მოკლეპერიოდიანი მთვარის მოვლენები
                             
რუქა, ძირითადი გამოსახულებაზე ბარბარე მიდლერჰერტისა და პატრიკ მუროს მირ ნაჩვები განლაგება დაკვირვებული მოვლენები. წითელი ფერით ნაჩვემებია ბრწყინვალება ნაჩვენებია დანარჩენები - ყვითელით
 სხვადასხვა არახანგრძლივი ლოკალური ანომალიების ხედი მთვარის ზედაპირზე და მთვარესთან ახლოს სივრცეში, განსაზღვრული არასტანციონარული პროცესებით მთვარეზე.
იხ. ვიდეო უფოლოგიური რაკურსით

პირველი აღწერა ინგლისლმა მეცნერმა და ქონოლოგისტი გერვასი კენტერბერისკი (Gervase of Canterbury) რ-იც  პირველი დაკვირვება 5 ადამიანმა 1178წ-ის 18 ივლისს ,,ზედა რქის მთვარის იხლიჩება ორ ნაწილად'' და შუაში ამაში გატეხილი უეცრად გამოიტყორცნება ლამპარი გამოიტყორცნება ყველა მიმარტულებით ცეცხლი. თვითმხილველებმა მისცეს ჩვენება ფიცის ქვეშ.მთვარის ასაკი - 1,5 დღ შემდეგ ახალმთვარეს. ვარაუდით მეცნიერების დ. ხარტუნის და ჯ. ოკიფა, აღწერა წარმოადგენს დაცემას მეტეორის უხილავი მხარეზე მთვარეზე, რის შედეგადაც წარმოიქმნება 22-მმ კრატერი ჯორდანო ბრუნო

არს სხვა მოვლენებიც იხ. ვიდეო

ნისლეულის მოვლენა - ვარაუდობენ, რომ მოკლედროის განმავლობაში გაუჩინარება ხილულის მთვარის რელიეფის ბრწყინვალება შეიძლება იყოს მიზეზი გამოტყორცნა გაზების მისი ბირთვიდან ზედაპირზე შედეგად მოქცევითი ძალის დედამიწის. სახეობა გაზების უფრო სავარადუოა, რომ როცა მთვარე მდებარეობს პერიგელიუმზე და მოქცევითი დაძაბულობა შესაძლებელია გამოიწვიოს გახსნა ბზარების. მოქცევითი ძალები დედამიწის მთვარეზე 32,5-ჯერ მეტია, ვიდრე მთვარის დედამიწაზე. წლის განმავლობაში დაკიკვირვება მოვლენები არაერთხელ არნიშნულია კრიზისების ზღვაში და შიგნით კრატერ პლატონში.
სიკაშკაშის ცვლილება შეიმჩნევა ცვლილება ალდებოსი მთვარის კრატერების შახტებში

ანიმაცია რვა კადრიდან  ვიდეოსი  მთვარის კრატერის კლავიის . ვიდეო გავლენა დედამიწის ატმოსფეროსი გამოსახულებაზე

როცა მკაფიო დეტალები ხდება უფრო მკაფიო. აიხსნება გადაადგილება ღრუბლების და მტვერის და აორთქლება მთვარის ყინულების, რ-ის არსებობა დაადასტურა კომსოსურმა აპარატებმა Clementine и Prospector. ფორმირება, სადაც დაიმზირება აღნიშნული ფენომენი, შახტებში კრატერ პროკოლში, ცენზორში და არსიტრაქში. საწინაამღდეგო ეფექტი, გამუქება, ჩაბნელება მთვარის ზედაპირის - აღმოჩენილი კრატერებში პიკარში და პროკოლში.

ცისფერი ბრწყინვალება უფრო ხშირად დაიმზირება ნამგალა მთვარის დროს, ბნელ მხარეზე მთვარეზე ოქროს მტვერის შუქზე, მხარეზე ან მთვარის დაბნელიბისას. წარმოდგენს მკაფიო ციფერ ან   ნათებას ან მოლურჯო ჩრდილს. უფრო ხშირად შეიმჩენავ კრატერ არისარქში. შეიძლება ახსნას პეზოელექტროობით, მსგავსად დედამიწისა. ელეკტრო ველს შეუძლია  აღმოცენდეს ქანებში რ-ებიც მექანიკური დაძაბულობის გამო და გამოიწვიოს იონიზაცია და ნათება.

წითელი ბრყინვალება ასევე შეუძლია პეზოელექტროობით. მოვლენა შეიძლება იყოს გამოვლენილი დახმარებით წითელი ან ლურჯი ფილტრებით, მონაცვლეობითი გადაადგილებით ოკულარის ტელესკოპის. შეიმჩნევა შახტებში კრატერებში არისტარქში და შიგნით კრატერ გუსსენდში. 1965 - 1966წწ ნასა აწარმოებდა ექსპერიმენტებს დასახელებით Проект MOON-BLINK კვლევებისთვის და დაკუმინტირება გაუკეთა ასეთ მოვლენებს.
იხ. ვიდეო

ბრწყინვალება  და ჩრდილის მოვლენები ყივალებას შესაძლოა წარმოიშობიან მთვარის ჩრდილისგან როცა არადროულად დამკვირვებელი გამთენიისას ან გამობრყინება, ჩრდილი ხდება არა შავი არამედ ნაციფერი. ცრდილოვანი მოვლენები ჩნდება იქ სადაც რა უნდა იყოს.მაგ., როცაერთი კრატერი მოცვდება ჩრდილში, მიუხედავად იმისა რომ მზე დგას სიმაღლეზე. სესაძლოა ახსნა ამა მოვლენისა - სითბური დარტყმაა. მზის ამოსვლისას ტემპერატურა მთვარის ზედაპირისა ხდება რამდენიმე საათში შეცვლა −120 დან  +110 °C, რაც იწვევს მკვეტღი სითბური გაფარტოვებას მთვარის ქანების.
ვარსკვლავისმსგავსი ნათება სავარაუდოდ მიზეზი შესაძლოა იყოს, დაცემა მეტეორიტის მთვარის ზედაპირზე. მაგ., 1972წ-ის 13 მაისს შორიახლოს ადგილას დაჯდომისას აპოლონ-14 სმისთონის ინსტიტუმა დაარეგისტრირა მეორიტის დარტყმა სიმძვლავრე 1000ტ ტროტილის. ALPO ორგანიზება გაუკეთა სპეციალურ ჯგუფს რეგისტრაციისა მთვარეზე მეტერორიტული დარტყმის.
ნათელი მოძრავი ობიექტები გადაადგილდებიან არა მარტო მთვარის დისკის ფონზე, არამედ მისი შემოგარენშიც. ახსნა სხვადა სხვა არის (მაგალითად გადაადგილება გაზ-მტვეოვანი ღრუბელი)
ძალიან სანიტერესო ვიდებია და დამაფიქრებელი რეალურად რა ვიცი და რას ადასტურებს ასეთი ფაქტები.
ეხლა მინდა შემოგთავაზოთ ერთი ვიდეო და საინტერესო კითხვებს სვავს ჩემის აზრით თავად გაეცანით იხ. ქვემოთ