ინსულინის პომპა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        ინსულინის პომპა 

ინსულინის ტუმბო - ინსულინის შეყვანის მეთოდი

სამედიცინო მოწყობილობა ინსულინის შესაყვანად შაქრიანი დიაბეტის სამკურნალოდ, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც უწყვეტი კანქვეშა ინსულინოთერაპია. მოწყობილობა მოიცავს:

თავად ტუმბო (საკონტროლოებით, დამუშავების მოდულითა და ბატარეებით)

შესაცვლელი ინსულინის რეზერვუარი (ტუმბოს შიგნით)

შესაცვლელი საინფუზიო ნაკრები, მათ შორის კანულა კანქვეშა შეყვანისთვის და მილის სისტემა რეზერვუარის კანულასთან დასაკავშირებლად.

ინსულინის ტუმბო არის ინსულინის მრავალჯერადი ყოველდღიური ინექციების ალტერნატივა ინსულინის შპრიცით ან კალმით და საშუალებას იძლევა ინტენსიური ინსულინოთერაპია გლუკოზის მონიტორინგთან და ნახშირწყლების დათვლასთან ერთად გამოყენებისას.

იხ. ვიდეო - Что такое инсулиновая помпа?

ინსულინის ტუმბოს გამოსაყენებლად, ჯერ უნდა შეავსოთ რეზერვუარი ინსულინით. ზოგიერთი ტუმბო იყენებს წინასწარ შევსებულ ერთჯერად ვაზნებს, რომლებიც იცვლება დაცლის შემდეგ. თუმცა, უმეტეს შემთხვევაში, პაციენტი ავსებს რეზერვუარს მომხმარებლისთვის დანიშნული ინსულინით (ჩვეულებრივ, Apidra, Humalog ან Novorapid).

ინსტალაციის პროცედურა:

გახსენით ახალი (სტერილური) ცარიელი კონტეინერი.

ამოიღეთ დგუში.

ჩადეთ ნემსი ინსულინის ამპულაში.

ჩაუშვით ჰაერი რეზერვუარიდან ამპულაში, რათა თავიდან აიცილოთ ამპულაში ვაკუუმის შექმნა ინსულინის მიღებისას.

შეიტანეთ ინსულინი რეზერვუარში დგუშის გამოყენებით, შემდეგ ამოიღეთ ნემსი.

გამოწურეთ ჰაერის ბუშტები რეზერვუარიდან, შემდეგ ამოიღეთ დგუში.

შეაერთეთ რეზერვუარი საინფუზიო კომპლექტის მილთან.

მოათავსეთ აწყობილი დანადგარი ტუმბოში და დაასხით მილი (გაატარეთ ინსულინი და (ასეთის არსებობის შემთხვევაში) ჰაერის ბუშტები მილში). ამ შემთხვევაში, ტუმბო უნდა იყოს გათიშული პირისგან, რათა თავიდან იქნას აცილებული ინსულინის შემთხვევითი მიწოდება.

შეაერთეთ ჩასმის ადგილას (და დაასხით კანულა, თუ ახალი ნაკრები იყო ჩასმული)

ინსულინის პომპა

დოზირება

ინსულინის ტუმბო არ იყენებს ხანგრძლივი მოქმედების ინსულინს. ბაზალური ინსულინის სახით გამოიყენება მოკლე ან ულტრა მოკლე მოქმედების ინსულინი.

ინსულინის ტუმბო აწვდის ერთი ტიპის მოკლე მოქმედების ან სწრაფი მოქმედების ინსულინს ორი გზით:

ბოლუსი - დოზა, რომელიც მოცემულია საკვებში ან სისხლში გლუკოზის მაღალი დონის გამოსასწორებლად.

ბაზალური სიხშირე მიეწოდება მუდმივად რეგულირებადი ბაზალური სიხშირით ინსულინის საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად კვებას შორის და ღამით.

ბოლუსის ფორმა

ინსულინის ტუმბოს მომხმარებელს შეუძლია გავლენა მოახდინოს მოკლევადიანი ან ულტრა სწრაფი ინსულინის მიწოდების პროფილზე ბოლუსური ფორმის არჩევით. თითოეულ მომხმარებელს შეუძლია ბოლუსური შაბლონების ექსპერიმენტი, რათა დაადგინოს საუკეთესო ვარიანტი თითოეული ტიპის საკვებისთვის, რითაც გააუმჯობესებს სისხლში გლუკოზის კონტროლს და ამუშავებს ბოლუს შაბლონს მათ საჭიროებებზე.

სტანდარტული ბოლუსი არის ინსულინის დოზის ერთდროული მიღება. ეს ყველაზე მეტად ინექციის მსგავსია. „წვეტიანი“ ფორმის შემთხვევაში, ეს არის ყველაზე სწრაფი ბოლუსის მიწოდება მოცემული ტიპის ინსულინისთვის. სტანდარტული ბოლუსი საუკეთესოა მაღალი ნახშირწყლების, ცილოვანი და უცხიმო საკვების მიღებისას, რადგან ის სწრაფად უბრუნებს სისხლში შაქრის დონეს ნორმალურ დონეზე.

კვადრატული ბოლუსი არის ინსულინის ნელი, დროში დაშორებული ინექცია. ბოლუსის მიწოდება „კვადრატულ“ ფორმაში თავიდან აიცილებს ინსულინის მაღალ საწყის დოზას, რომელიც შეიძლება შევიდეს სისხლში და გამოიწვიოს სისხლში შაქრის დაქვეითება, სანამ საჭმლის მომნელებელ სისტემას ექნება შანსი სისხლში შაქრის შეყვანა. კვადრატული ბოლუსი ასევე ზრდის ინსულინის მოქმედების ხანგრძლივობას ჩვეულებრივ მშობიარობასთან შედარებით. კვადრატული ბოლუსი შესაფერისია ცილებითა და ცხიმებით მდიდარი საკვებისთვის (სტეიკები და ა.შ.), რომელიც გაზრდის თქვენს სისხლში შაქარს ბოლუსის დაწყებიდან მრავალი საათის განმავლობაში. კვადრატული ბოლუსი ასევე სასარგებლოა ნელი მონელების მქონე ადამიანებისთვის (მაგ., გასტროპარეზით დაავადებულთათვის).

ორმაგი ბოლუსი/მრავალტალღოვანი ბოლუსი არის სტანდარტული ერთჯერადი ბოლუსის და კვადრატული ბოლუსის კომბინაცია. ეს ფორმა უზრუნველყოფს ინსულინის მაღალ საწყის დოზას და შემდეგ ახანგრძლივებს ინსულინის მოქმედების საბოლოო ფაზას. ორმაგი ბოლუსი შესაფერისია ცხიმისა და ნახშირწყლების მდიდარი საკვებისთვის, როგორიცაა პიცა, მაკარონი მდიდარი კრემის სოუსით და შოკოლადის ნამცხვარი.

სუპერ ბოლუსი არის სტანდარტული ბოლუსის პიკური ეფექტის გაზრდის საშუალება. იმის გამო, რომ ბოლუსური ინსულინის მოქმედება სისხლში რამდენიმე საათს გაგრძელდება, ამ დროის განმავლობაში ბაზალური ინსულინის მიწოდება შეიძლება შეწყდეს ან შემცირდეს. ეს აუმჯობესებს ბაზალური ინსულინის „შეწოვას“ და მის ჩართვას ბოლუსის პიკურ მოქმედებაში, რის გამოც ინსულინის იგივე რაოდენობა მიეწოდება, მაგრამ უფრო სწრაფი მოქმედებით, ვიდრე მიიღწევა ერთჯერადი დოზის და კომბინირებული გამოყენებისას. ბაზალური მაჩვენებელი. სუპერბოლუსი სასარგებლოა გარკვეული საკვებისთვის (როგორიცაა შაქრიანი საუზმის მარცვლეული), რომელიც იწვევს სისხლში შაქრის დიდ მატებას მოხმარების შემდეგ. ის რეაგირებს სისხლში შაქრის მატებაზე ინსულინის რაც შეიძლება სწრაფად მიწოდებით, რაც პრაქტიკულად მიიღწევა ტუმბოს გამოყენებით.

ბოლუსის დრო

ვინაიდან ტუმბოს მომხმარებელმა ხელით უნდა გამოიწვიოს ბოლუსი, ეს აძლევს მომხმარებელს შესაძლებლობას წინასწარ ბოლუსი მიიღოს ტუმბოს შესაძლებლობებით და თავიდან აიცილოს პოსტპრანდიალური ჰიპერგლიკემია. პრე-ბოლუსი არის ინსულინის მარტივი ბოლუსი, რომელიც მიიღება მანამ, სანამ ის რეალურად საჭირო იქნება მოხმარებული ნახშირწყლების კომპენსაციისთვის.

პრე-ბოლუსი სასარგებლოა შემდეგ ორ სიტუაციაში:

ინსულინის წინასწარი ბოლუსი შეამცირებს სისხლში შაქრის მატებას, რომელიც წარმოიქმნება მაღალი ნახშირწყლების საკვების მიღების შედეგად. ინსულინის ანალოგები, როგორიცაა Novorapid და Apidra, ჩვეულებრივ იწყებენ ზემოქმედებას სისხლში შაქრის დონეზე მიღებიდან 15-20 წუთის შემდეგ. თუმცა, ადვილად ასათვისებელი ნახშირწყლები ხშირად შედიან სისხლში ბევრად უფრო სწრაფად, ვიდრე მათი კომპენსაციის მიზნით შეყვანილი ინსულინი, რის შედეგადაც სისხლში შაქრის დონე იზრდება. თუ ბოლუსი შეყვანილია ჭამამდე 20 წუთით ადრე, წინასწარ შეყვანილი ინსულინი შედის სისხლში მონელებული ნახშირწყლების პარალელურად და აფერხებს გლუკოზის პიკური დონის მატებას.

ინსულინის პრე-ბოლუსს ასევე შეუძლია შეუთავსოს კვების ბოლუსი და კორექტირების ბოლუსი, თუ თქვენი ჭამის წინ სისხლში შაქარი თქვენს სამიზნეზე მაღალია. ბოლუსის დრო არის კონტროლირებადი ცვლადი, რათა შეამციროს სისხლში შაქრის დონე ჭამის წინ, რაც იწვევს მათ ხელახლა მატებას.

ანალოგიურად, სისხლში შაქრის დაბალი დონე ან დაბალი ნახშირწყლების კვება შეიძლება საუკეთესოდ აღმოიფხვრას ჭამის დაწყების შემდეგ ბოლუსის მიცემით. სისხლში შაქრის დონე, მიღებული საკვების ტიპი და ადამიანის ინდივიდუალური რეაქცია საკვებსა და ინსულინზე გავლენას ახდენს ტუმბოს ბოლუსის მიწოდების იდეალურ დროზე.

ბაზალური პროფილები

ბაზალური ინსულინის მთელი დღის განმავლობაში მიწოდების პროფილი ასევე შეიძლება მორგებული იყოს ტუმბოს მომხმარებლის საჭიროებებზე:

ბაზალური სიხშირის შემცირება ღამით, რათა თავიდან აიცილოთ სისხლში შაქრის დაბალი დონე ახალშობილებში და ჩვილებში;

გაზარდეთ ბაზალური სიხშირე ღამით მაღალი დონის დასაძლევად

მოზარდებში ზრდის ჰორმონებით გამოწვეული სისხლში შაქრის დონე;

დოზის გაზრდა ღამით გამთენიისას, რათა თავიდან იქნას აცილებული სისხლში შაქრის მაღალი დონე მოზრდილებში და მოზარდებში გამთენიის ფენომენის გამო;

პროაქტიულად რეგულარულ ფიზიკურ ვარჯიშამდე, როგორიცაა დილის ვარჯიში დაწყებითი სკოლის მოსწავლეებისთვის ან კალათბურთის ვარჯიშის შემდეგ საშუალო სკოლის მოსწავლეებისთვის.

თქვენი ბაზალური მაჩვენებლის განსაზღვრა

ინსულინის ბაზალური მოთხოვნილება განსხვავდება ინდივიდისა და დღის დროის მიხედვით. ბაზალური მაჩვენებელი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში განისაზღვრება უზმოზე სისხლში შაქრის პერიოდული შემოწმებით. საკვები და ბოლუსური ინსულინი არ უნდა იქნას შეყვანილი შეფასების პერიოდში ან მასზე 4 საათით ადრე. თუ ტესტის დროს სისხლში შაქრის დონე მკვეთრად იცვლება, ბაზალური სიხშირე შეიძლება დარეგულირდეს, რათა გაიზარდოს ან შემცირდეს ინსულინის მიწოდება და შეინარჩუნოს სისხლში შაქარი შედარებით სტაბილური.

მაგალითად, დილის ბაზალური ინსულინის მოთხოვნილების დასადგენად, ადამიანმა უნდა გამოტოვოს საუზმე. გაღვიძების მომენტიდან პერიოდულად უნდა გაზომოთ სისხლში გლუკოზის დონე ლანჩამდე. სისხლში გლუკოზის დონის ცვლილებები კომპენსირდება დილის ბაზალური სიხშირის რეგულირებით. პროცესი მეორდება რამდენიმე დღის განმავლობაში, იცვლება მარხვის პერიოდი, სანამ არ შეიქმნება 24-საათიანი პროფილი, რომელიც ინარჩუნებს სისხლში შაქრის შედარებით სტაბილურ დონეს უზმოზე. მას შემდეგ, რაც ბაზალური მაჩვენებელი ემთხვევა სამარხვო ბაზალური ინსულინის მოთხოვნებს, ტუმბოს მომხმარებელს ექნება მოქნილობა, გამოტოვოს ან გადაიზარდოს კვების დრო, მაგალითად, შაბათ-კვირას უფრო დიდხანს იძინოს ან სამუშაო დღეებში ზეგანაკვეთურად იმუშაოს.

ბევრ ფაქტორს შეუძლია შეცვალოს ინსულინის მოთხოვნები და მოითხოვოს ბაზალური სიხშირის კორექტირება:

ბეტა უჯრედების უწყვეტი სიკვდილი ტიპი 1 დიაბეტის დიაგნოზის შემდეგ ("თაფლობის თვე")

ზრდის სწრაფვას, განსაკუთრებით პუბერტატის დროს

წონის მომატება ან დაკლება

წამლის თერაპია, რომელიც გავლენას ახდენს ინსულინის მგრძნობელობაზე (მაგ., კორტიკოსტეროიდები)

ცვლილებები ჭამის, ძილის ან ვარჯიშის რუტინაში

ჰიპერგლიკემიის კონტროლის გაუარესება

წელიწადის დროიდან გამომდინარე.

მომხმარებელი უნდა იყოს ინფორმირებული ჯანდაცვის პროვაიდერისგან, რომ მათ უნდა დაადგინონ ბაზალური მაჩვენებელი ტუმბო თერაპიის დაწყებამდე.

დროებითი ბაზალური განაკვეთები

ვინაიდან ბაზალური ინსულინი მიეწოდება როგორც სწრაფი მოქმედების ინსულინი, მისი რაოდენობა შეიძლება სწრაფად გაიზარდოს ან შემცირდეს საჭიროებისამებრ დროებითი ბაზალური სიჩქარის გამოყენებით. სიტუაციების მაგალითები, როდესაც ეს სასარგებლოა:

ხანგრძლივი მანქანით მგზავრობისას, როდესაც ფიზიკური აქტივობის ნაკლებობის გამო საჭიროა მეტი ინსულინი.

სპონტანური ვარჯიშისა და სპორტის დროს და მის შემდეგ, როდესაც ორგანიზმი ნაკლებ ინსულინს მოითხოვს.

ავადმყოფობის ან სტრესის დროს, როდესაც ბაზალური მოთხოვნა იზრდება.

თუ სისხლში არის კეტონები, როდის არის საჭირო დამატებითი ინსულინი.

მენსტრუაციის დროს, როდესაც საჭიროა დამატებითი ბაზალური ინსულინი.

ინსულინის ტუმბოების გამოყენების სარგებელი

ტუმბოს მომხმარებლები აღნიშნავენ ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესებას ინსულინის მიწოდების სხვა მოწყობილობების გამოყენებასთან შედარებით (მაგ. კალმები). ზოგიერთი პაციენტი ადარებს ინსულინის ტუმბოს მაღალსართულიან კორპუსში არსებულ ლიფტს და ცხოვრების ხარისხის გაუმჯობესება დაფიქსირდა ტუმბოების გამოყენებით 1 ტიპის დიაბეტით (ინსულინდამოკიდებული) და ტიპი 2 დიაბეტის მქონე პაციენტებში.

ბაზალური საჭიროებისთვის სწრაფი მოქმედების ინსულინის გამოყენება უზრუნველყოფს შედარებით თავისუფლებას სტრუქტურირებული დიეტისა და ვარჯიშისგან, რომელიც ადრე საჭირო იყო სისხლში შაქრის კონტროლისთვის ხანგრძლივი მოქმედების ინსულინით.

ტუმბოს ბევრი მომხმარებელი თვლის, რომ ტუმბოდან ინსულინის დოზების მიღება უფრო მოსახერხებელი და ფრთხილია, ვიდრე ინექცია.

ინსულინის ტუმბოები აწვდიან ინსულინის უფრო ზუსტ რაოდენობას, ვიდრე ინექციები შპრიცით ან კალმით. ეს გეხმარებათ სისხლში შაქრისა და ჰემოგლობინის A1c დონის უკეთ კონტროლში, რაც ამცირებს შაქრიანი დიაბეტის გრძელვადიანი გართულებების განვითარების შანსს. მოსალოდნელია, რომ ეს გამოიწვევს გრძელვადიან დაზოგვას იმ ხარჯებში, რომლებიც დაკავშირებულია მრავალჯერად ყოველდღიურ ინექციებთან.

ბევრ თანამედროვე „ჭკვიან“ ტუმბოს აქვს „ბოლუს ასისტენტის“ ფუნქცია, რომელიც ითვლის ინსულინის საჭირო რაოდენობას ნახშირწყლების სავარაუდო მიღების, სისხლში შაქრის დონის და ადრე აქტიური ინსულინის გათვალისწინებით.

ინსულინის ტუმბოებს შეუძლიათ ინსულინის გამოყენების ზუსტი ინფორმაცია მიაწოდონ ისტორიის მენიუს მეშვეობით. მრავალი ინსულინის ტუმბოს საშუალებით, ეს ისტორია შეიძლება გადმოიწეროს კომპიუტერში და გრაფიკული იყოს ტენდენციის ანალიზისთვის.

ნეიროპათია არის დიაბეტის სერიოზული გართულება, რომელიც რეზისტენტულია ჩვეულებრივი თერაპიის მიმართ. არსებობს ცნობები ინსულინის ტუმბოების გამოყენების გამო მუდმივი ნეიროპათიური ტკივილის შერბილების ან თუნდაც სრული გაქრობის შესახებ.

2 ტიპის დიაბეტის დროს ინსულინის ტუმბოების გამოყენებაზე ბოლოდროინდელმა მუშაობამ აჩვენა მნიშვნელოვანი გაუმჯობესება HbA1c-ში, სექსუალურ ფუნქციასა და ნეიროპათიურ ტკივილში.

ინსულინის ტუმბოების გამოყენების ნაკლოვანებები

ინსულინის ტუმბოები, რეზერვუარები და საინფუზიო კომპლექტები ბევრად უფრო ძვირია, ვიდრე შპრიცები ან ინსულინის კალმები.

იმის გამო, რომ ინსულინის ტუმბო უმეტესად უნდა იყოს ნახმარი, მომხმარებლებმა უნდა დაიცვან გარკვეული მითითებები, როდესაც მონაწილეობენ აქტივობებში, რომლებმაც შეიძლება დააზიანოს ტუმბო, როგორიცაა აქტიური სპორტი და წყლის სპორტი. ზოგიერთი სარგებელი

მომხმარებლებს შეუძლიათ აღმოაჩინონ, რომ ტუმბოს ტარება (საინფუზიო კომპლექტის მილთან ერთად) ყოველთვის არასასიამოვნო ან რთულია.

დიაბეტური კეტოაციდოზის შემთხვევები შეიძლება მოხდეს, თუ ტუმბოს მომხმარებელი არ იღებს საკმარისად სწრაფი მოქმედების ან სწრაფი მოქმედების ინსულინს მრავალი საათის განმავლობაში. ეს შეიძლება მოხდეს, თუ ტუმბოს ბატარეა დაბალია, თუ ინსულინის რეზერვუარი ცარიელია, ტუბი ჟონავს და ინსულინი ჟონავს და არ არის ინექციური, ან თუ კანულა სხეულში არის დახრილი ან დაგრეხილი, რაც ხელს უშლის მიწოდებას. ამის გამო, ტუმბოს მომხმარებლები, ჩვეულებრივ, უფრო ხშირად აკონტროლებენ სისხლში შაქრის დონეს ინსულინის მიწოდების ეფექტურობის შესაფასებლად.

ტუმბოს გაუმართაობის შესაძლებლობა და ყოველდღიური ინექციების დაბრუნების აუცილებლობა პრობლემის მოგვარებამდე. თუმცა, ტუმბოს მწარმოებლების უმეტესობა ჩვეულებრივ გვთავაზობს პროგრამას ახალი ტუმბოს მისაღებად 24 საათის განმავლობაში ან საშუალებას აძლევს პაციენტს იაფად შეიძინოს მეორე ტუმბო რეზერვში. გარდა ამისა, ტუმბო თავად ახორციელებს უამრავ თვითტესტს მთელი დღის განმავლობაში, ზოგ შემთხვევაში 4 000 000-მდე და შეიძლება ჰქონდეს მეორე პროცესორი, რომელიც სპეციალურად ამისთვისაა განკუთვნილი.

გავრცელება

ინსულინის ტუმბოები სულ უფრო ხშირად გამოიყენება მთელ მსოფლიოში შემდეგი მიზეზების გამო:

ინსულინის მრავალჯერადი ინექციების შეყვანის სიმარტივე მათთვის, ვინც იყენებს ინტენსიურ ინსულინოთერაპიას

ძალიან მცირე ბოლუსების ზუსტი მიწოდება, რაც მნიშვნელოვანია ჩვილებისთვის

ექიმებსა და სადაზღვევო კომპანიებს შორის მზარდი მხარდაჭერა გრძელვადიანი გართულებების სიხშირის შემცირების გამო

გაუმჯობესებული გლუკოზის მონიტორინგი ახალი მოწყობილობები საჭიროებენ სისხლის უფრო მცირე წვეთებს, რაც ლანცეტის თითის ჩხვლეტას უფრო პატარას და ნაკლებად მტკივნეულს ხდის. ეს ინსტრუმენტები ასევე მხარს უჭერს სინჯის აღების ალტერნატიულ ადგილებს სტანდარტული ნიმუშების უმეტესობისთვის, რაც უზრუნველყოფს ნიმუშების პრაქტიკულად უმტკივნეულო აღებას. ეს ანაზღაურებს ტუმბოს მომხმარებლებში შაქრის უფრო ხშირი ტესტირების საჭიროებას.

მხარდაჭერილია ინსულინის ტუმბოების გამოყენების ადაპტაციის ტექნიკის ჯგუფური დემონსტრირებით სპორტისა და ვარჯიშის დროს. პროფესიონალური დახმარება ხელმისაწვდომი ხდება პაციენტების ჯგუფებში და წიგნებში. ტუმბო საშუალებას გაძლევთ ეფექტურად დააკავშიროთ ნაწილობრივ ბაზალური ინსულინი ტუმბოდან და ნაწილობრივ ბაზალური ინსულინი ხანგრძლივი მოქმედების ინსულინიდან, როგორიცაა Lantus და Levemir. ეს ტექნიკა ცნობილი გახდა, როგორც Unattached Mode.

უახლესი მოვლენები

ნარჩენი ინსულინი: ბოლო ბოლუსის დროისა და რაოდენობის მიხედვით, ტუმბოს პროგრამა ითვლის სისხლში დარჩენილ ინსულინს და აჩვენებს ამ მნიშვნელობას ეკრანზე. ეს აადვილებს ახალი ბოლუსის შეყვანას წინა ბოლუსის გაცვეთებამდე, რითაც ეხმარება მომხმარებელს თავიდან აიცილოს სისხლში მაღალი შაქრის გადაჭარბებული კომპენსაცია არასაჭირო კორექტირების ბოლუსებით.

ბოლუსის კალკულატორები: ტუმბოს პროგრამა დაგეხმარებათ გამოთვალოთ დოზა თქვენი შემდეგი ინსულინის ბოლუსისთვის. მომხმარებელი შეაქვს მოსახმარი ნახშირწყლების რაოდენობას გრამებში და სპეციალური „ასისტენტი“ ითვლის ინსულინის საჭირო ერთეულებს. ეს ითვალისწინებს სისხლში გლუკოზის ბოლო დონეს და ნარჩენ ინსულინს და გვთავაზობს ინსულინის საუკეთესო დოზას, რომელიც შემდეგ დამტკიცებულია და ინიშნება მომხმარებლის მიერ.

რეგულირებადი სიგნალიზაცია: ტუმბოს შეუძლია აკონტროლოს სხვადასხვა აქტივობები მთელი დღის განმავლობაში და გააფრთხილოს მომხმარებელი, თუ მოსალოდნელი აქტივობა არ არის დასრულებული. ქმედებების მაგალითები: გამოტოვებული ბოლუსი ლანჩის წინ, გამოტოვებული სისხლში გლუკოზის ტესტი, სისხლში გლუკოზის ახალი ტესტი სისხლში დაბალი გლუკოზის ტესტის შედეგიდან 15 წუთის შემდეგ და ა.შ. სიგნალიზაცია ინდივიდუალურად არის კონფიგურირებული თითოეული მომხმარებლისთვის

შეხების ბოლუსი: მხედველობის დარღვევის მქონე ადამიანებს შეუძლიათ გამოიყენონ ეს ღილაკი თავიანთ ტუმბოზე ინსულინის გამოსატანად ეკრანის გამოყენების გარეშე. ფუნქცია მუშაობს ხმოვანი სიგნალების სისტემაზე დაყრდნობით, რომელიც ადასტურებს მომხმარებლის ბოლუს პარამეტრებს. ეს ფუნქცია აღწერილია, როგორც "შეხება", "ხმა" ან "მარტივი" ბოლუსური მიწოდება ბრენდის მიხედვით.

კომპიუტერთან დაკავშირება: 1990-იანი წლების ბოლოდან ტუმბოების უმეტესობამ შეძლო კომპიუტერთან დაკავშირება ტუმბოს პარამეტრების კონტროლისა და დოკუმენტაციისთვის და/ან ტუმბოდან მონაცემების ჩამოტვირთვისთვის. ეს ამარტივებს მონაცემთა ჩაწერას და უზრუნველყოფს ინტეგრაციას დიაბეტის მართვის პროგრამებთან

გლუკოზის მრიცხველებთან ინტეგრაცია: თქვენ შეგიძლიათ ხელით შეიყვანოთ სისხლში გლუკოზის მონაცემები ტუმბოში, რომელსაც შემდეგ ასისტენტი გამოიყენებს ინსულინის შემდეგი ბოლუსის გამოსათვლელად. ზოგიერთი ტუმბო მხარს უჭერს თავსებადობას თქვენს ინსულინის ტუმბოსა და სისხლში გლუკომეტრს შორის

ინსულინის ტუმბოების Medtronic Diabetes Minimed Paradigm სერია უზრუნველყოფს უსადენო კავშირს რადიო სიხშირის (RF) საშუალებით. ეს საშუალებას აძლევს თქვენს ტუმბოს მიიღოს მონაცემები Lifescan (აშშ-ში) ან Bayer (სხვა ქვეყნებში) მრიცხველიდან. RF კავშირი ასევე მხარს უჭერს სისხლში გლუკოზის მონიტორინგის სენსორს, რომელიც ცნობილია როგორც Paradigm REAL-Time უწყვეტი გლუკოზის მონიტორინგის სისტემა, რომელიც უსადენოდ გადასცემს ინტერსტიციული სითხის გლუკოზის მაჩვენებლებს ტუმბოს ეკრანზე ყოველ 5 წუთში. Paradigm REAL-Time სისტემა იყო პირველი, რომელმაც დააკავშირა უწყვეტი მონიტორინგის მოწყობილობა ინსულინის ტუმბოს სისტემასთან.

Roche Dia Accu-Chek Combo ინსულინის ტუმბო.

იხ. ვიდეო - What is an insulin pump? - An insulin pump can be worn by people living with diabetes. It’s a small device that mimics some of the ways a pancreas works. It delivers continuous and customized doses of rapid-acting insulin 24 hours a day to match your body’s needs. Learn more about how insulin pump therapy works, the benefits of pump therapy and who it is suitable for.   

დემი მური

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                     დემი მური

                        

მური 2011წ-ს

 

(ინგლისურად: Demi Gene Guynes; დაბადებული 1962 წლის 11 ნოემბერი, როსუელი, ნიუ მექსიკა), პროფესიონალურად ცნობილი როგორც დემი მური (ინგლისურად: Demi Moore; [dəˈmiː ˈmɔːr], Demi Moore ) , ნამდვილი სახელი დემეტრია, ამერიკელი მოდელი, მსახიობი და სიმღერების ავტორია. ოქროს გლობუსის ორგზის ნომინანტი.

ბიოგრაფია

ადრეული წლები

იგი დაიბადა 1962 წლის 11 ნოემბერს როსველში, ნიუ-მექსიკო, ირლანდიური და მექსიკური ფესვების ოჯახში. მამამ, ჩარლზ ჰარმონმა, პილოტმა, დედა ქალიშვილის დაბადებამდე ორი თვით ადრე მიატოვა. ის გაიზარდა დისფუნქციურ ოჯახში, დედამისი ვირჯინია კინგი და მამინაცვალი, სარეკლამო აგენტი დენიელ გეინსი, ბოროტად სარგებლობდნენ ალკოჰოლით და ხშირად იცვლიდნენ საცხოვრებელ ადგილს. დემის ჰყავს უმცროსი ძმა, მორგან გაინესი, და ბიოლოგიური მამის მხრიდან ნახევარძმა და ნახევარდა, ჯეიმს და შარლოტა ჰარმონები.

ბავშვობაში მას სტრაბიზმი აწუხებდა, რომელიც ორი ოპერაციით გამოსწორდა, გარდა ამისა, თირკმელების პრობლემები ჰქონდა.

13 წლის ასაკში მან ბიოლოგიური მამის შესახებ შეიტყო, როდესაც იპოვა დედისა და მამინაცვალის ქორწინების მოწმობა, რის შემდეგაც მოითხოვა მისი დაბადების გარემოებების გარკვევა, რადგან აღმოაჩინა, რომ მისი მშობლები დაქორწინდნენ მხოლოდ 1963 წლის თებერვალში და იგი დაიბადა სამი თვით ადრე (1962 წლის ნოემბერში).

15 წლის ასაკში იგი გადავიდა დასავლეთ ჰოლივუდში, კალიფორნია, სადაც დედა მუშაობდა ჟურნალების გამავრცელებელ კომპანიაში. სწავლობდა ფეირფაქსის საშუალო სკოლაში. ”მე გადავედი ჩემი მშობლების სახლიდან, როდესაც 16 წლის ვიყავი და საშუალო სკოლა დავამთავრე მეორე კურსზე”, - იხსენებს დემი. მან სკოლა მიატოვა სამოდელო სააგენტოში სამუშაოდ, შემდეგ კი, რამდენიმე მედიის ცნობით, მისი მეზობლის, ახალგაზრდა მსახიობის ნასტასია კინსკის რჩევით, მანაც გადაწყვიტა ფილმებში ეთამაშა და ტელევიზიაში დაიწყო მუშაობა.

22 წლის ასაკში მისი დებიუტი შედგა დიდ ეკრანზე და მოიგო ნიკოლ ჰოლისის როლი კომედიაში "Blame it on Rio"

კარიერა

მან ერთ-ერთი პირველი როლი შეასრულა სერიალში "გენერალური საავადმყოფო" (1982-1983). 1980-იანი წლების შუა ხანებში მური გამოჩნდა თინეიჯერულ ფილმებში St. Elmo's Fire, Blame It on Rio და What Happened Last Night. 1988 წელს მან კარიერაში პირველი მთავარი როლი შეასრულა ფილმში "მეშვიდე ნიშანი".

1991 წლის Vanity Fair-ის საფარი ორსული დემი მურით

ფილმის "მოჩვენება" კომერციული წარმატების შემდეგ მან შეასრულა მთავარი როლები ფილმებში "რამდენიმე კარგი კაცი", "უხამსი წინადადება", "ექსპოზიცია", "სტრიპტიზი" და ა.შ. 1990-იანი წლების დასაწყისში იგი გახდა პირველი მსახიობი ქალი. ჰოლივუდში 10 მილიონზე მეტი გადასახადი თითო ფილმზე, მაგრამ შემდგომ წლებში, ფილმების კომერციული წარუმატებლობის გამო, მისმა კარიერამ მნიშვნელოვანი ვარდნა განიცადა. დემი მურმა ასევე პოპულარობა მოიპოვა ფოტოს More Demi Moore-ის წყალობით, სადაც ორსული მსახიობი შიშველი იყო გამოსახული, ეს სენსაცია გახდა და იმდროინდელ ამერიკულ საზოგადოებაში სკანდალები გამოიწვია.

1997 წელს მან შეასრულა ერთ-ერთი როლი სატელევიზიო ფილმში, თუ კედლები შეიძლება ისაუბრონ, რამაც მას ოქროს გლობუსის ნომინაცია მოუტანა.

კარიერიდან რამდენიმე წლიანი შესვენების შემდეგ, იგი 2003 წელს გამოჩნდა მეორეხარისხოვანი როლით, როგორც ბოროტმოქმედი ფილმში ჩარლის ანგელოზები: სრული დროსელი. 2006 წელს მან შეასრულა მცირე როლი ფილმში Bobby, რომელშიც ასევე ითამაშა მისი მეუღლე ეშტონ კატჩერი. 2007 წელს მან ითამაშა თრილერში ვინ ხარ, მისტერ ბრუკს? ბოლო წლებში მური ძირითადად დამოუკიდებელ ფილმებში ჩნდება, სადაც მეორეხარისხოვან როლებს ასრულებს.

პირადი ცხოვრება

1980 წლიდან 1985 წლამდე ის იყო დაქორწინებული როკ მუსიკოსზე ფრედი მურზე (ინგლისელი) რუსი.

1987 წლიდან 2000 წლამდე ის იყო დაქორწინებული მსახიობ ბრიუს უილისთან, რომელთანაც ჰყავს სამი ქალიშვილი: რუმერ გლენ უილისი (დაიბადა 08/16/1988), სკაუტ ლარუ უილისი (დაიბადა 07/20/1991) და ტალულა ბელ უილისი (დაიბადა 02). /03).1994).

2005 წლიდან 2013 წლამდე ის იყო დაქორწინებული მსახიობ ეშტონ კატჩერზე.

თავის მემუარებში Inside Out, რომელიც გამოვიდა 2019 წლის სექტემბერში, მურმა აღიარა, რომ იგი გააუპატიურეს 15 წლის ასაკში . მემუარებში ასევე ნათქვამია, რომ მური დაორსულდა მას შემდეგ, რაც 2003 წელს კატჩერთან ურთიერთობა დაიწყო. მან დაკარგა ბავშვი, გოგონა, რომელსაც აპირებდა ჩაპლინ რეის დარქმევა, როდესაც ის 6 თვის ორსული იყო. 2005 წელს მათი ქორწილის შემდეგ, წყვილმა ნაყოფიერების მკურნალობა მოითხოვა, მაგრამ მურმა დაიწყო სასმელი და ბოროტად გამოყენება Vicodin-ზე და განქორწინება მოჰყვა 2013 წელს.

2023 წლის 18 აპრილს მსახიობის უფროსმა ქალიშვილმა გააჩინა შვილი, სახელად ლუეტა ისლი ტომასი.

პირადი ცხოვრება

ქორწინებები და ურთიერთობები

1981 წლის 8 თებერვალს, 18 წლის ასაკში, მური დაქორწინდა მომღერალ ფრედი მურზე, მასზე 12 წლით უფროსი და ცოტა ხნის წინ დაშორდა პირველ მეუღლეს, ლუსის. მათ ქორწინებამდე დემიმ სასცენო სახელად ფრედის გვარის გამოყენება დაიწყო. წყვილი დაშორდა 1983 წელს, რის შემდეგაც დემის ურთიერთობა ჰქონდა ტიმოთი ჰატონთან. მან მურთან განქორწინება 1984 წლის სექტემბერში მოითხოვა; იგი დასრულდა 1985 წლის 7 აგვისტოს. მაშინ მური დაინიშნა მსახიობ ემილიო ესტევესთან, რომელთანაც მან ითამაშა წმინდა ელმოს ცეცხლი და სიბრძნე, კრიმინალური დრამა, რომელიც მან ასევე დაწერა და რეჟისორი იყო. წყვილი 1986 წლის დეკემბერში აპირებდა დაქორწინებას, მაგრამ ნიშნობა შეწყვიტა.

იხ. ვიდეო - 60-ЛЕТНЯЯ ДЕМИ МУР ПРОИЗВЕЛА ФУРОР В ПРОЗРАЧНОМ ПЛАТЬЕ БЕЗ БЕЛЬЯ В ПАРИЖЕ

1987 წლის 21 ნოემბერს მური ცოლად გაჰყვა მეორე მეუღლეს, მსახიობ ბრიუს უილისს.[176] მას და უილისს ჰყავთ სამი ქალიშვილი: რუმერ გლენ უილისი (დაიბადა 1988 წლის 16 აგვისტო),  სკაუტ ლარუ უილისი (დაიბადა 1991 წლის 20 ივლისი),  და ტალულა ბელ ბრიუს უილისი (დაიბადა 1994 წლის 3 თებერვალს).  მათ გამოაცხადეს დაშორება 1998 წლის 24 ივნისს, [36] და განქორწინების შესახებ განცხადება შეიტანა 2000 წლის 18 ოქტომბერს. განქორწინების მიუხედავად, მური ინარჩუნებს მჭიდრო მეგობრობას უილისთან და მის ამჟამინდელ მეუღლესთან, ემა ჰემინგ უილისთან და ეხმარებოდა მას და მათ შვილებს უილისზე ზრუნვაში, რადგან მისი ჯანმრთელობა შემცირდა.მურს სამწლიანი ურთიერთობა ჰქონდა საბრძოლო ხელოვნების ინსტრუქტორ ოლივერ უიტკომბთან, რომელთანაც იგი ხვდებოდა 1999 წლიდან 2002 წლამდე.

2003 წელს მურმა დაიწყო ურთიერთობა მსახიობ ეშტონ კატჩერთან. მალევე მას შემდეგ, რაც მათ დაიწყეს ურთიერთობა, მური დაორსულდა და ორსულობის ექვსი თვის შემდეგ მკვდრადშობადობა განიცადა. ისინი დაქორწინდნენ 2005 წლის 24 სექტემბერს. ქორწილს ესწრებოდა წყვილის 150-მდე ახლო მეგობარი და ოჯახი, მათ შორის უილისი. 2011 წლის ნოემბერში, წყვილის ქორწინების მდგომარეობის შესახებ მედიის თვიანი სპეკულაციის შემდეგ, მურმა გამოაცხადა გადაწყვეტილება შეწყვიტოს ქორწინება კატჩერთან. ერთ წელზე მეტი ხნის განშორების შემდეგ, კატჩერმა 2012 წლის 21 დეკემბერს, ლოს-ანჯელესის უზენაეს სასამართლოში შეიტანა განცხადება მურისგან განქორწინების შესახებ, შეურიგებელი უთანხმოების მოტივით. მურმა შეიტანა საპასუხო დოკუმენტები 2013 წლის მარტში, მოითხოვა მეუღლის დახმარება და იურიდიული საფასურის გადახდა კატჩერისგან 2013 წლის 26 ნოემბერს მათი განქორწინება საბოლოოდ დასრულდა.

ინტერესები

ის ერთ დროს ფილიპ ბერგის კაბალას ცენტრის რელიგიის მიმდევარი იყო და კატჩერის ინიციატორი იყო რწმენაში, თქვა, რომ ის „ებრაულად არ გაიზარდა, მაგრამ იტყოდა, რომ [ის] უფრო მეტად ექვემდებარებოდა კონკრეტული რიტუალების უფრო ღრმა მნიშვნელობა, ვიდრე რომელიმე [მისი] მეგობარი, ვინც ამას აკეთებდა.

The New York Times-ის მიხედვით, მური არის „მსოფლიოში ყველაზე გახმაურებული თოჯინების კოლექციონერი“ და მის ფავორიტებს შორის არის ჯინ მარშალის მოდის თოჯინა. ერთ მომენტში, მური ინახავდა ცალკე რეზიდენციას მისი 2000 თოჯინის დასასახლებლად.

ის გამოჩნდა PETA-ს ყველაზე ცუდად ჩაცმულ სიაში 2009 წელს ბეწვის ტარების გამო;  ორი წლის შემდეგ მან მხარი დაუჭირა ჯგუფის მცდელობებს, აეკრძალათ ცირკის მუშაკების მიერ სპილოებზე ბულქალების გამოყენება.

ფილმოგრაფია

მთავარი სტატია: დემი მურის ფილმოგრაფია

ბიბლიოგრაფია

Inside Out: A Memoir; ჰარპერ კოლინზი (2019), ISBN 978-0-062-04953-7

ჯილდოები და ნომინაციები

მთავარი სტატია: დემი მურის მიერ მიღებული ჯილდოებისა და ნომინაციების სია

მური არის მრავალი ჯილდოს მიმღები, მათ შორის ნომინაციები კრიტიკოსთა არჩევანის ჯილდოზე, ორი ოქროს გლობუსის ჯილდოზე, პრაიმტაიმის ემის ჯილდოზე და ეკრანის მსახიობთა გილდიის ჯილდოზე.

იხ.ვიდეო - Demi Moore on Dating and Her Ex-Husbands Ashton & Bruce

ლავანდა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ლავანდა

(ლათ. Lavandula) მცენარეთა გვარია Lamiaceae ან Labiatae ოჯახისა. მოიცავს 47  სახეობას. ის იზრდება კანარის კუნძულებზე, ჩრდილოეთ და აღმოსავლეთ აფრიკაში, ავსტრალიაში, სამხრეთ ევროპაში, არაბეთში და ინდოეთში. კულტივირებული ფორმები მთელ მსოფლიოში იზრდება ბაღებში.

აღწერა

მცენარე და ფოთლები

გვარში შედის ერთწლიანი ან ხანმოკლე ბალახოვანი მრავალწლოვანი მცენარეები და ბუჩქების მსგავსი მრავალწლოვანი, ბუჩქნარი ან პატარა ბუჩქნარი.

ფოთლის ფორმა მრავალფეროვანია გვარის მიხედვით. ისინი მარტივია ზოგიერთ ჩვეულებრივ კულტივირებულ სახეობაში; სხვა სახეობებში ისინი დაკბილულები არიან, ან ფრჩხილებიანი, ზოგჯერ მრავლობითი და ამოჭრილი. უმეტეს სახეობებში, ფოთლები დაფარულია წვრილი თმებით ან ინდუმენტით, რომელიც ჩვეულებრივ შეიცავს ეთერზეთებს.

ყვავილები

ყვავილები მოთავსებულია ბუჩქებში, ფოთლებზე მაღლა აღმართულ წვეტებზე, ზოგიერთ სახეობაში წვერები განშტოებულია. ზოგიერთი სახეობა ყვავილის წვერებზე აწარმოებს ფერად ბუჩქებს. ველურ სახეობებში ყვავილები შეიძლება იყოს ლურჯი, იისფერი ან იასამნისფერი, ზოგჯერ მოყვითალო-მოყვითალო. სეპალური თაიგული მილისებრია. გვირგვინი ასევე მილაკოვანია, ჩვეულებრივ ხუთი წილით (ზედა ტუჩი ხშირად იჭრება, ქვედა ტუჩს კი ორი ნაპრალი აქვს).

ნომენკლატურა და ტაქსონომია

Lavandula stoechas, L. pedunculata და L. dentata ცნობილი იყო რომის ხანაში. შუა საუკუნეებიდან მოყოლებული ევროპული სახეობები ითვლებოდა ორ ცალკეულ ჯგუფად ან გვარად, სტოეჩას (L. stoechas, L. pedunculata, L. dentata) და ლავანდულას (L. spica და L. latifolia), სანამ Linnaeus არ გააერთიანა. მან აღიარა მხოლოდ ხუთი სახეობა Species Plantarum (1753), L. multifida და L. dentata (ესპანეთი) და L. stoechas და L. spica სამხრეთ ევროპიდან. L. pedunculata შედიოდა L. stoechas-ში.

1790 წლისთვის L. pinnata და L. carnosa იქნა აღიარებული. ეს უკანასკნელი შემდგომში ანისოჩილესში გადაიყვანეს. 1826 წლისთვის ფრედერიკ ჩარლზ ჟან ჟინჟინს დე ლა სარაზმა ჩამოთვალა 12 სახეობა სამ განყოფილებად, ხოლო 1848 წლისთვის თვრამეტი სახეობა იყო ცნობილი.

ერთ-ერთი პირველი თანამედროვე ძირითადი კლასიფიკაცია იყო დოროთი ჩაიტორის 1937 წელს კევში. ექვსმა სექციამ, რომელიც მან შესთავაზა 28 სახეობისთვის, კვლავ დატოვა მრავალი შუალედური, რომელთა მინიჭებაც ადვილი არ იყო. მისი განყოფილებები მოიცავდა Stoechas, Spica, Subnudae, Pterostoechas, Chaetostachys და Dentatae. თუმცა, ყველა ძირითადი კულტივირებული და კომერციული ფორმა ბინადრობდა სტოეჩას და სპიკას მონაკვეთებში. Stoechas-ში ოთხი სახეობა იყო (Lavandula stoechas, L. dentata, L. viridis და L. pedunculata), ხოლო Spica-ს ჰყავდა სამი (L. officinalis (ახლანდელი L. angustifolia), L. latifolia და L. lanata). მას სჯეროდა, რომ ბაღის ჯიშები იყო ჰიბრიდები ნამდვილ ლავანდას L. angustifolia-სა და spike lavender-ს (L. latifolia) შორის.

ლავანდულას აქვს სამი ქვეგვარი:

ქვეგვარი Lavandula ძირითადად ხის ბუჩქნარია მთელი ფოთლებით. იგი შეიცავს ძირითად სახეობებს, რომლებიც იზრდება როგორც დეკორატიული მცენარეები და ზეთები. ისინი გვხვდება ხმელთაშუა ზღვის რეგიონში ჩრდილო-აღმოსავლეთ აფრიკასა და დასავლეთ არაბეთამდე.

ქვეგვარი Fabricia შედგება ბუჩქებისა და ბალახებისგან და ფართო გავრცელება აქვს ატლანტიკიდან ინდოეთამდე. იგი შეიცავს რამდენიმე ორნამენტულ მცენარეს.

ქვეგვარი Sabaudia წარმოადგენს ორ სახეობას სამხრეთ-დასავლეთ არაბეთის ნახევარკუნძულზე და ერითრეაში, რომლებიც საკმაოდ განსხვავდებიან სხვა სახეობებისგან და ზოგჯერ მოთავსებულნი არიან თავიანთ გვარში Sabaudia.

გარდა ამისა, არსებობს მრავალი ჰიბრიდი და ჯიში კომერციულ და მებაღეობაში.

პირველი ძირითადი კლადი შეესაბამება ქვეგვარს Lavandula, ხოლო მეორე Fabricia. საბაუდია ჯგუფი ნაკლებად მკაფიოდ არის განსაზღვრული. Lavandula clade-ში, ქვეკლადები შეესაბამება არსებულ მონაკვეთებს, მაგრამ ათავსებენ Dentatae-ს Stoechas-ისგან განცალკევებით და არა მის შიგნით. Fabricia კლადის ფარგლებში ქვეკლადები შეესაბამება Pterostoechas, Subnudae და Chaetostachys.

ამრიგად, ამჟამინდელი კლასიფიკაცია მოიცავს 39 სახეობას, რომლებიც განაწილებულია 8 სექციაში (ჩაიტორის ორიგინალი 6 და აპსონისა და ენდრიუსის ორი ახალი სექცია), სამ ქვეგენერად (იხ. ცხრილი ქვემოთ). თუმცა, ვინაიდან ლავანდა ადვილად ჯვარედინი დამტვერვაა, უთვალავი ვარიაცია იწვევს კლასიფიკაციაში სირთულეებს.

ეტიმოლოგია

ინგლისური სიტყვა lavender ხმარებაში შევიდა მე-13 საუკუნეში და, როგორც წესი, მომდინარეობს ძველი ფრანგული lavandre-დან, საბოლოოდ ლათინური lavare-დან lavo-დან (გარეცხვა), რაც გულისხმობს მცენარეების ლურჯი ინფუზიების გამოყენებას. ლინეუსის მიერ გამოყენებული ბოტანიკური სახელწოდება Lavandula ითვლება ამ და მცენარეების სხვა ევროპული ხალხური სახელებიდან მომდინარედ.

ზოგიერთი სახეობის ფართოდ გამოყენებული სახელები, "ინგლისური ლავანდა", "ფრანგული ლავანდა" და "ესპანური ლავანდა" არაზუსტად გამოიყენება. "ინგლისური ლავანდა" ჩვეულებრივ გამოიყენება L. angustifolia-სთვის, თუმცა ზოგიერთი ცნობა ამბობს, რომ შესაბამისი ტერმინია "ძველი ინგლისური ლავანდა". „ესპანური ლავანდა“ შეიძლება ეხებოდეს L. stoechas, L. lanata ან L. dentata.

კულტივირებაში ყველაზე გავრცელებული ფორმაა ჩვეულებრივი ან ინგლისური ლავანდა Lavandula angustifolia (ადრე ეწოდებოდა L. officinalis). ჯიშების ფართო სპექტრი შეიძლება მოიძებნოს. სხვა ხშირად მოყვანილი ორნამენტული სახეობებია L. stoechas, L. dentata და L. multifida (ეგვიპტური ლავანდა).

იმის გამო, რომ კულტივირებული ფორმები დარგულია ბაღებში მთელს მსოფლიოში, ისინი ხანდახან გვხვდება ველურად იზრდებიან ბაღიდან გაქცევისას, მათი ბუნებრივი დიაპაზონის მიღმა. ასეთი სპონტანური ზრდა, როგორც წესი, უვნებელია, მაგრამ ზოგიერთ შემთხვევაში, ლავანდულის სახეობები ინვაზიური გახდა. მაგალითად, ავსტრალიაში L. stoechas გახდა შეშფოთების მიზეზი; ის ფართოდ არის გავრცელებული მთელ კონტინენტზე და 1920 წლიდან გამოცხადდა ვიქტორიაში მავნე სარეველად. იგი ითვლება სარეველად ესპანეთის ნაწილებში.

ლავანდა ყველაზე კარგად ხარობს მშრალ, კარგად დრენირებულ, ქვიშიან ან ხრეშიან ნიადაგებზე მზეზე. ინგლისურ ლავანდას აქვს ხანგრძლივი აღმოცენების პროცესი (14-28 დღე) და მწიფდება 100-110 დღეში. მაღალი ტენიანობის ადგილებში, სოკოვანი ინფექციის გამო ფესვების ლპობა შეიძლება იყოს პრობლემა. ორგანულ მულჩებს შეუძლიათ მცენარის ძირების გარშემო ტენიანობის შეკავება, რაც ხელს უწყობს ფესვების ლპობას. ხრეშიანი მასალები, როგორიცაა დამსხვრეული ქანები, უკეთეს შედეგს იძლევა. ის საუკეთესოდ იზრდება 6-დან 8-მდე pH-ის მქონე ნიადაგებზე. ლავანდის უმეტესობა იკრიფება ხელით და მოსავლის დრო განსხვავდება დანიშნულებისამებრ.

ლავანდის ზეთი

„ლავანდინი“ გადამისამართდება აქ. სარბოლო ცხენისთვის იხილეთ ლავანდინი (ცხენი).

მთავარი სტატია: ლავანდის ზეთი

კომერციულად, მცენარე ძირითადად ლავანდის ეთერზეთის წარმოებისთვის იზრდება. ინგლისური ლავანდა (Lavandula angustifolia) იძლევა ზეთს ტკბილი ელფერით და შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბალზამებში, სალათებში, სუნამოებში, კოსმეტიკასა და აქტუალურ გამოყენებაში. Lavandula × intermedia, ასევე ცნობილი როგორც lavandin ან ჰოლანდიური ლავანდა, L. angustifolia და L. latifolia-ს ჰიბრიდები. ფართოდ არის გაშენებული კომერციული გამოყენებისთვის, რადგან მათი ყვავილები უფრო დიდია ვიდრე ინგლისური ლავანდისა და მცენარეები უფრო ადვილად მოსავლელია. ისინი გამოიმუშავებენ მსგავს ეთერზეთს, მაგრამ ტერპენების უფრო მაღალი შემცველობით, მათ შორის ქაფურის ჩათვლით, რომელიც უფრო მკვეთრ ტონს მატებს სურნელს, ზოგიერთის აზრით, როგორც უფრო დაბალი ხარისხის, ვიდრე ინგლისური ლავანდის.

აშშ-ს სურსათისა და წამლების ადმინისტრაცია მიიჩნევს ლავანდას, როგორც ზოგადად აღიარებულ უსაფრთხოდ (GRAS) ადამიანის მოხმარებისთვის. ეთერზეთს იყენებდნენ საავადმყოფოებში პირველი მსოფლიო ომის დროს.

ფიტოქიმიკატები

ლავანდის ზეთში იდენტიფიცირებულია დაახლოებით 100 ინდივიდუალური ფიტოქიმიკატი, მათ შორის ლინალილის აცეტატის (30-55%), ლინალოოლის (20-35%), ტანინების (5-10%) და კარიოფილინის (8%) ძირითადი შემცველობა, ნაკლები რაოდენობით. სესკვიტერპენოიდების, პერილილის სპირტების, ეთერების, ოქსიდების, კეტონების, ცინეოლის, კამფორის, ბეტა-ოციმენის, ლიმონინის, კაპრონის მჟავას და კარიოფილენის ოქსიდს. ამ ნაერთების შედარებითი რაოდენობა მნიშვნელოვნად განსხვავდება ლავანდის სახეობებში.

კექსი ლავანდის არომატით

კულინარიული ლავანდა ჩვეულებრივ ინგლისური ლავანდაა, კულინარიაში ყველაზე ხშირად გამოყენებული სახეობა (L. angustifolia 'Munstead'). როგორც არომატულს, მას აქვს ტკბილი სურნელი ლიმონის ან ციტრუსის ნოტებით. იგი გამოიყენება როგორც სანელებელი ან სანელებლები მაკარონის, სალათებისა და სოუსების და დესერტებისთვის. მათი კვირტები და მწვანილი გამოიყენება ჩაიში, ხოლო ფუტკრების მიერ დამუშავებული მათი კვირტები მონოფლორული თაფლის აუცილებელი ინგრედიენტია.

კვირტების გამოყენება

სამზარეულოს უმეტესობისთვის გამოიყენება გამხმარი კვირტები, რომლებსაც ასევე უწოდებენ ყვავილებს. ლავანდის მწვანილს უფრო დახვეწილი არომატი აქვს როზმარინთან შედარებით.

ლავანდის ყვავილების სიძლიერე იზრდება გაშრობით, რაც საჭიროებს უფრო ზომიერ გამოყენებას მძიმე, საპნიანი გემოს თავიდან ასაცილებლად. მზარეულები აღნიშნავენ, რომ ორი მესამედით შეამცირონ მშრალი რაოდენობა რეცეპტებში, რომლებიც მოითხოვენ ახალი ლავანდის კვირტებს.

ლავანდის კვირტებს შეუძლიათ გააძლიერონ როგორც ტკბილი, ასევე ქონდარი გემოები კერძებში და ზოგჯერ შერწყმულია ცხვრის რძით და თხის რძით. ლავანდის ყვავილებს ზოგჯერ ურევენ შავ, მწვანე ან მცენარეულ ჩაის. ლავანდის არომატი აქვს ცომეულსა და დესერტებს, განსაკუთრებით კარგად უხდება შოკოლადს. შეერთებულ შტატებში, როგორც ლავანდის სიროფი, ასევე გამხმარი ლავანდის კვირტები გამოიყენება ლავანდის ნამცხვრებისა და მარშმლოუს დასამზადებლად.

ლავანდის კვირტებს ათავსებენ შაქარში ორი კვირის განმავლობაში, რათა მოხდეს ეთერზეთებისა და სურნელის გადატანა; შემდეგ თავად შაქარი გამოიყენება საცხობში. ლავანდა შეიძლება გამოყენებულ იქნას პურებში, სადაც რეცეპტები როზმარინს მოითხოვს. ლავანდა შეიძლება გამოყენებულ იქნას დეკორატიულად კერძებში ან სპირტში, ან როგორც დეკორატიულ და არომატულს ჭიქა შამპანურში. ლავანდას იყენებენ ქონდარი კერძების მოსამზადებლად, აძლევენ ჭურჭელს და შემცირებულ სოუსებს არომატულ არომატს. იგი ასევე გამოიყენება ფლანების, კრემების და სორბეტების სურნელებისთვის.

თაფლში

ყვავილები იძლევა უხვი ნექტარს, საიდანაც ფუტკარი ამზადებს მაღალხარისხოვან თაფლს. მონოფლორალური თაფლი იწარმოება ძირითადად ხმელთაშუა ზღვის ირგვლივ და მსოფლიო ბაზარზე იყიდება, როგორც პრემიუმ პროდუქტი. ყვავილები შეიძლება იყოს დაშაქრული და ზოგჯერ გამოიყენება როგორც ტორტის დეკორაცია. ასევე გამოიყენება „ლავანდის შაქრის“ დასამზადებლად

ლავანდის პროდუქტები იყიდება სან-ფრანცისკოს ფერმერთა ბაზარზე.

ყვავილების წვერები გამოიყენება გამხმარი ყვავილების მოწყობისთვის. სურნელოვანი, ღია იასამნისფერი ყვავილები და ყვავილის კვირტები გამოიყენება პურში. ლავანდა ასევე გამოიყენება როგორც მცენარეული შემავსებელი პაკეტების შიგნით, რომლებიც გამოიყენება თეთრეულის გასაახლებლად. გამხმარი და დალუქული ჩანთებში, ლავანდის ყვავილები მოთავსებულია ტანსაცმლის შენახულ ნივთებს შორის ახალი არომატის მისაცემად და თითების შესაჩერებლად. ლავანდის გამხმარი ყვავილები შეიძლება გამოყენებულ იქნას საქორწილო კონფეტისთვის. ლავანდას ასევე იყენებენ სურნელოვან წყლებსა და პაკეტებში.

იხ. ვიდეო - Чем так ценна лаванда? Лаванда — польза и вред для организма.

ისტორიასა და კულტურაში

აგრეთვე იხილეთ: Spikenard

ძველი ბერძნები ლავანდის ბალახს უწოდეს νάρδος: nárdos, ლათინირებული, როგორც ნარდუსი, სირიის ქალაქ ნაარდას (შესაძლოა თანამედროვე ქალაქი დუჰოკი, ერაყი) მიხედვით. მას საყოველთაოდ ნარდსაც ეძახდნენ. სახეობა თავდაპირველად გაიზარდა L. stoechas.

რომაელთა დროს ყვავილებს 100 დენად ყიდდნენ ფუნტზე, რაც დაახლოებით იგივე იყო, რაც ფერმის მუშის ერთი თვის ხელფასი, ან ადგილობრივი დალაქის ორმოცდაათი თმის შეჭრა. მისი გვიანდელი ლათინური სახელი იყო lavandārius, ლავანდადან (გასარეცხი ნივთები), lavāre ზმნიდან lavo (გარეცხვა).

კულინარიის ისტორია

ესპანური ნარდი (ძველი ფრანგული: "spykenard de spayn le pays"), იგულისხმება L. stoechas, ჩამოთვლილია როგორც სანელებლებიანი ღვინის, კერძოდ ჰიპოკრას, დამზადების ინგრედიენტად კურიის ფორმაში.

ლავანდა ინგლისში 1600-იან წლებში შეიტანეს. ამბობენ, რომ დედოფალი ელიზაბეტ აფასებდა ლავანდის კონსერვას (ჯამს) თავის მაგიდასთან, ამიტომ ლავანდა იმ დროს იწარმოებოდა მურაბის სახით და ასევე გამოიყენებოდა ჩაიში როგორც სამკურნალოდ, ასევე მისი გემოსთვის.

ლავანდა არ გამოიყენებოდა ტრადიციულ სამხრეთ ფრანგულ კულინარიაში მე-20 საუკუნის ბოლოს. ის საერთოდ არ ჩანს პროვანსული სამზარეულოს ყველაზე ცნობილ კომპენდიუმში, J.-B. Reboul's Cuisinière Provençale. ფრანგულ ბატკებს მიეცათ ლავანდის საძოვრების უფლება, რადგან, სავარაუდოდ, მათი ხორცი უფრო ნაზი და სურნელოვანი გახადა. 1970-იან წლებში სანელებლების საბითუმო მოვაჭრეებმა გამოიგონეს მცენარეების ნაზავი, სახელად herbes de Provence. კულინარიულ ლავანდას ემატება ნარევი ჩრდილოეთ ამერიკის ვერსიაში.

21-ე საუკუნეში ლავანდას იყენებენ მსოფლიოს ბევრ რეგიონში ჩაის, ძმრის, ჟელეების, ცომეულისა და სასმელების გემოს მოსამზადებლად.

ტრადიციული მედიცინის გერმანიის სამეცნიერო კომიტეტმა, კომისია E, იტყობინება ლავანდის ყვავილის გამოყენება ჰერბალიზმის პრაქტიკაში, მათ შორის მისი გამოყენება მოუსვენრობის ან უძილობის, რუმჰელდის სინდრომის, ნაწლავის დისკომფორტისა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების დროს, სხვათა შორის.

ჯანმრთელობის სიფრთხილის ზომები

აშშ-ს დამატებითი და ინტეგრირებული ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი (NCCIH) აცხადებს, რომ ლავანდა ითვლება უსაფრთხოდ საკვების რაოდენობით და რომ ადგილობრივმა გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს ალერგიული რეაქციები. NCCIH არ გირჩევთ ლავანდის გამოყენებას ორსული ან ძუძუთი კვების დროს მისი ეფექტის შესახებ ცოდნის ნაკლებობის გამო. იგი გვირჩევს სიფრთხილეს, თუ ახალგაზრდა ბიჭები იყენებენ ლავანდის ზეთს, შესაძლო ჰორმონალური ეფექტების გამო, რაც იწვევს გინეკომასტიას.

2007 წელს ჩატარებულმა კვლევამ შეისწავლა კავშირი სხვადასხვა სუნამოებსა და ფოტომგრძნობელობას შორის, სადაც ნათქვამია, რომ ლავანდა ცნობილია "გამოიწვევს კანის ფოტოტოქსიკურ რეაქციებს", მაგრამ არ იწვევს ფოტოჰემოლიზს.

იხ. ვიდეო - ლავანდის ველები საქართველოში

ბრონქიის დროს - ვიდრე ექიმი დაგინიშნავთ მკურნალობას შეიგიძლიათ გაიუმჯებოსოთ მდგომარეობა თითო წილი ლავანდის, ჩაის ხისა და ბექონდარის ორი წილი ბაღის პიტნის ზეთის ნარევი დილა საღამოს წაისვით მკერდსა და ზურგზე შემდეგ თბილად შეკარით.

გადაღლილობის დროს 50გრ ლავანდის ყვავილს დაასხით 1ლ წყალი მიიყვანეთ დუღილამდე, გადმოდგით ცეცხლიდან და 8 წთ გააჩერეთ, გაწურეთ დაამატეთ აბაზანაში 36 გრადუსამდე გამთბარს წყალს და ჩაწექით15-30წთ

ხველის დროს 2 წვეთი ლავანდის ზეთი დაამტეთ 1 ჩ/კ თაფლი  და მიიღეთ

კუჭ-ნაწლავის სპაზმების დროს და ჭვალის - 1 ჩ/ლავანდის ყვავილი დაასხით 1 ჩ/ჭ მდუღარე წყალი 5 წუთის შემდეგ ვიწურეთ მიიღეთ თვეში 1-2 ფინჯანი ნაყენი

გაღიზიანებისას ნერვული დაძაბულობისა და სტრესის დროს ლავანდის ზეთი 3 წვეთი დაამატეთ თბილ წყალს დაასველეთ ბამბის ქსოვილი დააფინეთ სახეზე და გააჩერეთ 5 წთ. 

აკნეს დროს  -10  წვეთი ლავანდის ზეთს დაამატეთ წყალი  ხსნარში დაასველეთ მარლის ნაჭერი და 10წთ დაიფინეთ სახეზე

დაიხსომეთ ამ ყვავილის სამკურნალოდ გამოყენების წინ აუცილებლად ჩაიტარეთ ალერგიაზე ტესტი, ლავანდის ზეთი წაისვით კანზე იდაყვთან და თუ არ შეწთლდა ალერგია არ უნდა გქონდეს

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                        ჟოლოს სემიფრედო

ინგრედიენტები

მომსახურება

4

Კვერცხის გული

2 ცალი

კრემი 35%

მასალის სურათი

ენციკლოპედია

კრემი 35%

35% ნაღების შეფუთვაზე ხშირად შეგიძლიათ იხილოთ წარწერა „Whip CREAM“. ეს არის ცხიმის ოპტიმალური შემცველობა, რომლითაც შესაძლებელია კრემის ათქვეფა მარტივი ათქვიფეთ, დამატებითი ეფექტების გარეშე. თუმცა, კრემიც კი, რომელიც სპეციალურად შექმნილია ნაღებისთვის, უნდა იყოს ცივი. სჯობს ათქვიფოთ - განსაკუთრებით ზაფხულში - ყინულზეც კი. და შაქრის ნაცვლად ათქვეფისას უფრო მოსახერხებელია შაქრის ფხვნილის გამოყენება: ის უფრო სწრაფად იხსნება და ინარჩუნებს ქაფის კონსისტენციას.

688 რეცეპტი

200 მლ

Შაქარი

125 გ

ვანილის შაქარი

10 გ

ჟოლო

150 გ

იხ. ვიდეო - Потрясающее домашнее мороженое Семифредо. Итальянский рецепт мороженого

ქათმის სალათა

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                           ქათმის სალათა

ქათმის სალათა ბავრაირად კეთდება გთავაზობთ რამდენიმე ვარიანტს

რეცეპტის ინგრედიენტები ( იხ.წყარო ბმულზე)

200   გრამი ქათმის ფილე

3   ცალი ბულგარული წიწაკა

150   გრამი მაიონეზი

მარილი

პილპილი

კამა

რეცეპტის მომზადების საფეხურები

1

ქათმის ფილე მოვხარშოთ და გავჩეჩოთ (ხელით დავანაწევროთ).

2

ბულგარული (წითელი, მწვანე და ყვითელი) წიწაკა დავჭრათ გრძლად და წვრილად. ბოსტნეული მოვათავსოთ ჯამში დანაწევრებულ ქათმის ხორცთან ერთად. გემოვნებით მოვაყაროთ მარილი და პილპილი, მოვასხათ მაიონეზი და მოვურიოთ.

3

მაგიდასთან მიტანისას ზემოდან მოვაყაროთ წვრილად დაჭრილი კამა. გემრიელად მიირთვით!

იხ.ვიდეო -  ქათმის სალათი - მომზდება - უგემრიელესი რეცეპტი

იხ. ვიდეო - ქათმის სალათი ბულგარულით და კიტრით

А-50

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -  

                                  А-50

A-50, 2011 წ.

IP თვითმფრინავი AWACS

დეველოპერი სსრკ-ს დროშა→ რუსეთის დროშა TANTK, სახელწოდებით გ.მ. ბერიევი

სსრკ დროშა → რუსეთის დროშა NPO "ვეგა"

მწარმოებელი სსრკ-ს დროშა→ რუსეთის დროშა TANTK, სახელობის გ.მ.ბერიევი

სსრკ-ს დროშა→უზბეკეთის დროშა TAPO V.P. Chkalov-ის სახელობის

მთავარი დიზაინერი სერგეი ათაიანცი

პირველი რეისი 1978 წლის 19 დეკემბერი

მოქმედების დაწყება 1985 წ.

სტატუსი ექსპლუატაციაში

სსრკ ოპერატორები (ყოფილი)

  რუსეთი

წარმოების წლები 1978-1991 წლები

წარმოებული ერთეული ~ 31

ერთეულის ღირებულება: $330 მილიონი.

IL-76-ის ძირითადი მოდელი

A-50U ვარიანტები

A-50 (პროდუქტი "A", ნატოს კოდიფიკაციის მიხედვით: Mainstay - "Oplot") არის საბჭოთა და რუსული შორი მანძილის სარადარო გამოვლენისა და მართვის თვითმფრინავი.

შეიქმნა ილ-76 სამხედრო სატრანსპორტო თვითმფრინავის ბაზაზე ტაგანროგის სახელობის საავიაციო სამეცნიერო და ტექნიკურ კომპლექსში. ბერიევი NPO "ვეგასთან" ერთად (მოსკოვის ინსტრუმენტული ინჟინერიის კვლევითი ინსტიტუტი), შეცვალოს Tu-126 თვითმფრინავი, რომელიც იმ დროს მოძველებული იყო. მასზე დამონტაჟებულ რადიოტექნიკურ კომპლექს შმელთან ერთად აყალიბებს A-50 საავიაციო რადარის საპატრულო და სახელმძღვანელო კომპლექსს.

A-50 შეიძლება გამოყენებულ იქნას საჰაერო და ზედაპირული სამიზნეების აღმოსაჩენად და თვალყურის დევნებისთვის, შეიარაღებული ძალების ავტომატური კონტროლის სისტემების გაფრთხილების მიზნით საჰაერო და ზედაპირული სიტუაციის შესახებ, გამოიყენება გამანადგურებლისა და საჰაერო ხომალდის გასაკონტროლებლად საჰაერო, სახმელეთო და საზღვაო სამიზნეების დამიზნებისას. , ასევე ემსახურება როგორც საჰაერო სამეთაურო პუნქტს.

მიღებულ იქნა სამსახურში 1989 წელს. სერიული წარმოება განხორციელდა ტაშკენტში, სახელობის ქარხანაში. ვ.პ.ჩკალოვა. ის პირველად აჩვენეს MAKS-95-ზე. მონაწილეობა მიიღო სამხედრო აღლუმებში 2009, 2010, 2013, 2014, 2015, 2016 და 2020 წლებში მოსკოვში.

იხ. ვიდეო - Кто сбил российский летающий радар А-50?

შექმნის ისტორია

1970-იანი წლების დასაწყისისთვის Tu-126 AWACS თვითმფრინავი უკვე მოძველებული იყო და საჭიროებდა შეცვლას.

1969 წელს მიღებულ იქნა მთავრობის გადაწყვეტილება ახალი რადიოტექნიკური კომპლექსის შემუშავების დაწყების შესახებ, რომელიც მიწის მახლობლად მფრინავი მაღალსიჩქარიანი, ფარული საჰაერო სამიზნეების აღმოჩენასა და თვალყურის დევნებას ითვალისწინებდა. მისი შექმნა მოსკოვის ინსტრუმენტული ინჟინერიის კვლევითმა ინსტიტუტმა მიიღო. ქვეყნის საავიაციო დიზაინის ბიუროების სხვადასხვა ვარიანტები განიხილებოდა, როგორც გადამზიდავი, მაგრამ ისინი დასახლდნენ მძიმე სამხედრო სატრანსპორტო თვითმფრინავზე ილ-76. CPSU ცენტრალური კომიტეტისა და სსრკ მინისტრთა საბჭოს 1973 წლიდან დადგენილებით, ახალი RLDN თვითმფრინავის შექმნა დაევალა Taganrog OKB-49-ს A.K. კონსტანტინოვის ხელმძღვანელობით.

ტაგანროგში, Tu-126LL(A) საფრენ ლაბორატორიაზე დამონტაჟდა ექსპერიმენტული რადიოინჟინერიის კომპლექსი "შმელი". 1977 წლის 1 აგვისტოდან დასრულდა 9 შეფასების ფრენა, შემდეგ თვითმფრინავი გადაიყვანეს რამენსკოიში, სადაც განაგრძო მისი გამოყენება ტესტირებისთვის.

იმავე 1977 წელს ბერიევის დიზაინის ბიურომ დაიწყო პირველი ილ-76-ის ხელახალი აღჭურვა, რომელიც ერთ წელზე მეტ ხანს გაგრძელდა. პირველი ფრენა ქარხნის აეროდრომიდან ახალი თვითმფრინავის გადაკეთებული სერიული Il-76-დან (ჯერ კიდევ ელექტრონული კომპლექსის გარეშე) განხორციელდა 1978 წლის 19 დეკემბერს, ეკიპაჟის მიერ, რომელსაც ხელმძღვანელობდა V.P. Demyanovsky. ეს პირველი მანქანა გახდა მფრინავი საცდელი ადგილი კომპლექსის შესამოწმებლად.

1977 წლის სექტემბერში ბერიევის საპროექტო ბიურომ გადასცა მეორე ილ-76, ხოლო 1981 წლის 30 მარტს მესამე თვითმფრინავი გაემგზავრა ტაგანროგში, რომლის კონვერტაცია დასრულდა 1983 წლის ოქტომბერში.

1979 წლის 16 აგვისტოს დაიწყო ერთობლივი სახელმწიფო გამოცდები, ასევე მანქანაზე არსებული აღჭურვილობის მიწისზედა ტესტირება. სულ სამი ილ-76 გადაკეთდა A-50-ად ტაგანროგში 1978 წლის დეკემბრიდან 1983 წლის ოქტომბრამდე.

პირველ A-50-ზე განისაზღვრა ფრენის შესრულების მახასიათებლები და შემოწმდა RTK მხარდაჭერის სისტემები, მეორეზე თავად RTK და ფრენისა და სანავიგაციო კომპლექსი "Dotted Line", მესამეზე - ელექტრონული კონტროლის სისტემა და სპეციალური აღჭურვილობა. GSI-ის ძირითადი ნაწილი 1980 წლიდან 1985 წლამდე განხორციელდა საჰაერო ძალების კვლევით ინსტიტუტში ახტუბინსკის აეროდრომზე. სახელმწიფო კომისიის თავმჯდომარედ დაინიშნა საჰაერო მარშალი პ.ს. კუტახოვი. მოვლენების მონაწილეთა მოგონებების თანახმად, A-50-ის ყოველი საცდელი ფრენა ახტუბინსკის საცდელ ობიექტზე თითქმის სრულ სამუშაო დღეს ატარებდა, რადგან საჭირო იყო აღჭურვილობის, თვითმფრინავების და სახმელეთო საზომი წერტილების მნიშვნელოვანი ჩართვა. ტრეკის კომპლექსი.

1987 წელს, მოდერნიზებული Shmel-2 კომპლექსის შესამოწმებლად, გადაკეთდა მფრინავი ლაბორატორია, კოდირებული Tu-126 LL(2A). თვითმფრინავი გადაეცა საჰაერო ძალების სახელმწიფო კვლევით ინსტიტუტს, სადაც მისი ტესტირება ჩატარდა 1990 წლის ოქტომბრამდე, სანამ სსრკ მინისტრთა საბჭოს ბრძანებულებით შეჩერდა მუშაობა თვითმფრინავების შექმნაზე. მანქანა ნაგავსაყრელზე გაგზავნეს 1992 წელს. როგორც დროებითი ღონისძიება, შეიქმნა თვითმფრინავის გარდამავალი ვერსია, რომელიც აღჭურვილი იყო მოდერნიზებული Shmel-M კომპლექსით, რომელსაც აქვს გაზრდილი სამიზნე გამოვლენის დიაპაზონი და გაფართოებული შესაძლებლობები მათ თვალყურის დევნებისთვის. გარდა ამისა, ამ A-50-ების რადარს აქვს პასიური რეჟიმი მტრის ელექტრონული ომის სისტემების აღმოსაჩენად და დასაპირისპირებლად, ხოლო ციფრული კომპიუტერის სიჩქარე თითქმის 2-ჯერ გაიზარდა ელემენტის ბაზის განახლების გამო. უცხოურ წყაროებში მას ზოგჯერ უწოდებენ A-50U და A-50M, რაც მთლად სიმართლეს არ შეესაბამება. მოდერნიზებული თვითმფრინავი ექსპლუატაციაში შევიდა 1990 წელს.

სანტიმეტრის დიაპაზონში მოქმედ სარადარო სადგურს შეუძლია აღმოაჩინოს მებრძოლი კლასის სამიზნე, რომელიც დაფრინავს დაბალ სიმაღლეზე 200-400 კმ-მდე, ხოლო მაღალ სიმაღლეზე - 300-600 კმ. ზღვის სამიზნეები აღმოჩენილია 400 კმ-მდე მანძილზე. ერთდროულად თვალთვალის სამიზნეების რაოდენობა 150-მდეა, ერთდროულად მართვადი მებრძოლების რაოდენობა 10-12.

1985 წლიდან 1988 წლამდე საცდელი ოპერაცია ტარდებოდა საბრძოლო ნაწილების ბაზაზე.

კომპლექსი ოფიციალურად ექსპლუატაციაში შევიდა 1989 წელს.

ყველა წარმოების A-50 თვითმფრინავი აშენდა ტაშკენტის საავიაციო ქარხანაში (TAPOiCh). ამ მიზნით ქარხანაში შესაბამისი ინფრასტრუქტურა შეიქმნა. RTK აღჭურვილობის სახმელეთო ტესტირებისა და დახვეწის მიზნით, შეიქმნა მრავალი სახმელეთო სტენდი თვითმფრინავის ქარხნისა და მისი ფრენის ტესტის სადგურის (FLS) ტერიტორიაზე და სპეციალურად ორგანიზებული NPO Vega-M და PO Oktyabr ფილიალები. A-50-ის წარმოების შრომის ინტენსივობა Il-76MD-თან შედარებით იყო 6-7-ჯერ მეტი. თვითმფრინავის ფასი 1990-იანი წლების დასაწყისში. იყო 250-270 მილიონი დოლარი, რაც 10-ჯერ ძვირი ღირდა საბაზისო სატრანსპორტო მოდელის ილ-76-ის წარმოებაზე და ზოგადად ერთი ტუ-160 ან ან-124-ის კონსტრუქციაზე.

სსრკ-ს დაშლის შემდეგ, ამ თვითმფრინავების განახლება და მოდერნიზაცია განხორციელდა ბერიევის TANTK-ში.

ამ კომპლექსის შექმნისთვის, რუსეთის ფედერაციის მთავრობის 1996 წლის 16 იანვრის ბრძანებულებით, საავიაციო და რადიოინჟინერიის ინდუსტრიის წამყვანი სპეციალისტების ჯგუფს, ისევე როგორც საჰაერო ძალებს, მიენიჭა რუსეთის სახელმწიფო პრემია. ფედერაცია მეცნიერებისა და ტექნოლოგიების დარგში. ლაურეატებს შორის არიან A.K. Konstantinov, G.S. Panatov და S.A. Atayants.

მოდერნიზაცია (A-50U)

A-50U დაფრინავს მუდმივ აეროდრომზე ქალაქ ივანოვოში

2003 წელს დაიწყო მუშაობა A-50-ების მოდერნიზაციაზე, როგორც თავად RTK-ის, ასევე თვითმფრინავის. ისინი სრულად ამოქმედდა 2008 წელს. თვითმფრინავს ეწოდა A-50U. ავტომობილის ქარხნული ტესტირება გაგრძელდა 2009 წლის ივლისამდე და ერთობლივი ტესტირება დასრულდა იმავე წლის 26 ნოემბერს.

რადიოსაინჟინრო კომპლექსზე მუშაობის გარდა, გაუმჯობესდა თვითმავალი იარაღი და საკომუნიკაციო კომპლექსი. თვითმფრინავის ტაქტიკური ეკიპაჟის წევრების სამუშაო ადგილები მოდერნიზებულია; ახლა ინფორმაცია ნაჩვენებია არა CRT დისპლეებზე, არამედ თხევადი ბროლის ეკრანებზე (თუმცა, გარკვეული სკეპტიციზმი გამოწვეულია თვითმფრინავის აღჭურვილობაში უცხოური წარმოების კომპონენტების ფართო გამოყენების გამო). .

A-50U ცაში ქალაქ ივანოვოს მახლობლად

RTK ოპერატორების განყოფილება აღჭურვილია დასასვენებელი ადგილებით და ბუფეტით საყოფაცხოვრებო ტექნიკით.

რადარის მაღალი ტექნიკური მახასიათებლები მიღწეული იქნა რადარის ინფორმაციის ბოლომდე ციფრული დამუშავების არხის დანერგვით და მიმღები და გადამცემი მოწყობილობების მოდერნიზებით; ფუნქციონალური პროგრამული უზრუნველყოფის შესაძლებლობების გაზრდის შესაძლებლობა შესაძლებელი გახდა ბორტ კომპიუტერის ახლით ჩანაცვლებით, რომელიც აგებულია თანამედროვე ციფრულ კომპიუტერებზე მეტი პროდუქტიულობითა და სიჩქარით. ასევე მოდერნიზებულია ოპერატორის სამუშაო სადგურებზე ჩვენების სისტემა.

კონსტრუქცია

თვითმფრინავის ძირითადი აღჭურვილობაა შმელის რადიოტექნიკური კომპლექსი, რომელიც აგებულია არგონ-50 საბორტო კომპიუტერის ბაზაზე. კომპლექსში შედის:

სამგანზომილებიანი რადარი პასიური მიმართულების საპოვნელი არხით;

აღჭურვილობა მიღებული ინფორმაციის შეგროვებისა და ჩვენებისთვის;

აქტიური მოთხოვნა-პასუხის სისტემა და ბრძანებების ან სამიზნე აღნიშვნის შესახებ ინფორმაციის გადამჭრელებზე გადაცემა;

ციფრული გამოთვლითი კომპლექსი საკონტროლო პრობლემების გადასაჭრელად და მებრძოლების საჰაერო მიზნებისკენ მიმავალ გზაზე;

რადიო კონტროლის ბრძანების ხაზის აღჭურვილობა;

საკომუნიკაციო სისტემა, ZAS და ტელეკოდის აღჭურვილობა;

დოკუმენტაციის აღჭურვილობა;

სახელმწიფო საიდენტიფიკაციო სისტემა.

აღჭურვილობის წონა 20 ტონაა.

კომპლექსთან მუშაობს 10-11 ოპერატორი (RTK მეთაური, უფროსი ხელმძღვანელობის ნავიგატორი, ორი სახელმძღვანელო ნავიგატორი, უფროსი დამხმარე ოპერატორი და ორი დამხმარე ოპერატორი, ასევე RTK-ის ფრენის ინჟინრები, რადარი, კომუნიკაციები).

ფრენის ეკიპაჟი - 5 ადამიანი.

შმელის კომპლექსის გარდა, თვითმფრინავი აღჭურვილია ბორტზე თავდაცვის სისტემით, რომელიც მოიცავს აქტიურ და პასიურ რადიო კონტრზომებს, ასევე ინფრაწითელ ჩაკეტვის სისტემებს.

თვითმფრინავის საჰაერო ჩარჩომ მიიღო შემდეგი დიზაინის ცვლილებები:

ახალი ცხვირის კონუსი;

სანავიგაციო სალონის მინის ნაცვლად, დამონტაჟებულია რადიოგამჭვირვალე ფერინგი;

დამონტაჟებულია საწვავის ბუმი;

მარცხენა მხარეს არ არის კარი და ავარიული გასასვლელი ლუქი No1;

ფრთის წინ დამონტაჟებულია სატელიტური ანტენის ფარინგი;

ფრთის უკან, პილონებზე დამონტაჟებულია ყოვლისმომცველი რადარის ანტენის მბრუნავი სოკოს ფორმის რადომი, რომლის დიამეტრი 10,5 მ და სიმაღლე 2 მ;

კილის ბაზაზე დამონტაჟებულია RTK აღჭურვილობის გაგრილების სისტემებისთვის ჰაერის მიმღები;

გაფართოებული გვერდითი ფარები დამატებითი აღჭურვილობისა და უფრო მძლავრი APU-ს მოსათავსებლად;

გვერდით ფენებზე დამონტაჟებულია აეროდინამიკური ზედაპირის (ფრთების) სახით დამზადებული ამრეკლი ეკრანები;

ტვირთის ლუქის ფარდები დაცულია;

მთავარი და ავარიული გასასვლელების, პილოტების სალონის გვერდითი და ზედა ფანჯრები, აგრეთვე ნავიგატორის სალონის ფანჯრები მეტალიზებულია ეკიპაჟის მიკროტალღური გამოსხივებისგან დასაცავად.

იხ. ვიდეო - Shot down: A-50 - What Happened? - Russia appears to have lost a Beriev A-50 (AWACS) over the Sea of Azov. An IL-22 was damaged. Ukraine claims to have done this, Russia says it was friendly fire. Here is what happened and what we don't know (yet).

976 SKIP თვითმფრინავი, მიუხედავად A-50-ის მსგავსი გარეგნობისა, არ არის დაკავშირებული AWACS-ის თვითმფრინავებთან და განკუთვნილია სრულიად განსხვავებული ამოცანებისთვის: თვითმფრინავი გამოიყენება ბალისტიკური და საკრუიზო რაკეტების ტესტირებისას პარამეტრების მონიტორინგისთვის. 4 მანქანა დაფუძნებულია რამენსკოეში (საწყობში).

სამსახურში

  რუსეთი:

რუსეთის საჰაერო ძალები - 3 A-50 და 7 A-50U, 2023 წლის მდგომარეობით.

  ინდოეთი:

ინდოეთის საჰაერო ძალები - 3 A-50EI, 2014 წლის მდგომარეობით. 2003 წელს გაფორმდა ხელშეკრულება 3 A-50EI-ის მიწოდებაზე, რომელიც დასრულდა 2010 წელს.

  სსრკ:

სსრკ საჰაერო თავდაცვის ავიაცია:

AWACS-ის 67-ე ცალკეული საავიაციო ესკადრონი, სამხედრო ნაწილი 32457 (20 მანქანა), ზოკნიაის აეროდრომი, სიაულიაი, ლიტვის სსრ (1985 წლიდან 1992 წლამდე). დაიშალა, თვითმფრინავი გადაიყვანეს 144-ე OTAP AWACS-ში.

საავიაციო რაზმი (ორი A-50 და 1 Il-76) 192-ე გვარდიის შემადგენლობაში. ქერჩის წითელი ბანერი VTAP (სამხედრო ნაწილი 26212), უკურეის აეროდრომი (არედა), RSFSR, 1985 წლიდან 1995 წლამდე. იგი ჩამოყალიბდა ულან-უდეს (ვოსტოჩნი) აეროდრომზე 1985 წელს და გაფრინდა უკურეიში 1988 წელს. დაიშალა, თვითმფრინავი გადაიყვანეს 144-ე OTAP AWACS-ში.

AWACS-ის მე-18 ცალკეული საავიაციო რაზმი (ორი A-50 და 1 Il-76) ვიტებსკ-სევერნის აეროდრომზე (1985 წლიდან). 1993 წელს მე-18 სს გადაეცა რუსეთის შეიარაღებულ ძალებს და გაფრინდა ჰაერში. ახტუბინსკის 929-ე GLIT-ები, მოგვიანებით შეუერთდნენ 144-ე OTAP AWACS-ის შტაბს.

144-ე ცალკე AWACS პოლკი, სამხედრო ნაწილი 89449. ჩამოყალიბდა ბერეზოვკას (პეჩორას) აეროდრომზე 1989 წელს, 20 A-50 თვითმფრინავი. გადავიდა ივანოვოს (სევერნი) აეროდრომზე 1998 წელს.

978-ე ცალკეული საჰაერო თავდაცვის საავიაციო სატრანსპორტო პოლკის TECH კლინის აეროდრომზე (Klin-5) ერთადერთი იყო, რომელმაც შეაკეთა და განახორციელა რეგულაციები Il-76 და A-50-ზე, რის შედეგადაც ეს თვითმფრინავები რეგულარულად. გაფრინდა ამ აეროდრომზე დაგეგმილი მოვლისთვის.

ზოგიერთი წყარო შეცდომით მიუთითებს A-50-ის სხვა ოპერატორზე - ირანს, მაგრამ სინამდვილეში მათ ჰქონდათ AWACS თვითმფრინავის საკუთარი განვითარება, რომელიც დაფუძნებულია Il-76MD-ზე, სახელწოდებით "Adnan-2".

ექსპლუატაცია

პირველი A-50 თვითმფრინავი გაფრინდა სიაულიაის აეროდრომზე 1984 წელს, შემდეგი ოთხი გაფრინდა 1987 წელს, კიდევ ხუთი თვითმფრინავი ჩამოვიდა 1988 და 1989 წლებში. 1984 წელს, ვიტებსკის აეროდრომიდან ოპერირებისას, A-50 მონაწილეობდა Zapad-84 წვრთნებში (გდრ-სა და პოლონეთის აეროდრომებზე დაშვებით).

ვიტებსკსა და ულან-უდეში შეიქმნა საავიაციო რაზმი A-50-ზე. თითოეული რაზმის უფლებამოსილი ძალა იყო ორი A-50 და ერთი Il-76.

ასევე, A-50-ზე, შტატის ყველა წოდება იყო ერთი საფეხურით მაღალი, ვიდრე BTA-ს მსგავს დანაყოფებში. A-50-ზე AWACS დანაყოფების დაკომპლექტების გამორჩეული თვისება იყო წვევამდელების თითქმის სრული არარსებობა შტაბში (ანუ მხოლოდ ოფიცრები და ორდერის ოფიცრები). ყველა დროის, A-50s იყო კლასიფიცირებული.

A-50-ის პირველი შეხვედრა ნატოს სადაზვერვო თვითმფრინავთან მოხდა 1987 წლის 4 დეკემბერს ბარენცის ზღვის თავზე, როდესაც თვითმფრინავი დაიპყრო ნორვეგიის P-3B Orion საპატრულო თვითმფრინავმა.

1988-1991 წლებში საჰაერო თავდაცვის სისტემაში საბრძოლო მოვალეობას ასრულებდნენ A-50 თვითმფრინავები. ასევე, ურთიერთქმედების პრაქტიკის მიზნით, A-50-ებმა დაფრინეს მთელი ქვეყანა, დაეშვნენ სსრკ-ს ტერიტორიაზე არსებულ ყველა მეტ-ნაკლებად დიდ აეროდრომზე.

A-50EI ინდოეთის საჰაერო ძალები, 2009 წ

ექსპლუატაციის დაწყებიდან A-50 თვითმფრინავი ჩართული იყო სხვადასხვა წვრთნებში და სხვა მსგავს ღონისძიებებში. პერიოდულად ტარდება გაფრენები მიმდებარე ტერიტორიების საჰაერო სივრცის გასაკონტროლებლად (მაგალითად, A-50-ები მუშაობდნენ თურქეთში შავი ზღვის თავზე ერაყის ომის დროს).

1994 წლის ბოლოდან სამი თვითმფრინავი დაფუძნებული იყო პრივოლჟსკის ოპერატიულ აეროდრომზე და აკონტროლებდა ჩეჩნეთის საჰაერო სივრცეს, რათა თავიდან აიცილონ საჰაერო მიმოსვლა ჩეჩნეთსა და მიმდებარე ტერიტორიებს შორის, საიდანაც სეპარატისტებს შეეძლოთ დახმარების მიღება. მსგავს დავალებებს ასრულებდა A-50 თვითმფრინავი ანტიტერორისტული ოპერაციის დროს 1999-2000 წლების ზამთარში.

2000 წლის აპრილში A-50-ის ერთი ეგზემპლარი წაიღო ინდოეთის საჰაერო ძალებმა მოკლევადიანი იჯარით რუსეთის საჰაერო ძალებისგან რუსულ ეკიპაჟთან ერთად. თვითმფრინავი დაფუძნებული იყო ჩანდიჰანგის აეროდრომზე; განხორციელდა საჰაერო სივრცის კონტროლის ათი ფრენა. ფრენებს რუსული ეკიპაჟი ახორციელებდა, ბორტზე ინდოელი სამხედრო პერსონალი იმყოფებოდა.

2015 წლის ბოლოდან A-50 გამოიყენება რუსეთის მიერ და არის რუსეთის საჰაერო კოსმოსური ძალების საავიაციო ჯგუფის ნაწილი სირიაში და გამოიყენება სირიის სამხედრო ოპერაციის მიზნებისთვის. A-50U Taganrog დაბრუნდა სირიიდან ივანოვო-სევერნის აეროდრომზე 2017 წლის დეკემბერში. ერთი თვითმფრინავი 2018 წლის თებერვალში ხმეიმიმის ავიაბაზაში გადაიყვანეს.

A-50EI გამოიყენა ინდოეთმა პაკისტანთან სასაზღვრო კონფლიქტის დროს 2019 წელს.

A-50-ები გამოიყენება რუსეთის მიერ უკრაინაში შეჭრის დროს. მედიის ცნობით, ერთი თვითმფრინავი სერიოზულად დაზიანდა 2023 წლის 26 თებერვალს მაჩულიშჩის სამხედრო აეროდრომზე დრონის თავდასხმის შედეგად, მეორე ჩამოაგდეს აზოვის ზღვის თავზე 2024 წლის 14 იანვარი

სპეციფიკაციები

ადგილების რაოდენობა:

ეკიპაჟი: 5 ადამიანი

ტაქტიკური ეკიპაჟი: 10 ადამიანი

სიგრძე: 48,27 მ

ფრთების სიგრძე: 50,5 მ

სიმაღლე: 14,8 მ

ფიუზელაჟის მაქსიმალური დიამეტრი: 4,8 მ

ფრთის ფართობი: 300 მ²

ნორმალური ასაფრენი წონა: 190000 კგ

საწვავის მოცულობა: 109,480 ლ

ძრავები: 4 × D-30KP ტურბოფენის ძრავები

მაქსიმალური ბიძგი: 4 × 12,000 კგფ

ფრენის მახასიათებლები

კრუიზის სიჩქარე: 800 კმ/სთ

პრაქტიკული მანძილი: 7500 კმ

აფრენის სიგრძე: 1540 მ

გარბენის სიგრძე: 1050 მ

ფრენის ხანგრძლივობა:

მაქსიმალური საწვავის შევსების გარეშე: 9.3 საათი.

პატრულირება 1000 კმ მანძილზე:

საწვავის შევსების გარეშე: 4 საათი.

1 შევსებით: 7 საათი.

მომსახურების ჭერი: 12000 მ

ფრთის დატვირთვა: 633 კგ/მ²

ბიძგს-წონის თანაფარდობა: 0,34 კგფ/კგ

რადარის სადგური

წყაროები

საჰაერო სამიზნეების გამოვლენის დიაპაზონი:

ბალისტიკური არასტრატეგიული რაკეტების აფეთქებები: 800 კმ (ოპტიკური საშუალებებით)

ბომბდამშენები: 650 კმ-მდე

მებრძოლები: 300 კმ

საკრუიზო რაკეტები (RCS = 1 მ²): 215 კმ

მიწისზედა სამიზნეების გამოვლენის დიაპაზონი:

ერთი სამიზნე, როგორიცაა ოპერატიულ-ტაქტიკური რაკეტების გამშვები: 300 კმ-მდე

„ტანკის სვეტის“ ტიპის ჯგუფური სამიზნე: 250 კმ-მდე

ზღვის სამიზნეების აღმოჩენის დიაპაზონი (EPR 250 მ²): რადიოჰორიზონტამდე

თვალთვალის საჰაერო სამიზნეების რაოდენობა: 300-მდე

სიხშირის დიაპაზონი:

ელექტრონული ინტელექტი: 0,5~18 GHz

რადიო ინტელექტი: 50~500 MHz

კონტროლირებადი მებრძოლების რაოდენობა:

ბრძანების მითითება: 12

საჰაერო სადესანტო ხელმძღვანელობა: 30

A-50-ის განადგურება აზოვის ზღვაზე

A-50 რუსეთის საჰაერო კოსმოსური ძალები, 2013 წ.

2024 წლის 14 იანვრის საღამოს, უკრაინულმა ტელეგრამის არხებმა დაწერეს, რომ რუსული A-50 სადაზვერვო თვითმფრინავი ჩამოაგდეს აზოვის ზღვაზე. ასევე ჩამოაგდეს რუსული თვითმფრინავი ილ-22მ, მაგრამ მან მოახერხა ანაპაში დაშვება, თუმცა დაზიანებული იყო.

ჟურნალისტებმა A-50-ის ჩამოგდებას უწოდეს ერთ-ერთი უდიდესი რუსული ერთჯერადი ავიაციის დანაკარგი უკრაინაში რუსეთის მთელი შეჭრის დროს.

A-50 თვითმფრინავი არის Il-76-ის მოდიფიკაცია, რომელიც ასრულებს „მფრინავი რადარის“ ფუნქციებს. ერთი A-50-ის ღირებულება შეფასდა 330 მილიონ დოლარად.

სამხედრო ბალანსის 2022 წლის ბიულეტენის მიხედვით, რუსეთის ფედერაციას უკრაინაში შეჭრის დასაწყისში 3 A-50 და 6 მოდიფიცირებული A-50U ემსახურებოდა. თუმცა, მედია იტყობინება, რომ 2023 წელს Rostec-მა კიდევ ერთი თვითმფრინავი გადასცა რუსეთის შეიარაღებულ ძალებს.

A-50 აქტიურად გამოიყენებოდა უკრაინაში შეჭრის დროს. მას შეუძლია ერთდროულად თვალყური ადევნოს 60-მდე საჰაერო, ზედაპირული და სახმელეთო სამიზნეს, მათკენ მიმართოს საბრძოლო თვითმფრინავებს. A-50-ს შეუძლია აღმოაჩინოს გამანადგურებელი კლასის სამიზნე, რომელიც მფრინავს დაბალ სიმაღლეზე 200-400 კმ-მდე, ხოლო მაღალ სიმაღლეზე ფრენა - 300-600 კმ-მდე; ისინი აღმოაჩენენ საზღვაო სამიზნეებს 400 კმ-მდე მანძილზე. თვითმფრინავი ასევე აღჭურვილია აქტიური და პასიური ელექტრონული ომის სისტემებით, ასევე ინფრაწითელი ჩაკეტვის აღჭურვილობით. A-50U-ს უფრო მაღალი მახასიათებლები აქვს.

გადამდგარი სამხედრო მფრინავი გენერალ-მაიორი ვლადიმერ პოპოვი ამტკიცებდა, რომ A-50-ის დახმარებით რუსეთს შეუძლია თვალყური ადევნოს პატრიოტის საჰაერო თავდაცვის რაკეტებს და შემდეგ შეუტიოს მათ. ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ A-50-ს შეუძლია მნიშვნელოვნად გაართულოს უკრაინული ავიაციის მოქმედებები, მაგალითად, სუ-24-ის წინა ხაზის ბომბდამშენების შეტევები Storm Shadow რაკეტებით რუსეთის სამიზნეებზე.

მანამდე რუსეთს უკრაინასთან ომში არც ერთი A-50 თვითმფრინავი არ დაუკარგავს. 2023 წლის თებერვალში ერთი A-50 დაზიანდა დრონით ბელორუსის ტერიტორიაზე, რის შემდეგაც იგი გაგზავნეს სარემონტოდ ტაგანროგში.

ილ-22მ

ილ-22მ, 2016 წ.

ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ Il-22M-ს შეეძლო ეთამაშა როგორც სარელეო თვითმფრინავის, ასევე საჰაერო კონტროლის პუნქტის როლი.

სამხედრო ბალანსის 2022 წლის ბიულეტენის მიხედვით, რუსეთის ფედერაციას უკრაინაში რუსეთის შეჭრის დასაწყისში 12 ილ-22მ თვითმფრინავი და 10 ილ-22 ადრინდელი მოდიფიკაცია ემსახურებოდა. 2023 წლის ივნისში, PMC Wagner-ის ამბოხის დროს, ერთი Il-22M ჩამოაგდეს ვორონეჟის რეგიონში. ასევე, რუსული გაზეთი Moskovsky Komsomolets წერდა, რომ 2022 წლის ოქტომბერში უკრაინულმა ძალებმა ერთ ილ-22-ს ესროდნენ და დაზიანდა, მაგრამ მოახერხა ბაზაზე დაბრუნება.

მოვლენების მსვლელობა

უკრაინული წყაროები

2024 წლის 14 იანვარს, კიევის დროით 22:20 საათზე, უკრაინულმა სატელეგრაფო არხმა „ნიკოლაევსკი ვანეკმა“ დაწერა: „რატომ დაფრინავდნენ აზოვის ზღვაში ფუკერები?“. ოცი წუთის შემდეგ, უკრაინის სახალხო დეპუტატმა, უმაღლესი რადას თავდაცვისა და დაზვერვის კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ, იური მისიაგინმა [დიდი ბრიტანეთი] დაწერა, რომ დაახლოებით 21:00 საათზე ჩამოაგდეს A-50 და ”IL-22 ჩამოაგდეს, ეს უკანასკნელი. ჰაერში იყო და ცდილობდა უახლოეს აეროდრომთან მისვლას, თუმცა რადარებიდან გაქრა ქერჩის რაიონში მისი კლების დაწყების შემდეგ“. მსგავსი ინფორმაცია გამოაქვეყნა სახალხო დეპუტატმა ალექსანდრე ფედიენკომ. დაახლოებით 23.20 საათზე, RBC-უკრაინის გამოცემამ, რომელიც უკრაინელი სამხედროების წყაროებს მოჰყავს, დაადასტურა ეს ინფორმაცია და გამოაქვეყნა საუბრის ჩასმა Il-22M პილოტსა და ანაპაში აეროდრომის დისპეჩერს შორის, რომელშიც მან სასწრაფო დაშვება და დახმარება მოითხოვა. სამსახურები და მეხანძრეები . მალე Hromadske TV-ის გამოცემამ, რომელიც მოჰყვა წყაროებს მთავარ სადაზვერვო სამმართველოში, ასევე დაადასტურა ეს ინფორმაცია. RBC-Ukraine-ის ცნობით, მას შემდეგ, რაც A-50 თვითმფრინავი რადარებიდან გაქრა, რუსული სუ-30-ის პილოტმა აღმოაჩინა „გაუცნობი თვითმფრინავი აალდა და ჩამოვარდა“.

Suspilne-ის გამოცემის თანახმად, Il-22M ჩამოაგდეს 14 იანვარს, დაახლოებით 21:00 საათზე, ხერსონის ოლქის სტრელკოვოიეს რაიონში, ხოლო A-50 დაახლოებით 21:10–21:15 საათზე მოხვდა. იმავე დღეს ზაპოროჟიეს რეგიონის კირილოვკას რაიონში.

მეორე დღეს, 8.03 საათზე, უკრაინის შეიარაღებული ძალების საჰაერო ძალების მეთაურმა ნიკოლაი ოლეშჩუკმა თავის ტელეგრამის არხზე დაწერა: „ეს შენთვისაა დნეპერისთვის“. ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ ერთი წლით ადრე, 2023 წლის 14 იანვარს, რუსულმა რაკეტამ გაანადგურა მრავალსართულიანი საცხოვრებელი კორპუსი დნეპერში, რის შედეგადაც დაიღუპა 46 მშვიდობიანი მოქალაქე. უკრაინის საჰაერო ძალების პრესსამსახურმა მალევე დაწერა: ”სპეციალური ოპერაცია აზოვის რეგიონში წარმატებით დასრულდა. გაგრძელება“.

უკრაინის შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალმა ვალერი ზალუჟნიმ თავის ტელეგრამაში 11.38 საათზე დაწერა: ”უკრაინის შეიარაღებული ძალების საჰაერო ძალების მეომრებმა გაანადგურეს მტრის A-50 შორ მანძილზე მყოფი სარადარო გამოვლენის თვითმფრინავი და მტერი ილ. -22 საჰაერო კონტროლის ცენტრი“. მან მადლობა გადაუხადა უკრაინელ სამხედროებს „აზოვის რეგიონში შესანიშნავად დაგეგმილი და განხორციელებული ოპერაციისთვის“. ზალუჟნიმ გამოაქვეყნა ანიმაციური რუკა ამ თვითმფრინავების ფრენებით, რომლის მიხედვითაც ისინი მორიგეობდნენ აზოვის ზღვის ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში, პრიმორსკის მხარეში.

თუმცა, რამდენიმე საათის შემდეგ, ინტერნეტში დაზიანებული IL-22-ის ფოტოების გამოქვეყნების ფონზე, უკრაინის შეიარაღებული ძალების საჰაერო ძალების წარმომადგენელმა იური იგნატმა თქვა: ”როგორც ჩანს, IL-22-მა გააკეთა. ანაპას გაუკეთე“. მან აღნიშნა, რომ A-50 იყო პრიორიტეტული სამიზნე და ”აქამდე ამ თვითმფრინავის განადგურება შეუძლებლად ჩანდა” უკრაინის შეიარაღებული ძალებისთვის, ხოლო Il-22M ”შეტევაზე მოექცა”. ამავდროულად, იგნატმა განაცხადა, რომ IL-22 ჯერ კიდევ „არ შეიძლება აღდგეს“, ამიტომ სამიზნე შეიძლება ჩაითვალოს განადგურებულად.

რუსული წყაროები

რუსეთის პრეზიდენტის პრესმდივანმა დიმიტრი პესკოვმა განაცხადა, რომ მას არ აქვს ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ რომელიმე რუსული თვითმფრინავი ჩამოაგდეს უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა და შეკითხვა გადაუგზავნა რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს. რუსეთის თავდაცვის სამინისტროში ამ ინფორმაციას არ აკეთებენ კომენტარი.

თუმცა, ინფორმაცია თვითმფრინავებზე დარტყმის შესახებ დაადასტურეს რუსმა „სამხედრო კორესპონდენტებმა“ და Z-ბლოგერებმა. ალექსანდრე კოცი წერდა: „არის დაცემული A-50, არის გადარჩენილი ილ-22“. ბლოგერმა იური პოდოლიაკამ ასევე განაცხადა: „A-50-ზე... სამწუხაროდ, ეს ასეა“. A-50-ის განადგურება ასევე აღიარა WarGonzo არხმა, რომელიც წერდა: ”სამწუხაროდ, ომი არასდროს არის ტრაგედიების გარეშე და ჩვენი ჯარისკაცების სიკვდილი ყოველთვის მტკივნეულია. თანაგრძნობას ვუცხადებთ ეკიპაჟის ოჯახს და მეგობრებს.” ტელეგრამის არხმა Rybar-მა დაწერა, რომ თუ თვითმფრინავების ჩამოგდების შესახებ ინფორმაცია დადასტურდება, ეს გახდება "კიდევ ერთი შავი დღე რუსეთის საჰაერო კოსმოსური ძალებისთვის და საჰაერო თავდაცვისთვის", რადგან "არ არის ამდენი A-50" და " მათზე სპეციალისტები ძირითადად ცალ-ცალკე არიან“ .

ამავე დროს, ბორის როჟინმა დაწერა: „IL-18/22 აუცილებლად დაბრუნდა“. Fighterbomber-მა თქვა: „ტრაგედია ყოველთვის ტრაგედიაა. განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ის ამ მასშტაბისაა. ვინც იქ არის. ჩვენ დიდი ალბათობით ვერ გავიგებთ, ვინ არის დამნაშავე პილოტების დაღუპვაში. დაღუპულებს მარადიული ფრენა, დაჭრილებს მალე გამოჯანმრთელება და სამსახურში დაბრუნება“. მოგვიანებით Fighterbomber-მა, რომელმაც დაადანაშაულა რუსეთის სარდლობა არაკოორდინირებულ მოქმედებებში, განაცხადა, რომ A-50-ზე 11 ან 12 ადამიანი დაიღუპა. ბლოგერმა კირილ ფედოროვმა დაიწყო თანხების შეგროვება მფრინავების ოჯახების დასახმარებლად

ამერიკული პატრიოტის საჰაერო თავდაცვის სისტემა ისვრის PAC-2 რაკეტას, 2002 წელი.

ორი რუსული თვითმფრინავის დამარცხების შესახებ ინფორმაციის გამოქვეყნებისთანავე დაიწყო სპეკულაცია იმის შესახებ, თუ რა სახის იარაღი იყო გამოყენებული. ვარაუდობდნენ, რომ თვითმფრინავების ჩამოგდება შეიძლებოდა პატრიოტის საჰაერო თავდაცვის სისტემების გამოყენებით. თუმცა, ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ ადრე ცნობილი იყო, რომ უკრაინა პატრიოტის დანადგარებზე იყენებდა PAC-3 რაკეტებს, რომლებიც, მიუხედავად იმისა, რომ კარგად მუშაობენ ბალისტიკური რაკეტების წინააღმდეგ, აქვთ მხოლოდ 40 კმ-ის მოქმედების მანძილი. მაგრამ მაშინაც კი, თუ უკრაინამ გამოიყენა PAC-2 რაკეტები, რომლებსაც შეუძლიათ სამიზნე 160 კმ-მდე დაშორებით, A-50-ის ვითარებაში, ამ რაკეტებსაც კი მოუწევთ მუშაობა მათი მოქმედების ზღვარზე, ასე რომ. უნდა განთავსდეს ფრონტის ხაზთან ახლოს, რომლის გამოვლენა იქნება ძვირადღირებული პატრიოტის საფრთხის სისტემა. მაგრამ ყველა სხვა საჰაერო თავდაცვის სისტემა, რომელიც ემსახურება უკრაინას, როგორც საბჭოთა, ისე დასავლურ ტიპებს, ჰქონდათ კიდევ უფრო მოკლე დიაპაზონი და ვერ შეძლებდა რუსული თვითმფრინავების დარტყმას ასეთ მანძილზე.

ბრიტანელი სამხედრო ექსპერტი ბრეიდენ სპორლინგმა აღნიშნა, რომ უკრაინულ S-300 კომპლექსს შეუძლია აზოვის ზღვამდე მიაღწიოს.

ჟურნალისტები ასევე ვარაუდობდნენ, რომ უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს თეორიულად შეეძლოთ გამოეყენებინათ ძველი საბჭოთა S-200 საჰაერო თავდაცვის სისტემა, რომელიც სამსახურიდან ათ წელზე მეტი ხნის წინ ამოიღეს, მაგრამ რუსეთის შემოჭრის დროს უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა დაიწყეს მათი გამოყენება სახმელეთო სამიზნეებზე სროლისთვის.. ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ თუ უკრაინელ სამხედროებს შეეძლოთ S-200-ის საბრძოლო ეფექტურობის აღდგენა, მაშინ თეორიულად მათი დიაპაზონი - 600 კმ - შესაძლებელს გახდის A-50-ის დარტყმას, რომელიც არის დიდი და ცუდად მანევრირებადი თვითმფრინავი, რომელიც უნდა გამხდარიყო. საკმაოდ მარტივი სამიზნე ასეთი რაკეტებისთვის.

ასევე, მრავალი კომენტატორის აზრით, უკრაინელებს თეორიულად შეეძლოთ გამოიყენონ მებრძოლები შორ მანძილზე მოქმედი თვითმფრინავების რაკეტებით. თუმცა, უკრაინულ ძალებს არ ჰქონდათ ასეთი რაკეტები MiG-29 და Su-27 გამანადგურებლებისთვის, რომლებიც უკრაინის საჰაერო ძალებს ემსახურებოდნენ და უკრაინას ჯერ არ მიუღია F-16 დასავლეთის ქვეყნებიდან. ჟურნალისტებმა ასევე აღნიშნეს, რომ თავად A-50-ს, თავისი რადარების გამოყენებით, უნდა გამოეჩინა ასეთი მებრძოლები და F-16-ის გამოყენებისას, ეცნო იგი დამახასიათებელი ხელმოწერით.

Il-22M თვითმფრინავის დაზიანებული კუდის განყოფილების ფოტოს გამოქვეყნების შემდეგ, ჟურნალისტებმა აღნიშნეს დიდი ხვრელები კუდში, რაც დამახასიათებელია ხმელეთზე დაფუძნებული საჰაერო თავდაცვის სისტემების რაკეტების ფრაგმენტების ზემოქმედებისთვის.

ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ A-50 და Il-22 არის დიდი თვითმფრინავები, რომლებიც აშკარად ჩანს რადარის ეკრანებზე და თავად A-50 ასხივებს მძლავრ რადიო გამოსხივებას. და თუ ეს თვითმფრინავები დაფრინავდნენ შაბლონური მარშრუტების გასწვრივ, ეს საშუალებას მისცემს უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს მოემზადონ მათზე ჩასაფრება საჰაერო თავდაცვის სისტემების ან გამანადგურებლების დახმარებით.

ამავდროულად, ამერიკელმა სამხედრო ანალიტიკოსმა რაფი კოენმა თქვა: „ჩვენ არ ვიცით კონკრეტულად რა ჩამოაგდეს ეს თვითმფრინავები. ეს შეიძლება ყოფილიყო უკრაინის საჰაერო თავდაცვა, შეიძლება ყოფილიყო სხვა თვითმფრინავი, ან შეიძლება ყოფილიყო დივერსია.“

ექსპერტებმა აღნიშნეს, რომ უკრაინამ უკვე განახორციელა მსგავსი ოპერაციები. ამრიგად, 2023 წლის მაისში უკრაინამ ჩამოაგდო რამდენიმე რუსული თვითმფრინავი და ვერტმფრენი ბრიანკის რეგიონში. ხოლო 2023 წლის დეკემბერში უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა გამოაცხადეს სამი სუ-34 გამანადგურებლის ერთდროულად განადგურების შესახებ

უკრაინული S-200 კიევში, 2008 წ.

ჟურნალისტები ასევე ვარაუდობდნენ, რომ უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს თეორიულად შეეძლოთ გამოეყენებინათ ძველი საბჭოთა S-200 საჰაერო თავდაცვის სისტემა, რომელიც სამსახურიდან ათ წელზე მეტი ხნის წინ ამოიღეს, მაგრამ რუსეთის შემოჭრის დროს უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა დაიწყეს მათი გამოყენება სახმელეთო სამიზნეებზე სროლისთვის. [7]. ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ თუ უკრაინელ სამხედროებს შეეძლოთ S-200-ის საბრძოლო ეფექტურობის აღდგენა, მაშინ თეორიულად მათი დიაპაზონი - 600 კმ - შესაძლებელს გახდის A-50-ის დარტყმას, რომელიც არის დიდი და ცუდად მანევრირებადი თვითმფრინავი, რომელიც უნდა გამხდარიყო. საკმაოდ მარტივი სამიზნე ასეთი რაკეტებისთვის.

ასევე, მრავალი კომენტატორის აზრით, უკრაინელებს თეორიულად შეეძლოთ გამოიყენონ მებრძოლები შორ მანძილზე მოქმედი თვითმფრინავების რაკეტებით. თუმცა, უკრაინულ ძალებს არ ჰქონდათ ასეთი რაკეტები MiG-29 და Su-27 გამანადგურებლებისთვის, რომლებიც უკრაინის საჰაერო ძალებს ემსახურებოდნენ და უკრაინას ჯერ არ მიუღია F-16 დასავლეთის ქვეყნებიდან. ჟურნალისტებმა ასევე აღნიშნეს, რომ თავად A-50-ს, თავისი რადარების გამოყენებით, უნდა გამოეჩინა ასეთი მებრძოლები და F-16-ის გამოყენებისას, ეცნო იგი დამახასიათებელი ხელმოწერით.

Il-22M თვითმფრინავის დაზიანებული კუდის განყოფილების ფოტოს გამოქვეყნების შემდეგ, ჟურნალისტებმა აღნიშნეს დიდი ხვრელები კუდში, რაც დამახასიათებელია სახმელეთო საჰაერო თავდაცვის სისტემების რაკეტების ფრაგმენტების ზემოქმედებისთვის.

ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ A-50 და Il-22 არის დიდი თვითმფრინავები, რომლებიც აშკარად ჩანს რადარის ეკრანებზე და თავად A-50 ასხივებს მძლავრ რადიო გამოსხივებას. და თუ ეს თვითმფრინავები დაფრინავდნენ შაბლონური მარშრუტების გასწვრივ, ეს საშუალებას მისცემს უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს მოემზადონ მათზე ჩასაფრება საჰაერო თავდაცვის სისტემების ან გამანადგურებლების დახმარებით.

ამავდროულად, ამერიკელმა სამხედრო ანალიტიკოსმა რაფი კოენმა თქვა: „ჩვენ არ ვიცით კონკრეტულად რა ჩამოაგდეს ეს თვითმფრინავები. ეს შეიძლება ყოფილიყო უკრაინის საჰაერო თავდაცვა, შეიძლება ყოფილიყო სხვა თვითმფრინავი, ან შეიძლება ყოფილიყო დივერსია.“

ექსპერტებმა აღნიშნეს, რომ უკრაინამ უკვე განახორციელა მსგავსი ოპერაციები. ამრიგად, 2023 წლის მაისში უკრაინამ ჩამოაგდო რამდენიმე რუსული თვითმფრინავი და ვერტმფრენი ბრიანკის რეგიონში. ხოლო 2023 წლის დეკემბერში უკრაინის შეიარაღებულმა ძალებმა გამოაცხადეს სამი სუ-34 გამანადგურებლის ერთდროულად განადგურების შესახებ.

                                         რუსული S-400 საბრძოლო მორიგეობაზე, 2018 წ.

ტელეგრამის არხები Rybar და “VChK-OGPU” ვარაუდობდნენ, რომ ინციდენტი შეიძლებოდა მომხდარიყო ყირიმის ხიდზე მცველი რუსული საჰაერო თავდაცვის ძალების მეგობრული ცეცხლის გამო. ამ ვერსიას ასევე მხარს უჭერდნენ სხვა Z-“სამხედრო კორესპონდენტები”, როგორიცაა რომანოვი, ბორის როჟინი (პოლკოვნიკი) და იური კოტენოკი. ასე რომ, Kitten-მა დაწერა: ”კომენტარის ნაცვლად, მხოლოდ სამი ასოა - P.V.O.” 16 იანვარს Fighterbomber-მა განაცხადა: „ჩრდილოეთ სამხედრო ოლქში, სამწუხაროდ, საჰაერო კოსმოსური ძალებისთვის ყველაზე უარესი და საშიში მტერი გახდა ჩვენი საჰაერო თავდაცვა. ის ყოველთვის ურტყამს თავში. მისგან დაცვა ან როგორმე განჭვრეტა ან გათვალისწინება შეუძლებელია“.

სამხედრო ექსპერტმა კირილ მიხაილოვმა აღნიშნა, რომ „მეგობრული ცეცხლის“ ვერსიას სავარაუდოდ მიიჩნევს. მისი აზრით, რაც მოხდა, მართლაც შეიძლება აიხსნას უყურადღებობითა და შეცდომებით რუსეთის საჰაერო თავდაცვის საქმიანობის ორგანიზებაში. მისი ვარაუდით, ყირიმზე ბოლო თავდასხმების შემდეგ, ნახევარკუნძულზე რუსებს შეეძლოთ გაეზარდათ საჰაერო თავდაცვის ძალები, მაგრამ „დაავიწყდათ ახლად ჩამოსულ სამხედროებს ეცნობებინათ, რომ მათ რეალურად ჰყავთ საკუთარი ხალხი, რომლებიც აქ დაფრინავენ“. მან ეს ვითარება შეადარა 2020 წელს თეირანთან უკრაინული Boeing 737-ის ჩამოგდებას, როდესაც ამერიკული სარაკეტო თავდასხმის მოლოდინში, ირანელებმა გააძლიერეს საჰაერო თავდაცვის ძალები თეირანის რაიონში, მაგრამ ახლად ჩამოსულმა სამხედროებმა შეცდომით ჩამოაგდეს უკრაინელი მგზავრი. ბოინგი, რომელიც გეგმიურ რეისს ასრულებდა თეირანიდან კიევში.

BBC-ის რუსული სამსახურის ჟურნალისტებმა აღნიშნეს, რომ ქერჩის ხიდის მიდამოში განლაგებულ S-400-ებს თეორიულად შეეძლოთ ამ თვითმფრინავების ჩამოგდება აზოვის ზღვაში, მაგრამ მათი აზრით, საჰაერო თავდაცვის ოპერატორები აირევდნენ Il-22M-ს. და განსაკუთრებით A-50 ზოგიერთთან ერთად მაშინ რთული იქნებოდა სხვა მიზნებისთვის.

ამასთან, უკრაინელი სამხედრო ექსპერტი ალექსანდრე კოვალენკო ეჭვქვეშ აყენებს "მეგობრული ცეცხლის" ვერსიას და აღნიშნა, რომ რუსული თვითმფრინავები თითქმის ორი წლის განმავლობაში დაფრინავდნენ იმავე მარშრუტებზე, მაგრამ თქვა: "თუ ეს იყო მეგობრული ცეცხლი, მაშინ ის დარჩება ომების მსოფლიო ისტორიაში. და კონფლიქტები, როგორც ყველაზე ხმამაღალი სახის ხელი“.

კიდევ ერთმა რუსმა სამხედრო ექსპერტმა აღნიშნა, რომ თუ ჩვენ ვსაუბრობთ მხოლოდ ერთ ჩამოგდებულ თვითმფრინავზე, მაშინ ვერსია "მეგობრული ცეცხლით" შეიძლება დამაჯერებლად გამოიყურებოდეს, მაგრამ თუ ვსაუბრობთ ორ თვითმფრინავზე, მაშინ უფრო სავარაუდოა ვერსია პატრიოტის საჰაერო თავდაცვის სისტემით..

რეიტინგები

ჟურნალისტებმა და ექსპერტებმა A-50-ის დაკარგვას უწოდეს დიდი დანაკარგი რუსეთის საჰაერო კოსმოსური ძალებისთვის, რადგან რუსეთს ჰქონდა ასეთი თვითმფრინავების შეზღუდული რაოდენობა.

ამერიკელმა სამხედრო ანალიტიკოსმა რაფი კოენმა ასევე უწოდა A-50-ის განადგურებას უკრაინელებისთვის მნიშვნელოვანი სიმბოლური გამარჯვება, რომელიც მნიშვნელოვანია წმინდა სამხედრო ეფექტის მიღმა, შეადარა მას კრეისერ „მოსკვას“ ჩაძირვას. ამავე დროს, მან აღნიშნა, რომ ერთი A-50-ის განადგურება ვერ შეცვლიდა ომის მიმდინარეობას მთლიანობაში. თუმცა, ბრიტანელმა ექსპერტმა ბრეიდენ სპორლინგმა თქვა: ”რუსეთმა არა მხოლოდ დაკარგა ღირებული და იშვიათი აქტივი, არამედ დამატებით დატვირთვას დააყენებს დანარჩენ თვითმფრინავებს, თუ რუსეთს სურს შეინარჩუნოს ოპერაციების იგივე სიჩქარე. და ეს, სავარაუდოდ, აიძულებს რუსეთს დატოვოს ეს თვითმფრინავები, რაც გავლენას მოახდენს მათ ეფექტურობაზე“.

რაფი კოენმა ასევე აღნიშნა, რომ A-50-ის განადგურება აჩვენებს უკრაინელების უნარს ეფექტურად გამოიყენონ დასავლური სამხედრო დახმარება.

კიდევ რიგით მეორე A-50ჩამოაგდეს უკრაინელებემა იხ ვიდე - Кадры с места падения ДРЛО А-50. Плюс сбили Су-34 на юге.