четверг, 24 февраля 2022 г.

რობერტ შეკლი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           რობერტ შეკლი

(ინგლ. Robert Sheckley; დ. 16 ივლისი1928 — გ. 9 დეკემბერი2005) — ამერიკელი მწერალი. პოპულარობა მოიპოვა სამენცნიერო ფატასტიკის ჟანრის ნაწარმოებების შექმნით. დაწერილი აქვს ასობით მოთხრობა და რამდენიმე რომანი. 2005 წლის 9 დეკემბერს მწერალი 77 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

რობერტ შეკლი 1928 წლის 17 ივლისს დაიბადა ნიუ-იორკში. ადრეულ ბავშვობაში დაიწყო წიგნების კითხვა და ბავშვობიდან ოცნებობდა მწერლობაზე. სკოლის დამთავრების შემდეგ ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში ჩააბარა და ჰუმანიტარულ დისციპლინებს დაეუფლა. კორეაში ომშიც იმყოფებოდა, მაგრამ ფრონტზე არ უბრძოლია — გადამწერად მსახურობდა.

1950-იანი წლების დასაწყისიდან პირველი მოთხრობების წერა დაიწყო, რომლებსაც სამეცნიერო-ფანტასტიკურ ჟურნალებს სთავაზობდა და დიდი მოწონებითაც სარგებლობდა მკითხველებს შორის. როგორც მოგვიანებით ერთ-ერთ ინტერვიუში აღიარა, ის წლები ყვეელაზე ბედნიერი იყო მის ცხოვრებაში. მას მიაჩნდა რომ მხოლოდ სამეცნიერო ფანტასტიკა „ანიჭებს შემოქმედს სრულ თავისუფლებას“.

შეკლიმ მალევე გაითქვა სახელი, კოლეგები და კრიტიკოსები მას 1950-1960-იანი წლების საუკეთესო ფანტასტად მიიჩნევენ და მრავალი ჯილდო აქვს მიღებული. მისი მოთხრობები იმ დროის ყველაზე ცნობილ ჟურნალებში იბეჭდებოდა. სულ შეკლიმ 15 რომანი და 400-ზე მეტი მოთხრობა დაწერა, რომლებმაც 9 საავტორო კრებული შეადგინა.

ბოლო წლებში მწერალი იბიცაზე ცხოვრობდა მეხუთე ცოლთან ერთად. ნაკლებს წერდა, ხშირად ავადმყოფობდა და მატერიალურ სიდუხჭირესაც განიცდიდა. 2005 წელს უკრაინაში იმყოფებოდა მიწვევით. გაცივდა და ასაკიდან გამომდინარე, მისი მდგომარეობაც მკვეთრად გაუარესდა, ავადმყოფობას თავი ვეღარ დააღწია და ტვინის ანევრიზმის გართულების შედეგად, 2005 წლის 9 დეკემბერს 77 წლის ასაკში გარდაიცვალა.

იხ.ვიდეო - Роберт Шекли. Дипломатическая неприкосновенность - На планету Земля прибывает полномочный посол космической империи, которая охватывает половину Галактики, с предложением вступить в их сообщество. Но у людей складывается впечатление, что это не предложение, а требование. И тогда принимается решение об уничтожении посла. Легко сказать, непросто сделать… - კოსმოსური იმპერიის სრულუფლებიანი ელჩი, რომელიც მოიცავს გალაქტიკის ნახევარს, ჩამოდის პლანეტა დედამიწაზე, რათა შეუერთდეს მათ საზოგადოებას. მაგრამ ადამიანებს ექმნებათ შთაბეჭდილება, რომ ეს არ არის წინადადება, არამედ მოთხოვნა. შემდეგ კი მიიღება გადაწყვეტილება ელჩის განადგურების შესახებ. ადვილი სათქმელი, ძნელი გასაკეთებელი...







среда, 23 февраля 2022 г.

ტერმინატორი (ფილმი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     ტერმინატორი (ფილმი)

 (ინგლ. The Terminator) — 1984 წელს ხანგრძლივობა - 108წთ, ბიუჯეტი - 6 400 00$ გადაღებული ფანტასტიკური და მძაფრსიუჟეტიანი ფილმი. რეჟისორის და სცენარის თანადამწერი ჯეიმზ კამერონი. მთავარ როლებში არიან არნოლდ შვარცენეგერილინდა ჰამილტონი და მიჰაელ ბიენი. ფილმს თან მისდევს 3 გაგრძელება. ტერმინატორის ინდუსტრია მოიცავს სატელევიზიო სერიალს და ვიდეო თამაშებს.

2008 წელს ტერმინატორი აირჩიეს კონგრესის ბიბლიოთეკის ფილმთა რეგისტრში, როგორც: „კულტურალად, ისტორიულად ან ესთეტიკურად გამოჩენილი“

სიუჟეტი - ახალგაზრდა ქალი, სახელად სარა კონორი აღმოაჩენს რომ მას მისთვის უცნობი უმოწყალო მკვლელი დასდევს მოსაკლავად (არნოლდ შვარცენეგერი როლში) რომელიც ქალაქში ეძებს და კლავს ყველა ქალს ვისაც სარა კონორი ჰქვია. მაგრამ სარასთან მიდის კაილ რისი (მაიკლ ბიენი მის როლში) და უხსნის საქმის ვითარებას: მომავალში ხელოვნური ინტელექტი სახელად „სკაინეტი“ რომელსაც სამხედროები შექმნიან სტრატეგიული მიზნების გადასაწყვეტად, მოულოდნელად თვითმართვადი გახდება და ამის გამო ადამიანები გადაწყვეტენ მის გამორთვას. მაგრამ სკაინეტი, რომლის განკარგულებაშია მძლავრი რობოტები გადაწყვეტს ადამიანებისათვის ომის გამოცხადებას და დაიწყებს ბირთვულ ომს რომელიც საბოლოოდ ადამიანებსა და მანქანებს შორის ომში გადაიზრდება. მაგრამ ადამიანები, რომელთაც ჯონ კონორი ხელმძღვანელობს თანდათანობით იგებენ ომს და სკაინეტი მიმართავს უკანასკნელ საშუალებას-იყენებს დროის მანქანას და წარსულში აგზავნის ტერმინატორს, მძლავრ მკვლელ მანქანს იმისათვის, რომ მოკლას მისი მთავარი მტრის - ჯონ კონორის დედა - სარა კონორი და არ მისცეს საშუალება ჯონ კონორს გამოჩნდეს მომავალში. ჯონ კონორიც თავის მხრივ დედის დასაცავად აგზავნის მის ერთ-ერთ თანამებრძოლს, კაილ რისს.„

იხ. ვიდეო  - Терминатор 1984. The Terminator USA 1984. Полный фильм.



კაილ რისის მისიაში მთავარი სირთულე იმაში მსგომარეობს რომ მას ბრძოლა უხდება მეტად მძლავრი მანქანის წინააღმდეგ რომლის განადგურება საკმაოდ ძნელია. რადგან დროში მოგზაურობა საშუალებას არ იძლევა რაიმე იარაღის წამოღების საშუალებას მომავლიდან, რისი ჩამოდის შიშველი და უაირაღო, ხოლო 80-იანი წლების ცეცხლსასროლი იარაღი ნაკლებად ეფექტურია ტერმინატორის წინააღმდეგ. ამას გარდა ტერმინატორი დაფარულია ცოცხალი ტყავით რაც ძალიან აძნელებს მის გარჩევას ადამიანებისგან. ეს თითქმის შეუძლებელს ხდის 80-იან წლებში რომ ვინმე დაარწმუნო მტერი არსებითად ძალიან განვითარებული მანქანაა.

ტერმინატორი 1984 წელში ჩამოსვლისთანავე სწრაფად შოულობს ტანისამოსს და იარაღის არსენალს და საქმეს შეუდგება. ის კლავს პირველ ორ სარა კონორს რომელთა მისამართებს ტელეფონის წიგნში აღმოაჩენს. სარას სახლში მისვლისას ტერმინატორი სარას ორ მეგობარსაც კლავს. იგი შემდგომ აღმოაჩენს რომ სარა ღამის კლუბ Tech Noir-ში იმყოფება სადაც იგი პოლიციას ელოდება. ტერმინატორი სწრაფად გაეშურება ამ კლუბში და ცდილობს სარას მოკვლას მაგრამ კაილ რისი მას გზაზე ეღობება. ხანმოკლე სროლის და დევნის შემდეგ ტერმინატორი ძალით იტაცებს პოლიციის მანქანას და დაედევნება გაქცეულებს.

მანქანების სადგომში მალვისას რისი დაწვრილებით უხსნის სარას საქმის არსს. მაგრამ ტერმინატორი სწრაფად მიაგნებს მათ და ქალაქის ქუჩებში დევნა-სროლის შემდეგ ტერმინატორის მანქანა დაიმტვრევა, ხოლო სარას და რისს პოლიცია აკავებს. პოლიციის განყოფილებაში სარა ლეიტენანტ ტრაქსლერის და სერჟანტ ვუკოვიჩის მზრუნველობის ქვეშაა, ხოლო რისის დაკითხვას აწარმოებს კრიმინალური ფსიქოლოგი დოქტორი სილბერმანი, რომელიც ასკვნის რომ რისის „ჰალუცინაციები“ საოცრად ჩახლართულია და ისეთნაირადაა მოწყობილი რომ დამამტკიცებელი საბუთები არ სჭირდება და რომ რისის „ჰალუცინაციებზე“ კარიერის გაკეთებაც კი შეიძლება. ამასობაში ტერმინატორი დაკავებულია სროლის დროს დაზიანებული ნაწილების-მარჯვენა ხელის და თვალის შეკეთებით და ამის შემდეგ მიაშურებს პოლიციის განყოფილებას.

ტერმინატორი მიდის პოლიციის განყოფილებში და კითხულობს სარას, ასაღებს რა თავს მის მეგობრად. მორიგისგან პასუხის მიღების შემდეგ რომ სარას ნახვა ახლა არ შეიძლება, ტერმინატორი ამბობს „მე დავბრუნდები“ ( „I'll be back“) რომელიც ძალიან ცნობილი ფრაზა გახდა შემდეგში. ტერმინატორი სწრაფად ტოვებს პოლიციის შენობას მაგრამ ერთი წუთის მერე მის კარებს შეანგრევს მანქანით და მორიგეს გაჭყლიტავს. ტერმინატორი გადმოდის მანქანიდან და იწყებს პოლიციელების განადგურებას. ამასობაში რისი ახერხებს მისი კამერიდან გაქცევას და სარასთან მისვლას სანამ მას ტერმინატორი მიაგნებდეს და ორივენი გაქცევით შველიან თავს.

სანამ ორივენი იმალებიან ერთ-ერთ მიყრუებულ ადგილას ქალაქგარეთ, ფილმში ჩვენ ვხედავთ რისის წარსულს (ანუ 1984 წლისათვის-მომავალს) მოგონებების სახით. ამ, ბირთვული ომის შემდეგ სამყაროში, ერთ მომენტში ჩანს სარას ფოტოსურათი რომელიც რისს ჰქონდა. ეს ფოტოსურათი მოგვიანებით დაიწვება ტერმინატორების შეტევის შედეგად.

მეორე დღეს სარა და რისი სასტუმროში პოულობენ თავშესაფარს სადაც რისი ამზადებს თვითნაკეთ ყუმბარებს, ამ დროს სარა მასთან სასიყვარულო ურთიერთობას გააბამს. მოგვიანებით ტერმინატორი მიაგნებს მათ და მისდევს მოტოციკლეტით ქალაქის ქუჩებში სადაც ახერხებს დაჭრას რისი. სარა ახერხებს გადმოაგდოს ტერმინატორი მოტოციკლეტიდან მაგრამ ამასობაში მისი მანქანაც ამოყირავდება. ტერმინატორი ხელში ჩაიგდებს სატვირთო მანქანა-ტანკერს და მისი საშუალებით მისდევს ორივეს. მძიმედ დაჭრილი რისი ახერხებს ტანკერის აფეთქებას მისი თვითნაკეთი ყუმბარით. ტერმინატორი იწვება აფეთქების შედეგად.

სანამ სარა და რისი ფიქრობენ რომ ტერმინატორი განადგურებულია, მისი ლითონის ჩონჩხი (უკვე ტყავის გარეშე რომელიც მას გარედან ეკვროდა და რომელიც დაიწვა აფეთქების შედეგად) წამოიმართება ცეცხლიდან და კვლავ მისდევს მათ ქარხანაში. რისი ახერხებს ბოლო თვითნაკეთი ყუმბარის მეშვეობით ტერმინატორის აფეთქებას მაგრამ თვითონაც იღუპება ამ დროს. სანამ სარა რწმუნდება რომ რისი მკვდარია, ტერმინატორის ზედა ნაწილი რომელიც ჯერ კიდევ ფუნქციონირებს მისდევს სარას, მაგრამ სარა ბოლოსდაბოლოს ახერხებს მის გაჭყლეტვას ჰიდრავლიკურ წნეხში.

ფილმის ბოლოში ჩანს ორსული სარა რომელიც მექსიკაში მოგზაურობს. იგი მაგნიტოფონზე იწერს თავის აზრებს რომელთაც იგი აპირებს რომ მოუყვეს თავის შვილს (სწორედ იგია ჯონ კონორი) მისი მომავალი ცხოვრების შესახებ. სარას მონოლოგიდან ჩანს რომ სწორედ კაილ რისია სარას ბავშვის მამა. სანამ სარას მანქანა ივსება ბენზინით, პატარა მექსიკელი ყმაწვილი სურათს გადაუღებს მას მოულოდნელად და სთხოვს რომ იყიდოს იგი ხუთ დოლარად. ფილმიდან ჩანს რომ ეს სწორედ ის სურათია რომელიც რისს ჰქონდა ნანახი მომავალში. შემდეგ ყმაწვილი ამბბობს რომ ქარიშხალი ახლოვდება რაზეც სარა ამბობს „ვიცი“ და დაძრავს მანქანას.

იხ. ბმულზე ქართულად კონოს







вторник, 22 февраля 2022 г.

არნოლდ შვარცენეგერი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     არნოლდ შვარცენეგერი

შრარცგნერი 2019წ San Diego Comic-Con International ფილმის "Terminator: Dark Fate" სარეკლამო ტურის ფარგლებში. 

(გერმ. Arnold Alois Schwarzenegger; დ. 30 ივლისი1947) — ავსტრიული წარმოშობის ამერიკელი კულტურისტიმსახიობი, ბიზნესმენი და პოლიტიკოსიკალიფორნიის 38-ე გუბერნატორი 2003-2011 წლებში.

სახელი გაითქვა ფილმებით: „ბარბაროსი კონანი“„ტერმინატორი“„მტაცებელი“ და „ტერმინატორი-2: განკითხვის დღე“.

ოდიბილდინგში არაერთი ჯილდოს მფლობელი, მათ შორის "მისტერ ოლიმპიას" ტიტულის შვიდგზის მფლობელი. Arnold Classic კონკურსის ორგანიზატორი.

კინოში ის ყველაზე ცნობილია T-800 Terminator-ის როლით ტერმინატორის სერიალში (1984-2019). მან ასევე ითამაშა უამრავ სხვა ფილმში თავისი სამსახიობო კარიერის განმავლობაში, როგორიცაა ჰერკულესი ნიუ იორკში (1970), დარჩი მშიერი (1976), კონან ბარბაროსი (1982), კონან გამანადგურებელი (1984). , "წითელი სონია" (1985 წ.). ), "კომანდო" (1985), "არა კომპრომისი" (1986), "მტაცებელი" (1987), "რბენი კაცი" (1987), "წითელი სიცხე" (1988), "ტყუპები" (1988), სრული გახსენება (1990 წ. ), საბავშვო ბაღის პოლიციელი (1990), ბოლო მოქმედების გმირი (1993), ნამდვილი ტყუილი (1994), უმცროსი (1994), საშლელი (1996), "საშობაო საჩუქარი" (1996), "ბეტმენი და რობინი" (1997), „გმირის დაბრუნება“ (2013) და სხვა. აქვს არაერთი ჯილდო კინოში. 
იხ. ვიდეო - არნოლდ შვარცენეგერი - ამერიკელი კინომსახიობის, კულტურისტის და პოლიტიკოსის შთამბეჭდავი ციტატები - არნოლდ ალოის შვარცენეგერი – ავსტრიული წარმოშობის ამერიკელი კინომსახიობი, კულტურისტი და რესპუბლიკელი პოლიტიკოსია. მან აღიარება მოიპოვა მთავარი როლით ფილმში „ტერმინატორი“, ასევე ფილმებში „კონან–ბარბაროსი“, "მორბენალი ადამიანი", "ნამდვილი ტყუილი", "ტყუპები", "უმცროსი" და სხვა. ის ტიტულების "მისტერ სამყარო" (ხუთჯერ) და "მისტერ ოლიმპია" (შვიდჯერ) მფლობელია. 2003 წელს იგი გახდა კალიფორნიის შტატის 38-ე გუბერნატორი.
არნოლდ შვარცენეგერმა ფილმებში მსახიობობა 1969 წელს დაიწყო, ისევე როგორც მისმა ბევრმა კერპმა, როგორიცაა რეგ პარკი და სტივ რივზი. მისი პრობლემა თავდაპირველად იყო ძალიან ბევრი კუნთოვანი მასა, რომელიც ფილმისთვის არაბუნებრივი ჩანდა და ძლიერი გერმანული აქცენტი, რის გამოც მას მოუწია გრძელი რთული დიალოგების თავიდან აცილება. რიგი ფილმებისთვის არნოლდს წონის საგრძნობლად დაკლება მოუწია. სამსახიობო გაკვეთილებს ატარებს და აქცენტისგან თავის დაღწევას ცდილობს. Predator-ის დირექტორი ჯონ მაკტიერნანი აღნიშნავს: ”ამ ბიჭს შეუძლია: მითხრეს, რომ მინიმუმ ოცი დრო დასჭირდებოდა მასთან მუშაობას და მათ სჭირდებათ სამი ან ოთხი. ის სწრაფად სწავლობს“.

შვარცენეგერის პირველი სამსახიობო ნამუშევარი კინოში იყო ფილმი ჰერკულესი ნიუ-იორკში (1970). ეს იყო ერთადერთი ფილმი, სადაც არნოლდს მიაწერდნენ არა საკუთარი გვარით, არამედ ფსევდონიმით Arnold Strong (პროდიუსერმა გადაწყვიტა, რომ გვარი "შვარცენეგერი" ინგლისურად არ ჟღერდა კარგად). შემდგომში შვარცენეგერმა ამ ფილმს კინოში ყველაზე საძაგელი ნამუშევარი უწოდა.

არნოლდ შვარცენეგერის მონაწილეობით პირველი ფილმები საზოგადოებამ თავშეკავებულად მიიღო; წარმატება მოვიდა კონან ბარბაროსის შემდეგ (1982). დიდი ხნის განმავლობაში, არნოლდის ჰონორარი, თუმცა, შედარებით მცირე რჩება, მაგრამ ფილმების შემდეგ, როგორიცაა "Total Recall" (1990) და "Terminator 2" (1991), ისინი მნიშვნელოვნად იზრდება (ამ ფილმებიდან მეორეზე გადასახადი 20 მილიონი დოლარი იყო. , ხოლო „ტერმინატორი 3“-სთვის (2003) - 30 მილიონი დოლარი, რაც კინოინდუსტრიაში რეკორდი იყო.

ყოფილ ბოდიბილდერს მიენიჭა არაერთი პრესტიჟული ჯილდო. ამავდროულად, მსახიობი ხდება ოქროს ჟოლოს ანტი-პრემიის მფლობელი 8 ნომინაციით.

კრიტიკოსები ამბობენ, რომ აირონ არნის სამსახიობო ოსტატობა სასურველს ტოვებს და ის გაურბის ხანგრძლივ, რთულ დიალოგს; კომიკოსმა რობინ უილიამსმა აღნიშნა, რომ „არნოლდ შვარცენეგერზე ნაკლები სიტყვა მხოლოდ შოტლანდიელმა კოლი ლასიმ თქვა“.

იმისათვის, რომ თავი დააღწიოს რკინაბეტონის მკვლელის იმიჯს, რომელიც მთელი ფილმის განმავლობაში წარმოთქვამს ხუთ ან ექვს ფრაზას, არნოლდი იწყებს მსახიობობას კომედიურ ფილმებში. ზოგიერთ მათგანს, მათ შორის პირველს, „ტყუპებს“ (1988), ის საერთოდ არ ითხოვს საფასურს, გაყიდვების პროცენტით შემოიფარგლება.

კომედია "უკანასკნელი მოქმედების გმირი" ხდება არნოლდის პაროდია საკუთარი თავისა და "ტერმინატორის" გამოსახულების შესახებ.

შვარცენეგერის შემდგომ ფილმებს - "მსოფლიოს დასასრული", "მე-6 დღე" და "ანაზღაურება" - კრიტიკოსები და მაყურებლები საკმაოდ თავშეკავებულად შეხვდნენ. 2003 წელს გამოვიდა დიდი ხნის ნანატრი გაგრძელება Terminator 3: Rise of the Machines, რის შემდეგაც 56 წლის არნოლდი გადადგა კინოინდუსტრიიდან. იმავე წელს ის იგებს კალიფორნიის გუბერნატორის არჩევნებს, რაც შეუძლებელს ხდის ნებისმიერ გადაღებებში მონაწილეობას (არ ჩავთვლით ფილმს „მსოფლიოს გარშემო 80 დღეში“ და სილვესტერ სტალონეს 2010 წლის ფილმი „გახარჯული“). მაგალითად, ფილმი Terminator Salvation, რომელიც გამოვიდა 2009 წელს, იყენებს არნოლდ შვარცენეგერის ციფრულ სურათს. ის ჩნდება იმ ასაკში, როდესაც ითამაშა პირველ "ტერმინატორში".

პირველი ფილმი არნოლდის მონაწილეობით კინოში დაბრუნების შემდეგ იყო სამოქმედო ფილმი "The Expendables 2". ის ასევე გაახმოვანებს მთავარ გმირს ანიმაციურ სერიალში The Governor. 2013 წელს (რუსეთში 21 თებერვალს) გამოვიდა ფილმი "გმირის დაბრუნება", რომელშიც მთავარ როლს არნოლდი ასრულებს.

2013 წელს გამოვიდა ფილმი Escape Plan, რომელშიც შვარცენეგერთან ერთად ერთ-ერთი მთავარი როლი შეასრულა კიდევ ერთმა ცნობილმა მსახიობმა სილვესტერ სტალონემ. 2012 წლის ოქტომბერში შვარცენეგერმა დაიწყო გადაღება სამოქმედო ფილმში Sabotage, სადაც ის პოლიციელის როლს ასრულებს და მას კვლავ მოუწევს ბრძოლა ნარკომანიასთან. ფილმის პრემიერა შეერთებულ შტატებში 2014 წლის 28 მარტს შედგა. 2013 წლის აგვისტოში არნოლდმა მონაწილეობა მიიღო სამოქმედო ფილმის The Expendables 3-ის გადაღებებში, სადაც თამაშობდნენ მრავალი ცნობილი მსახიობი, როგორებიც არიან სილვესტერ სტალონე, ჯეისონ სტეტჰემი, მელ გიბსონი, ჰარისონ ფორდი, ანტონიო ბანდერასი, დოლფ ლუნდგრენი და სხვები. იმავე წლის სექტემბერში შვარცენეგერმა ითამაშა ფილმში Infected, რომელშიც ფერმერის როლი შეასრულა. 2014 წლის აპრილში შვარცენეგერმა დაიწყო სამეცნიერო ფანტასტიკის სამოქმედო ფილმის Terminator Genisys-ის გადაღება, მან კვლავ ითამაშა T-800 Terminator-ის ცნობილი როლი. ფილმის რეჟისორი ალან ტეილორი იყო. ფილმის პრემიერა 2015 წლის ივლისში შედგა.
იხ. ვიდეო -   Арнольд Шварценеггер речь которая изменит твою жизнь / Это видео взорвало интернет
არნოლდის მშობლები იყვნენ გუსტავ შვარცენეგერი (1907-1972) და აურელია შვარცენეგერი, ნე იადრნი (1922-1998), რომლებიც ცხოვრობდნენ ტალი სავაჭრო თემში, ქალაქ გრაცთან, შტირიის დედაქალაქთან. ისინი დაქორწინდნენ 1945 წლის 20 ოქტომბერს, როდესაც გუსტავი 38 წლის იყო, ხოლო აურელია 23 წლის. ოჯახი კათოლიკური სარწმუნოების იყო და ყოველ კვირას დადიოდა ეკლესიაში. მათი უფროსი ვაჟი მეინჰარდ შვარცენეგერი დაიბადა 1946 წლის 17 ივლისს. 1947 წლის 30 ივლისს დაიბადა უმცროსი ვაჟი, რომელიც მოინათლა როგორც არნოლდ ალოის შვარცენეგერი. გვარი შვარცენეგერი მომდინარეობს შვეიცარიის სოფლის შვარცენეგის სახელიდან, რომელიც უნტერლანგენეგის კომუნის ნაწილია.

1938 წელს ავსტრიის Anschluss-ის შემდეგ გუსტავ შვარცენეგერი შეუერთდა NSDAP-ს და SA-ს. ომის დროს მსახურობდა ფელჯდარმერიაში, სადაც მიიღო ჰაუპტფელდვებელის (უფროსი სერჟანტის) წოდება. ომის შემდეგ გუსტავს უფლება მიეცა ემუშავა ადგილობრივი პოლიციის უფროსად, რადგან არანაირი მტკიცებულება სამხედრო დანაშაულის შესახებ არ იქნა ნაპოვნი. ოჯახი სიღარიბეში ცხოვრობდა; შვარცენეგერი მაცივრის შეძენას ახალგაზრდობის ერთ-ერთ ყველაზე ნათელ მოგონებად უწოდებს. არნოლდს რთული ურთიერთობა ჰქონდა ოჯახთან, რადგან ავსტრო-გერმანელი მშობლებისთვის ზოგადად მიღებული წესებისადმი მორჩილება უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ვიდრე ბავშვის პიროვნება. საპროტესტო ახალგაზრდა არნოლდ შვარცენეგერს ყოველთვის სურდა გამხდარიყო მდიდარი და ცნობილი.

მამის გავლენით არნოლდმა ფეხბურთის თამაში დაიწყო, მაგრამ 14 წლის ასაკში ბოდიბილდერის კარიერა ამჯობინა. ის შთაგონებული იყო ისეთი ცნობილი ბოდიბილდერებით, როგორებიც არიან რეგ პარკი, სტივ რივზი და მოცურავე ჯონი ვაისმიულერი, რომლებსაც ხშირად ხედავდა ფილმებში. 2001 წელს შვარცენეგერი ამ წლებზე ასე საუბრობდა: „მამაჩემს უნდოდა, რომ მისნაირი პოლიციელი გავმხდარიყავი. დედამ შესთავაზა ვაჭრობაზე წასვლა.

ის ყოველდღიურად ვარჯიშობდა გრაცის Liebenauer-ის სპორტდარბაზში; მიუხედავად იმისა, რომ კლუბი არ მუშაობდა შაბათს და კვირას, არნოლდი მაინც მუშაობდა შაბათ-კვირას, ფანჯრიდან ასვლა კიბეზე.

1971 წლის 20 მაისს არნოლდის ძმა, მეინჰარდი, ავტოკატასტროფაში გარდაიცვალა ნასვამ მდგომარეობაში ტარების დროს. არნოლდი არ გამოჩენილა მეინჰარდის დაკრძალვაზე. ძმა დაქორწინდა ერიკა კნაპზე და დატოვა სამი წლის ვაჟი პატრიკი. მოგვიანებით არნოლდმა გადაიხადა პატრიკის განათლება და დაეხმარა მას ემიგრაციაში აშშ-ში. ერთი წლის შემდეგ გუსტავ შვარცენეგერი ინსულტით გარდაიცვალა. არნოლდი არ იმყოფებოდა მამის დაკრძალვაზ
იხ. ვიდეო - Arnold Schwarzenegger Leaves the Audience SPEECHLESS | One of the Best Motivational Speeches Ever - Arnold Schwarzenegger, former Mr. Olympia, Conan, Terminator, and Governor of California, delivers one of the best motivational speeches you will ever hear. 






SpaceX გაყავს Starlink-ის თანამგზავრებს უფრო მაღალ ორბიტაზე ჯგუფი 4-8 მისიით. NSF

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

SpaceX გაყავს Starlink-ის თანამგზავრებს უფრო მაღალ ორბიტაზე ჯგუფი 4-8 მისიით. NSF 

Starlink-ის თანამგზავრების განლაგების ვიზუალიზაცია მეორე ეტაპიდან. (წყარო: Mac Crawford for NSF) 
SpaceX-მა Starlink-ის 46 ინტერნეტ თანამგზავრი დედამიწის დაბალ ორბიტაზე გაუშვა Starlink Group 4-8 მისიის ფარგლებში. კოსმოსური ძალების კეიპ კანავერალის ბაზაზე გაშვებული 40-დან (SLC-40), Falcon 9 აფრინდა ცაში 9:44 საათზე EST (14:44 UTC) ორშაბათს, 21 თებერვალს. იხ. ბმულზე ინფორმაცია სტარლინკზე 

ეს მისია იყო SpaceX-ის მეშვიდე გაშვება 2022 წელს, საშუალოდ ყოველ 7,2 დღეში ერთხელ.

დაგეგმილია 46 Starlink თანამგზავრის გაშვება დედამიწის საწყის დაბალ ორბიტაზე პარამეტრებით: 53,22º, 337 კმ x 325 კმ. შემდეგ რამდენიმე თვის განმავლობაში თანამგზავრები ნელ-ნელა აამაღლებენ ორბიტას სამუშაო წრიულ ორბიტამდე 540 კმ, 53,2º კრიპტონის იონური ამომყვანების გამოყენებით.

Starlink-ის დაღმავალი კვანძის ჩასმის მიზნიდან გამომდინარე - ტრაექტორია მიმართულია კონცხის სამხრეთ-აღმოსავლეთით და არა ჩვეულებრივი ჩრდილო-აღმოსავლეთით - SpaceX A Shortfall of Gravitas (ASOG) უპილოტო საზღვაო სადესანტო პლატფორმა, რომელსაც ბუქსირდება Zion M. Falgout. უფრო მშვიდ წყლებში გაშვების ადგილიდან 636 კმ-ის დაშორებით. ბაჰამის კუნძულებთან შედარებით მშვიდი ზღვების გამო - აღმოსავლეთ სანაპიროსთან აურზაურ ზღვასთან შედარებით - Space Launch Delta 45-მა თქვა, რომ გამშვები მანქანის ავარიული დაშვების რისკი ზომიერია.

იმ იმედით, რომ თავიდან აიცილებდა Starlink Group 4-7 მისიის განმეორებას, როდესაც SpaceX-მა დაკარგა 49 გაშვებული თანამგზავრიდან მინიმუმ 37 გეომაგნიტური მზის ქარიშხლის გამო, Space Launch Delta 45-მა მზის აქტივობის რისკი დაბალი შეაფასა. გარდა ამისა, SpaceX აყენებს Starlink-ის თანამგზავრებს მნიშვნელოვნად მაღალ საწყის ორბიტაზე, რათა შეამციროს ატმოსფერული წინააღმდეგობა. ორბიტალური პერიგეე გაიზარდა 210 კმ-დან Starlink Group 4-7-მდე ამ მისიით 325 კმ-მდე.

ამ მისიის მხარდამჭერი გამშვები მანქანა, B1058-11, იყო მეორე, რომელმაც დაასრულა მე-11 ფრენა. B1058-მა მიაღწია ამ ფრენის ნიშნულს მნიშვნელოვნად უფრო სწრაფად, ვიდრე B1051; B1051-მა დაასრულა მე-11 ფრენა პირველი რეისიდან 1022 დღის შემდეგ, B1058-თან შედარებით, რომელმაც შეასრულა ეს მიღწევა პირველი გაშვებიდან მხოლოდ 632 დღის შემდეგ. იხ. ბმულზე 
იხ. ლაივი ტრანსლიაცია Falcon 9-ის რაკეტის გაშვების გადაცემა Starlink Group 4-8 თანამგზავრებით SpaceX-დან. 




воскресенье, 20 февраля 2022 г.

81P/ვილდა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ჩვენ ვიკლევეთ სამყაროს იდუმალებას და კოსმოსის სიღრმეებს - Мы исследовали тайны Вселенной и глубины космоса - We explored the mysteries of the universe and the depths of the cosmos                                81P/ვილდა

კომეტა 81P/ვილდის ბირთვი 2004წ-ს
(81P / Wild) არის მოკლე პერიოდის კომეტა იუპიტერის ოჯახიდან, რომელიც აღმოაჩინა 1978 წლის 6 იანვარს შვეიცარიელმა ასტრონომმა პოლ უაილდმა ასტრონომიული ინსტიტუტის ციმერვალდის ობსერვატორიის 40 სმ-იანი ტელესკოპის ფოტოგრაფიულ ფირფიტაზე. ბერნის უნივერსიტეტი (შვეიცარია). მან აღწერა, როგორც 13,5-14,0 მ აშკარა სიდიდის დიფუზური ობიექტი ცენტრში შესამჩნევი კონდენსატით. მას აქვს საკმაოდ მოკლე რევოლუციის პერიოდი მზის გარშემო - 14,90 წელზე ცოტა მეტი.

 1978 წლის იანვარში კომეტა დაფიქსირდა მე-6, მე-8 და 25-ში. ამ დაკვირვებებმა საშუალება მისცა ინგლისელ ასტრონომს ბრაიან მარსდენს გამოეთვალა კომეტის ორბიტალური პერიოდი, რომელიც მან დაადგინა 6,15 წელი. იაპონელმა ასტრონომმა შუიჩი ნაკანომ 1979 წელს აღნიშნა, რომ კომეტა 81P/Wilda-ს ჰქონდა უფრო შორეული და ნაკლებად წაგრძელებული ორბიტა თავისი 4,5 მილიარდი წლის ისტორიის უმეტესი ნაწილის განმავლობაში, მაგრამ 1974 წელს მან განიცადა ახლო შეტაკება იუპიტერთან 0,2 AU-მდე. ანუ რამაც შეცვალა კომეტის ორბიტა და გადაიტანა იგი მზის სისტემის შიდა ნაწილში. კომეტის რევოლუციის პერიოდი შემცირდა 40 წლიდან 6,17 წლამდე, ხოლო პერიჰელიონის მანძილი 4,9-დან 1,6 AU-მდე. ე.

ველური კომეტას მიგრაცია
წელი ნახევრად ძირითადი ღერძი
(ა.უ.) პერიჰელიონი
(ა.ე.) აფელიოსი
(ა.ე.)
1965 13 4.95 21
1978 3.36 1.49 5.24
კომეტა აღდგენილი იქნა 1983 წლის 18 სექტემბერს და დაკვირვებისთვის ხელმისაწვდომი იყო რამდენიმე წლის განმავლობაში მთელ ორბიტაზე, გარდა აფელიონისა. მას შემდეგ, რაც კომეტა იქნა აღდგენილი 1995 წლის 2 იანვარს, მას აკვირდებოდნენ 1998 წლის 16 სექტემბრამდე. 1997 წლის პირველ თვეებში კომეტის მთლიანი სიკაშკაშე პიკს მიაღწია დაახლოებით 9 მ. 2002 წლის სექტემბერში ის კვლავ შევიდა ხმელეთის ტელესკოპების ხედვაში, სიკაშკაშით 19-20 მ. 2003 წლის 1 იანვრისთვის ის სწრაფად ააფეთქეს ჯერ 15-16 მ-მდე, შემდეგ მაისისთვის 14 მ-მდე და შემდეგ დაიკარგა მზის სხივებში. და ექვსი თვის შემდეგ, იგი გახდა Stardust კოსმოსური ხომალდის შესწავლის ობიექტი.
Stardust მისია გაუშვა NASA-მ კომეტა 81P/Wilda-ზე 1999 წლის 7 თებერვალს. 2004 წლის 2 თებერვალს კოსმოსურმა ხომალდმა გაფრინდა კომეტის კომა მისი ბირთვიდან 240 კილომეტრში და შეაგროვა კომეტის მტვრის ნიმუშები, რომლებიც 2006 წლის 15 იანვარს სადესანტო კაფსულაში დაბრუნდა დედამიწაზე. ასევე, მიღებული იქნა კომეტის ბირთვის 72 ფოტო, რომლებზეც ნაჩვენები იყო ბრტყელძირიანი ჩაღრმავებებით გახვრეტილი ზედაპირი, გამჭვირვალე კედლები და სხვა რელიეფური ნიშნები, დიამეტრის 2 კილომეტრამდე. ითვლება, რომ ეს სტრუქტურები არის დარტყმის კრატერები, ან ხვრელები, რომლებშიც აორთქლებული აირები იშლება. მისიის დროს ამ გაზის ნახვრეტებიდან (ჭავლები) მინიმუმ 10 მოქმედი იყო.

NASA-ს გუნდმა გააანალიზა ზონდის მიერ შეგროვებული მასალა და გამოყო ვარსკვლავთშორისი მტვრის ნაწილაკები კომეტის ნაწილაკებისგან, რის შემდეგაც ისინი შესასწავლად გაგზავნეს 150 მეცნიერმა მთელს მსოფლიოში . აღმოჩნდა, რომ მტვერი შეიცავს ორგანული ნაერთების ფართო სპექტრს, კერძოდ, ამინომჟავას გლიცინს და დიდი რაოდენობით ნახშირბადის 13C იზოტოპს, რომელიც მწირია დედამიწაზე . მეორეს მხრივ, ნაწილაკების შემადგენლობაში არ იქნა ნაპოვნი ჰიდროსილიკატები ან კარბონატული მინერალები, რაც მიუთითებს ნივთიერების თხევად წყალთან კონტაქტის არარსებობაზე. ნაპოვნია კრისტალური სილიკატების დიდი კონცენტრაცია, როგორიცაა ოლივინი, ანორტიტი და დიოფსიდი, რომლებიც მხოლოდ მაღალ ტემპერატურაზე წარმოიქმნება . ეს შეესაბამება წინა დაკვირვებებს კრისტალურ სილიკატებზე, როგორც კომეტების კუდებში, ასევე მზის გარშემო მდებარე ვარსკვლავურ დისკებზე. მზისგან შორს ასეთი მინერალების აღმოჩენის რამდენიმე შესაძლო ახსნა არსებობს: მათი მცირე ნაწილი სისტემის შიდა ნაწილიდან მზის ქარის საშუალებით შეიძლება გადატანილიყო, ასევე მათი ფორმირების პირობები იქმნება იმ დროს. მეტეორიტების დაცემამ, გარდა ამისა, ისინი შეიძლება გამოჩნდნენ დიდი მშობელი სხეულების განადგურების დროს, რომლებშიც ზეწოლა გადახურული ფენების საკმარისი აღმოჩნდა ნაწლავების გასათბობად.

კვლევის შედეგები გამოქვეყნდა 2008 წლის 19 სექტემბერს ჟურნალში Science. ერთ-ერთი ყველაზე მოულოდნელი შედეგი იყო "მაღალტემპერატურული" მინერალების დიდი კონცენტრაციის აღმოჩენა პლუტონის ორბიტის მიღმა მცხოვრებ კომეტებში, სადაც ისინი ვერ წარმოიქმნენ, რაც მიუთითებს კლდოვანი მასალის გადაადგილებაზე გარე ყინულოვან კიდეებზე. მზის სისტემა.

2011 წლის აპრილში, არიზონას უნივერსიტეტის მეცნიერებმა თავიანთ ნიმუშებში აღმოაჩინეს მინერალები, რომლებიც დაფუძნებულია სპილენძის სულფიდებზე, რომლებიც წარმოიქმნება მხოლოდ თხევადი წყლის თანდასწრებით. აღმოჩენა ეწინააღმდეგება გაბატონებულ პარადიგმას, რომ კომეტა არასოდეს იღებს საკმარის სითბოს მის ზედაპირზე ყინულის მცირე ხნით დნობისთვის. სითბოს შესაძლო წყარო შეიძლება იყოს მეტეორიტებთან შეჯახება ან არასტაბილური ელემენტების რადიოაქტიური დაშლა
                                                                

                       Stardust (spacecraft)

                             
                        მხატვრის შთაბეჭდილება Stardust  კომეტა 81P/ვილდის-ზე

(ინგლ. Stardust - სიტყვასიტყვით "ვარსკვლავური მტვერი") - NASA-ს ავტომატური ინტერპლანეტარული სადგური (AMS), რომელიც შექმნილია კომეტა 81P / Wild-ის შესასწავლად. ამოქმედდა 1999 წლის 7 თებერვალს

სახელწოდება "ვარსკვლავური მტვერი" არის ინგლისური სიტყვების ვარსკვლავი ("ვარსკვლავი") და მტვერი ("მტვერი") კომბინაცია. ასევე, სიტყვა ვარსკვლავური მტვერი ინგლისურად ნიშნავს იმას, რაც იწვევს ჯადოსნური, მშვენიერი ან ისეთი არსების განცდას, რომელსაც აქვს ასეთი თვისებები.
Stardust -ი გაშვების წინ
კომეტის შესასწავლად ავტომატური პლანეტათაშორისი სადგურის შექმნის პროექტის განხორციელება დაიწყო 1995 წელს, ნასას Discovery პროგრამის ფარგლებში. Stardust იყო პირველი ამერიკული AMS, რომელიც სპეციალურად შეიქმნა კომეტის შესასწავლად და დედამიწაზე კომეტარების მიწოდებისთვის.

კოსმოსური ხომალდი დააპროექტა და დაამზადა Lockheed Martin Astronautics-მა (LMA). სამუშაოების ღირებულებამ 128,4 მილიონი დოლარი შეადგინა. კიდევ 37,2 მილიონი დოლარი დაიხარჯა მენეჯმენტზე, რომელიც განხორციელდა LMA კონტროლის ცენტრმა რეაქტიული ძრავის ლაბორატორიის (JPL) მხარდაჭერით.

მოწყობილობის დასაბრუნებელი კაფსულის 132 უჯრედი ივსებოდა სილიციუმის აეროგელით. ამ ნივთიერებას აქვს ულტრა დაბალი სიმკვრივე, ამიტომ აეროგელს შეუძლია შეანელოს მაღალი სიჩქარით მფრინავი ნაწილაკები მათი გადახურების გარეშე, რაც ხელს უშლის ორგანული მოლეკულების განადგურებას, თუ ისინი ამ ნაწილაკებზეა.

სადგურის გაშვება გადაიდო თავდაპირველი დაგეგმილი დროიდან ერთი დღით და განხორციელდა 1999 წლის 7 თებერვალს, 21:04:15 საათზე UTC, აშშ-ს საჰაერო ძალების ბაზის SLC-17A სადგურიდან კეიპ კანავერალში, დელტა-ს გამოყენებით. 2 გამშვები მანქანა 7426.

გაშვების სქემა ითვალისწინებდა დედამიწის ხელოვნური თანამგზავრის ორბიტაზე შუალედურ გაშვებას. გაშვებიდან 28 წუთის შემდეგ გამშვები მანქანის მესამე საფეხური დაშორდა, რის შემდეგაც საბორტო ძრავების დახმარებით ჩაქრა აპარატის ბრუნვა და კიდევ 4 წუთის შემდეგ გემის მზის პანელები განლაგდა და მზისკენ იყო მიმართული. . გაშვებიდან 51 წუთის შემდეგ, სადგურის სიგნალი მიიღო ღრმა კოსმოსური ქსელის (DSN) ანტენამ კანბერაში.
                                                                              
პროექტის მონაწილეები, NASA-ს მეცნიერები პირველად იკვლევენ კონტეინერს შეგროვებული მასალით, რომელიც დედამიწაზე დაბრუნდა.


მოწყობილობამ მიიღო საერთაშორისო სარეგისტრაციო აღნიშვნა აშშ-ს კოსმოსური სარდლობის კატალოგში - 1999-003A, ნომერი 25618. მისი მეოთხე გააქტიურების შემდეგ, გამშვები მანქანის მეორე ეტაპი დარჩა დედამიწის დაბალ ორბიტაზე (დახრილობა: 22,48 °, სიმაღლე: 292 × 6817 კმ. , ორბიტალური პერიოდი: 163 .8 წთ). „დელტას“ მესამე საფეხურმა მიაღწია მეორე კოსმოსურ სიჩქარეს და შევიდა პლანეტათაშორის ტრაექტორიაში.

1999 წლის 8 თებერვალს, 17:16 საათზე, AMS-მა გაიარა მთვარედან 53,400 კმ  და 2004 წლის 2 იანვრისთვის მოწყობილობამ მიაღწია მიზანს, მიუახლოვდა კომეტა 81P / Wild (Wilda 2) 240 კმ მანძილზე. . ჩატარდა კომეტის ზედაპირის დეტალური ფოტოგრაფია, კომეტის კუდიდან მატერიის ნიმუშები შეგროვდა სამეცნიერო კვლევები ჩატარდა.

მთავარი ამოცანის გარდა, აპარატმა გადაიღო მთვარე და 2002 წლის 2 ნოემბერს მიუახლოვდა პატარა ასტეროიდს (5535) ანაფრანკს დაახლოებით 3000 კმ მანძილზე, რომელიც მდებარეობს მთავარ ასტეროიდთა სარტყელში მარსსა და იუპიტერს შორის, სადაც. ამ ციური სხეულის ზედაპირის 70-ზე მეტი ფოტო გადაიღო. კომეტის ნაწილაკების გარდა, მოწყობილობა აგროვებდა კოსმოსური მტვრის ნიმუშებს.

2006 წლის 15 იანვარს კაფსულა კომეტა ნივთიერების ნიმუშებით დედამიწაზე დაბრუნდა. რეკორდული [წყარო არ არის მითითებული 1916 დღე] სიჩქარით დასაბრუნებელი მანქანებისთვის - 12,9 კმ / წმ - იგი შევიდა დედამიწის ატმოსფეროში და წარმატებით დაეშვა იუტას უდაბნოში.

კაფსულის გახსნის შემდეგ გაირკვა, რომ მისია წარმატებით დასრულდა - კომეტა მატერიის 30-მდე დიდი და პატარა ნაწილაკი დაიჭირეს.

ფრენის დროს ზონდმა დაფარა 4,6 მილიარდ კმ-ზე მეტი  მანძილი დასაბრუნებელი აპარატისთვის).
იხ. ვიდეო - The Stardust Mission: Collecting Comet Dust in Space - Around 20 years ago NASA launched a spacecraft to study the comet Wild-2. What it brought back would cause scientists to wonder whether the building blocks of life could have arrived at Earth on a comet.
პროექტს 6 თვე დასჭირდა Stardust-ის აპარატის მიერ მიწოდებული ნიმუშების პირველადი დამუშავებისა და კლასიფიკაციისთვის. თებერვალში NASA-მ გამოაქვეყნა კალიფორნიის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის (Caltech) დოქტორ პიტერ ცუს პირველი მოხსენება ნაწილაკებით დაბეჭდილი აეროგელის ფრაგმენტების დამუშავების წინასწარი შედეგების შესახებ. აეროგელის დამუშავების საწყისი სერიის შემდეგ, რენტგენის ტომოგრაფის გამოყენებით, სპეციალური ტექნოლოგიის გამოყენებით, რომელიც ადრე შემუშავებული იყო ლოურენს ლივერმორის ეროვნულ ლაბორატორიაში, დამზადდა პირველი "ფირფიტა" - სოლი (keystone) - აეროგელის მიკროსექცია ანაბეჭდით. ნაწილაკების კვალი. ასეთი "ფირფიტები" შექმნის შემდეგ შეიძლება შეისწავლოს სხვადასხვა საანალიზო ელექტრონული ინსტრუმენტების გამოყენებით.

ზონდის მიერ მოპოვებულ მტვრის ფრაგმენტებში ნაპოვნი იქნა ქიმიური ელემენტები მაგნიუმი, ალუმინი, ქრომი, ნიკელი, მანგანუმი, სპილენძი, გალიუმი და რკინის იზოტოპი 60Fe, რომელსაც აქვს შედარებით მოკლე ნახევარგამოყოფის პერიოდი (2,6 მილიონი წელი).


                                                                    


კოსმოსის ათვისება

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                       კოსმოსის ათვისება

პირველი ფოტო გადაღებული ნილ არმსტრონგის მიერ მთვარეზე დაშვების შემდეგ
ადამიანის მიერ კოსმოსური და ციური სხეულების შესწავლა (დასახლება, სამრეწველო გამოყენება) კოსმოსური ხომალდის დახმარებით. კოსმოსის კვლევა ხორციელდება როგორც პილოტირებული კოსმოსური ფრენების, ასევე ავტომატური კოსმოსური ხომალდების დახმარებით.

კოსმოსის ტექნიკურ კვლევას წინ უძღოდა ასტრონომიის განვითარება და დიდი და შედარებით ეფექტური რაკეტების შექმნა მე-20 საუკუნის პირველ ნახევარში. 1957 წლის 4 ოქტომბერს საბჭოთა კავშირის მიერ გაშვებული დედამიწის პირველი ხელოვნური თანამგზავრის   Sputnik-1-ის გაშვება შეიძლება ჩაითვალოს კოსმოსური კვლევის ეპოქის დასაწყისად.Starlink is a satellite internet constellation operated by SpaceX providing satellite Internet access to most of the Earth. The constellation consists of over 1600 satellites in mid-2021, and will eventually consist of many thousands of mass-produced small satellites in low Earth orbit (LEO), which communicate with designated ground transceivers. While the technical possibility of satellite internet service covers most of the global population, actual service can be delivered only in countries that have licensed SpaceX to provide service within any specific national jurisdiction. As of November 2021, the beta service offering is available in 20 countries.

The SpaceX satellite development facility in Redmond, Washington houses the Starlink research, development, manufacturing, and orbit control teams. The cost of the decade-long project to design, build, and deploy the constellation was estimated by SpaceX in May 2018 to be at least US$10 billion.

Early-stage planning began in 2014, with product development occurring in earnest by 2017. Two prototype test-flight satellites were launched in February 2018. Additional test satellites and 60 operational satellites were deployed in May 2019. SpaceX launches up to 60 satellites at a time, aiming to deploy 1,584[8] of the 260 kg (570 lb) spacecraft to provide near-global service by late 2021 or 2022.

On 15 October 2019, the United States Federal Communications Commission (FCC) submitted filings to the International Telecommunication Union (ITU) on SpaceX's behalf to arrange spectrum for 30,000 additional Starlink satellites to supplement the 12,000 Starlink satellites already approved by the FCC By 2021, SpaceX had entered into agreements with Google Cloud Platform and Microsoft Azure to provide on-ground compute and networking services for Starlink.

Astronomers have raised concerns about the constellations' effect on ground-based astronomy and how the satellites will add to an already jammed orbital environment. SpaceX has attempted to mitigate these concerns by implementing several upgrades to Starlink satellites aimed at reducing their brightness during operation. The satellites are equipped with krypton-fueled Hall thrusters which allow them to de-orbit at the end of their life. Additionally, the satellites are designed to autonomously avoid collisions based on uplinked tracking data
იხ. ვიდეო - Elon Musk gives update on SpaceX! SpaceX Launch Starlink Sats Mission! - 
კომერციული კოსმოსური გამოკვლევა
გამოყენებითი ასტრონავტიკის სამი ძირითადი სფეროა:

კოსმოსური საინფორმაციო კომპლექსები - თანამედროვე საკომუნიკაციო სისტემები, მეტეოროლოგია, ნავიგაცია, ბუნებრივი რესურსების გამოყენების კონტროლის სისტემები, გარემოს დაცვა.
კოსმოსური მეცნიერების სისტემები - სამეცნიერო კვლევა და საველე ექსპერიმენტები.
კოსმოსური ინდუსტრიალიზაცია არის ფარმაკოლოგიური პრეპარატების, ახალი მასალების წარმოება ელექტრონული, ელექტრო, რადიოინჟინერიის და სხვა ინდუსტრიებისთვის. მომავალში, მთვარის, მზის სისტემის სხვა პლანეტების და ასტეროიდების რესურსების განვითარება, საშიში სამრეწველო ნარჩენების კოსმოსში გატანა და კოსმოსური ტურიზმი.
აგრეთვე იხილეთ: კოსმოსური ინდუსტრია
კერძო კოსმონავტიკა
კერძო კოსმოსური კომპანიები:

SpaceX (დაარსდა 2002 წელს) და მისი კოსმოსური პორტი
Blue Origin დაარსდა 2000 წელს.
Virgin Orbit არის კომპანია, რომელიც შეიქმნა Virgin Group-ის მიერ 2017 წელს. მზადდება საჰაერო გაშვების პროექტი
Scaled Composites' SpaceShip სუბორბიტალური კოსმოსური ხომალდი: SpaceShipOne - მსოფლიოში პირველი კერძო კოსმოსური ხომალდი; SpaceShipTwo არის ტურისტული სუბორბიტალური კოსმოსური ხომალდი, SpaceShipOne-ის შემდგომი განვითარება.
Interstellar Technologies არის იაპონიის პირველი კერძო კოსმოსური კომპანია; შეიქმნა 2003 წელს.
S7 Space არის რუსული კომპანია, რომლის ძირითადი საქმიანობაა კოსმოსური რაკეტების გაშვება და კოსმოსური ობიექტების ორბიტაზე გაშვება.
განვითარება სამხედრო მიზნებისთვის
მთავარი სტატია: სამხედრო კოსმოსური აქტივობები
კოსმოსური ხომალდები გამოიყენება სატელიტური დაზვერვისთვის, ბალისტიკური რაკეტების ადრეული გამოვლენისთვის, კომუნიკაციებისთვის და ნავიგაციისთვის. ასევე შეიქმნა სატელიტური იარაღის სისტემები.
იხ. ვიდეო - Плюсы и Минусы ОСВОЕНИЯ КОСМОСА -კოსმოსური კვლევის დადებითი და უარყოფითი მხარეები
კოსმოსის კვლევის ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპები
აგრეთვე: კოსმონავტიკის ისტორია
1957 წლის 4 ოქტომბერი - დედამიწის პირველი ხელოვნური თანამგზავრის "Sputnik-1" გაშვება.
1961 წლის 12 აპრილი - პირველი პილოტირებული ფრენა კოსმოსში, იური გაგარინი.
1963 წლის 16 ივნისს გაფრინდა ვალენტინა ვლადიმიროვნა ტერეშკოვა
1966 წლის 16 მარტი - გაკეთდა კოსმოსური ხომალდის, Gemini 8 პილოტირებული კოსმოსური ხომალდის და აგენის სამიზნის პირველი ხელით დამაგრება.
1967 წლის 30 ოქტომბერი - გაკეთდა ორი უპილოტო კოსმოსური ხომალდის "Cosmos-186" და "Cosmos-188" პირველი დოკინგი. (სსრკ).
1968 წლის 15 სექტემბერი - კოსმოსური ხომალდის (Zond-5) პირველი დაბრუნება დედამიწაზე მთვარეზე ფრენის შემდეგ. ბორტზე ცოცხალი არსებები იყვნენ: კუები, ბუზები, ჭიები, მცენარეები, თესლი, ბაქტერიები.
1969 წლის 16 იანვარი - გაკეთდა ორი პილოტირებული კოსმოსური ხომალდის Soyuz-4 და Soyuz-5 პირველი დოკინგი.
1969 წლის 21 ივლისი - ადამიანის პირველი დაშვება მთვარეზე (ნ. არმსტრონგი) კოსმოსური ხომალდის Apollo 11-ის მთვარის ექსპედიციის ფარგლებში, რომელმაც დედამიწას მიაწოდა მთვარის ნიადაგის პირველი ნიმუშების ჩათვლით.
1971 წლის 19 აპრილი - პირველი Salyut-1 ორბიტალური სადგური გაუშვეს.
1972 წლის 3 მარტი - პირველი კოსმოსური ხომალდის გაშვება, რომელმაც მოგვიანებით მზის სისტემა დატოვა: Pioneer-10.
1981 წლის 12 აპრილი - პირველი მრავალჯერადი სატრანსპორტო კოსმოსური ხომალდის "კოლუმბიის" პირველი ფრენა.
1986 წლის 20 თებერვალი - მირის ორბიტალური სადგურის საბაზო მოდულის ორბიტაზე გაშვება
1988 წლის 15 ნოემბერი - MTKK "ბურანის" პირველი და ერთადერთი კოსმოსური ფრენა ავტომატურ რეჟიმში.
1998 წლის 20 ნოემბერი - საერთაშორისო კოსმოსური სადგურის პირველი ბლოკის "ზარიას" გაშვება.
ადამიანის კოსმოსური ფრენა
1961 წლის 12 აპრილი - მსოფლიოში პირველი პილოტირებული ფრენა კოსმოსში (იური გაგარინი) კოსმოსურ ხომალდ Vostok-1-ზე.
1962 წლის 12 აგვისტო - მსოფლიოში პირველი ჯგუფური ფრენა კოსმოსურ ხომალდებზე Vostok-3 და Vostok-4 განხორციელდა. გემების მაქსიმალური მიახლოება იყო დაახლოებით 6,5 კმ.
1963 წლის 16 ივნისი - მსოფლიოში პირველი გაფრენა კოსმოსში ქალი კოსმონავტის (ვალენტინა ტერეშკოვა) მიერ კოსმოსურ ხომალდ Vostok-6-ზე განხორციელდა.
1964 წლის 12 ოქტომბერი - მსოფლიოში პირველი მრავალადგილიანი კოსმოსური ხომალდი Voskhod-1 გაფრინდა.
1965 წლის 18 მარტს გაკეთდა ადამიანის პირველი კოსმოსური გასეირნება. კოსმონავტმა ალექსეი ლეონოვმა კოსმოსური გასეირნება Voskhod-2 კოსმოსური ხომალდიდან გააკეთა.
პლანეტების გამოკვლევა
1959 წლის 4 იანვარი - სადგურმა "ლუნა-1" მთვარის ზედაპირიდან 60000 კილომეტრის მანძილზე გაიარა და ჰელიოცენტრულ ორბიტაში შევიდა. ის გახდა მზის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი მსოფლიოში.
1959 წლის 14 სექტემბერი - სადგურმა Luna-2 პირველად მსოფლიოში მიაღწია მთვარის ზედაპირს სიწმინდის ზღვის მიდამოში არისტილუსის, არქიმედესა და ავტოლიკუსის კრატერების მახლობლად. პენალტი სსრკ-ს გერბით.
1959 წლის 4 ოქტომბერი - ამოქმედდა Luna-3 ავტომატური პლანეტათაშორისი სადგური, რომელმაც მსოფლიოში პირველად გადაიღო დედამიწიდან უხილავი მთვარის მხარე. ასევე ფრენის დროს, პირველად მსოფლიოში, პრაქტიკაში ჩატარდა გრავიტაციული მანევრი.
1966 წლის 3 თებერვალი - AMS "Luna-9"-მა გააკეთა მსოფლიოში პირველი რბილი დაშვება მთვარის ზედაპირზე, გადაეცა მთვარის პანორამული სურათები.
1966 წლის 1 მარტი - სადგურმა "ვენერა-3" პირველად მიაღწია ვენერას ზედაპირს, სსრკ-ს მიაწოდა პენისტი. ეს იყო მსოფლიოში პირველი კოსმოსური ფრენა დედამიწიდან სხვა პლანეტაზე.
1966 წლის 3 აპრილი - სადგური Luna-10 გახდა მთვარის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი.
1970 წლის 24 სექტემბერი - Luna-16 სადგურმა შეაგროვა და შემდეგ დედამიწას მიაწოდა (Luna-16 სადგურის მიერ) მთვარის ნიადაგის ნიმუშები. ის ასევე არის პირველი უპილოტო კოსმოსური ხომალდი, რომელმაც დედამიწაზე კლდის ნიმუშები სხვა კოსმოსური სხეულიდან (ანუ ამ შემთხვევაში მთვარიდან) ჩამოიტანა.
1990 წელს კოსმოსური ხომალდის Voyager 1-ის მიერ გადაღებული დედამიწის სურათი დედამიწიდან 6 მილიარდი კმ (40 AU) დაშორებიდან. მისიის მსვლელობისას, ვოიაჯერ 1 გახდა დედამიწიდან ადამიანის მიერ შექმნილი ყველაზე შორეული ობიექტი.
1970 წლის 17 ნოემბერი - რბილი დაშვება და მსოფლიოში პირველი ნახევრად ავტომატური დისტანციურად მართვადი თვითმავალი ავტომობილის, დედამიწიდან კონტროლირებადი: "ლუნოხოდ-1" ექსპლუატაციის დაწყება.
1970 წლის 15 დეკემბერი - მსოფლიოში პირველი რბილი დაშვება ვენერას ზედაპირზე: Venera-7.
1971 წლის 13 ნოემბერი - Mariner 9 გახდა მარსის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი.
1971 წლის 27 ნოემბერი - მარსი 2 პირველად აღწევს მარსის ზედაპირს.
1971 წლის 2 დეკემბერი - პირველი AMS რბილი დაშვება მარსზე: "მარსი-3".
1975 წლის 20 ოქტომბერი - სადგური Venera-9 გახდა ვენერას პირველი ხელოვნური თანამგზავრი.
1975 წლის ოქტომბერი - ორი კოსმოსური ხომალდის Venera-9 და Venera-10 რბილი დაშვება და ვენერას ზედაპირის მსოფლიოში პირველი ფოტოები.
1995 წლის 7 დეკემბერი - გალილეო გახდა იუპიტერის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი.
2000 წლის 24 ივნისი - NEAR Shoemaker გახდა ასტეროიდის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი (433 ეროსი).
2004 წლის 30 ივნისი - კასინი ხდება სატურნის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი.
2006 წლის 15 იანვარი - Stardust დააბრუნებს Comet Wild 2-ის ნიმუშებს დედამიწაზე.
2011 წლის 17 მარტი - მესენჯერი ხდება მერკურის პირველი ხელოვნური თანამგზავრი
იხ. ვიდეო - Escape Velocity - A Quick History of Space Exploration







მეხუთე ელემენტი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         მეხუთე ელემენტი

 (ინგლ. The Fifth Elementფრანგ. Le Cinquième élément) — 1997 წლის ხაგრძლივონა - 127წთ. გამოსვლის თარიღი - 1997წ-ის 7 მაისი. ქვეყანა - საფრაგენთი, ენა - ინგლისური, ბიუჯეტი - 90მლნ. აშშ დოლარი, შემოსავალი - 263.920.180 დოლარი.  ინგლისურენოვანი სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრის ფილმი, რომლის სცენარისტი და რეჟისორია ლიუკ ბესონი. ფილმი მის მიერ შექმნილ ამბავს ეფუძნება. მთავარ როლებს ასრულებენ ბრიუს უილისიგერი ოლდმენი და მილა იოვოვიჩი. ფილმის მოქმედება ძირითადად XXIII საუკუნეში მიმდინარეობს. მასში მოთხრობილია პლანეტის გადარჩენის მისიის შესახებ, რომელიც მოულოდნელად ეკისრება ტაქსისტ და ყოფილ მაიორ კორბენ დალასს (უილისი) და ახალგაზრდა ქალს (იოვოვიჩი). უკანასკნელთან ერთად დალასი ეძებს ოთხ იდუმალ ქვას, რომელიც აუცილებელია დედამიწის დაღუპვისგან გადასარჩენად.

                                                                     

ერთერთი ოთხი ქვიდან გააქტიურებულ მდგომარეობაში

ბესონმა ფილმის საფუძვლად ქცეული ამბის წერა 16 წლის ასაკში დაიწყო, ხოლო ფილმი გამოვიდა მაშინ, როდესაც ავტორი 38 წლის იყო. ლიუკს თავდაპირველად მისი გადაღება საფრანგეთში სურდა, მაგრამ ადგილები ამისთვის არ მოიძებნა. ამიტომ გადაღებები მიმდინარეობდა ლონდონსა და მავრიტანიაში. კომიქსების ავტორები ჟან ჟირო და ჟან-კლოდ მეზიერე, რომელთა კომიქსის შთაგონებით შეიქმნა ფილმის სხვადასხვა მონაკვეთი, მიიწვიეს დიზაინზე სამუშაოდ. კოსტუმების დიზაინის ავტორია ჟან-პოლ გოტიე.

იხ. ვიდეო  - The Fifth Element (1997) - 'The Diva Dance' scene  - Luc Besson's colourful sci-fi is loud and outrageous, but amidst the craziness there are a few moments of beauty. This is the most memorable one - an opera performance by a weird blue alien, which then segues into an action piece. The film makes full use of composer Eric Serra's standout piece 'The Diva Dance', by interspersing the opera scenes with the action happening elsewhere. It's one of a couple of highlights on an otherwise messy and grating soundtrack, but it's quite stunning.


Starring Bruce Willis, Gary Oldman, Milla Jovovich, Chris Tucker, Ian Holm and Lee Evans. Directed by Luc Besson, with original music by Eric Serra. This scene starts off with a piece from 'Lucia di Lammermoor', an opera by Gaetano Donizetti, and then continues with 'The Diva Dance'. Both are performed by Inva Mulla Tchako



„მეხუთე ელემენტმა“ ძირითადად დადებითი შეფასებები მიიღო, თუმცა იყო უარყოფითი გამოხმაურებებიც. იმავე პერიოდში მან მიიღო, როგორც ყველა დროის საუკეთესო საზაფხულო ბლოკბასტერის, ასევე ყველა ცუდის წოდებაც. ფინანსურად იგი წარმატებული იყო და 90 მილიონი აშშ დოლარის ბიუჯეტით შემქმნელებს 263 მილიონი აშშ დოლარის შემოსავალი მოუტანა. თავისი დროისთვის იგი იყო ყველაზე ძვირადღირებული ევროპული ფილმი და 2011 წლის „ხელშეუხებელნის“ გამოსვლამდე ყველაზე შემოსავლიან ფრანგულ ფილმად რჩებოდა.

ღმერთის ენა - ლილუს მიერ ლაპარაკი ღვთაებრივი ენა ხელოვნური ენაა, მის ლექსიკაში მხოლოდ 400 სიტყვით (ინგლისურში 475000-დან 600000-მდე სიტყვასთან შედარებით; სპეციალური ინგლისური "- 1500 სიტყვა). ენა გამოიგონა ლუკ ბესონმა და დიდად გაამდიდრა თავად მილამ. მსახიობმა თქვა, რომ ის და ბესონი „ღვთაებრივ ენას“ იყენებდნენ მიმოწერისას და გადაღების ბოლოს ორივემ მშვიდად ისაუბრა. ჰეროინი იოვოვიჩის მიერ კორბენისთვის ნათქვამი ფრაზა "Seddan akta gamat" ნიშნავს "არასოდეს ჩემი ნებართვის გარეშე"

იხ. ვიდეო - The FIFTH Element - Tolkyn Zabirova




ადაპტაცია - 1997 წელს ტერი ბისონმა დაწერა ამავე სახელწოდების რომანი ფილმისთვის.


1998 წელს, The Fifth Element იყო 3D Action კომპიუტერული თამაში, რომელიც შემუშავებული იყო Kalisto Entertainment-ის მიერ.


2001 წელს კინოკომპანია Gaumont-ის ლიცენზიით, ფილმზე დაფუძნებული, გამოვიდა კომპიუტერული არკადული New York Race (შემუშავებული Kalisto Entertainment-ის მიერ, გამოქვეყნებული Wanadoo Edition). რუსეთში, თამაში ლოკალიზებული იქნა Nival Interactive-ისა და 1C-ის მიერ, სახელწოდებით "Chasing the Fifth Element"[23]. მოთამაშეს მიწვეული აქვთ თავი იგრძნოს კორბენ დალასის „ფეხსაცმელში“ და მართოს ტაქსი ნიუ-იორკის ქუჩებში 2259 წელს. თამაში დიდად წარმატებული არ იყო

ფილმი შეგიძლიათ უყუროთ ქათულ ენაზე იხ.ბმულზე

უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   უძველესი უცხოპლანეტელები (სერიალი) ინგლ. Ancient Aliens Ancient Aliens არის ამერიკული...