понедельник, 7 сентября 2020 г.

ჭინჭარი

                                         ჭინჭარი

                                                 ჭინჭარი 
 (ლათ. Urtica) — ერთ- ან მრავალწლიან მცენარეთა გვარი ჭინჭრისებრთა ოჯახისა. ფოთლები დიდი, კვერცხისებრ-გულისებრია, ღეროები სიმაღლით 50-100 სმ-ს აღწევს. ყვავილები წვრილი, მწვანე, ერთსაფარიანი, შეკრებილია უბეებში თავთავისებრ ყვავილედებად. ფოთლები დაფარულია მსუსხავი ბუსუსებით და ხაოებით, რომლებიც დამსხვრევისას და შეხებისას წვრილი ბოლოთი აზიანებენ კანს, გამოყოფენ მომწამვლელ სითხეს, რომელიც იწვევს მწარე ტკივილს, ქავილს, და მსუბუქ ანთებით პროცესს. ყვავილობს ივნის-აგვისტოში.  ტოტებსა და ფოთლებზე მოთავსებულია მსუსხავი ბუსუსები.
იხ. ვიდეო
ჭინჭარი გამოიყენება როგორც სისხლმდენი შემაჩერებელი, აძლიერებს საშვილოსნოს აქტივობას. ეფექტურია მისი გამოყენება კლიმაქტიური, ჰემოროდიული და სხვა. პრეპარატებს გააჩნია შინაგანი ორგანოების სისხლძარღვებზე პრესორული ზემოქედებას. გარეგანი ფორმით ჭინჭარის გამოყენება ფხვნილის სახით ჭრილობებისა და ვარიკოზელი ქრონიკული წყლულის სამკურნალოდ. ვიტამენების შემადგენლობის გამო, რ-იც გამოიყენება ჩაების სახით კუჭნაწლავების დროს.
იხ. ვიდეო


ფოთლები შეიცავს გალის მჟავას, გუმფისს, მთრიმლავ და ცილოვან ნივთიერებებს, ჭიანჭველმჟავას, ქლოროფილს, C-ვიტამინს, კაროტინს, ვიტვამინ K-ს. ჭინჭარს იყენებენ სალათების, სუპების, კომბოსტოს წვნიანის, სოუსების დასამზადებლად, ღვეზელების შესავსებლად და ასევე დამარილებულ და დადუღებულ ფერმენტებში. ახალგაზრდა სატენდერო inflorescences მწიფდება ჩაის და გამხმარი.
ჭინჭარს იყენებენ თმის მოვლის დროსაც, რადგან ჭინჭრის ინფუზია თმის ცვენას ეხმარება.
უძველესი დროიდან ჭინჭარს იყენებდნენ ჩვენი ყოველდღიური ცხოვრების მრავალფეროვანი ნივთების დასამზადებლად
  ვინც ერთხელ მაინც დაუსუსხავს ცეცხლივით ნწვავე წინჭარს, ცდილობს აღარ მეკაროს, სარეველებთან, თუმცა ძალიან ბევრი სასარგებლო თვისებები აქვს. უძველესი დროიდან მას იყენებდნენ საკვებად და მკურნალობენ ფილტვების დაავადებებს და ნაწლავების დაავადებისას, საშვილოპსნოდან სისხლდენას. 
    ჭინჭარი შეიცავს ბიოლოგიურად აქტიურ ნივთიერებას, აქვს სისხლის შეჩერების, ჭრილობბეის შეხორცების, ანტების საწინაამრდეგო, ნაღველიმდენის, ომუნოტროპულისა და ექსტროგენის მსგავსი მოქედებას.
 კარატოდობეი და A ვიტამინი, რომელსაც წინჭარი შეიცავს, აუმჯობესებს მხედველობას, სუნთქვის საკვების მონელებას, შარდსასქესო, ნერვულ და ენდოკრინულ სისტემების მუშაობას, აუმჯობესებს იმუნიტტეს.
C ვიტამინით მდირი ჭინჭარი ანტიოქსიდანტია, ხელს უშილის თავისუაფლი  რადიკალებს უჯრედების სტრუქტურის და აფერხებს დაბერების პროცესს.
ჭინჭარში შემავალი ვიტამინი ასტიმულირებს ღვიძლიში სისხლის შექსელებას ერტერთი ფაქტორის - პროთრობინის გამომუშავებას.
ქლოროფილი და რკინის მარილი ააქტიურებს ერთთროციტების წარმოქმნის პროცესს, გულ-სისხლძარღვთა სიტემისა და ამცირებს სისხლში ქოლესტერინს, ამაღლებს სისხლში ჰემოგლობინს.
ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერება - აცეტლიქოლინი აუმჯოიბესებს ნაწლავების მიკროფლორას, აქვს შარდმდენი, ნაღვლმდენი და შაქრის დამწევი თვისება.
ფლავონოიდები ლიცავს ორგანიზმს კანცეროგენების ზემოქედებისაგან
თმის ცვენისა და ქერტლის დროს - ძილის წინ თმის ძირებში შეიზილეთ წინჭრის ნახარში. 250გ დაასხით 1ლ წყალი და 0,5სტ ადუღეთ ნელ ცეცხლზე გადაწურეთ 
ჭინჭრის ნორჩი ფოთლებით შეიგიძლიატ ჩაი, სალათა და სხვ მოამზდოთ
გჰაფრთხილება - ჭინჭარა აქვს უკუჩვენებაც კატეგოტიულად იგრძალება ჭინჭრის მიღება თრომბოზისა და თრომბოემბოლიის დროს.


Комментариев нет:

ანწლი (გვარი)

ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет -                             ანწლი (გვარი) ანწლი  ( ლათ.   Sambucus ) —  ყვავილოვან მცენ...