კოსმოსური ტურიზმი

                                  კოსმოსური ტურიზმი
                   
Soyuz MS-20 ეკიპაჟი საერთაშორისო კოსმოსურ სადგურზე, მარცხნიდან მარჯვნივ: იუსაკუ მაეზავა (კოსმოსური ფრენის მონაწილე), ალექსანდრე მისურკინი (კოსმონავტი) და იოზო ჰირანო (კოსმოსური ფრენის მონაწილე).

 კოსმოსური მოგზაურობა ძალების აღდგენის, დასვენება-გართობის ან საქმიანი მიზნებით. უკანასკნელ წლებში მრავალი ახალი კომპანია გაჩნდა იმ იმედით, რომ შექმნიდნენ ტურიზმის ინდუსტრიას. კოსმოსური ტურიზმის ორბიტალური შესაძლებლობები შეზღუდული იყო და ძვირადღირებული, დღეისათვის მხოლოდ რუსეთის კოსმოსურ სააგენტოს გააჩნია შესაბამისი ტრანსპორტი.

საჯარო ფასი კომპანიის Space Adventures შუამავლობით საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის ბორტიდან რუსულ კოსმოსურ ხომალდ „სოიუზამდე“ 20–40 მლნ აშშ-ის დოლარს წარმოადგენდა 2001–2009 წლებში. ზოგიერთმა კოსმოსურმა ტურისტმა კონტრაქტი გააფორმა მესამე მხარესთან, რათა ჩაეტარებინათ გარკვეული სამეცნიერო-კვლევითი საქმიანობა ორბიტაზე ყოფნისას.

2010 წელს რუსეთმა შეაჩერა ორბიტალური კოსმოსური ტურიზმი საერთაშორისო კოსმოსური სადგურზე ეკაპაჟის ზრდის გამო, რომლებიც იყენებდნენ იმ ადგილებს, რაც უნდა დაეკავებინა ექსპედიციის ეკიპაჟს და უნდა გაყიდულიყო კოსმოსური ფრენის მონაწილეებზე. თუმცა, 2013 წელს იგეგმებოდა ფრენების ექპერიმენტული განახლება, როდესაც „სოიუზისკენ“ სამ კაციანი ერთჯერადი გამოყენების ფრენები გაიზრდებოდა ხუთამდე წელიწადში

გადახდილი კერძოპირებისგან გაფრენა კოსმოსში ან დედამიწის ორბიტაზე გასართობად ან სამეცნიერო-კვლევებისთვი. პირველი იდეა კოსმოსური ტურზმისა წამოაყენა ბარრონი ჰილტონიმ და ერიკ კრაფტიმ გამოკვეყნებული 1967წ-ს. საერთაშორისო სადგურზე რუსულ კოსმოსური ხომალდით ,,სოიუზით'' რუსულ სეგმენტზე სკს იყო დენის ტიტო 2001წ-ს
იხ. ვიდეო

                 სია კოსმოსური ტურისტები მოგზაურები

	სახელი	ფოტო	მოქალაქე	კოსმოსში		კოსმოსური ხომალდი		საგზური თანხა
				დან	მდე	მიფრენა  МКС ზე	დაბრუნება МКС
1	დენის ტიტო		აშშ	28 апреля 2001	6 მაისი2001	Союз ТМ-32	სოიუზიТМ-31	$20მლნ.
2	მარკ შატლოვორტი		სამხრეთ აფრიკა რესპუბილა  დიდი ბრიტანეთი	25 აპრილი 2002	5მაისი 2002	სოიუზი ТМ-34	სოიუზიТМ-33	$20 მლნ.
3	გრეგორი ოლსენი		აშშ	1 октября2005	11 октября2005	სოიუზი ТМА-7	სოიუზიТМА-6	$20 млн.
4	ანუშე ანსარი		აშშ  ირანი	18 სექტემბერი 2006	29 სექტემბერი2006	სოიუზი ТМА-9	სოიუზი ТМА-8	$20 млн.
5	ჩარლზ სიმონი		აშშ  უნგრეთი	7 აპრილი 2007	21 აპრილი2007	სოიუზიТМА-10	სოიუზი  ТМА-9	$35 млн.
				26 მარტი2009	8 апреля 2009	სოიუზიТМА-14	სოიუზიТМА-13	$35 млн.
6	რიჩად გერრიოტი		აშშ  დიდი ბრიტანეთი	12 ოქტომბერი2008	24 октября2008	სოიუზი ТМА-13	სოიუზი МА-12	$30 млн.
7	გი  ლალიბერტე		კანადა	30სექტენბერი2009	11 ოქტომბერი2009	სოიუზი ТМА-16	სოიუზი ТМА-15	$35 м

                            ორბიტალური სადგურები

                                          

(ოს) კომსმოსური აპარატი, მისი  დანიშნულება ხანგრძლივი ყოფნა ადამიანების პლანეტის ორბიტაზე მიზანი ჩატარება სამეცნიერო კვლევების კოსმოსური სივრცის მდგომარეობაში, დაზვერვა, თვალყურის მიდევნება პლანეტის ზედაპირის და ატმოსფეროს, ასევე სანტრონომიული დაკვირვებები.

ხელოვნური თანამგზავრი კოსმოსური სადგურებისგან განსხვავდებიან, ოს სატრანსაპორტო თანამგზვრების საშუალებით იცვლებიან ეკიპაჟი, გარემო სადგურის ტეხნიკური აღჭურვა და მოდრნიზაცია პირადი კორესპონდეცია მისი წევრების, ბლოკები აღჭურვილობის,მატერიალი ახალი კვლევებისთვის და სხვ. დამშვები აპარატი .

 ო ს შექმნეს სსრკ, რუსეთი, აშშ, ევროპა ESA, იაპონია და ჩინეთი. პირველი ორ ქვეყანამ ჰქონდა სრულყოფილი სადგურები (სალიუტის პროგრამა პირველად მსოფლიოში 1971წ-ს ალმაზი ოს და მისი სსრკ და სკაილები აშშ ევროპამ და იაპონიამ მოდულები საერთაშორისო კოსმურ სადგურზე (სკს) თუმცა პირველი ო ს სალუტ გამოიყენებდნენ მძიმე ხომალდებს სატრანსპორო სადგური მომარაგების. მრავალმოდულიანი ოს იყო მირი ასევე  ევროპა და ამერიკული კერძო კომპანია ჰკონდათ ადრეული მოდულები, არა გაყოფილი სფეაის შატლისგან (შესაბამისად სკაილები და სპეისქები) ხოლო სსრკ-მ შექმნა პროტოტიპი ,,პოლუსი'' ოს აღჭურვა სამხედრო ლაზერული იარაღით ორბიტალური პლატფორმა ,, სკიფი" . ჩინეთმა გაუშვა ორი სერია ,,ტიანგუნ" 2011წ. ასევე გეგმაში აქვთ სხვა ქვეყნებს. 

                       ერთ მოდულიანი სადგურები

•  Салют (1971-1986) — სერია ორბიტალური სადგურების
  • Салют-1 (ДОС-1, 1971)
  • ДОС-2 (1972) — არ გავიდა ორბიტაზე
  • Салют-2 (ОПС-1, 1973) — დეჰრმეტიზაცია, ასევე კერძო პროექტი Алмаз
  • Космос-557 (ДОС-3, 1973) — კონტროლის დაკარგვა
  • Салют-3 (ОПС-2, 1974—1975), კერძო პროექტი Алмаз
  • Салют-4 (ДОС-4, 1974—1977)
  • Салют-5 (ОПС-3, 1976—1977), კერძო პროექტიАлмаз
  • Салют-6 (ДОС-5-1, 1977—1982)
  • Салют-7 (ДОС-5-2, 1982—1991)
•  SkyLab (1973—1979)
•  Тяньгун (2011—)
  • Тяньгун-1 (2011—2018)
  • Тяньгун-2 (2016-)

  •                 მრავალ მოდულიანი

    •   Мир (Салют-8, ДОС-6, 1986—2001)
    • МКС (с 1998) — ერტობილვად 15 სახემლმწიფოსი
    • ჩინური კოსმოსური მოდოლური სადგური  (იგეგმება 2021)
    •  ეროვნული ორბიტალური სადგური (იგეგმება 2024)
    • მთვარი ორიბიტალური სადგურიя (იგეგმება 2024)

მაქსიმალური სიცოცხლის ხანგრძლივობა

                       მაქსიმალური სიცოცხლის                                           ხანგრძლივობა

                                                                      

თანახმად კლასიკური განსაზღვრით - მაქსიმალური შესაძლებლობა სიცოცხლის ხანგრძლივობა წარმოადგენს ჯგუფი ორგანიზმების.


 ძრითადი მონაცემები შენიშნვა ერთადერთი ადამიანს შეუძლია მიმართოს სამედიცონო დახმარებას.

ხანგრძლივობა სიცოცხლის მრავალუჯრედიანი ცხოველების (წელი)

ორგანიზმი მაქსიმალური ხ.ს (წელი) ძუძუმწოვრები ადამიანი (Homo sapiens) 120 а სპილო (Elephas maximus) 85 შინპაზე (Pan troglodytes) 75 ცხენი (Equus caballus) 60 თეთრი დათვი (Ursus horribilis) 40 კატა (Felis catus) 38 ძაღლი (Canis familiaris) 25 ძროხა/домашний бык (Bos taurus) 30 ლომი(Panthera leo) 30 გარეული ღორი (Sus scrofa) 30 შინაური თხა (Capra hircus) 20 ციყვი (Sciurus vulgaris) 15 თაგვი (Mus musculus) 5 ფრინველები Гриф-индейка (Cathartes aura) 120 Могильник (Aquila heliaca) 80 ჩიტი-მარტორქა (Bucorvus leadbeateri) 70 Лебедь-шипун (Cygnus olor) 70 Суринамский амазон(Amazona ochrocephala) 55 ცისფერი მტრედი(Columba livia) 35 ბულბული (Serinus canaria) 25 ყვავი (Passer domesticus) 25 მერცხალი ჩვეულებრივი Hirundo rustica) 10 კოლიბრი (Colibri spp.) 10 Голубая комароловка(Polioptila caerulea) 5 დრო ერთუჯრედიანი ორგანიზმები ოპტიმალური გარემოში ორგანიზმი ჯგუფი გარემო დრო წუთობრივი Escherichia coli ბაქტერია გლუკოზა მსრილი 17 Bacillus megaterium ბაქტერია სახაროზა, მარილი 25 Streptococcus lactis ბაქტერია რძე 26 Staphylococcus aureus ბაქტერია გულის ბულიონი 27-30 Lactobacillus acidophilus ბაქტერია რძე 66-87 Saccharomyces cerevisiae საფუარი ლაქტოზის ბულიონი 90-120 Myxococcus xanthus ბაქტერია მარილი, ექსტრატი დროჟი 240 Rhizobium japonicum ბაქტერია манитол, соли, экстракт дрожжей 344—461 Mycobacterium tuberculosis ბაქტერია синтетическая 792—932 Treponema pallidum ბაქტერია კვრცხუჯრედი კურდღელის 1980

ორგანიზმი მაქსიმალური ს.ხ (წელი) Пресмыкающиеся и земноводные გალაპაგოსის კუ (Geochelone nigra) 180 გიგანტური კუ (Geochelone gigantea) 150 Каролинская коробчатая черепаха (Terrapene carolina) 140 ეგვიპტის ნიანგი(Crocodylus niloticus) 70[4][26] 80 იაპონური გიგანტური სალამანდრა (Andrias japonicus) 55 ინდური კობრა (Naja naja) 30 ბაყაყი-ხარი(Lithobates catesbeianus) 30 Пятнистая саламандра (Ambystoma maculatum) 25 ევრიპული შავი სალამანდრა (Salamandra atra) 20 Храмовая черепаха (Hieremys annandalii) 10 თევზები გრელანდიური პოლარული ზვიგენი (Somniosus microcephalus) 392±120 ატლანტიური დიდთავა (Hoplostethus atlanticus) 150 Озёрный осётр (Acipenser fulvescens) 60 ლოქო (Silurus glanis) 3 მწერები Периодическая цикада (несколько видов рода Magicicada) 20 ჭიანჭველა- დედოფალი (Formicidae) 15 Плодовая мушка (Drosophila melanogaster) 50 дней (при 29С), 100 дней (25С), 230 (16С) Подёнка-имаго (Ephemeroptera) 3 дня სხვა Актиния (Actiniaria) 70 Пиявка (Hirudo medicinalis) 30 Обычный дождевой червь (Lumbricus terrestris) 10 ჰიდრა (Hydra spp.) >5 нематода C. elegans 20 дней Коловратки (Rotatoria, разные виды) 30 дней

მარშალის გეგმა

                    მარშალის გეგმა

                                                

                                                                                                                                         

(ინგლ. Marshall Plan), ოფიციალურად ევროპის რეკონსტრუქციის პროგრამა (European Recovery Program - ERP) — აშშ-ის მთავარი პროგრამა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ევროპის აღმშენებლობისთვის. ინიციატივას სახელი ეწოდა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ჯორჯ მარშალის პატივსაცემად. გეგმა სახელმწიფო დეპარტამენტის თანამშრომლებმა შეიმუშავეს, ძირითადად კი უილიამ კლეიტონმა და ჯორჯ კენანმა.

                                         1948 წლის საგარეო დახმარების აქტი
ong title აქტი, ხელი შეუწყოს შეერთებული შტატების მსოფლიო მშვიდობას და ზოგადად კეთილდღეობას, ეროვნულ ინტერესს და საგარეო პოლიტიკას, ეკონომიკური, ფინანსური და სხვა ზომების საშუალებით, რომელიც საჭიროა უცხოეთში იმ პირობების შესანარჩუნებლად, რომლებშიც თავისუფალ ინსტიტუტებს შეუძლიათ გადარჩნენ და შეესაბამებოდეს შეერთებული შტატების სიძლიერე და სტაბილურობას.

რეკონსტრუქციის გეგმა დამუშავდა მონაწილე ევროპულ სახელმწიფოთა შეხვედრაზე 1947 წლის ივლისში. შეხვედრაზე საბჭოთა კავშირი და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც იყვნენ მოწვეული, თუმცა სტალინმა ეს გეგმა საბჭოეთისთვის საშიშროებად მიიჩნია, ამერიკის იმპერიალისტური გეგმა უწოდა და ამგვარად, საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები შეხვედრაზე არ დაუშვა. გეგმა ხორციელდებოდა 1947 წლის ივლისიდან დაწყებული ოთხი წლის განმავლობაში. ამ პერიოდში გაღებულ იქნა $13 მილიარდი ამერიკული დოლარის ღირებულების ეკონომიკური და ტექნიკური დახმარება − რაც 2006 წლის კურსით $130 მილიარდი ამერიკული დოლარის ექვივალენტურია (ინფლაციის გათვალისწინებით). ეს თანხა მოხმარდა ევროპის ქვეყნებს, რომლებიც ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაციაში გაერთიანდნენ.
                                                      
                                                             ჯორჯ მარშალი

ჯორჯ კატლეტ მარშალი (ინგლ. George Catlett Marshall; დ. 31 დეკემბერი, 1880, იუნიონტაუნი, პენსილვანიის შტატი ― გ. 16 ოქტომბერი, 1959, ვაშინგტონი) — ამერიკელი სამხედრო ლიდერი, თავდაცვის მდივანი (1950-51), სახელმწიფო მდივანი (1947 – 49), სახელი გაითქვა მოკავშირეთა წინამძღოლობით მეორე მსოფლიო ომში და გაწეული წვლილით ომისშემდგომი ევროპის რეკონსტრუქციაში, რომელსაც შემგომში მარშალის გეგმა ეწოდა.

დაიბადა საშუალო შეძლების ოჯახში იუნიონტაუნში, პენსილვანია. განათლება ვირჯინიის სამხედრო ინსტიტუტში მიიღო. სწავლის დასრულების შემდეგ აშშ-ის არმიაში ირიცხება, სადაც არმიის შტაბის უფროსის თანამდებობას აღწევს. არმიაში მსახურობდა განუწყვეტლივ პირველი და მეორე მსოფლიო ომების ჩათვლით, საიდანაც 1945 წელს გადადგა.
                                             
ევროპის მონაწილე ქვეყნები, წითელი სვეტები მიანიშნებს დახმარების საერთო დონეს ქვეყნების მიხედვი

სიტყვით გამოსივლისას ჯორჯ მარშალმა ჰარვარდის უნივერსისტეტში 1947წ-ის 5 ივნის წარადგინა წარადგინდა პროგრამა. 12 ივლის პარიზში შეიკრიბნენ 16 ქვეყანა დასველთ ქვეყნების. სხდომაზე იყო მიწვეული იყო ასევე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც მაგრამ ამ მიწვევაზე აღმოსავლეთ ქვეყნებმა უარი თქვეს. გარდა სოცილისტური ევროპის ქვეყნებისა მარშალის გეგმაზე უარი თქვა ფინეთმაც. მარშალის გეგმა განხორციელდა 1948წ-ის 4 აპრილსს, როცა აშშ კონგრესმა მიიღო კანონი ,, ეკონომიკური ურთიერთობაზე''  სადაც შესული იყო 4-წ ანი პროგრამა ეკონომიკური დახმარება ევროპისთვის. მთლიანი თანხა მარშალის გეგმის მიხედვით 13 მლრდ დოლარი. ძირითადი თანხები მიიღო ანიგლისმა (2,8 მლრდ) საფრაგენთმა (2,5 მლრდ) იტალია

(1,3 მლრდ) დასავლეთ გერმანიამ (1,3 მლრდ) ჰოლანდიამ (1 მლრდ) ამერიკელების მთავარი პირობა იყო გაძევება კომუნისტების ამ ქვეყნების მთავრობიდან ხელმოწერილი ხელშეკრულებაზე. 1948წ-ს არჩერთ ამ ქვეყნებში კომუნისტები არ იყვნენ.მოგვიანებით მარშალის გეგმაში სევიდა იაპონიაც. და სხვა აღმოსავლეთ ქვეყნებიც.

იხ. ვიდეო - Секретный План Маршала: Как США стали диктаторами мировой экономики | WAS - После Второй мировой войны Европа лежала в руинах - и победившие страны, и побежденные. США, утвердившиеся в статусе мирового лидера, понимали, что решать эту проблему придется им. Как именно решать, знал госсекретарь Джордж Маршалл.

В этом выпуске WAS мы поговорим о плане Маршалла - программе восстановления Европы после войны. Вы узнаете, как, давая гранты на реконструкцию, США помогли не только Европе, но и себе самим, почему от американской помощи отказался СССР, как план устранил “красную угрозу”, и, наконец, почему программу помощи свернули раньше срока. 

After the Second World War, Europe lay in ruins - both the victorious countries and the defeated ones. The United States, having established itself as a world leader, understood that it would be up to them to solve this problem. Secretary of State George Marshall knew exactly how to decide.

In this edition of WAS we will talk about the Marshall Plan - the program for the reconstruction of Europe after the war. You will learn how, by giving grants for reconstruction, the United States helped not only Europe, but also itself, why the USSR refused American assistance, how the plan eliminated the “red threat”, and, finally, why the aid program was terminated ahead of schedule.

შედეგები

ინდუსტრიები, რომლებიც საჭიროებდნენ ინვესტიციებს მათი აღდგენისთვის, მოკლე დროში რესტრუქტურიზაცია განხორციელდა. იმის გამო, რომ ამერიკული აქტივების წილი საკმაოდ მაღალი იყო, ამან გამოიწვია ქვეყნების ეროვნული ეკონომიკური პოლიტიკის ცვლილება და შექმნა წინაპირობები გლობალიზაციის განვითარებისთვის, როგორც ეკონომიკური, ასევე პოლიტიკური (1950 - შექმნა ECSC, 1957 - EEC. ). შედეგად, ევროპის ეკონომიკა ომის შედეგებისგან მოსალოდნელზე სწრაფად გამოჯანმრთელდა - სულ რაღაც 20 წელიწადში.

ევროპის ქვეყნებმა შეძლეს გადაიხადონ საგარეო ვალები, მათ შორის სესხის იჯარით ან რესტიტუციისა და რეპარაციების ფარგლებში.

შესუსტდა კომუნისტების და სსრკ-ის გავლენა.

აღდგა და გაძლიერდა ევროპული საშუალო კლასი, პოლიტიკური სტაბილურობისა და მდგრადი განვითარების გარანტი.

ოცი წლის განმავლობაში დახმარების ქვეყნებმა მიაღწიეს მთელი მოსახლეობის ცხოვრების დონის გაუმჯობესებას.

დიდმა ბრიტანეთმა დაკარგა თავისი ეკონომიკური და პოლიტიკური სტატუსი, როგორც მსოფლიოში პირველი ძალა; მისი ადგილი შეერთებულმა შტატებმა დაიკავა.

დახმარება მიიღეს შემდეგმა ქვეყნებმა:

ავსტრიის დროშა.svg ავსტრია

ბელგიის დროშა (სამოქალაქო).svg ბელგია

გაერთიანებული სამეფოს დროშა (3-5).svg

გერმანიის დროშა.svg დასავლეთ გერმანია

საბერძნეთის დროშა (1822-1978).svg საბერძნეთი

დანიის დროშა.svg დანია

ირლანდიის დროშა.svg ირლანდია

ისლანდიის დროშა.svg ისლანდია

იტალიის დროშა.svg იტალია

ლუქსემბურგის დროშა.svg ლუქსემბურგი

ნიდერლანდების დროშა.svg ნიდერლანდები

ნორვეგიის დროშა.svg ნორვეგია

პორტუგალიის დროშა.svg პორტუგალია

ტრიესტის თავისუფალი ტერიტორია Flag.svg თავისუფალი ტერიტორია ტრიესტი

თურქეთის დროშა.svg Türkiye

საფრანგეთის დროშა.svg საფრანგეთი

შვედეთის დროშა.svg შვედეთი

შვეიცარიის დროშა (Pantone).svg შვეიცარია

იხ. ვიდეო - The Marshall Plan: Rebuilding Europe In the Shadow of Communism