ფანეროზოური ეონი

                    ფანეროზოური ეონი

გეოქრონოლოგიური სკალა
ეონი		ერა	პერიოდი	მლნ. წ.წ.
ფ ა ნ ე რ ო ზ ო უ რ ი
		კაინოზოური Erdneuzeit ხანგრძლივობა: 65,5 მლნ. წ.	მეოთხეული	2,588
			ნეოგენი	23,03
			პალეოგენი	65,5
		მეზოზოური Erdmittelalter ხანგრძლივობა: 185,5 მლნ. წ.	ცარცული	145,5
			იურული	199,6
			ტრიასული	251,0
		პალეოზოური Erdaltertum ხანგრძლივობა: 291 მლნ. წ.	პერმული	299,0
			კარბონული	359,2
			დევონური	416,0
			სილურული	443,7
			ორდოვიციული	488,3
			კამბრიული	542,0
კ ა მ ბ რ ი უ ლ ი ს წ ი ნ ა
	პ რ ო ტ ე რ ო ზ ო უ რ ი	Neoproterozoikum Neues Proterozoikum ხანგრძლივობა: 458 მლნ. წ.	Ediacarium	630
			Cryogenium	850
			Tonium	1000
		Mesoproterozoikum Mittleres Proterozoikum ხანგრძლივობა: 600 მლნ. წ.	Stenium	1200
			Ectasium	1400
			Calymmium	1600
		aläPoproterozoikum Frühes Proterozoikum ხანგრძლივობა: 900 მლნ. წ.	Statherium	1800
			Orosirium	2050
			Rhyacium	2300
			Siderium	2500
	ა რ ქ ე უ ლ ი	Neoarchaikum ხანგრძლივობა: 300 Ma		2800
		Mesoarchaikum ხანგრძლივობა: 400 Ma		3200
		Paläoarchaikum ხანგრძლივობა: 400 Ma		3600
		Eoarchaikum ხანგრძლივობა: n. def.		3800
	Hadaikum ხანგრძლივობა: n. def.

ფანეროზოური დრო (ბერძ. phaneros — აშკარა და zoe — სიცოცხლე) — დედამიწისა და მისი ორგანული სამყაროს განვითარების დროის უდიდესი მონაკვეთი (ეონი), რომელიც მოიცავს პალეოზოურ, მეზოზოურ და კაინოზოურ ერებს. დაიწყო 570 მლნ. წლის წინათ. გამოყო ამერიკელმა გეოლოგმა ჯ. ჩედუიკმა 1930 წელს, რომელმაც დედამიწის მთელი გეოლოგიის ისტორია გაყო კრიპტოზოურ (კამბრიულისწინა დრო) და ფანეროზოურ ეონებად. შესაბამის ეონში წარმოქმნილი ქანების ერთობლიობას ეწოდა კრიპტოზოური ეონიტემა (კამბრიულისწინა წყებები) და ფანეროზოური ეონოტემა.

                                                                           

ტრილობიტენი

  

მთელი ფანეროზოული პერიოდის განმავლობაში, სუპერკონტინენტმა პანგეამ შექმნა თანამედროვე კონტინენტები ფირფიტების გადაადგილების შედეგად. ეს პერიოდი ასევე აღინიშნა მსოფლიო ოკეანის დონის განმეორებითი ცვლილებებით, განმეორებითი სიცივეებით, დათბობით ან თანაბარი და თბილი კლიმატის დამყარებით, დედამიწის პოლუსების მაგნეტიზაციის ზრდით. ფანეროზოული ეონი იყოფა სამ გეოლოგიურ ეპოქად 

                                                                                       

Cephalaspis, a jawless fish

(უძველესიდან ყველაზე ახალგაზრდა):

პალეოზოური;

მეზოზოური;

კენოზოური.

პროტეროზოიკის ვენდიან პერიოდს ზოგჯერ ფანეროზოურს უწოდებენ.

                                                                         

Eogyrinus (an amphibian) of the Carboniferous

                                                                                    

ყველაზე მნიშვნელოვანი მოვლენები:

"კამბრიული აფეთქება", რომელიც დაახლოებით 542 მილიონი წლის წინ მოხდა.

ხუთი უდიდესი ფანეროზოური გადაშენება:

ორდოვიციან-სილურული გადაშენება - 440 მილიონი წლის წინ;

დევონიური გადაშენება - 364 მილიონი წლის წინ;

პერმის მასობრივი გადაშენება - 251,4 მილიონი წლის წინ;

ტრიასული გადაშენება - 199,6 მილიონი წლის წინ;

ცარცის – პალეოგენური გადაშენება - 65,5 მილიონი წლის წინ.

იხ. ვიდეო

სიცოცხლი გაჩენა დედამიწაზე ანუ აბიოგენეზი

     სიცოცხლი წარმოშობა დედამიწაზე ანუ                   აბიოგენეზი , აბიოპოეზი 

დედამიწაზე ყველაზე  ადრეული ცნობილი სიცოცხლის ფორმებია სავარადოდ გაქვავებული მიკროორგანიზმები, რომლებიც გვხდება ჰიდროთერმული ნალექებში შესაძლოა 4,28 მლრდ. წლის წინ ცხოვრობდნენ , ოკეანეებში ხოლო 4,41 მლრდ. წარმოიქნიდან მალევე და არც ისე დიდი ხნის შემდეგ დედამიწის წარმოშობიდან 4,54 

არაორგანულიდან ორგანული ნაერთების წარმოქმნა ფერმენტების მონაწილეობის გარეშე. სიცოცხლის წარმოშობის ერთ-ერთი თეორიის ძირითადი ჰიპოთეზა, რომელიც გვიხსნის, როგორ შეიძლება შექმნილიყო ბიოლოგიური სიცოცხლე ბუნებრივი პროცესების გზით. უფრო სპეციფიკურად ეს ტერმინი მოიაზრება, როგორც დედამიწაზე სიცოცხლის გაჩენასთან დაკავშირებული პროცესების შესწავლა. ის გეოლოგიური ერა, რომელშიც აბიოგენეზი სავარაუდოდ მიმდინარეობდა, იყო ადრეული ეოარქაული ერა (დაახლოებით 4,0 — 3,6 მილიარდი წლის წინ, ე.ი. პერიოდი, რომელიც უშუალოდ მოსდევდა ჰადესურ ერას, რომლის მსვლელობაშიც დედამიწის უმეტესი ნაწილი არსებითად გამლღვალ მდგომარეობაში იყო. თვით აბიოგენეზის დათარიღება ასეთია: პერიოდი 3,9 — 3,5 მილიარდი წლის წინ.

ამინომჟავების უმეტესობა, რომლებსაც ხშირად „სიცოცხლის საშენ ბლოკებს უწოდებენ“, სინთეზირებული იქნა მილერ-იურეის ექსპერიმენტში და მსგავს ექსპერიმენტებში, რომელთა არსი შეადგენდა ზოგიერთი იმ პირობის სიმულაციას, რომელიც ჰიპოთეტურად არსებობდა ეოარქაული პერიოდის დედამიწაზე. იმავე გზით შეიძლება წარმოიქმნას სხვა ასევე ფუნდამენტალურად მნიშვნელოვანი ბიოქიმიური მოლეკულები, როგორიცაა ნუკლეოტიდები და საქარიდები. ყველა ცოცხალ ორგანიზმში ცილები, პოლისაქარიდები და ნუკლეინის მჟავები აგებულია ზემოთ ჩამოთვლილი საშენი ბლოკებისაგან. ეს სამი ტიპის მოლეკულა არსებითია სიცოცხლის ყველა ფუნქციების უზრუნველსაყოფად და საერთოა ყველა ამჟამად მცხოვრები ორგანიზმისათვის, რაც მათ საერთო წარმოშობაზე მიუთითებს. ამ მაკრომოლეკულების აგება უჯრედებში (სიცოცხლის ორგანიზაციულ ერთეულებში) ხდება ნუკლეინის მჟავების და ფერმენტების საფუძველზე.

დედამიწის პირველი მაცხოვრებლები, როგორც ფიქრობენ, იყვნენ ერთუჯრედიანი პროკარიოტები (რომელთაც არ გააჩნიათი მემბრანით შემოსაზღვრული ბირთვი), ისინი კი თავის მხრივ, შეიძლება წარმოშივნენ პრობიონტებისაგან (ორგანული მოლეკულებისგან, რომლებიც მომწყვდეულნი არიან მემბრანისმაგვარ სტრუქტურაში). ყველაზე ძველი ნამარხი მიკრობისმაგვარი ობიექტები თარიღდება 3,5 მილიარდი წლით. თვით დედამიწის შექმნიდან ეს შეადგენს 1 მილიარდ წელს. შედარებით უფრო საიმედო და მრავალრიცხოვანია 3,4 მილიარდი წლით დათარიღებული ნამარხები. 2,4 მილიარდი წლის წინანდელ ქანებზე ნახშირბადის, რკინისა და გოგირდის სტაბილური იზოტოპების ანალიზი უკვე აჩვენებს ცოცხალი ორგანიზმების მოქმედებს არაორგანულ მინერალებზე და დანალექ ქანებზე. სხვა მოლეკულური ბიომარკერები ასევე მიუთითებენ ამ ეპოქაში ფოტოსინთეზის არსებობაზე, რაც უკვე ადასტურებს, რომ სიცოცხლე უკვე ფართოდ იყო გავრცელებული ამ დროს მთელ დედამიწაზე.

იხ. ვიდეო

სიდნი უ. ფოქსსაც ეკუთვნის ექსპერიმენტები აბიოგენეზთან და პირველყოფილი ბულიონის თეორიასთან დაკავშირებით. ერთ-ერთი თავის ექსპერიმენტში მან ამოშრობით დააკონცენტრირა ეს ამინომჟავება და ნახა, რომ მათ შექმნეს ძაფისებური რთული სუბმიკროსკოპული მოლეკულები, რომლებსაც ამჟამად პროტეინოიდებს უწოდებენ.

კიდევ ერთ ექსპერიმენტში ფოქსმა შეკრიბა ვულკანური მასალა ჰავაის კუნძულებზე არსებული ვულკანის ყელიდან. მან აღმოაჩინა, რომ 100 მმ სიღრმეზე ტემპერატურა უკვე 100 გრადუს ცელსიუსს აჭარბებდა და ივარაუდა, რომ ეს იყო ის გარემო, რომელშიც სიცოცხლისათვის საჭირო მოლეკულები იქმნებოდა, შემდეგ კი ირეცხებოდა ზღვაში. მან ლავის ბელტები მოათავსა მეთანის, ამიაკისა და წყლისგან შექმნილ ამინომჟავებთან, შეაცხო ლავა და ამინომჟავები რამდენიმე საათით მინის ღუმელში. შედეგად წარმოიშვა ყავისფერი ნივთიერება ლავის ზედაპირზე და როცა ლავა გარეცხეს სტერილურ წყალში, მიიღეს მოყავისფრო ფერის სქელი სითხე. აღმოჩნდა, რომ მასში ამინომჟავებს შეექმნათ პროტეინოიდები, როლო პროტეინოიდებს კი — მცირე ზომის სფეროები ერთმანეთთან გაერთიანებით. ფოქსმა ამ ნაწილაკებს მიკროსფეროები უწოდა, რომელსაც შემდეგში სახელი გადაარქვეს უფრო მეტი ინფორმაციის შემცველ ტერმინად — პროტობიონტებად. ეს პროტობიონტები ჯერ არ იყვნენ უჯრედები, მაგრამ ისინი ქმნიდნენ იმგვარსავე გროვებს და ძეწკვებს, როგორსაც ციანობაქტერიები (ლურჯ-მწვანე წყალმცენარეები). ისინი არ შეიცავდნენ ფუნქციონალურ ნუკლეინის მჟავებს, მაგრამ იხლიჩებოდნენ უსქესოდ და ქმნიდნენ ორმაგ მემბრანებს სწორედ იმგვარს, როგორიც უჯრედის მემბრანაა. ამით ფრთაშესხმულმა პროფესორმა კოლინ ს. პიტენდრაიმ განაცხადა 1967 წლის დეკემბერში, რომ "ლაბორატორიები უკვე 10 წელიწადში ცოცხალ უჯრედებს შექმნიან". როგორც დავინახეთ, იგი მინიმუმ 35 წლით მოტყუვდა. მან ჯერ კიდევ სათანადოდ ვერ შეაფასა ცოცხალი ორგანიზმების სირთულის დონე.

ჩარლზ  დარვინი

მრავალი ვარაუდებია დედამიწაზე სიცოცხლის წარმოშობის შესახებ მე შემოგთავაზებთ ერთ საინტერესო ჰიპოთეზას რ-იც ამერიკელმა მეცნიერების მოსაზრებაა. კერძოდ ნივთიერება ფორმალდეჰიდის იგივე იგივე მეთალინის დამსსახურებით ასტეროიდებმა შეძლეს მოტანა დედამიწაზე ნახშიროჟანგი წყალბადი და ჟანგბადი.

მეცნიერებმა წამოაყენეს ახალი ჰიპოთეზა დედამიწაზე სიცოცხლის წარმოშობის შესახებ. მათი აზრით, ფორმალდეჰიდის მოლეკულას ძირითადი როლი აქვს სიცოცხლის წარმოშობაში.

კარნეგის ინსტიტუტიდან (აშშ) მეცნიერების აზრით, ფორმალდეჰიდი გახდა ასტეროიდებისა და კომეტების წარმოქმნის ერთ-ერთი მთავარი კომპონენტი, რამაც დედამიწაზე "შემოიტანა" სიცოცხლის წარმოქმნისთვის საჭირო ორგანული მასალა (ნახშირბადი, წყალბადის და ჟანგბადი).

ფორმალდეჰიდი არის უფერო გაზური ნივთიერება. წყალში და მეთანოლში გახსნისას მიიღება თხევადი ფორმალინი, რომელსაც ფართოდ იყენებენ ინდუსტრიაში. ფორმალდეჰიდი არის ტოქსიკური ნივთიერება, მისი მოლეკულები უკიდურესად არასტაბილურია, მაგრამ სივრცეში ეს მოლეკულა უფრო სტაბილურია.

”სივრცეში ფორმალდეჰიდი არ არის ისეთი გავრცელებული, როგორც, მაგალითად, წყალბადის ან წყალი, მაგრამ ის მაინც არსებობს”, - ამბობს კვლევის ავტორი ჯორჯ კოდი.

მკვლევარებმა ჩაატარეს ექსპერიმენტი, რომელშიც მათ სინთეზირებული იქნა არაერთი ორგანული ნივთიერება ფორმალდეჰიდის საფუძველზე, რომლებიც ქმნიან მეტეორიტებს. ექსპერიმენტების შედეგად მიღებული ნივთიერება აღმოჩნდა, რომ მისი ქიმიური შემადგენლობით ახლოს არის მეტეორიტების შემცველობასთან.

ნაწარმოების ავტორები შემდეგ ჰიპოთეზას გვთავაზობენ: ადრე დედამიწა უნდა  ყოფილიყო თხევად მდგომარეობაში და ყველა საჭირო ელემენტი (წყალბადის, წყლის, ნახშირბადის), რომელიც ზედაპირზე ეცემოდა, მაშინვე გაქრა კოსმოსში. შესაძლებელია, რომ ფორმალდეჰიდზე დაფუძნებულმა ორგანულმა ნივთიერებებმა შეძლეს ჩვენს პლანეტაზე მაღალი ტემპერატურის დაძლევა და ამრიგად ხელუხლებელი დარჩენილიყვნენ.

                                             

კოსმოლოგიური სინგულარობა

           კოსმოლოგიური სინგულარობა

The traditional model of the Big Bang

დიდი აფეთქების ტრადიციული მოდელი

სამყაროს მდგომარეობები წარსულში  დროის გარკვეულ მომენტში, როდესაც ენერგიის (მატერიის) სიმკვრივე და სივრცე-დროის მრუდი ძალიან მაღალი იყო - პლანკის მნიშვნელობებისა. ამ მდგომარეობას, სამყაროს ევოლუციის შემდგომ ეტაპთან ერთად, ენერგიის სიმკვრივე (მატერია) მაღალი რჩება, ასევე დიდ აფეთქებას უწოდებენ. კოსმოლოგიური სინგულარობა წარმოადგენს გრავიტაციული სინგულარობის ერთ – ერთ მაგალითს, რომელიც პროგნოზირებულია ზოგადი ფარდობითობით (GR) და სიმძიმის ზოგიერთი სხვა თეორიით.

                                                              ფარდობითობის  ზოგადი თეორია

                                                          

                             გრავიტაცია მათემატიკური ფორმულირება კოსმოლოგია

                                                                      კოსმოლოგია

ამ სინგულარობის გამოჩენა ჯერ კიდევ ზოგადი ფარდობითობის ნებისმიერი გადაწყვეტის დროს, რომელიც აღწერს სამყაროს გაფართოების დინამიკას, მკაცრად დაამტკიცა სტივენ ჰოკინგმა 1967 წელს. მან ასევე დაწერა:

”ჩვენი დაკვირვების შედეგები ადასტურებს მოსაზრებას, რომ სამყარო წარმოიშვა დროის გარკვეულ მომენტში. ამასთან, შექმნის დაწყების მომენტი, სინგულარობა, არ ემორჩილება ფიზიკის არც ერთ ცნობილ კანონს. ”

მაგალითად, ერთდროულად არ შეიძლება არსებობდეს უსასრულო სიმკვრივე და ტემპერატურა, რადგან უსასრულო სიმკვრივის დროს ქაოსის ზომა ნულისკენ მიისწრაფვის, რაც შეუძლებელია უსასრულო ტემპერატურასთან შერწყმა. კოსმოლოგიური სინგულარობის არსებობის პრობლემა ფიზიკური კოსმოლოგიის ერთ-ერთი სერიოზული პრობლემაა. ფაქტია, რომ დიდი აფეთქების შემდეგ მომხდარზე არცერთ ჩვენს ინფორმაციას არ შეუძლია მოგვცეს ინფორმაცია მანამდე მომხდარის შესახებ.

ამ სინგულარობის არსებობის პრობლემის გადაჭრის მცდელობები რამდენიმე მიმართულებით მიდის: პირველ რიგში, ითვლება, რომ კვანტური გრავიტაცია იძლევა გრავიტაციული ველის დინამიკის აღწერას სინგულარობისგან. ენერგიის დომინირება, რომელსაც ემყარება ჰოკინგის მტკიცებულება, მესამე, შემოთავაზებულია სიმძიმის ისეთი შეცვლილი თეორიები, რომელშიც სინგულარობა არ წარმოიქმნება, რადგან უკიდურესად შეკუმშული მატერია იწყებს გრავიტაციული ძალების (ე.წ. გრავიტაციული მოგერიებით) მოგერიებას და ერთმანეთის მიზიდვას.

იხ. ვიდეო

ნასამ კოსმოსში იპოვა ,,პორტალი'' სხვა განზომილების

             ნასამ კოსმოსში იპოვა ,,პორტალი''                             სხვა განზომილების

გალაქტიკა NGG 4380 გადაღებული ტელესკოპ ,, ჰაბლის'' მიერ

ნასამ გამოქვეყნა თავის საიტზე ფოტოსურათები, შესრულებული ტელესკოპ ,, ჰაბლის მიერ. მასზე აღბეჭდილია სპირალური გალაქტიკა, რ-იც როგორც კოსმოსური სააგენტოში აცხადებენ ძალ გავს პპორტალებს სხვა განზომილების.

ამ სურათზე კოსმოსური ტელესკოპის ჰაბლის მიერ გალაქტიკა NGC 4380 სპეც ეფექტს ჰგავს სამეცნიერო ფანტასტიკიდან ან სამეცნირო ფანტასტიკის ფილმიდან ის გადატრიალებულია სპირალურად, როგორც გაშლილი პორტალი სხვაგანზომილებისკენ - ნათქვამია ნასას განცხადებაში.

იხ. დოკუმენტური ფილმი პარალელური სამყარო რსებობს?

ამავე დროს, აღინიშნა, რომ ასეთი სპირალური გალაქტიკები, როგორიცაა NGC 4380, საკმაოდ გავრცელებულია სივრცეში.

”ხშირად ასეთ გალაქტიკებში, ვარსკვლავების კოლოსალური მტევანი ასობით მილიარდს აღწევს, მათ აქვთ ბრტყელი დისკის ფორმა, ზოგჯერ მრგვალი პროექცია აქვთ ცენტრში. მოხდენილი სპირალური შუბები, რომლებსაც მტვრის მუქი ზოლები ასახავს, ​​ახვევს ამოზნექილ ბირთვს, რომელიც ანათებს და ვარსკვლავების უდიდესი კონცენტრაცია აქვს “, - განმარტავს NASA.

ბუნების გამოცანა იდუმლბით მოცული მოვლენა 

ქალაქი მკვდარი ჩანდა. თვალშისაცემი აღარაფერი იყო - არც ჩიტები, არც ძაღლები და არც კატები, არც ზაფხულის ქინქლები. სახლები იდგა, ქუჩები ადგილზე იყო, თუმცა, რატომღაც მას არ ახსოვდა ენგელსის ქუჩის გასწვრივ ტრამვაის ხაზები. იქნებ იყო ... მოულოდნელად რაღაც რხევა ვიგრძენი თითქოს ვიღაც მაიზულებდა შევტრილებულიყავი. დაახლოებით ასი მეტრის ჩემს  უკან დავინახე ღია ყავისფერი მოსასხამის ფიგურა. მე გავიფიქრე, ეხლა ხომ  ზაფხულია და საწვიმარში მყოფმა კაცმა მოისურვა მისი დალოდება, როდესაც სიტყვა "მადლობა" გაისმა იქვე, და უცნობი ადამიანი წინ იყო. "...

გენადი ბელიმოვი, მკვლევარი, ვოლგის ჯგუფის ხელმძღვანელი ანომალური მოვლენების შესწავლისთვის.

მე შევეცადე გამომეკვლია ეს უცნაური მოვლენა,  შეძლებისდაგვარად, გავიგოთ უცნაური ფენომენი, რომელიც დაკავშირებულია ან ქრონომირებთან, ანუ ადამიანების სპონტანურ გადაადგილებასთან სხვა რეალობაში, მე მიბიძგეს ფაქტებმა, რომლებიც დიდი ხნის განმავლობაში ვერ პოულობდნენ რაიმე გონივრულ ახსნას ... გასაგებია.  თუმცა ეხლახ აუყხსნელია მომხდარი ამბები, როგორც ჩანს,  წარმოუდგენელია.

კოსმოსური ხაფანგები

პირველად 39-ე კვარტლის მკვიდრმა მ.ვ.-მ მითხრა სხვა სივრცეში ტრანსპორტირების იდუმალი შემთხვევის შესახებ. ობოლკინი. გაუგებარი "ეშმაკობა" მას 1995 წელს დაემართა.

- ხომ ხედავ, მე სხვა ვოლჟსკიში აღმოვჩნდი! - დამარწმუნა მან. - არა ჩვენში, მიწიერი და გასაგები, არამედ ზოგიერთში. არსებობს განსხვავებები "ჩვენგან".

მაგალითად, ტრამვაის ბილიკები პირდაპირ ენგელსის ქუჩის გასწვრივ მიდიოდა, კარბიშევისკენ არ მიდიოდა და სახლები ოდნავ განსხვავებული იყო ...

მიხეილ ვასილიევიჩის ამბავი დაწვრილებითი იყო, მაგრამ მსგავსი არასდროს შემხვედრია და, ბგერითი ინტერპრეტაცია რომ არ ვიპოვნე, უბრალოდ მხრები ავიჩეჩე: "იქნებ ოცნებობდი? .."

შემდეგ ამბავი დიდხანს დაივიწყეს. თუმცა, არც თუ ისე დიდი ხნის წინ, ჩემმა ძველმა მეგობარმა, ინვერსიულმა ტურისტმა და აღმოსავლელმა, სპორტის მაგისტრის კანდიდატმა ამ ტიპის შეჯიბრებებში, ვოლოდია ლებედევმა ახსენა ქრონომიის იდუმალი ფენომენი. ახლა ის არის ვლადიმერ ვიაჩესლავოვიჩი, სამრეწველო ალპინიზმის სამშენებლო მოედნის ხელმძღვანელი, სასწავლო ცენტრის დირექტორი, შემდეგ კი, 70-იან წლებში, ყველამ იცოდა, როგორც აქტიური სპორტსმენი.

ათას ცხრაას სამოცდათექვსმეტი, ივლისის ბოლოს, პარასკევს, - მან დაიწყო თავისი ამბავი, ვიმეორებ, სულ ახლახანს. - პარასკევის შესახებ კარგად მახსოვს, რადგან შაბათს წყალდიდობაში დაგეგმილი იყო შეჯიბრებები და იმ დღეს იქ წასვლა მინდოდა. მეცხრე საღამოს დასაწყისში იგი თავისი სილამაზის შესასვლელიდან გადახტა და მაშინვე შევარდა სტალინგრადსკაიას ქუჩაზე მდებარე სახლის თაღში. ჯერ კიდევ დღის შუქი იყო, მაგრამ აქა-იქ ფანჯრებში უნდა განათებულიყო შუქი. Უნდა! მაგრამ ისინი არ დაწვა ... და ეზო უცნაურად ჩანდა: სადარბაზოსთან სკამზე ყოველთვის ბებიები იყვნენ და აქ - არავინ ... ბავშვები არ ზუზუნებდნენ და არცერთი მანქანა არსად იყო. ჩვეულებრივ საღამოს ხალხმრავლობაა, ახლა კი ... ბურთის როლივით!

იგი თაღს გადაეპარა და სტალინგრადისკენ გაემართა. იქ თითქმის დასრულებული კულტურის სასახლე იყო, ლენინის მოედანი თვალებისთვის გაიხსნა, მაგრამ აქ არც ხალხი იყო. Საერთოდ! ცარიელია ... ისე, ეს არ ხდება! .. ზაფხული, ივლისი, ბნელდება - და არავინ!

- ტრიბუნასთან დიაგონალზე წავედი ... ფანტასტიკური! სიჩუმე არაჩვეულებრივია, უკვე ყურებში ისმის ... ეს არის უქარო, ცა ღრუბლების გარეშე და არც ლენინის, არც ენგელსის ქუჩებზე მანქანები არ არსებობს, - დეტალები გაიხსენა ვლადიმერმა. - მართალია, ცა ცოტა უჩვეულოა - ერთგვარი ლურჯი-იისფერი. მე ვუყურებ 10OO ბინის კორპუსს - იქ ჩვეულებრივ ამ დროს ფანჯრები უკვე ანთებულია. ახლა კი, არა შუქი! მან ტუჩი მოიკვნიტა, მაგრამ მაგრად - სისხლს ვუსინჯავ. თავს ყბზე დავეჯახე - მტკივა! .. მაგრამ სახლში წასვლა მჭირდება და ეს უკვე მე -10 მიკრორაიზია! ენგელსს ფეხი დავაცურე, აკაციისკენ ავიწიე, მუჭა ფოთლები მოვიკვნიტე, მწარედ დავღეჭე ... ერთი სიტყვით, ყველაფერს ვგრძნობ, ვგრძნობ, მესმის, მაგრამ ვერაფერი ვერ გავიგე. რატომ არის ქალაქი ცარიელი? სახურავი გზაშია? ქალაქი მკვდარი ჩანდა. თვალის მოსაჭრელად აღარაფერი იყო - არც ჩიტები, არც ძაღლები და არც კატები, არც ზაფხულის შუალედები. სახლები იდგა, ქუჩები ადგილზე იყო, თუმცა, რატომღაც არ ახსოვდა ენგელსის ქუჩის გასწვრივ ტრამვაის ხაზები. იქნებ იყო ... მოულოდნელად რაღაც აუკანკალდა. დაახლოებით ასი მეტრის უკან დავინახე ღია ყავისფერი მოსასხამის ფიგურა. მათი თქმით, უბრალოდ ფიქრობდა, ზაფხულში, და საწვიმარში მყოფ მამაკაცს სურდა მას დალოდებოდა, რადგან სიტყვა "მადლობა" გაისმა იქვე ახლოს და უცნობი ადამიანი წინ იყო.

- ნაბიჯი გადავდგი, ის კი უკვე შორს არის! - გაუკვირდა ლებედევს. - მიმოიხედა - არავინ. ისე, მან ვერ გამასწრო! მეჩქარებოდა სახლში წასვლა, სწრაფად ვიარე, მაგრამ ადამიანი შორს დარჩა, შემდეგ კი მარჯვნივ მოუხვია. ჩემს ეზოში მივფრინავ - ჩვეულებრივ, უამრავი ხალხია, ბევრი ბავშვი, კაცები სხედან აგიტაციის პლატფორმის სკამებზე, თამაშობენ ბარათებს, დომინოს, ჰაბს ... და აქ არავინ არის, ცარიელი. და ბინდი უკვე შესამჩნევია. სადარბაზოში შევვარდი, ჩემს სართულზე მივვარდი, გასაღები გასაღებით გავხსენი და ჩამრთველს დავარტყი ჩამრთველს ... ნაპერწკალმა ააფართხალა - და მაშინვე ეზოს ხმაური შემოვიდა ბინაში. მივედი ფანჯარასთან, აივანზე და იქ იყო ხმაური, ქალაქი ცოცხალი იყო, ყველა ფანჯარაში შუქები ... აი ის, ძვირფასო, ყველაფერი ადგილზეა ... ღმერთო ჩემო! სახლში ყველაფერი არის შესაძლებელი - დედა, ძმა ...

თუმცა, მაშინ მათ არასდროს არაფერი უთქვამს მათთვის - შიშისგან გაუგებარი იყო. და საღამოს გასაგებად არ წავედი. ეს ამაზე არ იყო ...

რაღაც დამემართა, რაც არ შეიძლება იყოს! - დამარწმუნა ვოლოდიამ. - სავარაუდოდ, ამ ორმოცი წუთის განმავლობაში მე პარალელურ სამყაროში მოვხვდი. მხოლოდ ახლა კარგად წავიკითხე, რაღაც გავიგე და შემდეგ, სუფთა იდიოტობა!

ლებედევმა ამ მარშრუტკით ჟიგულში წამიყვანა

იხ. ვიდეო 

მსოფლიო ოკეანე

                       მსოფლიო ოკეანე                                                         

კოსმოსური ზონდ როზეტას გამოსახულებით ნაჩვენებია ძირითადად წყლის ნაწილი ნახევარსფეროს ნაწილი, ინდოეთის ოკეანე მარცხნივ და წყნარი ოკეანე მარჯვნივ                 

ძირითადი ნაწილი ჰიდროსფეროს, მსოფლიო ოკეანე ან გლობალური ოკეანე (სასაუბროდ ზღვა ან ოკეანე) არის დედამიწის ოკეანეების წყლების ურთიერთდაკავშირებული სისტემა და მოიცავს ჰიდროსფეროს დიდ ნაწილს, რომელიც მოიცავს 361,132,000 კვადრატულ კილომეტრს ან 139,434,000 კვადრატულ კილომეტრს (70.8%) დედამიწის ზედაპირზე, საერთო ჯამში მოცულობა დაახლოებით 1,332,000,000 კუბური კილომეტრი (320,000,000 კუბური მილი). 

                                                                            

ანიმაციური რუკა, სადაც წარმოდგენილია მსოფლიოს ოკეანეების წყლები. დედამიწის ალყაშემორტყმული წყლის უწყვეტი სხეული, მსოფლიო ოკეანე დაყოფილია რიგ ძირითად ტერიტორიებად, რომელთა შორის შედარებით დაუშვებელია ურთიერთგაცვლა. ჩვეულებრივ განისაზღვრება ოკეანეების ხუთი დაყოფა: წყნარი ოკეანე, ატლანტიკური, ინდოეთი, არქტიკა და სამხრეთი; ბოლო ორი ჩამოთვლილი ზოგჯერ კონსოლიდირებულია პირველ სამში.

ტემპერატურა მსოფლიო ოკეანის საგრზნობლად ახდენს გავლენას ბიოლოგიური მრავალფეროვნებაზე, როგორც მეცნეირები გვამტკიცებენ. ეს ნიშანავს იმას, რომ ადამიანის მოქმედებას შესაძლოა შუძლია შეჩვალოს გლობალური განლაგება სიცოცხლის წყალში, როგორც ჩანს ეხლაც მიმდინარეობს ფიოტოპლაქტონების რაოდენობის კლება 1% წელიეადში.

იხ. ვიდეო

ტერმინი ,,ბიოლოგიური მრავალფეროვნება'' აღნიშავს ცოცხალი ორგანიზმების ცვალებადობას ყვეალა წყაროდან, მათ შორის ხმელეთის, ზღვისა და წყლის სხვა ეკოსისტემებისგან და მათი ეკოლოგიური კომპლექსებიდან ეს გაგება მოიცავს მრავალფეროვნების სახეობებს შორის მათ შორის  და ეკოსისტემების მრავალფეროვნებას

საშუალოწლიუარი  ტემპერატურა ოკეანის ზედაპირზე (2009)

საშუალოწლიუარი მარილიანობა ოკენაის ზედაპირის (2009) 

საშუალოწლიური შეადგენლობა ოკეანის ზედაპირის ჟანგბადის განლაგება (2009)

საშუალოწლიური შეამედგენლობა ოკენაის ზედაპირის შეადგენლობა ფოსფატის (2009)

საშუალოწლიური ოკენის ზედაპირის შემადგენლობა სილიციუმის მჟავა (2009)

საშუალოწლიური შემადგენლობა გამოყოფილი ჟანგბადის 1000მ სიღრმეზე (2009)

ფიტოპლანქტონი არის პლანქტონის ის ნაწილი, რომელიც ახორციელებს ფოტოსინთეზს, პირველ რიგში, პროტოკოკულ წყალმცენარეებს, დიატომებსა და ციანობაქტერიებს. ფიტოპლანქტონი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, რადგან იგი დედამიწაზე ორგანული ნივთიერებების წარმოების დაახლოებით ნახევარს და ჩვენს ატმოსფეროში ჟანგბადის უმეტეს ნაწილს შეადგენს. დედამიწის ატმოსფეროში ჟანგბადის მნიშვნელოვანი შემცირების გარდა, რაც ჯერ კიდევ გრძელვადიანი საკითხია, ფიტოპლანქტონის რაოდენობის შემცირება საფრთხეს უქმნის ზღვის ეკოსისტემების ცვლილებებს, რაც, რა თქმა უნდა, გავლენას მოახდენს მეთევზეობაზე.

გარდა ამისა, მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ "ცხელი წერტილების" განთავსება საზღვაო ცხოვრების მრავალფეროვნებაში (ის ადგილები, სადაც ამჟამად იშვიათი სახეობების დიდი რაოდენობაა, რომელთა გადაშენება ემუქრება: ასეთი "წერტილები", მაგალითად, მარჯნის რიფები) ძირითადად განლაგებულია იმ ადგილებში, სადაც დაფიქსირდა ადამიანის ზემოქმედების მაღალი დონე. ასეთი ზემოქმედების მაგალითებია თევზაობა, გარემოს ადაპტირება ჩვენს საჭიროებებზე, ანთროპოგენული კლიმატის ცვლილებები და გარემოს დაბინძურება. ალბათ, კაცობრიობამ უნდა იფიქროს იმაზე, თუ რამდენად ჯდება ეს საქმიანობა ბიოლოგიური მრავალფეროვნების კონვენციის ჩარჩოებში.

”ადამიანის საქმიანობა საფრთხეს უქმნის  საფრთხეს უქმნის ცხოვრების მრავალფეროვნებას ოკეანეებში”, - ამბობს კამილო მორა დელჰუზის უნივერსიტეტიდან, ნაშრომის ერთ-ერთი ავტორი.

მსოფლიო ოკეანეების ბიოლოგიური მრავალფეროვნების ამ უპრეცედენტო კვლევის შედეგები ხუთშაბათს ჟურნალ Nature- ში გამოქვეყნდა.

მკვლევარებმა აღმოაჩინეს გასაოცარი კანონზომიერება ცხოველთა სახეობების განაწილების სახეობებსა  და ოკეანეში წყლის ტემპერატურას შორის.

ეს შედეგები ნიშნავს, რომ ოკეანის ტემპერატურის მომავალმა ცვლილებამ შეიძლება მნიშვნელოვნად იმოქმედოს საზღვაო ფაუნის განაწილებაზე.

  

კაკალი

                                 კაკალი

                                     

 (ლათ. Juglans regia) — ფოთოლმცვივანი ხე კაკლისებრთა ოჯახისა. მისი სიმაღლე 20—30 მ აღწევს, დიამეტრი 1,5 მ. შვეულად მდგომს ვარჯი ფართოდ აქვს გადაშლილი, კორომში კი ვიწროდ არის აზიდული. აქვს ლეგა, დაშაშრული ქერქი, ერთსქესიანი და ერთსახლიანი ყვავილები, კენტფრთართული, პრიალა ფოთოლი, რომელიც ეთეროვან ზეთს შეიცავს. ნაყოფი კურკიანაა (ე. წ. „კაკალი“). ბუნებრივად გავრცელებულია მცირე აზიაში, ბალკანეთის ნახევარკუნძულზე, ირანში, ჩინეთში, კავკასიასა და შუა აზიაში. ამიერკავკასიაში ველურად იზრდება თითქმის ყველგან, ქმნის მცირე კორომებს, მეტწილად კი ერთეული ხეებია. მდინარისპირა ვაკეთა ტყეებში შერეულია მუხასთან, თელასა და რცხილასთან.

საქართველოში ველური კაკლის ყველაზე დიდი კორომია მდინარე ალაზნის ნაპირებზე — პანკისის ხეობაში (10 ჰა) და ჯუმას ყურეში (ალაზნის ველის ჭალაში, 40 ჰა). კაკალი სინათლისა და სითბოს მოყვარულია. მაღალ მთებში (1500 მ-ზე ზევით) სიცივე აზიანებს, უძლებს 20-22 °C-მდე ყინვას. საკმაოდ გვალვაგამძლეა. ვერ ეგუება ჭარბტენიან და ეწერ ნიადაგს. კარგად ზარობს ნოყიერ ნიადაგზე, თიხნარ-კირნარზე.

ყვავილობს ფოთლის გაშლასთან ერთად, ნაყოფი მწიფდება აგვისტო-სექტემბერში. ნაყოფმსხმოიარეა 12 წლიდან 200 წლამდე. მოსავლიანი ხე — 100-200 კგ ნაყოფს იძლევა. მძლავრი ფესვთა სისტემა აქვს. მისი მერქანი (მეტადრე ნუჟრები) ძვირფასი საავეჯე მასალაა. კაკლის გული შეიცავს ცხიმებს (45-77%), ცილებს (8-21%), B₁ ვიტამინსა და A პროვიტამინს. მკვახე ნაყოფი მდიდარია C ვიტამინით, მისგან მურაბას ამზადებენ მწიფე კაკლის გულისაგან — ნიგვზისაგან — ხდიან ზეთს და ხმარობენ საკონდიტრო წარმოებაში. წენგოსაგან ამზადებენ ყავისფერ საღებავს. ფოთლები და წენგო იხმარება მედიცინაში. კაკალი კარგი საჩრდილობელი ხეა.

იხ. ვიდეო

პენსილვანიის მკვლევარებმა ამერიკის ქიმიურ საზოგადოებას განუცხადეს, რომ კაკლის ანტიოქსიდანტური შემცველობა ყველაზე მაღალია სხვა კაკლისგან.

ანტიოქსიდანტები ხელს უწყობენ ადამიანის სხეულის დაცვას დაავადებებისგან, ჯაჭვური რეაქციის თავიდან ასაცილებლად, რომელიც ანადგურებს უჯრედებს ჟანგვის წარმოქმნის დროს. მეცნიერები თვლიან, რომ ყველა კაკალი ძალიან ნოყიერია, მაგრამ კაკალი გაცილებით ჯანმრთელია, ვიდრე არაქისი, ნუში ან ფისტა. სკრანტონის უნივერსიტეტის მკვლევარმა ჯო ვინსონმა გაანალიზა ანტიოქსიდანტური დონე ცხრა ტიპის კაკალში და დაადგინა, რომ ერთი მუჭა კაკალი შეიცავს ორჯერ მეტ კაკალს. ასევე დადგინდა, რომ გამოვლენილი ანტიოქსიდანტების ხარისხი და მათი ბიოლოგიური აქტივობა უფრო მაღალია, ვიდრე სხვა კაკალში.

კვლევის თანახმად, ნიგოზში ნაპოვნი ანტიოქსიდანტები ორჯერ 15-ჯერ უფრო ძლიერია, ვიდრე ვიტამინი E. ამასობაში, ცნობილია, რომ ეს ვიტამინი იცავს უჯრედებს ადამიანის სხეულში ბუნებრივი ქიმიკატების დაზიანებისგან, რომლებიც იწვევს სხვადასხვა დაავადებებს. კაკალი ასევე შეიცავს მაღალხარისხოვან ცილებს, ბევრ ვიტამინს, მინერალს და ბოჭკოს, მაგრამ ისინი არ არიან წებოვანა, საშიში წებოვანა, რომელიც ხშირად იწვევს ალერგიას.

წინა გამოკვლევებმა აჩვენა, რომ თხილის მცირე რაოდენობით მიღება რეგულარულად ამცირებს გულის დაავადებების, კიბოს, ორივე ტიპის დიაბეტის და ჯანმრთელობის სხვა პრობლემებს.

ჯო ვინსონი ამბობს, რომ კაკლის, როგორც ანტიოქსიდანტების, კიდევ ერთი სარგებელი არსებობს. ”თხილის შემწვრობის დროს მაღალი ტემპერატურა ამცირებს ანტიოქსიდანტების ხარისხს. კაკალს ჩვეულებრივ ნედლად მიირთმევენ, ამიტომ ხალხს შეუძლია სრულად ისარგებლოს მათ შემცველი ანტიოქსიდანტების ეფექტურობით ”, - ციტირებს BBC- ს მეცნიერი. BBC

იხ. ვიდეო - მწვანე კაკლის საოცარი თვისებები

კაკლის ზეთი -სასარგებლოა ჩიყვის დროს, როგორც ცხიმის ბუნებრივი დამწველი, ხელს უწყობს წონაში დაკლებას, იცავს ორგანიზმს კანცეგოპრებისგანხელს უწყობს ჭრილობების შეხორცებას, დამწვრობის სწრაფად მოშუშებას.

შუადღისას შესვენებისას კაკალით წახემსება (თხილი, მიწის თხილი, ნუში) ორგანიზმში უზრუნველყოფს მნიშვნელოვანი ელემენტებით და კლავს ელემენტებს.

ნიგოზი რეკომენდებულია სხვადასხვა დაავადების დროს და დაღლილობის მოსაშორებლად, ნერვული აშლილობისას და უძილობისას.

ნიგოზი მიკროელემენტ ბორის ერთადერთი წყაროა, წ-იც საჭიროა ძვლოვანი სისტემის ჯამრთელობისთვის, ამცირებს მოტეხილობის რიკს, სახსრების ტკივილსა და ტეხას. ნიგოზი  შეიცავსსპილენძს, რ-იც ხელს უწყობს სისხლში ჰემოგლობინის დონის აწევას, ამდიდრებს უჯრედებს ჟანგბადით, განსაკუთრებით სასარგაბლეოა მაშინ თუ დიდხანს გიწევთ გიწევთ გაუიანწვებელ ოთხში ყოფნა.

ნიგოზის ბევრი მინერალი (კალციუმი, კალიუმი და სხვ) და მიკროელემენტები, რ-იც არეგულირებს ნივთიერებათა ცვლის პროცესს გარდა ამისა მდიდარია უჯრედისებით, რ-იც აწესრიგებს ნაწლავთა მოქედებას და სწრაფად გამოდევნის ორგანიზმიდან წიდებს.

ნიგოზი შეიცავს ორგანიზმისთვის სასარგებლო უჯერ ცხიმებს, დამტკიცებულია, რომ ყოველდღე ჭამს არანაკლებ 5 ც ნიგოზს, სისხლში ქოლესტირინის დონე12%-ით მციორდება.

ლეციტინი, რ-საც ნიგოზი შეიცავს, ხელს უწყობს ტვინის აქტიურ მუშაობას, ხოლო მაგნიუმი ებრძვის ტრესს.

ვიტამინი ახანგრძლივებს ახალგაზრდობას, სელენი და იოდი ასიმულირებს ჯირკვლების ფუნქციონირებას.

ნიგოზი ააქტიურებს სისხლისმოძრაობას. თხილი აძლიერებს იმუნიტეტს და ამშვიდებს ნერვებს, მიწის თხილი აძლიერებს ყურადღებას. ნუში ხელს უწყობს მხედველობას.

თანავარსკვლავედები

                      თანავარსკვლავედები

                                     

დათვის თანავარსკლავედი თანავარსკლავედი იან ჰეველინის ატლასი (სარკისებული გამოსახულება)

ვარსკვლავური ცის უბნები. მათი კონტურები განსაკუთრებით ბრწყინვალე ვარსვლავების მიხედვით დგინდება.

ცის დაყოფა თანავარსკვლავედებად უძველესი დროიდან მომდინარეობს. ძირითადი თანავარსკვლავედები გამოყვეს და სახელები შეარქვეს მითოლოგიური (ჰერკულესი, პერსევსი, ანდრომედე და სხვა) ან საყოფაცხოვრებო (სასწორი, მშვილდოსანი და სხვა) სფეროდან. დროთა განმავლობაში ზოგიერთი თანავარსკვლავედების საზღვრები ზუსტდებოდა ან არსებულ თანავარსკვლავედებს ყოფდნენ რამდენიმე თანავარსკვლავედებად. საერთაშორისო ასტრონომიული კავშირის 1922 წლის გადაწყვეტილებით ვარსკვლავიერი ცა დაყოფილია 58 თანავარსკვლავედად.

ამჟამად მთელი ცა 88 თანავარსკვლავედადაა დაყოფილი. ყოველი ვარსკვლავი, ხილვადია შეუიარაღებელი თვალით თუ ტელესკოპით, ერთ რომელიმე თანავარსკვლავედს ეკუთვნის. არსებული თანავარსკვლავედის ცალკეულ ვარსკვლავებს ბერძნული ასოებით აღნიშავენ: მათ შორის ყველაე კაშკაშას — α ასოთი, მომდევნო სიკაშკაშისას — β-თი და ა. შ.

                                                       

ნათელი ვარსლავები თანავარსკლავედებში რომლებიც სხვადასხვა სიშორეზე მდებარეობენ მზიდან

თანავარსკვლავედების კონტურებს სინამდვილეში თითქმის არავითარი მსგავსება არა აქვთ იმ ცხოველებთან და საგნებთან, რომელთა სახელებსაც ისინი ატარებენ. იგივე ითქმის ყველაზე პოპულარულ თანავარსკვლავედზე — დიდ დათვზეც. ჩვენს განედებზე მისი 7 კაშკაშა ვარსკვლავი ჩანს ყოველთვის, წელიწადის ყოველ სეზონში, ღამის ყოველ საათში. ამის მიხედვით შესაძლებელია ვიპოვნოთ მიმართულება ჩრდილოეთ პოლუსისაკენ, აგრეთვე ჰორიზონტის მხარეები.

ასევე არანაირი სამეცნიერო მნიშვნელობა არ აქვს ცის თანავარსკვლავედებად დაყოფას, ე. ი. ეს დაყოფა გარეგნული ნიშნებით ხდება და მას შემთხვევითი ხასიათი აქვს; იგი მხოლოდ ორიენტირების გასაადვილებლად არის საჭირო.

იხ. ვიდეო

უძველეს დროში ადამიანები ხედავდნენ გარკვეულ სისტემას ვარსკვლავების ურთიერთ განლაგების პროცესში და აჯგუფებდნენ მის შესაბამისად თანავარსკვლავედებში. ისტორიის განმავლობაში დამკვირვებლებმა განასხვავეს სხვადასხვა რაოდენობის თანავარსკვლავედი და მათი მონახაზი, ხოლო ზოგიერთი უძველესი თანავარსკვლავედის სახელების წარმოშობა სრულად არ არის გარკვეული. მე -19 საუკუნემდე თანავარსკვლავედები არ ესმოდათ როგორც ცის რეგიონები, არამედ ვარსკვლავების ჯგუფები, რომლებიც ხშირად გადაფარავდნენ ერთმანეთს. ამავე დროს, აღმოჩნდა, რომ ზოგიერთი ვარსკვლავი ერთდროულად ორ თანავარსკვლავედს ეკუთვნოდა, ხოლო ვარსკვლავებით ღარიბი ზოგიერთი რეგიონი არცერთ თანავარსკვლავედს არ ეკუთვნოდა. მე -19 საუკუნის დასაწყისში ციურ სამყაროში მდებარე თანავარსკვლავედებს შორის საზღვრები გამოიკვეთა და თანავარსკვლავედებს შორის არსებული „სიცარიელეები“ აღმოიფხვრა, თუმცა ჯერ კიდევ არ არსებობდა მკაფიო განმარტება და სხვადასხვა ასტრონომებმა ისინი თავისებურად განსაზღვრეს.

არსებობს ცალკე ზოდიაქოს 12 თანავარსკლავედი რომლითაც ხელმძღვანელობენ ასტროლოგები ანუ ყოველი თვის განლაგებით ერთი თანავარსკლავედი  ესენია :ვერძს, კუროს, ტყუპს, კირჩხიბს, ლომს, ქალწულს, სასწორს, მორიელს, მშვილდოსანს, თხის რქას, მერწყულს, თევზებს - რომელთა მეშვეობითაც მზის ცენტრს წლიური ბრუნვით ეკლიპტიკის გასწვრივ გადის, ზოდიაქოს უწოდებენ. ისინი ცნობილია უძველესი დროიდან. ჩვენს დროში (2014 წლის ეპოქა) 30 ნოემბრიდან 17 დეკემბრამდე მზე მდებარეობს გველისმჭერის თანავარსკვლავედში, ამიტომ ფორმალურად ეს თანავარსკვლავედი ზოდიაქოცაა, მაგრამ ტრადიციულად იგი ზოდიაქოსი არ ითვლება.

რათქმა უნდა სხვადა სხვა კულტურებში მითოლოგიებთან იყო დაკავშირებული თანავარსკლავადების.