ელვა და ადმიანები
                          
                                                     გახლეჩილი ხე უელსში , დიდი ბრიტანეთი.
ელვა  სერიუზული საფრთხეა ადამიანის სიცოცხლისთვის ცხოველისთვის და ასევე ტეხნიკისთვის. ადამინის ან ცხოველზე დარტყმა ძირითადად ღია სივრცეში  ხდება, ვინაიდან ელექტრო დენი მოდის არხის მეშვეობით ნაკლებად  ელექტრო წინაღობისგან.
 შენობაში დარტყმა შეუძლებელია, თუმცა არის აზრო რომ სფერული ელვას შეუძლია ღია ფანჯარაში ან ბზარშიც შეღწევა.
ორგანიზმში ისეთივე პათოლოგიური ცვლილებებს იწვევს როგორც ჩვეულებრივი დენის დარტყმისას და ხანძარს ანალოგიურად.
მსხვერპლი კარგავს გონებას, ვარდება, ან შეიძლება სპაზმაც დაემართოს, ხშირად სუნთქვა ეკვრებათ და გულიც. სხეულზე შეიძლება აღმოვაჩინოთ დენისგან მიყენებული 
ტრამვები.
.
ყოველ წლიურად მსოდლიოში ელვისგან იღუპება 24 000 და მაგდენი იღებს ტრამვებს. სხვა მონაცემებით წელიწადში 6000 ადამინი.
რუსი აკადემიკოსი გ. ვ. პიხმანი - 1753 წ. მოკვდა სავარაუდოდ სფერული ელვის დარტყმის შედეგად ექსპერიმენტის დროს.
არტემიი ვერკოლსკი- 13 წლის გლეხი, მოკვდა ელვის დარტყმის შედეგად კანონიკით პუსული ეკლესიით
კაზანის გუბერნატორი სერგეი გოლიცინ - 1 (12)ივნისში 1738 წ. მოკვდა ნადირობის დროს ელვის დარყმის დროს.
მრჩეველი ჯამრთელობის მინისტრის რფ იგორ ლვოვიჩი 2017 წ 18 აგვისტოს მოკვდა ყირიმში ელვის დარტყმის დროს
2016 წ-ის 16 ივნისს სმოლენცკის რაიონში გახსნა ძეგლი 1960 წ-ს წლვისგან დაღუპულის პატივსაცემად სადაც მეხის ჩამოვარდნის შედეგად დაიღუპა 13 ადამიანი
კატასტროფა ილ-12 ზუგდიდი (1953წ) 18 დაღუპული , მათ შორის საქართველოს სახალხო არტისტი ნატო ვაჩინაძე
კატასტროფა ლ-1649 მილანთან (1959წ-ს) 69 დაღუპული (ოფიციალურად 68)
კატასტროფა ბოინგი 707ელკტონში (1963წ) - 81 დაღუპული. შეტანილია გინესის რეკორდის წგნში, როგორც ყველაზე მეტი რაოდენობით დაღუპული ისტორიაში ელვის დარტყმის შედეგად. ამის შემდეგ  შემოვიდა ახალი რეგულაცია შექმნისა ახალი თვითმფრინავების რომლებსაც მეხ ამრიდების უნდა ჰქონოდა.

ელვა მისი ბუნება და სახეობები

                     ელვა მისი ბუნება და სახეობები
                             
                                           ელვა  დარტყმისას  ეიფელის კოშკზე, ფოტოგრაფია 1902 წ
უმეტესად ელვა წარმოიქმნება წვიმის ღრუბლებში, ასევე ვულკანური ამოდრქვევისას და ტორნადოს სროს. იხ. ლიკზე
მათი ბუნება ბოლომდე დღემდე შეუსწავლელია ძირითადად ელვა წარმოაიქნება წრფივი განათება, მიეკუთვნება ე. წ. ელექტრო განმუხტვას.  კარგად იზოლირებული ერთმანეთისგან ნაწილაკები. შეუძლია მიწას დაეცეს მისი წარმოქმნისათვის საჭიროა გარკვეულ მცირე მოცულობის ღრუბელში წარმოიქმნეს ელექტრო ველი. ძაბვა ელექტულიმუხტისა აღწევს (~ 0,1—0,2 მბ|მ) ელექტრო ენერგია ღრუბელის გარდაიქმნება თბური, სინათლე და ხმა.
                                                   
                                                                                        ელვა ბოსტონში
პროცესი მისი განვითერებისა შედგება რამდენიმე სტადისგან.პირველი იმ ადგილას სადაც  ელექტრო ველი აღწევს კრიტიკულ ზღვარს, იწყება დარტყმითი იონიზაცია, თავიდან იქმნება თავისუფალი მუხტი, მუდამ არის გარკვეული რაოდენობა ჰაერში, რ-იც ზემოქმედებით ელექტრო ველის გაივლის სიჩქარით დედამიწის მიმართულებით შეჯახებისას მოლეკულების ჰაერის განცდიან იონიზაცას.
უფრო თანამედროვე წარმოდგენით იონიზაცია ატმოსფეროსი გასვლისას მუხტის გავლენისას მაღაენერგეტიკული კოსმოსური გამოსხივების ნაწილაკი ენერგია 0¹²—10¹⁵ ე |ვ, ფორმირდება ფართო ატმოსფეროში კასკადებში. 
იხ. ვიდეო

ელვა წარმოადგენს ადამიანის ინტერესის ობიქტს. ის უხსოვარ დროიდან არის არღწერილი და ცნობილი. წარმართულ დროს ელვა მიაჩნდათ ძლიერ ღმერთებად; ზევსი -  ძველ ბერძნულ მითოლოგიაში, პერუნი -  სლავურში. ელვის დარტყმა მიიჩნეოდა ღვთის რისხვად შესაბამისად, მისი დაცვისგან სრულდებოდა რიტუალები და  ცერემონიალები. 

ელვები ესენტუქში

ელვა ღრუბელი-დედამიწა პროცესი შედგება რამდნიმე სტადიისგან. პირველი სტადია ზონაში, სადაც ელექტრო ველი აღწევს კრიტიკული მნიშვნელობას, იწყება დარტყმითი იონიზაცია, ავიდან  თავისუფალი ელექტრონები, რ-იც ყოველთვისაა ჰაერში. რ-ებიც ელექტრული ველის ზემოქედების შედეგად აღწევა  მნიშვნელოვან  სიჩქარეს დამიემართება დედამიწისკენ და ეჯახება მოლეკულებს ჰაერში არსებულს იწვევს იონიზაციას.

ფიზიკაში ელექტრული ველი — ელექტრომაგნიტური ველის ერთ-ერთი შემადგენელი — მატერიის განსაკუთრებული ფორმა, რომელიც არსებობს დამუხტული სხეულების მახლობლად. ელექტრული ველი ასევე წარმოიქმნება დროში ცვლადი მაგნიტური ველის მიერ. ელექტრული ველი უხილავია, მაგრამ მისი დამზერა შესაძლებელია მისი მოქმედებით დამუხტულ სხეულებზე.

იხ. ვიდეო

ელექტრული ველის რაოდენობრივი აღწერისთვის განსაზღვრავენ ელექტრული ველის დაძაბულობას. სივრცის მოცემულ წერტილში მისი მნიშვნელობა ტოლია ამ წერტილში მოთავსებულ საცდელ მუხტზე მოქმედი ${\displaystyle {\vec {F}}}$ ძალის ფარდობისა ამ მუხტის ${\displaystyle q}$ სიდიდეზე:

${\displaystyle {\vec {E}}={\frac {\vec {F}}{q}}}$.

კლასიკურ ფიზიკაში მაქსველის განტოლებები აღწერს ელექტრული ველის, მაგნიტური ველის, მუხტებისა და დენების ბმულ ევოლუციას.

ლორენცის ძალა აღწერს თუ რა ძალით მოქმედებს ელექტრომაგნიტური ველი რაიმე მუხტზე.

                                                  

                                                          ანიმაცია ელვის ღრუბელი-დედამიწა
მეხი და ელექტრომოწყობილობების - ელვის მუხტი წარმოადგენს საშიშროებას ელექტრომოწყობილობებისთვის. პირდაპირი დარტყმისას ელექტრო ხაზე იწვევს გადაძაბვას, რაც იწვევს იზოლაციის დარღვევას ელექტრო აპარატუერის, ხოლო მეტი დენი უზრუნველყოფს ტერმიტული დარღვევას მავრთულების. ელვსიგან დაცვისთვის იყენებენ სხვა დასხვა მოწყობილობებს მეხამრიდების.
მეხი და ავიაცია - ატმოსფეროში მეხი დიდ საფრთხეს წარმოადგენს ავიციისთვის. მეხის დაცემისას საფრენი აპარატზე  შეუძლია გამოოიწვიოს კონსტუქციის დარღვევა, ხანძარი საწვავის ავზში, აპარატურის მწყობრიდა გამოყვანა და სხვ.
 განსაკუთრების მიწაზე ახლოს დაფრენისას ან ასფრენის დროს.

                                                     

ელვა-ჭექაქუხილი

                                    ელვა-ჭექაქუხილი

                          
                                                                                    ელვა

 გიგანტური ელექტრული განმუხტვა ატმოსფეროში, რომელსაც თან სდევს ქუხილი. ელვას წინ უსწრებს ღრუბლის დაელექტროება, სხვადასხვა ნიშნით დამუხტული ნაწილაკების განცალება და მნიშვნელოვანი მოცულობის მუხტების წარმოქმნა.

უარყოფითი მუხტი უპირატესად ღრუბლის ფუძის არეში გროვდება, დადებითი კი — ზემოთ, დედამიწისზედაპირი ინდუქციით დადებითად იმუხტება. განარჩევენ წრფივ, ბრტყელსა და ბურთისებრ ელვებს.

ყველაზე უკეთ შესწავლილია წრფივი ელვა (განსაკუთრებით ღრუბელსა და დედამიწას შორის). ზონაში, სადაც ელექტრული ველის დაძაბულობა მიაღწევს კრიზისულ მნიშვნელობას, ჰაერის თავისუფალი ელექტრონები დიდი სიჩქარით მიისწრაფვის დედამიწისაკენ და ჰაერის ატომებთან შეჯახებით იწვევს დარტყმით იონიზაციას. ეს პროცესი ზვავისებურად ვრცელდება და წარმოიქმნება ელვის ლიდერი, რომელიც წარმოადგენს თერმოიონიზებულ მაღალ გამტარობის მქონე არხს. ლიდერის თავი დიდი სიჩქარით (5.10⁷ მ/წმ) ვრცელდება დედამიწამდე და გაკვალულ არხში პირველ ლიდერს მიჰყვება მეორე და ხდება მეორე განმუხტვა.

განმუხტვის რიცხვა შეიძლება 50-ს მიაღწიოს, უფრო ხშირად კი 2-3-ია, დროის ინტერვალი 0,01 წმ არ აღემატება. პირველი ლიდერი უფრო ძლიერია და განშტოებული. ბურთისებრი ელვა ძალზე იშვიათია, ნელა გადაადგილდება და დედამიწასთან შეხებისას ხშირად ფეთქდება. მისი ბუნება ნაკლებადაა გამოკვლეული.

ბრტყელი ელვა წარმოადგენს განმუხტვას, რომელიც მოიცავს ღრუბლის მნიშვნელოვან ნაწილს. ელვის დარტყმამ (მეხის დაცემა) შეიძლება გამოიწვიოს ნგრევა, ლითონის გადნობა, ხანძარი, ადამიანის მსხვერპლი. ელვისგან დაცვა შესაძლებელია მეხსარიდით

ელვა დაფიქსირებულია ვენერაზე იუპირეზე, სატურნზე, ურანზე და სხვ დენის ძალა გამნუხვტისას ელვის აღწევს დედამიწაზე 10 დან 500 ათასი ამპერი. ძაბვა ათეულობით მილიონი მილიარდამდე ვოლტი.

ყველაზე გრძელი ელვა იყო დაფიქსირებული ოკლაჰომაში 2007 წ-ს მისი გაჭიმულობა შეადგენდა 321 კმ ყველაზე ხანგრაძლივი კი ალპებში 7,74 წამი

ელვის ბუნება აღწერა ამერიკლემა  მკვლევარმა ბ. ფრანკლინმა1750 წ-ს მან გამოაქვეყნა კვლევები, სადაც აღწერილია  ექსერიმენტი საჰაერო გველის გამოყენებით გაშვებული ჭექაქწხილისას აღწერილი იყო ნაშრომში ჯოზეფ პრისტლის
იხ. ვიდეო

1989 წ-ს იყო აღმოჩენილი განსაკუთრებული სახეობები ელვის ზედა ატმოსფეროში ელფი და სპრაიდი. 1995 წ-ს აყო ასევე აღმოჩენილი ჯეტი. მათი ბუნება ნაკლებადაა ცნობილი (რომლებსაც ცალკე შევეხები).
                                                                 

მზის ატმოსფერო

                                   მზის ატმოსფერო

                
„ჰინოდის მზის ოპტიკური ტელესკოპის“ მიერ გადაღებული (2007 წლის 12 იანვარს) მზის ეს ფოტო პლაზმის ფილამენტურ ბუნებას წარმოაჩენს, რომელიც განსხვავებული მაგნიტური პოლარულობის რეგიონებს აკავშირებს

ფოტოსფეროს მაღლა მდებარე ნაწილებს მზის ატმოსფერო ეწოდება. მათი დანახვა ტელესკოპითაა შესაძლებელი, რომლებიც ხილული სინათლიდან გამა სხივების დიაპაზონამდე მუშაობს. ისინი შეიცავს 5 ძირითად ზონას: ტემპერატურულ მინიმუმს, ქრომოსფეროს, გადასვლის რეგიონს, გვირგვინსა და ჰელიოსფეროს.

მზის ყველაზე გრილი ფენა არის ტემპერატურული მინიმუმის რეგიონი, რომელიც ფოტოსფეროდან 500 კმ-თი ზემოთაა. მისი ტემპერატურა დაახლოებით 4100 კელვინია. მზის ეს ნაწილი იმდენად გრილია, რომ მასზე უბრალო მოლეკულები არსებობს, როგორებიცაა ნახშირჟანგი და წყალი, რომელთა დაფიქსირება მათი შთანმთქმელი სპექტრითაა შესაძლებელი.

ქრომოსფერო, გადასვლის რეგიონი და გვირგვინი მზის ზედაპირზე ბევრად ცხელია. ამის მიზეზი ზუსტად არაა დადგენილი. მტკიცებულება მეტყველებს იმაზე, რომ ალფვენის ტალღებს აქვს იმდენი ენერგია, რომ გვირგვინი გაათბოს.

ტემპერატურული მინიმუმის ფენის ზემოთ არის 2000 კმ-ის სისქის ფენა, რომელსაც აკონტროლებს ემისიური და შთანმთქმელი ხაზების სპექტრი.მას ეწოდება ქრომოსფერო, რომელიც ბერძნული სიტყვა chroma-დან (ნიშნავს ფერს), რადგან ქრომოსფერო ჩანს, როგორც ფერადი ნათება მზის სრული დაბნელების დასაწყისისას და დასასრულისას.ქრომოსფეროში ტემპერატურა თანდათანობით იზრდება სიმაღლესთან ერთად და წვერში 20 000 კელვინს აღწევს. ქრომოსფეროს ზედა ნაწილში ჰელიუმი ნაწილობრივ იონიზირებული ხდება.
იხ. ვიდეო видео

ქრომოსფეროს მაღლა თხელ, დაახლოებით 200 კილომეტრიან გადასვლის რეგიონში ტემპერატურა სწრაფად იზრდება 20 000 კელვინამდე ზედა ქრომოსფეროში, ხოლო გვირგვინის ტემპერატურა 1 000 000 კელვინსაც აღწევს. ტემპერატურის ზრდა მცირდება გადასვლის რეგიონში ჰელიუმის სრული იონიზაციის შედეგად, რომელიც შესამჩნევად ამცირებს პლაზმის მასხივებელ გაგრილებას.გადასვლის რეგიონი კარგად განსაზღვრულ სიმაღლეზე არ მდებარეობს. ის წარმოიქმნის ღრუბლის მსგავს რაღაცას ქრომოსფერული მახასიათებლების ირგვლივ, როგორებიცაა სპიკულები და ფილამენტები, და მუდმივ, ქაოტურ მოძრაობაშია.გადასვლის რეგიონი დედამიწის ზედაპირიდან ადვილად არ ჩანს, თუმცა კოსმოსური ტელესკოპებით ადვილად დაკვირვებადია, რომლებიც მგრძნობიარეა უკიდურესი ულტრაიისფერის მიმართ.

                                            

                                               მზის დაბნელება  1999 წ. 

მზის შემდეგი ფენა გვირგვინია. მზის ზედაპირთან მდებარე ქვედა გვირგვინის ნაწილაკური სიმკვრივე დაახლოებით 10¹⁵—10¹⁶ მ⁻³-ია.გვირგვინისა და მზიური ქარის საშუალო ტემპერატურა დაახლოებით 1 000 000—2 000 000 კელვინია, თუმცა, უცხელეს რეგიონებში ტემპერატურა 8 მილიონიდან 20 მილიონამდე კელვინს აღწევს. მართალია, სრულყოფილი თეორია არ არსებობს გვირგვინის ასეთი ტემპერატურის ასახსნელად, თუმცა ერთ-ერთი და ყველაზე მიღებული ისაა, რომ მაგნიტური კავშირები იწვევს მის ასეთ გაცხელებას. გვირგვინი მზის გაფართოებული ატმოსფეროა, რომლის მოცულობა ბევრად დიდია, ვიდრე მზის ფოტოსფეროს მიერ დაკავებული მოცულობა. გვირგვინის გარეთა ზედაპირზე არსებულ ტალღებს, რომლებიც ქაოსურად ბევრად შორ მანძილებზე ვრცელდება, მზიური ქარი ეწოდება. ის მზის ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი გავლენის გამოხატულებაა მთელ მზის სისტემაში.

მზის გათხელებული ყველაზე გარეთა ატმოსფერო, რომელსაც ჰელიოსფერო ეწოდება, მზიური ქარის პლაზმითაა სავსე. მზის ეს უშორესი ნაწილი იწყება იმ მანძილზე, სადაც მზიური ქარის დინება ხდება ზეალფვენიკური - ეს არის, სადაც დინება ხდება ალფვენის ტალღებზე სწრაფი, დაახლოებით 0,1 ასტრონომიულ ერთეულზე. ჰელიოსფეროში არსებულ ტუბრულენტურ და დინამიკურ ძალებს არ ძალუძს მზის გვირგვინის ფორმაზე გავლენის მოხდენა, რადგან ინფორმაცია მხოლოდ ალფვენის ტალღების სიჩქარით მოძრაობს. მზიური ქარი მოძრაობს ჰელიოსფეროში გარე მიმართულებით განუწყვეტლივ და წარმოქმნის სპირალური ფორმის მზის მაგნიტურ ველებს მანამდე, სანამ ის არ შეეჯახება ჰელიოპაუზას, რომელიც მზიდან 50 ასტრონომიული ერთეულითაა დაშორებული. 2004 წელს „ვოიაჯერ 1-მა“ ჩაუარა რეგიონს, რომელიც ჰელიოპაუზის ნაწილი ეგონათ. ვოიაჯერების ორივე ზონდმა ენერგეტიკული ნაწილაკების უფრო მაღალი დონე აჩვენა, როცა საზღვარს უახლოვდებოდნენ.

ჰელიოსფერო, რომელიც მზის სისტემის გარე ნაწილებამდე ფართოვდება, ბევრად შორს, ვიდრე პლუტონის ორბიტა, მდებარეობს ჰელიოპაუზის დასასრულს, რომელიც, თავის მხრივ, მზის გავლენის დასასრულია და საზღვარია ვარსკვლავთშორის სივრცესთან.

                   Lockheed SR-71 Blackbird

             სტრატეგიული სადაზვერო ზებგერითი თვითმფრინავი სსძ აშშ.
                                                              

SR-71
SR-71B Blackbird სასაწავლო ფრენისას
Тип	სტრატეგიული სადაზვერო
შემქნელი	Skunk Works
გსმომშვები	Lockheed Corporation
მთავარი კონსტრუქტორი	კლრენს  «კელლი» ჯონსონი
ოირველი ფრენა	22 დეკემბერი1964 წ
ექსპლუტაციაზე აყვანა	1966 წელი
ექსპლუტაციის დასასრული	1998 წელი
მომხარებელი	სსძ აშშ  NASA  ცსს
რაოდენობა	32
საბაზისო მოდელი	Lockheed A-12

არაოფიციალურად ბლექბერი (შავი ჩიტი) განსაკუთრებულება წარმოადგენდა მაღალი სიჩქარე და სიმაღლე ფრენის, რის გამოც რაკეტების ასაცილებლად იყენებდა სიჩქარეს.

SR-71 იყო პირველი თვითმფრინავი შექმნილი სტელსი ტეხნოლოგიით რადიოელექტრონული შემჩნევადობის დაწევის. პირველიკვლევბმა აჩვენა, რომ ბრტყელი ფორმა დაბლა წევს რადიაღმოჩენას ასევე ზედაპირზე იყო გადასმული რადიოასარეკლი ამრეკლი. საწვავზე ამატებდნენ ცეზიუმს ტემპერატურის დასაწევად რეაქტიული გამოფქვევისას, როგორც შედეგი ინფრაწითელი დიაპაზონის გამოსხივებისა. მიუხედავად ამ ზომებისა მას მაინც ადვილად აღმოაჩენდნენ ხოლმე.

                                        შევსება SR-71 ჰაერში

 SR-71 პირველი გამოყენება საბრძოლო გაფრენაზე იყო 1968 წ-ის 21 მარტს ავიაბაზა ,,კენედიდან'' ოკინავაზე შედეგად თვითმფრინავმა (საქარხნო ნომერმა 61-7976) ფრენა შეასრულა 2981 სთ 942გაფრენისას (ყველაზე მეტი ვიდრე სხვამ) ჩათლვით 257 საბრძოლო

დავალება. ექსპლუტაციის პერიდში აღმოსავლეთ-აზიის რეგიონში (ვიეტნამი, ლაოსი, ჩრდიოეთ კორეა)

შესრულა ერთი გაფრენა კვირაში. ცივი ომის პერიოდში ასრულებდა საბჭოთა კავშირის დაზვერვას.

ასევე კუბაზე. 1973 წ-ს იზრაელ-არაბეთის იომ-ქუფურის ომის დროს ბლექბერმა განახორციელა ფოგრაფირება ეგვიპტის იორდანიის და სირიის.

აბსულიტური რეკორდული ფენის სიჩქარე 1976 წ განახორციელა 3529,56 კმ|სთ სულ 4 რეკორდი დააფიქსირა სისწრაფის და სიმაღლის ერთი და შეადგინა 25 929 მეტრი ფაქტიურად ორბიტაა.1976 წ-ს FAI -ამ ბლექბერის აბსულიტური რეკორდი.

ავრორა საიდუმლო ამერიკული თვითმფრინავი

                                                       ავრორა
   საიდუმლო ამერიკული თვითმფრინავი
                                

"Аврора"
სავარაუდო ხედი ფრენისას
ტიპი	მზვერავი ან ბმბდამშენი
შემქნელი	აშშ
მწარმოებელი	უცნობია
ექსპლუატაცია	სსძ აშშ
ღირებულე ერთი ცალის	უცნობია

ავრორა ამერიკული თვითმფრინავი სტრატეგიული მზვერავი, მას შეუძლია სუბორბიტალური ფრენა ჰიპერბგერითი სიჩქარით და იყენებს სტელს ტეხნოლოგიას
 სავარაოდო საფრენი აპარატი დამუშავებული იყო პროექტი ავრორა 1980 1990 წწ მას შემდეგ იყენბდნენ ოპერაციებში როგორც  SR-71 Blackbird, შესული ექსპლუტაციაზე 1998 წ-ს
                                                  
                                                            სავარაუდო პროექცია ავრორას
ოფიციალურად  არ იქნა აღიარებული ასეთი აპარატის არსებობა.
1990 წ-ს ჟურნალმა (en:Aviation Week & Space Technology) შეგვატყობინა, რომ ავრორა იყო 1985 წის ბიუჯეტში ჩასმული 455 მლნ დოლარი. სხოლო 1987 წ-ს 2,3 მლრდ დოლარზე გაოზარდა. თუმცა  ბენ რიჩის თანახმად, ყოფილი დირექტორი Lockheed Corporation  და Skunk Works, ავრორა იყო კოდური სახელწოდება  B-2 Spirit, და არანაირი ჰიპერბგერითი თვითმფრინავი არ არსებობდა
მაისში 2006 წ-ს დიდი ბრიტანეთის თავდაცვის სამინისტრომ აშშ საჰაერო ძალებთან ერთად დაიწყო ერთობლივი პროექტი შექნისა ჰიპერბგერითი თვითმრ~ფრინავის განვითარებისა 90 წლების პროექტისა
სექტემბერში 2007 წ -ის DARPA და სსძ აშშ მოაწერეს ხელშეკრულებას აგებას უპილოტო თვითმფრინავის «Blackswift», DARPA Falcon Project. პროგრამის სახელწოდებაა Falcon შევარდენი.

რობერტ ლაზერი ამტკიცებდა , რომ მუშაობისას ნევადაში მოწმე იყო რენების ავრორის. ასევე 2006  History Channel გადაცემა იყო ავრორაზ და 2009 წ-ს «Fox News»  და სხვა თვითმხილველები.
დაკვირვება - რობერტ ლეზერი ამტკიცებს, რომ მისი მუშაობისას ნევადაში ის მპოკლედ გახდა თვითმხილველი ავრორის. მან მოგვითხრო რომ გაიგონა საშინელი მოძრაობა. თიტქოსა ისე ისმოდა ცა ჩამოინგრა. თუმცა რობერტმა მხოლოდ წამიერად დაინახა ფიზილური სხეული, მან აღწერა როგორც დიდი ზომის ორი უზარმაზარი კავდრატული გამონაბოლქვი ფრთაში მოჭრილი პირებით. დამკვირვებელს შეატყობინეს, რომ ფიზიკური სხეული ნადვილად იყო ,, ავრორა'',, კველევითი სიმაღლის თვითმფრინავი''.  გრდა ამისა თვითმფრინავი თხევად მეთანის მოძრაობდა.
2006წ-ის მარტში History Channel  ტრანსლირებული იყო პროგრამის სახელწოდებით , ,,საზღვარგარეთული ისტორია პლანეტა დედამიწის''. 
                                                             

                                      რეკლამა

იხ. ბმულზე . .  . ➘➘➘➘➘➘

https://shotashota75.blogspot.com/2020/06/blog-post_3.html

ვუნდერკინდი

                                    ვუნდერკინდი

                                                          

მოცარტი - მან მუსიკის სწავლა ორნახევარი წლიდან დაიწყო, ოთხი წლიდან მუსიკას წერდა და კონცერტებზე გადიოდა, 7 წლიდან - სიმფონიებს, ხოლო 12 წლიდან - ოპერებს

ვუნდერკინდი (გერმ. Wunderkind, სიტყვასიტყვით „საოცარი ბავშვი“) — გერმანული სიტყვაა, ქართულად ნიშნავს ფენომენალური ნიჭის მქონე ბავშვს. ვუნდერკინდს ახასიათებს ადრეულ ასაკში გამოვლენილი ნიჭი რაღაცისადმი. თავისი ნიჭით ცნობილია ავსტრიელი კომპოზიტორი ვოლფგანგ ამადეუს მოცარტი. მას უკვე 3 წლისას ჰქონდა საყოველთაო აღიარება. ასევე განთქმულია ბლეზ პასკალი, პაბლო პიკასო, კარლ ფრიდრიხ გაუსიდა ა. შ. ამგვარი მოვლენები ისტორიაში არც თუ ისე ბევრია. ბავშვები დაჯილდოებული განსაკუთრებული ნიჭით ეს შეასძლოა ნების,იერი ინტელექტუალური სფეროს ეხებოდეს. ადრეულ ასაკში შეუძლიათ ინსტიტუში ჩააბარონ, დაამთავრონ სკოლა, დაიცვან დისერტაცია, როცა მისი თანათოლები სკოლებში შეიძლება იყვნენ. 

ტესტი კოიფიციენტის ინეტელექტია იკვლევენ შემდეგ კლასიფიკაციად სხვადასხვა დონეებით 

მკაფიო გამნანათლებული115 და მეტი. ან 1-ი  6 (17%) დან

ზომიერად ნიჭიერი 130 და მეტი ანუ1-ი    50 (2%) დან 

ესქკუზლიურად ნიჭიერი 160 და მეტი, ან 1-ი  30 ათასი (0,003%) დან

არაჩვეულებრივად ნიჭიერი 175 და მეტი, ან 1-ი 3 მლნ (0,00003%) დან 

დღემდე აუხსნელია ბუნება თუ რატომ ირჩევს დააჯილდოვოს ზოგადად ნიჭი და მითუმეტეს ვუნდერკიდები რომელთა შესაძლებლობები დაუჯერებლად განუზომელია.

პირველი ვერსია ფსიქოლგების წარმოდგენ იმაში, რომ ყოველი ადამიანი თავისთავად არის ნიჭიერი უბრალოდ არა აქვს განვითარება ზოგ სემთხვევაში სპეციფიკური შემთხვევაში (შესაძლოა ამასაც ახსნა ჰქონდეს მაგრამ ამ ეტაპზე მისი მექნიზმი არ ვიცით)