ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი

 

(ინგლ. Massachusetts Institute of Technology, აბრევიატურა Mit) — კერძო უნივერსიტეტი ქალაქ კემბრიჯში, მასაჩუსეტსის შტატში (აშშ). „მიტი“ მსოფლიოს ერთ-ერთი წამყვანი კვლევითი ინსტიტუტია მეცნიერებასა და ტექნოლოგიაში. მის ყველაზე მნიშვნელოვან ლაბორატორიებსა და აკადემიურ განყოფილებებს შორისაა ლინკოლნის ლაბორატორია, ელექტრონიკის კვლევითი ლაბორატორია, კომპიუტერული მეცნიერებისა და ხელოვნური ინტელექტის ლაბორატორია, მედიის ლაბორატორია, უაიტჰედის ინსტიტუტი, ბროუდის ინსტიტუტი, სლოუნის მენეჯმენტის სკოლა, საინჟინრო სისტემათა განყოფილება და ჯანმრთელობის მეცნიერებისა და ტექნოლოგიის ჰარვარდ-მიტის განყოფილება. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტის დღევანდელი კამპუსი, რომელიც 68 ჰექტარს მოიცავს, 1916 წელს გაიხსნა.

                                                                         

MIT– ის მთავარი კამპუსის საჰაერო ხედი

მასაჩუსეტსის ინსტიტუტი თითქმის ყველა რეიტინგის პირველ ათეულშია. მრავალი წლის განმავლობაში „მიტის“ საინჟინერო სკოლა საუკეთესოდ იყო დასახელებული U.S. News & World Report-ის, QS World University Rankings-ისა და Academic Ranking of World Universities-ის მიერ. ამავე რეიტინგების მიხედვით წარმატებულია „მიტის“ კომპიუტერული მეცნიერებების, ბიზნესის, ეკონომიკის, პოლიტოლოგიის, ლინგვისტიკის, ზუსტი მეცნიერებებისა და მათემატიკის ფაკულტეტები. 2014 წელს მიტმა მესამე ადგილი დაიკავა ჟურნალ „Money“-ის რეიტინგში „საუკეთესო უნივერსიტეტი თქვენი ფულისთვის“. ამავე წელს „Forbes“-მა იგი დაასახელა მეორე საუკეთესო უნივერსიტეტად. მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტის კურსდამთავრებულების მიერ დაარსებული კომპანიების საერთო შემოსავალი რომ შეიკრიბოს, იგი მსოფლიოში მეთერთმეტე ყველაზე მდიდარი იქნებოდა.

                                                                   

მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის კამპუსის ერთ-ერთი შენობა (შენობა 10, კემბრიჯი, აშშ)

ნიშნები ჰარვარდის ხიდზე გაკეთებულია სიგრძის არაჩვეულებრივ ერთეულში - პრობლემები. 1958 წელს MIT– ის სტუდენტებმა გადაწყვიტეს გაზომონ ჰარვარდის ხიდის სიგრძე, რომელიც აკავშირებს ბოსტონს და კემბრიჯს, მათი ერთ – ერთი კომპანიის, სტუდენტის სახელად ოლივერ სმოტის დახმარებით, რომელიც უფრო და უფრო გადაწეულიყო მწოლიარე მდგომარეობაში, გააკეთა საღებავების ნიშნები. ხიდის მთლიანი სიგრძე იყო "364.4 გლუვი პლუს / მინუს ერთი ყური" (364.4 გლუვი და პლუს / მინუს ერთი ყური), ხოლო პრობლემების ერთეული დაახლოებით 170 სანტიმეტრია. ხიდის რეკონსტრუქციის შემდეგ, 1988 წელს ქალაქის ხელისუფლებამ წაშალა ყველა ნიშანი, რომელსაც სტუდენტები მუდმივად ანახლებდნენ. ამასთან, პოლიცია ჩაერია, მათთვის მოსახერხებელი იყო ხიდზე მომხდარი ინციდენტების მოხსენება, პრობლემების ხელმძღვანელობით და ხაზების აღდგენა. მოგვიანებით თავად ოლივერ სმოტი გახდა ამერიკის სტანდარტების ეროვნული ინსტიტუტის პრეზიდენტი, მოგვიანებით კი სტანდარტიზაციის საერთაშორისო ორგანიზაციის სათავეში. კომპიუტერულ თამაშში Half-Life 2 ბარნის პერსონაჟი აღნიშნავს, რომ მთავარ გმირს (გორდონ ფრიმანს) არაფერი დაუმთავრებია MIT– ს ”

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                      თეონა ქუმსიაშვილი          

(დ. 27 იანვარი, 1984, სიონი — გ. 22 ივლისი, 2010, მუცოს ხეობა, ხევსურეთი) — ქართველი მომღერალი. ქართული ხალხური სიმღერების, საკუთარი ფოლკლორული კომპოზიციების შემსრულებელი. იყო ანსამბლ „სიონის ზარების“ სოლისტი

იხ. ვიდეო

თეონა ქუმსიაშვილი დაიბადა დაბა სიონში, 1984 წლის, 27 იანვარს. 2007–2010 წლებში მონაწილეობდა ქართული ხალხური სიმღერის ფესტივლებზე: „ხევსურული საღამო“ და „არტგენი“. აღსანიშნავია, რომ 2007 წელს, თეონა ქუმსიაშვილი, ანსამბლ „შავნაბადა“-სთან ერთად იმყოფებოდა ფესტივალზე თურქეთში. სახელი გაითქვა თავისი უნიკალური ხმითა და მუსიკალური კომპოზიციების შესრულებით.

იხ. ვიდეო

გამოცემული აქვს სოლოალბომები: 2005 წელს — „პირიმზე“, 2009 წელს — „მარტო სიმღერით გითხარ ამდენი სიყვარული“.

2010 წლის 22 ივლისს, ათენგენობიდან (მთიელთა უძველესი დღესასწაული, რომელიც გაიმართა სოფელ მუცოში), მომავალი ავტომობილი, რომელშიც იჯდა თეონა ქუმსიაშვილი 2 მცირეწლოვან ვაჟთან, დასთან და კიდევ 3 ადამიანთან ერთად, ავტოკატასტროფაში მოჰყვა. ავტომობილი მდინარე არღუნის ხეობაში გადაიჩეხა. კატასტროფის შედეგად დაიღუპა თეონა ქუმსიაშვილი თავის ორ მცირეწლოვან ვაჟთან ერთად. კატასტროფის შედეგად დაიღუპა თეონას დაც.

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                               ფილტვები

ადამიანის ფილტვების დიაგრამა, რომელზეც ჩანს სასუნთქი გზები და სხვადასხვა ფერები თითოეული წილისთვის

მნიშვნელოვანი რესპირაციული ორგანო ჰაერით მსუნთქავ ცხოველებში, ასევე ზოგიერთ თევზებსა და ლოკოკინასებრებში. ყველაზე პრიმიტიული ცოცხალი ორგანიზმები ფილტვებით არიან {lungfish} და {pulmonate snails}. ძუძუმწოვრებში და უფრო კომპლექსურ ცოცხალ ორგანიზმებში ორი ფილტვი მდებარეობს მკერდის არეში გულის ორივე მხარეს. მათი ძირითადი ფუნქცია ატმოსფეროდან ჟანგბადის მიწოდებაა სისხლის მიმოქცევის სისტემისთვის და იქიდან ნახშირორჟანგის გამოყოფაა.

                                                                       

ადამიანის ფილტვები გულთან და გულ-სისხლძარღვებთან უგულებელყოფს გულმკერდის ღრუში

დამიანს გააჩნია ორი ფილტვი (ლათ.pulmo) მარჯვენა და მარცხენა. მათ უჭირავთ თითქმის მთელი გულმკერდის ღრუ, შუა ნაწილის გამოკლებით. ფილტვს წაკვეთილი კონუსის ფორმა აქვს. შესაძგიდზე დაყრდნობილ ქვემო გაგანიერებულ ნაწილს ეწოდება ფილტვის ფუძე. ფილტვის ფუძე შედრეკილია. შევიწროებული ზემო ნაწილი ანუ ფილტვის მწვერვალი გულმკერდის ზემო ხვრელის საშუალებით ამოდის კისრის მიდამოში, ისე რომ წინიდან იგი მოთავსებულია ლავიწიდან 3-4 სანტიმეტრით ზემოთ, უკნიდან კი კისრის მეშვიდე მალის წვეტიანი მორჩის დონეზე აღწევს.

                                                                         

ფილტვის გაფართოება (ლურჯი) და ამოსუნთქვა (ნარინჯისფერი)

               ფილტვზე განირჩევა სამი ზედაპირი: გარეთა ანუ მკერდ-ნეკნის, შიგნითა ანუ შესაყარის და ქვემო ანუ შუასაძგიდის. მკერდ-ნეკნის ზედაპირის შუასაძგიდის ზედაპირში გადასვლით იქმნება ფილტვის მახვილი ქვემო კიდე; მკერდ-ნეკნის ზედაპირის შუასაყარის ზედაპირში გადასვლით წინიდან იქმნება წინა მახვილი კიდე, ხოლო უკნიდან ბლაგვი უკანა კიდე. შუასაყრის ზედაპირზე, უკანა კიდის მახლობლად, აღინიშნება ჩაღრმავება, რომელსაც ფილტვის კარი ეწოდება. კარის საშუალებით ფილტვში შედის პირველადი ბრონქი, ფილტვის არტერია (რომელსაც შეაქვს ფილტვში ვენური სისხლი), ბრონქული არტერიები (რომლებთაც შეაქვთ არტერიული სისხლი ფილტვის საკვებად) და ფილტვის ნერვები. ფილტვის კარიდან გამოდის ორი ვენა, რომელთაც მოაქვსთ გულში არტერიული სისხლი, ბრონქული ვენები და ლიმფური ძარღვები. ფილტვის კარში გამავალ წარმონაქმნთა კომპლექსს ფილტვის ფესვი ეწოდება. მარჯვენა ფილტვი მარცხენასთან შედარებით მოკლე და განიერია. ყოველი ფილტვი ღრმა ღარით იყოფა ზემო და ქვემო წილებად. მარჯვენა ფილტვზე აღინიშნება დამატებითი ღარი რომელიც გამოყოფს შედარებით მცირე, შუა წილს. ფილტვის ყველაზე დიდი გამანადგურებელი სიგარეტის მოწევაა

იხ. ვიდეო

დაავადებული ფილტვები ტვინის დაბარებას აცქარებს - ოაჰიოს უნივერსიტეტში მკვლევართა ჯგუფმა პროფესორ ჩარზლ ებერის ხლემძრვანელობიტ დაასკვნა, რომ თუ ადამიანს ჯანსარი ფილტვები აქვს მისი ტვინი ყოველთვის სათანადო სისწრაფით იმუშავებს.

19 წლის განმავლობაში მიმდინარეობდა დაკვირვება 50-დან 85წლამდე ასაკის მოსახლეობა. მეცნიერებმა თავი მოუყარეს  მათი ჯამრთელობის შესახებ არსებულ მონაცემებს და შედეგად გაანალიზეს დასკვნა ერთთმნშვნელოვნაი აღრმოჩნდა ყველაფერი რაც ვნებს ფილტვებს გონებრივ მონაცემებზე აისახება. ექსპერტების აზრით როცა ფილტვები ცუდად მუშაობს ტვინი სკმარისი რაოდენობის ჯანგბადს ვერ ირებს ეს კი ვნებს ქიმიურ ნივთიერებებს რ-იც ტვინის უჯრედებს შორის  სიგნალები მიმოცვლაში მონაწილებს მეცნიერები გვირჩევენ ჯამრთელი ტვინის შესანარჩუნებლად თავი დავანებოტ თამბაქოს წევას და რეგულარული ვარჯიში დავიწყოთ ასევე მნიშვნელოვანია სწორი კვება და გარემოს მავნე ზემოქედებს მინიმიზაცია.

ეს აღმოჩენა ცვლის დაბერების პროცესს დღემდე არსებულ გაგებას ერთ-ერთი თეორიის თანახმად დაბერებუის პროცესში ორგანიზმის ყველა ფუნქციის განილევა, თუმცა სპეციალისტიფროდაუფრორწმუნდებიან , რომ ზოგიერთი მაჩვენებლის დეგრადაცია სხვა მნისვნელობის გაუარესებას ბრალი უნდა იყოს.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                    მარსის გეოლოგია

მარისი გენერალიზებური გეოლოგიური რუქა

მეცნიერება რ-იც შეისწავლის მარსის ზედაპირის ქერქსა და შიდა სტრუქტურას. განსაკუთრბით ყურადღება ექცევა შეადგენლობას, სტრუქტურას, ისტორიას და ფიზიკურ პროცესებს, რ-ებმაც შექმნეს პლანეტა. მეცნიერების ეს სფერო გეოლოგიის მსგავსია. პლანტერულ მეცნიერებაში გეოლოგიის მცნება გულისხმობს პლანეტებისა და მათი თანამგზავრების მყარი კოპონენტების შესაწავლას.

იხ. ვიდეო

ეს ტერმინი მოიცავს გეოფიზიკის, გეოქიმიის, გეოქიმიის, მინერალოგიის, გეოდეზიისა და კარტოგრაფიის ასპექტებს. ნეოლოგიზმის არეოლოგია, ბერძნული სიტყვიდან Arēs (მარსი), ზოგჯერ გამოიყენება როგორც მარსის გეოლოგიის სინონიმი პოპულარულ სამეცნიერო წყაროებში და სამეცნიერო ფანტასტიკაში (მაგალითად, კიმ სტენლი რობინსონის მარსის ტრილოგიაში), მაგრამ პროფესიონალი გეოლოგები და პლანეტოლოგები იშვიათად იყენებენ ამ ტერმინს.

ულვაშები მარსზე

უჩვეულო ,, ბნელი'' სტრუქტურები გვხდება სულ რაღაც 1% მარსიანული ფერდობებზე

ნასას ორბიტალურმა იხ. ბმულზე სტატია  სადგურებმა მარსზე აღმოაჩინეს უჩვეულო თითისმსგავსი სტრიქტურები. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ,,ულვაშები'' არის პლანეტის მიწისქვეშა ტბებიდან  მარილიანი წყლის კვალი. თუმცა ყველა ფაქტი ჯერჯერობით არ არის შეთანხმებული ამ ჰიპოთეზაზე.
ვარაუდი იმისა, რომ ეს შეიძლება იყოს წყალი "მიედინება" გარედან, ამტკიცებს ფენომენის სეზონურობას. მრავალთვიანმა დაკვირვებამ შესაძლებელი გახადა დასკვნის გაკეთება, რომ "ნაკადები" გამოჩნდება მარსის წლის ყველაზე თბილ თვეებში და ქრება ზამთარში. ამასთან, მარსის იშვიათი ატმოსფეროს გამო, "ჩვეულებრივი" წყალი თბილ პერიოდში ვერ იქნება მის ზედაპირზე თხევად მდგომარეობაში - ამისათვის ის მარილებით უნდა იყოს გაჯერებული.

მეციერებს მიჩნიათ, რომ მარილიანი წყალი - კარგად ხსნის მსავს სტრუქტურებს, თუმცა დამატკიცება მაინც ვერ ხერხდება.

მეცნიერებმა ჯერ ვერ შეძლეს ზუსტი პასუხის გაცემა კითხვაზე, თუ რატომ ჩადის წყალი (თუ ის არის) ზედაპირზე ამ სპეციალურ ფერდობებზე, ყველა დანარჩენის იგნორირებით. მათი აზრით, მარსის შორეულ წარსულში აქ მდიდარი მარილის საბადოები იყო. გაუგებარია ისიც, რომ ფერდობებზე სპექტრალური გამოკვლევებით ”ულვაშები” არ აღმოაჩნდა წყლის კვალი. ალბათ, მეცნიერები თვლიან, რომ ეს არ არის ზედაპირული, მაგრამ ახლოს ზედაპირული ნაკადები და "მყესების" მუქი ფერი აიხსნება არა წყლის ფერით, არამედ მის ქვეშ მოედინება ნაკადებით გათლილი ზედაპირით. მართალია, ამ შემთხვევაში გაუგებარია, რომ ეს სიგლუვე გაქრება ზამთარში. ”დღეს ეს საიდუმლოდ რჩება,” ამბობს მაკევნი, ”მაგრამ მე ვფიქრობ, რომ საიდუმლოს მოგვარება შესაძლებელია შემდგომი დაკვირვებით”. მარსზე მარილიანი ტბების არსებობა, ზედაპირზე თბილ სეზონზე გაჟღენთილი, შესაძლოა ასევე ნიშნავს მასზე სიცოცხლის არსებობას - ჰალოფილური (მარილის მოყვარული) მიკროორგანიზმების სახით, მსგავსი დედამიწაზე.

იხ. ვიდეო

1999 წლის 11 აგვისტოს ამერიკულმა უპილოტო სადგურმა "MarsGlobal" დედამიწას საოცარი სურათები გადასცა. მათ დაუყოვნებლივ მოახდინეს კლასიფიკაცია. აცედალიის დაბლობის მიდამოებში აღმოაჩინეს საგნები, რომლებსაც ექსპერტებმა უწოდეს "გვირაბების ქვეყანა" ან მარსის მინის ჭიები.

მარსის საიტის დამოუკიდებელ მკვლევარების აზრით იდუმალი ობიექტები ფიგურირებენ სახელწოდებით ,, შუშის გვირაბები'' და ,,შუშის მატლები'' თითოეული ტერმინი ატარებს აზრობრივ დატვირთვას. ავტორთა კონცეფციის მიხედვით, საგნების წარმოშობის მიხედვით. პირველი ორი შეესაბამება დაშვებას, რომ ობიექტები შიგნით ღრუა (ან მათი წარმოქმნის დროს ღრუ იყო) და ხელოვნური წარმოშობისაა. ტერმინი "მინის ჭიები" ასახავს მათი ბიოგენური ბუნების იდეას. და სამივე სახელი ერთად - ეს ობიექტები არის მარსზე ცხოვრების შედეგი აწმყოში ან ზოგიერთ შორეულ წარსულში. სიტყვა "მინა" მიუთითებს მათ დანიშნულებაზე [შემადგენლობაზე, რადგან ისინი ზოგჯერ ასახავენ მზის სხივებს.

მე ვიყენებ ტერმინს "მილისებრი ობიექტები" მ.ო. ისინი გავს დედამიწის მატლებს, ხოლო მარსის მილები ან გვირაბი პერეფრაზირებას. მაშ ასე ყველატერიტორიამარსის გეომორფოლოგიური ნიშნებით იყოფა ორ მაგალითად თანაბარი მოედანის ნაწილად.
სიმაღლეები +1 კმ ან მეტი აბსოლუტური ნიშნებით, მაქსიმალური მნიშვნელობებით +21 კმ (მთა ოლიმპია) და დაბლობები -1 კმ-ზე დაბალი ნიშნებით, მინიმალური მნიშვნელობებით -5-6 კმ-მდე. შემაღლებულ რეგიონებს ძირითადად სამხრეთ ნახევარსფერო უკავია, დაბლა მდებარე - ჩრდილოეთი. 3305 მეტეორიტის კრატერიდან, რომელთა დიამეტრი 30 კმ-ზე მეტია, 3068 ეცემა მაღალმთიან რეგიონში და 237 დაბალზე, რაც მიუთითებს ამ ზედაპირების სხვადასხვა ასაკზე: უძველესი - პირველ შემთხვევაში და ახალგაზრდა - მეორეში. ახლა თითქმის არავინ ედავება იმ ფაქტს, რომ მარსს ჰქონდა ატმოსფერო და ჰიდროსფერო, რომლებიც კატასტროფის შედეგად კოსმოსში გადააგდეს. ცოტას ეწინააღმდეგება ის ფაქტი, რომ მარსს ოდესღაც ნოტიო და შედარებით თბილი ჰაბიტატი ჰქონდა, რაც შესაძლოა სიცოცხლის უმაღლესი ფორმების არსებობისთვისაც კი შესაფერისი იყოს. ჩრდილოეთ ნახევარსფეროს დაბალ ადგილებში, აციდალიის დაბლობის ჩათვლით, 5-6 კილომეტრის სიღრმეზე ოკეანე იყო დაფარული. კატასტროფის მიზეზი სამი უზარმაზარი ასტეროიდია. ისინი პასუხისმგებელნი არიან სამხრეთ ნახევარსფეროში, უდიდესი მზის სისტემის კრატერების წარმოქმნაზე: Hellas (2000 კმ დიამეტრი), Isis (1000 კმ) და Argir (630 კმ). ასტეროიდების დიამეტრი იყო მინიმუმ 100, 50 და 36 კმ. კატასტროფის სავარაუდო დრო, წითელი პლანეტის ახალი მონაცემების მოსვლისთანავე, სულ უფრო და უფრო ახალგაზრდავდება: თავდაპირველად ეს იყო მილიარდობით წელი, შემდეგ - რამდენიმე მილიონი, ახლახან - 600,000 წლიდან 17,000-მდე.

იხ. ვიდეო

ყველაზე დიდი რაოდენობით SRW ნაპოვნია აციდალიის დაბლობში. მის ჩრდილო – აღმოსავლეთ ნაწილში ასევე მდებარეობს სიდონიის ცნობილი ტერიტორია ეგრეთ წოდებული "სახის" და "პირამიდები" - ლანდშაფტის ელემენტები, რომლებიც სასტიკ დაპირისპირებას იწვევს მარსის მკვლევარებს შორის (იქნება ეს ხელოვნური თუ ბუნებრივი). ამასთან, IOC– ს მიერ გადაღებული უახლესი სურათების მიხედვით თუ ვიმსჯელებთ, ეს ობიექტები, სავარაუდოდ, ეროზიული წარმოშობისაა. Acidalia– ს ზოგიერთ საკვლევ სურათში ჩანს დიდი ღია ბზარების სისტემა, რაც ქმნის რთულ (უჯრედულ) ნიმუშს. ყველა ეს ბზარი შეიცავს მილის მსგავს ობიექტებს "გამაგრების ნეკნებით" SRW- ის გრძივი ღერძის პერპენდიკულარულად. მათი ზომა მასშტაბით (სურათის მასშტაბის შესაბამისად) 50 მ და მეტია. SRW ასევე მცირე ბზარებშია, რომლებიც არ ჩანს გამოკითხვის სურათზე. უნდა გვახსოვდეს, რომ ადგილებში, ზოგჯერ დიდ მანძილზე, ბზარები შეიძლება შეივსოს ეოლიური ქვიშებით. ეს უბნები კარგად არის გაშიფრული მაღალი რეზოლუციის სურათებში. SRW– ს აღმოჩენის ფონზე შემდეგია. კერძო ამერიკული კომპანია MSSS (Malin Space Science Systems), როგორც NASA– ს კონტრაქტორი, პასუხისმგებელია მის მიერ შემუშავებული კამერებიდან კოსმოსური ფოტოგრაფიის პროცესებზე და ხელმძღვანელობს ყველა იმ სურათს, რომელიც მოდის ამერიკული კოსმოსური ხომალდიდან. 1999 წლის აგვისტოში, ISSS– მა აციდალიის დაბლობის რეგიონიდან მიიღო უზარმაზარი დიამეტრის "გოფრირებული" SRW– ის კადრი - 40 – დან 180 მ – მდე, რამდენიმე კილომეტრის სიგრძის (ფოტო 1). ამ ობიექტებს არ შეეძლოთ საგონებელში აგდებდნენ ISCC- ის თანამშრომლებს. მათ განცხადება გააკეთეს NASA– სთვის, გადაეღოთ გადაღებები. განაცხადი დასრულდა მხოლოდ 3 წლის შემდეგ. იმავე ადგილის განმეორებითმა სურათმა აჩვენა, რომ არანაირი ცვლილება არ მომხდარა და SRW აგრძელებს დასვენებას იმავე ადგილებში. შესაბამისად, ანომალიური ელემენტები არ ვითარდება და მათი ფორმირება რაღაც შორეულ წარსულში მოხდა.

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   RHIC

რელიატივისტური კოლაიდერი მძიმე იონების ბრუკჰავენის ეოროვნული ლაბორატორია. ყურადღება მიაქციეთ მეორე დამოუკიდებელი რგოლს ლურჯ ზოლიანი. მარჯვენა კედელზე ძლივს ჩანს და თეთრ და წითელ მილებს შორის არის ნარინჯისფერი საავარირო მართული უნდა იქნეს გამოყენებული ნებისმიერი სხივი, რომელიც გაცერდება გვირაბში და ჩავარდება

ინგლ. The Relativistic Heavy Ion Collider - რელიატივისტური მძიმე იონების კოლაიდერი. კოლაიდერი მდებარეობს ბრუკხავერის ეროვნულ ლაბორატორიაში, ნიუ-ოროკი. შეისწავლის ნუკლოინებისა და კვარკ-გლუონების პლაზმურ სრტუქტურას, რ-იც წარმოიშვება ნაწილაკების შეჯახების ადგილას და სამყაროში არსებობდა წარსულში მალევე დიდი აფეთების შემდეგ.

მიღწევევა საინეტეროა იმითო რომ 2010წ-ს პირველად მსოფლიოში იყო მიღებული ანტიჰელიუმ-4 ატომები. ანტიჰელიუმ-4 ის ბირთვი წარმოადგენს ბირთვს ორი ანტინეტრონებისგან და ორი ანტიპროტონებისგან. 

მომავალში თანახმად ერთერთი პროექტის იონური რგოლზე უნდა აშედნეს ხაზოვანი დამაჩქარებელი ელექტრონები და განავითაროს ელექტრონულ-იონური შრაჯება. ამისათვის საჭირო იქნება მინიმუმ კიდევ აშენდეს ერთ ახალი დეტექტორი. 

იხ. ვიდეო

ყველაზე ფართოდ ვარცელებული ახსნა ანტიმატერიის მდგომარეობს იმაში, რომ  მის ყველა ნაწილაკს საპირისპირო ელექტრული მუხტი აქვს ჩვეულებრივი მატერიის ნაწილაკებთან შედარებით.  თუმცა აქ პრობლემა ჩნდება ანტინეტრონებთან, რომლებსაც ნეიტრონების მსგავსად ნულოვანი მუხტები აქვთ. ამასთან, ნეიტრონებს და ანტინეტრონებს აქვთ საპირისპირო მაგნიტური მომენტები (და ბარიონის რიცხვები; ნეიტრონები შედგება კვარკებისგან და ანტინეიტრონები, რა თქმა უნდა, ანტიკვარკებისგან

იხ. ვიდეო

აქამდე ყველაზე მძიმე ტიპის ანტიმატერია, რ-იც შეძლეს ხელოვნურად მიეღოთ იყო ე.წ. ანტიჰიპერტრიტონი, რ-იც შედგებოდა ანტიპროტონისა და არასტაბოლური ლამბდა-ანტიბარიონისგან. მოგვიანებით შესაძლებელი გახდა ჰელიუმ-3 მიღება ორი ბირთვის მიღება ორი ანტიპროტონით და ერთი ანტინეიტრონით.

ანტიმატერიის არსებობა იწინსწარმეტყვლა (დადასაბუთ) 1928წ-ს, ხოლო 1932წ-ს პირველად აღმოაჩინეს პოზიტრონები. აღმოჩინა კარლ ანდერსონმა - ამისთვის მიიღო ნობელის პრემია 1936წ-ს

იხ. ვიდეო

კიდევ ორი ​​ათწლეულის შემდეგ გამოვლინდა ანტიპროტონი და ანტინეტრონი. 1965 წელს შესაძლებელი იყო ანტიდეიტრონის (ანტიდეიტერიუმის ბირთვის) სინთეზი, ხოლო 1995 წელს CERN– ში შესაძლებელი იყო ანტიჰიდროგენური ატომის ხელოვნურად მიღება, რომელიც შედგებოდა პოზიტრონისგან და ანტიპროტონიდან
2008 წელს ლოურენს ლივერმორის ეროვნული ლაბორატორიის ფიზიკოსებმა განაცხადეს, რომ მათ იპოვნეს პოზიტრონების ძალიან დიდი რაოდენობით წარმოების გზა (საერთო ჯამში მათ მიიღეს დაახლოებით 100 მილიარდი ასეთი ანტისხეულები). მაგრამ ყველა ამ აღმოჩენამ მსოფლიო მეცნიერება ერთი ნაბიჯით არ დააახლოვა ძველ "დაწყევლილ" კითხვასთან დაკავშირებით: რატომ არის დაკვირვებადი სამყაროს აბსოლუტურად აბსოლუტური ნაწილი ჩვეულებრივი მატერიისგან? სად წავიდა ანტიმატერია, რომელიც, თეორიულად, დიდი აფეთქების დროს უნდა ყოფილიყო იგივე რაოდენობით, რაც ჩვეულებრივ? დომინანტური თეორია მიანიშნებს, რომ ასიმეტრია გაჩნდა დიდი აფეთქების შემდეგ პირველ მომენტებში, მაგრამ რამ გამოიწვია ეს საიდუმლოდ რჩება

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

უკანასკნელი    უნივერსალური    საერთო                                      წინაპარი                                                        

ევულუციური ხე, რომელიც ასახავს საერთო წინაპრისგან (ცენტრი)  თანამედროვე სახეობის გმოყოფიას. სამი ნაწილი გაფერადებულია, სადაც ბაქტერიები ლუყრჯადაა, არქაიდები მწვანედ, ხოლო ეუკარიტები - წითლად

 (LUCA – Last Universal Common Ancestor) — ორგანიზმი, რომელიც დედამიწაზე არსებული ყველა ცოცხალი ორგანიზმის საერთო წინაპარია. LUCA არ უნდა იქნეს მიჩნეული დედამიწაზე მცხოვრებ პირველ ორგანიზმად. მეცნიერთა შეფასებით, LUCA დაახლოებით 3,5-3,8 მილიარდი წლის წინ არსებობდა (ზოგჯერ პალეოგენურ ხანაში). LUCA-ს შედგენილობა პირდაპირ არ არის ხელმისაწვდომი, როგორც ნამარხი, არამედ ის შესწავლილია მისი შთამომავლების გენომების შედარებით — იმ ორგანიზმებისა, რომლებიც დღეს არსებობენ. 2016 წლის ივლისში, მეცნიერებმა გამოაცხადეს LUCA-ს 355 გენის იდენტიფიკაცია, რომლებსაც დედამიწაზე არსებული ყველა ცოცხალი ორგანიზმი იზიარებს.

                                                                 

ევოლოციური ბიოლოგია

დედამიწაზე სიცოცხლის ყველაზე ადრეული მტკიცებულება ბიოგენური გრაფიტია, რომელიც 3,7 მილიარდი წლის მეტამორფიზებულ ქვებში აღმოაჩინეს გრენლანდიაში და მიკრობული ფენის ნამახრები, რომლებიც 3,48 მილიარდი წლის ქვიშაქვაში იპოვეს დასავლეთ ავსტრალიაში. 2015 წლის კვლევამ აღმოაჩინა პოტენციურად ბიოგენური ნახშირბადი 4,1 მილიარდი წლის წინანდელ კლდეებში დასავლეთ ავსტრალიაში, თუმცა, ასეთი აღმოჩენები მიუთითებს დედამიწაზე განსხვავებული მდგომარეობების არსებობას ამ პერიოდის განმავლობაში, ვიდრე დღესაა ზოგადად მიჩნეული, და მიუთითებს სიცოცხლის უფრო ადრეულ წარმოშობაზე.

ჩარლზ დარვინმა წამოაყენა უნივერსალური საერთო წინაპრის (ევოლუციური პროცესებით წარმოქმნილი) თეორია თავის წიგნში „სახეობათა წარმოშობის შესახებ“ 1859 წელს, სადაც ამბობს: „აქედან გამომდინარე, მე უნდა გავაკეთო დასკვნა, რომ ალბათ ყველა ორგანული არსება, რომელსაც ოდესმე უცხოვრია ამ დედამიწაზე, წარმოიშვა ერთი ფორმიდან, რომელშიც პირველად სიცოცხლემ ისუნთქა“

იხ. ვიდეო

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    ინტეგრირებული მიკროსქემა (ჩიპი)

ფართო კუთხოვანი დასხივების მეხსუიერების მიკროსქემა. მას გააჩნია გამჭირვალე ფანჯარა, საიდანაც ჩანს შიდა ინტეგრირებული სქემა. ეს ფანჯარა საშუალებას იძლევა , წაიშალოს დამახსოვრებული მონაცემები ძლიერი ულტრაისფერი გასხივების მეშვეობით, რომელიც წამშლელ მწყობილობას ვგააჩნია

ელექტრონული სქემების ნაკრები, დატანილი თხელ პატარა პლატაზე ან ფირზე („ჩიპზე“), რომელიც შედგება ნახევარგამტარული მასალისგან, ჩვეულებრივ, სილიციუმისგან. იგი განთავსებულია დახურულ კორპუსში, ან მის გარეთ, თუკი ის ჰიბრიდული სქემის ნაწილია. ინტეგრირებული მიკროსქემა გაცილებით პატარაა ზომებში, ვიდრე იმავე ფუნქციების შემსრულებელი დიკრეტული სქემა იქნებოდა, დამზადებული დამოუკიდებელი კომპონენტებისაგან.

                                                                        

ჰობრიდული მიკროწყობა  STK403-090, ამოღებული კორპუსიდან

დღესდღეობით, ინტეგრირებული მიკროსქემები გამოიყენება პრაქტიკულად ყველა ელექტრონულ მოწყობილობაში, მათ რევოლუცია მოახდინეს ელექტრონიკის სამყაროში. კომპიუტერები, მობილური ტელეფონები და სხვა ციფრული საყოფაცხოვრებო ტექნიკა, რომლებიც თანამედროვე საზოგადოების განუყოფელი ნაწილია, სწორედ ინტეგრირებულ სქემებს იყენებენ მათი დაბალი საწარმოო ფასისა და მცირე ზომების გამო.

                                                                

ПЗС-სახაზავი ფაქსიდან

მიკროჩიპებმა, შესაძლოა, დაიტიონ რამდენიმე მილიარდი ტრანზისტორი და სხვა ელექტრონული მოწყობილობები თითის ფრჩხილის ზომის ფართობზე, შესაბამისად ძალიან კომპაქტურებია. ტექნოლოგიების წინსვლასთან ერთად, თითოეული შემაერთებელი ხაზების სიგანე სულ უფრო და უფრო კლებულობს; 2008 წელს იგი 100 ნანომეტრზე მცირე იყო, ხოლო 2013 წელს — ათ ნანომეტრს შეადგენდა (სავარაუდოდ).

იხ. ვიდეო