქცევს, ქმნის ახალ პერსონაჟებს რამდენიმე არსებული პერსონაჟის შერწყმით და ა.შ. ამდენად, შეიძლება ითქვას, რომ ვაგნერის ფინალური სცენარი ისეთივე უნიკალურ ქმნილებას წარმოადგენს, როგორც მისი წყაროები, მაგალითად, „ნიბელუნგების სიმღერა“.

„ზიგფრიდის სიკვდილი“

რამდენადაც Die Sage von den Nibelungen უკვე შეიცავდა სიუჟეტის დეტალებს, ვაგნერი პირდაპირ პროზაული ესკიზის გაკეთებაზე გადავიდა ოპერისთვის სახელწოდებით Siegfried’s Tod („ზიგფრიდის სიკვდილი“). მიმოწერებში და ავტობიოგრაფიაში (Mein Leben) ამ ოპერას ვაგნერი, შემოკლებით, ხშირად „ზიგფრიდს“ უწოდებს, რაც იგივე სახელწოდების გვიანდელ ოპერასთან მის აღრევას იწვევს ხოლმე. 1848 წლის 28 ოქტომბერს ვაგნერმა „ზიგფრიდის სიკვდილის“ პროზაული ესკიზი დევრინტს წაუკითხა, რომელმაც სიუჟეტის ბუნდოვანებასთან დაკავშირებით კრიტიკული შენიშვნები გამოთქვა, რის შემდეგაც ვაგნერმა ორი სცენისგან შემდგარი პროლოგი შეადგინა, რამაც ზოგიერთ საკითხს ნათელი მოჰფინა. 

ყველაზე ადრეული წყარო, სადაც ვაგნერი Nibelungenlied-ზე დაფუძნებული სამი ოპერის სპეციალურ საფესტივალო დარბაზში შესრულებაზე საუბრობს, არის მისი ავტობიოგრაფიული ნაშრომი Eine Mittheilung an meine Freunde („გასაუბრება ჩემს მეგობრებთან“), რომელიც 1851 წლის აგვისტოში დაწერა.

თავისი ტექსტით, პროლოგით და სტრუქტურით „ზიგფრიდის სიკვდილი“ აღმოჩნდა მონახაზი ტეტრალოგიის ბოლო ოპერისა „ღმერთების დაისი“ (Götterdämmerung). მისი ლიბრეტოს დასრულების შემდეგ ვაგნერმა, სხვადასხვა მიზეზის გამო, პროექტი გვერდზე გადადო და სხვა საქმეებს მიჰყო ხელი. 1848 წლის დეკემბრიდან 1850 წლის მარტამდე მან რამდენიმე ცნობილი ესე დაწერა, ზოგიერთი მათგანი – საკმაოდ მასშტაბური. აგრეთვე, დიდი დრო დაუთმო რამდენიმე სხვა ოპერის სცენარზე მუშაობას, რომლებიც ისეთ ისტორიულ და მითოლოგიურ ფიგურებს შეეხებოდა, როგორიცაა იესო ქრისტე, აქილევსი, ფრიდრიხ ბარბაროსა და ვილანდ მჭედელი. არცერთ ამ ოპერას დღის სინათლე არ უხილავს, თუმცა შემორჩენილია გარკვეული ესკიზები ოპერისთვს „იესო ნაზარეველი“ (Jesus von Nazareth).

ამ პერიოდში ვაგნერი აქტიურად იყო ჩართული პოლიტიკაში და 1849 წლის დრეზდენის მაისის აჯანყებაშიც მონაწილეობდა, რომლის ჩახშობის შემდეგაც მასზე დაკავების ორდერი გასცეს. ის გერმანიიდან შვეიცარიაში გაიქცა და ციურიხში დასახლდა.

ტრილოგია

მითურ ურჩხულ ფაფნირთან მებრძოლი ზიგფრიდის ქანდაკება ბრემენში

თანდათან, ვაგნერს გაუჩნდა იდეა საოპერო ტრილოგიაზე, რომელიც „ზიგფრიდის სიკვდილით“ დასრულდებოდა. იდეა არცთუ ახალი იყო. 1847 წელს მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა ესქილეს ბერძნული ტრილოგიის, „ორესტიას“, იოჰან გუსტავ დროიზენისეულმა გერმანულმა თარგმანმა. 1849 წელს, დრეზდენიდან გაქცევის შემდეგ, წაიკითხა დროიზენის მიერ აღდგენილი იგივე დრამატურგის ტრილოგია „პრომეთეა“, რომელიც შეიცავს ცნობილ ტრაგედიას „მიჯაჭვული პრომეთე“ (ამ უკანასკნელის ესქილესადმი კუთვნილება დღეს ეჭვის ქვეშ დგას, თუმცა, ვაგნერის დროს ასე მიაჩნდათ). სამართლიანი იქნებოდა, განხორციელებულიყო გერმანული ტრაგედიებისგან შემდგრი მსგავსი ტრილოგია ამისთვის „სპეციალურად განკუთვნილ ფესტივალზე“.

1850-51 წლის ზამთარში დაებადა იდეა, დაეწერა კომიკური ოპერა ცნობილ ხალხურ ზღაპარზე Vor einem, der auszug, das Fürchten zu lernen („ბიჭზე, რომელმაც გადაწყვიტა შიში ესწავლა“), რომელსაც „გრიმის ზღაპრებში“ წააწყდა. მოგვიანებით, მეგობარს, მევიოლინე თეოდორ ულიგს სწერდა, რომ ამ ახალგაზრდაში სწორედ თავის ზიგფრიდს ხედავდა. 1851 წლის მაისში მოამზადა რამდენიმე ფრაგმენტული ესკიზი „ზიგფრიდის სიკვდილის“ კომიკური წინაისტორიისთვის, რომელსაც ჯერ Jung-Siegfried, ხოლო შემდეგ Der junge Siegfried („ახალგაზრდა ზიგფრიდი“) უწოდა. აგვისტოსთვის ტექსტის თეთრი პირი მზად იყო და ვაგნერმა მუსიკის წერაც დაიწყო. ეს ოპერა არ დასრულებულა, თუმცა მისი ელემენტები მოგვიანებით, „ზიგფრიდის“ წერისას იქნა გამოყენებული.

„ახალგაზრდა ზიგფრიდი“ და „ზიგფრიდის სიკვდილი“ ვაგნერს ამ დროისათვის უკვე ნათლად ჰქონდა წარმოდგენილი, როგორც ტრილოგიის მეორე და მესამე ოპერები, თუმცა, ოქტომბერში გადაწყვიტა, რომ ამ ტრილოგიას პრელუდია სჭირდებოდა, რაც კვლავ ესქილეს და ანტიკური ტრაგედიების გავლენით შეიძლება აიხსნას. იგივე მიზეზი შეიძლება ჰქონდეს იმასაც, რომ ვაგნერი ციკლს ყოველთვის „ტრილოგიას“ უწოდებდა და არა „ტეტრალოგიას“.

1851 წლის ოქტომბერში მოამზადა მოკლე პროზაული მონახაზი ოპერისთვის, რომელიც ტრილოგიის წინ უნდა შესრულებულიყო. სახელწოდებების თავდაპირველ ვარიანტებს შორის იყო Der Raub: Vorspiel („ქურდობა: პრელუდია“), Der Raub des Rheingoldes („რაინის ოქროს ქურდობა“) და Das Rheingold (Vorspiel) („რაინის ოქრო (პრელუდია)“). მომდევნო თვეში მზად იყო მთავარი ტრილოგიის პირველი ოპერის მონახაზიც, სახელწოდებით Siegmund und Sieglinde: der Walküre Bestrafung („ზიგმუნდი და ზიგლინდე: ვალკირიას სასჯელი“). 1852 წლის მარტსა და ნოემბერს შორის ამ მოკლე მონახაზებმა ჩვეული ეტაპები გაიარა, პროზაული მონახაზებიდან სრულ პროზაულ ესკიზებამდე და შემდგომ, პოეტურ ესკიზებამდე. ამ დროს მათ უკვე ჰქონდათ სახელწოდებები „რაინის ოქრო“ და „ვალკირია“.

„ნიბელუნგის ბეჭედი“

მთავარი ციკლისთვის სახელწოდებაზე Der Ring des Nibelungen („ნიბელუნგის ბეჭედი“) ვაგნერი 1852 წელს შეჩერდა. ამავე წლის ნოემბერსა და დეკემბერში მნიშვნელოვანი ცვლილებები შევიდა „ახალგაზრდა ზიგფრიდის“ და „ზიგფრიდის სიკვდილის“ ლიბრეტოებში. მათში აისახა ციკლის გაფართოება და ვოტანის (ოდინის) პერსონაჟის გაზრდილი მნიშვნელობა, აგრეთვე, ვაგნერზე ლუდვიგ ფოიერბახის ფილოსოფიის გავლენა.

„რაინის ოქროს“ და „ვალკირიას“ თეთრი პირები, ასევე, „ზიგფრიდის სიკვდილის“ თეთრი პირის მეოთხე ვერსია 1852 წლის 15 დეკემბრისთვის მზად იყო და ისინი 1853 წლის თებერვალში გამოიცა. დაიბეჭდა ორმოცდაათამდე ეგზემპლარი. 1853 წლის 16-19 თებერვალს კომპოზიტორმა ისინი საჯაროდ წაიკითხა ციურიხის სასტუმროში Baur au Lac. თუმცა, საბოლოო ვერსიას არც ეს ტექსტი წარმოადგენდა, რამდენადაც კომპოზიტორი ხშირად ცვლიდა ლიბრეტოებს მუსიკის წერის დროს.

დაახლოებით 1856 წელს დაერქვა საბოლოო სახელი ციკლის მესამე და მეოთხე ოპერებს, შესაბამისად, Siegfried („ზიგფრიდი“) და Götterdämmerung („ღმერთების დაისი“). 1863 წელს „ბეჭდის“ ოთხივე ოპერის ტექსტი ამჟამინდელი სათაურებით გამოქვეყნდა.

მუსიკა

მუსიკაზე მუშაობას ვაგნერი გარკვეული წინასწარი კვლევების შემდეგ, 1853 წლის სექტემბერში შეუდგა. ლიბრეტოებისგან განსხვავებით, მუსიკის წერა მან სწორი თანმიმდევრობით დაიწყო – „რაინის ოქრო“ 1854 წლის სექტემბერში, ხოლო „ვალკირია“ 1856 წლის მარტში დასრულებული იყო.

როგორც ჩანს, „ზიგფრიდის სიკვდილისგან“ განსხვავებით, მუსიკის წერა ამჯერად საკმაოდ სწრაფად და სირთულეების გარეშე მიმდინარეობდა. ამ დროს შეიქმნა ლაიტმოტივების უმეტესობა და ჩამოყალიბდა მათი განვითარების ხერხები, რამაც კულმინაციას „ღმერთების დაისში“ მიაღწია.

1856 წლის სექტემბერში, „ზიგფრიდის“ მუსიკის წერისას, ვაგნერი პირველ სიძნელეებს წააწყდა. 1857 წლის 18 ივნისს, პარტიტურაზე გააკეთა ჩანაწერი „ტრისტანი უკვე გადაწყვეტილია“. ამ დროს „ზიგფრიდის“ მეორე მოქმედება დასრულებული არ იყო.

პროექტის შეჩერება

კომპოზიციის პროცესი 1857 წლის 9 აგვისტოს შეწყდა. ეს გადაწყვეტილება რამდენიმე ფაქტორით შეიძლება აიხსნას. გადაღლილობას, რომელიც პროექტზე თითქმის ათწლიანი მუშაობის შედეგი იყო, შემოქმედებითი და ფინანსური სირთულეებიც დაემატა, განსაკუთრებით რთული კი ზიგფრიდის და ბრუნჰილდეს სასიყვარულო დუეტის დაწერა აღმოჩნდა. ასევე, დიდ გამოწვევას წარმოადგენდა „ღმერთების დაისიც“.

ვაგნერმა გადაწყვიტა სხვა პროექტებისთვის მიეხედა, რომლებზეც უფრო მიუწევდა გული. პირველი იყო „ტრისტან და იზოლდა“, რომლის პრემიერაც 1865 წელს შედგა, მეორე კი „ნიურნბერგელი მაისტერზინგერები“, რომელიც 1868 წელს შესრულდა. ორივე მათგანს დაუყოვნებელი და უდიდესი წარმატება მოჰყვა, რამაც ხელი შეუწყო ვაგნერს, უკეთ მომზადებულიყო გერმანული თეატრის რევოლუციისთვის. 1864 წელს გაიცნო ბავარიის ახალგაზრდა მეფე ლუდვიგ II, რომელიც კომპოზიტორის მხურვალე თაყვანისმცემელი გახდა. მისი ვალების გადახდასთან ერთად, მეფე მხარში ამოუდგა „ბეჭდის“ პროექტს და გადადგა ნაბიჯები მიუნხენში მისთვის განკუთვნილი თეატრის ასაშენებლად.

არასწორი იქნება, დავასკვნათ, რომ ამ 12 წლის განმავლობაში პროექტთან დაკავშირებით არაფერი გაკეთებულა. მიუხედავად იმისა, რომ პარტიტურას არაფერი შემატებია, კომპოზიტორი ამ პერიოდს აქტიურად იყენებდა კვლევისა და ესკიზების გაკეთებისთვის. 1864 წელს მან თანდათან დაიწყო შემობრუნება პროექტისკენ. 26 სექტემბრით დათარიღებულ წერილში მეფეს სწერს:

გადავწყვიტე, შევწყვიტო სხვა ყოველგვარი სამუშაო, რაც უნდა მომგებიანი იყოს ის თავისი სიიოლის გამო, რათა მთელი ძალებით, დაუყოვნებლივ შევუტიო ჩემს დიდ ნაწარმოებს ნიბელუნგების შესახებ.

კომპოზიციის განახლება და დასრულება

ბაიროითის საფესტივალო სახლი. დაახლოებით 1895 წელს გადაღებული სურათის ფოტოქრომია

ექსკლუზიურად „ბეჭედზე“ გადართვა ვაგნერმა მხოლოდ 1868 წლის ივნისში, „მაისტერზინგერების“ დასრულების შემდეგ შეძლო. პირველ რიგში, გადააკეთა და შეამსუბუქა „ზიგფრიდის“ პირველი მოქმედების გაორკესტრება. 23 თებერვალს დაასრულა I და II მოქმედება, ხოლო 1 მარტს დაიწყო და წლის ბოლოსთვის დაასრულა მესამე. 2 ოქტომბერს მეორედ სცადა ნორნების სცენის დაწერა, ამჯერად, წარმატებით. 1870 წლის იანვრით თარიღდება „ღმერთების დაისის“ პირველი ესკიზები.

ლუდვიგ II, უკვე ვაგნერის მთავარი მფარველი, ციკლის დასრულებას არ დაელოდა და 1864 წელს „რაინის ოქროს“ და „ვალკირიას“ დადგმა ბრძანა. ვაგნერი წინააღმდეგი იყო, თუმცა მეფის კაპრიზის წინააღმდეგ ვერას გახდა, რადგანაც ლუდვიგი ოფიციალური მფლობელი იყო პარტიტურებისა, რომლებიც თავად კომპოზიტორმა აჩუქა, თუმცა, მომავალში მსგავსი გადაწყვეტილების განმეორების შიშით, მომდევნო ორი ოპერის პროგრესი მეფეს დაუმალა. შედეგად, პირველი ორი ოპერა ციკლისგან განცალკევებით დაიდგა მიუნხენის ოპერაში. 1869 წლის 22 სექტემბერს შესრულდა „რაინის ოქრო“, რომლის რეჟისორი იყო რაინჰარდ ჰალვაქსი. ვაგნერის რეაქცია უკმაყოფილო და სარკასტული იყო. განსაკუთრებით არ მოსწონდა ფრანც ვიულნერის დირიჟორობა, რომელმაც, მეფის დაჟინებით, ავტორის რჩეული, ჰანს რიხტერი ჩაანაცვლა. 1870 წლის 26 ივნისს შესრულდა „ვალკირია“, რეჟისორი იყო პიქსისი, ხოლო დირიჟორი – ჰალვაქსი. ორივე მათგანმა ვაგნერის რისხვა დაიმსახურა.

ამავე დროს, კომპოზიტორი აგრძელებდა ტეტრალოგიის დასადგმელად შესაფერისი ადგილის ძებნას. 1871 წელს, ჰანს რიხტერის რჩევით, ეწვია მარკგრაფის ოპერის თეატრს ბაიროითში, სადაც გაუჩნდა იდეა, აეშენებინა ახალი საფესტივალო თეატრი (Festspielhaus) იმავე ქალაქში მდებარე გორაკზე. ქალაქის მუნიციპალიტეტი ამ იდეას აღფრთოვანებით შეხვდა და თანხმობაც სწრაფად განაცხადა. ლუდვიგ II-ს და მარი ფონ შლაინიცის პატრონაჟმა საშუალება მისცა ვაგნერს, თავადვე ჩაედო საძირკვლის ქვა 1872 წლის 22 მაისს  შენობისთვის, რომელიც ბაიროითის საფესტივალო სასახლე უნდა გამხდარიყო. გოტფრიდ ზემპერის პროექტი, ფინანსური მოსაზრებით, იაფ მასალას ითვალისწინებდა. ვაგნერი გეგმავდა, წარმატების შემდეგ თეატრი ხელახლა, უკეთესი მასალით აეშენებინა, თუმცა ეს არასდროს მომხდარა.

„ღმერთების დაისის“ წერა ვაგნერმა 1874 წლის 21 ნოემბერს დაასრულა და პარტიტურაზე მინაწერი გააკეთა:

დასრულდა ვანფილდში. სათქმელი აღარაფერი მაქვს

რაინის ოქრო“

ფრეია, სიყვარულის სიმბოლო. არტურ რაკმანი, 1910.

ალბერიხი იპარავს რაინის ოქროს რაინის ქალწულების თვალწინ.

მიმე გადაარჩენს ტყეში მყოფ ზიგლინდეს.

ზიგფრიდი პოულობს მძინარე ბრუნჰილდეს; აღმოაჩენს ქალს და შიშს.

ეს „პროლოგი“ (გერმ. Vorspiel), რომელიც უწყვეტად შესრულებული ოთხი სცენისგან შედგება, გვიყვება დრამის წინაისტორიას. რაინის ფსკერზე ძევს ოქრო, რომელსაც სამი ქალწული იცავს. ნიბელუნგი ალბერიხი მათ შეცდენას ცდილობს, თუმცა მათგან მხოლოდ დაცინვას იღებს. იმედგაცრუებული ალბერიხი წყევლის სიყვარულს და იპარავს რაინის ოქროს, რათა მისგან გამოჭედოს ბეჭედი, რომელიც მფლობელს განუსაზღვრელ ძალაუფლებას მიანიჭებს. ამ ბეჭედს და ალბერიხის სხვა სიმდიდრეს, ლოგეს რჩევით, იპარავს ვოტანი, რათა გიგანტებს, ფაზოლტს და ფაფნერს, ვალჰალას აშენების საფასური გადაუხადოს. ბრაზით და მწუხარებით გაგიჟებული ალბერიხი წყევლის ბეჭედს, რომელიც, ამიერიდან, მის მფლობელს მხოლოდ მარცხს და მწუხარებას მოუტანს. ვოტანს სურს ბეჭედი თავისთვის დაიტოვოს, მაგრამ ერდა ურჩევს, ის და მასთან დაკავშირებული უბედურება თავიდან მოიშოროს. წყევლას შედეგი აქვს: ვოტანი საგანძურს გიგანტებს აძლევს, თუმცა მისი განაწილების დროს ფაფნერი ბეჭდის გამო კლავს ძმას, ფაზოლტს. ვოტანი შეშინებულია, მაგრამ მაინც სჯერა, რომ შემდგომ მოვლენებზე გავლენის მოხდენას შეძლებს და ღმერთებს ვალჰალაში ეპატიჟება, ხოლო რაინის ქალწულები დაკარგულ ოქროს მისტირიან.

„ვალკირია“

მთავარი ტრილოგიის პირველი ოპერა მოგვითხრობს ზიგმუნდის და ზიგლინდეს, ტყუპი და-ძმის, ვოტანის შვილების, სასიყვარულო ურთიერთობაზე; ასევე, ვოტანის ფუჭ მცდელობებზე, ბეჭდის წყევლისგან თავი დაიცვას. ფრიკა, ქორწინების მფარველი ქალღმერთი, შეურაცხყოფილია მისი ქმრის შვილების ინცესტური ურთიერთობით, იმდენად, რომ აიძულებს ვოტანს, ზიგმუნდის და ჰუნდინგის – ზიგლინდეს კანონიერი ქმრის ბრძოლაში შვილი მიატოვოს და მხარი ამ უკანასკნელს დაუჭიროს. ვოტანი ამ დავალებას თავის ქალიშვილს, ვალკირია ბრუნჰილდეს მიანდობს; თუმცა, ბრუნჰილდე, რომელიც ტყუპების ძლიერი სიყვარულით მოხიბლულია და თანაც, სწამს, რომ სინამდვილეში ვოტანს არ შეიძლება საკუთარი ვაჟის სიკვდილი უნდოდეს, მას არ ემორჩილება და ზიგმუნდს იცავს. ვოტანი, იძულებულია, ბრძოლის ბედის გადასაწყვეტად ისევ თავად ჩაერიოს და თავისი შუბით ამსხვრევს ზიგმუნდის ხმალს – ნოტუნგს, შემდეგ კი ქალიშვილის დასჯას გადაწყვეტს. ბრუნჰილდეს მიუსჯიან, იძინოს კლდეზე, გარშემორტყმულმა ლოგეს მიერ ანთებული მარადიული ცეცხლის რკალით, რომლის გადალახვას, ქალწულის გაღვიძებას და მისი ხელის მოპოვებას მხოლოდ ის შეძლებს, ვინც შიშს არ იცნობს.

„ზიგფრიდი“

მეორე ოპერა ეხება ზიგფრიდს – ზიგმუნდის და ზიგლინდეს ვაჟს, ასევე, ვოტანის (მოხეტიალის ალტერ-ეგოთი) და ალბერიხის ბრძოლას ბეჭდის გამო. ალბერიხის ძმამ, ჯუჯამ, სახელად მიმე, აღზარდა ზიგფრიდი, რათა მისი ხელით მოკლას დრაკონად ქცეული გიგანტი ფაფნერი და მოიპოვოს ბეჭედი და განძი, რომელსაც ის დარაჯობს. მოზარდმა ზიგფრიდმა არ იცის, რა არის შიში, ამიტომ მიმე გზავნის მას ფაფნერთან, რომლისგანაც „შიში უნდა ისწავლოს“. თავისი მამის ხმლით – ნოტუნგით, რომელიც თავადვე ხელახლა გამოჭედა, გმირი კლავს ფაფნერს და მის განძსა და ბეჭედს ისე დაეუფლება, რომ მათი მნიშვნელობა არ იცის და არც შიში განუცდია. იგი თავიდან იშორებს მიმეს, რომელიც მის მოწამლვას ცდილობს, შემდეგ კი, ტყის ფრინველის მიერ ნასწავლები გზით მიდის „მძინარე ქალწულის“ საძებნელად, რომელიც სხვა არავინაა, თუ არა ბრუნჰილდე. მისკენ მიმავალ გზას გადაუღობავს მოხეტიალე მოხუცი (ვოტანი), რომელიც ვერ ეგუება, რომ შვილიშვილი მასზე ძლიერია. ზიგფრიდი ნოტუნგით ამსხვრევს ღმერთის შუბს – მისი ძალაუფლების სიმბოლოს. ვოტანი განადგურებულია, რადგან მისი კანონები თავისუფალმა მოკვდავმა დაამსხვრია. ზიგფრიდი პოულობს ბრუნჰილდეს, რა დროსაც პირველად განიცდის შიშს. იგი აღვიძებს ქალს და მოგვიანებით, მისი ქმარი ხდება.

„ღმერთების დაისი“

ციკლის ბოლო ოპერა მიმოიხილავს დრამას, რომელიც ზიგფრიდის და ბრუნჰილდეს გარშემო, გიბიხუნგების სამეფოში ვითარდება. ალბერიხის ვაჟის, ჰაგენის წყალობით, რომელსაც ბეჭდის მოპოვება განუზრახავს, ზიგფრიდს მეხსიერება აქვს დაკარგული. ის მეფე გუნთერის დაზე, გუტრუნეზეა შეყვარებული. მწუხარებით გაგიჟებული ბრუნჰილდე საჯაროდ სდებს ბრალს ზიგფრიდს ღალატში. პასუხად, ზიგფრიდი თავს იცავს და იფიცებს, რომ ტყუილის შემთხვევაში მზადაა, ჰაგენის შუბით მოკვდეს. ნადირობის დროს ჰაგენი მას მეხსიერებას უბრუნებს. შედეგად, გმირი აღიარებს, რომ ბრუნჰილდეს იცნობდა და უყვარდა, შესაბამისად, მისი ფიცი ცრუა. დადებული ფიცის თანახმად, ჰაგენი მას კლავს. ბრუნჰილდე, რომელმაც რაინის ქალწულებს მოუსმინა, ყველაფერში ერკვევა. იგი იაზრებს თავის შეცდომას, ბეჭდის ნამდვილ მნიშვნელობას და ვოტანის საიდუმლო გულისწადილს: მას, სინამდვილეში, სურს, ღმერთების დაისი დადგეს. ბრუნჰილდე ზიგფრიდის სხეულს კოცონზე ათავსებს და თავადაც უერთდება სიკვდილში ქმარს, რითიც ბეჭედს წყევლისგან განწმენდს. რაინი ადიდდება და ცეცხლს ჩააქრობს. ჰაგენს, რომელიც ბეჭდის ხელში ჩაგდებას ცდილობს, რაინის ქალწულები მდინარის სიღრმეში ჩაითრევენ და დაახრჩობენ. ცეცხლი ცას სწვდება. რაინის ქალწულები ბეჭდის უკან დაბრუნებას ზეიმით უმღერიან, ამ დროს კი ვალჰალა იწვის. ღმერთები იღუპებიან, დედამიწაზე კი ახალი სამყარო იბადება.

ინსტრუმენტული შემადგენლობა

ორკესტრი, რომელიც ვაგნერმა „ბეჭდისთვის“ განსაზღვრა, იმ დროისთვის უჩვეულოდ დიდი იყო. ორკესტრები ხშირად ასრულებენ მას უფრო მცირე ინსტრუმენტული შემადგენლობით, რისი მიზეზიც თეატრის საორკესტრო ორმოს არასაკმარისი ზომა, ფინანსური პრობლემები, ან დირიჟორის გადაწყვეტილებაა. ჰერბერტ ფონ კარაიანის სტუდიური ჩანაწერი განსაკუთრებით კარგი ნიმუშია იმ არტისტული მოსაზრებებისა, რომელიც ვაგნერის ჩანაფიქრისგან განსხვავდება. აღსანიშნავია, რომ გაორკესტრების ვერსია უფრო მცირე რაოდენობის ინსტრუმენტებისთვის თავად ვაგნერს არასოდეს გაუკეთებია.

ოთხივე ოპერას მსგავსი საორკესტრო შემადგენლობა აქვს, რომელიც ქვემოთ ჩამოთვლილ ინსტრუმენტებს მოიცავს:

„ბეჭდის“ საერთო ინსტრუმენტული შემადგენლობა[38][39][40]

სიმებიანი ინსტრუმენტები

6 არფა, 16 I ვიოლინო, 16 II ვიოლინო, 12 ალტი, 12 ჩელო, 8 კონტრაბასი

ხის ჩასაბერი ინსტრუმენტები

1 პიკოლო, 3 ფლეიტა, (მე-3 ფლეიტა უკრავს მე-2 პიკოლოს პარტიასაც) 3 ჰობოი, 1 ინგლისური ქარახსა (უკრავს მე-4 ჰობოის პარტიასაც), 3 კლარნეტი (სი♭ და ლა), 1 ბანის კლარნეტი (სი♭), 3 ფაგოტი

ლითონის ჩასაბერი ინსტრუმენტები

8 ვალტორნა, (მე-5, მე-6, მე-7 და მე-8 უკრავს ვაგნერის ტუბას პარტიასაც), 4 საყვირი (დო), 1 ბანის საყვირი (მი♭) 4 ტრომბონი (2 ტენორის, 1 ბანის და 1 კონტრაბას ტრომბონი), ტუბა

დასარტყამი ინსტრუმენტები

ლიტავრები, (უკრავს ორი შემსრულებელი), თეფში, დიდი ბარაბანი, გონგი, სამკუთხედი, გლოკენშპილი

მოკლე ანალიზი

„რაინის ოქრო“ ვაგნერის პირველი მცდელობა იყო, შეექმნა დრამატული მუსიკალური ნაწარმოები იმ პრინციპების მიხედვით, რომლებიც გააცხადა თავის ესეში „ოპერა და დრამა“. აქედან გამომდინარეობს პარტიტურაში ტრადიციული საოპერო „ნომრების“ არარსებობა არიების, ანსამბლების და გუნდების სახით. ორკესტრი არ გამოიყენება როგორც სოლისტების უბრალო თანმხლები, არამედ, დრამატული სიუჟეტის წინსვლაში მათ თანასწორ როლს ასრულებს. ბარი მილინგტონის ანალიზით, „რაინის ოქრო“ წარმოადგენს ვაგნერის ზემოხსენებული, საკმაოდ მკაცრი პრინციპების ყველაზე სრულყოფილ და პურისტულ გამოყენებას; პრაქტიკას, რომელიც შემდგომში მეტ-ნაკლებად შერბილდა. აქაც კი, როგორც იაკობსი მიუთითებს, კომპოზიტორი უხვევს ამ პრინციპებიდან, თუ ამას მოქმედების დრამატული ხასიათი მოითხოვს. მაგალითად, რაინის ქალწულები ანსამბლში მღერიან, აგრეთვე, არის რამდენიმე შემთხვევა, როცა პერსონაჟები მღერიან მელოდიებს, რომელიც მუსიკალური გარემოსგან დამოუკიდებლად გვეჩვენება. მუსიკა შეუწყვეტლად მიმდინარეობს; ოთხი განცალკევებული სცენა საორკესტრო ანტრაქტებითაა დაკავშირებული.

ოზბორნი წერს, რომ „რაინის ოქროს“ მსგავსად, „ვალკირიაც“, პირველ რიგში, სოლო შემსრულებლებისთვისაა განკუთვნილი, თუმცა ვოკალური პარტიები მთლიან მუსიკალურ სტრუტურაში აქ უფრო კარგადაა ინტეგრირებული. თავისი წინამორბედის მსგავსად, ეს ოპერაც 1851 წელს გამოქვეყნებული ზემოხსენებული ესეს პრინციპებითაა დაწერილი, თუმცა, არსებობს აზრთა სხვადასხვაობა იმაზე, თუ რამდენად მკაცრად იქნა ეს პრინციპები „ვალკირიაში“ გამოყენებული. მილინგტონის მოსაზრებით, მასში მიღწეულია მუსიკის და პოეზიის სრული სინთეზი მუსიკალური ექსპრესიის მსხვერპლად შეწირვის გარეშე. ანალიტიკურ ესეში „სრულყოფილი ვაგნერიანელი“ ბერნარდ შოუ აქებს ოპერაში არსებულ მუსიკისა და დრამის სინთეზს: „არ არის ერთი ნოტიც კი, რომელსაც სხვა დანიშნულება აქვს, გარდა დრამისთვის მუსიკალური გამომსახველობის მინიჭებისა.“  მეორეს მხრივ, გუტმანი თვლის, რომ ეს ოპერის მხოლოდ პირველ ორ მოქმედებას მიესადაგება და ვაგნერმა ამ პრინციპების აპოგეას, რეალურად, „ტრისტან და იზოლდაში“ მიაღწია. როჯერ სკრატონი მიუთითებს „ვალკირიაში“ არსებულ „გაზაფხულის სიმღერაზე“ („Winterstürme“), რომელიც აჩერებს მოქმედების მდინარებას, რათა ზიგმუნდმა ზიგლინდეს მიმართ სიყვარული განაცხადოს და რომელიც, თავისი დანიშნულებით და ფორმით, არიას წარმოადგენს, ოზბორნი კი გამოარჩევს „შთამბეჭდავ ანსამბლს“, რომელსაც მე-3 მოქმედებაში ვალკირიები ასრულებენ.

„ბეჭდის“ მესამე ოპერის, „ზიგფრიდის“ წერა ვაგნერმა 1857 წელს შეწყვიტა. 1864 წლამდე პერიოდში დაწერა ტრაგიკული სიყვარულის ისტორია „ტრისტან და იზოლდა“ და თავისი ერთადერთი კომედია „ნიურნბერგელი მაისტერზინგერები“. როცა იგი „ზიგფრიდის“ ბოლო მოქმედების და „ღმერთების დაისის“ (Götterdämmerung), „ბეჭდის“ დასკვნითი ნაწილების, წერას დაუბრუნდა, მისი სტილი შეცვლილი იყო და უფრო „საოპერო“ ხასიათი ჰქონდა, ვიდრე „რაინის ოქროს“ და „ვალკირიას“ დროს, თუმცა, კვლავ აშკარად ემჩნეოდა კომპოზიტორის ორიგინალობა და სავსე იყო ლაიტმოტივებით. ამის მიზეზი, ნაწილობრივ, ის იყო, რომ „ბეჭდის“ ოპერების ლიბრეტოები უკუთანმიმდევრობით იყო დაწერილი, ანუ „ღმერთების დაისის“ პოემა უფრო „ტრადიციული“ სტილით იყო შექმნილი, ვიდრე „რაინის ოქროსი“, რაც მთავარია, მისივე შემოღებული „ტოტალური ხელოვნების“ (Gesamtkunstwerk) წესები უკვე ნაკლებად მკაცრი იყო. განსხვავება აგრეთვე გამოწვეული იყო ვაგნერის, როგორც კომპოზიტორის განვითარებით „ტრისტანის“, „მაისტერზინგერების“ და „ტანჰოიზერის“ პარიზული ვერსიის შექმნის პროცესში. „ზიგფრიდის“ მესამე მოქმედებიდან მოყოლებული, „ბეჭედი“ მელოდიურად უფრო ქრომატიული, ჰარმონიულად რთული და ლაიტმოტივების განვითარებაში უფრო კომპლექსური ხდება.

შესრულების ისტორია

„ბეჭდის“ მთლიანი ციკლის შესრულება კოლოსალურ მუსიკალურ და ტექნიკურ ძალისხმევას მოითხოვს როგორც თეატრის, ისე დირიჟორის და ორკესტრის მხრიდან, რომ აღარაფერი ვთქვათ მომღერლებზე. ვაგნერის კოსმოგონია უამრავი განსხვავებული ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა, როგორც მუსიკალური თვალსაზრისით, ისე სცენურად. არსებობს მრავალი განსხვავებული, როგორც ტრადიციული და პურისტული, ისე სხვადასხვა პოლიტიკური თუ ფილოსოფიური ხედვით შთაგონებული ვერსია, რომელთაგანაც ბევრი რადიკალურად ეწინააღმდეგება ვაგნერის თავდაპირველ ჩანაფიქრს.

ამალი მატერნა, პირველი ბრუნჰილდე ბაიროითის ფესტივალზე და კოკოტი, ლუდვიგ II-ს მიერ ნაჩუქარი ცხენი.

• 1876, ბიროითის ფესტივალი. დირიჟორი: ჰანს რიხტერი, რეჟისორი: რიხარდ ვაგნერი, სცენის დიზაინი: იოზეფ ჰოფმანი, კოსტიუმები: კარლ ემილ დეპლერი. ამ დადგმის სტილი, მაქსიმალური რეალისტურობის მიზნით, იყენებდა დეკორაციებით გადატვირთულ სცენას, რთულ კოსტიუმებს (რომელიც ვაგნერს სძულდა) და ბევრ, იმ დროისთვის ძალზედ ინოვაციურ სპეცეფექტს. გავრცელებული შეხედულების საწინააღმდეგოდ, მომღერლებმა როლებს ძალიან კარგად გაართვეს თავი, თუმცა ვაგნერი საბოლოო შედეგით მაინც იმედგაცრუებული დარჩა. საერთო ვიზუალი ჩაფიქრებული იყო, როგორც აბსტრაქტული, მითოლოგიაში მიმდინარე მოქმედება და ვიზუალურ მხარეში არ იყო გათვალისწინებული ნამუშევრის პოლიტიკური ქვეტექსტები. საბოლოო შედეგმა ვაგნერი ღრმა დეპრესიაში ჩააგდო, არა მისი შემოქმედებითი მიმართულების, არამედ უყურადღებო და დაუსრულებელი შესახედაობის გამო.
• 1892, სამეფო ოპერის თეატრი (Covent Garden). ტეტრალოგიის ლონდონურ პრემიერას გუსტავ მალერი დირიჟორობდა.
• 1896, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორი: ჰანს რიხტერი, რეჟისორი: კოზიმა ვაგნერი, დეკორაციები: ძმები ბრუკნერები იოზეფ ჰოფმანის დიზაინის მიხედვით, კოსტიუმები: ჰანს ტომა და არპად შმიდჰამერი. გარდაცვლილი მეუღლის დანატოვარზე დაყრდნობით, კოზიმა ვაგნერმა საპრემიერო დადგმის შეცდომების გასწორება სცადა. იგი განსაკუთრებით მომთხოვნი იყო დადგმის რეალისტურობასთან დაკავშირებით. საგრძნობლად შეიცვალა დეკორაციები, კოსტიუმები და განათება. კოზიმა ფიქრობდა, რომ ვაგნერი შედეგით კმაყოფილი იქნებოდა.
• 1898-1899. ტეტრალოგიის პრემიერას ბერლინში რიხარდ შტრაუსი დირიჟორობდა.
• 1912-1914, ბაიროითის ფესტივალი. რეჟისორი: ზიგფრიდ ვაგნერი. დადგმაში, რომელიც კოზიმა ვაგნერის ვერსიაზე იყო დაფუძნებული, რამდენიმე სიახლე იყო შეტანილი, მათ შორის, ამინდის და განათების ეფექტები.
• 1924-1925, ბაზელი. რეჟისორი: ადოლფ აპია. ამ ვერსიაში ყველანაირი დეკორაცია მოხსნილია და ადგილს უთმობს მსახიობებს და განათებას. მწვავე რეაქციების გამო, ეს „ბეჭედი“ მეორე დღის შემდეგ შეწყდა. მიუხედავად ამისა, ამ მიდგომამ დიდი გავლენა იქონია, განსაკუთრებით, ვილანდ ვაგნერზე, რომელმაც მსგავსი რამ 1951 წელს განახორციელა.
• 1933-1942, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორები: სხვადასხვა, რომელთაგანაც აღსანიშნავია ვილჰელმ ფურტვენგლერი; რეჟისორი: ჰაინც ტიტიენი, სცენის დიზაინი: ემილ პრეტორიუსი. ეს ფესტივალი, რომელსაც საერთო ხელმძღვანელობას ვინფრედ ვაგნერი უწევდა, დავის საგანია მასზე ნაცისტური რეჟიმის, განსაკუთრებით კი, ადოლფ ჰიტლერის გავლენის გამო. თავდაპირველი ნატურალიზმის ნაცვლად, რეჟისურა თეატრალური ასპექტის გამოკვეთას შეეცადა.

გუინეთ ჯოუნზი ბრუნჰილდეს როლში, ბაიროითის ფესტივალი, 1976. რეჟ. პატრის შერო.

• 1938-1942, ნიუ-იორკი, მეტროპოლიტენის ოპერის თეატრი. დირიჟორი: ერიხ ლაინსდორფი, რეჟისორები: ლ. ზაქსე და დ. დეფრერი. ლაურიც მელქიორის (ზიგფრიდი) და კირსტენ ფლაგსტადის (ბრუნჰილდე) სენსაციური გამოსვლა.
• 1940. სტალინის ბრძანებით, სერგეი ეიზენშტეინმა მოსკოვის დიდ თეატრში ვალკირია დადგა, გერმანიასა და საბჭოთა კავშირს შორის დადებული პაქტის აღსანიშნავად.
• 1950. ვილჰელმ ფურტვენგლერმა ლა სკალას თეატრში ისტორიულ დადგმას უდირიჟორა.
• 1951-1958, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორები: ჰერბერტ ფონ კარაიანი (1951), კლემენს კრაუსი (1953), იოზეფ კაილბერთი (1952, 1954-1955), ჰანს კნაპერტსბუში (1951, 1956-1958). რეჟისურა და სასცენო დიზაინი: ვილანდ ვაგნერი. ახალი ბაიროითი, ფესტივალის მეორე ოქროს ხანა, კომპოზიტორის შვილიშვილის დახვეწილი რეჟისურით და სასცენო დიზაინით, პრესტიჟული დირიჟორებით და ლეგენდარული მომღერლებით, რომელთა შორისაც იყვნენ ჰანს ჰოტერი, ვოლფგანგ ვინდგასენი, იოზეფ გრაინდლი, ლუდვიგ ვებერი, ასტრიდ ვარნაი, მარტა მედლი და სხვები.
• 1973, ზალცბურგი. დირიჟორი და რეჟისორი: ჰერბერტ ფონ კარაიანი, სცენის დიზაინი: გ. შნაიდერ-ზიმსენი და გ. ვახევიჩი.
• 1976-1981, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორი: პიერ ბულეზი, რეჟისორი: პატრის შერო, სასცენო დიზაინი: რიხარდ პედუცი. ასწლოვანი „ბეჭედი“ (Jahrhundertsring), რომელიც სკანდალური და რევოლუციური აღმოჩნდა რაინის კაშხლად ქცევითა და გათანამედროვებული ღმერთებით, ფრთიანი ჩაფხუტების და ცხოველების ტყავის სამოსის გარეშე, რაც „ბეჭედთან“ ტრადიციულად დაკავშირებულ ვიზუალურ ელემენტებზე უარის თქმა იყო. აღსანიშნავია ჰაინც ცედნიკის (ლოგე) და გუინეთ ჯოუნზის (ბრუნჰილდე) შესრულება, ასევე, პატრის შეროს რეჟისურა. მეორეს მხრივ, ვოკალურმა მხარემ ერთმნიშვნელოვნად დაბალი შეფასება დაიმსახურა.
• 1983-1986, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორები: სერ გეორგ შოლტი, პეტერ შნაიდერი; რეჟისორი: პიტერ ჰოლი. ჰოლი ბაიროითის წინა ფესტივალის საწინააღმდეგო მიმართულებით წავიდა და გამოიყენა ნატურალისტური მიდგომა, რომელშიც განსაკუთრებული ყურადღება იყო გამახვილებული მითოლოგიურ ელემენტზე. რეჟისორი ვაგნერის ხედვის ერთგული დარჩა და ვიზუალური ეფექტის გასაძლიერებლად თანამედროვე ტექნოლოგიები გამოიყენა, მათ შორის, სხვადასხვა მობილური პლატფორმა. ამ ინტერპრეტაციას განსხვავებული შეფასებები მოჰყვა. ზოგი შემფასებელი აქებდა მის ნატურალისტურ მიდგომას ხარისხიანი ტექნოლოგიური უზრუნველყოფით, სხვები აკრიტიკებდნენ სიღრმის და კლასიკურობის ნაკლებობის გამო. პიტერ ჰოლის თქმით, მისთვის „ბეჭედი“ პირველ რიგში ღრმად ფილოსოფიური და პოლიტიკური ნაწარმოები იყო და მხოლოდ ამის შემდეგ – მითი, მიუხედავად ამისა, სცენაზე მან მითი გამოიტანა. პუბლიკამ, გლობალურ პრესაში ნეგატიური გამოხმაურების მიუხედავად, ეს ვერსია კარგად მიიღო, თუმცა იგი მალევე მიეცა დავიწყებას, პირველ რიგში, ვიდეოჩანაწერის არარსებობის გამო. შემდგომ ფესტივალზე ჰარი კუპფერმა გამოკვეთილად მოდერნისტული მიდგომა აირჩია.
• 1988, ნიუ-იორკი, მეტროპოლიტენის ოპერის თეატრი. დირიჟორი: ჯეიმს ლივაინი, რეჟისორი: ოტო შენკი. ამ ძალზე ტრადიციულ წარმოდგენაში წინა პლანზეა წამოწეული ნატურალისტური ხედვა და იგი დაცლილია პოლიტიკური ელემენტისგან. ვაგნერის სცენური მითითებები მეტ-ნაკლებად გათვალისწინებულია, რისთვისაც რეჟისორმა თანამედროვე ტექნოლოგიებიც გამოიყენა. მეორეს მხრივ, სამსახიობო შესრულება საკმაოდ ფიქსირებულია, განსაკუთრებით, პატრის შეროს ბაიროითის ვერსიასთან შედარებით, რაც მომღერლებს ვოკალურ შესრულებაზე კონცენტრირების საშუალებას აძლევს. თავდაპირველ ვერსიაში, რომელიც DVD-ზეა შემონახული, მონაწილეობდნენ: ჯესი ნორმანი (ზიგლინდე), ჰილდეგარდ ბერენსი (ბრუნჰილდე), ზიგფრიდ იერუსალემი (ზიგფრიდი) და ჯეიმს მორისი (ვოტანი). სამსახიობო შემადგენლობა ხშირად იცვლებოდა და საბოლოოდ სრულად განახლდა, თუმცა, ჯეიმს მორისი როლს დიდხანს ინარჩუნებდა.
• 1988-1992, ბაიროითის ფესტივალი. დირიჟორი: დანიელ ბარენბოიმი, რეჟისორი: ჰარი კუპფერი, სასცენო დიზაინი: ჰ. შავერნოხი და რ. ჰაინრიხი. გამორჩეული რეჟისურა ლაზერ-შოუთი.^[63].
• 2003-2006, ციურიხი, პარიზის Théâtre du Châtelet, რეჟისორი: ბობ უილსონი.
• 2004-2007, კელნის ოპერა, რეჟისორი: რობერტ კარსენი.
• 2004-2006, ლონდონი, სამეფო ოპერის თეატრი. დირიჟორი: ანტონიო პაპანო, რეჟისორი: კით უორნერი.
• 2006-2008, ფლამანდრიის ოპერა, რეჟისორი: ივო ვან ჰოვე. ეს ვერსია განსაკუთრებით მოდერნისტულ მიდგომას გვთავაზობს, სადაც ოქრო სუპერ-ჩიპი, ხოლო დამსხვრეული ხმალი – გაუვნებელყოფილი ბომბია.
• 2007-2011, სტრასბურგი, მულჰაუსის Opéra national du Rhin და სტრასბურგის ფილარმონიული ორკესტრი. დირიჟორი: მარკო ლეტონია, რეჟისორი: დავიდ მაკვიკარი. „ბეჭდის“ კრიტიკოსთა მიერ ერთხმად აღიარებული ვერსია.
• 2010-2011, პარიზის ოპერა / ბასტილიის ოპერა. დირიჟორი: ფილიპ ჯორდანი, რეჟისორი: გიუნტერ კრემერი.
• 2010-2013, ნიუ-იორკი, მეტროპოლიტენის ოპერის თეატრი. დირიჟორი: ჯეიმს ლივაინი, რეჟისორი: რობერტ ლეპაჟი.

დისკოგრაფია

„ბეჭედი“, თავისი მასშტაბებიდან და კომპლექსურობიდან გამომდინარე, მრავალგვარი ინტერპრეტაციის საშუალებას იძლევა, რომლებიც ერთმანეთისგან საგრძნობლად განსხვავდება, რაც გამოწვეულია ისეთი ფაქტორებით, როგორიცაა დირიჟორის ხედვა (ჩქარი, ნელი ან ცვალებადი ტემპი), ორკესტრის ხარისხი, მომღერლები და ხმის ჩაწერის ტექნოლოგია. ხანგრძლივობაში განსხვავება, როგორც წესი, ამ ფაქტორებითაა გამოწვეული და ის შეიძლება საკმაოდ დიდიც იყოს. ამ დროისათვის, უმოკლესი ჩანაწერები (კარლ ბემის და პიერ ბულეზის) დაახლოებით 13 საათი და 30 წუთი გრძელდება, ყველაზე ხანგრძლივი ჩანაწერები კი (რეჯინალდ გუდოლის და ჰანს კნაპერტსბუშის) – დაახლოებით 16 საათი და 50 წუთი, მთლიანი ციკლის საშუალო ხანგრძლივობა კი დაახლოებით 15 საათია.

იხ. ვიდეო Wagner: Der Ring des Nibelungen (arr. De Vlieger) - Radio Filharmonisch Orkest - Live concert HD

Het Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz speelt 'Der Ring des Nibelungen' van Wagner, in een bewerking van Henk de Vlieger.

Uitvoerenden:

Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Markus Stenz

Het programma:

Wagner/De Vlieger: An orchestral adventure (Der Ring des Nibelungen)

Opname: AVROTROS Vrijdagconcert, vrijdag 23 september 2016, in TivoliVredenburg te Utrecht.

Henk de Vlieger, oud-slagwerker van het RFO, maakte een ‘pocketversie’ van Wagners 'Ring des Nibelungen', waarin hij de mooiste orkestrale delen samenvoegt tot één groot symfonisch gedicht.

 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   სპორტი

                                   კრივი

                                   კრივის მატჩი: რიკარდო დომინგესისა და რაფაელ ორტესის დუელი

 სპორტის სახეობა, ორ სპორტსმენს შორის მუშტით ბრძოლა განსაკუთრებული წესების დაცვით. განვითარდა მუშტი-კრივიდან, რომელიც ცნობილი იყო ეგვიპტესა და ბაბილონში, ანტიკურ საბერძნეთში.

კრივი შედიოდა ოლიმპიური თამაშების პროგრამაში. კრივის წესები (უხელთათმანოდ) შეიმუშავეს XVIII საუკუნეში ინგლისში; 1867 წელს დაამტკიცეს ხელთათმანებით კრივის პირველი წესები. შეჯიბრება კრივში ტარდება 250-300 გრამიანი რბილი ხელთათმანებით რინგზე სამწუთიანი რაუნდით, რაუნდებს შორის ერთწუთიანი შესვენებაა. გამარჯვება ეძლევა იმ მოკრივეს, რომელმაც წარმატებით ჩატარებული შეტევებით მოაგროვა მეტი ქულა, მოიგო ნოკაუტით ან თუ მოწინააღმდეგეს აღარ შეუძლია ბრძოლა, დისკვალიფიცირებულია ან უარს ამბობს ბრძოლის გაგრძელებაზე. კრივში აკრძალულია დარტყმა წელსქვევით, კეფაში, ზურგში, თავის დარტყმა. ბრძოლას სჯის რეფერი (მსაჯი რინგზე) და 3-5 მსაჯი რინგს გარეთ.

კრივი იყოფა ორ ნაწილად: სამოყვარულო და პროფესიონალური. სამოყვარულო კრივი იმით განსხვავდება პროფესიონალურისგან, რომ მასში არის სამი სამწუთიანი რაუნდი, ბრძოლა ტარდება 10 ან 12 ზომა ხელთათმანებით, მოკრივეებს აცვიათ ტრუსი და მაისური, რომელიც მათი კუთხის ფერის შესაბამისი უნდა იყოს და ახურავთ დამცავი შლემები. სამოყვარულო კრივში არის სხვადასხვა ასაკობრივი კატეგორიები, რომელებიც შესაბამისად კიდევ იუოფა წონით კატეგორიებად. ასაკობრივი კატეგორიებია: ბავშვები (შკოლნიკები) რომელშიც 13-14 წლის მოკრივეები გამოდიან, კადეტები, 15-16 წლის მოკრივეების ასაკობრივი კატეგორია, 17-18 ახალგაზრდები და ბოლოს სენიორები. სამოყვარულო კრივში არის უფრო მკაცრი წესები ვიდრე პროფეისონალურში. 3 ერთნაირ შენიშვნაზე მოკრივის მოწინააღმდეგეს ეწერება 2 ქულა. ხოლო 5 ერთინაირ შენიშვნაზე მოკრივეს აძლევენ დისკვალიფიკაციას.

სამოყვარულო კრივის მსოფლიო ფედერაციას ეწოდება AIBA. ამ ფედერაციის ეგიდით ტარდება ევროპის, მსოფლიო, ოლიმპიადის შესარჩევი და ოლიმპიური ჩემპიონატები. 2009 წლის მსოფლიო ჩემპიონატზე რომელიც ჩატარდა მილანში, შედგა მოლაპარაკებები და დაფუძნდა ნახევრად პროფესიონალური კრივის ლიგა, რომელსაც ეწოდება WSB (world series of boxing). ამ ლიგაში მონაწილეობას იღებენ მოყვარულები და ჩხუბობენ პროფესიონალური წესებით 5 რაუნდს.

დღესდღეობით უძლიერესი მოყვარული მოკრივეები არიან ვასილ ლომაჩენკო (უკრაინა), სერიკ საპიევი (ყაზახეთი), ალბერტ სელიმოვი (რუსეთი), ალექსანდრ უსიკი (უკრაინა), ლევგენ ხიტროვი (უკრაინა), არტურ ბეტერბიევი (რუსეთი), ანდრეი ზამკოვოი (რუსეთი) და სხვები.

                                                             

კრივის სცენა, რომელიც გამოსახულია პანათენის ამფორაზე ძველი საბერძნეთიდან, დაახლოებით 336 წ. ე., ბრიტანეთის მუზეუმ

პირველი მუშტის ჩხუბის გამოსახვა მოხდა შუმერულ გამოქვაბულში ჩვენს წელთაღრიცხვამდე III ათასწლეულში. ე., და ძვ.წ. II ათასწლეულის ძველეგვიპტური რელიეფი. ე. დაიპყრო არა მხოლოდ მუშტები, არამედ მაყურებლებიც. მაგრამ ორივე მებრძოლი შიშველი ხელებით იბრძვის. 1927 წელს ამერიკელმა არქეოლოგმა სპენსერმა ბაღდადში აღმოაჩინა ქვის ფილები, რომელზეც გამოსახულია ორი ადამიანი, რომლებიც დუელისთვის ემზადებიან. ზოგადად მიღებულია, რომ ამ აღმოჩენის ასაკი 7000 წელია. Fisticuffs ასევე აღწერილი იყო ძველ ინდურ ტექსტებში: ვედებში, რამაიანაში, მაჰაბჰარატაში. პრეისტორიული კრივის არსებობის მტკიცებულებები ასევე აღმოჩნდა ქალაქ მოჰენჯო-დაროსა და ჰარაპას გათხრების დროს. პირველი აღმოჩენები, რომლებიც ადასტურებენ კრივს ხელთათმანებით (ან მათი ექვივალენტით), რომლებიც შექმნილია ტრავმების შესამცირებლად, თარიღდება ძვ.

იხ. ვიდეო - რაში გვეხმარება კრივი და რატომ არის საჭირო ვარჯიში

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет - ჩვენ ვიკლევთ ადამიანის ბუნების იდუმალებას  

                         ტომას მიტცინგერი

(გერმ. Thomas Metzinger, დ. 12 მარტი, 1958, ფრანკფურტი, მაინი) არის გერმანელი ფილოსოფოსი და თეორიული ფილოსოფიის პროფესორი მაიცის უნივერსიტეტში. მისი კვლევის ძირითადი მიმართულებებია გონების ფილოსოფია, ნეირომეცნიერების მეთოდოლოგია და ნეიროეთიკა

მეცინგერი სწავლობდა ფილოსოფიას, ეთნოლოგიასა და თეოლოგიას მაინის ფრანკფურტის გოეთეს უნივერსიტეტში. 1985 წელს იქ დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე „სულის პრობლემა - სხეული“. 1992 წელს მან დაიცვა კიდევ ერთი დისერტაცია გიესენის უნივერსიტეტის ასოცირებული პროფესორისთვის. 2000 წელს იგი მიიწვიეს კოგნიტური მეცნიერებათა ფილოსოფიის პროფესორის თანამდებობაზე ოსნაბრიუკის უნივერსიტეტში, რომელიც მან შვიდი წლის შემდეგ შეცვალა მაინცის უნივერსიტეტში.

მეცინგერი იყო ცნობიერების სამეცნიერო კვლევის ასოციაციის დამფუძნებელი წევრი და 1995 წლიდან 2008 წლამდე მუშაობდა გამგეობის წევრად, 2009 წლიდან კი ორგანიზაციის პრეზიდენტად დასახელდა. 2005 წლიდან 2007 წლამდე ის იყო შემეცნებით მეცნიერებათა გერმანიის საზოგადოების პრეზიდენტი, ფრანკფურტის შემდგომი განათლების ინსტიტუტის სამეცნიერო საზოგადოების წევრი და ჯორგანო ბრუნოს სტიპენდიის კომიტეტის წევრი. 2008-2009 წლებში მეცინგერი იყო ბერლინის სამეცნიერო საზოგადოების წევრი.

სამეცნიერო ნაშრომი

შემეცნებითი მეცნიერების ფილოსოფიური მეთოდებისა და მეთოდების დახმარებით მეცინგერმა შეიმუშავა „I-მოდელის“ თეორია, რომელიც ხსნის ჩვენი ცნობიერების მთლიანობასა და რეფლექსურობას. ამ პროგრამის ნაწილია სუბიექტურობის რეპრეზენტაციული თეორია. ფილოსოფოსი მრავალი წლის განმავლობაში ეწეოდა ცნობიერების ანალიტიკური ფილოსოფიის ინტერდისციპლინურ განვითარებას. მეცინგერი ითვლება ერთ-ერთ იმ ფილოსოფოსთაგან, რომელიც განსაკუთრებით აქტიურია ნეირომეცნიერებთან და კოგნიტურ მეცნიერებთან. მაგალითად, ის ვნებიანად არის დაკავებული გონებაში ნერვული ურთიერთქმედების ფილოსოფიური ინტერპრეტაციით. მეცინგერის ინტერესის კიდევ ერთი სფერო არის გამოყენებითი ეთიკა. ამ სფეროში ის ცდილობს ანთროპოლოგიური კვლევისა და გონების ფილოსოფიის შედეგები გამოიყენოს მორალის შესახებ თეორიულ დებატებში. ასე რომ, მისი ხელმძღვანელობით გამოჩნდა ორენოვანი პორტალი ნეიროეთიკის შესახებ, რომელიც შეიცავს სპეციალიზებულ ბიბლიოგრაფიას. მეცინგერი ასევე არის კვლევითი ჯგუფის კოორდინატორი, რომელიც მუშაობს ეგრეთ წოდებულ კოგნიტურ რელეზე (Cognitive Enhancers).

იხ. ვიდეო - Brain, bodily awareness, and the emergence of a conscious self: these entities and their relations are explored by Germanphilosopher and cognitive scientist Metzinger. Extensively working with neuroscientists he has come to the conclusion that, in fact, there is no such thing as a "self" -- that a "self" is simply the content of a model created by our brain - part of a virtual reality we create for ourselves.

But if the self is not "real," he asks, why and how did it evolve? How does the brain construct the self? In a series of fascinating virtual reality experiments, Metzinger and his colleagues have attempted to create so-called "out-of-body experiences" in the lab, in order to explore these questions. As a philosopher, he offers a discussion of many of the latest results in robotics, neuroscience, dream and meditation research, and argues that the brain is much more powerful than we have ever imagined. He shows us, for example, that we now have the first machines that have developed an inner image of their own body -- and actually use this model to create intelligent behavior. In addition, studies exploring the connections between phantom limbs and the brain have shown us that even people born without arms or legs sometimes experience a sensation that they do in fact have limbs that are not there. Experiments like the "rubber-hand illusion" demonstrate how we can experience a fake hand as part of our self and even feel a sensation of touch on the phantom hand form the basis and testing ground for the idea that what we have called the "self" in the past is just the content of a transparent self-model in our brains. Now, as new ways of manipulating the conscious mind-brain appear on the scene, it will soon become possible to alter our subjective reality in an unprecedented manner. The cultural consequences of this, Metzinger claims, may be immense: we will need a new approach to ethics, and we will be forced to think about ourselves in a fundamentally new way. At TEDxRheinMain 2011 he will share his thoughts on consciousness and the self and talk about the concept of the Ego-Tunnel.

Pro. Dr. Thomas Metzinger:

(*1958 in Frankfurt am Main, Germany) is currently Professor of Theoretical Philosophy at the Johannes Gutenberg‐Universität Mainz and an Adjunct Fellow at the Frankfurt Institute for Advanced Study. In 2009 he returned from a prestigious one‐year Fellowship at the Wissenschaftskolleg zu Berlin (Berlin Institute for Advanced Study), is past president of the German Cognitive Science Society and currently president of the Association for the Scientific Study of Consciousness. His focus of research lies in analytical philosophy of mind, philosophy of science and philosophical aspects of the neuro- and cognitive sciences as well as connections between ethics, philosophy of mind and anthropology. He has edited and published extensively in German and English, e.g. one major scientific monograph developing a comprehensive, interdisciplinary theory about consciousness, the phenomenal self, and the first‐person perspective ("Being No One -- The Self‐Model Theory of Subjectivity", Cambridge, MA: MIT Press, 2003). In 2009, he published a popular book, which addresses a wider audience and also discusses the ethical, cultural and social consequences of consciousness research ("The Ego Tunnel -- The Science of the Mind and the Myth of the Self", New York: Basic Books)

About TEDx, x = independently organized event

In the spirit of ideas worth spreading, TEDx is a program of local, self-organized events that bring people together to share a TED-like experience. At a TEDx event, TEDTalks video and live speakers combine to spark deep discussion and connection in a small group. These local, self-organized events are branded TEDx, where x = independently organized TED event. The TED Conference provides general guidance for the TEDx program, but individual TEDx events are self-organized. (Subject to certain rules and regulations.)

ნამუშევრები

მონოგრაფიები

(1985) ახალი მოხსენებები სულისა და სხეულის პრობლემის შესახებ." პიტერ ლანგი, მაინის ფრანკფურტი, ISBN 3820489274

(1993) სუბიექტი და თვითმოდელი ფენომენალური ცნობიერების პერსპექტივა გონებრივი რეპრეზენტაციის ნატურალისტური თეორიის ფონზე. mentis, Paderborn, ISBN 3897850818

(2003) იყო არავინ. სუბიექტურობის თეორია და „მე“-მოდელები. MIT Press, კემბრიჯი, MA., ISBN 0262134179 (მყარი ყდა)/ISBN 0262633086 (ქაღალდის გარეკანი)

(2009) ეგოს გვირაბი - ცნობიერების მეცნიერება და თვითმმართველობის მითი ძირითადი წიგნები, ნიუ-იორკი, ISBN 0465045677

გამოცემები

(1995) ცნობიერება - საუბრები თანამედროვე ფილოსოფიიდან., Paderborn, mentis, Paderborn, ISBN 3897850125

(1995) Conscious Experience.. Imprint Academic, Thorverton und mentis, Paderborn, ISBN 090784510X (მყარი ყდა)

(2000) ნერვული ურთიერთქმედება ცნობიერებაში - ემპირიული და კონცეპტუალური კითხვები. MIT Press, კემბრიჯი, MA., ISBN 0262133709 (მყარი ყდა)

(2006) გონების ფილოსოფია ძირითადი კურსი - ტომი 1: ფენომენალური ცნობიერება, პადერბორნი, ISBN 3897855518

(2007) გონების ფილოსოფია ძირითადი კურსი - ტომი 2: სულისა და სხეულის მენტის პრობლემა, პადერბორნი, ISBN 3897855526

DVD

(2009) ცნობიერების ფილოსოფია (5 DVD დისკი) - 15 ლექცია იოჰანეს გუტენბერგის უნივერსიტეტში (მაინცის უნივერსიტეტი), სემესტრი 2007/2008 წ.

იხ. ვიდეო - Ментальное содержимое своего ума, доступное нам посредством интроспекции, представляет собой не что иное как мгновенные вспышки автоматической когнитивной обработки, бурлящей под волнами нашей сознательности большую часть времени. Это вызывает странный вопрос: кем является тот самый «я», стоящий на "палубе" и наблюдающий за своими мыслями-"дельфинами"? Философы сознания часто попадают в ловушку, предполагая, что целенаправленные рациональные мысли являются образцовым случаем сознательного мышления. Но если мы лишь частично осведомлены о происходящем в наших умах, значит, мы не можем полностью соответствовать нашим мыслям, и уж тем более управлять ими, не так ли? Возможно ли в принципе отличать направленные и избирательные мыслительные действия от более общей категории ментальных событий, которые просто случаются с нами? В каком смысле мы являемся истинно мыслящими субъектами, способными действовать свободно, наперекор неконтролируемым силам, влияющим на нас?

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   მუსიკა

                                  კიტარო

(იაპონური: 喜多郎 Kitarō, 4 თებერვალი, 1953), ნამდვილი სახელი მასონორი ტაკაჰა(იაპონური: 高橋正則 Takahashi Masanori) არის იაპონელი კომპოზიტორი, მულტიინსტრუმენტალისტი მუსიკოსი, 2000 წლის საუკეთესო ალბომის Award A New Grammy-ისთვის

ნამდვილი სახელია ტაკაჰაში მასანორი. სახელი კიტარომ სკოლის მეგობრებისგან მიიღო იაპონური მულტფილმის გმირის საპატივსაცემოდ[2]. დაიბადა 1953 წლის 4 თებერვალს ტოიოჰაშიში. მისი მშობლები გლეხები იყვნენ. ცხოვრობდა ფერმაში, ბუნებით გარშემორტყმული ადამიანების შორის, რომლებიც წმინდად პატივს სცემენ ტრადიციებსა და ეროვნულ კულტურას, მან აირჩია ის, რაც გულმა უთხრა და შესაძლოა ამომავალი მზის ქვეყნის სული. იმ დროს იაპონიაში დასავლური კულტურის მიმართ სიბრაზე იყო. როკ და ბლუზს უკრავდნენ სკოლებში და უნივერსიტეტებში, გამონაკლისი არც ახალგაზრდა მასანორი იყო: როგორც სკოლის მოსწავლე და შემდეგ სტუდენტი, იგი დაინტერესდა რიტმ-ენდ ბლუზით. ბავშვობაში მისი კერპი იყო ოტის რედინგი. მის შემხედვარე კიტარომ ელექტრო გიტარაზე დაკვრა ისწავლა და მეგობრებთან ერთად ჩამოაყალიბა ჯგუფი "ალბატროსი". 70-იანი წლების დასაწყისში, სკოლის დატოვების შემდეგ, კიტარო თანდათან გადაერთო კლავიატურაზე. მუსიკალური განათლების გარეშე, კიტარო დამოუკიდებლად სწავლობდა მუსიკას. როგორც შორეული აღმოსავლეთის საოჯახო ჯგუფის ლიდერი, მან აიღო სრული პასუხისმგებლობა მეგობრებზე. ცნობილია შემთხვევა, როდესაც კონცერტის წინ დრამერი დაჭრეს და მის ადგილს გარემოებების მსხვერპლი კიტარო დაიკავა. როგორ მოახერხა მისთვის ახალ ინსტრუმენტზე დაკვრა, საიდუმლო რჩება. დაამთავრა ტოიოჰაშის კომერციული საშუალო სკოლა, რის შემდეგაც გადავიდა ტოკიოში, სადაც დაიწყო თავისი სოლო მუსიკალური კარიერა ელექტრო გიტარიდან სინთეზატორზე გადასვლის შემდეგ. 1972 წელს, გერმანიაში მოგზაურობის დროს, კიტარომ გაიცნო კლაუს შულცე, ცნობილი გერმანელი მუსიკოსი, რომელიც დაეხმარა კიტაროს სინთეზატორის დაკვრის სწავლაში. და ეს იყო კიტაროსთვის გამოცხადება, რამაც შესაძლებელი გახადა ფარული შესაძლებლობების რეალიზება აღმოსავლეთისა და დასავლეთის მუსიკის კვეთაზე, ასევე შექმნა რაღაც ახალი ტრადიციულის საფუძველზე. კიტარომ ბგერების ექსპერიმენტები დაიწყო. ”სინთეზატორის დახმარებით მე შემიძლია შევქმნა ოკეანე, ზამთრის სანაპირო, ზაფხულის სანაპირო,” - თქვა მან. 1975 წლის შემოდგომაზე შულზე ჯგუფს ეწვია ტოკიოში და დაეხმარა მათ სტუდიურ მუშაობაში. 1976 წელს კიტარომ დატოვა Far East Family Band და დაიწყო სოლო კარიერა. ის ეწვია ლაოსს, ტაილანდს, ჩინეთს, ინდოეთს და აზიის ზოგიერთ სხვა ქვეყანას და ბოლოს დაბრუნდა იაპონიაში, სადაც აღმოაჩინა ახალი მუსიკა. "ჩემი საკუთარი სამყარო დასრულდა. მივხვდი, რომ არაფრით განვსხვავდებოდი კალკუტის ქუჩებში მათხოვრისგან“, - თქვა მან. ჯგუფის დაშლამ არ იმოქმედა კიტაროს მუსიკისადმი ყოვლისმომცველ ვნებაზე. პირიქით, ორგანიზატორის როლმა ჯგუფში ბიძგი მისცა ახალი ნიჭის განვითარებას: ის ხდება კომპოზიტორი. ის ქმნის, ჯერ კიდევ არ აქვს ელემენტარული მუსიკალური განათლება და, მით უმეტეს, არ იცის მუსიკალური კომპოზიციების აგების წესები. 1983 წელს კიტარო იუკის დაქორწინდა. იუკის მამა იაპონური მაფიის წევრი იყო. კიტაროს ამის გამო ხშირად აკრიტიკებდნენ, რაზეც მან უპასუხა: „მამა მაფიის წევრია, ის არა. და მე უბრალოდ მუსიკოსი ვარ." თუმცა მალევე დაშორდნენ. თავის ინტერვიუში მან თქვა: ”ჩვენი განქორწინების განსაკუთრებული მიზეზები არ არსებობს: მე უბრალოდ კარგი სამსახური მაქვს ამერიკაში და იუკის არ სურს დატოვოს სამსახური იაპონიაში. ჩვენ დღემდე ვრჩებით მეგობრები." მისი მეორე ცოლია კეიკო (კეიკო, 1998 წლის ივლისში ტაივანში, კლავიატურაზე უკრავდა კიტაროსთან ერთად). ახლა მათ ორი შვილი ჰყავთ. 1989 წელს კიტარო იაპონიიდან გადავიდა შეერთებულ შტატებში, სადაც შექმნა მუსიკალური სტუდია Mochi House უორდში, კოლორადოში. 1993 წელს კიტარომ რენდი მილერის მონაწილეობით დაწერა მუსიკა ფილმისთვის "ცა და დედამიწა", ხოლო 1997 წელს ფილმისთვის "The Soong Sisters". და სამოთხესა და დედამიწაზე, მან მოიგო ოქროს გლობუსის ჯილდო ყველაზე ორიგინალური კინო მუსიკისთვის. მან მოიგო ოქროს ცხენი ტაივანში გამართულ ჰონგ კონგის საერთაშორისო კინოფესტივალზე მისი მუსიკისთვის Sister Sun. კიტაროს არანაირი მუსიკალური განათლება არ აქვს - უბრალოდ მუსიკა არ იცის. ის მუსიკას თავისებურად წერს. კლავიშების გარდა, კიტარო უკრავს ბევრ ინსტრუმენტზე, როგორიცაა გიტარა, ფლეიტა, ტაიკოს დასარტყამი და ა.შ. კიტარო არის კომპოზიტორი, შემსრულებელი და რეჟისორი. ზოგჯერ ის თავად არის დაკავებული კონცერტების განათების დიზაინით და ალბომების მოწყობით

იხ. ვიდოე Kitaro Greatest Hits - Kitaro The Best Of (Full Album) 2020 - Kitaro Playlist 2020 Vol. 1

გარდა ამისა, კიტარო არის ფოტოგრაფი: მან შექმნა მთელი კომპანია კოლორადოში და, მაგალითად, Gaia-ს ალბომის ყდა, ეს არის მისი სახლის ხედის ფოტო. 80-იან წლებში კიტარო პროფესიონალ პიროტექნიკოსადაც მუშაობდა. იმისდა მიუხედავად, რომ კიტარო მსოფლიო ცნობილი სახე გახდა, ის მოკრძალებულ ადამიანად დარჩა: „ბუნება შთამაგონებს. მე მხოლოდ მესინჯერი ვარ, - ამბობს ის, - ჩემი მელოდიებიდან ზოგი ღრუბელია, ზოგიც წყალი. კიტარო აგრძელებს იაპონური ტრადიციების პატივისცემას. დედა ბუნებისადმი პატივისცემის ნიშნად ის მონაწილეობს სპეციალურ კონცერტებში - სავსემთვარეობის ცერემონიებში. ეს კონცერტები იმართება ყოველწლიურად აგვისტოს ბოლოს, ფუჯის მთაზე, კოლორადოში მდებარე მისი ფირმისგან არც თუ ისე შორს. ცერემონია გრძელდება მთელი ღამე, დაახლოებით 11 საათზე. მთელი ამ ხნის განმავლობაში, კიტარო მუხლებზეა და განუწყვეტლივ უკრავს ტაიკოს დასარტყამებზე. ჩვეულებრივ ხელებს სისხლს უსვამს, მაგრამ თამაშს აგრძელებს. ალბომი „გაია - ონბაშირა“ ასევე დედამიწისადმი მიძღვნილი ხარკია. კიტარო მრავალი წლის განმავლობაში ცხოვრობდა კეიკოსთან, ბოულდერთან, კოლორადოს მახლობლად, სადაც მუშაობდა ახალ მუსიკაზე თავის სტუდიაში Mochi House (შეიძლება მოეწყო 70-კაციანი ორკესტრი). სხვათა შორის, 2006 წელს გამოვიდა კეიკოს ერთობლივი ალბომი Spiritual Garden. მაგრამ 2007 წელს ისინი გადავიდნენ სებასტოპოლში, პატარა ქალაქში ჩრდილოეთ კალიფორნიაში. მისი სტუდია უორდში ჯერ კიდევ არსებობს და ქირავდება. კიტარო ამბობს: „მოხარული ვარ, რომ ჩემი მუსიკა ხალხს კარგად გრძნობს. ვიცი, რომ მუსიკას შეუძლია შეცვალოს ადამიანი და ეს ჩემი მისწრაფებაა“. კიტარო ამბობს: ”მე ვიღებ შთაგონებას სხვადასხვა წყაროდან. გარკვეულწილად, მე ვიზოლირებული ვარ თანამედროვე მასობრივი კულტურისგან - არ მაქვს ტელევიზორი, არ მაქვს რადიო, არ ვკითხულობ გაზეთებს... როცა ქალაქში ვარ, მიყვარს ძალიან ხალხმრავალ ქუჩაზე სიარული და ხალხის ყურება. , უსმინე. მაგრამ სამი-ოთხი დღის შემდეგ ვგრძნობ, რომ უნდა წავიდე იქიდან მთაში, სანაპიროზე, სადმე. იქ ვიწოვ სხვადასხვა ხმებს - ქარს, გაყინულ წყალს... ხანდახან, თუ დიდხანს მოუსმენთ ჩამოვარდნილი წყლის წვეთების ღრიალს, შეგიძლიათ დაიჭიროთ ძალიან განსაკუთრებული, დაბალი სიხშირის ვიბრაციები ”... „ჩემი ამოცანაა გადავიტანო მუსიკის ენერგია კოსმოსიდან ჩემი სხეულის მეშვეობით და მივიტანო მსმენელამდე. ვცდილობ, ყველა მსმენელს დავუკავშირდე, პატარას და დიდს, მაგრამ ეს ყველას ერთბაშად არ ემართება და, რა თქმა უნდა, ვგრძნობ. ხანდახან კონცერტზე სამი-ოთხი თაობა ზის და ყველასთან არის კონტაქტი. უბრალოდ მშვენიერია“, - ამბობს კიტარო

ვიდეობარათი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                ვიდეობარათი - ვიდეკარტა

                                                               GeForce 4 სერიის ვედებარათ

ეკრანზე გამოსატან ინფორმაციას გარდაქმნის ვიდეოსიგნალად. ვიდეობარათი თავსდება სისტემურ ბლოკში დედაპლატაზე, PCIe სლოტში. რაში მდგომარეობს გარდაქმნის არსი? ცნობილია, რომ მონიტორზე გამოსახულება წარმოადგენს წერტილების ერთობლიობას. წერტილების ფორმირება ელექტრული სხივით იქმნება ჰორიზონტალური და ვერტიკალური გაშლის წყალობით. სხივის ტრაექტორია რამდენიმე ასეულ ჰორიზონტალურ ხაზს ქმნის. ელექტრონული სხივის ინტენსივობის მართვით მიიღწევა წერტილის სიკაშკაშე. ამრიგად, ეკრანზე გამოსახულების მისაღებად საჭიროა შესაბამისი წესით განხორციელდეს ელექტრონული სხივის მოდელირება. ამ ოპერაციების შესასრულებლად საჭიროა ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობაში დასამახსოვრებელ სიმბოლოთა შესაბამისი კოდების გარდაქმნა ვიდეოსიგნალებად.

აღსანიშნავია, რომ მონიტორის ეკრანზე გამოსახულების აღდგენა უნდა განხორციელდეს წამში 25-30 კადრის სიჩქარით. ეს პროცესი უწყვეტად მიმდინარეობს. ეკრანზე გამოსატანი ინფორმაცია ინახება სპეციალურ მეხსიერებაში — GDDR ტიპის ვიდეომეხსიერებაში. ვიდეობარათის ხარისხი, Pixel Fillrate ( Pixel/s ) და Texture Fillrate ( Texel/s ) ამ პარამეტრებით განისაზღვრება. მარტივად შეიძლება მივხვდეთ რას ნიშნავს ეს პარამეტრები იმიტომ, რომ თვითონ განზომილება გეუბნება სიტყვასიტყვით ანუ რამდენი პიქსელის და ტექსტურის ( 2D გამოსახულების ) დახატვა შეუძლია წამში,რაც მეტი შეუძლია, ე.ი. ვიდეო კარტა უფრო მძლავრი და სწრაფია. ( აი რის მიხედვით უნდა შეირჩეს ვიდეობარათი ) ასევე მნიშვნელოვანი პარამეტრებია Bus width ( bit -ბში ) ვიდეოადაპტერის ოპერატიულსა ( VRAM ) და ( GPU ) პროცესორს შორის ინტერფეისის ზომა, Bandwidth ( GB/s -ში )ვიდეობარათის ოპერატიულსა და პროცესორს შორის ინფორმაციის რაოდენობა წამში, Bandwidth ეს პარამეტრი კი დამოკიდებულია, Memory clock -ზე ( ვიდეოს ოპერატიულის სიხშირეზე ) და ბოლოს ყველაზე ნაკლებად მნიშვნელოვანი ( და არა უმნიშვნელო ) არის ვიდეომეხსიერების ზომა. აქვს ვიდეო მესხსიერებას.

ამჟამად ვიდეომეხსიერების რამდენიმე სტანდარტია: ( სიხშირის მიხედვით ) DDR, DDR2, GDDR3, GDDR4, GDDR5 და უახლესი GDDR6. რაც უფრო ახალი სისტემის მეხსიერება აქვს ვიდეობარათს, მით უფრო მეტი აქვს სიხშირე ( Memory clock ). ზომის მიხედვით:32, 64, 128, 256, 384, 512, 768, 896, 1024, 1536, 1768, 2048, 4096 მბ.

იხ. ვიდეო შეარჩიე სწორად არ დაუშვა შეცდომა ვიდეო ბაართი

მაინინგი ვიდეო ბარათზე არის კრიპტოვალუტის მაინინგის პროცესი გრაფიკული დამუშავების ერთეულების (GPUs) გამოყენებით. კრიპტოვალუტის მაინინგისთვის პროცესორის ნაცვლად ვიდეო ბარათები გამოიყენება, რადგან ისინი ნაკლებ დროში ამუშავებენ მეტ ინფორმაციას. მათი ერთადერთი ნაკლი არის ელექტროენერგიის მაღალი მოხმარება, მაგრამ მაღალი ანაზღაურება ადვილად ანაზღაურებს ასეთ სისუსტეს. მაინინგისთვის გამოიყენება სრულფასოვანი დისკრეტული ვიდეო ბარათები, არ გამოიყენება პროცესორში ინტეგრირებული ჩიპები. ქსელში ასევე არის სტატიები მაინინგის შესახებ გარე ვიდეო ბარათზე, მაგრამ ეს ასევე არ მუშაობს ყველა შემთხვევაში და არ არის საუკეთესო გამოსავალი

კომბოსტოს ჩაშუშული

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                                          სამზარეულო

კომბოსტოს ჩაშუშული - როგორ ჩავშუშოთ                                          კომბოსტო

კომბოსტოს ჩაშუშული მარტივი და ეკონომიური კერძია. არ არის რთული კომბოსტოს სწორად ამოღება. მთავარია დაიცვან ინგრედიენტების პროპორციები და მათი სანიშნეების ტექნიკა. თუ გსურთ წვნიანი ბოსტნეულის კერძის მომზადება, მაშინ ეს რეცეპტი თქვენთვისაა

იხ. ვიდეო

როგორ ჩავშუშოთ კომბოსტო ინგრედიენტები: თეთრი კომბოსტო - 1 ​​კგ ხახვი - 150 გ სტაფილო - 150 გ ტომატის პასტა - 1 ს.კ. ტომატის წვენი - 100 მლ მცენარეული ზეთი - 3 ს.კ. მარილი - გემოვნებით შავი პილპილი - გემოვნებით

ჩაშუშული კომბოსტოს მომზადებისთვის უმჯობესია აირჩიოთ ძლიერი ჩანგლები: დაზიანების, გაფუჭებისა და ლპობის გარეშე. თეთრი კომბოსტოდან ამოიღეთ გარე ფოთლები. დაჭერით თქვენთვის მოსახერხებელი ნებისმიერი გზით. კომბოსტო სპეციალურ სახეხზე დავჭერი, მაგრამ შეგიძლიათ უბრალოდ დანით დაჭრათ

იხ. ვიდეო Тушеная капуста. Как правильно тушить капусту в казане/ ВКУСНОДЕЛ

იხ. ვიდეო კომბოსტოს ჩაშუშული - Тушеная капуста. Очень вкусно! Быстро и просто. Мамины рецепты - ჩაშუშული კომბოსტო. ძალიან გემრიელია! სწრაფი და მარტივი. დედას რეცეპტები - Как приготовить тушеную капусту быстро и вкусно.Отличный гарнир к мясному блюду. Капуста получается цельная, не водянистая. Ароматное и очень аппетитное блюдо, с минимумом продуктов и максимумом удовольствия!

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

ანგარა (რაკეტა-მატარებლების ოჯახიდან)

რუსული რაკეტა-მატარებელი ჟანგბადი-ნავთის ძარავით შეიცავს როგორც მსუბუქ კლასსს ასევე მძიმეს თვირთამწეობა მერყეობს 3,5 ტ-დან (ანგარა-1.2) 38 (Angara-A5V) [1] [2] ტონა. დედამიწის დაბალ ორბიტაზე. ანგარას გამშვები მანქანების წამყვანი შემქმნელი და მწარმოებელი იყო ხრუნიჩევის სახელმწიფო კოსმოსური კვლევისა და წარმოების ცენტრი.

მათ აქვთ მოდულური დიზაინი: Angara-ს სხვადასხვა ვერსიები განხორციელებულია სხვადასხვა რაოდენობის უნივერსალური რაკეტის მოდულების გამოყენებით (URM, რომელთაგან URM-1 არის პირველი ეტაპისთვის, URM-2 არის მეორე და მესამე), სიგრძე URM არის 25,1 მ, დიამეტრი 2,9 მ, წონა საწვავთან ერთად - 149 ტონა. URM აღჭურვილია ჟანგბად-ნავთის ძრავით RD-191.

პირველი გაშვება განხოციელდა 2014წ-ის 9 ივნისს სულ გაშევბული იქნა 4 აქედან 1 წამრატებული და 1 ნაწილობრივ წარუმატებელი

იხ. ვიდეო "პერსევსის" მყუნება : "ანგარა" დაფარული იყო სპილენძის აუზით, როგორც რუსული ოცნებები კოსმოსზე ... - Отказ "Персея": "Ангара" накрылась медным тазом, как и российские мечты о космосе... - Технологическое отставание России от США в космической гонке уже настолько велико, что теперь россиянам приходится соревноваться не с американцами, а с китайцами, причем в роли догоняющих. - კოსმოსურ რბოლაში რუსეთსა და შეერთებულ შტატებს შორის ტექნოლოგიური უფსკრული უკვე იმდენად დიდია, რომ ახლა რუსებს უწევთ კონკურენცია არა ამერიკელებთან, არამედ ჩინელებთან და მაზდევარის როლში არიან და ეს დაშორება სულ უფრო მატულობს.

რისთვის შეიქმნა ანგარა სრკ-ს დაშლის შემდეგ, ბაიკონურის კოსმოდრომი, საიდანაც გაუშვეს მძიმე-რაკეტა მატარებლები პროტონი და ენერგია, დასრულდა რუსეთის ფედერაციის გარეთ. საჭირო იყო შექმნილიყო მძიმე კლასის გამშვები მანქანების კომპლექსი, რომლის ყველა ელემენტი დამზადდებოდა რუსული კომპონენტებისგან რუსულ საწარმოო ბაზაზე, ხოლო გაშვებები განხორციელდებოდა ქვეყნის ტერიტორიაზე მდებარე კოსმოსური პორტებიდან. რუსეთს სჭირდება სარაკეტო სისტემა, რომელსაც შეუძლია ტვირთის გაშვება მისი ტერიტორიიდან გეოსტაციონალურ ორბიტაზე (პლესეცკის კოსმოდრომი, შესაძლო ვარიანტია ვოსტოჩნის კოსმოდრომი). ამჟამად პროტონის გამშვები მანქანა გაშვებულია მხოლოდ ბაიკონურის კოსმოდრომიდან, რომელიც მდებარეობს ყაზახეთში და ამ რაკეტების გაშვების შეჩერება იგეგმება. სტრატეგიული უსაფრთხოების მიზნით, კომპლექსი მთლიანად დაპროექტებული და წარმოებული იყო ქვეყნის ტერიტორიაზე მდებარე რუსული საწარმოების თანამშრომლობით. მძიმე გამშვები მანქანების შეცვლა ტოქსიკური საწვავით. ჩვეულებრივ, შხამიანი ჰეპტილი გამოიყენებოდა როგორც საწვავი "მძიმე" გამშვები მანქანებისთვის (სსრკ / RF). ამჟამად ჰეპტილი გამოიყენება Proton-M გამშვებ მანქანაში. ანგარა გამოიყენებს ეკოლოგიურად სუფთა საწვავს ნავთის ბაზაზე, თხევადი ჟანგბადი იმოქმედებს როგორც ოქსიდიზატორი, შესაბამისად, ასეთი რაკეტა უფრო უსაფრთხოა გამოსაყენებლად. სამომავლოდ შესაძლებელია ანგარას გამოყენება პილოტირებული ფრენებისთვის. მოდულარულობა. ეს გაამარტივებს მზა პროდუქტის სარკინიგზო მიწოდებას გაშვების ადგილზე. კონსტრუქციის მოდულური კონცეფცია საშუალებას გაძლევთ შექმნათ გამშვები მანქანების მთელი ოჯახი: მსუბუქი კლასი (პირველი ეტაპის 1 მოდულზე დაფუძნებული ტვირთამწეობის მასით დედამიწის დაბალ ორბიტაზე 1,5 ტონა), მძიმე (35 ტონამდე, რომელიც შედგება 7 უნივერსალური სარაკეტო მოდული, როგორც პირველი ეტაპის ნაწილი). Angara A5-ის ტვირთამწეობა 26 ტონამდეა, რაც პროტონზე მეტია. ეს შესაძლებელს გახდის პლესეცკის კოსმოდრომიდან გეოსტაციონალურ ორბიტაზე იმავე მასის ტვირთის გაშვებას, როგორც ბაიკონურის კოსმოდრომიდან პროტონ-მ-ის გამოყენებით. „ანგარას“ GKNPT-ის შექმნის შედეგად მათ. ხრუნიჩევს შეუძლია დაიკავოს კოსმოსური გაშვებების თითქმის მთელი რუსული ბაზარი, URM-ის საფუძველზე შექმნას ერთიანი ჩანაცვლება სსრკ-ში შექმნილი გამშვები მანქანების უმრავლესობისთვის: "Angara" A5, A7 "პროტონის" ნაცვლად (საწვავი მაღალი დუღილის ტოქსიკურ კომპონენტებზე დაფუძნებული) "Angara A3" ნაცვლად "Zenith-2" (იწარმოება უკრაინაში მხოლოდ საზღვაო / სახმელეთო გაშვების პროექტისთვის, ფაქტობრივად, წარმოება შეწყდა 2013 წლის შემდეგ) "Angara A1.2" ნაცვლად "Cyclone-2/3" (იწარმოება უკრაინაში) "Angara A1.1" ნაცვლად "Cosmos-3M" (საწვავი მაღალი დუღილის ტოქსიკურ კომპონენტებზე დაფუძნებული, შეწყვეტილია 90-იან წლებში). ჩანაცვლების გარეშე დარჩება მხოლოდ R-7 ტიპის გამშვები მანქანების ოჯახი (სოიუზ / მოლნია) და მსუბუქი კონვერტაციის გამშვები მანქანები, რომლებიც დაფუძნებულია ICBM-ებზე. გამშვები მანქანების ერთიანი დიაპაზონის შექმნის მეთოდოლოგია გახდა საფუძველი V.I.-ს სახელობის GKNPT-ის გენერალური დირექტორის პირველი მოადგილის სადოქტორო დისერტაციისთვის. ხრუნიჩევი ა.ა.მედვედევი, დაიცვა 1999 წელს (2001 წელს გენერალურ დირექტორად დაინიშნა ა.ა.მედვედევი). გარდა ამისა, არსებობდა საფუძველი იმის დასაჯერებლად, რომ დროთა განმავლობაში, Soyuz გამშვები მანქანის დატვირთვის მნიშვნელოვანი ნაწილი უნდა გადავიდეს უფრო მაღალ დონეზე და გადავიდეს Angara-A3 გამშვებ მანქანაზე. "ანგარა-1.2" - მსუბუქი კლასის გამშვები მანქანა (ერთი URM-დან RD-191-მდე). "Angara-A3" - საშუალო კლასის გამშვები მანქანა (RD-191-ზე სამი URM-დან). "Angara-A5" - მძიმე კლასის გამშვები მანქანა (5 URM-დან RD-191-ზე). "Angara-A5M" - მძიმე კლასის გამშვები მანქანა (5 URM-დან RD-191M-ზე). "Angara-A5V" - მძიმე კლასის გამშვები მანქანა გაზრდილი დატვირთვით (RD-191M-ზე ხუთი URM-და

რა

იხ. ვიდეო Запущенная ракета «Ангара-А5» облажалась. Бракованный «Роскосмос». Космос не НАШ! - რაკეტა - მატარებელი ანგარა-A5 რაკეტა მწყობრიდან გამოვიდა. დეფექტური "როსკოსმოსი". სივრცე ჩვენი არ არის