ალეზიის ბრძოლა

                         ალეზიის ბრძოლა
                           
                                 ვერცინგეტორექსი ნებდება კეისარს. ლაინელ როელის ნახატი

(აგრეთვე ცნობილი როგორც ალეზიის ალყა) — ძვ. წ. 52 წლის სექტემბერში გამართული ბრძოლა გალებსა და რომის რესპუბლიკას შორის. გალიის არმიას ხელმძღვანელობდა ვერცინგეტორიქსი, რომაელებს კი იულიუს კეისარი. ალეზია იყო გალიის ომის უკანასკნელი ბრძოლისველი, სადაც საბოლოოდ გადაწყდა ომის ბედი.

იხ. ვიდეო

გალიის ომის მერვე წელს იულიუს კეისარმა ალეზიას ალყა შემოარტყა. მან ქალაქის გარშემო ააგო 4 მეტრის სიმაღლის წრიული თავდაცვითი ნაგებობა. მას შემდეგ კი, რაც გაიგო, რომ გალების დამხმარე ძალაც მოემართებოდა მისკენ, ასეთი ნაგებობების და მიწაყრილის მეორე ხაზიც ააგებინა ზურგის დასაცავად. მოსულმა დამხმარე ძალამ რამდენიმეჯერ სცადა რომაელების ფორტიფიკაციების გარღვევა. მესამე ცდაზე ვერცასიველაუნუსის მეთაურობით რომაელებს 60,000 გალმა შეუტია მათი ნაგებობების სუსტ წეტილში. რომაელებმა მოიერიშეებს ჯერ უკან დაახევინეს, შემდეგ კი გაქცეულებს დაედევნნენ და ჩეხდნენ. მეორე დღეს ვერცინგეტორიქსი კეისარს დანებდა. ბრძოლის შედეგად რომმა გალიაზე კონტროლი დაიბრუნა. სამხედრო მოქმედებების შემდეგ სენატში კეისრის მიმართ დამოკიდებულება გამწვავდა. მათ მას მოსთხოვეს არმია დაეტოვებინა და რომში დაბრუნებულიყო. ამის პასუხად იულიუს კეისარმა რუბიკონი გადალახა, რითაც დაიწყო რომის სამოქალაქო ომი.
                                         

კეისრის მიერ ქალაქისთვის შემორტყმული ალყა მიიჩნევა მის ერთ-ერთ უდიდეს სამხედრო მიღწევად და საალყო ხელოვნების კლასიკური მაგალითია. ხელმძღავნელები რომელებიდან  - გაი იულიუს ცეზაერი, ტიტ ლაბიენ, გაი ტრებონი, გაი ფაბიი, მარკ ანტონიუ,  გაი ანტისტიი, გაი კანიბალ რებელი. გალები - ვერცინეტორიქს, კომიი,

ვერკასიველანი. ძალები - რომეზელები - 10 - 11 ლეგიონი (50 ათასი ლეგიონერი, 10 ათასი დამხმარე ჯარი) საერთო რაოდენობა 60 - 75 ათასი რომაელი მოკავშირე. გალები - სულ 350 ათასი მებრძოლი ალეზიისგარნიზორი 100 ათასი კედლის იქით 250 ათასი 70 - 100 ათასი თანამედროვე შეფასებით. დანაკარგები რომაელები - 12,8 ათასი მოკლული და დაჭრილი. გალები - 250 ათასი მოკლული დაჭრილი და 40 ათასი ტყვე.

იხ. ვიდეო

თვითონ ქალაქი ალეზია განლაგებული იყო მაღალზე გორის ზემოთ, ასე, რომ მისი აღება მხოლოდ ბლოკადიიყო შესაძლებელი. ამ გორაკის ფსკერზე ორივე მხრიდან იყო მდინარით გარშემორტყმული და ქალაქში გვირაბებით იყო გადაჭიმული

იხ. ვიდეო

დაახლოებით სამი მილის დაშორებით სიგრზეზე ხეობის. დანარჩენი მხარეები ქალაქი გარშემორტყმულია გორებით, რ-იც იმ ერთ სიმაღლეზე იყო განლაგებული. კედლის აღმოსავლეთით გორებზე მთელი ტერიტორიები დაკავებული ჰქონდათ გალების ტოემბს სადაც მოწყობიული ჰქონდათ თავდაცვის ზღუდეები და თხრილები 6 ფუტი სიმაღლეები. ხოლო ხაზი გამაგრებული ჰქონდათ რომალებს  ააშენეს სიგრძით 11 მილზე. სათანადო წერტილებზე იყო ბანაკები მოწყობილი იყო 20 რუდუტები.ჩაყენებული მცველებით განლაგებული ბანაკებით, რათა თავიდან იქნეს აცილებული მოულოდნელი თავდასხმებისგან ღამით უყურებდნენ.

                                                   

                                                       გამოსახული მონეტა ვერციგეტორიქსი

ჯერ კიდევ რომელების მიერ აგებული თავისი თავდაცვითი ზრუდებისას ვერცინეგეტორიტმა გადაწყვიტა გაუშვას თავისი ცხენები. რის დროს ის ყოველს მოუწოდებდა და ავლებდა ეწვიონ თავისი საზოგადოებებს და შეაგროვონ ყველა ვისაც შეუძლია ასაკით იარაღის ხელში აღება და ტარება. ამ მითითების ის ათავისუფლებდა თავისი კავალერიას, რ-იც მეორე საგუშაგოზე შევიდა ყოვეგვარი ხმაურის გარეშე, სადაც რომაული სიმაგრეების ხაზი იყო. მან ბრძანება გასცა რომ ყველა პური მისთვის მიეტანა ხოლო ურჩობისთვის სიკვდილით დასჯა. საქონელი მანდუბიამ დიდი რაოდენობით მიაბარა დაურიგა თავისი ჯარისკაცებს თავების რაოდენობის მიხედვით. ხოლო პურის გაცემაზე შემოიღო ზომები. მთელი ჯარო რომელიც ქალქთან იყო შეიყვანა ქალაქში. ამ ზომებით მან გადაწყვიტადაელოდოს გალების დამატებით ძალებს და ამავე დროს ის სისტემატიურად განაგრძობს დაგეგმილ ომს.

შეიტყო რა ამის შესახებ ცეზარმა თავისი სიმაგრეები მოაქყო შემდეგნაირად სადაც ტყვეები და და პატიმრები ყავდა. გაკეეთებინა თხრილები ოცი ფუტის სიგანის რომელსაც სალი კედლები გაუკეთა ისე, რომ მისი ფუძის სიოგანე ტოლი ყოფილიყო ზედა კიდეების შორის მანძილზე და ყველა სხვა გამაგრებული ადგილები ოთხასი ფუიტის მოშორებით გააკეტებიდნა ამ თხრილების უკან. ვიანოადან საჭირო იყო დიდი ფართის დაკავება და მთელი ხაზი არ იყო ადვილი გამაგრებული ადგილების ჯარისკაცების შევსებით განუწყვეტელი რგოლებით. ასეთი სისტემა გამიზნული იყო შეეშალა ხელი მოულოდნელი ღამის მასიური შეტევებისგან სიმაგრეებზე. მორეს მხრივ კი დღისით მტრისგან ჯარიკაცების დასაცავად მოულოდნელი დაბობვისგან.  ხსენებულ მანძილზე მან აღანართა ორი თხრილი თხუთმეტი ფუტის სიგანე და იგივე სიღრმე; მათ შუაგულში, რომელიც მდებარეობს დაბალ და დაბალ ადგილზე, მან მდინარედან წყალი გამოიტანა. მათ უკან იყო კაშხალი და ორმოცდაათი ფუტის სიმაღლე, რომელიც აღჭურვილი იყო პარაპეტით და საბრძოლო მოქმედებებით, ხოლო პარაპეტთან გადასასვლელთან, გამოსაშვები პუნქტით, დიდი რაგატკები იყო , რათა მტრებს არ დაეშვათ დაბრკოლებაზე ასვლა, და გამაგრების მთელი ხაზი გარშემორტყმული იყო კოშკებით ერთმანეთისგან ოთხმოცი ფუტით. ...