ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
ანწლი (გვარი)
ანწლი (ლათ.Sambucus) — ყვავილოვან მცენარეთაგვარიადოქსასებრთა (ადრე ცხრატყავასებრთა) ოჯახისა. ბუჩქები ან მცირე ზომის ხეებია, იშვიათად კი მრავალწლოვანი ბალახები. ანწლის ფოთლები ფრთისებრია, მოპირისპირედ განლაგებული, ყვავილები ხუთწევრიანი, აქტინომორფული, ფარის ან ქოლგის მსგავსად შეკრებილი. ნაყოფი წვნიანი, შავი ან წითლი კენკრაა. გავრცელებულია ორივე ნახევარსფეროს ზომიერ და სუბტროპიკულ ზონებში (გარდა ცენტრალურ და სამხრეთ აფრიკისა). ცნობილია 40 სახეობა. მათ შორის საქართველოში 2 — დიდგულა (Sambucus nigra) და საკუთრივ ანწლი (Sambucus ebulus), რომელიც მყრალი ბალახოვანი მცენარეა. აქვს სწორი 0,5–1,5 მ სიმაღლის დაღარული ღერო, საგველასებრ ყვავილედებად შეკრებილი ყვავილები, მრგვალი შავი ნაყოფი. იზრდება ტყის სარტყელში - ფოთლოვან ტყეებში. ტყის პირებზე და სხვა ადგილებში, ზოგჯერ ქმნის რაყას. ყვავილი შეიცავს ეთეროვან ზეთს; ნაყენს მედიცინაში იყენებენ.გვარის დიაპაზონი მოიცავს ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს მნიშვნელოვან ნაწილს (ძირითადად ზომიერი და სუბტროპიკული კლიმატის მქონე ზონები), ასევე ავსტრალიაში.
ზოგიერთი სახეობა გამოიყენება სამკურნალო მცენარედ; ბაბუა (განსაკუთრებით წითელი და შავი) გამოიყენება მეფუტკრეობაში, როგორც მტვრისა და ნექტრის წყარო, ასევე თაგვებთან საბრძოლველად. ზოგიერთი სახეობა გაშენებულია როგორც დეკორატიული მცენარე.
ბიოლოგიური აღწერა
გვარის წარმომადგენელთა უმეტესობა არის ბუჩქები ან პატარა ხეები, უფრო იშვიათად - მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეები (მაგალითად, ბალახოვანი ბაბუა).
არსებობს ხუთი მტვრიანა (მაგალითად, წითელი ბაბუა), ზოგიერთ სახეობას აქვს სამი. ნაყოფი კენკრისებრი დრუპია.
იხ.ვიდეო - ანწლი კიბოს უჯრედის სამკურნალოდ გამოიყენებოდა..მძლავრი ანტი ვირუსული საშუალებაა.თუ ადამიანს აქვს კიბოს უჯრედები...მინიმუმ 3 კურსი უნდა ჩაიტაროს..თითო კურსი 45 დღეს მოიცავს...დასვენება კურსს შორის 25-30 დღე...
შევაგროვოთ ანწლის კენკრის მარცვლები, ჩავყაროთ ფენა-ფენა მშრალ, სუფთა მინის ჭურჭელში, დაახლოებით 1 სმ კენკრა შემდეგ შაქარი დავაყაროთ და ასე შემდეგ, ვიდრე არ გავავსებთ ბოლომდე მინის ჭურჭელს და დავდგათ 1 თვემდე გრილ ადგილას. შემდეგ მიღებული ექსტრაქტი უნდა გაიწუროს და დღეში სამჯერ უნდა მიიღოთ (ერთი სუფრის კოვზი ჭამის შემდეგ)....
კობოს სამკურნალო პროფილატიკური საოცარი მცენარეა.
ამ ექსტრაქტის გამოყენება 100% -იანი გარანტიას იძლევა, რომ სრულიად განიკურნება როგორც ოპერაციემდე ასევე მის სემდგომ პერიოდშიც. საქართველოში, ამ მცენარეს ჩვენი წიანპრები იყენებდნენ კუწ-ნაწლავისთვის მოსაწესრიგლებლად (ფაღარათის დროს) რეცეპტი ძალინ მარტივია და ბულგარეთში არიან ადამიანები, რ-იც ამტკიცებდნენ, რომ ამ ექსტრაქტით სრულიად განიკურნენ ამ მომაკვდინებელი დაავადებისგან
ანწლის მარცვლები და შაქარის ფხვნილი ჩაყარეთ ფენა-ფენა მშრალ, სუფთა მინის ჭურჭელში დაასხით 1სმ კენკრა შემდეგ შაქარი გავავსოთ და დავდგათ 1 თვემდე მზიან ადგილას.
ექსტრაქტი გაწურეოთ და მიიღოთ დღეში სამჯერ თითო ს/კ ჭამის შემდეგ, ხოლო ჭამამდე 10 წუთით ადრე დავლიოთ 150გ გამოხდილი წყალი
მკურნალობის კურსი 45 დღ ერთი თვის შემდეგ ისევ გაიმერეთ სამი ასეთი სენასი და კიბოც ქრება.პროფლიატიკისთვის საკმარისია ერთ კურსი წელიწადში
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
კოჭლი იხვი (Lame duck (politics)
კოჭლი იხვები. კარიკატურა 1915 წ
(ინგლისური კოჭლი იხვი) - ამერიკულ პოლიტიკურ სლენგი, მეტსახელი აშშ-ს პრეზიდენტისთვის, რომელიც მალე დატოვებს თანამდებობას მომდევნო არჩევნებში წაგების ან მასზე წარდგენის უფლების ამოწურვის შედეგად, აშშ-ს კონსტიტუციის 22-ე შესწორების შესაბამისად. განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც მისი მემკვიდრე აირჩევა.
ერმინის წარმოშობა
გამოთქმის პირდაპირი მნიშვნელობა ეხება ქვედა კიდურების დაავადებას, რომელიც გავლენას ახდენს წყლის ფრინველებზე, რის გამოც ისინი კარგავენ გადაადგილების უნარს და ხდებიან ადვილად მტაცებელი. მე-18 საუკუნეში ეს ტერმინი აღნიშნავდა ბროკერს, რომელიც თავს გადახდისუუნარო მოვალედ აცხადებდა.
ამერიკულ პოლიტიკურ ჟარგონში ეს ფრაზა გაჩნდა მე-19 საუკუნის შუა ხანებში, ის გამოიყენებოდა არჩეული თანამდებობის პირის აღსაწერად, რომლის ადგილასაც სხვა იყო არჩეული, მაგრამ უფლებამოსილება ჯერ არ გასულიყო. აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნები ნოემბრის პირველ სამშაბათს ტარდება. შეერთებული შტატების ახლადარჩეული პრეზიდენტი თანამდებობას მომდევნო წლის 20 იანვარს შუადღისას ასრულებს. 1933 წელს კონსტიტუციის მე-20 შესწორების მიღებამდე ინაუგურაცია შედგა 4 მარტს. აშშ-ს გამსვლელი პრეზიდენტის გარდა, აშშ-ის წინა კონგრესის ბოლო სესიას ასევე უწოდებენ "კოჭლის იხვის" სესიას.
ზოგადი ნეგატიური კონოტაციის გარდა, გამოთქმა „კოჭლი იხვი“ ამერიკულ პოლიტიკურ ჟარგონში ასევე ზოგადად ეხება პოლიტიკოსს, რომელსაც აღარ აქვს განზრახული ხელახლა არჩევა.
მაგალითები
აშშ-ს პრეზიდენტმა ჯონ ადამსმა, რომელიც ხელახლა არ აირჩიეს, თავისი მხარდამჭერები სასამართლო პოსტებზე დანიშნა. აშშ-ს ახალმა პრეზიდენტმა თომას ჯეფერსონმა უარი თქვა ამ დანიშვნების აღიარებაზე და საქმე Marbury v. Madison დაიწყო 1803 წელს, რომლის დროსაც ადამსის მხარდამჭერმა - უილიამ მარბერიმ - მიმართა აშშ-ს უზენაეს სასამართლოს, რომელიც, მართალია ჯეფერსონის პოლიტიკური ოპონენტებისგან შედგება. და მედისონმა, მისტერ მარბერისთვის სასამართლო ლიცენზიის გაცემაზე უარი უწოდა უკანონო, მაგრამ ამავე დროს არაკონსტიტუციურად გამოაცხადა კანონი, რომლის საფუძველზეც მარბერიმ წარადგინა პეტიცია.
1952 წელს, მას შემდეგ რაც დუაიტ ეიზენჰაუერმა გაიმარჯვა საპრეზიდენტო არჩევნებში, შეიქმნა პრეცედენტი: ის და მისი წინამორბედი მეორე პარტიიდან, ჰარი ტრუმენი, ორი თვის განმავლობაში განიხილავდნენ საგარეო და საშინაო პოლიტიკის საკითხებს, ისევე როგორც მათმა მინისტრებმა.
2001 წლის 20 იანვარს, საპრეზიდენტო ვადის დასრულებამდე რამდენიმე საათით ადრე, ბილ კლინტონმა შეიწყალა 140-ზე მეტი ადამიანი, რომლებიც მსჯავრდებულნი იყვნენ სხვადასხვა დანაშაულისთვის (პირველი ვადის განმავლობაში არავინ შეიწყალა, მეორე ვადის განმავლობაში რამდენიმე ადამიანი შეიწყალა). ნახევარძმა როჯერი. ამან საზოგადოებაში არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია. თავად ბილ კლინტონიდან ჯორჯ ბუშამდე გარდამავალი პერიოდი შემცირდა ერთ თვემდე და შვიდ დღით, გამარჯვებულის შესახებ გაჭიანურებული დავის გამო აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს მონაწილეობით.
პროგრამული ინჟინერია
ქსელურ სერვერულ სისტემებში ტერმინი „კოჭლი იხვის რეჟიმი“ გამოიყენება ქსელური სერვერის აღსაწერად გათიშვის პროცესში (მაგ., პროგრამული უზრუნველყოფის განახლებისთვის ან სხვა ფიზიკურ მანქანაზე გადატანისთვის). Lame Duck-ის რეჟიმის დროს, რომელიც შეიძლება გაგრძელდეს რამდენიმე წამიდან რამდენიმე წუთამდე, სერვერი დაასრულებს არსებულ კლიენტებს და მოთხოვნებს და გარკვეული დროით გააგრძელებს ახალი მოთხოვნების მიღებას, ხოლო კლიენტებს აცნობებს, რომ აღარ დაუკავშირდნენ მათ გარკვეული დროის განმავლობაში. თუ სერვერი განაგრძობს ახალი მოთხოვნების მიღებას ამ საშეღავათო პერიოდის შემდეგ, მან შესაძლოა შეწყვიტოს მათი მომსახურება და მაინც დაიხუროს, ეს დამოკიდებულია სასურველ შედეგსა და კონფიგურაციაზე. კლიენტის აპლიკაციების სათანადო თანამშრომლობა ამცირებს სერვისის შეფერხებას და ხელახლა ცდის შეყოვნებას განაწილებულ სისტემებში. არსებობს "კოჭლის რეჟიმის" მრავალი სხვა შესაძლო ვარიაცია, როგორიცაა არსებული კავშირების მომსახურება, მაგრამ ახალი კავშირების არ მიღება. როგორც ასეთი, კოჭლი იხვის რეჟიმი არის დატვირთვის დაბალანსების მეთოდი.
იხ.ვიდეო - Германия 2024. Мерц готов говорить с Путиным, Шольц - «хромая утка», Уволенные министры без пенсии - გერმანია 2024. მერცი მზადაა პუტინთან სასაუბროდ, შოლცი "კოჭლი იხვია", მინისტრები პენსიის გარეშე გაათავისუფლეს - Вся подаваемая информация на моём канале взята исключительно из официальных информационных источников Германии и мира
- ჩემს არხზე მოწოდებული ყველა ინფორმაცია აღებულია ექსკლუზიურად გერმანიისა და მსოფლიოს ოფიციალური საინფორმაციო წყაროებიდან
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
მუიკალური პაუზა (ცხოვრება გრძელდება)
ადამანი იაბდება იზრდება კვდება და მაშ იქმნება ერთგვარი წრედი წივმა წყალი ღრუბელი
სიცოცხლეს გაუმარჯოს
💓იხ.ვიდეო - Stive Morgan~Solar Fields~H.U.V.A~ Flaer Smin~Cell ~Aes Dana ~E-Mantra Another world (Gala Z mix) სხვა სამყაროები იდუმალება მიიღეთ ესთეთიკური სიამუვნება დ გამომყევით სხვა სამყაროებში ვინც ჩემს სტატიებს კითხულობს მზათ უნდა იყოს მოგზაურობისთვის შეუცნობელში და იდუმალ ფენომენის გახსნაში ჩვენ ხომ ერთად ვიკლევთ სამყაროებს💕
ნაკვესი - ჩემი დედამთილი დარწუმენულია, რომ ჩემი გოგონასგან კაჩაღანას ვზრდი. გამუდმებით მარწმუნებს რომ უნდა ავრზარდო ,,ნადვილი ქალი'' გოგონასთვის საჩუქრები მოქვს ლამაზი კაბები. კატეგორიულად უკრძალავს ხეებზე ძრომას დაღმართიდან ჩამოსრიელბას. ველოსიპედით სეირნობას. რათა ახალი ტანსაცმელი არ დაესვაროს და გააფუჭოს. მე კი ვერ ვხედავ დიდ უბედურებას იმაში, რომ ჩემი გოგონას შარვლებიდან ლაქები არ მასდის - ის ხომ ჯერ მხოლოდ 8 წლისაა
პასუხი - ყველაზე გონივრულია გაითვალისწინოთ, უპირველეს ყოვლისა ბავშვის სურვილები და მოტხოვნილებები ბავშვებს კი ამ ასაკში ხმაურიანი, სწრაფი თამაშები მოსწონს. თამაში უმთავრესად ბავშვის განვითარებისთვის. რაც შეეხება ტანსაცმელს, ბავშვები უფრო მეტად ტანსაცმლის მოხერხებულობას უფრო მეტად აფასებენ, ვიდრე სილამაზეს გარდა ამისა, მოძრტაობითი აქტიურობა ძალზე მნიშვნელოვანია ბავშვის ჯამრთელობისთვის. არა რის საჭირო გოგონა ძალით გადავაქციოტ თოჯინად.
ნაკვესი2 - გავიგე, რომ ქალაში ერთი თვით ჩამოდის ჩემი ქმრის ყოფილი შეყვარებული. ადგილს ვერ ვპოულობ ძალინ ვეწვიანობ. ისინი უკვე შეთანხმდნენ შეხვედრაზე მე კი ეწვი მრრნის; ნადვილად მეგობრულად აპირებენ შეხვედას? არ ვარ დარწმუნებული, რომ ცემს მეუღლეს მის მიმართ ნაზი გრძნობები არ შერჩენია - მათ ხომ ოდესმე უყვარდათ ერთმანეთი მირჩიეთ როგორ მოვიქცე.
პასუხი - სცადეთ ეს ქალი თქვენიანად სტუმრად მიიპატიჟოთ. უთხარით ქმარს, რომ გსურთ მისი გაცნობა, რადგან მასზე ბევრი რამ გსმენიათ და ახლა ამ მონატხრობის მთავარი გმირის ნახვა გსურთ. მერე კი ხშირად მიიწვიეთ ის თქვენთან და უმჯობესია სხვა სტუმებთან ერთად. ასე საშულება მოგეცემათ გვერდიდან დააკვირდეთ ქალის ქცევას და გაიგოტ, ნადვილად გაქვთ მღელვარების მიზეზი თუ არა. იქნებ თქვენი მეუღლე მასთან ერთხელ გეგმავს შეხვედრას.რათა აუხსნას, რომ ურთიერთობა აღარ ექნებათ. ამ შემტხვევაში იგი გაცნობის მიზნით მის მიპტიჟებაზე არ დაგთანხმდებათ ეს უარი მშვიდად მიიღეთ.
ნაკვესი3 - ყოფილი შეყვარებული გამდმებით მირეკავს და საყვედურებით მავსებს, სცენებს მიწყობს თუმცა საუბარი ყოველთვის იმით იწყება, რომ ცრემლებამდე მივყარვარ. როგორ შევაჩერო?
პასუხი - იმ სემტხვევაშიც კი, თუ თქვენ მის წინაშე რამე დააშავეთ. მან თავისი ქცევით დიდი ხანია აირო რევანში უბრალოდ შეიწყვიტეთ მასთან ურთიერთობა: არ უპასუხოთ მის ზარს, არ წაიკითხოთ წერილი, არ დაელაპარაკოთ შეხვედრისას შეცვალეთ მობილური ტელეფონის ნომერი.
ნაკვესი4 - ჩემი მეგობარი ვაჟი ძალიან არაორგანიზებულია მუდმივად ადგენს გეგმებს, რომლების არასოდეს სრულდება მაგალიტად ამბობდა, რომ დრესასწაული დღეებში ბაკურინაში ან გუდაურსი წავიდოდით, შემდეგ კი დაავიწყდა ეს. მე ვცდილობ, არ ვისაუბრო იმაზე, რათა მასზე ზეწოლა არ მოვახდინო, ხოლო თუ მაინც წამოვიწყებ ლაპარაკს, ყოველთვის ასახელებს რაიმე მიზეზს რის გამო გეგმები შეიცვალა: ან სამსახურის გამო ან ნატესავებს სწირდებოდა მისი დახმარება, ან გადაღლილი იყო, მაგრამ ეს ხომ ჩემი გეგმებიც არის ძალინ მწყინს ეს ყველაფერი როგორ მოვიქცე?
პასუხი - ალაბთ ტქვენი მეგობარი ადეკვატურად ვერ აფასებს საკუტარ შესაძლებლობებს. ყველა გარემოებას მას ნადვილად სჯერავს, ომ გამონახავს დროს, ფულსა და ძალებს იმისათვის, რომ გეგმა შეასრულოს და გაემგზავროს, მერე კი იკვევა, რომ რაღაც არასწორად გათვალა ამიტომ შეეცადეთ არ უსაყვედროთ ამის გამო. უმჯობესია უტხრატ, რომ თქვენთვის მნიშვნელოვანია წინასწარ განსაზრვროს თავისი შესაძლებლობები ა მხოლოდ იმას დაგპირდეთ, რის შესრულებასად შეძლებს. გარდა ამისა, ტქვენი მეგობარი მამაკაცი ალბატ იმ ადამინების კატეგორიას მიეკუთვნება რ-საც კარგად ეხერხებათ ახალი იდეების მოწოდება, მაგრამ არ აქვთ მატი ცხობრებაში რეალიზაციის უნაი. ზოგჯერ ამისატვის შესაძლებლობბეიც არ უწყობს ხელს. მაშინ შეძლებთ თქვენი პრობლემის გადაწრას, თუ ,,ადმინისტრატორი'' გახდებით თქვენს წყვილში. საკთარ თავზე აირეთ დასახული გეგმებისა და მიზნების ორგანიზებას, მათ ხორსესხმას.
ლაილაშილეჩხუმის სოფელია, რომელიც ცაგერიდან 18 კილომეტრში მდებარეობს, სოფელში შემორჩენილია ებრაელთა სინაგოგა, სადაც ადრე ებრაელები ლოცულობდნენ.ლაილაშში ასევე არის ებრაელთა სასაფლაო. ებრაელები სოფელ ლაილაშშის ცენტრალურ ნაწილში ცხოვრობდნენ, ვინაიდან ლაილაში უმნიშვნელოვანესი სავაჭრო ცენტრი იყო ლეჩხუმის, ებრაელებიც აქ ვაჭრობით იყვნენ დაკავებული. სავაჭრო ადგილს მათ ბაზარი უწოდეს, ეს სახელი ამ ადგილმა დღემდე შემოინახა.
სულხან-საბა ორბელიანი 1658 წელს სოფელ ტანძიაში დაიბადა. შთამომავლობით დიდგვაროვანი ფეოდალი იყო. მამა — ვახტანგი, ქართლის სამეფოს მდივანბეგი იყო; დედა — თამარი, ზაალ არაგვის ერისთავის ასული. სამეფო კარზე, რომელიც კულტურისა და განათლების ცენტრსაც წარმოადგენდა, ორბელიანი მეგობრობდა უფროს მამიდაშვილებთან, ვახტანგ V-ის (შაჰ-ნავაზის) განათლებულ ვაჟებთან: არჩილთან, ლევანთან, გიორგისთან (შემდეგში ქართლის მეფე გიორგი XI). ამ უკანასკნელს თავის სულიერ მოძღვრად მიიჩნევდა. მიიღო კარგი განათლება როგორც საერო, ისე სასულიერო დისციპლინებში. შემდეგში სამეფო კარზე მასვე დაევალა მომავალი ტახტის მემკვიდრის ვახტანგ ლევანის ძის (ვახტანგ VI) აღზრდა.
ორბელიანი ჭაბუკობიდანვე ჩაება სახელმწიფოებრივ, სამწერლო და სამეცნიერო საქმიანობაში. იყო ირან-ოსმალეთის აგრესიის წინააღმდეგ გაჩაღებული ბრძოლის ერთ-ერთი თავკაცი და გიორგი XI-ისა და, მოგვიანებით, ვახტანგ VI-ის ახალი პოლიტიკური ორიენტაციათა ძიების ერთგული თანამდგომი. 1688 წელს, როცა ირანის შაჰმა გიორგი XI-ს მეფობა ჩამოართვა, რეპრესირებული ორბელიანი იძულებული გახდა გასცლოდა ქართლს. ერთხანს იმერეთში, შემდეგ სამცხეში იმყოფებოდა. 1698 წლის 18 მარტს, როგორც ჩანს, პოლიტიკურ მიზეზთა გამო, საბას სახელით ბერად აღიკვეცა დავითგარეჯის იოანე ნათლისმცემლის მონასტერში. 1703 წლიდან, ქართლის ახალი გამგებლის, ვახტანგ VI-ის დავალებით, ორბელიანმა დიპლომატიური მისიით იმოგზაურა სხვადასხვა ქვეყანაში, მათ შორის საფრანგეთსა და იტალიაში (1713–1716). 1710 წლის 1 დეკემბრიდან 1711 წლის 20 თებერვლამდე იმყოფებოდა ხვარასანში, ქაიხოსრო მეფესთან. სამშობლოში დაბრუნდა 1711 წლის 11 მაისს. 1712 წლის 23 აპრილიდან - 2 ნოემბრამდე ვახტანგ მეფესთან ერთად ისპაჰანში იმყოფებოდა. სამშობლოში დაბრუნდა 20 დეკემბერს. 1713 წლის 17 აგვისტოს საფრანგეთში „გაიპარა“, მოიარა პარიზი, ჟენევა, სიცილია და რომი. შეხვდა რომის პაპს კრანდუკს. უკან მობრუნებულს რომის პაპმა წმინდა ჯვრის ნაწილი, წმინდა კლემენტოს თავი და და სხვა მრავალი ნაწილი უბოძა. 1715 წლის 19 იანვარს კონსტანტინოპოლში ჩავიდა, სადაც შეუდგა „ლექსიკონის“ წერას, რომელიც 1716 წლის 20 იანვარს დაასრულა.
გარკვეული პოლიტიკური მოსაზრებებით ორბელიანმა მიიღო კათოლიკური აღმსარებლობა. ირან-ოსმალეთის მუდმივი აგრესიისაგან განაწამებ ქართველ სახელმწიფო მოღვაწეებს, მათ შორის ორბელიანს სურდათ მოესინჯათ ნიადაგი დასავლეთ ევროპასთან პოლიტიკური კავშირისათვის. ორბელიანი ეწვია საფრანგეთის მეფეს ლუი XIV-ს და რომის პაპს კლიმენტი XI-ს, რათა ეთხოვა აგრეთვე ფინანსური დახმარება ირანის ტყვეობიდან ვახტანგ VI-ის გამოსახსნელად. მისი დიპლომატიური მისია მარცხით დამთავრდა. იმედგაცრუებულმა ორბელიანმა დიდი გაჭირვებით ჩამოაღწია სამშობლოში. ბერის სამოსით შემოსილი ეძებდა გზებს ქვეყნის ოსმალეთისგან გასანთავისუფლებლად (სულხანი 1698 წელს ბერად აღიკვეცა დავითგარეჯის მონასტერში. ამ დროიდან იწოდება იგი სულხან-საბად).
1724 წელს, როცა ვახტანგ VI-მ რუსეთს დააპირა გადახვეწა, მან მოსკოვში წინასწარი მოლაპარაკებისათვის ორბელიანი გაგზავნა, მაგრამ ხანდაზმულ მწერალს არ დასცალდა უკანასკნელი მისიის აღსრულება, იგი მოსკოვში მალე გარდაიცვალა. დაკრძალეს ვსესვიატსკოეში.
შემოქმედება
ორბელიანის განმანათლებლური მოღვაწეობა, მწერლობის აღორძინებასთან ერთად, მიზნად ისახავდა სამეცნიერო დარგების განვითარებას. ენციკლოპედიურ ელემენტებს შეიცავს მისი „ქართული ლექსიკონი“ („სიტყვის კონა“, 1685–1716), რომელიც გამოირჩევა იმ დროისათვის მოწინავე მეთოდოლოგიით, უმდიდრესი ფაქტობრივი მასალის მოხშობით; მასში ასახულია ქართული სალიტერატურო ენის, კერძოდ, ლექსიკის განვითარების ძირითადი ეტაპები. ორბელიანი არ იფარგლებოდა მწიგნობრული ენით და ლექსიკონში გაბედულად შემოჰქონდა ცოცხალი, სასაუბრო მეტყველებაში დადასტურებული ენობრივი ფაქტები.
ორბელიანის ორიგინალური თხზულებისაგან გამორჩეულია იგავ-არაკთა კრებული „სიბრძნე სიცრუისა“ („წიგნი სიბრძე სიცრუისა“, 1686–1695). მსოფლიოში გავრცელებული ამ ტიპის კრებულებისაგან განსხვავებით, ფაბულა აქ ბევრად უფრო მნიშვნელოვან როლს თამაშობს, სიმკვრივეს ანიჭებს თხზულებას, იგავ-არაკთა მკაცრ ჩარჩოში აქცევს და ძირითადი იდეური მიზანდასახულობის გამოკვეთას ემსახურება. ავტორმა მიმართა ცალკეული იგავ-არაკებისათვის მოარული სიუჟეტების დასესხების გზას, ზოგი სიუჟეტი ეროვნული ფოლკლორიდან გამოიყენა, რიგი იგავ-არაკებისა თვითონვე შეთხზა. მთელი მასალა შეზავებულია ეროვნული იუმორითა და კოლორიტით, გამდიდრებულია მხატვრულად ზუსტი დეტალებით. თხზულებაში სრულად იჩენს თავს ავტორის განმანათლებლური იდეალები. იგავ-არაკების ფორმით გაშლილი სიუჟეტი თავს იყრის სწავლა-აღზრდის საკითხების გარშემო. ორბელიანი ქადაგებს აღზრდის დემოკრატიულ პრინციპებს. მის საფუძვლად შრომასა და როგორც გონებრივ, ისე ფიზიკურ გაწვრთნილებას მიიჩნევს; აკრიტიკებს ცხოვრების მანკიერ მხარეებს, ზნეობრივ და სულიერ დაცემულობას. ამ დროს იგი, სამეფო კარიდან მოკიდებული, არც ერთი ფენის წარმომადგენელს არ ინდობს. მისი მამხილებელი სიტყვა ხშირად სატირიკოსის სიმძაფრეს აღწევს. ჰუმანიზმი, მეგობრობის მაღალი ოდეალები, ადამიანის პირად ღირსებათა პატივისცემა მსჭვალავს მთელს თხზულებას. ნაწარმოებს გასდევს ღრმა ეროვნული სულისკვეთება, ზრუნვა იმ კონკრეტილ საკითხების მოგვარებაზე, რაც ხელს უშლიდა იმდროინდელ საქართველოს თავი დაეღწია პოლიტიკური თუ სოციალური უკუღმართობისაგან. ავტორი თავს არიდებს მშრალ მორალისტიკას, მიმზიდველად მოთხრობილ ამბებში ბუნებრივად აქსოვს ამა თუ იმ ბრძნულ აზრს, შეგონებას.
„სიბრძნე სიცრუისა“ აღადგენს ქართული პროზის დიდ ტრადიციებს, რომლებიც იმ ხანებში საკმაოდ დაქვეითებული იყო. ორბელიანმა ძველ ქართველ მწერალთაგან ერთ-ერთმა პირველმა მიმართა ხალხურ სასაუბრო ენას და ამ მხრივ ნაყოფიერი გავლენა მოახდინა ქართული პროზის შემდგომ განვითარებაზე. თხზულება თარგმნილია რუსულ (1878), ფრანგულ (1888), ინგლისურ (1895), გერმანულ (1933) და სხვა ენებზე.
ქართული დოკუმენტური პროზის ერთ-ერთი პირველი და უნიკალური ნიმუშია ორბელიანის „მოგზაურობა ევროპაში“, რომელიც დღიურების ფორმითაა დაწერილი. თხზულებამ ჩვენამდე დაზიანებული სახით მოაღწია. დაკარგულია პირველი თავები, სადაც, ალბათ, აღწერილი იყო საფრანგეთის ქალაქები, მათ შორის პარიზი. შემორჩენილია მხოლოდ იტალიის და თურქეთის ქალაქთა აღწერილობანი. „მოგზაურობა ევროპაში“ საყურადღებოა დეტალური აღწერებით, ავტორის მრავალმხრივი ინტერესებით, მისი პიროვნული განცდებითა და შთაბეჭდილებებით.
ორბელიანმა წვლილი შეიტანა ქართული სასულიერო მწერლობის განვითარებაშიც. ქრისტიანული მოძღვრების ძირითადი დოგმებია გადმოცემული მის სასწავლო-აღმზრდელობითი დანიშნულების თხზულებაში „სამოთხის კარი“. განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს ორბელიანის ქადაგებათა კრებულს, ე. წ. „სწავლანს“, რომელიც მიუხედავად სასულიერო შინაარსისა, გარკვეულ იდეურ კავშირს ამჟღავნებს იგავ-არაკთა კრებულთან „სიბრძნე სიცრუისა“. ორბელიან ეკუთვნის ჰიმნოგრაფიული თხზულებანი; დიდი წვლილი მიუძღვის მას სასულიერო მწერლობის ძეგლების, განსაკუთრებით ბიბლიის შესწავლა-რედაქტირებაში. ორბელიანმა ფაქტობრივად დაასრულა ვახტანგ VI-ის წამოწყებული საქმე და მოგვცა „ქილილა და დამანას“ საბოლოო, ამჟამად კანონიკურად აღიარებული ქართული რედაქცია. მანვე გალექსა ამ კრებულში ვახტანგ VI-ის მიერ პწკარედის სახით გადმოღებული სპარსული ლექსები. ორბელიანის პოეტური თარგმანები გამოირჩევა მაღალი კულტურით და სალექსო ფორმათა მრავალფეროვნებით. ამ შემთხვევაში იგი ქართული ლექსის ნოვატორადაც მოგვევლინა და ერთმა პირველთაგანმა სათავე დაუდო ქართული ლექსის რეფორმაციას.
საინტერესო ფაქტები
2004 წელს დაწესდა ქართული დიპლომატიის დღე, რომელიც სულხან-საბა ორბელიანის დაბადების დღეს უკავშირდება და ყოველწლიურად, 3 ნოემბერს აღინიშნება.
ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -
დიდნგელი -პროპოლისი
პროპოლისი ფუტკრის სხეულების სახსრებში
პროპოლისი (ძველი ბერძნულიდან πρόπολις, სიტყვასიტყვით "გარეუბანი", დან προ- - "წინ" და πόλις - "ქალაქი"), ასევე ფუტკრის წებო ან uz - ფისოვანი ნივთიერება ყავისფერიდან მუქ მწვანე ფერამდე, რომელსაც ფუტკრები იყენებენ ბზარების გასაწმენდად. , შემოსასვლელის გამტარიანობის რეგულირება, თაფლის უჯრედების დეზინფექცია დედოფლის მიერ კვერცხების დათესვამდე, ასევე სკაში უცხო საგნების იზოლირება. შეიცავს წებოვან ნივთიერებებს, რომლებსაც ფუტკრები აგროვებენ ხეების საგაზაფხულო კვირტიდან (ვერვი, მურყანი, არყი და სხვა) და ცვლიან თავიანთი ფერმენტებით.
არ არსებობს კონსენსუსი პროპოლისის წარმოშობის შესახებ. შიდა წარმოშობის თეორიის თანახმად, პროპოლისი არის ფუტკრის ყვავილის ყვავილის მონელების პირველი ფაზის ფისოვანი ნარჩენი. პროპოლისის მცენარეული წარმოშობის დადასტურებაა მისი ქიმიური შემადგენლობისა და არყის მეჭეჭის, შავი ვერვის და სხვა მცენარეების კვირტების ექსტრაქტები. კუსტენმახერის თეორია (1911) აღნიშნავს შემდეგ ფაქტებს:
პროპოლისის მაქსიმალური შეგროვება და წარმოება დროში ემთხვევა მტვრის უდიდეს კოლექციას;
ფუტკარი ასევე აგროვებს წებოს იმ ადგილებში, სადაც არ არის მერქნიანი მცენარეულობა;
ფუტკრების რაოდენობა, რომლებიც ფისოვანი ხის კვირტებს სტუმრობენ, მცირეა.
21-ე საუკუნეში გავრცელებულია მოსაზრება, რომ პროპოლისი არის ცვალებადი ქიმიური შემადგენლობის პროდუქტი და რომ არსებობს პროპოლისის მრავალი სახეობა, რომელიც განისაზღვრება მათი ბოტანიკური წარმოშობით.
იხ.ვიდეო- #პროპოლისი იგივე დინდგელი ბუნებრივი ანტიბიოტიკი!
გამოიყენეთ სკაში
ფუტკარი პროპოლისს იყენებს სკაში ბზარების და ხვრელების დასამაგრებლად, რითაც იცავს მას ნაკაწრებისგან და ინარჩუნებს მასში განსაკუთრებულ მიკროკლიმატს. პროპოლისის დახმარებით ფუტკრები არეგულირებენ შემოსასვლელის სიგანეს გარემოს ტემპერატურის მიხედვით, საიდანაც მოდის სახელწოდება propolis - προπόλις - "ქალაქის წინ". ფუტკრები აპრიალებენ თაფლის უჯრედებს პროპოლისით, სანამ დედოფალი იქ კვერცხებს დადებს. როდესაც საკმაოდ დიდი ცხოველები, როგორიცაა თაგვები, შედიან სკაში, რომლის ამოღებასაც ფუტკრები ვერ ახერხებენ, ფუტკრები პროპოლისს იყენებენ გვამების მუმიფიცირებისთვის, რაც ხელს უშლის მათ დაშლას.
პროპოლისის წარმოება
მეფუტკრეები აგროვებენ პროპოლისს სპეციალური ბადეებით ან უბრალოდ აჭრიან მას კედლებიდან. სეზონზე თითოეული სკიდან 50-150 გრ პროპოლისი გროვდება. ზოგიერთი მეფუტკრე დაგროვილ პროპოლისს დნება წყლის აბაზანაში, გამოყოფს მას მექანიკური მინარევებისაგან; ამავე დროს, იგი თითქმის მთლიანად ინარჩუნებს თავის თვისებებს.
ინფორმაცია უნდა იყოს გადამოწმებადი, წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება წაიშალოს. თქვენ შეგიძლიათ სტატიის რედაქტირება ავტორიტეტულ წყაროებზე ბმულების დამატებით სქოლიოების სახით. (2011 წლის 12 მაისი)
პროპოლისის (სხვა თაფლის პროდუქტებისგან გამორჩეული) თავისებურება ის არის, რომ მოხარშვისას, თუნდაც ერთი საათის განმავლობაში, პროპოლისი მთლიანად ინარჩუნებს თავის თვისებებს. ამიტომ მისი გამოყენება შესაძლებელია იმ შემთხვევებშიც, როცა საჭიროა მისი გაცხელება, მოხარშვა ან ცხელ წყალთან ერთად გამოყენება.
პროპოლისს აქვს წვის-მწარე გემო და მუქი ყავისფერი ან ყვითელი ფერისაა. თავდაპირველად საკმაოდ რბილია, მაგრამ შენახვისას სქელდება და თანდათან მკვრივდება, გადაიქცევა მყიფე მასად, როგორც მუქი როზინი. პროპოლისი დნება 80-104 °C ტემპერატურაზე, როცა გაცივდება 15 °C-ზე და ადვილად იშლება.
ხსნადი ცხელ სპირტებში - მეთილსა და ეთილში (70%-ზე მეტი), ბენზინში. ნაწილობრივ ხსნადი ამიაკში და ძლიერ ძმარმჟავაში. ასევე სპეციალური დამუშავებით იხსნება წყალში ან მცენარეულ ან ცხოველურ ზეთებში.
პროპოლისის შემადგენლობა
მთლიანობაში, პროპოლისში აღმოაჩინეს ორგანული ნაერთების 16 კლასი. პროპოლისის ბიოლოგიურად აქტიურ ნაერთებს შორის, რომელთაგან ამჟამად გამოვლენილია 100-ზე მეტი, მნიშვნელოვანი როლი ეკუთვნის დაბალი მოლეკულური წონის ციკლურ ნაერთებს: პოლიფენოლებს, ალკოჰოლებს, ალდეჰიდებს და სხვებს.
პროპოლისში 200-ზე მეტი ნაერთია გამოვლენილი. ინგლისის ნიმუშების გაანალიზებისას ერთ-ერთ მათგანში ერთდროულად გამოვლინდა 150 ნაერთი. პროპოლისის დამცავი ფუნქციის შესასრულებლად, ეს არის სიმრავლე, რომელიც უზრუნველყოფს ერთობლივ ეფექტურ მოქმედებას, რომელიც მნიშვნელოვანია.
5% სხვა ნივთიერებები (მინერალები, კეტონები, ლაქტონები, ქინონები, სტეროიდები, ვიტამინები და შაქარი).
პროპოლისი შეიცავს თითქმის ყველა მიკროელემენტს, რაც ადამიანს სჭირდება: მაგნიუმი, კალიუმი, ნატრიუმი, რკინა, თუთია, მანგანუმი, სპილენძი, კობალტი, ფოსფორი, გოგირდი, ანტიმონი, ალუმინი, ქრომი, სელენი, სილიციუმი, სტრონციუმი, ტიტანი, ვანადიუმი, კალა და ფტორი. მინერალებიდან, რომლებიც ადამიანს გაცილებით დიდი რაოდენობით სჭირდება, პროპოლისი ძირითადად შეიცავს კალციუმს. პროპოლისში ასევე გვხვდება სხვადასხვა ვიტამინები, მათ შორის, პირველ რიგში, B ვიტამინები (B1, B2, B6), ვიტამინები A, C, E, H და P.
პროპოლისი ასევე შეიცავს ამინომჟავებს: ალანინს, β-ალანინს, α(δ)-ამინობუტერინის მჟავას, არგინინს, ასპარაგინს, ასპარტინის მჟავას, ვალინი, ჰიდროქსიპროლინი, ჰისტიდინი, გლიცინი, გლუტამინის მჟავა, იზოლეიცინი, ლიზინი, ლეიცინი, მეთიონინი, ორნიტინი, პიროგლუტამინის მჟავა. მჟავა, პროლინი, სარკოზინი, სერინი, ტიროზინი, ტრეონინი, ტრიპტოფანი, ფენილალანინი, ცისტინი და ცისტეინი. ბევრი მათგანი შეუცვლელია ადამიანისთვის.
ფლავონოიდებს დიდი თერაპიული მნიშვნელობა აქვთ. ფლავონოიდების სპექტრი წარმოდგენილია ხუთი ნაერთით: აპიგენინი, აქაცეტინი, კემპფეროლი, კემპფერიდი და ერმანინი.
პროპოლისი ასევე შეიცავს სხვადასხვა ფერმენტებს. მათი არსებობა პროპოლისში არ არის ისეთი მნიშვნელოვანი, როგორც მეფუტკრეობის სხვა პროდუქტებში, მაგრამ ისინი გარკვეულწილად გავლენას ახდენენ მის თვისებებზეც. კვლევის დროს აღმოჩენილია ახალი კომპონენტები, რომელთა შორის არის ბუნებრივი ანტიბიოტიკებიც კი, რომელთა არსებობა აქამდე უცნობი იყო: ეთერზეთები, სხვა ბუნებრივი ნივთიერებები, რომლებიც არახელსაყრელია პათოგენებისთვის, მაგალითად, სოკოს საწინააღმდეგო ნივთიერება პინოკემბრინი ან კოფეინის მჟავას ესტერი. რომელიც ანალოგიურად მოქმედებს .
სამკურნალო და ფარმაკოლოგიური თვისებები
პროპოლისს აქვს კარგად დადასტურებული ფარმაკოლოგიური მოქმედება, მათ შორის ანტიმიკრობული, ანტიოქსიდანტური, ანთების საწინააღმდეგო, იმუნომოდულატორული და კარდიოპროტექტორული ეფექტი. შესაბამისი კვლევები ჩატარდა ჰონგ კონგის უნივერსიტეტის პედიატრიისა და მოზარდთა მედიცინის დეპარტამენტში 2013 წელს. კვლევა 2017 ეჭვქვეშ დააყენა პროპოლისის ეფექტურობა პირის ღრუს, კანისა და სასქესო ორგანოების დაავადებების სამკურნალოდ, არსებული კვლევების ცუდი მეთოდოლოგიური მახასიათებლებისა და ნიმუშის მცირე ზომის გამო. დამატებითი კლინიკური მონაცემების მისაღებად საჭირო იქნება დამატებითი კვლევები უფრო დიდი ნიმუშების ნაკრებით კონკრეტული დარღვევებისთვის.
2016 წელს კალიფორნიის უნივერსიტეტის ბიოინფორმატიკისა და ჯანმრთელობის ინფორმატიკის კვლევითმა ცენტრმა გამოაქვეყნა მიმოხილვა პროპოლისის კიბოს საწინააღმდეგო თვისებების შესახებ. ამრიგად, პროპოლისმა აჩვენა ეფექტურობა თავის ტვინის, თავისა და კისრის, კანის, მკერდის, ღვიძლის, პანკრეასის, თირკმელების, შარდის ბუშტის, პროსტატის, მსხვილი ნაწლავის და სისხლის კიბოს წინააღმდეგ. მატრიქსის მეტალოპროტეინაზების დათრგუნვა, ანტიანგიოგენეზი, მეტასტაზების პრევენცია, უჯრედული ციკლის გაჩერება, აპოპტოზის ინდუქცია და ქიმიოთერაპიით გამოწვეული მავნე გვერდითი ეფექტების შესუსტება მიჩნეულია კიბოს მანიპულაციის ძირითად მექანიზმებად. ასევე დადასტურებულია მისი ბიოლოგიური ეფექტი, რომელიც მერყეობს ანტიმიკრობული, ანტიოქსიდანტური, ანთების საწინააღმდეგო, დიაბეტური, დერმატოპროტექტორული, ანტიალერგიული, საფაღარათო და იმუნომოდულატორულიდან სიმსივნის საწინააღმდეგომდე.
2017 წელს მომზადდა ყოვლისმომცველი მიმოხილვა, 115 დამოუკიდებელი კვლევის შედეგებზე დაყრდნობით, რომელმაც დაადასტურა და დაადასტურა პროპოლისის კლინიკური ეფექტურობა რიგი დაავადებებისა და დარღვევების სამკურნალოდ (ჭრილობების მკურნალობა, პედიატრია, წყლულების მკურნალობა, სხვადასხვა სახის რეფლუქსი და გასტრიტი, პირის ღრუს ანთება, გულის დარღვევები და ონკოლოგიური პათოლოგიები).
რუსეთში რეგისტრირებულია ექვსი ჰომეოპათიური და სამკურნალო პროდუქტი, რომელთა აქტიური ნივთიერებაა პროპოლისი: „პროპოლისის ნაყენი“, „პროპოსოლი“ აეროზოლი, მალამო „პროპოცეუმი“, „ჰომეოპათიური პროპოლისის“ ჰომეოპათიური მალამო, „პროსტოპინი“ რექტალური სუპოზიტორები და „პროპოლისი DN“. ” რექტალური ჰომეოპათიური სუპოზიტორები
იხ.ვიდეო - Кусочек прополиса каждый день – какая польза для организма
დინდგელი ბუნებრივი ანტიბოტიკია - უძველესი დროიდან ცნობილია დიდნდგელის (პროპოლსის) ანტიმიკრობული თვისებბები: ამღლებ იმუნიტეტს, წმენდ უჯრედებს, აღადგენს დაზიანებულ ქსოვილებს, ასტიმულირებს ფაგოციტების (შთანთქმავი უჯრედების) (ჰეპატოციტების) ფუნქციას, აუმჯობესებს ალბუმინებისა და გლობულინების თანაფარდობასდინდგელი ოროსფერ სტაფილოკოკს, რ-საც ვერ ერევა უახლოესი ანტიბოტიკებიც კი ანადგურებს, დამღუპველად მოქედებს ვირუსებსა და სოკოებზე, გრიპის ეპიდემიის დროს საკმარისია კვირაში 2-ჯერ დაღეჭოთ დინდგელის ძალიან პატარა ბურთულ ყველა ტკივილის დროს კი ძილის წინ 2-3 ც ( დილით თავს კარგად იგრძნობთ ). დინდგელი აძლიერებს დაავაადებების მიმართ ორგანიზმის წინამღდგბის უნარს, ხელს უშლის ბაქტერიების გამრავლებას და ორგანიზმიდან გამოდევნის ტოქსინებს. ანტიბოტიკოთერაპიის დროს დიდგელს გამოყენება - სათანადო ეფექტის შენარჩუნებით ორჯერ ამცირებს მედიკამნტების დოზას.
გთავაზობთ დინდგელის რეცეპტებს:
დიდნგელი 15-20 წთ გაყინეთ საყინულეში, შემდეგ 15-20გ გახეხეთ წვრილად, დაამატეთ 70%-იანი 100მლ სპირტი, შეანჯრიეთ და ერთი კვირა დადგიტ საძინებელში, ერთი კვირის შემდეგ 1 ს/კ სპირტიანი დინდგელის ნაყენი მიიღეთ 3-ჯერ დღეში, ჭამიდან 1სთ-ის შემდეგ.
გაყინული წმინდანად გახეხილი 10გ დინდგელი ჩაყარეთ მომინქრებულ ჭურჭელში, დაასხით 100მლ ნადუღარი წყალი და 10წთ გააჩერეთ წყალი ორთქლზე, შემდეგ გაადწურეთ ორფა მარილში, ჩაასხით მუქი ფერის მინის ჭურჭელში და ჭამამდე 30-40 წთ-ით ადრე 1ს/კ წყლიანი ნაყენი დღეში 3-ჯერ
10გ დაქუცმაცებული დინდგელი ჩაყარეთ თერმოსში, დაასხით 100მლ ანადუღარი ცხელი წყალი და გააჩერეთ 24სთ მოყვითალო-მოყავისფრო სურნელოვანი სითხე შეინახეთ სიგრილეში არა უმეტეს 7 დღისა. დინდგელის წყალხსნარი მიიღეთ 1ან 2ს/კ დღეში 3-ჯერ ჭამამდე 30-40წთ ადრე (შეგიძლიათ მიიღოთ მუდმივად უკუჩვენება არ აქვს)
15-20გ გაყიონული გახეხილი დინგელი ჩყარეთ ომინანქრინებულ პატარა ქვაბში და წყლის ორთლქლზე გააჩერეთ მანამ სანამ წებოვანი არ გახდება, შემდეგ დაამატეთ 100გ კარაქი და 5 მლ წყალი, გააცერეთ წყლის ორთქლზე კიდევ 5 წთ, თან მარლაში (მინის ჭურჭელში) მალამო შედგით მაცივარში.
დაიბადა ქალაქ ფოთში. იქვე დაამთავრა ოთხკლასიანი სასწავლებელი. 1912 წელს, გიმნაზიის დასრულების შემდეგ, 19 წლის ასაკში, სწავლა დაიწყო სანქტ-პეტერბურგის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტზე. სტუდენტობის პერიოდშივე, 1913 წელს, გამოაქვეყნა თავისი პირველი ნაშრომი „ძველ-ქართული სასულიერო პოეზია“. ეს იყო ქართული სასულიერო პოეზიის ძეგლთა შესწავლის და გამოცემის ერთ-ერთი პირველი ცდა. 1914 წელს ქართული გაზეთების ფურცლებზე პირველად გამოჩნდა მისი სტატია „თარგმანება ფსალმუნთა წიგნისა“. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ (თუმცა დიპლომი არ აუღია), 1916 წელს, სამშობლოში დაბრუნდა.
საქართველოს საბჭოთა ოკუპაციის შემდეგ დაუბრუნდა სამეცნიერო საქმიანობას. 1921-1923 წლებში, პროტესტის ნიშნად, ინგოროყვა იყო „შავჩოხიანთა ჯგუფის“ წევრი. 1924 წელს დააფუძნა და 1924-1925 წლებში რედაქტორობდა ჟურნალ „კავკასიონს“. 1925 წელს ჟურნალი აკრძალა ხელისუფლებამ როგორც „შოვინისტური“ გამოცემა. 1925 წელს მისი ინიციატივით დაფუძნდა გამომცემლობა „ქართული წიგნი“, რომელმაც ინგოროყვას რედაქციით 1926-1928 წლებში გამოსცა ილია ჭავჭავაძის მრავალტომეული. აღნიშნული მრავალტომეულის და ეროვნული ხასიათის სხვა წიგნების გამოცემის გამო, 1933 წელს გამომცემლობა დახურეს. 1924-1928 წლებში, დაიწყო აქტიური მუშაობა „ვეფხისტყაოსნისა“ და რუსთაველის თემებზე, რომელიც სიცოცხლის უკანასკნელ დღეებამდე არ შეუწყვეტია. 1929-1939 წლებში განაგებდა საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ხელნაწერთა განყოფილებას. 1936-1938 წლებში იყო „დიდი ქართული საბჭოთა ენციკლოპედიის“ რედაქციის განყოფილების გამგე. ეს პროექტი არ განხორციელდა, რისი მთავარი მიზეზი იყო სარედაქციო წევრთა დიდი ნაწილის რეპრესიები. 1955 წელს უარი ეთქვა აკადემიკოსად არჩევაზე მონოგრაფიაში „გიორგი მერჩულე“ აფხაზეთის შესახებ გაკეთებული დასკვნების გამო. ნაშრომი საბჭოთა ცენზურამ სტამბიდან ამოიღო და ტირაჟის დიდი ნაწილი გაანადგურა.
პავლე ინგოროყვამ თავისი მოღვაწეობის მნიშვნელოვანი ნაწილი დაუთმო შოთა რუსთაველის და „ვეფხისტყაოსნის“ კვლევას. მან ორჯერ გამოსცა „ვეფხისტყაოსანი“ – 1953 და 1971 წლებში. შექმნა უამრავი ნაშრომი: „რუსთაველიანა“ (1926), „რუსთაველიანაზე“ (1927), „რუსთაველი და მისი პოემა“ (1937), „რუსთაველის ეპოქის სალიტერატურო მემკვიდრეობა“ (1940-1941), „შოთა რუსთაველი“ (1937), „რუსთველიანას ეპილოგი“ (1963).
მისი ერთ-ერთი ფუნდამენტური ნაშრომია „გიორგი მერჩულე“ (1954). მასში განხილულია V-X საუკუნეების ქართული სასულიერო პოეზია, გამოვლენილი და გამოქვეყნებულია მანამდე უცნობი პოეტ-ჰიმნოგრაფების თხზულებები. ამ ნაშრომის საშუალებით აღმოაჩინა მან რიტმული პოეზიის მაგალითები და სცადა ძველი ქართული სანოტო სისტემის გაშიფვრა. სულ მოიძია 31 ჰიმნი და 1200-მდე საგალობელი.
ინგოროყვას ეკუთვნის გამოკვლევები ქართველ მწერლებზე. ავტორია მონოგრაფიებისა „ნიკოლოზ ბარათაშვილი“ (1938), „აკაკი წერეთელი“ (1940), „ილია ჭავჭავაძე“ (1951). გამოსცა ვ. ორბელიანის, ნიკოლოზ ბარათაშვილის, აკაკი წერეთლის. მისივე რედაქტორობით გამოიცა გიორგი მერჩულეს „გრიგოლ ხანძთელის ცხოვრება“, „ჩვენი საუნჯის“ VI ტომი, თანარედაქტორია „შაჰნამეს“ II ტომის, „ქილილა და დამანას“ და „ვისრამიანის“ გამოცემებისა.
ფლობდა ქართულ, რუსულ, გერმანულ, ინგლისურ, ძველ ბერძნულ, ლათინურ და იტალიურ ენებს.
პავლე ინგოროყვა - ბაგრატიონთა გვარეულობის ისტორიისათვის
საშუალო საუკუნეთა საქართველოს სამეფო დინასტიის — ბაგრატიონთა სახლის — ისტორიას სხვა ადგილას ვეხებით უფრო დაწვრილებით, და აქ ამ საგანზე შევჩერდებით იმდენად, რამდენადაც ამას კავშირი აქვს ამ წერილში აღძრულ საკითხვბთან.
ბაგრატიონნი, როგორც გამოირკვა, ყოფილან დასავლეთის პიტიახშები (იხ. გვ. 543). ამის მიხედვით ბაგრატიონთა გვარეულობა, ჩანს, ვკუთვნოდა „სეფე-წულთა“ წრეს, ბაგრატიონთა სახლი, ჩანს, იყო განშტოება ფარნავაზიანთა ძველ-ქართული დინასტიისა.
ამას ეთანხმება აგრეთვე სხვა ჩვვნებებიც:
1. ცნობა სებეოსის ანონიმისა. საისტორიო ძეგლში, რომელიც შესავალის სახით არის ჩართული სებეოსის მატიანეში და რომვლიც სებეოსის ანონიმის სახელით არის ცნობილი (— იგი ვკუთვნის ადრეულ საშუალო საუკუნეებს) — წარმოდგენილია შემდეგი გენეალოგია ბაგრატიონთა გვარისა: ფარნავაზ შვა ბაგამ და ბაგარა[ტ]ი, ბაგარა[ტ] შვა ბივრა[ტ]ი; ბივრა[ტ] შვა ასპიტი (იხ. სებეოსის ანონიმი, განყ. I). იმავე საისტორიო ძეგლში ბაგრატიონთა წინაპარს ბაგრატს (ბაგარატს) პირდაპირ ეწოდება ფარნავაზიანი „ბაგარატ ფარ[ნა]ვაზიანი“ — იხ.სებეოსის ანონიმი, იქვე, განყ. 1).
2. გადმოცვმა არიან-ქართლიდან გადმოსახლების შესახებ. ქართულ წყაროებში, როგორც ცნობილია, დაცულია გადმოცემა ქართველთა გადმოსახლების შესახებ სამხრეთიდან (არიან-ქართლიდან) — აზო- ფარნავაზიანთა დინასტიის მეთაურობით. რომ ბაგრატიონთა სახლი წარმოადგენდა ფარნავაზიანთა დინასტიის განშტოებას, ამას ეთანხმება აგრეთვე ის გარემოება, რომ ანალოგიური გადმოცემა არსებობდა ბაგრატიონთა გვარვნულობის შესახებაც. ბაგრატიონთა სახლის შესახებ თქმულება, რომელიც ჩვენ გვხვდება ქართულ, ბერძნულ და სომხურ წყაროებში, და რომელიც უფრო პირველადის სახით დაუცავს კონსტანტინე პორფიროგენეტს, გადმოგვცემს, რომ ბაგრატიონთა სახლი არის შთამომავალი ბერსავია ჰური ხეთელის მეუღლისა, და რომ ქართველი ხალხი გადმოსახლდა სამხრეთიდან თანამედროვე საქართვვლოს ტერიტორიაზე ბაგრატიონთა სახლის წინაპრების მეთაურობით. ამრიგად, ბაგრატიონთა სახლის შვსახებ თქმულება — ეს არის ვარიაცია აზო-ფარნავაზიანთა შესახები გადმოცემისა: ბაგრატიონები, ისევე როგორც აზო-ფარნავაზიანნი, წარმოდგენილნი არიან როგორც წინამძღოლნი ქართველთა გადმოსახლებისა სამხრეთიდან საქართველოს თანამედროვე მიწა-წყალზე.
ქართველთა პირვანდელ სამშობლოს უძველეს ქართულ წყაროებში, როგორც ცნობილია, ეწოდება: „არიან-ქართლი“. ეს არის ბიბლიური „ურ-ქაშდ“, ჰურ-ქაშდ (||ჰურ-ქართ||ჰურ-არტ||ჰურ-არტაანი). აქ საჭიროა აღვნიშნოთ ამასთან ისიც, რომ ბაგრატიონთა შესახებ თქმულებაში მოხსენებული ჰური ხეთელი და ჰურია-სტანი, თავისი პირვანდელი სახით, იმავე მსოფლიოს — ხეთურ მსოფლიოს იგულისხმებს 1.
დასასრულ კიდევ ერთი შენიშვნა ბაგრატიონთა გვარეულობის შესახებ. ბაგრატიონთა ძირითადი სამფლობელო ანტიკური ხანის დასასრულსა და ადრეულ საშუალო საუკუნეებში არის სპერი — ჭოროხის ხეობაში. ჭოროხის ხეობის მკვიდრი მოსახლეობა, როგორც ცნობილია, ქართველი ხალხის ორ შტოს ვკუთვნოდა: ჭანები და იბერიელები (ქართ-მესხები). კერძოდ, საკუთრივ სპერის თემში, როგორც ეს დასტურდება პროკოპი კესარიელის ცნობებიდან, უპირატსად ჭანური მოსახლეობა იყო. და რამდენადაც სპერი ძირითადად ჭანურ თემს წარმოადგენდა, ამდენად სამართლიანია მოსაზრება აკად. ნ. მარისა, რომელიც ბაგრატიონთა სახლს ჭანური წარმოშობის გვარეულობად სთვლის.
აღვნიშნავთ ამასთან, რომ ჭანური მსოფლიოდან მომდინარეობს თვით ონომასტიკონი, საგვარეულო სახელები ბაგრატიონთა სახლისა, სახელდობრ, ის სპეციფიკური სახელები, რომლებიც მიღებული იყო ბაგრატიონთა გვარში, და რომლებიც ბოლოვდება გრამატიკული ელემენტით „ტი“: ბაგრა-ტი, სუმბა-ტი, ბივრა-ტი, აშო-ტი. აღსანიშნავია, რომ მეორე ძველ-ქართულ გვარეულობაშიაც, რომელიც ჭანეთიდან იყო წარმოშობით, სახელდობრ, ორბელიანთა გვარში (ჭან-ბაკურიან-.ორბელიანნი) — მიღებული იყო ანალოგიურ სახის საგვარეულო სახელები, დაბოლოებული იმავე გრამატიკული ვლემენტით „ტი“: ლიპარი-ტი, რა-ტი (*ჰრა-ტი).
აქ ჩვენ გვაქვს იმავე ტიპის სახელები ბოლოკიდურით „ტი“, რომელიც შერჩენილია დასავლეთ საქართველოს საგვარეულო ონომასტიკონში. ჯიბუ-ტი, ღლონ-ტი, ჟღენ-ტი, *ხუბუ-ტი (აქედან ხუბუ-ტი-ა), *მეჩხე-ტი, *ჩხე-ტი (აქედან მეჩხე-ტის-ძე, ჩხე-ტის-ძე და სხვანი.
დაბოლოება „ტი“, ჩანს, არის ჭანურ-მეგრული ექვივალენტი ქართულ საგვარეულო სახელწოდებათა დაბოლოებისა „თი“, რაც მიღებული ყოფილა საშუალო საუკუნეთა საქართველოში — კერძოდ, ჭოროხის ხეობაში (იხ. სულთა-მატიანე მიჭიბიანის ხევისა)2.
ავღნიშნავთ ამასთან, რომ დაბოლოების „ტი“||„თი“ ძველ ქართულში დიალექტურად ენაცვლება დაბოლოება „თა“: ბაგრა-ტი || ბარა-თა, ბივრა-ტი || ბივრა-თა, აშოტი || შო-თა.
1 ამ საგანზე უფრო დაწვრილებით სხვა ადგილას გვექნება საუბარი (სახაელწოდებათა იგივეობის შესახებ: ურ-ქაშდ|| ურ-ქართ|| ურ-არტ ||ჰურ-არტაანი — იხ. ჩვენი წერილი: დავით სასუნცი, - 1939 წ., გვ. XXXI – XXXII).
2 ეს ძეგლი, სულთა-მატიანე მიჭიხიანის ხევისა, რომელიც აღმოჩნდა აკადემიკოს მარი-ბროსეს არქივში (სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის ყოფ. სააზიო მუზეუმში), დამზადებული გვაქვს გამოსაცემად. ძირითადი ტექსტი ძეგლისა XIV – XV საუკუნეებს ეკუთვნის.
პავლე ინგოროყვა, თხზულებათა კრებული, ტომი 4, გვ. 563-566, თბილისი, 1974
.svg?uselang=ka){kind=small}
