ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                 სპამი                                                     

               ელფოსტის შემომავალი, რომელიც შეიცავს დიდი რაოდენობით სპამის შეტყობინებებს

(ინგლ. Spam, Bulk ან Junk) — ელექტრონული წერილის ტიპი, რომელიც იგზავნება პიროვნების ან კომპანიის მიერ, მიმღების დაუკითხავად და სურვილის გარეშე. მსგავსი წერილები უმეტესწილად სარეკლამო ხასიათისაა. პიროვნებას, რომელიც მსგავს წერილებს გზავნის ეწოდება სპამერი. მათი ძირითადი მიზანია თავიანთი პროდუქტის პოპულარიზაცია.

იხ. ვიდეო - Outlook - Junk საქაღალდე - სპამი

როგორ ხვდება ჩვენი იმეილი სპამერის ხელში

სპამერისთვის ყველაზე რთულია იმ იმეილების ხელში ჩაგდება, რომელთაც უნდა გაუგზავნოს ესა თუ ის იმეილი. რადგან აქ ლაპარაკია არ ერთ და ორ, არამედ ათასობით იმეილზე. ერთ-ერთი გზაა ასეთი იმეილების სხვა პიროვნებისგან მიღება — ყიდვა (მაგალითად ისეთი საიტის მეპატრონისგან სადაც აუცილებელია იმეილის მითითება რეგისტრაციის გასავლელად).

მეთოდი პირველი

სპამერისთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს ისეთი იმეილ მისამართების მიღებას, რომელსაც ნამდვილად იყენებს და ამოწმებს ვინმე, ამის შესამოწმებლად ისინი აგზავნიან შემდეგი სახის იმეილს:

თუკი აღარ გინდათ რომ მიიღოთ

მსგავსი სახის წერილები ჩვენგან დააკლიკეთ აქ

თუკი ასეთი იმეილის მიმღები დააკლიკავს ამ ლინკზე, იგი თავისდა უნებურად შეატყობინებს სპამერს რომ ამ იმეილს მართლა ჰყავს პატრონი.

მეორე მეთოდი

სპამერები ზოგჯერ ტექსტთან ერთად გზავნიან სურათს. შეიძლება იგი იმდენად პატარა იყოს რომ ვერც კი დავინახოთ. ყველა ამ სურათს განსხვავებული იმეილისთვის განსხვავებული სახელი აქვს. როდესაც იმეილს გავხსნით, ავტოამტურად ეგზავნება მოთხოვნა სურათის ჩატვირთვის შესახებ იმ სერვერს სადაც სურათის ატვირთული. ამის შესახებ კი სპამერები იგებენ და მათთვის ცნობილი ხდება, რომ თქვენ კითხულობთ ამ იმეილს.

გავრცელებული სახის სპამები

ქვემოთ მოცემული 2006 წლისთვის ყველაზე გავრცელებული სპამების ტიპები.

სპამები კატეგორიის მიხედვით

პროდუქცია 25%

ფინანსური 20%

უფროსებისთვის 19%

ხულიგნობები 9%

ჯანმრთელობა 7%

ინტერნეტი 7%

გართობა 6%

რელიგია 4%

სხვა 3%

იხ. ვიდეო - office 365, come learn spamming/buy inbox setup- Don't waste money on spam tools anymore! 2022

  

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                         ფერნან ბროდელი

(ფრანგ. Fernand Braudel; დ. 24 აგვისტო, 1902 — გ. 27 ნოემბერი, 1985) — ფრანგი ისტორიკოსი, ანალების სკოლის წარმომადგენელი.

ბიოგრაფია

დაიბადა 1902 წელს. 21 წლამდე სწავლობდა პარიზის უმაღლეს სასწავლებლებში. 1924–1932 წლებში ასწავლიდა ალჟირში, ხოლო 1935–1937 წლებში სან–პაულოს უნივერსიტეტში. 1937 წელს ბრუნდება პარიზში და ხდება უმაღლეს გამოკვლევათა პრაქტიკული სკოლის დირექტორი. მეორე მსოფლიო ომის დროს იყო გერმანელთა ტყვეობაში, სადაც, ერთი ვერსიით, ყოველგვარ ბიბლიოთეკებსა და არქივებს მოკლებულმა, საკუთარ მეხსიერებაზე დაყრდნობით დაწერა ნაშრომი: ხმელთაშუაზღვისპირეთი და ხმელთაშუაზღვისპირა სამყარო ფილიპე II-ის ეპოქაში, რომელიც 1947 წელს დისერტაციად იქნა დაცული, ხოლო 1949 წელს წიგნად იქნა გამოცემული. 1949 წლიდან ხდება კოლეჯ დე ფრანსის პროფესორი და თანამედროვე ცივილიზაციათა კვლევის კათედრის გამგე. ლუსიენ ფევრის გარდაცვალების შემდეგ 1956 წელს გახდა ჟურნალის ანალები, ეკონომიკა, საზოგადოებები, ცივილიზაციები მთავარი რედაქტორი, რომელიც დატოვა 1970 წელს თანამშრომლებთან უთანხმოების გამო. 1970 წელს გამოვიდა მისი ნაშრომი ისტორია და სოციალური მეცნიერებები, დიდი ხანგრძლივობის დრო, 1963 წელს ცივილიზაციათა გრამატიკა, ხოლო 1979 წელს მატერიალური ცივილიზაცია, ეკონომიკა და კაპიტალიზმი XVI-XVII საუკუნეებში (სამ ტომად); 1984 წელს გახდა საფრანგეთის აკადემიის წევრი. სიცოცხლის ბოლო პერიოდში მუშაობდა მრავალტომიან ნაშრომზე საფრანგეთის თვითმყოფადობა, რომლის დასრულება ვერ შეძლო და 1986 წელს მხოლოდ ორ ტომად გამოქვეყნდა.

იხ. ვიდეო - Разведопрос: Клим Жуков про книги Фернана Броделя

როგორც იუ.ნ. აფანასიევი წერს, „ბროდელევის ხედვა ისტორიის შესახებ განისაზღვრა უპირველეს ყოვლისა ადამიანური მიღწევების გაგების და სხვებისთვის გასაგები გახდომის სურვილით“. ბროდელმა მოახდინა ისტორიული დროის კატეგორიის კონცეპტუალიზაცია, რომელიც მას შინაგანად ჰეტეროგენულად თვლიდა და ყოფს „ისტორიულ დროს“ შემდეგ დონეებად:

უპირველეს ყოვლისა, მოკლე დრო მოვლენების, ძირითადად, პოლიტიკური ცვლილებებისთვის;

მეორეც, საშუალო ხანგრძლივობა ან ციკლური დრო, რომელიც აღწერს მნიშვნელოვანი სოციალური და კულტურული პროცესების აღზევებისა და დაცემის ციკლებს: ეკონომიკური, მიგრაცია, დემოგრაფიული და ა.შ.

მესამე, ხანგრძლივი ხანგრძლივობა (fr. longue durée), რომელიც ახასიათებს ადამიანთა თანაარსებობის დიდ სტრუქტურებს, რომლებიც მხარს უჭერენ დიდი სოციალურ-კულტურული წარმონაქმნების (ცივილიზაციების) მთლიანობას.

მოკლე დრო ეხება მოვლენებს ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაში. ნათელი მაგალითია, მაგალითად, საგაზეთო ქრონიკები, სადაც აღწერილია ხანძრები, კატასტროფები, დანაშაულები, მარცვლეულის ფასი და ა.შ. მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი ფენომენები მნიშვნელოვანია ისტორიკოსისთვის, ისტორიის შესწავლა მხოლოდ ამით არ შემოიფარგლება. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ბროდელი თვლიდა, რომ ისტორიას, უპირველეს ყოვლისა, ბუნებრივი და სოციალური ფაქტორები განსაზღვრავს, ხოლო ნარატიული ისტორიის მოვლენები მეორეხარისხოვან როლს თამაშობენ. ისტორია არ არის მხოლოდ მოვლენების ერთობლიობა; ანალიზისთვის გამოიყენება ტალღის მსგავსი (ოპორტუნისტული) ტექნიკა, რომელიც საშუალებას გაძლევთ შეისწავლოთ ლონგის დრო. Longue durée-ის ცნება განასხვავებს ისტორიას სხვა ჰუმანიტარული მეცნიერებებისგან, რადგან ის აღწერს კაცობრიობის ისტორიის ერთიანობას, უწყვეტობას, მთლიანობას ცვლილებების სხვადასხვა მიმართულებების გათვალისწინებით. ადამიანის ცხოვრების დინამიკა სრულად ჩანს, თუ მას განვიხილავთ „ნელი“ ისტორიის ასპექტებით.

იხ. ვიდეო - Fernand Braudel et l'histoire -  Fernand Braudel définit l'histoire nouvelle comme une relecture, un dépassement de l'évènement. Pour lui chaque historien a sa conception de l'Histoire. Il y a ainsi des historiographies même si certains historiens restent fidèles au récit traditionnel. Le récit traditionnel correspond à une série d'évènements qui se succèdent.Dans son ouvrage "La Méditerranée", il présente l'histoire du monde méditerranéen de manière géographique. Cela est lié à son expérience en tant que professeur d'histoire au lycée d'Alger. Il a également redéfinit son travail de thèse pendant sa captivité en Allemagne.

     

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                            ალან ტიურინგი

(დ. 23 ივნისი, 1912 — გ. 7 ივნისი, 1954) — ინგლისელი მათემატიკოსი, ლოგიკოსი, კრიპტოანალიტიკოსი და კომპიუტერული მეცნიერების დარგის მოღვაწე. კომპიუტერული მეცნიერების შექმნა და ჩამოყალიბება, ალგორითმების ძირითადი კონცეფციების ფორმალიზაცია, გამოთვლები ტიურინგის მანქანით და თანამედროვე კომპიუტერის შექმნაში უმნიშვნელოვანესი წვლილი - ეს არის ალან ტიურინგის ნაშრომთა არასრული ჩამონათვალი.

მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში ტიურინგი მუშაობდა დიდი ბრიტანეთის სახელმწიფო კრიპტოანალიკურ ცენტრში (Government Code and Cypher School at Bletchley Park). ამ დროისათვის იგი ხელმძღვანელობდა განყოფილება Hut 8-ს, რომელიც პასუხისმგებელი იყო გერმანული წყალქვეშა ნავების შიფროგრამების ანალიზზე. შეიმუშავა ამ შიფროგრამების კრიპტოანალიზის რიგი აპარატული საშუალებები, მათ შორის ე.წ. Bombe, ელექტრომექანიკური მანქანა, რომელსაც შეეძლო გერმანული შიფრაციის აპარატის ენიგმას შიფრაციის პარამეტრების გამოთვლა. ომის შემდგომ წლებში მუშაობდა ფიზიკის ეროვნულ ლაბორატორიაში, სადაც შექმნა თანამედროვე კომპიუტერის პირველი პროტოტიპის (ACE) არქიტექტურული დიზაინი.

სიცოცხლის ბოლო წლებში ტიურინგი დაინტერესდა მათემატიკური ბიოლოგიით. დაწერა ნაშრომი მორფოგენეზისის ქიმიურ საწყისებზე, და იწინასწარმეტყველა ცვალებადი ქიმიური რეაქციების არსებობა (მაგ. ბელოუსოვ-ჟაბოტინსკის რეაქცია, რომელიც პირველად აღწერილ იქნა 1960-იან წლებში).

იხ. ვიდეო - "იმიტაციის თამაში" და ალან ტიურინგის ლოგიკა - .  ბრიტანელი მათემატიკოსისა და კრიპტოანალიტიკოსის ალან ტიურინგის სახე ნაჩვენებია ახალ ფილმში "იმიტაციის თამაში".  ფილმის რეჟისორია მორტენ ტილდამი.

ჰუმანიტარული მეცნიერებებისადმი სიძულვილის გამო, ტურინგმა გამოცდაზე კარგი ქულა არ მიიღო და ამიტომ სკოლის დამთავრების შემდეგ ჩაირიცხა კემბრიჯის კინგს კოლეჯში, თუმცა აპირებდა ტრინიტის კოლეჯში წასვლას. ტურინგი სწავლობდა კინგს კოლეჯში 1931-1934 წლებში ცნობილი მათემატიკოსის გოდფრი ჰაროლდ ჰარდის ხელმძღვანელობით.

კემბრიჯის სამეფო კოლეჯი, სადაც კომპიუტერის ერთ-ერთ კლასს ტურინგის სახელი ჰქვია, რომელმაც აქ სწავლა 1932 წელს დაიწყო და სწავლება 1934 წელს დაიწყო.

1928 წელს გერმანელმა მათემატიკოსმა დევიდ ჰილბერტმა მსოფლიო საზოგადოების ყურადღება მიიპყრო გადაწყვეტის პრობლემაზე (Entscheidungsproblem). 1936 წლის 12 ნოემბერს  გამოქვეყნებულ წიგნში „გამოთვლითი რიცხვების შესახებ“, 1936 წლის 12 ნოემბერს გამოქვეყნებულ წიგნში, ტურინგმა გადააფორმა გედელის არასრულყოფილების თეორემა, შეცვალა გოდელის უნივერსალური ფორმალური არითმეტიკული ენა მარტივი ჰიპოთეტური მოწყობილობებით, რომლებიც მოგვიანებით გახდება ცნობილი ტურინგის მანქანების მსგავსად. . მან დაამტკიცა, რომ ასეთ მანქანას შეუძლია შეასრულოს ნებისმიერი მათემატიკური გამოთვლა, რომელიც შეიძლება წარმოდგენილი იყოს როგორც ალგორითმი. ტურინგმა აჩვენა, რომ Entscheidungsproblem-ის გადაწყვეტა არ არსებობს, ჯერ დაადასტურა, რომ ტურინგის მანქანის გაჩერების პრობლემა გადაუწყვეტელია: ზოგადად, შეუძლებელია ალგორითმულად განსაზღვრა, გაჩერდება თუ არა მოცემული ტურინგის მანქანა.

მიუხედავად იმისა, რომ ტურინგის მტკიცებულება გამოქვეყნდა მალევე ალონცო ჩერჩის ეკვივალენტური მტკიცებულების შემდეგ, რომელიც იყენებდა ლამბდა კალკულუსს, თავად ტურინგს ეს არ იცნობდა. ალან ტურინგის მიდგომა ითვლება უფრო ხელმისაწვდომ და ინტუიციურად. "უნივერსალური მანქანის" იდეა, რომელსაც შეუძლია შეასრულოს ნებისმიერი სხვა აპარატის ფუნქციები, ან სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, გამოთვალოს ყველაფერი, რისი გამოთვლაც შეიძლება, პრინციპში, ძალიან ორიგინალური იყო. ფონ ნეუმანმა აღიარა, რომ თანამედროვე კომპიუტერის კონცეფცია ეფუძნებოდა ალან ტურინგის ამ ნაშრომს. ტურინგის მანქანები ჯერ კიდევ ალგორითმების თეორიის შესწავლის მთავარი ობიექტია.

1936 წლის სექტემბრიდან 1938 წლის ივლისამდე ტურინგი მუშაობდა პრინსტონში ჩერჩში, ტურინგი შევიდა როგორც მოწვეული კურსდამთავრებული და დარჩა დოქტორანტურის დასასრულებლად ჩერჩის ქვეშ. მათემატიკის შესწავლის გარდა, ის სწავლობდა კრიპტოგრაფიას, ასევე დააპროექტა ელექტრომექანიკური ორობითი მულტიპლიკატორი. 1938 წლის ივნისში მან დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია "ლოგიკური სისტემები რიგითობაზე დაფუძნებული", რომელშიც მან წარმოადგინა ტურინგის რედუქციის იდეა, რომელიც მოიცავს ტურინგის მანქანის ორაკულთან შერწყმას. ეს საშუალებას გვაძლევს გამოვიკვლიოთ პრობლემები, რომელთა გადაჭრა მხოლოდ ტურინგის მანქანით შეუძლებელია.

კემბრიჯში ტურინგი დაესწრო ლუდვიგ ვიტგენშტაინის ლექციებს მათემატიკის საფუძვლების კრიზისზე. მეცნიერები ბევრს კამათობდნენ, რადგან ტურინგი ემხრობოდა ფორმალიზმს, ხოლო ვიტგენშტაინი თვლიდა, რომ მათემატიკა არ ეძებს აბსოლუტურ სიმართლეს, არამედ იგონებს მას.

იხ. ვიდეო - Alan Turing - Celebrating the life of a genius -  Saturday 23 June 2012 marks the centenary of the birth of Alan Turing - mathematical genius, hero of the WWII code breakers of Bletchley Park, and father of modern computing. 

Alan Turing was a mathematician, cryptographer and pioneer of computer science who possessed one of the greatest brains of the 20th century. His life was one of secret triumphs shadowed by public tragedy.

Presented by Dr James Grime, Enigma Project Officer at the University's Millenium Mathematics 

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                   სარკე

ლარნაკი, ანარეკლი სარკეში

გლუვი ზედაპირი, განკუთვნილი სინათლის ასარეკლად (ან სხვა გამოსხივებისთვის). მეტად ცნობილი მაგალითი — ბრტყელი სარკე.
  არქეოლოგებმა აღმოაჩინეს პატარა მეტალის, ოქროს ან პლატინის სარკეები, მიკუთვნილი ბრინჯაოს ხანას.

სარკეების თანამედროვე ისტორიას XIII საუკუნიდან ითვლიან, კერძოდ კი — 1240 წლიდან, როდესაც ევროპაში მინის ჭურჭლის მზადება ისწავლეს. ნამდვილი შუშის სარკის დამზადება საჭიროა მივაკუთვნოთ 1279 წელს, როდესაც იტალიელმა ბერმა - ფრანციკელმა ჯონ პეკამ აღწერა შუშის მეტალის თხელი ფენით დაფარვის მეთოდი.

შუშის წარმოქმნა ასე გამოიყურებოდა. ხელოსანი მილის საშუალებით ასხავდა გამდნარ მეტალს, რომელიც სწორი ფენით ესხმოდა შუშის ზედაპირზე. პირველი სარკე არ ყოფილა სრულყოფილი: ჩაზნექილი ნაწილები ოდნავ ამახინჯებდა გამოსახულებას, მაგრამ ის გახდა ნათელი და სუფთა.

XIII საუკუნეში ნიდერლანდელები დაეუფლნენ სარკეების დამზადების კუსტალურ ტექნოლოგიებს. მათ მოყვა ფლანდრია და გერმანელი ხელოსნების ქალაქი ნიურნბერგი, სადაც 1373 წელს წარმოიქმნა პირველი სარკის ქარხანა.

1407 წელს ვენეციელი ძმები დანზალო დელი გალომ შეისყიდა ფლამადცებისგან პატენტი, და ვენეცია მთელი ერთ ნახევარი საუკუნე იკავებდა მონოპოლიას შესანიშნავი ვენეციური სარკების დამზადებაზე, რომელთაც ფლამანდურით დარქმევა ჯობს. თუნდაც ვენეცია არ იყო ერთადერთი ადგილი სადაც იმ დროს სარკეები მზადდებოდა, მაგრამ ზუსტად ვენეციური სარკე ასხვავებდა ხარისხს. ვენეციელი მუშები ამსახველ შემადგენლობაში ამატებდნენ ბრინჯაოს და ოქროს, ამიტომ სარკეში ყველა საგანი იმაზე ლამაზადაც კი გამოიყურებოდა ვიდრე სინამდვილეში. ერთი ვენეციური სარკის ფასი უტოლდებოდა მცირე საზღვაო გემს, და მათ საყიდლად ფრანგ არისტოკრატებს ზოგჯერ მთელი ძვირფასეუელობების გაყიდვა უწევდათ. მაგალითად, ჩვენამდე მოღწეული ციფრები გვიჩვენებენ, რომ არც თუ ისე დიდი ზომის სარკეებია 100х65 სმ, რაც ღირდა რვა ათასზე მეტი ლივრი, ხოლო რაფაელის იმავე ზომის ნახატი — 3000-მდე. სარკეები ძალიან ძვირი იყო. მათი ყიდვა და კოლექციის შექმნა მხოლოდ მდიდარ არისტოკრატებსა და სამეფო ხალხს შეეძლო.

ХVI საუკუნის ძმებმა ანდრეა დომენიკომ მურანოდან გადაჭრეს ჯერ კიდევ გაცხელებული შუშის ცილინდრი და მათი ნახევრები გაშალეს სპილენძის დახლზე. გამოვიდა საფურცლო სარკისებული ნაჭერი, გამორჩეული ბრწყინვალებით, ბროლის გამჭირვალობით და სიწმინდით. ამდაგვარი სარკე, ბურთის ფრანგმენტებთან შედარებით არაფერს ამახინჯებდა. ასე მოხდა სარკეების წარმოების ისტორიაში უმნიშვნელოვანესი მოვლენა.

XVI საუკუნის დასასრულს, მოდას აყოლილი, საფრანგეთის დედოფალმა მარია მედიჩმა ვენეციას 119 სარკე შეუკვეთა თავისი სარკისებური კაბინეტისთვის რისთვისაც შეკვეთაში უდიდესი თანხა გადაიხადა. ვენეციელმა მესარკეებმა დედოფლის ქცევაზე ასევე უჩვეულო სიკეთე წარმოაჩინეს — საფრანგეთის დედოფალს მარიას აჩუქეს სარკე. ის ყველაზე ძვირად ღირებულს წარმოადგენს და ახლა ინახება ლუვრში. სარკე მორთულია აქატებით და ონიქსებით, ხოლო ჩარჩო ინკრუსტირებულია ძვირფასი ქვებით.

ფრანგმა არისტოკრატებმა ძვირადღირებული მიღებების დროს თავიანთ სასახლეებში სტუმრებთან დემონსტრირებას უკეთებდნენ სიმდიდრეებს, სიამაყით აჩვენებდნენ მდიდარ სარკეებს, შემკულს ძვირფასი ქვებით, ამის გარდა, მათ ცოლებსა და საყვარლებს უყვარდათ საკუთარი საზეიმო კოსტიუმების პატარა სარკეებით მორთვა. ერთხელ საფრანგეთის დედოფალი ანა ავსტრიელი, ლუდოვიკო XIV-ის დედა, წვეულებაზე თეთრ კაბაში გამოჩნდა, რომელიც შემკული იყო სარკის ნატეხებით. სანთლების ნათებაში მისგან დანამდვილებით სამეფო ბრწყინვალება ასხივებდა. ეს სარკისებრი კაბა სახელმწიფო ხაზინასთვის დიდ საფასურს წარმოადგენდა, და ფინანსთა მინისტრმა — მისიე კოლიბერმა — გადაწყვიტა, რომ საჭიროა რამეს გაკეთება, თორე ქვეყანა გაკოტრდება. კოლიბერმა მურანუვში თავის სანდო პირები გაგზვანა, რომლებმაც შეძლეს მოესყიდათ ოთხი მურანუველი ხელოვანი და ღამით პატარა ნავით საფრანგეთში წამოიყვანეს. ფრანგებმა, ჩამოსახლებულები მშვენიერ ადგილას დაასახლეს, მურანოდან მათი ოჯახებიც გამოიყვანეს. რა თქმა უნდა, ვენეცია თავისი ქვეშემდომების ამგვარ ქცევას ადვილად არ შეეგუა — ხელოსნებს ორი მკაცრი გაფრთხილება გაუგზავნეს, მაგრამ მათ რეაგირება არ ქონიათ, საფრანგეთის დაცვის იმედით. რამდენიმე ხანი იტალიელები მუშაობდნენ, სიამოვნებდათ ცხოვრება თავისუფლად და მაღალი ანაზღაურება. მაგრამ, შემდგომ მოწამვლისგან გარდაიცვალა ერთ-ერთი ყველაზე გამოცდილი, ორი კვირის შემდეგ — მეორე. ისინი ვინც ცოცხლები დარჩნენ, მიხვდნენ საშიშროებას და უკან სახლში დაბრუნებას ითხოვდნენ. მათ არ აკავებდნენ — გონებამახვილ ფრანგებს უკვე დაეუფლათ სარკეების დამზადების ყველა საიდუმლო, და დე ვილაში 1665 წელს გაიხსნა პირველი სარკის მანუფაქტურა საფრანგეთში.

ფრანგები ნიჭიერი მოსწავლეები აღმოჩდნენ და მალევე მასწავლებლებს აჯობეს. მათი ტექნოლოგია შემდეგნაირი იყო: გამდნარ სარკეს გამდნარი ქვაბიდან გადაასხამდნენ სწორ ზედაპირზე და ასწორებდნენ როლიკებით. ამ ხერხის მომგონებლად მოიხსენიება ლუკა დე ნეგუ.

გამოგონება ძალიან სასარგებლო აღმოჩნდა: ვერსალში სარკეების გალერეას აშენებდნენ. სიგრძეში ის 73 მეტრს წარმოადგენდა, და საჭიროებდა დიდი ზომის სარკეებს. ფირმაში „სან-გაბენ“ დაამზადეს 306 ასეთი სარკე, იმისათვის რომ მათი ბრწყინვალებით გაეკვირვათ ის, ვინც იღბლიანი აღმოჩნდა და ვერსალი მეფის კარზე მოუხდა სტუმრობა.

ფრანგული სარკის მანუფაქტურის გახსნის შემდეგ ფასები სარკეებზე უცბად დაეცა. ამაში წვლილი შეიტანეს გერმანელებისა და ბოჰემელების შუშის ქარხნებმა, რომლებიც მეტად დაბალ ფასად აწარმოებდნენ სარკეებს. სარკეები ჩდნებოდნენ სახლების კედლებზე. XVIII საუკუნეში ფრანგების უკვე ორ მესამედს გააჩნდა ის.

სარკეების დამზადებაში რევოლუცია შეიტანა გერმანელმა ქიმიკოსმა, იუსტუს ფონ ლიბლიხმა, დაიწყო ვერცხლის გამოყენება 1835 წელს სარკის დასავერცხლად და უფრო მკვეთრი გამოსახულების ასახვისთვის. ეს ტექნოლოგია, პრაქტიკულად ცვილებების გარეშე დღემდე გამოიყენება.

იხ. ვიდეო - სარკე , მისი საიდუმლოება და ენერგეტიკა ( პრაქტიკული მაგია, ცრურწმენები ) -   სარკე , მისი საიდუმლოება და  ენერგეტიკა ( პრაქტიკული მაგია, ცრურწმენები )

პირველი სარკეები ბრინჯაოს ხანას ეკუთვნის. ისინი ვერცხლისგან, სპილენძისაგან ან ბრინჯაოსაგან მზადდებოდა. მოგვიანებით სარკეების დამზადება შუშისგან დაიწყეს, რომელთა უკანა ზედაპირზე ვერცხლის თხელ, ოქროს ან ალუმინის ფენას ადებდნენ.

ჩაზნექილი სარკეები გამოჩნდა 1240 წელს. ბერავდნენ შუშის ბუშტებს, რომლებშიც ასხამდნენ გამდნარ სპილენძს, ის სწორი ფენით ვრცელდებოდა შიდა ზედაპირზე. შემდგომ ბუშტს ნაწილებად ამსხრევდნენ.

XVI საუკუნის დასაწყისში მესარკეებმა ისწავლეს ბრტყელი სარკეების გაკეთება. ცხელი ცილინდრი იჭრებოდა სიგრძეზე და ეს ნახევრები ბრტყელდებოდა სპილენძის დახლზე, რითაც შუშის ნაწილები მიიღებოდა. მაშინვე დაიწყეს ამალგამების გამოყენება (ვერცხლისწყლის თხევადი შენადნობები სხვა მეტალებთან) არეკვლადი ფენის დასატანებლად შუშაზე.

მოგვიანებით ფრანგებმა შუშის ინექციის სახით მიღება დაიწყეს. გამდნარ შუშას ასხამდნენ სწორ ზედაპიზე და აბრტყელებდნენ მას.

ზოგიერთ სამედიცინო მოწყებილობაზე გამოიყენება სარკეები მოქმედი სრული არეკვლის ეფექტის ხარჯზე სხვადასხვა რეფლაქციული მაჩვენებლებს საზღვრებს შორის.

იხ. ვიდეო - სარკის საიდუმლო - სარკის საიდუმლო

                                     გამოყენება

გამოყენება ყოფა-ცხოვრებაში

თანამედროვე ცხოვრებაში სარკეები, განსაკუთრებით დიდები, ფართოდ გამოიყენება ინტერიერის დიზაინში, იმისათვის, რომ შეიქმნას სივრცის, დიდი ფართის ილუზია პატარა შენობაში. ასეთი ტრადიცია ჯერ კიდევ შუა საუკუნეებში გამოჩნდა, როგორც კი საფრანგეთში გამოჩნდა ტექნოლოგიური საშუალება სარკების შესაქმნელად, თანაც არც თუ ისე ძვირი, როგორიც ვენეციურია. იმ დროიდან არც ერთი კარადა არ მზადდებოდა სარკის გარეშე.

სარკეები როგორც რეფლექტორები

სტომოტოლოგიური სარკე

ცხვირის სარკე

ყურის სარკე

გინეკოლოგიური სარკე

სინათლის წყაროს მნიშვნელოვანი ნაწილი მოითხოვს სარკეების გამოყენებას ომპტიმალური სინათლის დინების ფორმირებისთვის. უფრო ხშირად გამოიყენება პარაბოლური სარკეები, რომელიც საშუალებას იძლევა წარმოქმნას პარალელური სხივები.

გამოყენება სამეცნიერო მოწყობილობებში

როგორც ოპტიკური მოწყობილობა გამოიყენება ბრტყელი, ჩაზნექილი და ამოზნექილი სფერიფიული, პარაბოლიური, ჰიპერბოლიური და ელიპტიური სარკეები.

სარკეები ფართოდ გამოიყენება ოპტიკურ მოწყობილობებში — სპექტროფოტომეტრებში, სხვა ოპტიკური მოწყობილობების სპექტროფოტომეტრებში:

• ტელესკოპი
• ლაზერი
• სარკის ფოტოაპარატები
• ობიექტივები, მაგალითად, მაკსუტოვის სარკე-ლინზური ტელეობიექტის სისტემა.
• პერისკოპი და სარკის ფსევდოსკოპი

უსაფრთხოების, საავტომობილო და საგზაო სარკეების მოწყობილობები

სარკე რთულ შესახვევთან

იმ შემთხვევაში, როდესაც ადამინაის მიმოხილვა რაღაც მიზეზების გამო შეზღუდულია, სარკეები ძალიან სასარგებლოა. ასევე, ყველა ავტომობილში, ველოსიპედების გზებზე არსებობს ერთი ან რამდენიმე სარკე, ზოგჯერ ოდნავ ამოზნექილი — თვალთახედვის გასაფართოებლად.

გზებზე და ვიწრო პარკირებებზე სტაციონალური ამოზნექილი სარკეები საშუალებას იძლევა გვერდი ავუაროთ უბედურ შემთხვევებს.

ვიდეოგადამღებ საშუალებებში სარკეები უზრუნვეყოფენ მიმოხილვას ფართო მასშტაბზე ერთი ვიდეოკამერიდან.

ნახევრადგამჭირვალე სარკე

ნახევრადგამჭირვალე სარკე ფართოდ გამოიყენება ოპტიკურ მოწყობილობებში (ლაზერები, სარკესებრ-პრიმატული ხედმძებნი, ტელესუფლიორები და სხვა).

ნახევრადგამჭირვალე სარკეებს ხშირად უწოდებენ „სარკის შუშებს“ ან „ერთმხრიან სარკეებს“. ასეთი შუშები გამოიყენება ადამიანის ფარული ზედამხედველობისთვის (ქცევათა კონტროლის მიზნით ან თვალთვალისთვის), ამასთანავე ჯაშუში ბნელ შენობაშია, ხოლო დაკვირვების ქვეშ მყოფი — ნათელ ოთახში. სარკის შუშის გამოყენების პრინციპი ის არის, რომ ჯაშუში არ ჩანს ღია არეკვლის ფონზე.

გამოყენება საომარ ვითარებაში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

თანამედროვე თერმობირთვულ იარაღში გამოიყენება გამოსხივების ფოკუსირებისთვის და თერმობირთვული პროცესის სინთეზის პირობების შექმნის დაწყებისთვის.

რენტგენური სარკების გამოყენება თერმობირთვულ ბომბში

სარკეები ფოლკლორში, სარწმუნეობაში, მითებსა და ხელოვნების ნიმუშებში

სარკის ანარეკლი ძალიან მოქმედებს ადამიანზე, პირველი შესაძლებლობა შეხვდე „მეორე მეს“. ისინი ხშირად განიხილავდნენ, რომ სარკეში ნაჩვენებია ვიღაც სხვა, შემდგომ კი ამბობდნენ, რომ სარკეში ადამიანის სულია.

ბავშვის რეაქცია საკუთარ ანარეკლზე

ამასთან დაკავშირებულია ძალიან ბევრი თვალსაზრისი, რიტუალები და ცრურწმენა (მაგალითად, აკრძალვა ჩაიხედო გატეხილ სარკეში ან სარკების დაფარვა 9 დღით ადამიანის გარდაცვლილების შემდეგ).

სარკე ლიტერატურასა და კინომატოგრაფიაში

ბერძნულ მითოლოგიაში პერსევსიმ მოკლა მედუზა, ბრწყინვალე ფარის, როგორც სარკის გამოყენებით (მედუზის გამოხედვა ადამიანს ქვად აქცევს).

შუასაუკუნეების ტექსტებში სარკე მსოფლიოს სახეს, სიმბოლოს წარმოადგენს. სარკე მარადისობის სიმბოლოა, რადგან მასში არის ყველაფერი, რაც წავიდა, რაც არის ახლა და რაც მოვა.

სარკე ხელოვნებაში შუასაუკუნეების აღმოსავლეთში — ეს მსოფლიოს მხატვრული სახეა, რომელშიც ცხოვრობს ღვთაებრიობა. ასე, წარწერები ბრინჯაოს სარკეებზე წარმოადგენდნენ მოსაჯადოებელ ტექსტს.

სარკეში არა არეკვლადი

არსებობს მითები და რწმენა, ვამპირები, დოპელგანგერები და სულები სარკეში არ ირეკლება.

სიმბოლიზმი

ბრინჯაოს სარკე, შერქმეული იატა-ნო-კაგამის მიერ, რომელიც იაპონელი იმპერატორების რეგალიე იყო.

იხ. ვიდეო - სარკე, სამყაროს ანარეკლი, სარკის ფენომენი - დეა ყოლბაია - ექიმი, პათოლოგ-ანატომი

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -   ჩვენ გვიყვვარს ბუნება ვინაიდან თვითონ ვართ ბუნების ერთობა, We love nature because we ourselves are the unity of nature, Мы любим природу, потому что сами являемся единством природы

                             ნიტრიფიკაცია

                                            

აზოტის ციკლი

(ნიტრ... და ლათ. facio — ვაკეთებ) — ამონიუმის მარილების ნიტრატებად გარდაქმნის პროცესი — მცენარის აზოტოვანი კვების ძირითადი ფორმა. ნიტრიფიკაციას აწარმოებენ ნიტრიფიკაციის ბაქტერიები. ნიტრიფიკაცია ორ სტადიად მიმდინარეობს: ამონიუმის გარდაქმნა ნიტრიტად და ნიტრიტის შემდგომი დაჟანგვა ნიტრატად. ნიტრიფიკაციას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს აზოტის წრებრუნვაში, ვინაიდან უმაღლესი მცენარეები ნიტრატების სახით ითვისებენ აზოტს და ჩართავენ მას ორგანულ ნივთიერებებში. ცოცხალ ორგანიზმთა ნარჩენების სახით ნიადაგში მოხვედრილი ორგანული ნევთიერებების მინერალიზაციის საბოლოო ეტაპს კვლავ ნიტრიფიკაცია წარმოადგენს. ვინადან ნიტრიფიკაციის ბაქტერიები აერობული ორგანიზმებია, ჟანგბადის გარეშე ნიტრიფიკაცია არ მიმდინარეობს. ნიტრიფიკაცია ასუფთავებს გარემოს გამოყოფილი აზოტის ოქსიდებისაგან, რომელიც წვიმის მეშვეობით დიდი რაოდენობით ხვდება ნიადაგსა და წყალსატევებში.

იხ. ვიდეო - Азот в почве: аммонификация, нитрификация, денитрификация -   Азот в почве и какие процессы влияют на него.

Если у вас есть дополнения и уточнения по данной теме обязательно поделитесь в комментарии...

ნიტრიფიკაციის ინჰიბიტორები ასევე საინტერესოა გარემოსდაცვითი თვალსაზრისით, ნიტრატების და აზოტის ოქსიდის წარმოქმნის გამო ნიტრიფიკაციის პროცესიდან. აზოტის ოქსიდს (N2O), მიუხედავად იმისა, რომ მისი ატმოსფერული კონცენტრაცია გაცილებით დაბალია, ვიდრე CO2-ის კონცენტრაცია, აქვს გლობალური დათბობის პოტენციალი დაახლოებით 300-ჯერ მეტი, ვიდრე ნახშირორჟანგი და ხელს უწყობს პლანეტარული დათბობის 6%-ს სათბურის გაზების გამო. ეს ნაერთი ასევე აღსანიშნავია სტრატოსფეროში ოზონის დაშლის კატალიზაციით. ნიტრატები, ტოქსიკური ნაერთი ველური ბუნებისა და პირუტყვისთვის და ნიტრიფიკაციის პროდუქტი, ასევე შემაშფოთებელია.

ნიადაგი, რომელიც შედგება პოლიანიონური თიხებისა და სილიკატებისგან, ზოგადად აქვს წმინდა ანიონური მუხტი. შესაბამისად, ამონიუმი (NH4+) მჭიდროდ უკავშირდება ნიადაგს, მაგრამ ნიტრატის იონები (NO3−) არა. იმის გამო, რომ ნიტრატი უფრო მობილურია, ის ირეცხება მიწისქვეშა წყლებში სასოფლო-სამეურნეო ჩამონადენის მეშვეობით. მიწისქვეშა წყლებში ნიტრატებს შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ ზედაპირული წყლის კონცენტრაციაზე, როგორც მიწისქვეშა წყლებისა და ზედაპირული წყლის პირდაპირი ურთიერთქმედების გზით (მაგ., ნაკადების მოპოვება, წყაროები), ან იმ მომენტიდან, როდესაც ისინი მოიპოვება ზედაპირული გამოყენებისთვის. მაგალითად, შეერთებულ შტატებში სასმელი წყლის დიდი ნაწილი მიწისქვეშა წყლებიდან მოდის, მაგრამ ჩამდინარე წყლების გამწმენდი ნაგებობების უმეტესობა ჩაედინება ზედაპირულ წყლებში.

იხ. ვიდეო - Nitrogen Removal Basics -  The basics of nitrogen removal in wastewater treatment systems.  Focusing on biological nitrification and denitrification.  This applies to most all biological reactors, but the video focuses on the Carrousel System by Eimco Water Technologies

ველური ბუნება, როგორიცაა ამფიბიები, მტკნარი წყლის თევზი და მწერები, მგრძნობიარეა ნიტრატების დონის მიმართ და ცნობილია, რომ იწვევენ სიკვდილს და განვითარების ანომალიებს დაზარალებულ სახეობებში. ნიტრატების დონე ასევე ხელს უწყობს ევტროფიკაციას, პროცესი, რომლის დროსაც წყალმცენარეების დიდი აყვავება ამცირებს ჟანგბადის დონეს წყლის ობიექტებში და იწვევს სიკვდილს ჟანგბადის მომხმარებელ არსებებში ანოქსიის გამო. ითვლება, რომ ნიტრიფიკაცია ასევე ხელს უწყობს ფოტოქიმიური სმოგის, მიწისქვეშა ოზონის, მჟავე წვიმის, სახეობების მრავალფეროვნების ცვლილებებს და სხვა არასასურველ პროცესებს. გარდა ამისა, ნიტრიფიკაციის ინჰიბიტორები ასევე თრგუნავენ მეთანის (CH4), ძლიერი სათბურის აირის დაჟანგვას CO2-მდე. ორივე პროცესის ნიტრაპირინი და აცეტილენი განსაკუთრებით ძლიერი სუპრესტორები არიან, თუმცა მათი განმასხვავებელი მოქმედების გზები გაურკვეველია.

იხ. ვიდეო მუსიკალური პაუზა ბინებასთან  -See. Video music pause at the apartment - IN SPACE - Stive Morgan - Видеть. Видео музыкальная пауза в квартире

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           აზოტის ციკლი

ბიოსფეროში აზოტის გავლის სქემატური წარმოდგენა. ციკლის ძირითადი ელემენტია სხვადასხვა ტიპის ბაქტერიები 

ხდება სიცოცხლისათვის აუცილებელი აზოტის ნაერთების წრებრუნვა ორგანიზმში. ამ წრებრუნვაში გადამწყვეტ როლს ბაქტერიები ასრულებს. აზოტის ციკლი არის გზა რომლის საშუალებითაც ხდება აზოტის გარდასახვა რამდენიმე ფორმაში, რა ფორმებითაც აზოტს ცოცხალი ორგანიზმები იყენებენ. ჰაერი აზოტის ყველაზე დიდ მარაგს წარმოადგენს (78%). აზოტი აუცილებელია ცოცხალისთვის, რადგან ინფორმაციული მოლეკულების, დნმ-ს და რნმ-ს შემადგენლობაში მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს .აზოტი შედის ცილების შემადგენლობაშიც. მცენარეებში, აზოტი საჭიროა ფოტოსინთეზის განსახორციელებლად და ზრდისათვის. აზოტის ფიქსაცია არის პროცესი, რომლის დროსაც აზოტი აირის ფორმიდან N2 გადადის სხვადასხვა ფორმებში მაგალითად, ნიტრატებსა და აზოტის დიოქსიდში. ნიტროგენის ფიქსაცია უმეტესად ხორციელდება ბაქტერიების მიერ. ბაქტერიებს აქვთ ენზიმი, რომელიც აკომბინირებს N2-ს H2თან რომ წარმოქმნას ამიაკი NH3. ზოგი ასეთი ბაქტერია არსებობს მცენარეების ფესვებში. ასეთ მცენარეებს ბაქტერიები ამარაგებენ ამიაკით, ხოლო სანაცვლოდ იღებენ კარბოჰიდრატებს.

იხ. ვიდეო - აზოტის წრებრუნვა

აზოტი ცხოველებში მცენარეების ჭამის გზით ხვდება. ამონიუმი NH4 ნიადაგში ხვდება ბაქტერიისა და სოკოების დახმარებით. ამ პროცესს ამონიფიკაცია ჰქვია. თუ NH4-ის დონე მაღალია, ნიტრიფიკაცია უნდა მოხდეს. ნიტრიფიკაცია ეწოდება პროცეესს, რომლის დროსაც ამიაკი და ამონიუმი იშლებიან ნიტრიტებად და შემდეგ ნიტრატებად ისევ ბაქტერიის მიერ. იმის გამო რომ NO2 და NO3 უარყოფითად არიან დამუხტულები, არ უერთდებიან ადვილად ნიადაგს და წვიმისა და მორწყვის დროს ირეცხებიან ნიადაგიდან. ნიტრატების დიდი რაოდენობა სასმელ წყალში საშიშია, განსაკუთრებით ბავშვებისათვის და იწვევს მეთემოგლობინემიას. (ნიტრატი მომნელებელ სისტემაში გადაიქცევა ნიტრიტად, ნიტრირტი რეაქციაში შევა ჟანგბადის მატარებელ ცილასთან, ოქსიჰემოგლობინთან და წარმოქმნის მეტეგლობინს , რომელიც ჟანგბადს ვეღარ ატარებს. თუ მეტეგლობინის დიდი რაოდენობა აღმოჩნდება სისხლში, ვითარდება ჟანგბადის ნაკლებობა.) ნიტრატების დიდი რაოდენობა წყალში ხელს უწყობს წყალქვეშა მცენარეების გაზრდას, რაც წყალქვეშა მცხოვრებლებისთვის შესაძლოა საშიში აღმოჩნდეს, რადგან მცენარეები იმ ანგბადს იყენებენ, რაც მათ სჭირდებათ, მათი რაოდენობის გაზრდის შემთხვევაში კი ართმევენ ცოცხალ ორგანიზმებს ჟანგბადს. (სასუქის შემადგენლობაში აზოტი დიდი რაოდენობით შედის.) სადაც ჟანგბადი არ არსებობს, ბაქეტრია ნიტრატს გადააქცევს N2-ად , რაც მთელი ამ ციკლის თავიდან დაწყებას განაპირობებს, ამ პროცესს დენიტრიფიკაცია ჰქვია.

იხ. ვიდეო - Биология 11 класс: Круговорот азота

ქიმიური ელემენტების მუდმივი გაცვლა ხდება ლითოსფეროს, ჰიდროსფეროს, ატმოსფეროსა და დედამიწის ცოცხალ ორგანიზმებს შორის. ეს პროცესი ციკლურია: ერთი სფეროდან მეორეზე გადასვლის შემდეგ ელემენტები კვლავ უბრუნდებიან თავდაპირველ მდგომარეობას.

ანთროპოგენური ბიოცენოზი არის ადამიანის პირდაპირი გავლენის ქვეშ ჩამოყალიბებული განსაკუთრებული ბუნებრივი თემები, რომლებსაც თავად შეუძლიათ შექმნან ახალი ლანდშაფტები და სერიოზულად შეცვალონ ეკოლოგიური წონასწორობა. გარდა ამისა, ადამიანის საქმიანობა დიდ გავლენას ახდენს ელემენტების ციკლზე. ეს განსაკუთრებით შესამჩნევი გახდა გასულ საუკუნეში, რადგან იყო სერიოზული ცვლილებები ბუნებრივ ციკლებში ადამიანის მიერ გამოწვეული ზემოქმედების შედეგად მათში არსებული ქიმიკატების დამატების ან მოცილების გამო.

                                                                  

ზღვის აზოტის ციკლი მომავალი ოკეანის მჟავიანობის პირობებში

აზოტი აუცილებელია ცხოველებისა და მცენარეების არსებობისთვის: ის არის ცილების, ამინომჟავების, ნუკლეინის მჟავების, ქლოროფილის, ჰემების და ა.შ. ამ მხრივ მნიშვნელოვანი რაოდენობით შეკრული აზოტი გვხვდება ცოცხალ ორგანიზმებში, „მკვდარ ორგანულებში“ და ზღვების და ოკეანეების გაფანტული მატერია.

ძალიან მნიშვნელოვანია აზოტის ციკლის შესწავლა და კონტროლი, განსაკუთრებით ანთროპოგენურ ბიოცენოზებში, რადგან ციკლის ნებისმიერ ნაწილში მცირე უკმარისობამ შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული შედეგები: ნიადაგის მძიმე ქიმიური დაბინძურება, წყლის ობიექტების გადაჭარბებული ზრდა და დაბინძურება მკვდარი პროდუქტების დაშლის შედეგად. ორგანული ნივთიერებები (ამიაკი, ამინები და ა.შ.), სასმელ წყალში ხსნადი აზოტის ნაერთების მაღალი შემცველობა.

აზოტის ციკლის თავისებურებების შესასწავლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ ყოვლისმომცველი მეთოდოლოგია ნიადაგში ნიტრიტის (NO2-), ნიტრატის (NO3-) და ამონიუმის (NH4+) იონების შემცველობისა და მისი მიკრობიოლოგიური მაჩვენებლების შესასწავლად.

იხ. ვიდეო - Describe Nitrogen Cycle-Nitrogen cycle in simple terms

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           მეთოვლიასებრნი

ბერგის მეთოვლია

(ლათ. Sterninae) — ფრინველთა ქვეოჯახი თოლიასებრთა ოჯახისა. მათი სხეულის სიგრძეა 20-დან 55 სანტიმეტრამდე. ფრთები გრძელი და ვიწროა. კუდი ამოკვეთილი. ნისკარტი მახვილი, ნამდვილი თოლიებისაგან განსხვავებით, ბოლოში კაუჭის გარეშე. ფრენენ სწრაფად და მსუბუქად. კარგად ცურავენ. ფართოდ არიან გავრცელებულნი. აერთიანებს 12-მდე გვარს. ბინადრობენ წყალსატევთა (ზღვების, მცირე ზომის მდინარეების, ტბების) ნაპირებზე. ჩვეულებრივ კოლონიებად ბუდობენ მეჩეჩებზე, თევზიყლაპიები (Chlidonias) — მცენარეულობამოდებულ ტბებზე, ზოგიერთი ტროპიკული მეთოვლია (Anous და Gygis) — ხეებსა და ბუჩქებზე. დედალი დებს 1–4 კვერცხს. ინკუბაცია 14–22 დღე-ღამე გრძელდება. უმთავრესად იკვებებიან წყლის უხერხემლოებითა და მცირე ზომის თევზებით; ზოგიერთი სახეობა — ხვლიკებით, კალიებით.

იხ. ვიდეო - Полярная крачка и интересные факты о ней - Полярная крачка и интересные факты о ней.

За окном разгар зимы. А знаете ли вы, что существует птица которая живет в вечном лете. Знакомьтесь - полярная крачка (лат. Sterna paradisaea)

A number of terns face serious threats, and the Chinese crested tern is classed as "critically endangered" by BirdLife International. It has a population of fewer than 50 birds and a breeding range of just 9 km2 (3.5 mi2). It is declining due to egg collection, human disturbance and the loss of coastal wetlands in China.[80] Three other species are categorised as "endangered", with declining populations of less than 10,000 birds. The South Asian black-bellied tern is threatened by habitat loss, egg collecting for food, pollution and predation. In New Zealand, the black-fronted tern is facing a rapid fall in numbers due to predation by introduced mammals and Australian magpies. Disturbance by cattle and sheep and by human activities is also a factor. The Peruvian tern was initially damaged by the collapse of anchoveta stocks in 1972, but breeding colonies have subsequently been lost due to building, disturbance and pollution in their coastal wetlands.

The Australasian fairy tern is described as "vulnerable". Disturbance by humans, dogs and vehicles, predation by introduced species and inappropriate water level management in South Australia are the main reasons for its decline. Five species are "near threatened", indicating less severe concerns or only potential vulnerability. The elegant tern is so categorised because 95% of the population breeds on one island, Isla Rasa in the Gulf of California, and the Kerguelen tern has a population of less than 5,000 adults breeding on small and often stormy islands in the southern Indian Ocean. Three species, the Inca, Damara, and river terns, are expected to decline in the future due to habitat loss and disturbance. Some tern subspecies are endangered, including the California least tern and the Easter Island race of the grey noddy.

Most tern species are declining in numbers due to the loss or disturbance of breeding habitat, pollution and increased predation. Gull populations have increased over the last century because of reduced persecution and the availability of food from human activities, and terns have been forced out of many traditional nesting areas by the larger birds. A few species are defying the trend and showing local increases, including the Arctic tern in Scandinavia, Forster's tern around the Great Lakes, the Sandwich tern in eastern North America and its yellow-billed subspecies, the Cayenne tern, in the Caribbean.

Terns are protected by international legislation such as the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) and the US-Canada Migratory Bird Treaty Act of 1918. Parties to the AWEA agreement are required to engage in a wide range of conservation strategies described in a detailed action plan. The plan is intended to address key issues such as species and habitat conservation, management of human activities, research, education, and implementation. The North American legislation is similar, although there is a greater emphasis on protection

იხ. ვიდეო - The Arctic tern: A small bird that migrates big. -   Arctic Terns migrate from their Arctic breeding grounds over the Atlantic and Pacific Oceans to food-rich waters around Antarctica. Here they land on  pack ice during the Southern Hemisphere's summer and fly out to feed on the fish rich waters. This trip from the Arctic to Antarctic covers 80,000 Km making it the longest annual migration of any animal on earth.