ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           იოჰანეს შტარკი

 (გერმ. Johannes Nikolaus Stark; დ. 15 აპრილი, 1874, ფრაიუნგი – გ. 21 ივნისი, 1957, [ტრაუნშტაინი]]) — გერმანელი ფიზიკოსი. ჰანოვერისა (1906 წლიდან) და აახენის (1909 წლიდან) უმაღლესი სკოლების, გრაიფსვალდისა (1917 წლიდან) და ვიურცბურგის (1920 წლიდან) უნივერსიტეტების პროფესორი. ბერლინის ფიზიკა-ტექნოლოგიური სამეცნიერო კვლევითი ინსტიტუტისა (1933-1939) და გერმანიის სამეცნიერო საზოგადოების პრეზიდენტი (1934-1936). 1919 წელს მიენიჭა ნობელის პრემია არხულ სხივებში დოპლერის ეფექტისა და ელექტრულ ველებში სპექტრული ხაზების გახლეჩის აღმოჩენისათვის.

კარიერა

სტარკი მუშაობდა სხვადასხვა თანამდებობაზე თავისი ალმა მატერის ფიზიკის ინსტიტუტში 1900 წლამდე, სანამ ის გახდა უხელფასო ლექტორი გიოტინგენის უნივერსიტეტში. არაჩვეულებრივი პროფესორი ჰანოვერში 1906 წელს, 1908 წელს გახდა პროფესორი RWTH Aachen University-ში. 1922 წლამდე მუშაობდა და იკვლევდა რამდენიმე უნივერსიტეტის ფიზიკის განყოფილებებში, მათ შორის გრეიფსვალდის უნივერსიტეტში. 1919 წელს მან მიიღო ნობელის პრემია ფიზიკაში მისი "არხის სხივებში დოპლერის ეფექტის აღმოჩენისთვის და სპექტრალური ხაზების გაყოფისთვის ელექტრულ ველებში". (ეს უკანასკნელი ცნობილია როგორც სტარკის ეფექტი). 1933 წლიდან პენსიაზე გასვლამდე 1939 წელს სტარკი აირჩიეს Physikalisch-Technische Reichsanstalt-ის პრეზიდენტად, ასევე Deutsche Forschungsgemeinschaft-ის პრეზიდენტად.

სწორედ სტარკმა, როგორც Jahrbuch der Radioaktivität und Elektronik-ის რედაქტორმა, სთხოვა 1907 წელს, მაშინ ჯერ კიდევ საკმაოდ უცნობ ალბერტ აინშტაინს დაწერა მიმოხილვის სტატია ფარდობითობის პრინციპზე. როგორც ჩანს, სტარკზე შთაბეჭდილება მოახდინა ფარდობითობამ და აინშტაინის ადრინდელმა ნაშრომმა, როდესაც ციტირებდა "ფარდობითობის პრინციპს, ჩამოყალიბებული ჰ.ა. ლორენცისა და ა. აინშტაინის მიერ" და "პლანკის ურთიერთობა M0 = E0/c2" თავის 1907 წლის ნაშრომში[2] Physikalische Zeitschrift-ში, სადაც გამოიყენა. განტოლება e0 = m0c2 "ენერგიის ელემენტარული კვანტის" გამოსათვლელად, ანუ ენერგიის რაოდენობა, რომელიც დაკავშირებულია მოსვენებულ მდგომარეობაში ელექტრონის მასასთან. თავის სტატიაზე მუშაობისას, აინშტაინმა დაიწყო აზროვნების ხაზი, რომელიც საბოლოოდ მიიყვანდა მის ფარდობითობის განზოგადებულ თეორიამდე, რაც თავის მხრივ გახდა (მისი დადასტურების შემდეგ) აინშტაინის მსოფლიო პოპულარობის დასაწყისი. ეს ირონიულია, თუ გავითვალისწინებთ სტარკის შემდგომ მუშაობას, როგორც აინშტაინის და ფარდობითობის საწინააღმდეგო პროპაგანდისტმა Deutsche Physik მოძრაობაში.

სტარკმა გამოაქვეყნა 300-ზე მეტი ნაშრომი, ძირითადად ელექტროენერგიას და სხვა მსგავს თემებს. მან მიიღო სხვადასხვა ჯილდო, მათ შორის ნობელის პრემია, ვენის მეცნიერებათა აკადემიის ბაუმგარტნერის პრემია (1910), გეტინგენის მეცნიერებათა აკადემიის ვაჰლბრუხის პრემია (1914) და რომის აკადემიის მატეუჩის მედალი. ალბათ მისი ყველაზე ცნობილი წვლილი ფიზიკის სფეროში არის სტარკის ეფექტი, რომელიც მან აღმოაჩინა 1913 წელს. 1970 წელს საერთაშორისო ასტრონომიულმა კავშირმა მას პატივი მიაგო კრატერით მთვარის შორეულ მხარეს, ისე რომ არ იცოდა მისი ნაცისტური საქმიანობის შესახებ. სახელი ჩამოშორდა 2020 წლის 12 აგვისტოს.

ის დაქორწინდა ლუიზ უეპლერზე და მათ შეეძინათ ხუთი შვილი. მისი ჰობი იყო ხეხილის მოშენება და მეტყევეობა. იგი მუშაობდა თავის კერძო ლაბორატორიაში, რომელიც მან დააარსა ნობელის პრემიის ფულით, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ზემო ბავარიაში, თავის სასახლეში. იქ მან შეისწავლა სინათლის გადახრა ელექტრულ ველში.

ნაციზმთან კუთვნილება

1924 წლიდან სტარკი მხარს უჭერდა ჰიტლერს. ნაცისტური რეჟიმის დროს სტარკი ცდილობდა გამხდარიყო გერმანული ფიზიკის ფიურერი Deutsche Physik („გერმანული ფიზიკა“) მოძრაობის მეშვეობით (ნობელის პრემიის თანამემამულე ფილიპ ლენარდთან ერთად) ალბერტ აინშტაინისა და ვერნერ ჰაიზენბერგის (რომელიც არ იყო) „ებრაული ფიზიკის“ წინააღმდეგ. Ებრაული). მას შემდეგ, რაც ვერნერ ჰაიზენბერგმა დაიცვა ალბერტ აინშტაინის ფარდობითობის თეორია, სტარკმა დაწერა გაბრაზებული სტატია SS-ის ოფიციალურ გაზეთ Das Schwarze Korps-ში, სადაც ჰაიზენბერგს "თეთრი ებრაელი" უწოდა.

1934 წლის 21 აგვისტოს სტარკმა მისწერა ფიზიკოსს და ნობელის პრემიის ლაურეატს მაქს ფონ ლაუეს და უთხრა, რომ პარტიულ ხაზს დაემორჩილა, წინააღმდეგ შემთხვევაში განიცადა შედეგები. წერილს ხელი მოაწერეს „ჰაილ ჰიტლერთან“.

1934 წელს თავის წიგნში Nationalsozialismus und Wissenschaft (ინგლისურად: "ნაციონალური სოციალიზმი და მეცნიერება") სტარკი ამტკიცებდა, რომ მეცნიერის პრიორიტეტი იყო ემსახუროს ერს - ამრიგად, კვლევის მნიშვნელოვანი სფეროები იყო ის, რაც შეეძლო დაეხმარა გერმანული იარაღის წარმოებას და მრეწველობას. ის თეორიულ ფიზიკას უწოდებდა, როგორც „ებრაელს“ და ხაზს უსვამდა, რომ ნაცისტურ გერმანიაში სამეცნიერო თანამდებობები მხოლოდ სუფთა სისხლის გერმანელებს უნდა ეკავათ.

Das Schwarze Korps-ში წერისას, სტარკი ამტკიცებდა, რომ თუნდაც რასობრივი ანტისემიტიზმი გაიმარჯვოს, ეს იქნება მხოლოდ "ნაწილობრივი გამარჯვება", თუ "ებრაული" იდეები ანალოგიურად არ დამარცხდება: "ჩვენ ასევე უნდა აღმოვფხვრათ ებრაული სული, რომლის სისხლიც შეიძლება მიედინოს. დღესაც ისევე დაუღალავად, როგორც ადრე, თუ მის მატარებლებს უჭირავთ ლამაზი არიული უღელტეხილი“.

1947 წელს, მეორე მსოფლიო ომში გერმანიის დამარცხების შემდეგ, სტარკი იქნა კლასიფიცირებული, როგორც "ძირითადი დამნაშავე" და მიესაჯა ოთხი წლით თავისუფლების აღკვეთა (მოგვიანებით შეჩერებული) დენაციფიკაციის სასამართლოს მიერ.

მოგვიანებით სიცოცხლე და სიკვდილი

სტარკმა სიცოცხლის ბოლო წლები გაატარა ტრაუნშტეინის მახლობლად, ზემო ბავარიაში, გუტ ეპენშტატში, სადაც გარდაიცვალა 1957 წელს, 83 წლის ასაკში. დაკრძალეს Schönau am Königssee-ში, მთის სასაფლაოზე

იხ. ვიდეო - Johannes Stark | Wikipedia audio article

                               შტარკის ეფექტი

შტარკის ეფექტი

 სპექტრული ხაზების გახლეჩა ელექტრულ ველში; აღმოაჩინა ი. შტარკმა 1913 წელს წყალბადის ატომების სპექტრის შესწავლისას. შტარკის ეფექტი შეინიშნება ატომებისა და სხვა კვანტური სისტემების სპექტრებში. მისი მიზეზია კვანტური სისტემის ენერგიის დონეების წანაცვლება და ქვედონეებად გახლეჩა ელექტრულ ველში. ამიტომ ტერმინი "შტარკის ეფექტი" მიეკუთვნება არა მარტო სპექტრული ხაზების გახლეჩას ელექტრულ ველში, არამედ ენერგიის დონეების წანაცვლებასა და გახლეჩასაც ამ ველში.

შტარკის ეფექტი ახსნილ იქნება კვანტური მექანიკის საფუძველზე. განსაზღვრული ε ენერგიის მქონე მდგომარეობაში მყოფი ატომი (ან სხვა კვანტური სისტემა) გარე E ელექტრულ ველში იძენს Δε ენერგიას, რომელსაც შეესაბამება ატომის ერთი შესაძლებელი მდგომარეობა (გადაუგვარებელი დონე), E ველში მიიღებს ε+Δε ენერგიას, ე.ი წაინაცვლებს. გადაგვარებული ენერგიის დონის სხვადასხვა მდგომარეობას შეუძლია შეიძინოს სხვადასხვა დამატებითი ენერგია Δεα (α=1,2,...g, სადაც g გადაგვარების ხარისხია). ამის შედეგად გადაგვარებული დონე იხლიჩება შტარკის ქვედონეებად, რომელთა რიცხვი უდრის Δεα განსხვავებულ მნიშვნელობათა რიცხვს. მაგალითად, ატომის ენერგიის დონე მოძრაობის რაოდენობის მომენტის განსაზღვრული ${\displaystyle M={h \over 2\pi }{\sqrt {J(J+1)}}}$ მნიშვნელობისას (h არის პლანკის მუდმივა, J=0,1,2...-სრული მოძრაობის რაოდენობის მომენტის კვანტური რიცხვი) ელექტრულ ველში იხლიჩება ქვედონეებად,რომლებიც ხასიათდებიან mJ მაგნიტური კვანტური რიცხვების სხვადასხვა მნიშვნელობით (mJ განსაზღვრავს M-ის პროექციას E მიმართულებაზე). ამასთან, -mJ და +mJ მდგომარეობებს შეესაბამება ერთნაირი დამატებითი Δε ენერგია. ამიტომ შტარკის ყველა ქვედონე (გარდა ქვედონისა, რომლისთვისაც m=0) ორჯერადად გადაგვარებული აღმოჩნდება (განსხვავებით გახლეჩისაგან მაგნიტურ ველში, სადაც ყველა ქვედონე გადაუგვარებელია).

არსებობს წრფივი შტარკის ეფექტი, როდესაც Δε ენერგია E პროპორციულია და კვადრატული შტარკის ეფექტი, როდესაც ენერგია ${\displaystyle E^{2}}$ პროპორციულია. პირველ შემთხვევაში ენერგიის დონეების გახლეჩის სურათი სიმეტრიულია, მეორეში - არასიმეტრიული.

შტარკის ეფექტის მნიშვნელოვანი შემთხვევაა იონის ენერგიის დონეების გახლეჩა კრისტალურ მესერში მეზობელი იონების მიერ შექმნილი შიგაკრისტალური Eკრ. ველის გამო. ეს მოვლენა გასათვალისწინებელია კრისტალთა სპექტროსკოპიაში და მნიშვნელოვანია კვანტური მაძლიერებლების მუშაობისთვის.

შტარკის ეფექტი შეინიშნება ცვლად ელექტულ ველებშიც. შტარკის ქვედონეების მდებარეობის ცვლილება ცვლად ელექტრულ E ველში შეიძლება გამოყენებული იქნეს ხელსაწყოებში კვანტური გადასვლის სიხშირის შესაცვლელად (შტარკის მოდულაცია).

სწრაფად ცვლადი ელექტრული ველის გავლენა ატომების იონების ენერგიის დონეების მდებარეობაზე განსაზღვრავს პლაზმაში სპექტრული ხაზების შტარკის გაგანიერებას. შტარკის გაგანიერება საშუალებას იძლევა შეფასდეს დამუხტული ნაწილაკების კონცენტრაცია პლაზმაში (მაგალითად, ვარსკვლავთა ატმოსფეროში).

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ფილიპ ლენარდი

(გერმ. Philipp Lenard; დ. 7 ივნისი, 1862, ბრატისლავა, უნგრეთის სამეფო, ავსტრიის იმპერია — გ. 20 მაისი, 1947, მოსელჰაუსენი, გერმანია) — გერმანელი ფიზიკოსი რომელიც გახდა 1905 წელს ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიკის დარგში „მისი შრომისათვის კათოდურ სხივებზე“.

ფილიპ ედუარდ ანტონ ვონ ლენარდი დაიბადა 1862 წლის 7 ივნისს, პრესბურგში (დღევანდელი ბრატისლავა), უნგრეთის სამეფოში. ლენარდის ოჯახი წარმოშობით ტიროლიდან მოდის (XVII საუკუნე). მისი მშობლები იყვნენ გერმანულ ენაზე მოლაპარაკენი. მისი მამა ფილიპ ვოლ ლენარდი (1812-1896) ღვინით-მოვაჭრე პრესბურგში. მისი დედა იყო ანტონიე ბაუმანი (1832-1865). ახალგაზრდა ლენარდი სწავლობდა Pozsonyi Királyi Katolikus Főgymnasium-ში და როგორც იგი საკუთარ ავტობიოგრაფიაში წერს, ამ სასწავლებელმა მასზე დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა (განსაკუთრებით მისმა მასწავლებელმა ვირგილ კლატმა). 1880 წელს ფილიპმა ვენასა და ბუდაპეშტში შეისწავლა ფიზიკა და ქიმია. 1882 წელს მან დატოვა ბუდაპეშტი და დაბრუნდა პრესბურგში, მაგრამ 1883 წელს გაემგზავრა ჰაიდელბერგში (ჰაიდელბერგში წასვალმდე მან უარი თქვა ბუდაპეშტის უნივერსიტეტის თანაშემწის თანამდებობაზე). ჰაიდელბერგში იგი სწავლობდა ცნობილი პიროვნების, რობერტ ბუნსენის ზედამხედველობის ქვეშ. მან დოქტორის ხარისხი მიიღო 1886 წელს. 1887 წელს მან მუშაობდა დაიწყო კვლავ ბუდაპეშტში, ლორანდ ეტვეშის ასისტენტად (დემონსტრანტად). აახენში, ბონში, ვროცლავში, ჰაიდელბერგში (1896–1898) და კიელში (1898–1907) მუშაობის შემდეგ იდი დაბრუნდა ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტში 1907 წელს როგორც ფილიპ ლენარდის ინსტიტუტის წინამძღოლი. 1905 წელს ლენარდი გახდა შვედეთის სამეფო მეცნიერებათა აკადემიის წევრი, ხოლო 1907 წელს უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი.

მისი ადრეული მუშაობა მოიცავს ფოსფორესენციის, ლუმინესენციის და „ცეცხლგამტარობის“ კვლევას.

იხ. ვიდეო - История фотоэлектрического эффекта: битва Эйнштейна против Ленарда - Эйнштейн получил Нобелевскую премию за фотоэффект, но почему? Он был более известен своей теорией относительности. Все это связано с человеком по имени Филипп Ленард. Эксперименты Ленарда вдохновили Эйнштейна, и Ленард сначала подружился с Эйнштейном, но затем повернулся и превратил его жизнь в несчастье. Это увлекательная история о том, как гениальный ученый может сойти с ума.

გვიანი წლები

ფილიპ ლენარდი ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტის თეორეტიკოსი ფიზიკოსის თანამდებობიდან გადადგა 1931 წელს. ჰაიდელბერგის ჰელმჰოლცის გიმნაზია 1927-1945 წლებში ატარებდა ფილიპ ლენარდის სკოლის სახელს. ლენარდი გარდაიცვალა 1947 წლის 20 მაისს 84 წლის ასაკში, მოსელჰაუსენში, გერმანიაში.

მას იხსენებენ როგორც ძლიერ გერმანელ ნაციონალისტს, რომელსაც არ უყვარდა „ინგლისური ფიზიკა“ და მისი იდეებს გერმანიისაგან მოპარულად აღიქვავდა.

დაფასება და ჯილდოები

ლენარდის ჯილდოებში შედიოდა: სამეფო საზოგადოების რუმფორდის მედალი (1896), იტალიის მენციერებათა აკადემიის მატეუჩის მედალი (1896), ფრანკლინის ინსტიტუტის ფრანკლინის მედალი (1932) და ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში (1905). აგრეთვე იგი იყო საფრანგეთის მეცნიერებათა აკადემიის წევრი.

2008 წელს მთვარის ჩრდილოეთ პოლუსთან ახლოს მდებარე კრატერს ეწოდა ფილიპ ლენარდის სახელი მის პატივსაცემად.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                ფოტოეფექტი

ფოტოეფექტი

არაელასტიური შეჯახებები ფოტონსა და ატომის ელექტრონს შორის. ამ შეჯახებისას ხდება ფოტონის მიერ ენერგიის გადაცემა ელექტრონზე. თუ ადგილი ექნა ფოტონის მთელი ენერგიის გადაცემას მაშინ ფოტონი შთაინთქმება (რადგან მას მასა არ გააჩნია უენერგიო მდგომარეობაში, იგი "არსებობს" მხოლოდ როდესაც მას ენერგია გააჩნია. E=mc² ის მიხედვით) და თუ ეს გადაცემული ენერგია (კინეტიკური ენერგია) გარკვეულ ზღვარს გადააჭარბებს ელექტრონისათვის, მაშინ იგი ტოვებს თავის ადგილს(ატომის ირგვლივ მოძრავი ელექტრონი) და იწყებს მიღებული კინეტიკური ენერგიის მილევამდე მგზავრობას (მოძრაობას).

E_γ = h*ν = (mv²)/2

                                                                        

გარე ფოტოეფექტი

გარე ფოტოელექტრული ეფექტი (ფოტოელექტრონის ემისია) არის ნივთიერების მიერ ელექტრონების გამოყოფა ელექტრომაგნიტური გამოსხივების მოქმედებით. გარე ფოტოელექტრული ეფექტის დროს ნივთიერებიდან გამოსულ ელექტრონებს ფოტოელექტრონები ეწოდება, ხოლო მათ მიერ წარმოქმნილ ელექტრული დენი გარე ელექტრულ ველში მოწესრიგებული მოძრაობისას ეწოდება ფოტოდენი.

ფოტოკათოდი - ვაკუუმური ელექტრონული მოწყობილობის ელექტროდი, რომელიც უშუალოდ ექვემდებარება ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას და ამ გამოსხივების გავლენით გამოყოფს ელექტრონებს.

გაჯერების ფოტოდენი არის ამოფრქვეული ელექტრონების მაქსიმალური დენი, დენი ფოტოკათოდსა და ანოდს შორის, რომლის დროსაც ყველა გამოდევნილი ელექტრონი გროვდება ანოდზე.

ფოტოკათოდის სპექტრული მახასიათებელია სპექტრული მგრძნობელობის დამოკიდებულება ელექტრომაგნიტური გამოსხივების სიხშირეზე ან ტალღის სიგრძეზე

სასწავლო ექსპერიმენტის სქემა ფოტოელექტრული ეფექტის შესწავლაზე. სიხშირეების ვიწრო დიაპაზონი აღებულია სინათლისგან და მიმართულია ვაკუუმ მოწყობილობის შიგნით კათოდში. კათოდსა და ანოდს შორის ძაბვა ადგენს მათ შორის ენერგიის ზღურბლს. დენი გამოიყენება იმისთვის, რომ განვსაზღვროთ, როდის მიაღწევენ ელექტრონები ანოდს.

გარე ფოტოელექტრული ეფექტი აღმოაჩინა 1887 წელს ჰაინრიხ ჰერცის მიერ. ღია რეზონატორთან მუშაობისას მან შენიშნა, რომ თუ ულტრაიისფერ შუქს ანათებთ თუთიის ნაპერწკლების უფსკრული, მაშინ ნაპერწკლის გავლა შესამჩნევად გაადვილდება.

1888-1890 წლებში ფოტოელექტრული ეფექტი სისტემატურად შეისწავლა რუსმა ფიზიკოსმა ალექსანდრე სტოლეტოვმა, რომელმაც გამოაქვეყნა 6 ნაშრომი. მან გააკეთა რამდენიმე მნიშვნელოვანი აღმოჩენა ამ სფეროში, მათ შორის გარე ფოტოელექტრული ეფექტის პირველი კანონი.

სტოლეტოვი ასევე მივიდა დასკვნამდე, რომ "გამომშვებ ეფექტს ფლობს, თუ არა ექსკლუზიურად, მაშინ უზარმაზარი უპირატესობა სხვა სხივებთან შედარებით, უმაღლესი რეფრაქციის სხივებით, რომლებიც არ არის მზის სპექტრში", ანუ ის მიუახლოვდა. დასკვნამდე, რომ არსებობს ფოტოელექტრული ეფექტის წითელი საზღვარი. 1891 წელს ელსტერი და გეიტელი ტუტე ლითონების შესწავლისას მივიდნენ დასკვნამდე, რომ რაც უფრო მაღალია ლითონის ელექტროპოზიტიურობა, მით უფრო დაბალია ათვლის სიხშირე, რომლითაც იგი ხდება ფოტომგრძნობიარე.

ტომსონმა 1898 წელს ექსპერიმენტულად დაადგინა, რომ ელექტრული მუხტის ნაკადი, რომელიც წარმოიქმნება ლითონისგან გარე ფოტოელექტრული ეფექტის დროს, არის მის მიერ ადრე აღმოჩენილი ნაწილაკების ნაკადი (მოგვიანებით ეწოდა ელექტრონები). მაშასადამე, გაზრდილი განათების დროს ფოტოდინების ზრდა უნდა გავიგოთ, როგორც გამოდევნილი ელექტრონების რაოდენობის ზრდა მზარდი განათებით.

1900-1902 წლებში ფილიპ ლენარდის მიერ ფოტოელექტრული ეფექტის კვლევებმა აჩვენა, რომ კლასიკური ელექტროდინამიკის საწინააღმდეგოდ, გამოსხივებული ელექტრონის ენერგია ყოველთვის მკაცრად არის დაკავშირებული ინციდენტის გამოსხივების სიხშირესთან და პრაქტიკულად არ არის დამოკიდებული დასხივების ინტენსივობაზე.

იხ. ვიდეო ფოტოეფექტი

ფოტოელექტრული ეფექტი 1905 წელს ახსნა ალბერტ აინშტაინმა (რისთვისაც მან მიიღო ნობელის პრემია 1921 წელს შვედი ფიზიკოსის კარლ ვილჰელმ ოსენის ნომინაციის წყალობით) მაქს პლანკის ჰიპოთეზაზე დაყრდნობით სინათლის კვანტური ბუნების შესახებ. აინშტაინის ნამუშევარი შეიცავდა მნიშვნელოვან ახალ ჰიპოთეზას - თუ პლანკი 1900 წელს ვარაუდობდა, რომ სინათლე გამოიყოფა მხოლოდ კვანტიზებული ნაწილებით, მაშინ აინშტაინს უკვე სჯეროდა, რომ სინათლე არსებობს მხოლოდ კვანტიზებული ნაწილების (ფოტონების) სახით თითოეული ენერგიით hν, სადაც h არის პლანკის მუდმივი.

1906-1915 წლებში ფოტოელექტრული ეფექტი დაამუშავა რობერტ მილიკენმა. მან შეძლო დაედგინა ბლოკირების ძაბვის ზუსტი დამოკიდებულება სიხშირეზე (რომელიც რეალურად წრფივი აღმოჩნდა) და აქედან შეძლო პლანკის მუდმივის გამოთვლა. „ჩემი ცხოვრების ათი წელი გავატარე 1905 წლის აინშტაინის განტოლების გადამოწმებაზე“, წერდა მილიკანი, „და ყველა ჩემი მოლოდინის საწინააღმდეგოდ, იძულებული გავხდი 1915 წელს უპირობოდ მეღიარებინა, რომ ის ექსპერიმენტულად დადასტურდა, მიუხედავად მისი აბსურდულობისა, რადგან ჩანდა, რომ ეს იყო. ეწინააღმდეგება ყველაფერს, რაც ვიცით სინათლის ჩარევის შესახებ“. 1923 წელს მილიკანს მიენიჭა ნობელის პრემია ფიზიკაში " ელემენტარული ელექტრული მუხტისა და ფოტოელექტრული ეფექტის განსაზღვრაში მუშაობისთვის".

ფოტოელექტრული ეფექტის კვლევა ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული კვანტური მექანიკური კვლევა იყო.

იხ. ვიდეო

თანამედროვე კვლევა

როგორც აჩვენა გერმანიის ეროვნული მეტროლოგიის ინსტიტუტის Physikalisch-Technische Bundesanstalt-ის ექსპერიმენტებმა, რომელთა შედეგები გამოქვეყნდა 2009 წლის 24 აპრილს Physical Review Letters-ში, რბილი რენტგენის ტალღის სიგრძის დიაპაზონში რამდენიმე პეტავატის სიმძლავრის სიმკვრივეზე. 1015 W) კვადრატულ სანტიმეტრზე, ზოგადად მიღებული თეორიული ფოტოელექტრული ეფექტის მოდელი შეიძლება იყოს არასწორი.

სხვადასხვა მასალის შედარებითმა რაოდენობრივმა კვლევებმა აჩვენა, რომ რადიაციასა და მატერიას შორის ურთიერთქმედების სიღრმე მნიშვნელოვნად არის დამოკიდებული ამ ნივთიერების ატომების სტრუქტურაზე და შიდა ელექტრონულ გარსებს შორის არსებულ კორელაციაზე. ქსენონის შემთხვევაში, რომელიც გამოიყენებოდა ექსპერიმენტებში, ფოტონის პაკეტის მოქმედება მოკლე პულსში, როგორც ჩანს, იწვევს მრავალი ელექტრონის ერთდროულ გამოყოფას შიდა გარსებიდან.

იხ. ვიდეო - Урок 435. Теория фотоэффекта. Фотоэлементы

Stive Morgan Relax Special Edition new album 2022

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           Relax (სიმღერა)

Stive Morgan Relax Special Edition new album 2022

იხ. ვიდეო უსმინეთ და იყვავით მზათ დავუკავშირდეთ ერთმანეთს პარალელურ სამყაროში ტელეპატიურად არაფრის არ უნდა შეგვეშინდეს ყველაფერი დაშვებულია კოსმოსიდან და არაფერი ხდება შემთხვევით ჩვენ ვცხოვრობთ ერთრთი განზომილებაში სამწუხაროდ ადამიანები არ არის მზათ განვითრების ამ ეტაპზე ამ იდუმალებას ვეზიაროთ თუმცა დაბლოკილ გენებში არსებობს....    სამყარო მრავალფეროვანია იმდენა ჩვენი ფანტაზიური წარმოდგენებშიც კი შეუძლებელია მისი აღწერა.....  არაინ ადამიანები რომლებიც თითქოს მომავლიდან არიან ვინაიდან მასში მეტია კოსმოსური სიბრძნე..... ინფორმაია არ ქვრება არამედ გარდაიქმნება სხვა სამყაროში და ინახება სამუდამოდ ჩვენი ქმედება არის სამყაროში ჩაწერილი ინფორმაცია და მას გააჩნია უკუძალა და წონა..  არაფერი არ ხდება ისეთი რაც ადრე არ მომხდარა ისტორიამ იცის გამეორება ამა თუ იმ სახით ვინაიდან არსია ფორმა და ის სახცვლილებების კომბინაციებია.......   დრო და ენერგია ცვალებადია ჩვენ გონაბას შეუძლია სამყორებში მოგზაურობა უბრალოდ დაბლოკილია....    მისთვის....  ადამიანი როგორც მოაზროვნე არსება გაუწონასწორებელი აგრესიული არსებაა და ამიტომ არის სამყარო ჩაკეტილი ვიანიდან ცხოველური საწყისი სჭარბობს და არა კოსმოსური საწყისი. სიყვარულით უნდა მოქმედებდე და არა სიძულვილით ვინც გიყვარს უფრო  მეტად უნდა გიყვარდეს და ამას უნდა გამოხატავდე ყოველ შენ ქმედებაში ყოველ წამს მაშინ აქვს ფასი სიყვარულს.

❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤❤

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                      ამერიკული ფეხბურთი

 სპორტის გუნდური სახეობა. ამერიკის შეერთებულ შტატებში უწოდებენ ფეხბურთს.თამაშში მონაწილე გუნდების მიზანია — მოიპოვონ მოწინააღმდეგე გუნდზე მეტი ქულა(ები) და მოიპოვონ საბოლოო გამარჯვება.

თამაშში მონაწილე გუნდების მიზანია — მოიპოვონ მოწინააღმდეგე გუნდზე მეტი ქულა(ები) და მოიპოვონ საბოლოო გამარჯვება.

                                                                               

ამერიკული ფეხბურთის სათამაშო მოედანი

თამაშში მონაწილეობს ორი გუნდი. მოედანზე ერთდროულად იმყოფება 11-11 მოთამაშე თითოეული გუნდიდან. რამდენიმე ან ყველა ფეხბურთელის შეცვლა შესაძლებელია თამაშისთვის განკუთვნილ დროის ნებისმიერ მონაკვეთში. სათამაშო სტადიონის სიგრძე 120 იარდია (110 მეტრი), სიგანე კი — 53 1/3 იარდი (49 მეტრი). სტადიონი დაყოფილია რამდენიმე ნაწილად, თითოეულის სიგრძე ათი იარდია. თამაში მოიცავს 4 ტაიმს.

კარები

ამერიკული ფეხბურთის კარების ზომები პრაქტიკულად ინდენტურია რაგბის კარების ზომებისა. განივას სიმაღლე — 10 ფუტია (3 მეტრი), ძელებს შორის მანძილი კი — 18,6 ფუტი (5,7 მეტრი).

თამაშის ხანგრძლივობა

თამაში გრძელდება 4 მეოთხედის განმავლობაში, თითო მეოთხედი კი 15 წუთია. მე-2 მეოთხედის დასრულების შემდეგ იწყება დიდი შესვენება და გუნდები სათამაშო ადგილებს ცვლიან.

თამაში ჩერდება:

• როცა ბურთი (ან მოთამაშე ბურთით) დატოვებს მოედნის ფარგლებს
• ბურთის თანაგუნდელისთვის წინ გადაცემის შემთხვევაში (ამ შემთხვევაში ბურთი მოწინააღმდეგე გუნდს გადაეცემა)
• ქულის მოპოვების შემდეგ
• წესების დარღვევის შემთხვევაში
• როცა ერთ-ერთი გუნდი იღებს ტაიმ-აუტს
• და სხვა მიზეზების გამო.

ამის გათვალისწინებით როგორც წესი თამაში გრძელდება 3 საათის განმავლობაში.

ყაიმის შემთხვევაში NFL-ში ინიშნება 15-წუთიანი დამატებითი დრო (ოვერტაიმი). ოვერტაიმში გუნდს, რომელიც მოიპოვებს პირველ ქულას (ოქროს ქულა), ენიჭება გამარჯვებულის ტიტული.

თამაშის მიმდინარეობა

ამერიკული ფეხბურთის ბურთი

თამაში შედგება სათამაშო ეპიზოდებისგან. ყოველი ეპიზოდის დასაწყისში თამაშში ბურთი შეჰყავთ იმ ადგილიდან, სადაც დასრულდა წინა სათამაშო ეპიზოდი.

თამაში კენჭისყრით (მონეტის დახმარებით) იწყება, კენჭისყრაში გამარჯვებული გუნდი წყვეტს, რომელი გუნდი დაიწყებს თამაშს. კენჭისყრაში დამარცხებული გუნდი კი - ირჩევს სტადიონის მხარეს. ერთ-ერთი გუნდის მხრიდან თამაშში ბურთის შეყვანის შემდეგ, მოწინააღმდეგე გუნდის მოთამაშემ ბურთი უნდა მოიგდოს ხელში და წინ გაიქცეს, მანამ სანამ მას არ შებოჭავენ და სათამაშო მინდორზე დააგდებენ. არსებობს შეტევების განხორციელების ლიმიტი, ის თითო გუნდისთვის თითო ჯერზე 4 შეტევით განისაზღვრება. შეტევაში მოთამაშის (შესაბამისად გუნდის) მოვალეობაა გადალახოს 10 იარდიანი მონაკვეთი. ყოველ ასეთ მცდელობას დაუნი ეწოდება (ინგლ. down). თუ შემტევ პოზიციაში მყოფი გუნდი გაივლის 10 იარდს, ის კვლავ იღებს 4 მცდელობის უფლებას შემდეგი 10 იარდის გავლისთვის. ამ შანსის გამოუყენებლობის შემთხვევაში, ბურთი გადაეცემა მოწინააღმდეგეს. თუ გუნდმა გადალახა ყველა 10 იარდიანი მონაკვეთი და განახორციელა თაჩდაუნი (ინგლ. touchdown), გუნდი იღებს 6 ქულას და ინიშნება 1 ქულიანი დარტყმა (გარდასახვა)

არსებობს ბურთის დაკარგვის სხვადასხვა ვარიანტი:

• თუ გუნდმა ვერ გადაკვეთა 10 იარდი 4 შეტევაში…
• თუ მოწინააღმდეგე გუნდმა გადაცემის მომენტში მოახერხა ჩაჭრა.
• თუ შეტევაში მყოფი ფეხბურთელი წააქციეს, ბურთი ხელიდან გაუვარდა და ბურთი დაცვაში მყოფი გუნდმა ჩაიგდო ხელში.

ხშირად, მესამე შეტევის შემდეგ, თავდასხმაში მყოფმა გუნდმა თუ ვერ მოახერხა 10 იარდის გადაკვეთა, გუნდი აღარ რისკავს და ახორციელებს პანტს. საჯარიმო დარტყმის-ის მსგავსს დარტყმას. ბურთი დარტყმის წინ მოქცეულია მოთამაშის ხელებში.

სათამაშო რგოლები

გარდასახვა თამაშის დროს

თითოეულს გუნდში არსებობს რამდენიმე სათამაშო რგოლი: დაცვა (ინგლ. diffence), თავდასხმა (ინგლ. offence) და სხვადასხვა სპეციფიკური მოთამაშე.

თავდასხმის მოვალეობა:

• ბურთი მიიტანოს მოედნის ბოლომდე
• განახორციელოს თაჩდაუნი.

დაცვის მოვალეობა:

• არ მისცეს მოწინააღმდეგე გუნდის თავდასხმას საშუალება გაიროს ბურთთან ერთად 10 იარდი
• მოწინააღმდეგე გუნდის თავდასხმას არ დაამთავრებინოს შეტევა და არ დაადებინოს თაჩდაუნი.

სპეციფიკური მოთამაშეების კლასიფიკაცია:

• მოთამაშე, რომელსაც ბურთი შეჰყავს თამაშში.
• მოთამაშე, რომელიც ახორციელებს პანტს.
• მოთამაშე, რომელიც ახორციელებს გარდასახვას.

გარდასახვა:

• თაჩდაუნის შემდეგ. 1 ქულა.
• თამაშის დროს. 3 ქულა.

ჯარიმები და დროშები

დროშები:

• თუ მსაჯი მოედანზე, თამაშის დროს გადმოაგდებს ყვითელ დროშას - დაცვაში მყოფი გუნდი ან თავდასხმაში მყოფი გუნდი ჯარიმდება.

დაჯარიმებული გუნდი დაიწევს 5 იარდით უკან

• თუ მწვრთნელი მოედანზე, თამაში დროს გადმოაგდებს წითელი დროშას - მწვრთნელი ითხოვს ვიდეო გამეორებას.

ქულები

ქულების მოპოვება

• თავდასხმაში მყოფი გუნდისთვის:
  • თაჩდაუნი - +6 ქულა
    • გარდასახვა - +1 ქულა
    • გარდასახვის სანაცვლოდ ბურთის კვლავ გათამაშება და კვლავ თაჩდაუნი - +2 ქულა.
  • გარდასახვა თამაშის დროს (თაჩდაუნის გარეშე) +3 ქულა
• დაცვაში მყოფი გუნდისთვის:
  • თავდასხმაში მყოფ მოწინააღმდეგის, მისივე თაჩდაუნის ზონაზე დაგდების შემთხვევაში (რაც ძალიან იშვიათად ხდება).

პოპულარობა

სამხრეთ კალიფორნიის უნივერსიტეტებს შორის გამართულ შეხვედრას 90 ათასზე მეტი მაყურებელი დაესწრო

ამერიკული ფეხბურთი — სპორტის ყველაზე პოპულარული სახეობა აშშ-ში 1972 წლიდან, მას შემდეგ რაც მან ამ კომპონენტში გაუსწრო ბეისბოლს.

სატელევიზიო რეიტინგებში ამერიკული ფეხბურთის ეროვნულმა ლიგამ, პოპულარობით აჯობა ჩრდილოეთ ამერიკის ყველა სპორტულ ლიგას. სუპერ-ბოულის დღეს — ნაციონალური საფეხბურთო ლიგის სეზონის საუკეთესო მატჩს — უყურებს 100 მილიონზე მეტი ამერიკელი.

ასევე ძალიან პოპულარულია არაპროფესიონალური სტუდენტური ფეხბურთი. აშშ-ის ოთხ საუნივერსიტეტო მოედნის ტრიბუნები მატჩების დროს 100 000-ზე მეტი მაყურებლით მთლიანად ივსება. ასევე პოპულარობით სარგებლობს სკოლებს შორის გამართული მატჩები, რომელსაც 10 000-ზე მეტი მაყურებელი ესწრება.

იხ. ვიდეო - შესავალი ამერიკულ ფეხბურთში - წესები, მოთამაშეები და თამაშის პრინციპები

გოლფი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                                         გოლფი

გოლფის მოთამაშე

სპორტის ერთ-ერთი საერთაშორისო სახეობა. პროფესიული გოლფის დიდ ტურნირებს მთელი მსოფლიოს ტელემაყურებლები ადევნებენ თვალს.

თამაშის წესი იმაში მდგომარეობს, რომ საგანგებო ჯოხით — ყვანჭით ბურთი ფოსოში (ჩაღრმავებაში) მოთავსდეს. თამაში მწვანე გაზონზე მდებარეობს, რომელსაც გრინი ჰქვია. მოთამაშეს შეუძლია მაქსიმუმ 14 ყვანჭი გამოიყენოს. ყოველი ფოსოსათვის ყველაზე შესაფერის ყვანჭს ირჩევენ. გოლფს ან ორი კაცი თამაშობს, ან წყვილები. მოგებულია ის ადამიანი ან წყვილი, რომელიც ნაკლები დარტყმით ათავსებს ბურთს ფოსოში, ან მეტ ფოსოს დაიპყრობს (მატჩურ თამაშში).

გოლფის სტანდარტული მინდორი 18 ფოსოსგან შედგება. ეს 18 ფოსო თამაშის ერთ რაუნდს შეადგენს. ყოველ ფოსოზე შედეგები პარობით ითვლება. თითოეული ფოსოს მიმართულებით 35 დარტყმა სრულდება. ყველა ფოსოს მიმართულებით შესრულებული დარტყმის ჯამი მინდვრის საერთო პარს შეადგენს, სტანდარტული 18-ფოსოიანი მინდვრისთვის იგი, როგორც წესი, 70-72-ს უდრის.

გოლფის დიდი ტურნირები მეტწილად 4 დღე გრძელდება და დღეში თითო რაუნდი თამაშდება. ამ ტურნირებს მიეკუთვნება „დიდი ოთხეული“: აშშ-ის ღია ჩემპიონატი, დიდი ბრიტანეთის ღია ჩემპიონატი, აშშ-ის ოსტატთა ტორნირი და აშშ-ის გოლფის პროფესიონალ მოთამაშეთა ასოციოციის ტურნირი. თამაშის სეზონის განმავლობაში წამყვანი პროფესიონალი მოთამაშეები კომერციულ ტურნირებშიც მონაწილეობენ.

იხ. ვიდეო - გოლფის ტურნირი კაჭრეთში

• შოტლანდიაში გოლფს XV საუკუნიდან თამაშობენ. ქვეყნის პირველი გოლფ-კლუბი. „როიალ ენდ ეინშენტ“, 1754 წელს ჩამოყალიბდა ქალაქ სენტ-ენდრიუსში.
• ორ წელიწადში ერთხელ ევროპასა და აშშ-ის წამყვანი მოთამაშეებს შორის რეიდერის თასის შეჯიბრი ტარდება, რომელიც თანამედრობე პროფესიული გოლფის ყველაზე ორესტიჟული ტურნირია.
• ერთ ფოსოს მიმართულებით პარზე ერთით ნაკლებ დარტყმას ბერდი ჰქვია, ხოლო ორით ნაკლებ დარტყმას — იგლი. ერთი ფოსოს მიმართულებით პარზე ერთით მეტ დარტყმას ბოგი ეწოდება, ხოლო ორით მეტ დარტყმას — ორმაგი ბოგი და ასე შემდეგ.

                                                                

ნახატი მანგის დიანასტიის იმპერატორი ჩუივანი იმპერატორი  ჩჟუ ჩინცი მინის დინასტიიდან ეთამაშება

ითვლება, რომ გოლფის თამაში წარმოიშვა შოტლანდიაში და გამოიგონეს მწყემსებმა, რომლებიც ჯოხების (მომავლის კლუბების) დახმარებით აყრიდნენ ქვებს კურდღლის ხვრელებში. სავარაუდოდ, თამაში არსებობდა მე-14 საუკუნეში, ხოლო მე-15 საუკუნეში შოტლანდიაში მიიღეს რამდენიმე კანონი, რომელიც კრძალავდა „გოფის“ თამაშს. მე-17 საუკუნეში ბურთებს თამაშობდნენ კლუბებით უკვე ნიდერლანდებში. თამაში თავისი თანამედროვე ფორმით მე-19 საუკუნეში შოტლანდიაში ჩამოყალიბდა.

მინგის დინასტიის იმპერატორი ჟუ ჟანჯი, რომელიც ჩუივანგს თამაშობს, ნახატი

მიუხედავად იმისა, რომ თანამედროვე გოლფი წარმოიშვა შოტლანდიაში მე-15 საუკუნეში, თამაშის უძველესი ფორმები რჩება ბუნდოვანი და დებატების საგანი. ზოგიერთი ისტორიკოსი გოლფს უკავშირებს რომის იმპერიაში არსებულ თამაშს: პაგანიკა (პაგანიკა), რომელშიც მონაწილეები მოხრილი ჯოხით ურტყამდნენ ბუმბულით დაყრილ ბურთს. ერთი თეორიის თანახმად, წარმართობა მთელ ევროპაში გავრცელდა, რადგან იმპერიის ტერიტორიული საკუთრება იზრდებოდა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე I საუკუნეში. ე. და თანდათან გადაიზარდა თამაშში, რომელიც ჩვენ ახლა ვიცით. კიდევ ერთი თვალსაზრისი ის არის, რომ გოლფის წინაპარი შეიძლება იყოს ჩინური თამაში chuiwang (ჩინური 捶丸 - ბურთის დაძვრა), გავრცელებული მე-9-მე-14 საუკუნეებში . მინგის დინასტიის გრაგნილი, რომელიც დათარიღებულია 1368 წლით და სახელწოდებით "შემოდგომის დღესასწაული", ასახავს ჩინეთის იმპერიული სასამართლოს წევრებს, რომლებიც ატრიალებენ გოლფის ჯოხებს, რათა პატარა ბურთი ჩააგდონ ხვრელებში. სავარაუდოდ, ჩუივანი ევროპაში ცნობილი გახდა შუა საუკუნეებში. კიდევ ერთი ადრეული თამაში, რომელიც წააგავს თანამედროვე გოლფს, არის თამაში "cambuca" (ინგლისური cambuca, ფრანგული chambot) . ეს თამაში ჩამოიტანეს დაბალ ქვეყნებში, გერმანიასა და ინგლისში.

თუმცა, თანამედროვე გოლფი მოდის შოტლანდიიდან და თამაშის პირველი ნახსენები არის შოტლანდიის მეფე ჯეიმს II-ის ბრძანებულება გოლფის აკრძალვის შესახებ (1457), რადგან მან მშვილდოსნები ვარჯიშისგან გადაიტანა. ბევრი გოლფისთვის პილიგრიმობის ადგილი რჩება სენტ ენდრიუს გოლფის მოედანზე ძველი კურსი სენტ ენდრიუსში, რომელიც არის ლინკების ტიპის კურსი (ინგლისური ბმულები) (უძველესი ტიპი რა თქმა უნდა). ძველი კურსის ისტორია 1574 წლიდან იწყება. გოლფის მოედანი დოკუმენტირებულია Musselburgh Links-ში (eng. Musselburgh Links) (East Lothian, შოტლანდია) 1672 წლის 2 მარტს. ეს საიტი ითვლება ისტორიულად პირველ მსოფლიოში, რომელიც დაფიქსირებულია გინესის რეკორდების წიგნში.

გოლფის წესების ყველაზე ადრეული ვერსია შეიქმნა 1744 წლის მარტში Gentlemen Golfers Company-სთვის, რომლებიც თამაშობდნენ Leith Links-ში (Eng. Leith Links)  (ახლა The Honorable Company of Edinburgh Golfers, რომლის რეზიდენციაა მიურფილდის საიტი ქ. ქალაქი გულენი, აღმოსავლეთ ლოთიანი, შოტლანდია). პირველი გოლფის ტურნირი, ღია ჩემპიონატი (ინგლისური ღია ჩემპიონატი), ჩატარდა 1860 წლის 17 ოქტომბერს გოლფის კლუბ პრესტუიკში (ინგლისური პრესტვიკ გოლფის კლუბი), სამხრეთ აირშირი, შოტლანდია.

იხ. ვიდეო - CRAZY Golf Moments (Part 4)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                             Bushmaster

ჰოლანდიური Bushmaster 2008წ

ფირმა ADI-ს მიერ შემუშავებული ავსტრალიური ჯავშანტრანსპორტიორი. ეკიპაჟის რაოდენობა -1, დესანტი - 9, წარმოებული იქნა 1998წ-ს, რაოდენობა - 1072, კორპუსის სიგრძე - 7087მმ, სიგანე - 2500, სიმაღლე - 2650, ძრავისი ტიპი - დიზელი, სიჩქ. 120კმსთ

ავსტრალიამ აირჩია Bushmaster 4x4 ჯავშანტექნიკა, რომელიც შემუშავებულია ADI-ს (ავსტრალიური კომპანია, რომელიც ახლა Thales-ის მრავალეროვნული კომპანიის ავსტრალიური შვილობილი კომპანიაა) 1991 წლის მარტში, საერთაშორისო კონკურსის შემდეგ IMV (ქვეითი მობილურობის სატრანსპორტო საშუალების) საოპერაციო მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად. . მოკლე სიაში შედის Mamba APC, Shorland S600 და ADI Bushmaster

ავსტრალიის არმიას სჭირდებოდა მანქანა შორ მანძილზე ჯარებისა და აღჭურვილობის გადასატანად, ბრძოლაში გამოყენება არ იყო გათვალისწინებული.

ბუშმასტერის პროტოტიპი 1996 წელს დამზადდა. 1998 წელს ჯავშანმანქანებმა ბუშრანჯერის პროგრამის ფარგლებში ინტენსიური გამოცდები გაიარეს. ამ ეტაპზე კონკურენტები იყვნენ ASLAV 8x8 და M-113A1. 2000 წლის მარტში ADI Bushmaster გამოცხადდა IMV "Bushranger" კონკურსის ოფიციალურ გამარჯვებულად.

118 მილიონი აშშ დოლარის (180 მილიონი AU$) კონტრაქტი დაიდო 370 ერთეულზე, რომლის პირველი ეტაპის ფარგლებში შეიქმნა 11 Bushmasters და დაექვემდებარა ვრცელი ტესტების სერიას 2003 წლის შუა რიცხვებიდან 2004 წლამდე.

მასობრივი წარმოება მალევე დაიწყო, ყოველ ორ დღეში ერთი მანქანის სიჩქარით, 2005 წლიდან. 

იხ. ვიდეო - Бронетранспортеры Австралии для ВСУ - премьер-министр

მანქანაში შესვლა ხდებოდა კარის მეშვეობით კორპუსის უკანა ჯავშანტექნიკაში, სალონის სახურავზე 5 ლუქი. წინა ლუქის წინ არის ბუდე 5,56 ან 7,62 მმ ტყვიამფრქვევისთვის, კვამლის ყუმბარმტყორცნების კორპუსის გვერდებზე.

Bushmaster-ის სტანდარტული კონფიგურაცია უზრუნველყოფს ეკიპაჟის დაცვას 7,62 მმ და 5,56 მმ მცირე ზომის იარაღის ტყვიებისგან, პერსონალის საწინააღმდეგო ნაღმებისგან, რომლებიც შეიცავს 9,5 კგ-მდე ტროტილს. დაცვის ეს დონე შეიძლება განახლდეს და მორგებული იყოს კონკრეტული მომხმარებლის მოთხოვნებისთვის.

სასიცოცხლო ციკლის მთლიანი ღირებულების შესამცირებლად, Bushmaster იყენებს თაროზე მოთავსებულ სისტემებს, სადაც ეს შესაძლებელია, და ძირითადი მომწოდებლები არიან Caterpillar, Fabco, Meritor და ZF.

სტანდარტულ აღჭურვილობაში შედის ელექტროგადამცემი, მუდმივი ოთხბორბლიანი ძრავა, საბურავის ცენტრალური გაჟონვა, გაშვებული ამობრუნება, დამოუკიდებელი საკიდარი სპირტიანი ზამბარებით, დისკის მუხრუჭები, ეკიპაჟის 10-მდე წევრის ცალკე ადგილი (მძღოლის ჩათვლით), ტყვიაგაუმტარი ფანჯრები, ცალკე ჰაერი. კონდიცირების სისტემა და ჰიდრავლიკური ჯალამბარი, რომელიც შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც წინა, ასევე უკანა მანქანაში.

ტრანსმისია - შვიდ სიჩქარიანი ავტომატური Allison MD-3070 PT.

Bushmaster-ის მთლიანად შედუღებული ფოლადის კორპუსის შიდა მოცულობა 8 კუბურ მეტრზე მეტია. ეს ხდის პლატფორმას მოქნილს და შესაფერისს სხვადასხვა სპეციფიკური აპლიკაციებისთვის, მათ შორის სამშვიდობო და ნაღმების აღმოჩენისთვის.

ჯავშანმანქანა შეიქმნა სამხედრო სატრანსპორტო თვითმფრინავით C-130 ტრანსპორტირების შესაძლებლობის გათვალისწინებით 

იხ. ვიდეო - BUSHMASTER: presentation of an Australian success story

სამხედრო გამოყენება - ორი გამოცდილი ჯავშანმანქანა გაიგზავნა აღმოსავლეთ ტიმორში, როგორც საერთაშორისო სამშვიდობო ძალების ავსტრალიის კონტინგენტის ნაწილი. 

შემდეგი გეგმა როგორც ჩანს უკრაინაში გაგზავნა იქნება, უახლოეს მომავალში უნდა გამოჩნდეს ომიის მსვლელობისას.