არტემიდა (კომოსური პროგრამა)

            არტემიდა (კომოსური პროგრამა)
                                
(ინგლ. Artemis) - ნასა პროგრამა ამერიკელების დაბრუნების მთვრაეზე. 2019წ-ის მაისში ნასას ადმინისტრატორმა ჯიმ ბრადესონმა განაცხადა დაწყება პორგრამა არტემიდეს. (სახელწ. მომდინარეობს ბერძნ. მონადრის ქალრმერთის და აპოლონის დის სახელწოდებიდან როგორც მოგეხსენებათ პირველი ექსპედიცებს მთვარეზე რ-იც 50 წ-ის უკან განხორციელდა ერქვა აპოლონი) რას წაქრმოდგესნ აღნიშნული პორგრამა ის შედგება ორი ეტაპისგან: პირველი წარმოადგენს 2024წ-ს მთვარეზე პილოტირებული ფრენბის განხორციელებას. ხოლო მეორე ეტაპი არტემიდა -2  მთვარის ორბიტაზე სადგურის აგებას Gateway გადსხმას პირველად ისტორიაში ქალი კოსმონავტის მთვარის ზედაპირზე არტემიდა-3. მეორე ეტაპი მთვარის მისიის - შექმნა მთვარეზე ინფრასტრუქტურის. 2019წ-ს პროგრამამ სათაბადო დაფინანსება არ მიიღო. დაგეგმილი პილოტირებული ფრენები უნდა განახორციელოს РН SLS  და ხომალდი ორიონით. იხ. ვიდეო

             Lunar Orbital Platform-Gateway

Gateway

კონცეფცია სადგურის 2019წ-ის მარტი

ტიპი - ორბიტალური სადგური

მთვარის ორბიტალური პლატფორმა-კარიბჭე (ინგლ. unar Orbital Platform-Gateway შემოკლებულად LOP-G) როგორც ცნობილი Gateway. საერთაშორისო მთვარის  ორბიტალური სადგური. პირველ ეტაპზე მთვრის კვლევებისთვის შემდეგში კომსონავტების გადასახმელად სხვა პლანების მიმართულებით მაგ,. მარსის. 

ნასამ გამოაქვეყნა პირველად 2017წ-ის მარტში სახლწოდებით Deep Space Gateway როგორც ნაწილი პროგრამის პილოტირებული პროგრამა მარსის მიმართულებით. პირველ ეტაპზე იგეგმებოდა მთვარის ორბიტალური სადგურის მშენებლობა ტრანსპორტირებისთვის მარსისკენ მიმართულებით.

მემურანდუმის თანახმად 2018წ-ის 2 მაისის ნასა განიხილავს  სადგურის აგებას მთავრის ორბიტაზე ასევე მხარდაჭერას აშშ-ს მთავრობის კომერციული მთვარის პროექტების დამშვები ხომალდების შექმნის მთავრეზე.

დღეისთვის განიხილება მრავლ მოდულია სადგური რ-იც მთავრსი გარშემო იბრუნებს ორბიტაზე. განსაზღვრულია სადგური ექსპლუტაციის დროს შეუძლიათ იმუშაონ ოთხი ადამიანმა 30-დან 60დღ-ღ ხანგრძლივობით. იგეგმება პილოტირებული ფრენები ერთ წელში ერთხელ სადგურის მიმართულებით რაკეტა-მარარებელით  Space Launch System.

აშშ-ს წვლილი - შექმნა სადგურის,  РН «SLS», პილოტირებული ხომალდი ორიონი. კომრციული ტრასპორტირება ხომალდის.

კანადა - კანადის კოსმოსური სააგენტო - ოფიციალურად მონაწილეობს 2019წ-ის თებერვლიდან. შექმნაში რობოტული სისტემების.

ე.კ.ს. ევროპის კოსმოსური სააგენტო - განიხილავს აგებას მოდულის, მონაწილების მიღება ნასას და პილოტირებული ხომალდის ორიონის, შექმნა სატრანსპორტო ხომალდის მაგ. არიან-6

იაპონია - იაპონიის კოსმოსური სააგენტო განიხილავს მობაწილეობას ასევე პროექტიში. შექმნა მოდულის და ასევე სატრანსპორტო ხომაქლდის HTV-X» გამოყენებით РН «H3.

როსკოსმოსი მოლაპარაკების მდგომარეობაშია.

დაგეგმილი მოვლენები

2022წ-ს -  Artemis 2 ( უდრო ადრე EM-2) გაშვება ხომალდი ორიონის

2022წ-ს - გაშვება ელექტროძრავიანი მოდულის РРЕ ამერიკული კომერციული РН.

პრობლემები ყველაზე სერიზული პრობლემა არის რადიაცია. გასხავვებით დედამიწის კოსმოსური სადგურისგან მთვარის სადგური არ იქნება დაცული კოსმოსური გამოსხივებისგან, დედამიწს მაგნიტური ველის გამო დედამიწიდან დაშორებისას.

2017წ-ს დეკემრიდან დაიწყო კვლევების მაშტაბური ზემოქედების ადამიანზე ნეორორადიობიოლოგიის სფეროში. 

იხ.ვიდეო