воскресенье, 17 октября 2021 г.

ნიკოლოზ ბარათაშვილი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 ნიკოლოზ ბარათაშვილი

ნიკოლოზ (ტატო) მელიტონის ძე ბარათაშვილი (დ. 4 დეკემბერი1817თბილისი — გ. 21 ოქტომბერი1845განჯააზერბაიჯანი) — ქართველი პოეტი.გაღარიბებული არისტოკრატის, იმპერატორის ერთგული მოხელის ოჯახში. მისი მამა, მელიტონ ბარათაშვილი თარჯიმნის პროფესიასაც ითავსებდა. დედა - ეფემია, და გრიგოლ ორბელიანისა, ერეკლე II-ის შვილიშვილი იყო. თბილისის კეთილშობილთა გიმნაზიაში (1827 - 1835) ბარათაშვილის მასწავლებელი იყო სოლომონ დოდაშვილი, რომელმაც განსაკუთრებული გავლენა მოახდინა მის მსოფლმხედველობაზე. გიმნაზიის დამთავრების შემდეგ ბარათაშვილი ამაოდ ოცნებობდა უმაღლესი განათლების მიღებაზე, რუსეთში გამგზავრებაზე. ეს გეგმა ჩაეშალა უსახსრობის გამო, რასაც მაშინ მელიტონ ბარათაშვილის ერთდროს წარჩინებული ოჯახი განიცდიდა. განუხორციელებელი დარჩა აგრეთვე, კოჭლობის მიზეზით, პოეტის განზრახვა მოქმედ არმიაში განწესებისა. მიუხედავად ღრმა სულიერი დეპრესიისა, რომელიც შეინიშნებოდა ქართულ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში 1832 წლის შეთქმულების ჩაშლის შემდეგ და რაც იმედგაცრუებულ ყმაწვილ პოეტს, თანამედროვეთა მოწმობით, ხშირად „ამა სოფლის ამაოებათაკენ“ უბიძგებდა, ბარათაშვილი და მის გარშემო შემოკრებილი ახალგაზრდა ლიტერატორები მაინც ცდილობდნენ კულტურულ-საზოგადოებრივ საქმიანობის წამოწყებას. მაგრამ მათი მეცადინეობა რაიმე მნიშვნელოვან კვალს ვერ აჩნევდა იმდროინდელ სულიერ ცხოვრებას.
იხ. ვიდეო ნიკოლოზ ბარათაშვილი - ❤სატრფოვ მახსოვს თვალნი შენი❤
ბარათაშვილის ყველა გეგმას, როგორც საზოგადოებრივს, ისე პირადულს, გაპროვინციალებული ყოფის უნიათობასა და სიდუხჭირესთან ერთად წინ გადაეღობა მამისეული ოჯახის სრული გაღატაკების საფრთხეც. პოეტი იძულებული გახდა კანცელარიის რიგითი მოხელის ადგილს დასჯერებოდა. მწვავე უკმაყოფილებას თან დაერთო პირადი დრამაც (გაუზიარებელი სიყვარული ეკატერინე ჭავჭავაძისადმი). ყოველივე ამან ღრმა დაღი დაასვა ბარათაშვილს. მის პირად წერილებში, რომლებიც ეპისტოლური მემკვიდრეობის ბრწყინვალე ნიმუშებია, ღრმა ფსიქოლოგიური შინაარსითა და თანამედროვეთადმი მიმართული ბასრი, სევდნარევი ირონიით გამოიხატა „მკაცრი ბედისა“ და სულიერი სარბიელის აუტანელი სივიწროვის განცდა.

1836-დან ბარათაშვილი მუშაობდა უბრალო ჩინოვნიკად სამართლისა და განჩინების ექსპედიციის კანცელარიაში. 1844 წელს დაინიშნა ნახიჩევანში მაზრის მმართველის თანაშემწედ, ხოლო 1845 ივნისს იმავე თანამდებობაზე განჯაში, სადაც ოთხი თვის შემდეგ, 27 წლისა, მალარიით მძიმედ დაავადებული დაიღუპა. ბარათაშვილის გადმოსვენებამ 1893 წელს განჯიდან თბილისში (დიდუბის პანთეონი) ეროვნული მანიფესტაციის სახე მიიღო. 1938-დან პოეტის ნეშთი მთაწმინდის პანთეონში განისვენებს.

თბილისში არსებობს მისი სახელობის აღმართიქუჩამოედანიხიდი

                                                            

ეკატერინე დადიანი ბარათაშვილის უიღბლო სიყვარულის კერპი
ბარათაშვილის შემოქმედება ქართული რომანტიზმის მწვერვალია. მისი პოეტიკა და სტილი რომანტიკული პოეტური აზროვნების სრულყოფილი გამოხატულებაა. ილია ჭავჭავაძის აზრით, ბარათაშვილის შემოქმედება მოასწავებს ევროპეიზმის დამკვიდრებას ქართულ მწერლობაში, რაც ისტორიულად დაკავშირებული იყო აღმოსავლეთი (სპარსული) პოეზიის გავლენათა უარყოფასთან. როგორც მოაზროვნემ და მხატვარმა, ბარათაშვილმა გეზი მისცა მთელი XIX საუკუნის ლიტერატურის განვითარებას საქართველოში. ბარათაშვილის მსოფლმხედველობრივ ინტერესთა რკალი მეტად ფართოა, ხოლო მიზეზთა მიზეზი მისი სულიერი ტკივილისა ეროვნულ სინამდვილესთან არის დაკავშირებული.
                                                                                  
,,ბედი ქართლისა'' 

პოემის „ბედი ქართლისა“ (1839) სიუჟეტს საფუძვლად უდევს რეალური ისტორიული მოვლენა - აღა-მაჰმად-ხანისაგან 1795 წელს თბილისის აღება, რამაც ფაქტობრივად საქართველოს მომავალი ბედი განაპირობა; მაგრამ „ბედი ქართლისა“, როგორც რომანტიკული პოემა, შორს დგას ისტორიზმის მყარი პრინციპებისაგან. პოემაში წარმოსახული მოვლენები სიმბოლურ განზომილებასაც შეიცავს. ერეკლე II-ის სახე და მოქმედება ბარათაშვილისთვის გაცნობიერებული აუცილებლობის განსახიერებაა. ერეკლეს ღრმად აქვს შეგნებული ისტ. ბედისწერის გარდუვალობა. სოლომონ მსაჯული ერეკლესთან პაექრობისას ძირითადად ადამიანური ბუნებისა და ერის თვისების ცნებებს ეყრდნობა: ადამიანთა თანდაყოლილი სწრაფვა თავისუფლებისაკენ, მისი რწმენით, შეუძლებელს ხდის არსებობის უცხო, შეუთვისებელ ფორმებთან შეგუებას. ეს დავა, ემოციური შთაბეჭდილების თვალსაზრისით, მსაჯულის სასარგებლოდ წყდება, მაგრამ საბოლოოდ, ობიექტურად, პოემაში მაინც ერეკლეს სიბრძნე იმარჯვებს.

„ბედი ქართლისა“ ბარათაშვილმა 22 წლისამ დაწერა. მიუხედავად თანდაყოლილი რომანტ. სულიერი წყობისა, ჭაბუკ პოეტს აღმოაჩნდა რეალობის უაღრესად მძაფრი გრძნობა. ეს პოემა თავისებური პრელუდიაა ბარათაშვილის ფილოსოფიური ლირიკისათვის დამახასიათებელი ძიებებისა, რაც მიზნად ისახავდა როგორც ახალი ჰუმანისტური იდეალების, ასევე ეროვნული მოქმედების სახელმძღვანელო პრინციპთა დადგენას.

ბარათაშვილის შემოქმედებითი ბიოგრაფია დროის შედარებით მცირე მონაკვეთს მოიცავს (1833-1845), მაგრამ ამ ხნის მანძილზე მან მსოფლმხედველობრივი და მხატვრული განვითარების უაღრესად მნიშვნელოვანი გზა განვლო. დიმიტრი უზნაძის სიტყვით ბარათაშვილის „მთელი სალიტერატურო შემოქმედება მხოლოდ „ოდისეაა“ მისი თვითგამორკვევისაკენ მიმსწრაფი სულისა“. ეს იყო ამავე დროს ახალი ესთეტიკური მრწამსის, ახალი პოეტური მანერის ჩამოყალიბებისა და დამკვიდრების ურთულესი გზაც

იხ. ვიდეო

„შემოღამება მთაწმინდაზედ“

ბარათაშვილის გენიის პირველი მხატვრულად სრულფასოვანი გამოვლინებაა ლექსი „შემოღამება მთაწმინდაზედ“ (1833-1836). აქ მთავარია რომანტიკული ამაღლება, მიწიერი ტვირთისაგან განთავისუფლებისა და სამყაროს იდუმალ, მარადიულ ძალებთან შეხმიანების ცდა. პოეტის ოცნება - ჰარმონიულად შეუთავსდეს ამ საწყისებს, „რომ დაშთოს აქ ამაოება“, აუხდენელია, მაგრამ აქ ჯერ კიდევ არ იგრძნობა ბედთან შეჭიდების მოტივი. სევდა სოფლის „ამაოების“ გამო და ადამიანის სულიერ მოთხოვნილებათა მარადიული დაუკმაყოფილებლობის შეგრძნება ცნაურდება ფილოსოფიურ ხასიათის ლექსში „ფიქრნი მტკვრის პირას“ (1837). „აღუვესებელი საწყაულის“ სახე, როგორც ფილოსოფიური შინაარსის სიმბოლო, თავისებურ შუქს ჰფენს ბარათაშვილის მთელ პოეზიას.

იხ. ვიდეო



სიყვარულის თემა

სიყვარულის თემა ბარათაშვილთან მკვეთრად დაუპირისპირდა ბესიკისა და ალექსანდრე ჭავჭავაძის ეროტიკულ კონცეფციას. ადამიანის შინაგანი ცხოვრება, არამატერიალური, უხრწნელი, „ციდან მოსული მშვენიერება“, ბარათაშვილის რწმენით, განუზომლად აღემატება მიწიერ სილამაზეს, რომელიც მარტოოდენ „ხორციელობის“ წარმავალ ნიჭს წარმოადგენს („აღმოხდა მნათი“, 1840; „არ უკიჟინო, სატრფოო“, 1841; „რად ჰყვედრი კაცსა, ბანოვანო“, 1842; „შევიშრობ ცრემლსა“, 1843). „ზეგარდმო მადლით“ დამტკიცებული ნეტარება მხოლოდ მონათესავე, ამაღლებულ სულთან შეერთებით მიიღწევა; ბარათაშვილის სატრფიალო პოეზიის გმირი „დაკარგული ტოლის“ მუდმივ ძიებაშია („სული ობოლი“, 1839; „სატრფოვ, მახსოვს თვალნი შენნი“, 1840). სიყვარული აქ ტრაგიკული გრძნობაა; მისი, როგორც გრანდიოზული სულიერი კატასტროფის, განცდა გადმოცემულია ეფემერული წმინდა ტაძრის დამხობაში („ვპოვე ტაძარი“, 1841). პოეტის რომანტ. გატაცების საგანი ეკეტერინე ჭავჭავაძე ზოგიერთი ლექსის უშუალო ადრესატიც არის („თავადის ჭ... ძის ასულს, ეკ....ნას“, 1839; „საყურე“, 1839; „...ნა ფორტეპიანოზედ მომღერალი“, 1839).

„მერანი“

ბარათაშვილის პიროვნებაში ტრაგიკული გაორება შეინიშნება. თუ „ცისა ფერს“ 

(1841) უცოდველი სულის მარადიული ექსტაზური აღმაფრენის სიმბოლოა, „სულო ბოროტო“ (1843) გამოვლენაა მძაფრი შინაგანი კრიზისისა. ეს არის ტრაგედია „ურწმუნო ჭკუისა“, რომელსაც იმ დროისათვის მხოლოდ უარმყოფელი მისიის შესრულება შეეძლო. პოეტმა შეძლო რომანტიკოსთა მიერ გათიშული გონებისა და რწმენის შეერთება და ბრმა ბედისწერასთან თავგანწირულ ჭიდილში ადამიანის არსებობის უმაღლესი აზრი და გართლება დაინახა („მერანი“, 1842). სამყაროს ტრაგიკული მოუწესრიგებლობის შეგრძნება დრტვინითა და განგაშით ავსებს პოეტის სულს. „მერანის“ ოპტიმისტური მსოფლმხედველობის საფუძველია იმის შეგნება, რომ ადამიანი მოწოდებულია თავგანწირული ბრძოლისათვის მაღალი ჰუმანისტური იდეალების მისაღწევად. ეროვნული პრობლემატიკა ბარათაშვილის შემოწმედებაში ფართო ფილოსოფიური ასპექტით არის გადაჭრილი. „მერანის“ მთავარი იდეა - ადამიანის შემოქმედი სულისა და თავისუფალი ნების სამკვდრო-სასიცოცხლო, უკომპრომისო ბრძოლა ბრმა აუცილობლობის მტრულ ძალებთან, როგორც კაცობრიობის ისტორიის ჭეშმარიტი აზრი და გამართლება, თავისი უნივერსალური შინაარსით ამომწურავი პასუხია იმ კითხვებზე, რომელიც პოეტმა „ბედი ქართლისაში“ დასვა.

იხ.ვიდეო მერანი


ბარათაშვილის ლექსები ხელნაწერის სახით ვრცელდებოდა. კორნელი კეკელიძის სახელობის ხელნაწერთა ინსტიტუტში დაცულია ბარათაშვილის თხზულებათა რამდენიმე ავტოგრაფიული კრებული. მისი ლექსები პირველად 1852 და 1858 ჟურნალ „ცისკარში“ გამოქვეყნდა. ბარათაშვილის თხზულებათა ძირითადი გამოცემებია: 1876 (რედაქტორი - პეტრე უმიკაშვილი), 1895 (ექვთიმე თაყაიშვილი და დავით კარიჭაშვილი), 1922 (სამსონ ფირცხალავა), 1930 (პავლე ინგოროყვა), 1939 (ი. თავაძე, აკაკი გაწერელია), 1945 (კორნელი კეკელიძე), 1968 (პავლე ინგოროყვა), 1972 (აკაკი გაწერელიაივანე ლოლაშვილი).

იხ. ვიდეო





ერიხ ფრომი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -

                                 ერიხ ფრომი

ერიხ ფრომი პატრიარქალურ ებრაულ ოჯახში აღიზარდა. დედამისი, როზა კრაუზე, რუსეთიდან ემიგრირებული რაბინის ქალიშვილი იყო; საგვარეულოს სხვა წარმომადგენლები თალმუდის ღრმა ცოდნით გამოირჩევოდნენ, რის გამოც ებრაულ სათვისტომოში დიდი ავტორიტეტით სარგებლობდნენ. ნათესავების გავლენის ქვეშ მოქცეულმა ახალგაზრდამ გადაწყვიტა, რომ იუდაიზმის შესწავლა და გავრცელება მისი მოწოდება იყო.ფრომის საყვარელ წიგნს ბავშვობაში ძველი აღთქმა წარმოადგენდა, რომელშიც მას განსაკუთრებით სამი ეპიზოდი ხიბლავდა: ადამ და ევას განდევნა სამოთხიდან, სოდომის ისტორია და იონა — წინასწარმეტყველის ამბავი. მამამისი, ნაფტალი ფრომი, აგრეთვე რაბინების შთამომავალი იყო. მიუხედავად იმისა, რომ იგი ვაჭრობას ეწეოდა, ის ორთოდოქსულ ტრადიციებს იცავდა, რაც უარყოფითად აისახებოდა მის კომერციულ საქმიანობაზე, ვინაიდან ის გაცილებით უფრო დიდ დროს უთმობდა მრავალრიცხოვანი რიტუალების აღსრულებასა და რელიგიური ტექსტების გარჩევას, ვიდრე მყიდველების მომსახურებას. ამის გამო სიდუხჭირე ფრომთა ოჯახის მუდმივი თანმდევი იყო. ფრომი ხშირად აღნიშნავდა, რომ ის სუბკულტურული გარემო (იხ.სუბკულტურა), რომელშიც იგი აღიზარდა, ანგარებისგან და პრაგმატიზმისგან შორს იყო, რომ კაპიტალისტური ფასეულობების მიმართ სკეპტიკური დამოკიდებულება მას ბავშვობაში ჩამოუყალიბდა იუდაიზმის გავლენით (ეს უკანასკნელი კი ქადაგებს, რომ მატერიალური კეთილდღეობა არა თუ თვითმიზანია, არამედ სულიერი მოთხოვნების დაკმაყოფილების აუცილებელი პირობაა). თუმცა ამ სკეპტიციზმმა ნიჰილიზმისაკენ და სულიერი ფასეულობების უარყოფისკენ ევოლუცია არ განიცადა.

კაპიტალისტური ფასეულობების უარმყოფელი და სოციალური რეკონსტრუქციის მომხრე ფრომი არც ტრადიციულ კონსერვატიზმის იდეოლოგიას იზიარებდა. ფრანკფურტში ფრომი ებრაულ სკოლაში დადიოდა, რომელშიც რელიგიური ტრადიციების გარდა ზოგადსაგანმანათლებლო საგნებიც ისწავლებოდა. 1918 წელს ატესტატის მიღების შემდეგ ფრომმა სამართლის შესწავლა გადაწყვიტა, ხოლო რელიგიური განათლების მიღებაზე უარი განაცხადა. სამართალს ფრომი აღიქვამდა, როგორც რაიმე საზოგადოების ეთიკურ მინიმუმს, ეთიკის კავშირს რელიგიასთან კი ფრომი ყოველთვის ნათლად ხედავდა, ასე რომ, მის ამ გადაწყვეტილებაში რადიკალური არაფერი იყო. სამართლის ხიბლი მალე გაქარწყლდა, რის შემდეგ ფრომი ჰაიდელბერგის უნივერსიტეტში გაემგზავრა . აქ ფრომი სწავლობდა ფილოსოფიასსოციოლოგიას და ფსიქოლოგიას. იმხანად ჰაიდელბერგში კარლ იასპერსიმაქს ვებერი და ალფრედ ვებერი მოღვაწეობდნენ,; უკანასკნელი ფრომის დისერტაციის ხელმძღვანელი იყო. 1922 წელს მას ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხი მიენიჭა.

შემდეგ ფრომმა სწავლა ფსიქოანალიზის ბერლინის ინსტიტუტში განაგრძო. აქ მან ორთოდოქსული ფროიდიზმი სრულფასოვნად შეისწავლა, და კლინიკურ პრაქტიკაში მისი გამოყენება დაიწყო.მისი ნაშრომები სერიოზულ ფსიქოანალიტიკურ ჟურნალებში იბეჭდებოდა (მაგალითად, "იმაგო"-ში).ზიგმუნდ ფროიდს ფრომი პირადად არ იცნობდა, თუმცა მისი მოძღვრებით მოხიბლული და გამსჭვალული იყო. ამის მიუხედავად, საკუთარი კონცეფციის ჩამოყალიბების შემდეგ ფროიდიზმის რადიკალური რევიზია სწორედ ფრომმა მოახდინა . ჰაიდელბერგში ფრომმა ფსიქოანალიტიკოსი ქალი ფრიდა რაიჰმანი გაიცნო, რომელიც მასზე 10 წლით უფროსი იყო. ფრიდა ჯერ ფრომის პაციენტი გახდა, შემდეგ ისინი დაქორწინდნენ. მათი კავშირი არამდგრადი აღმოჩნდა (4 წლის შემდეგ მეუღლეები ერთმანეთს გაშორდნენ). 1930 წელს ფრომი ფრანკფურტის სკოლის დამაარსებლებთან (მაქს ჰორკჰაიმერთანთეოდორ ადორნოსთან და ჰერბერტ მარკუზესთან) იწყებს თანამშრომლობას. 1932 წელს ჩატარებული გამოკვლევის შედეგებზე დაყრდნობით ფრომმა ადოლფ ჰიტლერის ახლო მომავალში გამარჯვება იწინასწარმეტყველა. 1933 წელს მან გერმანია დატოვა დააშშ-ს შეაფარა თავი.

1941 წელს მისი პირველი წიგნი გამოქვეყნდა, ეს იყო აწ კლასიკად ქცეული ნაშრომი "თავისუფლებისგან გაქცევა"("Escape from freedom"), რომელშიც მან ტოტალიტარიზმის სახეობები გამოააშკარავა და დაგმო.გერმანიაში ამ წიგნმა ფრომის მიმართ ბრმა სიძულვილის ტალღა გამოიწვია. 1940-იან წლებში ფრომი ფრანკფურტის სკოლას ემიჯნება, რადგან აღარ იზიარებს მარკუზეს და ადორნოს იდეებს. ის პედაგოგიური და საზოგადოებრივი საქმიანობით და პრაქტიკული ფსიქოანალიზითაა დაკავებული. კლინიკურმა პრაქტიკამ ცხადყო, რომ თანამედროვე საზოგადოებაში ნევროზების უმრავლესობას არა მარტო ბიოლოგიური, არამედ სოციალური ფაქტორებიც იწვევენ. ასე ფრომი საბოლოოდ გაემიჯნა კლასიკურ ფროიდიზმს. ფრომი ომის შემდეგ გერმანიაში აღარ დაბრუნდა. 1949 — 1969 წწ. იგი მექსიკაში ცხოვრობდა. აქ ფრომი ხშირად კაპიტალისტური წყობის კრიტიკით გამოდიოდა. 1960 წელს ის აშშ-ს სოციალისტურ პარტიაში გაწევრიანდა,მან ამ პარტიის პროგრამაც კი შეიმუშავა, რომელიც არ იქნა მიღებული პარტიაში არსებული შიდა განხეთქილების გამო. ამ წარუმატებლობის მიუხედავად, ფრომი არ ტოვებს პოლიტიკურ ასპარეზს, განაგრძობს ლექციების კითხვას და მიტინგებში მონაწილეობას. 1969 წელს პირველი ინფარქტის შემდეგ, ფრომი შვეიცარიაში მიემგზავრება. აქ, ლოკარნოში, მან სიცოცხლის ბოლო წლები გაატარა. მთელი ამ დროის განმავლობაში იგი სრულფასოვან შემოქმედებას ეწეოდა.

                                                    ფილოსოფიური იდეები

თავისუფლების საკუთარ კონცეფციას ერიხ ფრომმა რადიკალური ჰუმანიზმი უწოდა.ამ კონცეფციის იდეური წყაროების ნუსხაში შეგვიძლია ვიხილოთ: კარლ მარქსი, ზიგმუნდ ფროიდი, ებრაელი წინასწარმეტყველები, ბუდალაო-ძი. ფრომის აზრით, ტექნოლოგიურმა პროგრესმა კაცობრიობას საყოველთაო ბედნიერება და კეთილდღეობა ვერ მოუტანა, მატერიალურ — ტექნიკურ პროგრესს ადამიანების სულიერი სრულყოფა თან არ სდევდა, რის გამოც თანამედროვე საზოგადოებაში სრული ქაოსია გაბატონებული. მატერიალური კომფორტის კულტით შეპყრობილ საზოგადოებას ფრომმა შიზოფრენიის დიაგნოზი დაუსვა. ფრომის აზრით, რელიგიები ორ ჯგუფად იყოფა: ავტორიტარული და ჰუმანისტური.

ავტორიტარული რელიგია გულისხმობს ადამიანის მიერ ისეთი გარე, უზენაესი და უხილავი ძალის აღიარებას, რომელიც მის ცხოვრებას ცალსახად განსაზღვრავს და ითხოვს უპირობო თაყვანისცემას და მორჩილებას. ამავდროულად, მორჩილება ეფუძნება არა ღვთაების ზნეობრივ თვისებებს, არამედ მხოლოდ ძალაუფლების ფაქტს. ღვთაება ყოვლისშემძლეა და ყოვლისმცოდნე, ადამიანი არარაობაა. ადამიანის მიღმა არსებული ამ ძალის წინაშე ინდივიდი უმწეოა, ერთადერთი გამოსავალი სრული კაპიტულაციაა, მარტოობის და შემოსაზღვრულობის დაძლევა მხოლოდ ამ აქტითაა შესაძლებელი.ინდივიდი კარგავს დამოუკიდებლობას, სანაცვლოდ კი უსაფრთხოებისა და უსასრულობასთან ზიარების განცდებს იძენს. ასეთ რელიგიაში მორჩილება უზენაესი სათნოებაა, ხოლო უმძიმეს ცოდვას დაუმორჩილებლობა წარმოადგენს. ამ დოქტრინებში ტანჯვის და დანაშაულის გრძნობები დომინირებენ. ავტორიტარულ რელიგიას ხშირად პოსტულატის სახით შემოაქვს აბსტრაქტული და შორეული იდეალი ("სიცოცხლე სიკვდილის შემდეგ", "კაცობრიობის კეთილდღეობა"), რომელსაც არანაირი კავშირი არ აქვს რეალური ადამიანების რეალურ ყოფასთან, და რომელსაც რელიგიური თუ საერო "ელიტა" ადამიანთა დიდი ჯგუფების სამართავად იყენებს. ასეთი სიმბოლოების საშუალებით ნებისმიერი მიზნის და ნებისმიერი მსხვერპლის გამართლებაა შესაძლებელი. ავტორიტარული რელიგიის კლასიკურ მაგალითად ფრომი კალვინის თეოლოგიას მიიჩნევს.

ჰუმანისტურ რელიგიაში სამყაროს ცენტრი ადამიანია. ამ კონცეფციის თანახმად, ადამიანმა საკუთარი გონი უნდა განავითაროს, რათა შეიცნოს მიმართება საკუთარ თავსა და გარე სამყაროს შორის. მან ადამიანები უნდა შეიყვაროს და ყველა ცოცხალი არსების ერთიანობა მოიაზროს და შეიგრძნოს. ჰუმანისტური რელიგია მიზნად ადამიანის დაუძლურებას კი არ ისახავს, პირიქით, მისი მიზანი ძლიერი ინდივიდია, რომელიც სამყაროს სიხარულით ეგებება. მთავარი სათნოება არა მორჩილებაა, არამედ თვითრეალიზაციაა. ღმერთი ასეთ რელიგიაში ადამიანის შესაძლებლობების ზღვრული სიმბოლოა; ის ადამიანზე ძალადობას და ბატონობას არ განასახიერებს. ჰუმანისტური რელიგიის მთავარ შემოქმედებად ფრომი ლაო-ძისბუდასსოკრატესიესო ქრისტესსპინოზას ასახელებს. მათი მოძღვრებები მხოლოდ დეტალებში განსხვავდებიან, ლაიტმოტივი კი ერთია: ადამიანის ამოცანა ჭეშმარიტების შემეცნებაა, ინდივიდი იმდენადაა ადამიანი, რამდენადაც მან ამ ამოცანის გადაჭრა შეძლო.იგი თავისუფალი უნდა იყოს; ადამიანი თვითმიზანია, და არა სხვა ადამიანების მიზნების მისაღწევად არსებული საშუალება. მის მთავარ მამოძრავებელ ძალას სიყვარული უნდა წარმოადგენდეს.

რაც ეხება ფსიქოანალიზს, მის დანიშნულებას, ფრომის აზრით, სამყაროს მიმართ სწორედ ასეთი,ჰუმანისტურ-რელიგიური დამოკიდებულების შექმნა წარმოადგენს. მაშასადამე, იგი მხოლოდ ავტორიტარულ რელიგიას უპირისპირდება. რელიგიას ემუქრება არა ფსიქოანალიზი, არამედ თანამედროვე ადამიანის საბაზრო ორიენტაცია. თანამედროვე ადამიანი უზენაეს მიზანს აღარ ეძებს, ის ეკონომიკური მანქანის ინსტრუმენტად გადაიქცა, რომლის ერთადერთი საზრუნავი წარმატების მიღწევაა.ეს უკანასკნელი მას ბედნიერებასთან აქვს გაიგივებული. საბაზრო ორიენტაციის პირობებში ადამიანი მხოლოდ გარკვეული ტიპის საქონელია, რომლის "ფასს" მის მიღმა არსებული, მისგან დამოუკიდებელი ფაქტორები განსაზღვრავენ, ასეთი ვითარება კი საზიანოა ინდივიდუალური თვითშეფასებისთვის. იქმნება ახალი ტიპის ადამიანი, რომლის ქცევას გაუცხოება და უმწეობა განსაზღვრავს. ამასთანავე, იგი კერპთაყვანისცემელია: მისი კულტის ობიექტებია სახელმწიფოს ინსტიტუტი, ავტორიტარული ბელადის ფიგურა, მეცნიერება და მის მიერ შობილი ტექნოლოგია და სხვ. ავტორიტარული და ჰუმანისტური ელემენტები ხშირად ერთი და იმავე რელიგიური ტრადიციის ფარგლებში თანაარსებობენ განუწყვეტლივი კონფლიქტის პირობებში.

ისტორია ადასტურებს, რომ რელიგიურ გამოცდილებას და საზოგადოების სოციალურ-ეკონომიურ და პოლიტიკურ სტრუქტურას შორის გარკვეული კორელაცია არსებობს, კერძოდ, იმ საზოგადოებაში, რომელსაც ადამიანთა მცირერიცხოვანი ძლევამოსილი ჯგუფი ძალისმიერი მეთოდებით მართავს,და რომელშიც შიშით შეპყრობილ ინდივიდს ძლიერი და დამოუკიდებელი განცდების უნარი დაქვეითებული აქვს, რელიგიის ავტორიტარული ფორმაა გაბატონებული. ჰუმანისტური რელიგიური გამოცდილება იქმნება იმ საზოგადოებებში, სადაც პიროვნება ან გრძნობს თავისუფლებას და პასუხისმგებლობას, ან თავისუფლებისთვის მებრძოლ უმცირესობაშია გაწევრიანებული. მსოფლიო რელიგიების ტრაგედია მდგომარეობს შემდეგში: თავის განვითარების ერთ—ერთ ეტაპზე ისინი მასობრივ ორგანიზაციებად ყალიბდებიან, მათ საკუთარი ბიუროკრატიული აპარატი უჩნდებათ, რის შემდეგ ისინი თავისუფლების პრინციპებს რყვნიან და არღვევენ. ადამიანი ეთაყვანება არა ღმერთს, არამედ სხვა ადამიანებს, რომლებმაც განაცხადეს, რომ უფალი მათი საშუალებით გამოხატავს თავის ნებას.

იხ. ვიდეო იტერვიუ ერიხ ფრომანთან



                              ფსიქოანალიზის მნიშვნელობა

კარლ გუსტავ იუნგი დასავლეთის კულტურაში ხედავს მწვავედ დასმულ პრობლემებს, რომლის გადაწყვეტა შესაძლებელია თუ მატერიალური და რაციონალური ფასეულობების მოთხოვა დაიკლებს.

"ჩვენთვის საინტერესო საკითხის შესწავლისას, უპირველეს ყოვლისა, ყურადღება უნდა მივაქციოთ თანამედროვე დასავლეთის ადამიანის სულიერ კრიზისს და ფსიქოანალიზს, როგორც ამ კრიზისის გადალახვის ერთ-ერთ იარაღს. დასავრულ კულტურას მიკუთვნებულ ადამიანთა უმრავლესობა ამა თუ იმ ხარისხით განიცდის ამ კრიზისის გავლენას, ამასთან თავად ამას სრულად ვერ აცნობიერებს, მიუხედავად ამისა, სპეციალისტები სავსებით ერთსულოვანნი არიან როგორც ამჟამინდელი კრიზისის არსებობის აღიარებაში, ისე მისი არსის განსაზღვრაში. ეს ფენომენი განისაზღვრება ცნებებით "შეუძოდ ყოფნა" ("malaise") "მოწყენილობა" ("ennui"), "საუკუნის დაავადება" ("maladie du siucle"), აქ ლაპარაკია ადამიანის აპათიაზე, ავტომატურობაზე, თვით გაუცხოვებაზე. სხვა ინდივიდებთან და ბუნებასთან კავშირის დარღვევაზე, რაციონალიზმი ადამიანის მიერ ყველაფრის სათავედ ითვლებოდა, სანამ მან უაღრესად ირაციონალური თვისებები არ შეიძინა, დეკარტის ეპოქამ დასაბამი მისცა აზროვნების და გრძნობების მკადიო განცალკევებას: აზროვნება რაციონალურია. ადამიანური პიროვნება, როგორც მხოლოდ ინტელექტის განსახიერება, მოწოდებულია ბუნებაზე კონტროლი განახორციელოს. არსებობის მიზანი ხდება სულ უფრო მეტი მატერიალური ფასეულობების წარმოება."

                                 ❤❤ ერიხ ფრომი - სიყვარლის ხელოვნება 1956❤❤



                                          ❤  სიყვარული❤

ყველა ეპოქაში და ნებისმიერ კულტურაში ადამიანის წინაშე ერთი და იგივე საკითხი დგას: ეს არის ადამიანს და სამყაროს შორის არსებული დისჰარმონიის დაძლევა, ინდივიდუალური შემოსაზღვრულობის დამარცხება და უნივერსუმთან ერთიანობის აღდგენა. სამყაროს ამ გამოწვევაზე ადამიანები სხვადასხვანაირად პასუხობენ: აგრესიით, ასკეტიზმით,შემოქმედებით, სიყვარულით, რწმენით.

იუნგის არქეტიპები

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        იუნგის არქეტიპები

პერსონაჟი ფინჩი To Kill a Mockingbird, რომელიც დასახელებულია ამერიკის კინოს ინსტიტუტის მიერ ყველა დროის უდიდეს კინო გმირად, არქეტიპების მიხედვით ასრულებს სამ როლს: მამა, გმირი, და იდეალისტი.

რქეტიპების ჰიპოტეზის წარმოშობა ჯერ კიდევ პლატონის ეპოქას მიეკუთვნება. თვითონ გამოჩენილი ფსიქიატრი კარლ იუნგი არქეტიპებს ადარებდა პლატონის ეიდოსს. პლატონის იდეები წარმოადგენს წმინდა სულიერ (მენტალურ) ფორმებს, რომლებიც სულში იქნა ჩაბეჭდილი ამ უკანასკნელის სამყაროში მოვლენამდე. იუნგის არქეტიპები შესაძლოა განვიხილოთ, როგორც პლატონის ფორმების თეორიაში აღწერილი ფორმების ფსიქოლოგიური ეკვივალენტი.

იუნგის მიხედვით, არქეტიპები წარმოადგენენ უნივერსალურ თანდაყოლილ ფსიქოლოგიურ განპირობებულობებს (დისპოზიციებს), რომლებიც ქმნიან იმ სუბსტრატს, რომლისგანაც შემდგომ წარმოიშობა ადამიანის გაუთვითცნობიერებელი გამოცდილების ძირითადი სიმბოლოები. არსებობს ოთხი უნივერსალური არქტიპი: შინაგანი „მე“, აჩრდილი, ანიმა ან ანიმუსი და პერსონა. იუნგის მიხედვით, არქეტიპი, მიუხედავად მისი გამოხატულების ცვალებადობისა არასდროს არ კარგავს თავის არსს და წარმოადგენს ე.წ. ინსტინქტურ ტენდენციას.

არქეტიპები ქმნიან დინამიურ სუბსტრატს, რომელიც საერთოა მთელი კაცობრიობისთვის და სწორედ ამ სუბსტრატის საფუძველზე ხდება ცალკეული ინდივიდის ცხოვრებისეული გამოცდილების აგება, რაც გამოიხატება ინდივიდუალური ფსიქოლოგიური მახასიათებლების შენებაში.

                                                        

ტარდება  ინიციატივის ცერემონია პაპუა -ახალ გვინეაში

შინაგანი „მე“ - წარმოადგენს არქტიპს, რომელიც გამოიხატება ინდივიდის ქვეცნობიერების და ცნობიერების უნიფიკაციაში (გაერთიანებაში). შინაგანი „მე“-ს წარმოქმნას ადგილი აქვს იმ პროცესის მიმდინარეობისას, რომელიც ცნობილია "ინდივიდუაციის" სახელწოდებით და ეს უკანასკნელი გამოიხატება იმაში, რომ ადგილი აქვს ინდივიდის პიროვნების სხვადასხვა ასპექტის გაერთიანებას. იუნგი შინაგანი „მე“-ს ხშირად გამოხატავდა წრეწირის, კვადრატის ან მანდალას სახით.

აჩრდილი - წარმოადგენს არქეტიპს, რომელიც მოიცავს სექსუალურ და სასიცოცხლო ინსტიქტების ერთობლიობას. აჩრდილი არსებობოს, როგორც ქვეცნობიერის ნაწილი და მოიცავს დათრგუნულ იდეებს, სისუსტეებს, სურვილებს, ინსტინქტებს და ნაკლოვანებებს. ეს არქეტიპი ხშირად მოიხსენიება, როგორც ფსიქიკის ბნელი მხარე, რომელიც განასახიერებს ველურობას და ქაოსს. იუნგის მიხედვით ასეთი ლატენტური პროცესები ყველა ჩვენგანისათვის არის დამახასიათებელი, თუმცა, ხშირად ადამიანები ამ თვისების თავის თავში არსებობას უარყოფენ და მათ მხოლოდ სხვებს მიაკუთვნებენ.

ანიმა ან ანიმუსი - ანიმა არის მდერობითის სახე მამრის ფსიკიკაში, ხოლო ანიმუსი - მამრობითის სახე მდედრის ფსიქიკაში. ანიმა და ანიმუსი წარმოადგენს ჩვენ „ნამდვილ ეგოს“, განსხვავებით იმ სახისგან, რომელსაც ჩვენ სხვებს ვიჩვენებთ; იგი წარმოადგენს კრებით გაუთვითცნობიერებელთან კომუნიკაციის პირველად წყაროს. ანიმას და ანიმუსის ერთიანობა ცნობილია, როგორც ან „მარჩიელი წყვილი“ და განასახიერებს დამთავრებულობას, უნიფიკაციას, სიმთლიანეს.

პერსონა - ეს არქეტიპი წარმოადგენს იმას განსახიერებას, თუ როგორ წარვუდგენთ ჩვენს თავს გარე სამყაროს. სიტყვა „პერსონა“ ლათინური სტყვაა და ითარგმნება როგორც ნიღაბი. პერსონა წარმოადგენს ბევრ სხვადასხვა სოციალურ ნიღაბს, რომლებსაც ჩვენ ვანაცვლებთ სხვადასხვა სიტუაციაში და სხვადასხვა ჯგუფებთან ურთიერთობის დროს. იგი მოქმედებს მხოლოდ იმიტომ, რომ დაიცვას ჩვენი ეგო უარყოფითი იმიჯისგან. იუნგის მიხედვით პერსონა შეიძლება წარმოჩნდეს სიზმრებში თუ ოცნებებში სხვადასხვა ფორმით.

იხ. ვიდეო

უნგის მიხედვით, არსებული არქეტიპების რაოდენობა არ არის მუდმივი ან ფიქსირებული. ბევრი სხვადასხვა არქეტიპი შესაძლოა გაერთანდეს ან ერთმანეთი გადაფაროს დროის ნებისმიერ მომენტში. ქვემოთ მოყვანილია მხოლოდ რამდენიმე ასეთი არქეტიპის მაგალითი:

  • მამა - ავტორიტეტული პიროვნება; მრისხანე; ძლიერი.
  • დედა - აღმზრდელი; კომფორტული.
  • ბავშვი - უმწიკვლოებისკენ მიისწრაფება; გადარჩენა.
  • ბრძენი - ხელმძღვანელობა; ცოდნა.
  • გმირი - ჩემპიონი; დამცველი; მშველელი.
  • ქალწული - უცოდვილობა; სურვილი; სიწმინდე.
  • ტრიქსტერი - მოღალატე; მატყუარა; პრობლემების შემქმნელი


აზერბაიჯან-ირანული ურთიერთობა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

    აზერბაიჯან-ირანული ურთიერთობა

სანამ დავიწყებდეთ ირან აზერბაიჯანის ურთიერთობაზე საუბარს  მანადე ეხლანდელი ურთიერთობა ახალი გეოპოლიტიკურ კონტექსტში სულ სხვა ეტაპზე გადავიდა  განსაკუთრებით ყარაბაღიში წამრამტებების შემდეგ და დაძაბულობა პიკს აღწევს.  საზღვარი აზერბაიჯნასა და იარნს შორის შეადგენს 689კმ-ს. აზერბაიჯან-ირანული ურთიერთობა გამოიხატება სპეციფიკური განსაკუთრებულობით. შედეგად მე19 საიკუნეში რუსეთ-ირანის 1828წ-ის ომის შედეგად აზერბაიჯანული ხახლი საზღვის  ორივე მხარეს დარჩენენ რუსულ-ირანული საზღვარზე. თვითონ აზერებაიჯანელბს იარანთან გააჩნით ღრმა ისტორიულ-კულტურული კავშირები იქამდე საერთო სოციალური ფონიც. მისახლეობის ძირითადი  უმრავლესობა წარმოადგენს შიიტურ ისლამს, რამაც უშულოდ იმოქმედა მსგავსი ტრადიციაებზე.
ჩრდ.  ირანის ჩრდილოეთით მცხოვრები მილიონობით აზერბაიჯანელი (ახლა ირანში სამჯერ მეტი აზერბაიჯანელია ვიდრე თავად აზერბაიჯანში) ირანს ეშინია სეპარატისტული მოძრაობის გაჩენის. ამიტომ, რიგი ექსპერტების აზრით, ირანი აზერბაიჯანს პოტენციურ პრობლემად მიიჩნევს და სომხეთი ამ საკითხში შეიძლება ირანის მნიშვნელოვანი მოკავშირე გახდეს. ირანისთვის სომხეთთან მეგობრობა ხდება ქრისტიანულ სამყაროსთან ურთიერთობის გაუმჯობესებისა და აზერბაიჯანზე ზეწოლის საშუალება. ამრიგად, ირანი ძირითადად პოლიტიკურ და ეკონომიკურ დახმარებას უწევს სომხეთს, აუფასურებს თურქეთისა და აზერბაიჯანის ბლოკადას
იხ. ვიდეო ცუდი ახალი ამბები კრემლისთვის
კონფლიქტის საწყისი წერტილი იყო 2021წ-ს ზერბაიჯანული პოლიციის მიერ სექტემბერში დაკავება მძიმე მანქანების ორი ირანელი მძღოლის მიერ M -2 სახელმწიფოთაშორის მაგისტრალზე ირანი სომხეთთან, მის ცალკეულ მონაკვეთზე (გორისი - კაპანი სომხეთის სიუნიკის რეგიონში), რომელიც ომის შედეგად ბაქოს კონტროლის ქვეშ მოექცა. თეირანის მოთხოვნა თავისი მოქალაქეების დაუყოვნებლივ გათავისუფლების თაობაზე უგულებელყო აზერბაიჯანულმა მხარემ. მალე ირანმა, წვრთნების საფარქვეშ, დამატებითი ჯარები განათავსა ჩრდილო -დასავლეთ რეგიონში, აზერბაიჯანის საზღვართან (სადაც კომპაქტურად ცხოვრობენ ეთნიკური აზერბაიჯანელები) . ცოტა მოგვიანებით, ირანულმა მხარემ გადაწყვიტა დახუროს თავისი საჰაერო სივრცე აზერბაიჯანის საჰაერო ძალების თვითმფრინავების მიერ ნახჭევანში მიწოდებისთვის, სადაც აზერბაიჯანისა და თურქეთის შეიარაღებული ძალების სარსილმაზ კარდესლიკის ერთობლივი წვრთნები - 2021 ("ურყევი ძმობა - 2021") იყო. გაიმართა 5 -დან 8 ოქტომბრამდე. ისლამური რევოლუციის გვარდიის კორპუსის (IRGC) ხელმძღვანელობამ პირდაპირ განაცხადა, რომ ისინი არ შეეგუებიან პანთურქიზმის განხორციელებას რეგიონში, ხოლო ირანმა გააკეთა განცხადება, რომ ის არასოდეს დაუშვებს "რეგიონის (პოლიტიკური) რუქის შეცვლას" ". ირანს ასევე სურს ისრაელი სპეციალისტების გაძევება აზერბაიჯანიდან, რომლებიც დაეხმარნენ ბაქოს სომხეთთან ომის მომზადებაში, "ასწავლეს აზერბაიჯანელებს თანამედროვე ომის მეთოდები". დიპლომატიური კორპუსის წარმომადგენლები და ირანის სამხედრო სარდლობა ასევე მიუთითებენ აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ირანის ჩრდილოეთ საზღვრებთან მიმდებარედ, სხვადასხვა ტერორისტული ელემენტები - ბოევიკები, რომლებიც თურქეთმა სირიიდან რეგიონში გადაიყვანა ყარაბაღში ომის დროს, 2020 წლის შემოდგომაზე. ოქტომბრის დასაწყისში არაბულმა გაზეთმა „ელაფმა“ გაავრცელა ინფორმაცია აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ისრაელის საჰაერო ძალების F-35 მებრძოლების განლაგების შესახებ მუდმივი განლაგების მიზნით; მებრძოლების გადაცემა განხორციელდა ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების მკვეთრი გაუარესების პერიოდში და ბრალდებები აზერბაიჯანის წინააღმდეგ მის ტერიტორიაზე ისრაელის ძალების განლაგების შესახებ ; აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ი. ალიევმა ადრე უარყო ირანის ბრალდებები ისრაელის ყოფნის შესახებ ამიერკავკასიის უდიდესი რესპუბლიკის ტერიტორიაზე და მოითხოვა თეირანისგან შესაბამისი მტკიცებულება.
იხ. ვიდეო
ირანის ტერიტორიაზე ცხოვრობენ აზერბაიჯანელები, რომლებიც არიან ქვეყნის სიდიდით მეორე ეროვნება და რამდენიმე ასეული ათასი ტალიში, რომლებიც ენობრივად ახლოს არიან სპარსელებთან. ორ სახელმწიფოს შორის პრობლემები წარმოიქმნება ირანის აზერბაიჯანელების სოციალურ-პოლიტიკურ სტატუსზე, აზერბაიჯანსა და ისრაელსა და ირანს შორის ორმხრივ კარგ ურთიერთობაზე სომხეთთან. თუმცა, პრობლემების არსებობის შემთხვევაშიც კი, ორივე სახელმწიფო ცდილობს ხაზი გაუსვას მათი ურთიერთობების "ძმურ" ხასიათს. ასე რომ, ერთხელ, ირანის ელჩმა აზერბაიჯანში მუჰამედბაგირ ბაჰრამი, ორ ქვეყანას შორის არსებულ პრობლემებზე საუბრისას, ბაქოში გამართულ პრესკონფერენციაზე განაცხადა, რომ "გაუგებრობაც კი შეიძლება წარმოიშვას ოჯახში".






ლუსი (კოსმოსური აპარატი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                  ლუსი (კოსმოსური აპარატი)

Lucy  - დაგეგმილი მისია ნასა მიერ კვლევებისთვის გამკუთვნილი იუპიტერია ტრაინული ასტეროიდების კვლევებისთვის, რ-იც მოძრაობენ  60° და იუპიტერის შემდეგ გაშვებაგახორციელდა 2021წ-ის 16 ოქტომბერს.
2017წ-ის 4 იანვარს ლუსი შეირჩა ფსიხიას მისიასას ნაცვლად, როგორც NASA– ს პროგრამის Discovery Missions შესაბამისად 13 და 14 შესაბამისად. მისიას ჰომინიდ ლუსიის ჩონჩხის საპატივცემულოდ დაერქვა, რადგან ტროას შესწავლას შეუძლია გამოავლინოს "პლანეტის ფორმირების ნამარხი": მასალები, რომლებიც მზის სისტემის ადრეულ ისტორიაში გაერთიანდა პლანეტებისა და სხვა სხეულების შესაქმნელად (თავად ავსტრალოპითეკმა დაარქვა ბითლზის სიმღერის სახელი - "ლუსი ცაში ბრილიანტებით", ინგლ. ლუსი ცაში ბრილიანტებით).
იხ. ვიდეო lucy lainches on atlas V
ლუსი იყო ნომინირებული შემდგომ მისიაზე (აღმოჩენებზე) Discovery Program- ზე, რომელიც დაიხურა 2015 წლის თებერვალში. წინადადებები მზად უნდა ყოფილიყო 2021 წლის ბოლოსთვის. სულ მიღებულია 28 წინადადება.
2015 წლის 30 სექტემბერს, ლუსი შეირჩა როგორც ხუთი მისიიდან ერთ-ერთი, რომელთაგან თითოეულმა $ 3 მილიონი მიიღო უფრო სიღრმისეული კვლევისა და კონცეფციის ანალიზისათვის. მისი ფინალისტები იყვნენ DAVINCI, NEOCam, Psyche და VERITAS. 2017 წლის 4 იანვარს, ხუთი წინადადებადან ორი - "ლუსი" და "ფსიქიკა" შეირჩა შემუშავებისა და გასაშვებად. 2019 წლის 31 იანვარს ნასამ გამოაცხადა, რომ ლუსი 2021 წლის ოქტომბერში დაიწყებს რაკეტას Atlas V 401 კეიფი კანავერალიდან (ფლორიდა, აშშ). გაშვების მთლიანი ღირებულება შეფასებულია 148.3 მილიონ აშშ დოლარად. 2019 წლის 13 თებერვალს SpaceX– მა გააპროტესტა კონტრაქტის მინიჭება და განაცხადა, რომ მას შეეძლო ლუსი იმავე ორბიტაზე მოექცია „მნიშვნელოვნად დაბალი ღირებულებით“. 4 აპრილს SpaceX– მა გააუქმა პროტესტი
იხ. ვიდეო



ასაკი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                                  ასაკი ჯორჯიონე. სამი ასაკის კაცი. 1500-1510 წწ. პალაცო...