ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                გობრონი

(გ. 914) — ქართველი აზნაური. სამხრეთ აზერბაიჯანის მმართველის აბულ კასიმის საქართველოში ლაშქრობის დროს ხელმძღვანელობდა ყველისციხის დაცვას. იმჟამად ყველისციხის მეპატრონე იყო გურგენ ერისთავთ-ერისთავი. ციხე კარგად იყო გამაგრებული, მაგრამ მეციხოვნენი შიგ ცოტანი იყვნენ.

მებრძოლთა შორის გამოირჩეოდა ნეტარი გობრონი: „ძალი ბრძოლისა მისისაჲ ყოველსა მას სიმრავლესა ზედა საცნაურ იყო“.

ოცდარვა დღე გაგრძელდა ბრძოლა. ხან სარკინოზებს მიჰქონდათ იერიში ციხეზე, ხან მეციხოვნენი გამოუხტებოდნენ მტერს გობრონის მეთაურობით, რისხვას დაატეხდნენ მას თავს და კვლავ ციხეს უბრუნდებოდნენ.

მტრებმა უკანასკნელი იერიში მიიტანეს ყველისციხეზე, აიღეს იგი და შეიპყრეს ცოცხლად დარჩენილი მეციხოვნენი, მათ შორის გობრონიც. ქართველი მეომრის ვაჟკაცობით გაოცებულმა აბულ-კასიმმა ბრძანა „ნეტარისა გობრონისი უმეტეს ყოველთასა კრძალვით პყრობაჲ“.

ადარნასე მეფემ დიდძალი საფასი გადაიხადა და პყრობილთა ნაწილი გამოიხსნა. მათ შორის არ იყო გობრონი, რადგან არაბებმა მის განთავისუფლებაზე უარი განაცხადეს. ქართველმა რაინდმა განჭვრიდა თავისი მომავალი და „განუმზადა თავი თჳსი ქრისტესთჳს სატანჯუელთა“.

სარკინოზებმა დასასჯელად გაიყვანეს გობრონთან ერთად შეპყრობილი ას ოცდაცამეტი მხედარი, „ვითარცა მჴეცნი ბოროტნი განძჳნებულნი შეერინეს აღრეულად და ურთიერთსა უსწრებდეს, რომელნიმე მახჳლითა სცემდეს, რომელნიმე ჰოროლებითა და ისრითა შესჩხუეპდეს და დასჭრიდეს, ჴორცთა მათთა დანებითა განაპებდეს და ღჳძლები იგი მათი, ვითარცა ძაღლთა, პირითა გაეტაცა“.

აბულ-კასიმმა გადაწყვიტა, უძლეველი რაინდი ცთუნებით ეძლია და ნეტარ გობრონს უთხრა: „მეწყალის მე სიკეთე სახელოვან ხარ წინაშე ჩუენსა და აწ ვითარცა შვილსა საყვარელსა გასწავებ შენთა და აღიარე ჭეშმარიტი შჯული ჴელმწიფებისა ჩუენისაჲ“. სამაგიეროდ სარდლობას, სასახლეებს, დარბაზებს და მონებს შეჰპირდა.

წმიდა გობრონმა მშვიდად მიუგო ამირას: „გევედრები, ჴელმწიფეო, ნუ მაიძულებ მე დატევებად ქრისტეანობისა, რომლითა აღმზარდეს მე მშობელთა ჩემთა და აღბეჭდულ ვარ სულითა წმიდითა... ჭეშმარიტად უწყოდე შენ, რამეთუ არცა კეთილთა შენთა აღთქუმითა, არცა ძჳრ-ძჳრთა ბოროტთა შენთა ჩემ ზედა მოწევნითა შემეძლო განყენებად უფლისა ჩემისა იესო ქრისტესა“.

წმიდანის პასუხით განრისხებულმა აბულ-კასიმმა ბრძანა, გარეთ გაეყვანათ გობრონი და ეჩვენებინათ ცალკერძ დახოცილი თანამებრძოლები, ცალკერძ - აღთქმული სიმდიდრენი: „ვინ უწყის, უკუე შიშმან სიკუდილისამან, ანუ შესაძინელმან კეთილისამან მოდრიკოს გული მისი“. უკან მობრუნებულმა გობრონმა ამირას შეკითხვაზე - „რაჲ გამოირჩიე თავისა შენისა?“ - უპასუხა: „მე პირველადვე გითხარ შენ არა მიდრეკად ქრისტეს უფლისა ჩემისაგან“.

ამირამ უარესი განსაცდელი მოუმზადა წმიდანს: „არა იცის მაგან ჭირი სიკუდილისაჲ, წარიყვანეთ ეგე და წარწყმიდენით მაგის წინაშე დარჩომილნი ქრისტეანენი და მცირედ წყალით ეგე და კუალად მოიყვანეთ“.

წმიდანი ცოცხლად გადარჩენილ მოყვასთა შორის დააყენეს და უმოწყალო ხოცვა-ჟლეტა დაიწყეს. დახოცილთა სისხლი ეპკურებოდა გობრონს, გვამები ფეხებთან უგორდებოდა, მაგრამ საშინელებამ ვერ შეაძრწუნა მისი გული. მაშინ ქედი გადაუდრიკეს წმიდანს, ორგზის სცეს მახვილი და მსუბუქად დაჭრეს. გობრონმა სისხლით ჯვარი გამოისახა შუბლზე და თქვა: „გმადლობ შენ, უფალო იესო ქრისტე, რომელმან ღირს მყავ მე, უღირსი ესე და ცოდვილი და უკანაჲსკნელი ყოველთაჲ, ნაწილსა ამას მკჳდრობისასა და მოწამებისასა“.

სარკინოზებმა კვლავ აბულ-კასიმს მიჰგვარეს წმიდა გობრონი. ამირამ უკანასკნელად სცადა წმიდანის მოდრეკა, მაგრამ სისხლმდინარე მოწამემ მტკიცედ მოუგო: „იქმოდე, რაჲცა გნებავს, მე ქრისტიანე ვარ და არასადა უარ ვყო სახელი მისი“. მოთმინებადაკარგულმა აბულ-კასიმმა ბრძანა, თავი წარეკვეთათ წმიდანისთვის და მოკლულებთან დაეგდოთ.

ამირას ბრძანებით სამი დიდი საფლავი გათხარეს, მოწამეთა გვამები შიგ ჩაყარეს, მიწა მიაყარეს და ქრისტიანებს მათთან მიახლოება აუკრძალეს. საფლავებს ღამღამობით ზეციური ნათელი ადგებოდა.

ქართულმა ეკლესიამ იგი მიქაელის სახელით წმინდანად შერაცხა. გობრონის გმირობა ასახულია ქართულ ჰაგიოგრაფიულ მწერლობაში.

იხ. ვიდეო

აბუ ლ-კასიმის ლაშქრობა საქართველოში

არაბების შემოსევა საქართველოში სამხრეთ აზერბაიჯანის ამირა აბუ ლ-კასიმის მეთაურობით. ლაშქრობის მიზანი იყო არაბთა შერყეული ხელისუფლების განმტკიცება. აბუ ლ-კასიმი ჯერ თბილისს მივიდა, იქიდან კი კახეთში გაილაშქრა და აიღო უჯარმისა და ბოჭორმის ციხეები. შემდეგ დაუზავდა კახეთის ქორეპისკოპოს კვირიკეს და უჯარმა დაუბრუნა. კახეთიდან აბუ ლ-კასიმი ქართლში გადავიდა და მოაოხრა. ქართველებმა თვითონვე „მოარღუივნეს ზღუდენი უფლისციხისანი“, რათა მტერი იქ ვერ გამაგრებულიყო. არაბებმა დაარბიეს სამცხე-ჯავახეთიც, მაგრამ კარგად გამაგრებული თმოგვის ციხე ვერ აიღეს. შემდეგ ყველისციხეს შემოარტყეს ალყა. მეციხოვნეებმა შეუპოვარი წინააღმდეგობა გაუწიეს უკეთ შეიარაღებულ და მრავალრიცხოვან მტერს, მაგრამ დამარცხდნენ.

აბუ ლ-კასიმმა შეიპყრო ციხისთავი გობრონი და სიკვდილით დასაჯა. სამხედრო წარმატების მიუხედავად აბუ ლ-კასიმმა დასახულ მიზანს ვერ მიაღწია. ხალხის შეუპოვარმა ბრძოლამ აიძულა საქართველოს გასცლოდა

                                                              

                            აბუ ლ-კასიმი

იუსუფ იბნ აბუ ლ-საჯი (საქართველოში ცნობილი, როგორც აბუ ლ-კასიმი) (გ. 928) — აზერბაიჯანის ამირა საჯიდების დინასტიიდან. დინასტიის დამაარსებლის აბუ-საჯის ძე. 908-914 წწ. ლაშქრობდა სამხრეთ კავკასიაში. თავდაპირველად თავს დაესხა სომხეთს და მის მეფე სმბატ I-ს, რომელმაც ვერ გაუწია წინააღმდეგობა აბულ კასიმის ლაშქარს თავი ჯერ აფხაზეთის სამეფოს შეაფარა, 914 წელს კი აბულ კასიმმა სიკვდილით დასაჯა ქალაქ დვინში. 914 წელს აბულ კასიმმა თბილისში ილაშქრა, იქიდან კი კახეთში გაილაშქრა და აიღო უჯარმისა და ბოჭორმის ციხეები. შემდეგ დაუზავდა კახეთის ქორეპისკოპოს კვირიკეს და უჯარმა დაუბრუნა. კახეთიდან აბულ კასიმი ქართლში გადავიდა და მოაოხრა. ქართველებმა თვითონვე „მოარღუივნეს ზღუდენი უფლისციხისანი“, რათა მტერი იქ ვერ გამაგრებულიყო. არაბებმა დაარბიეს სამცხე და ჯავახეთი, მაგრამ კარგად გამაგრებული თმოგვის ციხე ვერ აიღეს. შემდეგ ყველისციხეს შემოარტყეს ალყა. მეციხოვნეებმა წინააღმდეგობა გაუწიეს უკეთ შეიარაღებულ და მრავალრიცხოვან მტერს, მაგრამ დამარცხდნენ.

აბულ კასიმმა შეიპყრო ციხისთავი გობრონი და სიკვდილით დასაჯა. სამხედრო წარმატების მიუხედავად აბულ კასიმმა დასახულ მიზანს ვერ მიაღწია. ხალხის შეუპოვარმა ბრძოლამ აიძულა საქართველოს გასცლოდა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        გიორგი ელიავა 

(დ. 26 იანვარი[ძვ. სტ. 13 იანვარი] 1892, საჩხერე — გ. 10 ივლისი, 1937, თბილისი^[1]) — ქართველი მეცნიერი, მიკრობიოლოგი, ბაქტერიოლოგი, რეპრესირებული.

გიორგი ელიავა სწავლობდა ნოვოროსიისკის, ჟენევისა და მოსკოვის უნივერსიტეტებში. ეს უკანასკნელი დაამთავრა 1916 წელს. იმავე წელს ელიავა დაინიშნა ტრაპიზონის ბაქტერიოლოგიური ლაბორატორიის გამგედ, ხოლო 1917 წლიდან კი თბილისის ცენტრალური ბაქტერიოლოგიურ ლაბორატორიის გამგედ. 1918–1921 და 1925–1927 წლებში მუშაობდა პარიზში, პასტერის ინსტიტუტში. სწორედ ამ ინსტიტუტში მოღვაწეობდა კანადელი ბაქტერიოლოგი ფელიქს დერელი, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა სამედიცინო პრაქტიკაში ბაქტერიოფაგის გამოყენებას.

1923 წელს გიორგი ელიავას ინიციატივით დაარსდა თბილისის ბაქტერიოლოგიური ინსტიტუტი, რომლის დირექტორიც თვითონ იყო. 1927 წლიდან განაგებდა თსუ-ს ჰიგიენის, ხოლო 1929 წლიდან — მიკრობიოლოგიის კათედრებს. 1934 წელს მისი თაოსნობით გაიხსნა შავი ჭირის საწინააღმდეგო სადგური. 1936 წელს დააარსა ბაქტერიოფაგის საკავშირო სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტი, რომლის პირველი დირექტორიც თავად იყო. ინსტიტუტის საქმიანობის ძირითად სფეროს ბაქტერიოფაგების კვლევა და ფაგოთერაპია წარმოადგენდა.

ელიავა იყო ერთ-ერთი პირველი, რომელმაც გამოთქვა აზრი, რომ ბაქტერიოფაგი განაპირობებს მიკრობთა ფართო ცვალებადობას. ელიავა იცავდა ბაქტერიოფაგის ცოცხალი ბუნების თეორიას, რაც შემდგომ წარმატებით დადასტურდა.

1937 წლის 23 იანვარს გიორგი ელიავა დააპატიმრა შინაგან საქმეთა სახალხო კომისარიატმა. მას ბრალი დასდეს საფრანგეთის მთავრობის ჯაშუშობასა და მოსახლეობაში ეპიდემიის გავრცელების მცდელობაში. 1937 წლის 9 ივლისს გიორგი ელიავას უზენაესი სასამართლოს სამხედრო კოლეგიამ გამოუტანა განაჩენი - დახვრეტა. გიორგი ელიავა და მისი მეუღლე დახვრიტეს 10 ივლისს, ხოლო მათი ერთადერთი ქალიშვილი შუა აზიაში გადაასახლეს.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                          ემილ ზოლა

(ფრანგ. Émile François Zola; დ. 2 აპრილი, 1840 — გ. 29 სექტემბერი, 1902) — გავლენიანი ფრანგი მწერალი, ნატურალიზმის ლიტერატურული მიმდინარეობის უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი, თეატრალური ნატურალიზმის განვითარებაში მნიშვნელოვანი წვლილით, და საფრანგეთის პოლიტიკური ლიბერალიზაციის წამყვანი ფიგურა, დრეიფუსის საქმის გამოძიების აქტივისტი.

იხ. ვიდეო

ემილ ზოლა იტალიურ-ფრანგული წარმომავლობის ოჯახში დაიბადა. მამამისი იტალიელი ინჟინერი, „ექსის“ წყალგაყვანილობის სისტემაში მუშაობდა. ზოლამ ბავშვობა ექს-ან-პროვანსში გაატარა, სადაც იგი მხატვარ სეზანს დაუმეგობრდა. ბუნებით რომანტიკოსი ემილი ბავშვობიდანვე ლექსებს წერდა. შვიდი წლისაც არ იყო, მამა რომ გარდაეცვალა და ოჯახი უსახსროდ დარჩა. 1858 წელს დედამისი საცხოვრებლად პარიზში გადავიდა. ემილი პარიზისა და მარსელის ლიცეუმში სწავლობდა, პარიზში უსახსროდ დარჩენილი ყმაწვილი იძულებული იყო თავშესაფარში ეცხოვრა, რომელიც სავსე იყო ქურდებით, მაწანწალებითა და მეძავებით. იგი საშინელ სიღარიბეში იმყოფებოდა. ზოლა საშუალო ტანის, წვერიანი, ძალიან მგრძნობიარე მამაკაცი იყო, რომელსაც სახეზე მუდმივი მელანქოლია აღბეჭდვოდა. ახლომხედველი ზოლა ცოტა ენასაც უკიდებდა, თუმცა მშვენიერი ტენორი იყო. მან იცოდა ჭამის "ფასი". 40 წლისა 100 კილოგრამს იწონიდა. 1887 წლიდან მკაცრი დიეტის დაცვით, მან გახდომა შეძლო.

                                                                     

ემილ ზოლას მშობლები 

ახალგაზრდობაში ემილს შეუყვარდა ლუიზა სოლიარი, თავისი მეგობრის და. თავშესაფარში გატარებულმა წლებმა ზოლას ქალებთან ურთიერთობა ასწავლა. 25 წლისა გატაცებული იყო ალექსანდრა მელით, რომელიც მასზე ერთი წლით უფროსი იყო.

                                                                           

ემილო ზოლა თავისი შვილბთან ერთად

ემილ ზოლა ორჯერ იყო დაქორწილებული

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   

           ჩვენ ვეძებთ სიცოცხილ ფორმებს სამყაროში

                      ყინულის პლანეტა

OGLE-2005-BLG-390Lb სავარაუდოდ ყინულის პლანეტა არის

თეორია ეკზოპლანეტების კლასსი რსაც ყინულის ზედაპირი აქვს და აქროლადი ნივთიერებებისგან ხდება, როგორიც არის წყალი, ამიაკი და მეთანი. ყინულის პლენტები კრიოგენულია. ისეთი მცირე ციური სხეულები დიდი ვარინტია როგორიც არის მზის სისტემის ციური სხეულები ევროპა, ენცელედა და ტრიტონის და ჯუჯა პლანეტები პლუტონი ერიდა.

იხ. ვიდეო ნასა კვლევები ყინულის პლანეტა, მთის მყინვარები

ყინულის პლანეტები გამოიყურებია სრულიად თეთრად გეომეტრიული ალბედო უფრო 0,9. ზედაპირი პლანეტის შესაძლოა შეადგენდეს წყალს, მეთანს, ამიაკს და ნახშიროჟანგს ( ცნობილია როგორც ,,მშრალი ყინული''). ნხშირბადის მონოოქსიდი და სხვა აქროლადი ნივთიერებები დამოკიდებულია ზედაპირზე ტემპერატურაზე. ყინულის პლანეტაზე ტემპ-რა უნდა იყოს 260 K (-13 °C) ქვემოთ. ხოლო ძირითადად წყალის შეამდგენლობის შემთხვევაში  180 K (−93 °C) ხოლო  CO_{2 და ამიაკის}  80 K (−193 °C) -ზე ქვემოთ. მეტანის შემდგონლისას. ყინულის პლანეტების ზედაპირზე პირობები უკიდურესად შეუსაბამოა დედამიწის მსგავსი ცხოვრებისათვის, უკიდურესად დაბალი ტემპერატურის გამო. ბევრ ყინულ სამყაროს შეიძლება ჰქონდეს ოკეანე ზედაპირის ქვემოთ, გაცხელებული შინაგანი სიცხით ან სხვა ახლო ობიექტის მოქცევითი ძალებით. ზედაპირის ქვეშ თხევადი წყლის არსებობამ შეიძლება შექმნას შესაფერისი საცხოვრებელი პირობები ორგანიზმებისთვის, როგორიცაა თევზი, პლანქტონი და მიკროორგანიზმები. როგორც ჩანს, მცენარეებს არ შეუძლიათ ასეთ ოკეანეებში ცხოვრება, ფოტოსინთეზისთვის საჭირო სინათლის არარსებობის გამო. მიკროორგანიზმებს შეუძლიათ შექმნან საკვები ნივთიერებები ქიმიოსინთეზის საშუალებით, რაც საშუალებას მისცემს სხვა ორგანიზმებს მიიღონ საკვები და ენერგია. ზოგიერთ პლანეტას, თუ პირობები შესაფერისია, შეიძლება ჰქონდეს ატმოსფერო და ზედაპირული სითხეები, მაგალითად, სატურნის თანამზავრ ტიტანზე, რომელიც შეიძლება იყოს შესაფერისი ეგზოტიკური ცხოვრების ფორმებისათვის.

hypothetical ice planet illustratio

მიუხედავად იმისა, რომ მზის სისტემაში ბევრი ყინულის ობიექტია, ცნობილი არ არის ყინულის პლანეტები (პლუტონი ითვლებოდა ყინულის პლანეტაზე, სანამ პლანეტის განმარტება არ დაიხვეწა 2006 წელს). მეცხრე პლანეტის აღმოჩენის შემთხვევაში, რომლის ნიშნებიც 2016 წელს იქნა მიღებული, ის გახდება ყინულოვანი პლანეტა, რომლის მასა დედამიწის მრავალჯერ აღემატება და ზედაპირის ტემპერატურა 70 კ-ზე დაბალია. ასევე არსებობს რამდენიმე კანდიდატი ყინულოვანი ექსტრემალური პლანეტისთვის, მათ შორის OGLE-2005-BLG-390Lb, Gliese 667 C d [4] და MOA-2007-BLG-192Lb.

      ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет   

                          პალეონტოლოგია

თემა - ბიოლოგია, გეოლოგია, საგანი -  ნამარხი ნაშთები, კვალი. კვლევა - ცხოვრებისეული საქმიანობა. დაარსების თარიღი - XIXს. ძირითადი - პალეოზოოლოგია - მიმართულებები, ტერაფორმირება და სხვ.

(ბერძ. palaios ძველი, on (ontos) არსება და logos მოძღვრება) — მეცნიერება ნამარხი ორგანიზმების შესახებ. დედამიწის ამგებ ქანებიში ნაპოვნ განამარხებულ ორგანიზმთა ნაშთების (სკელეტი,ნიჭარა,ნაკვალევი,სპიკულები,აღნაბეჭდები და სხვა) მიხედვით შეიძლება მათი აგებულებისა და ნაწილობრივ მათი ცხოველთმოქმედებისა და ცხოვრების ნირის გამოცნობა, აგრეთვე დედამიწის იმ პერიოდის შესახებ, როდესაც ეს ორგანიზმები ცხოვრობდნენ დედამიწაზე, მათ გავრცელებაზე და რაც მთავარია, ერთმანეთს შორის და თანამედროვე ცოცხალ ორგანიზმებთან მათი გენეტიკური კავშირის შესახებ.

პალეონტოლოგიის ფუძემდებლად ითვლება ჟორჟ კიუვიე (Cuvier 1769-1832)

პალეონტოლოგიას უდიდესი გამოიყენებითი მნიშვნელობა აქვს სტრატიგრაფიაში

იხ. ვიდეო პალეპნტოლოგია  ტრისული პერიოდი 

პალეონტოლოგია ბიოლოგიისა და გეოლოგიის საზღვარზე მდებარეობს, მაგრამ არქეოლოგიისგან იმით განსხვავდება, რომ არ სწავლობს ანატომიურად თანამედროვე ადამიანებს. ამჟამად იგი იყენებს მეცნიერების ფართო სპექტრის, ბიოქიმიის, მათემატიკისა და ინჟინერიის მეთოდებს. ამ ყველა მეთოდის შესწავლამ პალეონტოლოგებს საშუალება მისცა ეპოვათ ევოლუციური ცხოვრების დიდი ნაწილი, მას შემდეგ რაც დედამიწამ სიცოცხლის შენარჩუნებას შეუწყო ხელი, დაახლოებით 3,8 მილიარდი წლის წინ. იმის გამო, რომ პალეონტოლოგიაში ცოდნა გაფართოვდა, გაჩნდა სპეციალური სფეროები, ზოგი მათგაი იკვლევს ნამარხი ორგანიზებს გარკვეულ ტიპებზე აკეთებს აქცენტს, ზოგი კი ეკოლოგიასა და ეკოლოგიური ისტორიის ასპექტებს შეისწავლის, როგორიცაა უძველესი კლიმატი.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

              ნაბატეველთა სახელმწიფო

ნაბატეველთა სამეფი III ს. ჩვ წ. აღ. 106

დედაქალაქი პეტრა - ოფიციალური ენანაბატიაველური არაბული ივრ. ‏ - נַבָּטִים 

- ნაბატია - არაბ - مملكة الأنباط - მამლაკატ ალ ანბატ, ძვ. ბერძნ. Ναβαταῖοι

სახელწიფო, რ-იც ჩამოყალიბეს ნაბატეველებმა - არაბული ტომების ჯგუფმა, სახელმწიფო არაბეთის ნახევარკუნძულზე, ახლანდელი იორდანიის ტერიტორიაზე. ძველი წელთაღრიცხვით VI საუკუნის დასაწყისში ედომის რაიონში შეიჭრა არაბული ნაბატეველთა ტომი-( არაბ. ٱلْأَنْبَاط‎ ) ნახევრად მომთაბარე სემიტი ხალხი.

                                                                    

                                                       ნაბატეველთა სავაჭრო მარშუტები

ნაბატეველები პირველად ბიბლიაში მოიხსენიეს. მათ IV საუკუნის დასასრულსა და III საუკუნის დასაწყისში დააარსეს სახელმწიფო, რომლის დედაქალაქი იყო პეტრა. ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 312 წელს ნაბატეველებს თავს დაესხა ანტიგონე-I და პეტრა დაარბია. 301 წელს ის დამარცხდა სელევკის ჯართან, რომელმაც დაიმორჩილ სირია-მესოპოტამია და ნაბატეველთა სახელმწიფოც თავისი გავლენის ქვეშ მოაქცია. სახელმწიფო პტოლეემეების ეგვიპტის გავლენის მიუხედავად, მას არ დაუკარგავს პოლიტიკური თავისუფლება. ძველი წელთაღრიცხვის I საუკუნის 60-იანი წლებიდან კი რომის ვასალი გახდა, მონაწილეობდა  რომის სამხრეთის ექსპედიციაში (ძვ. წ. 47-24 წლებში). ჩვ.წ.აღ-მდე 34 წელს ნაბატეველთა სახელმწიფოდ მნიშვნელოვანი ნაწილი, კერძოდ, წითელი ზღვის სანაპირო რეგიონი, ანტონიუსმა კლეოპატრას დაუმორჩილა. 

 იხ. ვიდეო ცივილიზაციათა მემკვიდრეობა ნაბატეველთა სამეფოდან იორდანიის სამეფომდე

ჩვენს წელთაღრიცხვამდე III-I საუკუნეებში  ნაბატეველთა სახელმწიფოს შემადგენლობაში შედიოდა სამხრეთ პალესტინა (ნეგევი),  ჰაურანი და იორდანისპირეთის სახელმწიფოები. ის განსაკუთრებით გაძლიერდა ჰარიტატ IV (ახალის წელთაღრიცხვით 9-40წწ.) მეფობის დროს. რომის იმპერატორმა ტრაიანემ 106 წელს გაანადგურა ნაბატეველთა სახელმწიფო და მის ტერიტორიაზე შექმნა რომის პროვინცია არაბეთი. ნაბატეველებს არ დაუტოვებიათ წერილობითი ძეგლები,გარდა რამდენიმე წარწერისა.

ნაბატეველთა სახელმწიფოს დაცემის შემდეგ ბიზანტიის საზღვრებთან სირიის ტერიტორიაზე ჩვენი წელთაღრიცხვით III საუკუნეში შეიქმნა ღასანიდების სახელმწიფო.

                                                                             

                                                                             ნაბატეველთა არქიტექტურა პეტრა
მათი ისტორია ძირითადად ბერძნული და ლათინური წყაროებიდან არის ცნობილი. ამ წყაროების უმეტესობა ნაბატეველებს არაბებად თვლის. ნაბატეველები ლაპარაკობდნენ არაბულ ენაზე, თუმცა იყენებდნენ არამეულ ენას და გრაფიკას. III საუკუნეში არამეული დამწერლობის საფუძველზე შეიმუშავეს განსაკუთრებული განსაკუთრებული შრიფტი, რომელიც საფუძვლად დაედო ახლანდელ არაბულ დამწერლობას. შემორჩა ნაბატეველთა მცირერიცხოვანი ეპიგრაფიკული ძეგლები. მათმა ხელოვნებამ განიცადა ელინისტური კულტურის დიდი ზეგავლენა განიცადა. ეს გავლენა განსაკუთრებით იგრძნობა არქიტექტურაში (ორდერული ელემენტები) და სახვით ხელოვნებაზე (ბერძნული მითოლოგიური სიუჟეტები, ფორმათა პლასტიკურ-მოცულობითი გადმოცემა).

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                                ლოგიკა

გრეგორ რეიში ,, ლოგიკა წარმოადგენს მისი ცენტრალურ თემას''  Margarita Philosophica, 1503/08 (?) ორი ძაღლი veritas (ლათ. ჭეშმარიტება ) და falsitas (ლათ - ტყვილი - ედევნება კურდღელი problema  - ლოგიკა შევიარაღდე ხმალით სილოგიზმი იჩქაროს უკან მარცხნივ გროტში ქვედა ნაწილში გამოსახულია პერმანიდე, რ-თანაც ლოგიკურმა არგუნეტაციამ მიარწია ფილოსოფიას

ბერძ. λόγος (ლოგოს) — თავდაპირველად ნიშნავდა სიტყვას, ან რაიმე ნათქვამს, შემდგომში ფიქრის ან აზრის მნიშვნელობა მიეცა, ხშირად მოიხსენიება, როგორც არგუმენტთა შესწავლა, თუმცა მისი ზუსტი განსაზღვრება დღემდე ფილოსოფოსთა დისკუსიის საგანია. ნებისმიერი გაგებით, ლოგიკოსთა ამოცანაა მართალი და მცდარი დედუქციების შესწავლა და „კარგი“ არგუმენტების „ცუდისგან“ განსხვავების დადგენა.

ტრადიციულად ლოგიკა ისწავლებოდა, როგორც ფილოსოფიის განშტოება. XIX საუკუნის შუა წლებიდან ლოგიკა მათემატიკაში ისწავლებოდა, ხოლო უფრო მოგვიანებით კი — კომპიუტერულ მეცნიერებაში. ლოგიკა, როგორც მეცნიერება, იკვლევს არგუმენტების სტრუქტურას, კლასიფიცირებას უკეთებს მათ სპეციალურად შემუშავებული სქემების მიხედვით. მაშასადამე, ლოგიკა შეიძლება ყოვლისმომცველი გახდეს და მასში შედის მოსაზრებანი ალბათობასა და მიზეზ-შედეგობრიობაზე. ლოგიკის სწავლების საგანია, ასევე, მცდარი არგუმენტების სტრუქტურა და პარადოქსები.

იხ. ვიდეო

ინტელექტუალური საქმიანობიას ფორმების და საშუალებებს შიასწავლის არა მხოლოდ ლოპგიაკაში (კიდევ ., ფსიქოლოგიაში, ეპისტემოლოგიაში, გსიქოლინგვისტიკაში) ამიომ უფრო ვიწრო გაგება ლოგიკის როგორც მეცნიერების სადაც ძრითადია შინაარსის მსჯელობის.

სიმბოლური წარმოდგენების გამოყენებით სწორი აზროვნების წესების შესწავლა წარმოადგენს სიმბოლური ლოგიკის კვლევის სფეროს. ფორმალური სტრუქტურის სახით სწორად აზროვნების წესებისა და ოპერაციების წარმოდგენა იძებნება ფორმალურ ლოგიკაში. ფორმალური სტრუქტურები, რომლებიც ასახავენ სწორი აზროვნების ფორმალურ ასპექტებს და აკმაყოფილებენ მათემატიკური სტრუქტურების მოთხოვნებს, ისევე როგორც სხვა მსგავსი მათემატიკური სტრუქტურები, შესწავლილია მათემატიკური ლოგიკაში.

იხ. ვიდეო