ცოდნა სინათლეა - Knowledge is light - Знание свет 

                      მადრეპოროვნები

(ლათ. Madreporaria) — ნაწლავღრუიანების რიგი მარჯნის პოლიპების კლასისა. უმთავრესად ზღვის ფსკერზე მიმაგრებული კოლონიური ფორმებია. ზოგი ცალადი ფორმის (Fungia) დიამეტრი 25 სმ აღწევს, კოლონიის ცალკეული ინდივიდისა კი — 1 მმ-იდან 3 სმ-მდე. მადრეპოროვნების ძირითადი ნაწილია კირის ჩონჩხი, მოიცავს 2500-მდე სახეობას. ცხოვრობენ ძირითადად სუფთა, ჟანგბადითმდიდარ ნორმალურად მარილიან წყალში, არანაკლებ 20,5 °C ტემპერატურის პირობებში. ამის გამო მადრეპოროვნები ფართოდ არიან გავრცელებული წყნარი და ინდოეთის ოკეანის, აგრეთვე კარიბის ზღვის ტროპიკულ წყლებში არა უღრმეს 50მ-ისა. აქ მადრეპოროვნები ზღვის სხვა ორგანიზმებთან ერთად ქმნიან მარჯნის რიფებს, რომელთა ნაპრალებში ბინადრობენ სხვადასხვა უხერხემლოები და თევზები. ზღვის სიღრმეში (6000 მ-მდე) ბინადრობენ მხოლოდ პატარ-პატარა ცალადი ფორმები. ყოფილ სსრკ-ში მხოლოდ ცალადი ფორმები გვხვდება: ბარენცის ზღვაში — Flabellum-ი და შორეულ აღმოსავლეთ ზღვებში — Caryophyllia.

იხ. ვიდეო

რბონატული ჩონჩხი გამოიყოფა პოლიპის ქვედა ნაწილის უჯრედებით და ქმნის კალიქსს. ჩონჩხი მყარია; რადიალური ჩონჩხის ძგიდები ვრცელდება ჩონჩხის ფირფიტიდან ძირში ზემოთ, ძვლების შიგნით.

Diploria labyrinthiformis, a brain coral

ჩონჩხი თანდათან იზრდება და კოლონიური ფორმებით, ცალკეული პოლიპების ჩონჩხის კალიქსები ერწყმის კოლონიის საერთო ჩონჩხს. კოლონიაში პოლიპებს შეუძლიათ შერწყმა და წარმოქმნან საერთო ორგანიზმი ერთ ღრუსთან. კოლონიური პოლიპების რამდენიმე ტიპი არსებობს ცალკეული პოლიპი ინდივიდუალურ კალიქსში, რომელსაც აქვს საკუთარი პირი, რომელიც გარშემორტყმულია საცეცის კოროლით. მაგალითად არის ფავიას კოლონია. კალიქსი ზედიზედ შეიცავს რამდენიმე (2-3) პოლიპს. პირის ღრუ გარშემორტყმულია საერთო საცეცის კოროლით. მაგალითი - ცეილორიის ზოგიერთი ტიპი (კოელორია) კალიქსი შეიცავს რამდენიმე ათეულ პოლიპს, ნაწილობრივ ქმნის ერთ საჭმლის მომნელებელ სისტემას. მაგალითი - ლობოფილიის კოლონიები ყველა პოლიპი შერწყმულია ერთ ორგანიზმში, ე.წ ტვინის მარჯანში. ამის მაგალითია პოლიპები მეანდრივიას გვარისგან. თანამედროვე მადრეპორის მარჯნის ჩონჩხი შედგება კალციუმის კარბონატისგან, არაგონიტის სახით. მაგრამ მადრეპორიული წყალმცენარეების (Coelosimilia) ნამარხი ფორმები ჰქონდა ჩონჩხს, რომელიც არ შეიცავს არაგონიტს. როგორც მარტოხელა, ასევე კოლონიური მადრეპორის მარჯნის სტრუქტურა მსუბუქი და ფოროვანია, ვიდრე ოთხი სხივიანი მარჯნის მყარი სტრუქტურა. მიკროსტრუქტურაში განსხვავების მიხედვით, მადრეპორის მარჯნები იყოფა ოთხ ჯგუფად: Pachytecal: მარჯნები ძალიან სქელი კედლებით და თავდაპირველი ძგიდით. ალბათ წარმოიშვა ოთხქიმიანი მარჯნებიდან. სქელი ტრაბეკულური: მარჯნები სქელი ტრაბეკულური ძგიდით. მინიტრაბულური: მარჯანი წვრილი ტრაბეკულური ძგიდის მქონე. Fascilcular: დანაწევრებული მარჯნები, რომლებიც აგებულია არა ტრაბეკულებისგან, არამედ არაგონიტის შეკვრისგან.