ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ტომატინა
La Tomatina 2014 წელს
(ესპ. La Tomatina) არის ყოველწლიური დღესასწაული, რომელიც იმართება აგვისტოს ბოლო ოთხშაბათს ესპანეთის ქალაქ ბუნიოლში, ვალენსიის ავტონომიურ თემში. ათიათასობით მონაწილე მოდის სხვადასხვა ქვეყნიდან ბრძოლაში მონაწილეობის მისაღებად, რომელშიც პომიდორი „იარაღის“ როლს ასრულებს.
ფესტივალი ერთი კვირა გრძელდება და მოიცავს მუსიკალურ ნომრებს, ბაზრობას, აღლუმს, ცეკვას და ფოიერვერკებს. პომიდვრის ბრძოლის წინა ღამეს ტარდება პაელას მომზადების კონკურსი. ბუნოლის მოსახლეობა 9 ათასი ადამიანია, მაგრამ ფესტივალის პერიოდში აქ 40 ათასამდე ტურისტი მოდის. ბუნიოლში არ არის საკმარისი საცხოვრებელი ყველა ტურისტისთვის, ამიტომ ბევრი მონაწილე მოდის მატარებლით ან ავტობუსით ვალენსიიდან, რომელიც 38 კილომეტრშია. ფესტივალის მომზადებისას, მაღაზიების მეპატრონეები თავიანთი დაწესებულებების ფანჯრებს ფარავენ დიდი პლასტმასის ფარებით, რათა დაიცვან ისინი მომავალი სიგიჟისგან, სადაც დაახლოებით 146 ტონა პომიდორი გამოიყენება.
იხ. ვიდეო - Фестиваль Томатина | Самый Необычный Кулинарный Праздник в Мире - Каждый год в конце августа в небольшом городке в Испании проходит грандиозное сражение, а по улицам текут алые реки. Только в ход идут не кулаки или дубинки — в роли орудий — спелые и сочные томаты. Сегодня мы расскажем вам об удивительном празднике — Томатина!
La Tomatina-ს პირველი ღონისძიებები დილის 10 საათზე იწყება. პომიდვრით დატვირთული ბევრი სატვირთო მანქანა შედის ქალაქ პლაზა დელ პუებლოს ცენტრალურ მოედანზე. პომიდორი ექსტრემადურას ავტონომიური თემიდან ჩამოაქვს, სადაც უფრო იაფია. წესების მიხედვით, ფესტივალი იწყება მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ვინმე ადის ორსართულიან ხის ბოძზე, რომელიც ადრე საპნით იყო გაჟღენთილი. მაღლა ღორის ლორს (ჯამონს) დარდი ელოდება. ბრძოლის დაწყების სიგნალი არის გასროლა წყლის ჭავლიდან. ბრძოლის მსვლელობისას თითოეული მონაწილე თავისთვისაა. წესები მოითხოვს, რომ ტრავმის თავიდან აცილების მიზნით, პომიდორი გადაყრამდე უნდა გაანადგუროს. ასევე, წესების მიხედვით, თქვენ არ შეგიძლიათ თან იქონიოთ ისეთი საგნები, რომლებმაც შეიძლება სერიოზული ზიანი მიაყენოს, მაგალითად, შუშის ბოთლები.
ქაოსი ზუსტად ერთ საათს გრძელდება, რის შემდეგაც წყლის ჭავლი მეორე ზალპს ისვრის, რაც ბრძოლის დასასრულის ნიშანია. ამ მომენტის შემდეგ პომიდვრის გადაყრა აღარ შეგიძლიათ. ბრძოლის შემდეგ ირგვლივ მდებარე სახლების კედლები წითლდება და ტროტუარზე პომიდვრის ნალექი კოჭებამდე აღწევს. დასუფთავების პროცესში სახანძრო მანქანები პომიდვრის ნაშთებს წყლით რეცხავენ, რომელიც მიეწოდება რომაული აკვედუქიდან, რომელიც ქალაქის ჩრდილოეთით გადის. მონაწილეებს მდინარეში რეცხავენ, ან ადგილობრივები შლანგებით ასველებენ.
იხ. ვიდეო - Hundreds Of Tons Of Tomatoes Are Used As Ammo In Spain's Tomatina Festival
ისტორია
ფესტივალი იმართება ქალაქის მფარველის წმინდა ლუის ბერტრანის (San Luis Bertràn) და ღვთისმშობლის შუამავლის (Mare de Déu dels Desemparats) პატივსაცემად.
ტრადიცია 1945 წელს დაიწყო. ამბობენ, რომ პირველი პომიდვრის ჩხუბი ფესტივალზე ჩხუბის დროს მეგობრებს შორის მოხდა. ფრანკოს პერიოდში, დღესასწაული აკრძალული იყო, რადგან არ ჰქონდა რელიგიური მნიშვნელობა, მაგრამ აღდგა 1970-იან წლებში.
1980 წლიდან დღესასწაულისთვის პომიდორს ქალაქის ხელისუფლება აწვდის, ხოლო 2002 წელს ცენტრალურმა ტურიზმის ოფისმა ბუნიოლში ფესტივალს საერთაშორისო სტატუსი მიანიჭა.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ვერტმფრენი პირველად გაფრინდა პილოტის გარეშე
ერთ-ერთმა ყველაზე პოპულარულმა არმიის ვერტმფრენმა ისწავლა ფრენა ეკიპაჟის გარეშე. გუშინ, 9 თებერვალს, აშშ-ს თავდაცვის დეპარტამენტის თავდაცვის მოწინავე პროექტების სააგენტოს (DARPA) პრესსამსახურმა გამოაცხადა UH-60A Black Hawk ვერტმფრენის პირველი სრულად ავტონომიური ფრენა. იხ. ბმულზე წყარო
DARPA მიუთითებს, რომ ექსპერიმენტული UH-60A აღჭურვილია ALIAS სისტემით. პილოტმა ჩართო ავტომატური რეჟიმი და დატოვა კაბინეტი. ამის შემდეგ ვერტმფრენმა დამოუკიდებლად გაიარა გაფრენისწინა მომზადება, აფრინდა ცაში და ოპერატორის მეთვალყურეობით ნახევარსაათიანი ავტონომიური ფრენა და დაშვება განახორციელა.
იხ. ვიდეო - video - First Uninhabited Black Hawk Flight -
Sitting on the runway in Fort Campbell, Kentucky, one of Sikorsky’s pilots in an S-70™ BLACK HAWK® helicopter flips the optionally piloted cockpit switch from two to zero, exits the aircraft and walks across the runway.
Moments later, the Model A BLACK HAWK aircraft, identifiable by DARPA’s logo and tail number N60-OPV, completes a pre-flight check list, starts its engines, spins up its rotors and takes off with no crew onboard. All of it happens fully autonomously.
ეს არ არის UH-60A-ს პირველი ფრენა ALIAS სისტემის კონტროლის ქვეშ, მაგრამ მანქანამ პირველად გაფრინდა ერთი ადამიანის გარეშე. Black Hawk-ის უპილოტო ვერსია მუშაობს fly-by-wire ტექნოლოგიის საფუძველზე, რომელიც წარმოადგენს Sikorsky MATRIX-ის განვითარებას და ALIAS პროექტის ნაწილს. სიკორსკი აღნიშნავს, რომ დეველოპმენტი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ნებისმიერ კომბინაციაში: ორი პილოტით, ერთი პილოტით ან საერთოდ კაბინაში ადამიანების გარეშე. ავტონომიური ფრენა შეიძლება იყოს წინასწარ დაპროგრამებული ან დისტანციურად კონტროლირებადი ოპერატორის მიერ.
შავი ქორი გახდა უპილოტო
აშშ-ს არმია ემზადება UH-60 Black Hawk ვერტმფრენების ჩანაცვლებისთვის, მაგრამ ძველი საბრძოლო მანქანების გამოყენებაც შეიძლება. გუშინ, 7 ივნისს, სიკორსკის პრესსამსახურმა გამოაქვეყნა ვიდეო Black Hawk-ის რობოტული ვერსიის ტესტებით.
ჯერ კიდევ 2014 წელს სიკორსკიმ გამოაცხადა თავისი განზრახვა შექმნას დრონი ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ სამხედრო ვერტმფრენზე. 2015 წელს ჩატარდა Black Hawk-ის დისტანციური მართვის ტესტები, შემდეგ კი დაიწყო სრულფასოვანი ავტოპილოტის შემუშავება, რომელიც არ საჭიროებს პილოტის ჩარევას ფრენის ყველა ეტაპზე.
UH-60A Black Hawk ვერტმფრენის უპილოტო ვერსიის ფრენა
იხ. ვიდეო - Sikorsky Black Hawk First Flight Using Newest Fly-By-Wire Technology
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
როგორ მოვიპაროთ მილიონი (ფილმი)
ოგორ მოვიპაროთ მილიონი (ინგლ.How to Steal a Million) - 1966 წელს გამოსული ამერიკული კინოკომედია, გადაღებული უილიამ უაილერის მიერ. მთავარ როლებში პიტერ ო’ტული და ოდრი ჰეპბერნი.
სიუჟეტი
მოქმედება ვითარდება პარიზში 1960-იან წლებში. შარლ ბონე, ნიჭიერი მხატვარი, რომელიც ცნობილი ინპრესიონისტების ნამუშევრების ასლებს ხატავს და როგორც ორიგინალებს, კერძო კოლექციონერებზე ძვირად ყიდის. სახლში ინახავს მამამისის დამზადებულ შიშველი ვენერას პატარა ქანდაკებას, რომელსაც იტალიელი სკულპტორის ბენვენუტო ჩელინის ნამუშევრად ასაღებს. ერთხელ ხელოვნების გალერია „ კლებერ-ლაფაიეტი“ შესთავაზებს რომ ქანდაკება მათთან გამოფენაზე აჩვენონ. შარლის შვილი ნიკოლი (ოდრი ჰეპბერნი) მამამისს ურჩევს რომ თავი შეიკავოს ასეთი შეთავაზებისგან, რადგანაც შეიძლება აფიორას მიუხვდნენ და დაიჭირონ. თუმც შარლი არ დაუჯერებს და „ვენერას“ დიდი დაცვის თანხლებით გამოფენაზე წაიღებენ. შუა ღამით ნიკოლი სახლში უცხო ადამიანს (პიტერ ო’ტული) აღმოაჩენს, რომელიც ვან-გოგის ნახატს მცირე დეტალს აჭრის. ნიკოლს იგი ქურდი ეგონება და ძველი დამბაჩით შემთხვევით მხარში მსუბუქად დაჭრის. მამამისის ავანტურის გახმაურების შიშით ნიკოლი პოლიციას არ გამოუძახებს, დაჭრილს თვითონ უმკურნალებს და სადაც ცხოვრობს, სასტუმრო „რიცშიც“ მიიყვანს. გამოფენაზე ვენერას ნახვით მოიხიბლება ამერიკელი ოლიგარქი და კოლექციონერი დევიდ ლილანდი (ილაი უოლაკი) და მის ხელში ჩაგდებას მოინდომებს. ამისთვის იგი მფლობელის ქალიშვილს, ნიკოლს დაუხლოვდება, ხელს თხოვს და დიდ ბრილიანტის ბეჭედსაც აჩუქებს. მეორე დილას ბონეს სახლში მუზეუმის წარმომადგენელი მივა და “ვენერას“ მილიონი დოლარით დაზღვევაზე მოაწერინებს ხელს, წასვლისას კი დასძენს რომ ორ დღეში ქანდაკებას ფორმალურად ექსპერტიზა უნდა ჩაუტარონ. შარლი მიხვდება რომ გაება, ექსპერტიზა მის აფერისტობას გამოაშკარავებს და ქვეყნიდან გაქცევას გადაწყვეტს. ნიკოლს იდეა მოუვა და სასტუმრო „რიცში“ გაიქცევა, რათა მის სახლში შემოჭრილ დაუპატიჟებელ სტუმარს „ვენერას“ მოპარვა შეუკვეთოს. ნიკოლს იგი ქურდი გონია, თუმცა სინამდვილეში დეტექტივი საიმონ დეტმონტია, რომელიც გაყალბებული ხელოვნების ნიმუშების გამოვლენითაა დაკავებული. საიმონს შეუყვარდება ნიკოლი და ქურდობას დათანხმდება. ღამით,საიმონი და ნიკოლი საიმედო სიგზანილიზაციით დაცულ ქანდაკებას მოიპარავენ. ლილანდი კვლავ ვერ მოისვენებს და ქურდებზე გასვლას მოინდომებს, რათა შედევრი მიყიდონ. საიმონი დაპირდება ქანდაკებას, ერთი პირობით, თუ ამას საიდუმლოდ შეინახავს და დანიშნულ ნიკოლს შეეშვება. ლოლანდი მიიღებს „ვენერას“ და ამერიკაში წავა. საიმონი გამოუტყდება ბონეს თუ ვინც არის და ამ აფერისტული საქმის შეწყვეტას ურჩევს. შემდეგ ნიკოლზე იქორწინებს და საქორწინო მოგზაურობში გაემგზავრებიან, ბონეს სახლს კი მორიგი კოლექციონერი მიადგება.იხ. ბმულზე რუსულ ენაზე კინო
როდესაც ფილმი 1970-იანებში სსრკ-ში ჩაიტანეს, ყაზახეთის სსრ-ში, ქალაქ ყარაგანდაში ყველა აფიშას მინაწერი გაუკეთეს - ფილმის სათაურს, „როგორ მოვიპაროთ მილიონი“ მიუწერეს „ჰკითხეთ სკკპ ცკ-ს“. რაც დაკავშირებული იყო იმ დროს სსრკ-ში მიმდინარე ბეწვეულის მაფიის საქმესთან.
იხ. ვიდეო - How to Steal a Million 1966 Trailer | Audrey Hepburn | Peter O'Toole
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
დროის ბურთი
გრინვიჩის ობსერვატორია. კოშკზე აშკარად ჩანს წითელი „დროის ბურთი“.
(ინგლ. Time ball) - მოწყობილობა ზუსტი დროის ოპტიკური სიგნალიზაციისთვის. როგორც წესი, ეს არის ანძაზე აწეული და გარკვეულ დროს ჩამოვარდნილი ხის ან ლითონის ბურთი. „დროის ბურთები“ შედარებით ფართოდ გამოიყენებოდა მე-19 საუკუნეში, ძირითადად საზღვაო ნავიგაციის გასამარტივებლად. მეზღვაურები მათ იყენებდნენ გემის ქრონომეტრების შესამოწმებლად, რადგან იმდროინდელი საათების სიზუსტე ხშირად ძალიან თვითნებური იყო და მათ გამოსასწორებლად ხშირად იყენებდნენ ცენტრალიზებულ სიგნალს. დღემდე შემორჩენილია რამდენიმე „დროის ბურთი“, რომელთაგან ყველაზე ცნობილია გრინვიჩის ობსერვატორიაში.
იხ. ვიდეო - Старинный «шар времени» снова заработал в Сиднее - Жёлтый «шар времени» - одна из старинных достопримечательностей Сиднея, но её история оказалась почти забыта. Теперь же приспособление отремонтировали, и шар снова каждый день сообщает горожанам точное время.
ისტორია
პირველი Time Ball გამოჩნდა პორტსმუთში, დიდი ბრიტანეთი, 1829 წელს. იგი დააპროექტა რობერტ ვაუჩოპმა, ინგლისის საზღვაო ფლოტის კაპიტანმა. მეორე გამოჩნდა გრინვიჩის ობსერვატორიაში 1833 წელს, იგი აშენდა სამეფო ასტრონომის ჯონ პონდის დიზაინის მიხედვით . პირველი ამერიკული Time Ball გამოჩნდა 1845 წელს. 1877 წელს ნიუ-იორკში Western Union-ის შენობა ყველაზე მაღალი იყო და მასზე დაყენებული იყო ე.წ. „დროის ბურთი“, რომელიც ყოველდღიურად მოძრაობდა. ვაშინგტონის ნაციონალური ობსერვატორიის მავთულმა მას მიაღწია, ამიტომ შუადღეს „დროის ბურთი“ განსაკუთრებული სიზუსტით აღინიშნა.
იხ. ვიდეო - Greenwich Time Ball - The red time ball on top of the old Greenwich Observatory has been raised shortly before 1300 every day since 1833, and then dropped on the hour, formerly signalling to ships on the Thames and in the docks the correct time.
Taken from the Queens House colonnade. I overlooked the fact that the ball is raised in two stages
აიზეკ აზიმოვთან და ართურ კლარკთან ერთად წარმოადგენს ინგლისურენოვანი სამეცნიერო ფანტასტიკის ავტორთა „დიდ სამეულს“. 1974 წელს რობერტ ჰაინლაინი სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალთა გრანდმასტერად დასახელდა. მისმა ოთმა რომანმა ჰიუგოს ჯილდო მიიღო, ხოლო შვიდმა ნაშრომმა - რეტრო ჰიუგო. მის მიერ ინგლისურ ლიტერატურაში დამკვიდრდა ნეოლოგიზმები: გროკი, ვალდო, სპეკულაციური ლიტერატურა (ფანტასტიკა).
დაიბადა მისურიში. იგი გერმანელ-ამერიკელთა მეექვსე თაობას წარმოადგენდა. მსახურობდა სამხედრო-საზღვაო ძალებში, რადიო კომუნიკაციებში. მისი მეთაური ერნესტ კინგი იყო. მისმა ძმამ სამხედრო-საზღვაო ძალებში მთავარი გენერლის ჩინამდე მიაღწია. საზღვაო ძალებს ჰაინლაინმა 1934 წელს ტუბერკულოზის გამო დაანება თავი.
სამჯერ იყო დაქროწინებული. მისი ჰობი ქვის დამუშავება იყო.
ჰაინლაინის მთავარი სერიებია: 1. მომავლის ისტორიის სერია 2. ლაზარეს გრძელი სერია 3. The Heinlein juveniles
ჰაინლაინი თავის შემოქმედებაში სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრული ელემენტების საშუალებით პროვოკაციულ სოციალურ და პოლიტიკურ იდეებს იკვლევდა და ცდილობდა განესაზღვრა, თუ რა გავლენას მოახდენდა სამეცნიერო პროგრესი საზოგადოების ფორმირებაზე. მწერლის შემოქმედებაში განმეროებადი სოციალური თემებია: პირადი თავისუფლებისა და ინდივიდუალიზმის მნიშვნელობა, სექსუალური ურთიერთობების ბუნება, პიროვნების ვალდებულება საზოგადოების წინაშე, ორგანიზებული რელიგიის გავლენა კულტურასა და ხელისუფლებაზე და საზოგადოების მიდრეკილება ნონკონფორმიზმის ჩახშობისაკენ.
ჰაინლაინს ეკუთვნის 32 რომანი, 59 მოთხრობა და 16 კოლექცია. მისი ნაშრომების მიხედვით 4 ფილმი, 2 სატელევიზიო სერიალი, რადიო სერიალების ეპიზოდები და სამაგიდო თამაშები შეიქმნა. ჰაინლაინის შემოქმედებაზე დიდი გავლენა მოახდინა რადიარდ კიპლინგის ნაშრომებმა. უცხო უცხოთა ქვეყანაში კიპლინგის „ჯუნგლის წიგნის“ მოდერნიზებული ვარიანტია. ცოლმა ჰაინლაინს ურჩია, რომ ბავშვი მგლების ნაცვლად, მარსელებს აღეზარდათ. ნაწარმოებში - „გალაქტიკის მოქალაქე“, ასევე კიპლინგის ნაშრომის - „კიმი“ - ელემენტები ვლინდება.
ჰაინლაინი აღნიშნავდა, რომ მასზე დიდი გავლენა იქონია ბერნარდ შოუს პიესებმა, რომელთა უმრავლესობაც წაკითხული ჰქონდა. ჰაინლაინმა უარყო რაიმე პირდაპირი გავლენა შოუს პიესისა - მათუსალას დაბრუნებასა და მის მათუსალას ბავშვებს შორის.
ჰაინლაინი ჩართული იყო პოლიტიკაშიც. თავდაპირველად ლიბერალი იყო. 1934 წელს დემოკრატებთან თანამშრომლობდა, სინკლერის დამარცხების შემდეგ იგი ანტი-კომუნისტი დემოკრატი აქტივისტი გახდა. შემდეგში იგი კონსერვატიულ შეხედულებებს მიემხრო.
იხ. ვიდეო - Откровенные цитаты. Которые Изменят Вашу Жизнь. Роберт Энсон Хайнлайн Мудрые Цитаты
ჰაინლეინის მემკვიდრეობა
ისააკ ასიმოვთან და არტურ კლარკთან ერთად, რობერტ ჰაინლაინი დასახელებულია სამეცნიერო ფანტასტიკის სამ დიდ ოსტატთა შორის, იგი აღიარებულია ამ ტრიოს პირველ ადგილზე. ის იყო სამეცნიერო ფანტასტიკის ოქროს ხანის ერთ-ერთი ყველაზე ნათელი წარმომადგენელი და მისი ადრეული კარიერა მჭიდროდ იყო დაკავშირებული Astounding Science Fiction-ის რედაქტორ ჯონ კემპბელთან.
პოპულარობა ჰაინლეინს ძალიან ადრე მოუვიდა. ჯერ კიდევ 1953 წელს, იმდროინდელი წამყვანი სფ-ს ავტორების გამოკითხვისას იგი დასახელდა ყველაზე გავლენიან თანამედროვე ავტორად. 1974 წელს ის იყო პირველი სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალი, რომელმაც მიიღო დეიმონ რაინდის მემორიალის დიდი ოსტატის ჯილდო სამეცნიერო ფანტასტიკის სფეროში სიცოცხლის მიღწევებისთვის. კრიტიკოსი ჯეიმს გიფორდი წერდა: „მიუხედავად იმისა, რომ ბევრმა სხვა ავტორმა აჯობა ჰაინლაინს გავლენით, ცოტას შეუძლია თქვას, რომ მას ჰქონდა ისეთი ფართო და პროდუქტიული გავლენა ჟანრზე, როგორიც მას აქვს. ომამდელი ოქროს ხანის ათობით სამეცნიერო ფანტასტიკის მწერალი დღემდე, დაუფარავი ენთუზიაზმით, ენდობა ჰაინლაინს საკუთარი კარიერის განვითარებაში, მათი სტილისა და შეთქმულების ფორმირებაში.
ჰაინლეინმა ასევე წვლილი შეიტანა კოსმოსის კვლევაში. 1950 წლის ფილმი დანიშნულების მთვარე, მისი სცენარის მიხედვით, ავრცელებს საბჭოთა კავშირთან კოსმოსური რბოლის იდეას ათი წლით ადრე, სანამ ეს ფენომენი ცნობადი გახდებოდა და ფილმის პოპულარიზაცია მოხდა უპრეცედენტო ბეჭდვითი სარეკლამო კამპანიის საშუალებით. ბევრი ასტრონავტი და სხვები, რომლებიც მონაწილეობენ აშშ-ს კოსმოსურ პროგრამაში, შთაგონებულია რობერტ ჰაინლეინის ნამუშევრებით, როგორიცაა მისი ნოველა „ადამიანი, რომელმაც მთვარე გაყიდა“.
მწერლობის კარიერის მხოლოდ 48 წლის განმავლობაში ჰაინლეინმა შექმნა 33 რომანი [~ 10], 59 მოთხრობა და ნაწარმოებების 16 კრებული. მის ნაწერებზე დაყრდნობით გადაიღეს 4 ფილმი, 2 სერიალი, შეიქმნა რამდენიმე რადიო შოუ და ა.შ.
სსრკ-ში ჰაინლაინი პირველად ითარგმნა 1944 წელს, თუმცა 1990 წლისთვის ჰაინლეინის პუბლიკაციების რაოდენობა რუსულ ენაზე არ აღემატებოდა 20-ს. ეს ძირითადად მოთხრობები იყო, მხოლოდ 1977 წელს ჟურნალში „ვოკრუგ სვეტა“ (No. 1-5) გამოვიდა რომანი სამყაროს დედინაცვალი. 1990-იანი წლებიდან მწერლის პოპულარობა რუსეთში მკვეთრად გაიზარდა (45 გამოცემა 1992 წელს, 2003 წლისთვის - 500-ზე მეტი), გამოქვეყნებულია ნაწარმოებების რამდენიმე წარმომადგენლობითი კრებული. პირველი მათგანი იყო რობერტ ჰაინლეინის სამყაროები 25 ტომში[~ 11].
2003 წელს, ორგანიზაციამ, რომელიც პასუხისმგებელია ჰაინლეინის მემკვიდრეობის შენარჩუნებაზე, დააწესა მისი პირადი პრიზი, რომელიც გადაეცემა ნაწარმოებების დაწერისთვის, რომლებიც შთააგონებენ ადამიანებს სივრცის შესწავლაში. ასევე არის ლიტერატურული „რეისლინგის ჯილდო“ (ინგლისური) რუსული. დაასახელა მოთხრობის გმირის "დედამიწის მწვანე ბორცვები" - ასტრონავტი, რომელმაც დაკარგა მხედველობა, მაგრამ არა სივრცე და გახდა კოსმოსური ბარდი - დაჯილდოვდა პოეტური ფორმით დაწერილი საუკეთესო ფანტასტიკური ნაწარმოებისთვის.
იხ. ვიდეო - video - Robert Anson Heinlein quotes on life, love, work
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ვარსკვლავი მანქანა
მზის მსგავსი ვარსკვლავის მახლობლად აგებული C კლასის ვარსკვლავური მანქანის დიაგრამა (მასშტაბამდე). იგი შედგება ნაწილობრივი Dyson swarm-ისგან, მათ შორის 5 Dyson რგოლისგან, რომლებიც აგროვებენ მზის ენერგიას (კლასის B კომპონენტი) და დიდი შკადოვის სტატიკური ძრავისგან (კლასი A კომპონენტი). ხედი ეკლიპტიკის სიბრტყის ქვემოთ მდებარე წერტილიდან დაახლოებით 2,8 AU მანძილიდან. სისტემა აჩქარებს ვარსკვლავის ცენტრიდან შკადოვის ძრავის ცენტრამდე გამავალი ვექტორის მიერ მოცემული მიმართულებით, რომელიც ვარსკვლავის ჩრდილოეთ პოლუსზე (ეკლიპტიკასთან მიმართებაში) 1 ა.ე. მისგან.
ჰიპოთეტური მეგასტრუქტურების კლასი, რომელიც იყენებს ვარსკვლავის გამოსხივებას გამოსაყენებლად გამოსაყენებლად. მათი ზოგიერთი სახეობა იყენებს ენერგიას ბიძგის შესაქმნელად და აჩქარებს ვარსკვლავს და მის პლანეტურ სისტემას მოცემული მიმართულებით. ასეთი სისტემის აგება შესაძლებელს გახდის მისი შემქმნელების კლასიფიკაციას კარდაშევის შკალის მიხედვით მეორე ტიპის ცივილიზაციად.
ასეთი მეგასტრუქტურების სამი ტიპი არსებობს.
კლასი A (შკადოვის ძრავა)
ვარსკვლავური მანქანის ერთ-ერთი მარტივი მაგალითია შკადოვის ძრავა (დასახელებული ლეონიდ მიხაილოვიჩ შკადოვის საპატივცემულოდ, რომელმაც პირველად შემოგვთავაზა მისი დიზაინი), ან კლასი A ვარსკვლავის მანქანა. ასეთი ძრავა არის ვარსკვლავური მასშტაბის ელექტროსადგური, რომელიც შედგება უზარმაზარი სარკისგან - საკმარისად დიდი განზომილების მზის იალქანი, რომელზედაც მსუბუქი წნევა დაბალანსებულია ვარსკვლავის გრავიტაციული მიზიდულობით. მას შემდეგ, რაც ვარსკვლავის რადიაციის წნევა საბოლოოდ გახდება ასიმეტრიული (ანუ მეტი ენერგია გამოიყოფა ერთ-ერთი მიმართულებით), წნევის სხვაობა ქმნის ბიძგს და ვარსკვლავი იწყებს აჩქარებას აფრების მიმართულებით, რომელიც მის ზემოთ ცურავს. ასეთი ბიძგი და აჩქარება იქნება ძალიან მცირე, მაგრამ ასეთი სისტემა შეიძლება დარჩეს სტაბილური ათასწლეულების განმავლობაში. ვარსკვლავის პლანეტარული სისტემა თავად ვარსკვლავთან ერთად იმოძრავებს.
ისეთი ვარსკვლავისთვის, როგორიც მზეა, სიკაშკაშით 3,85⋅1026 W და მასა 1,99⋅1030 კგ, მზის გამოსხივების ნახევარის ასახვის შედეგად წარმოქმნილი მთლიანი ბიძგი იქნება 1,28⋅1018 ნიუტონი. 1 მილიონი წლის განმავლობაში ეს გამოიწვევს სიჩქარის ცვლილებას 20 მ/წმ-ით და საწყისი პოზიციიდან 0,03 სინათლის წლის მანძილზე. ერთ მილიარდ წელიწადში სიჩქარე იქნება 20 კმ/წმ, ხოლო საწყისი პოზიციიდან მანძილი 34000 სინათლის წელიწადი იქნება, რაც ოდნავ მეტია ირმის ნახტომის სიგანის მესამედზე.
კლასი B
B კლასის ვარსკვლავური მანქანა არის დაისონის სფერო, ან მისი ერთ-ერთი ვარიანტი, რომელიც აგებულია ვარსკვლავის გარშემო. ვარსკვლავსა და ვარსკვლავთშორის გარემოს შორის ტემპერატურის სხვაობის გამოყენებით, ის საშუალებას გაძლევთ ამოიღოთ ენერგია სისტემიდან, შესაძლოა თერმოელექტრული ფენომენების გამოყენებით. შკადოვის ძრავისგან განსხვავებით, ასეთი სისტემა არ არის შექმნილი ბიძგის წარმოქმნისთვის. მატრიოშკას ტვინის კონცეფცია ემყარება B კლასის აპარატის იდეას, რომელშიც ენერგია მოიპოვება კონკრეტული მიზნით: მონაცემთა დამუშავებისთვის.
კლასი C
C კლასის ვარსკვლავური მანქანა აერთიანებს ორ წინა კლასს, ასრულებს როგორც ბიძგს, ასევე ენერგიის გამომუშავებას.
Dyson-ის ჭურვი, რომლის შიდა ზედაპირი ნაწილობრივ სარკისებურია, იქნება ერთ-ერთი ასეთი სისტემა (თუმცა, როგორც ჩვეულებრივი ჭურვი, მას ექნება სტაბილურობის პრობლემები). Dyson სფერო დიზაინით ასევე არის შკადოვის ძრავა, თუ სტატიკური კომპონენტების განლაგება ასიმეტრიულია; ელექტროენერგიის გამომუშავების შესაძლებლობების დამატება ასეთი სისტემის კომპონენტებზე ტრივიალური ამოცანაა მის მშენებლობასთან შედარებით.
იხ. ვიდეო - Звёздный двигатель Мэтью Каплана | [Невозможные изобретения] - Наши солнечные окрестности постоянно меняются, звезды перемещаются на тысячи километров каждую секунду.
Только огромные расстояния между объектами защищают нас от опасностей.
Но в будущем нам может не повезти. В какой-то момент, мы можем встретить звезду, идущую сверхновую, или массивный объект, проходящий мимо и угрожающий Земле дождем из сопровождающих его астероидов.
Если бы что-то подобное произошло, мы бы знали за тысячи, если не за миллионы лет. Но мы все равно ничего не могли с этим поделать.
Единственный способ спастись это убрать с пути угрозы всю нашу Солнечную систему.
Для этого нам нужен звездный двигатель, мегаструктура, используемая для управления звездой через галактику. Это та вещь, которая может быть построена развитой цивилизацией с помощью технологии уровня Дайсона-Сферы, которая думает об их будущем на миллионы лет раньше.
Но как мы можем перемещать сотни тысяч объектов в Солнечной системе?
Хорошая новость в том, что мы можем игнорировать все это.
Нам нужно только двигать Солнце: все остальное приклеено к нему под действием силы тяжести и будет следовать за ним, куда бы оно ни шло.
Есть много идей о том, как может выглядеть такой звездный двигатель и как он будет работать.
В этом видео рассказ пойдет об одном из его вариантов, названном "двигатель Каплана". - ჩვენი მზის სამეზობლო მუდმივად იცვლება, ვარსკვლავები ყოველ წამში ათასობით კილომეტრით მოძრაობენ.
ობიექტებს შორის მხოლოდ უზარმაზარი მანძილი გვიცავს საფრთხისგან.
მაგრამ მომავალში შეიძლება ასე არ გაგვიმართლოს. რაღაც მომენტში შეიძლება შევხვდეთ ვარსკვლავს, რომელიც სუპერნოვაშია, ან მასიურ ობიექტს, რომელიც გადის და დედამიწას თანმხლები ასტეროიდების წვიმით ემუქრება.
მსგავსი რამ რომ მომხდარიყო, ჩვენ ვიცოდით ათასობით, თუ არა მილიონობით წლის განმავლობაში. მაგრამ ჩვენ მაინც ვერაფერს ვიზამთ.
გაქცევის ერთადერთი გზა არის მთელი ჩვენი მზის სისტემის საფრთხისგან თავის დაღწევა.
ამისათვის ჩვენ გვჭირდება ვარსკვლავური ძრავა, მეგასტრუქტურა, რომელიც გამოიყენება ვარსკვლავის გალაქტიკაში გადაადგილებისთვის. ეს არის ისეთი რამ, რაც შეიძლება ააშენოს მოწინავე ცივილიზაციამ Dyson Sphere დონის ტექნოლოგიით, რომელიც ფიქრობს მათ მომავალზე მილიონობით წლის წინ.
მაგრამ როგორ შეგვიძლია მზის სისტემაში ასობით ათასი ობიექტის გადატანა?
კარგი ამბავი ის არის, რომ ამ ყველაფრის იგნორირება შეგვიძლია.
ჩვენ მხოლოდ მზის გადაადგილება გვჭირდება: ყველაფერი დანარჩენი მასზეა მიბმული გრავიტაციით და მიჰყვება მას სადაც არ უნდა წავიდეს.
ბევრი იდეა არსებობს იმის შესახებ, თუ როგორი შეიძლება იყოს ასეთი ვარსკვლავური ძრავა და როგორ იმუშავებს იგი.
ამ ვიდეოში სიუჟეტი იქნება მის ერთ-ერთ ვარიანტზე, სახელად „კაპლანის ძრავა“.
კაპლანის ძრავა
ილინოისის უნივერსიტეტის ასტროფიზიკოსმა მეთიუ ე. კაპლანმა შემოგვთავაზა ვარსკვლავური ძრავის ტიპი, რომელიც იყენებს ვარსკვლავის ფოკუსირებულ გამოსხივებას (A კლასის მანქანის სტატიკური სარკეების გამოყენებით) ვარსკვლავის ზედაპირზე უბნების გასათბობად და მზის ქარის სხივების შესაქმნელად. ძრავის მსგავსი ძრავის სხეული.ბასარდი, ელექტრომაგნიტური ველები. ძრავა, ბირთვული შერწყმის გამოყენებით, წარმოქმნის პლაზმურ ნაკადს ვარსკვლავთან შედარებით მისი პოზიციის დასასტაბილურებლად და რადიოაქტიური ჟანგბად-14-ის ნაკადს ბიძგისთვის. ელემენტარული გამოთვლების გამოყენებით მაქსიმალური ეფექტურობის გათვალისწინებით, კაპლანი თვლის, რომ ძრავა გამოიყენებს 1012 კგ ვარსკვლავურ მასალას წამში, რათა გამოიმუშაოს მაქსიმალური აჩქარება 10 -9 მ/წმ2, რაც იძლევა 200 კმ/წმ სიჩქარეს 5 მილიონ წელიწადში და მანძილს. 10 პარსეკი 1 მილიონ წელიწადში. მიუხედავად იმისა, რომ ძრავას თეორიულად შეეძლო 100 მილიონი წლის განმავლობაში მუშაობა, მზის მასის დაკარგვის სიჩქარის გათვალისწინებით, კაპლანი თვლის, რომ 10 მილიონი წელი საკმარისია ვარსკვლავების შეჯახების თავიდან ასაცილებლად. კონცეფცია შეიქმნა პოპულარული სამეცნიერო YouTube არხის Kurzgesagt-ის მოთხოვნით
იხ. ვიდეო - video - Как передвинуть Солнце: Звёздные двигатели - How to Move the Sun: Star Engines - Nothing in the universe is static. In the Milky Way, billions of stars revolve around the center of the galaxy.
Some, like our Sun, are quite static, maintaining a distance of about 30,000 light-years from the center of the galaxy, making a complete revolution around it in 230 million years.
This dance is more like "drunk" kids ice skating than organized ballet. This chaos makes our galaxy dangerous. The neighbors of the solar system are constantly changing, their stars moving millions of kilometers every second.
Only huge distances between objects protect us from danger from outside.
But one day we might not be so lucky. At some point, we may encounter the fact that some star will begin to turn into a supernova. Or a massive object will fly past and cover the Earth in a flurry of asteroids.
If something like this happened, we would probably know about it for thousands, if not millions of years to come. But still, there was nothing they could do about it.
Unless... we move our solar system to the side. - სამყაროში არაფერია სტატიკური. ირმის ნახტომში მილიარდობით ვარსკვლავი ბრუნავს გალაქტიკის ცენტრის გარშემო.
ზოგიერთი, ისევე როგორც ჩვენი მზე, საკმაოდ სტატიკურია, ინარჩუნებს მანძილს გალაქტიკის ცენტრიდან დაახლოებით 30 000 სინათლის წლის მანძილზე, რაც მის გარშემო სრულ ბრუნს ახდენს 230 მილიონ წელიწადში.
ეს ცეკვა უფრო ჰგავს "მთვრალ" ბავშვებს ციგურაობას, ვიდრე ორგანიზებულ ბალეტს. ეს ქაოსი ჩვენს გალაქტიკას სახიფათო ხდის. მზის სისტემის მეზობლები მუდმივად იცვლებიან, მათი ვარსკვლავები ყოველ წამში მილიონობით კილომეტრით მოძრაობენ.
ობიექტებს შორის მხოლოდ უზარმაზარი მანძილი გვიცავს გარე საფრთხისგან.
მაგრამ ერთ დღეს შეიძლება ასე არ გაგვიმართლოს. რაღაც მომენტში შეიძლება შევხვდეთ იმ ფაქტს, რომ რომელიღაც ვარსკვლავი დაიწყებს სუპერნოვად გადაქცევას. ან მასიური ობიექტი გაივლის გვერდით და დაფარავს დედამიწას ასტეროიდების მორევით.
მსგავსი რამ რომ მომხდარიყო, ჩვენ ალბათ ვიცოდით ამის შესახებ ათასობით, თუ არა მილიონობით წლის განმავლობაში. მაგრამ მაინც ვერაფერს გააკეთებდნენ.
