ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ჩვენ გვიყვარს ნოვატორული ტეხნოლოგიები და კონცეფციები რათა კაცობრიობა არი იყოს განვითარების ერთ დონეზე 

                    ხელოვნური გრავიტაცია

კოსმოსური პროექტი ხომალდი Nautilus-X ხელოვნური გრავიტაციით შექმნილი მისი ბრუნვით

ეს არის ხელოვნური გზით აღქმული სიმძიმის ცვლილება (კლება ან ზრდა). სამეცნიერო ფანტასტიკაში ის ხშირად ასოცირდება კოსმოსთან, მაგრამ არსებობს მრავალი მიზეზი დედამიწაზე (კერძოდ, სამეცნიერო ექსპერიმენტებისთვის) და სხვა პლანეტებზე გრავიტაციის რეგულირებისთვის. პრაქტიკაში, გრავიტაციის ილუზია შეიძლება შეიქმნას სხვადასხვა ფიზიკური ძალების მიერ. მაგალითად, ინერციის ძალა (იხ. გრავიტაციისა და ინერციის ძალების ეკვივალენტობის პრინციპი) და, კერძოდ, ცენტრიდანული ძალა.

ხელოვნური გრავიტაციის შექმნა სასურველია კოსმოსში გრძელვადიანი მოგზაურობისთვის (და ზოგადად კოსმოსში ყოფნისთვის), რათა შეიქმნას ფიზიოლოგიურად ბუნებრივი პირობები ადამიანის კოსმოსურ ხომალდებზე საცხოვრებლად და, კერძოდ, ადამიანის სხეულზე მავნე ზემოქმედების თავიდან ასაცილებლად. ხანგრძლივი უწონობის. ეს კონცეფცია პირველად შეიმუშავა კ.ე.ციოლკოვსკიმ ორბიტალური სადგურებისა და ვარსკვლავთშორისი ფრენებისთვის. ხელოვნური სიმძიმის კამერა ასევე შეიძლება შეიქმნას ბურთის გამოყენებით, საფუძვლად აიღონ გიროსკოპი რამდენიმე ხარისხის თავისუფლებით. ასე რომ, თუ ციოლკოვსკის „დონატი“ ერთ სიბრტყეში ბრუნავს, მაშინ ხელოვნური სიმძიმის ბურთი ან კამერა ერთდროულად ბრუნავს სამივე სიბრტყეში. ამრიგად, შედეგად მიღებული ცენტრიდანული ძალა მოქმედებს ბურთის შიგნით არსებულ ყველა სხეულზე, მისი ცენტრიდან შიდა ზედაპირამდე. ამ დიზაინის უპირატესობებია კორიოლისის ძალების გათანაბრება და იმავე სიბრტყეში მბრუნავი ტოროიდულ „ბაგელებთან“ შედარებით მცირე დიამეტრის სფეროების გამოყენების შესაძლებლობა.

იხ. ვიდეო სტარშიპი და ხელოვნური გრავიტაცია ძილი, ჰიგიენა და სექსი მარსზე

ხელოვნური გრავიტაციის შექმნის ამჟამინდელი კონცეფცია ემყარება იმ ფაქტს, რომ ყველა ნივთიერება ამა თუ იმ ხარისხით არის დიამაგნიტები , შესაბამისად, როდესაც სხეულებზე ვრცელდება გარე მუდმივი მაგნიტური ველი, ისინი გამოიძვრება მაღალი სიძლიერის მქონე რეგიონიდან. სიმკვრივე რეგიონში შემცირებული მაგნიტური ველის სიმკვრივით. ამგვარად, ჩვეულებრივი ცილინდრი, რომლის ირგვლივ ტრიალებს ტომსონის ხვეული, მაგრამ ცვლადი გრაგნილი სიმაღლით, სიმულაციას მოახდენს გრავიტაციის მოქმედებას, რადგან დიამაგნიტური ძალა ობიექტებს უბიძგებს გრაგნილების მიერ შექმნილი მკვრივი მაგნიტური ველიდან მცირე გრაგნილზე. ცილინდრის ქვედა უბნები, სადაც გრაგნილს აქვს უფრო დიდი გრაგნილი და მაგნიტური ველი, შესაბამისად, ნაკლებად მკვრივია. იგივე ეფექტის მიღწევა შესაძლებელია ცილინდრის გამოყენებით იგივე გრაგნილი მოედანზე, მაგრამ ამავე დროს ის უნდა იყოს თავდაყირა პირამიდის სახით. სადაც მეტი გრაგნილია, იქ მაგნიტური ველი უფრო მკვრივია და დიამაგნიტური ძალა სხეულებს უბიძგებს ცილინდრის ქვედა ნაწილში, სადაც ნაკლებია გრაგნილები და, შედეგად, მაგნიტური ველი ნაკლებად მკვრივია.

იხ. ვიდეო შეიძლება თუ აა შეიქმნას ხელოვნური გრავიტაცია

გრავიტაციის არარსებობის შემთხვევაში, ზოგიერთ ადამიანს და ცხოველს უვითარდება კოსმოსური ადაპტაციის სინდრომი. ბევრი სინდრომი ჩნდება რამდენიმე დღეში და მალე ქრება, მაგრამ, მაგალითად, ძვლის სიმკვრივე დროთა განმავლობაში ნელ-ნელა მცირდება. მიზიდულობის მინიმალური ძალა, რომელიც საჭიროა ამ ცვლილებების თავიდან ასაცილებლად, ჯერ კიდევ უცნობია - თანამედროვე ბიოლოგიურ მეცნიერებას აქვს იდეები მხოლოდ დედამიწის მიზიდულობისა და უწონობის გავლენის შესახებ დედამიწის მახლობლად ორბიტაზე. ამჟამად, არ არის საკმარისი ტექნიკური შესაძლებლობა შუალედური მნიშვნელობებით ექსპერიმენტების ჩასატარებლად და NASA-ს ასტრონავტებმა ძალიან ცოტა დრო გაატარეს მთვარეზე, რათა განეხილათ შემცირებული (ამ შემთხვევაში, მთვარის) გრავიტაციის გავლენა ადამიანის სხეულზე.

არაერთი ექსპერიმენტი ჩაატარა კალიფორნიის უნივერსიტეტის დოქტორმა ალფრედ სმიტმა. მისი ექსპერიმენტების ობიექტები იყო ქათმები (როგორც ორფეხა ორგანიზმები) და თაგვები. ცხოველებზე დიდი ხანია მოქმედებს გაზრდილი გრავიტაცია, რომელიც შექმნილია დედამიწაზე დიდი ცენტრიფუგების მიერ

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ფინეთი

დროშა

 (ფინ. Suomi, შვედ. Finland; ოფიციალური სახელი ფინეთის რესპუბლიკა, ფინ. Suomen tasavalta, შვედ. Republiken Finland) — სახელმწიფო სკანდინავიაში, ფენოსკანდინავიის რეგიონში, ჩრდილოეთი ევროპა. ფინეთს დასავლეთიდან ესაზღვრება შვედეთი, ჩრდილოეთიდან ნორვეგია, აღმოსავლეთიდან რუსეთი, ხოლო ესტონეთი მდებარეობს ფინეთის ყურის მეორე მხარეს. ამიტომ ამ ორ სახელმწიფოს საზღვაო გზებით მნიშვნელოვანი კავშირები აქვთ.

ფინეთის მოსახლეობა 5,536,146 ადამიანია, რომელთა ძირითადი ნაწილი ქვეყნის სამხრეთ რაიონებში ცხოვრობს. ფართობის მხრივ, ქვეყანას მერვე ადგილი უკავია ევროპაში. ფინეთი ევროკავშირში ყველაზე მეჩხერად დასახლებული ქვეყანაა. ფინეთი საპარლამენტო რესპუბლიკაა, 2010 წლის 1 აინვრამდე, ქვეყანა იყოფოდა ექვს პროვინციად, მაგრამ რეფორმის შედეგად, ფინეთი ადმინისტრაციული დაყოფის ახალ სისტემაზე გადავიდა და შეიქმნა ექვსი ახალი, რეგიონული სახელმწიფო ადმინისტრაციული სააგენტო, რომლებიც თავის მხრივ 20 რეგიონად იყოფა, რეგიონები კი მუნიციპალიტეტებისგან შედგება, სულ 342 მუნიციპალიტეტია. დაახლოებით ერთი მილიონი ადამიანი ცხოვრობს ჰელსინკის აგლომერაციაში, რომელიც წარმოადგენს დიდ ჰელსინკის. ქვეყნის სხვა მნიშვნელოვანი ქალაქებია: ტამპერე, ტურკუ, ოულუ, იოვიასკიოლია, კუოპიო და ლაჰტი.

ფინეთი მრავალი საუკნის განმავლობაში შვედეთის ნაწილად ითვლებოდა, 1809 წელს ფინეთის დიდი სამთავრო შევიდა რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში. ქვეყანამ დამოუკიდებლობა 1917 წელს მოიპოვა, ამას მოჰყვა სამოქალაქო ომი და ომები საბჭოთა კავშირთან და ნაცისტურ გერმანიასთან, ცივი ომის დროს ქვეყანას ოფიციალური ნეიტრალიტეტი ჰქონდა გამოცხადებული. ქვეყანა შეუერთდა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციას 1955 წელს, OECD-ს 1969 წელს, ევროკავშირს 1995 წელს, ფინეთი არის ევროზონის ერთ-ერთი დამაარსებელი სახელმწიფო.

იხ. ვიდეო ფინეთმა იყიდა ფ-35 ომისთვის რუსეთან. რატომ არის კოშმარი კრემლისთვის მსოფლიოში  ყველაზე მოწინავე საბრძოლო თვითმფრინავი, F-35, რუსეთის საზღვრებს ემთხვევა. ახლა ფინეთი შეუერთდა ამ მანქანით შეიარაღებულთა რიგებს: ის მათ რეკორდულ რაოდენობას ყიდულობს. ევროპაში ამ სტელე-მებრძოლების საერთო რაოდენობა საბოლოოდ მიაღწევს 450 ერთეულს, რომელიც განთავსდება 13 ბაზაზე.

• ოფიციალური: ქართულად - ფინეთის რესპუბლიკა; ფინურად - Suomi; Suomen tasavalta; შვედურად - Republiken Finland.
• ეტიმოლოგია - სახელი შესაძლოა მომდინარეობდეს გერმანიკული Fennland-ისაგან, რაც „მოხეტიალეებს“ უნდა ნიშნავდეს, ხოლო ეროვნულ ფორმას (Suomi) უკავშირებენ ბალტიურ ძირს, რომლის მნიშვნელობაა „მიწა, ქვეყანა“.
• ქვეყნის კოდი - FI.

ფინეთის ისტორიაზე დიდი გავლენა მოახდინა მისმა ორმა მეზობელმა — შვედეთმა და რუსეთმა. XII საუკუნიდან მასზე შვედეთი ბატონობდა, 1809 წელს კი რუსეთმა თავისი იმპერიის ფარგლებში მოაქცია. მხოლოდ 1917 წელს, ოქტომბრის გადატრიალების შემდეგ გამოცხადდა ფინეთის დამოუკიდებლობა.

არქეოლოგიურ მონაცემებზე დაყრდნობით, დღევანდელი ფინეთის ტერიტორია ჩვ. წ. აღ-მდე დაახლოებით 8500-იანი წლების ფარგლებში დასახლდა. აღმოჩენილი არტეფაქტების მიხედვით, შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ფინეთის დასახლების პერიოდი ემთხვევა ესტონეთის, რუსეთის ნაწილისა და ჩრდილონორვეგიის დასახლების პერიოდს. პირველი მოსახლები მონადირე-შემგროვებლები უნდა ყოფილიყვნენ. ისინი ქვის იარაღებს იყენებდნენ. პირველი მეთუნეობა ჩვ. წ. აღ-მდე 3000 წელს ჩაისახა, როდესაც აღმოსავლეთიდან მისულმა ხალხმა თიხის ჭურჭელი გააცნო ადგილობრივ მოსახლეობას. დაახლოებით 4500 წლის წინ, ფინელთა წინაპრებმა სოფლის მეურნეობასაც მიჰყვეს ხელი. ამის მიუხედავად, ქვეყნის ჩრდილოეთში მეთევზეობა და ნადირობა ეკონომიკის წამყვან დარგებად რჩებოდა. ბრინჯაოს და რკინის ხანა ფენოსკანდინავიურ და ბალტიურ რეგიონებთან მჭიდრო კონტაქტებით აღინიშნა.

მეცნიერთა ჯგუფი დღემდე ვერ თანხმდება თუნდაც მიახლოებით თარიღზე, თუ როდის დაიწყო ფინეთის ტერიტორიაზე ფინურ-უგრული ან ინდოევროპული ენების გამოყენება.

პირველი წერილობითი დოკუმენტი XII საუკუნეს განეკუთვნება.

იხ. ვიდეო ფინეთის სასკოლო სისტემა

თებერვლის რევოლუციის მიერ რუსეთის სამეფო ტახტის დამხობის შემდეგ, 1917 წლის 6 დეკემბერს ფინეთის პარლამენტმა ქვეყნის დამოუკიდებლობა გამოაცხადა. 1918 წლის იანვარში მათი დამოუკიდებლობა ბოლშევიკურმა რუსეთმა და მსოფლიოს მრავალმა ქვეყანამ აღიარა.

1919 წელს ფინეთმა რესპუბლიკური კონსტიტუცია მიიღო. 1920 წელს საბჭოთა რუსეთთან მშვიდობისა და საზღვრების აღიარების ხელშეკრულება დაიდო, რომლის თანახმადაც ფინეთის საზღვრი ადრინდელი დიდი საჰერცეგოს საზღვრების მიხედვით განისაზღვრა.

1939 წელს მოლოტოვ-რიბენტროპის პაქტით ფინეთი საბჭოთა კავშირის ინტერესეთა სფეროში შევიდა. რასაც 1939 წლის 30 ნოემბერს საბჭოთა კავშირის ფინეთის ტერიტორიაზე შეჭრა და ზამთრის ომი მოყვა. მრავალი წარმატებული თავდაცვითი ბრძოლების მიუხედავად, ფინეთმა დამოუკიდებლობა შეინარჩუნა, მაგრამ ტერიტორიები დაკარგა. ომი 1940 წლის 13 მარტს მოსკოვთან მშვიდობის ხელშეკრულების დადებით დამთავრდა.

                                                               

სსრკს იერ მიტაცებული ტერიტორიები

• პოლიტიკური სისტემა - რესპუბლიკა.
• სახელმწიფოს მეთაური - პრეზიდენტი საული ნიინისტე.
• მთავრობის მეთაური - პრემიერ-მინისტრი სანა მარინი
• საკანონმდებლო ორგანო - ერთპალატიანი პარლამენტი - ედუსკუნტა (200 წევრი).
• ადმინისტრაციული დაყოფა - 19 რეგიონი და ალანდის კუნძულების ავტონომიური რეგიონი.

პრეზიდენტის სეზიდენცია

ფინეთის მოსახლეობა შეადგენს 5,5 მლნ ადამიანს, საშუალო სიმჭიდროვე ყოველ კვადრატულ კილომეტრზე 17-ს. შედეგად, ფინეთი ევროპაში მესამე ყველაზე მეჩხერად დასახლებული სახელმწიფოა ისლანდიისა და ნორვეგიის შემდეგ. მოსახლეობის გადანაწილება საკმაოდ არათანაბარია: უდიდესი ნაწილი თავმოყრილია სამხრეთ-დასავლეთის პატარა სანაპირო ზოლში. ურბანიზაციის დონე 64 %-ს შეადგენს, მათ შორის, მხოლოდ ჰელსინკის მეტროპოლიაში 1 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს. არქტიკულ ლაპლანდიაში კი კვადრატულ კილომეტრზე 2 ადამიანი მოდის.

• მოსახლეობა - 5,536,146 (2020), მათ შორის 91.33 % ფინელები, 5.2 % შვედები.
• ენები - ფინური და შვედური.
• რელიგია - ევანგელურ-ლუთერანული მიმდინარეობის პროტესტანტიზმი — 70,9 %, მართლმადიდებლობა — 1,1 %, სხვა — 1,7 %, დაუზუსტებელი — 26,3 %.
• ქალაქები (ათ.) - ჰელსინკი (583, აგლომ. - 1.163), ესპოო (230), ტამპერე (201), ვანტაა (190), ტურკუ (178), ოულუ (125).

იხ. ვიდეო ფინეთი საინტერესო ფაქტები

ფინეთი განვითარებული ქვეყანაა, ე.ე.პ. მოცულობით (127 მლრდ $) მსოფლიოში 32-ე ადგილი უკავია.

• ე.ე.პ. სტრუქტურა (%) - სოფლის მეურნეობა - 5, მრეწველობა - 34, მომსახურება- 61;
• ე.ე.პ. (1 სულზე) - 37 800 $.
• ექსპორტი - ხე-ტყე, ავტომობილები, გემები, ტანსაცმელი, ავეჯი.
• უდიდესიკომპანიები - ფინაირი, ნოკია, ტელია სონერა, ვალმეტი.
• ბიუჯეტი - 36 100 მლნ $.
• ვალუტა - ევრო (EUR); 2002 წლამდე ფინური მარკა

იხ. ვიდეო შოკირებული ფაქტები ფინეთზე

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ჩვენ ვიკლევთ სამყაროს რათა გავიგოთ მისი საიდმლოება 

ჯეიმს უების ტელესკოპი კოსმოსში გაფრინდა

შობის დღეს, 25 დეკემბერს, ჯეიმს უების ორბიტალური ინფრაწითელი ობსერვატორია, რომელმაც მშენებლობა 25 წლის წინ დაიწყო, წარმატებით გაიხსნა. გამშვებმა მანქანამ Ariane 5-მა კოსმოსური ტელესკოპი გაუშვა Arianespace ELA-3 გაშვების კომპლექსიდან ევროპის კოსმოდრომზე, რომელიც მდებარეობს კურუსთან, საფრანგეთის გვიანაში. ეს ადგილი გასაშვებად შეირჩა ეკვატორთან ახლოს მისი მოსახერხებელი მდებარეობის გამო - დედამიწის ბრუნვა. ) დამატებით ბიძგს მისცემს. გაშვების პირდაპირი ტრანსლაცია გრძელდება NASA-ს იხ. ბმულზე

თუ ყველაფერი გეგმის მიხედვით წარიმართება, Webb-ის ინსტრუმენტები იმუშავებს დაახლოებით -225 გრადუსზე. ხოლო ტელესკოპის ცხელ მხარეს, სადაც მზის პანელები, საკომუნიკაციო ანტენა და სხვა არამეცნიერული აღჭურვილობაა განთავსებული, დაახლოებით +88 გრადუსი იქნება მნიშვნელოვანი აპარატი რ-იც გამოიკვლევს სამყაროს

იხ. ვიდეო გაშვება ჯეიმს უების

უები გაცილებით დიდი, რთული და უფრო ძლიერია, ვიდრე ჰაბლის კოსმოსური ტელესკოპი, რომელიც 30 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში სწავლობს ცას დედამიწის დაბალი ორბიტიდან. კიდევ ერთი მთავარი განსხვავება ჰაბლსა და ვებს შორის არის ის, რომ ძველი ტელესკოპი შეიქმნა კოსმოსში ასტრონავტების მოსამსახურებლად: ის გარემონტდა და განახლდა 5-ჯერ 1993 წლიდან 2009 წლამდე. მაგრამ უები ძალიან შორს იქნება იმისთვის, რომ ხალხმა მიაღწიოს მას.

გრანდიოზულ ტელესკოპს NASA-ს მეორე ხელმძღვანელის, ჯეიმს უების სახელი დაერქვა, რომელიც სააგენტოს ხელმძღვანელობდა 1961-1968 წლებში Apollo-ს პროგრამის დროს.

ობსერვატორია დამუშავების პროცესშია 1996 წლიდან და დაგეგმილი იყო კოსმოსში გაშვება 2007-2011 წლებში. მაგრამ არაერთხელ გადაიდო სხვადასხვა ტექნოლოგიური სირთულეებისა და ხარჯების გადაჭარბების გამო.

იხ. ვიდეო ჩვენ გვიყვარს კოსმოსი და იქ მიმიდანარე იდუმალეის შეცნობა ეხლა კი შევდივართ მნიშვნელოვან ეპოქაში ანუ კოსმოსური ეპოქაში ჩვენი ამოცანა არის სამყაროს იდუმალების შეცნობა და ეს კოსმოსმოსური ტელესკოპი მოგვცემს შანს მომავალში მეტად ავხადოთ ფარდა კოსმოსურ იდუმალებას. გვეძლევა შანსი კარები გავაღოთ და შევიხედოთ კოსმოსის სიღრმეებში ამის ნებას პირველად გვაძლევს ჩვენი განვითარების ეტაპი და კოსმოსური გონებაც ზრუნავს ამაზე.

ორბიტული ტელესკოპის აწყობა დასრულდა 2019 წლის შუა რიცხვებში, მშენებლობისა და ექსპლუატაციაში შესვლის ჯამური ღირებულება 10 მილიარდი დოლარი დაჯდა, ტელესკოპი იმუშავებს მინიმუმ 5 წელი, ხოლო გამაგრილებლის მიწოდება დაახლოებით 10 წელი გაგრძელდება.

იხ. ვიდეო ქოროს თვალი ტელესკოპის ჯეიმს უების კოსმოსური ტელესკოპი, რომელმაც შეცვალა ჰაბლი, არის უპრეცედენტო 10 მილიარდი დოლარის საერთაშორისო მეგაპროექტი. მას შეუძლია მილიარდობით წლის განმავლობაში ჩაიხედოს წარსულში და, შესაძლოა, სხვა პლანეტებზეც აღმოაჩინოს სიცოცხლე.

იხ.ვიდეო ames Webb Space Telescope Launch and Deployment 2 069 948 просмотров • 24 янв. 2017 г. • Northrop Grumman is proud to lead the industry team building NASA's James Webb Space Telescope. This revolutionary observatory is the largest telescope built for space and the most powerful infrared telescope ever made. It is the scientific successor to the Hubble Space Telescope. The Webb telescope will travel 1 million miles from earth and look back over 13.5 billion years, providing images of the first galaxies formed and observing unexplored planets around distant stars. The breakthrough technology developed for the Webb Telescope will expand our understanding of the universe, rewrite textbooks and inspire a future generation of engineers and scientists. This animation captures Webb’s journey into orbit, 1 million miles away from earth, depicting the sequence of events surrounding the launch and deployment of this game changing observatory. The travel time, distance and transformation of the telescope as it deploys are included in this sequence

JWST-ს ექნება შემდეგი სამეცნიერო ინსტრუმენტები კოსმოსური კვლევის ჩასატარებლად:

JWST-ს ექნება შემდეგი სამეცნიერო ინსტრუმენტები კოსმოსური კვლევის ჩასატარებლად: ახლო ინფრაწითელი კამერა; შუა ინფრაწითელი ინსტრუმენტი (MIRI); ახლო ინფრაწითელი სპექტროგრაფი (NIRSpec); მშვენიერი სახელმძღვანელო სენსორი (FGS) და ახლო ინფრაწითელი გამოსახულების მოწყობილობა და ინფრაწითელი გამოსახულების მახლობლად და უნაყოფო სპექტროგრაფი (NIRISS).

იხ. ვიდეო ინფრაწიტელი დიაპაზინში იყურება და ბევრად შორსა იქნება ვიდრე წინამობედი ხაბლი და მთვარე

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  მალაქიტი

მალაქიტი ბინრბაში - ფორმლა  -  CuCO₃·Cu(ОН)₂      

(ფრანგ. malachite < ბერძნ. malachē – ბალბა (სახელი ეწოდა ფოთლის ფერთან მსგავსების გამო) — კარბონატების კლასის მინერალი; ქიმიური შედგენილობა CuCO₃·Cu(ОН)₂. კრისტალდება მონოკლინურ სინგონიაში. კრისტალები იშვიათია, ჩვეულებრივ გვხვდება ფარულ ან წვრილკრისტალურ რიტმულზოლიანი თირკმლისებრი ნაჟონი აგრეგატები.

მწვანე, მოცისფრო, ზოგჯერ მურა ფერისაა. სიმაგრე მინერალოგიური სკალით 3,5-4,0; სიმკვრივე 3900-4100 კგ/მ³. წარმოიქმნება სპილენძის სულფიდური მადნების დაჟანგვის ზონაში.

მალაქიტის მნიშვნელოვანი საბადოებია რუსეთში, ყაზახეთში, აფრიკაში, დიდ ბრიტანეთში, საფრანგეთში, ჩილეში და სხვა.

მალაქიტი ძვირფასი სანახელავო ქვაა; იყენებენ სამკაულად (ძველად — ინტერიერების მოსაპირკეთებლად).

იხ. ვიდეო

იგი შედგება 71,9% CuO სპილენძის ოქსიდისგან (Cu 57%), 19,9% CO2 ნახშირორჟანგი და 8,2% H2O წყალი. იგი გამოიხატება ქიმიური ფორმულით Cu2 (CO3) (OH) 2. მოძველებული ქიმიური სახელია ნახშირბადოვანი სპილენძის მწვანე.

სისტემა მონოკლინიკურია. დუბლი (100). სიმტკიცე 3,5-4,0; სიმკვრივე 3,7-4,1 გ/სმ³. ფერი მწვანე სხვადასხვა ფერებში; სიკაშკაშე განსხვავებულია, კონსტიტუციიდან გამომდინარე: შუშისებრი კრისტალებისთვის ან აბრეშუმისებრი წვრილბოჭკოვანი აგრეგატებისთვის და ნაჭრებისთვის. კრისტალების ჩვევა არის პრიზმული, ლამელარული, აცვია. კრისტალები იშლება სფერული კრისტალების, წვრილ-ბოჭკოვანი სფერულიტების, სფეროიდოლიტის დენდრიტების წარმოქმნით.

პალენკის წითელი დედოფლის დაკრძალვის ნიღაბი დამზადებულია მალაქიტის მოზაიკისგან.

კოლბაში გაცხელებისას გამოყოფს წყალს, ნახშირორჟანგს და შავდება: {\ ჩვენების სტილი {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} \ მარჯვენა ისარი 2CuO + CO_ {2} + H_ {2} O}}} {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} \ მარჯვენა ისარი 2CuO + CO_ {2} + H_ {2} O}} დამახასიათებელია მალაქიტის ხსნადობა მჟავებში ნახშირორჟანგის გამოყოფით, ასევე ამიაკში, რომელიც იქცევა ლამაზ ლურჯ ფერში.

Vase in malachite in the Hermitage Museum, St Petersburg

მალაქიტისგან თავისუფალი სპილენძის მიღების მეთოდი ცნობილია უძველესი დროიდან. ნახშირის არასრული წვის პირობებში, რომელშიც წარმოიქმნება ნახშირბადის მონოქსიდი, რეაქცია ხდება: {\ ჩვენების სტილი {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ {3} + 2CO \ მარჯვენა ისარი 3CO_ {2} + 2Cu + H_ {2} O}}} {\ mathsf {(CuOH) _ {2} CO_ { 3} + 2CO \ მარჯვენა ისარი 3CO_ {2} + 2Cu + H_ {2} O}}

Elephant carved from malachite. Length 11 cm.

•