ლათინური ამერიკა
- ზოგადი გაგებით, ლათინურ ამერიკა აღნიშნავს ამერიკის იმ ტერიტორიას, სადაც გაბატონებულია ესპანური და პორტუგალიური ენები: მექსიკა, ცენტრალური და სამხრეთ ამერიკის უდიდესი ნაწილი და კარიბის ზღვის აუზი; კონკრეტულად კუბა, დომინიკელთა რესპუბლიკა, პუერტო-რიკო, ესპანური ამერიკა და ბრაზილია. აქედან გამომდინარე, ლათინური ამერიკა მოიცავს ამერიკის იმ ტერპტორიებს, რომლებიც თავის დროზე ესპანეთისა და პორტუგალიის იმპერიის ნაწილი იყო. ამ განსაზღვრებით, ლათინური ამერიკა ემთხვევა იბერო-ამერიკას.
- განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებში, ტერმინი უფრო ფართოა და გულისხმობს მთლიან ამერიკას აშშ-ის სამხრეთით, მათ შორის ინგლისურენოვან ქვეყნებსაც — ბელიზს, იამაიკას, ბარბადოსს, ტრინიდადი და ტობაგოს, გაიანას, ანტიგუა და ბარბუდას, სენტ-ლუსიას, დომინიკას, გრენადას, სენტ-ვინსენტი და გრენადინებს, სენტ-კიტსი და ნევისს და ბაჰამის კუნძულებს; ფრანგულენოვან ჰაიტის, მარტინიკას, გვადელუპასა და საფრანგეთის გვიანას; ნიდერლანდურენოვან კიურასაოს, არუბას, სინტ-მარტენსა და სურინამს (კიურასაოსა და არუბაზე მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი საუბრობს იბერიული წარმოშობის კრეოლურ ენა პაპიამენტოზე). ეს დეფინიცია ხაზს უსვამს რეგიონის ერთნაირ სოციოეკონომიკურ ისტორიას, რომელიც ხასიათდება უფრო მეტად ოფიციალური თუ არაოფიციალური კოლონიალიზმით, ვიდრე კულტურული ასპექტებით. ზოგიერთი წყარო ამ ზედმეტი გამარტივების თავიდან ასაცილებლად იყენებს ფრაზას „ლათინური ამერიკა და კარიბის ზღვის აუზი“, როგორც ეს გამოყენებულია გაეროს ამერიკის გეოსქემაში.
- უფრო ზუსტი დეფინიციით, რომელიც დღემდე ყველაზე სანდოდ მიიჩნევა, ლათინური ამერიკა არის ამერიკის ყველა ის ქვეყანა და ტერიტორია, სადაც რომანულ ენებზე (ლათინურისგან წარმომდგარი ენები) ლაპარაკობენ: ესპანურად, პორტუგალიურად, ფრანგულად და მათგან წარმომდგარ კრეოლურ ენებზე. ამ განმარტების თანახმად, კვებეკი კანადაში ტექნიკურად ლათინურ ამერიკას მიეკუთვნება, ისევე როგორც ამ ქვეყნის სხვა რეგიონები — ნიუ-ბრანსვიკი, ონტარიო, მანიტობა და ზოგადად, კანადის ყველა ის რეგიონი, სადაც არსებითად ფრანკოფონული მოსახლეობაა (იგივე ითქმის შეერთებული შტატების იმ რეგიონებზე, სადაც მოსახლეობის ძირითადი ნაწილი ესპანურ და ფრანგულენოვანია). მაგრამ ეს რეგიონები იშვიათად მიიჩნევა ლათინური ამერიკის შემადგენელ ნაწილად, გამომდინარე მათი ისტორიიდან, განსხვავებული კულტურიდან, ეკონომიკიდან, გეოგრაფიული მდებარეობიდან და ბრიტანული ყაიდის პოლიტიკური ინსტიტუციებიდან, რაც როგორც წესი, მჭიდროდაა გადაჭდობილი დანარჩენ კანადასთან.
დროშა | გერბი | სახელწოდება | ფართობი (კმ²) | მოსახლეობა 2013 | მოსახლეობის სიმჭიდროვე (ად./კმ²-ზე) | დედაქალაქი | სახელწოდება ოფიციალურ ენაზე |
---|---|---|---|---|---|---|---|
არგენტინა | 2 780 400 | 41 660 417 | 14,4 | ბუენოს-აირესი | Argentina | ||
ბოლივია | 1 098 581 | 10 461 053 | 9 | სუკრე | Bolivia | ||
ბრაზილია | 8 515 767 | 201 032 714 | 23,6 | ბრაზილია | Brasil | ||
ჩილე | 756 096 | 17 556 815 | 23 | სანტიაგო | Chile | ||
კოლუმბია | 1 141 748 | 47 387 109 | 41,5 | ბოგოტა | Colombia | ||
კოსტა-რიკა | 51 100 | 4 667 096 | 91,3 | სან-ხოსე | Costa Rica | ||
კუბა | 109 884 | 11 061 886 | 100,6 | ჰავანა | Cuba | ||
დომინიკელთა რესპუბლიკა | 48 442 | 10 219 630 | 210,9 | სანტო-დომინგო | República Dominicana | ||
ეკვადორი | 283 560 | 15 439 429 | 54,4 | კიტო | Ecuador | ||
სალვადორი | 21 040 | 6 108 590 | 290,3 | სან-სალვადორი | El Salvador | ||
გვატემალა | 108 889 | 15 438 384 | 129 | გვატემალა | Guatemala | ||
ჰაიტი | 27 750 | 9 893 934 | 356,5 | პორტ-ო-პრენსი | Haïti | ||
ჰონდურასი | 112 492 | 8 555 072 | 76 | ტეგუსიგალპა | Honduras | ||
მექსიკის შეერთებული შტატები | 1 972 550 | 118 395 054 | 57 | მეხიკო | Estados Unidos Mexicanos | ||
ნიკარაგუა | 130 375 | 5 788 531 | 44,3 | მანაგუა | Nicaragua | ||
პანამა | 75 517 | 3 661 868 | 54,2 | პანამა | Panamá | ||
პარაგვაი | 406 752 | 6 800 284 | 14,2 | ასუნსიონი | Paraguay | ||
პერუ | 1 285 216 | 30 475 144 | 23 | ლიმა | Perú | ||
პუერტო-რიკო* | 9 104 | 3 615 086 | 397 | სან-ხუანი | Puerto Rico | ||
ურუგვაი | 176 215 | 3 324 460 | 18,87 | მონტევიდეო | Uruguay | ||
ვენესუელა | 916 445 | 31 648 930 | 31,59 | კარაკასი | Venezuela | ||
სულ | 20 027 923 | 603 191 486 | 30,1 |